MOTTO: IMMUNOLOGIA JEST PROSTA JAK RURA!!! Zagadnienia z immunologii WYKŁAD 1. Struktury anatomiczne układu odpornościowego (centralne i obwodowe). Grasica i komórki zrębu grasicy. Hormony grasicy. Grudka limfatyczna i centrum rozrodcze. Tkanka limfatyczna związana z błonami śluzowymi (MALT), w tym GALT, BALT, NALT. Komórki układu odpornościowego. Charakterystyka i podział cytokin. Mechanizmy działania cytokin. Charakterystyka IL-1. Charakterystyka TNF. Charakterystyka chemokin, w tym IL-8. Cytokiny w terapii (przykłady). Strategia funkcjonowania układu odpornościowego. Bariery anatomiczne i funkcjonalne. Charakterystyka odporności wrodzonej. Czynniki humoralne odporności wrodzonej. Komórki zaangażowane w mechanizmy odporności wrodzonej. Etapy rozwoju odporności wrodzonej. Przebieg procesu po rozpoznaniu patogenu w interakcji PAMP – TLR. WYKŁAD 2. Charakterystyka komórek NK. Etapy reakcji naturalnej cytotoksyczności komórkowej. Mechanizm rozpoznawania komórki docelowej przez komórki NK. Programowanie do lizy i degranulacja komórek NK. Mechanizm działania perforyny. Rola granzymów w naturalnej cytotoksyczności komórkowej. Reakcja cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał (reakcja ADCC). Mechanizmy odporności wrodzonej eliminacji patogenu (podsumowanie). Rola przeciwciał w odporności wrodzonej. Charakterystyka odporności nabytej. Rodzaje odporności nabytej. Limfocyty B i ich dojrzewanie. Receptor limfocytów B (BCR). Charakterystyka limfocytów B pamięci. Dojrzewanie limfocytów T w grasicy – 3 główne subpopulacje limfocytów T. Receptor limfocytów T (TCR). Proces selekcji pozytywnej limfocytów T w grasicy. Restrykcja MHC limfocytów T w grasicy. Proces selekcji negatywnej limfocytów T w grasicy. Charakterystyka limfocytów T CD4-CD8TCRgammadelta+. Subpopulacje limfocytów Th (Th1, Th2). Rola limfocytów Th1, Th2 i Tc w odporności nabytej. Komórki prezentujące antygen – ogólna charakterystyka. WYKŁAD 3. Etapy rozwoju odporności nabytej. Etap 1 – prezentacja antygenu. Etap 2 – przekaz informacji (sygnał I i sygnał II). Etap 3 – Decyzja o kierunku odpowiedzi nabytej. Odporność nabyta humoralna. Proces aktywacji limfocytów B (3 sygnały). Rola limfocytów Th2 w rozwoju humoralnej odporności nabytej. Znaczenie odporności nabytej humoralnej w mechanizmach obronnych. Rola przeciwciał w mechanizmach obronnych. Odporność nabyta komórkowa z udziałem limfocytów Tc – mechanizm reakcji. Charakterystyka limfocytów CTL. Znaczenie odporności nabytej komórkowej z udziałem limfocytów Tc w mechanizmach obronnych. Odporność nabyta komórkowa późna – mechanizm reakcji. Rola limfocytów Th w odporności nabytej. Rola makrofagów w odporności wrodzonej i nabytej. PRELEKCJA 1. IMMUNOLOGIA A MIKROBIOLOGIA Immunologia jako nauka. Cechy układu odpornościowego. Funkcje układu odpornościowego. Wzorce molekularne związane z patogenami (cząsteczki PAMP). Receptory Toll-podobne (TLR) – występowanie, budowa, lokalizacja, rodzaje). Cząsteczki TLR2, TLR4 i TLR5 i ich ligandy. PRELEKCJA 2. IMMUNOGLOBULINY I PRZECIWCIAŁA MONOKLONALNE Budowa immunoglobuliny (Ig) – rodzaje i typy łańcuchów, część stała, część zmienna, fragment Fab, fragment Fc, region zawiasowy i jego znaczenie, miejsce wiążące antygen (paratop). Wartościowość immunoglobulin. Charakterystyka i rola IgG. Charakterystyka i rola IgA. Charakterystyka i rola IgM. Charakterystyka i rola IgE. Charakterystyka i rola IgD. Przeciwciała monoklonalne – definicja, sposób produkcji. PRELEKCJA 3. UKŁAD DOPEŁNIACZA I JEGO ROLA W REAKCJACH IMMUNOLOGICZNYCH Rola układu dopełniacza. Niedobory składowej C3 dopełniacza. Trzy drogi aktywacji układu dopełniacza. Czynniki aktywujące drogę klasyczną. Przebieg drogi klasycznej. Kompleks atakujący błonę (MAC). Przebieg drogi lektynowej. Czynniki aktywujące drogę alternatywną. Przebieg drogi alternatywnej. PRELEKCJA 4. FAGOCYTAZA Komórki biorące udział w fagocytozie. Przebieg fagocytozy (6 etapów). Rozpoznanie patogenu – PAMP - TLR. Chemotaksja komórek fagocytujacych. Czynniki chemotaktyczne neutrofilów, makrofagów i komórek tucznych. Aktywacja komórek fagocytujących. Związanie patogenu – opsonizacja, opsoniny. Endocytoza i tworzenie fagolizosomu. Mechanizmy zabijania wewnątrzkomórkowego – mechanizmy tlenowe (wybuch tlenowy), reaktywne formy tlenu (ROS), aktywność mieloperoksydazy, mechanizmy pozatlenowe. Mechanizmy ucieczki patogenu przed fagocytozą – hamowanie rozpoznania, hamowanie związania, hamowanie fuzji fagosomu i lizosomu, ucieczka z fagosomu). Defekty fagocytozy. PRELEKCJA 5. GŁÓWNY UKŁAD ZGODNOŚCI TKANKOWEJ (MHC) Główna rola cząsteczek MHC. Podział cząsteczek MHC na klasy. Lokalizacja komórkowa cząsteczek MHC klasy I. Lokalizacja komórkowa cząsteczek MHC klasy II. Budowa cząsteczek MHC klasy I. Budowa rowka wiążącego antygen. Budowa cząsteczek MHC klasy II. Antygeny prezentowane przez cząsteczki klasy I. Przetwarzanie antygenów endogennych. Antygeny prezentowane przez cząsteczki klasy II. Przetwarzanie antygenów egzogennych. Cząsteczki CD1 – lokalizacja, budowa, rola, Główny układ antygenów zgodności tkankowej człowieka (HLA). Geny kodujące HLA. Rodzaje cząsteczek HLA klasy I. Rodzaje cząsteczek HLA klasy II. Tzw. cząsteczki HLA klasy III. HLA a występowanie chorób u człowieka. Polimorfizm HLA. Słabe antygeny zgodności tkankowej. PRELEKCJA 6. IMMUNOMODULACJA Immunomodulacja i jej rodzaje. Cele szczepienia. Ochronny efekt szczepień. Odpowiedź immunologiczna pierwotna i wtórna. Definicja szczepionki. Atenuacja i inaktywacja patogenów. Adiuwant. Anatoksyna (toksoid). Rodzaje szczepionek. Podział szczepionek swoistych. Szczepionki zawierające żywe atenuowane drobnoustroje. Szczepionki zawierające inaktywowane (martwe) drobnoustroje lub ich produkty. Kiedy szczepienie należy odroczyć/przerwać/skonsultować specjalistycznie? Od czego zależy skuteczność szczepionki i jak można ją wyrazić? Preparaty immunoglobulinowe. Antytoksyna. Probiotyki; definicja, działanie. BCG jako immunostymulator; krótka charakterystyka, zastosowanie. Broncho-vaxom, I.R.S. 19, Ribomunyl jako immunostymulatory; krótka charakterystyka, zastosowanie. Echinacea jako immunostymulator; krótka charakterystyka, zastosowanie. Hormony grasicy jako immunostymulatory; krótka charakterystyka, zastosowanie. Glikokortykosteroidy (GS) jako immunosupresory; krótka charakterystyka, zastosowanie. Cyklosporyna (CsA) jako immunosupresor; krótka charakterystyka, zastosowanie. Przeciwciała anty-TNF jako immunosupresory; krótka charakterystyka, zastosowanie. Przeciwciała blokujące struktury powierzchniowe komórek jako immunosupresory; krótka charakterystyka, zastosowanie.