DMBO DEA Zmienne korzyści skali (Variable Returns to Scale) O7 O2 O6 LUB O3 O4 O2 O1 Stałe Korzyści Skali (Constant Returns to Scale) DEA przykład • Rozważmy oddziały banku • Dla każdego mamy jedną miarę rezultatu (output) oraz jedną miarę nakładu (input) Oddział Croydon Dorking Redhill Reigate Transakcje Liczba osobiste ('000) pracowników 125 18 44 16 80 17 23 11 Efektywność • Oddziały zamieniają nakłady w rezultaty Oddział Croydon Dorking Redhill Reigate Transakcje osobiste na pracownika ('000) 6.94 2.75 4.71 2.09 Względna efektywność • Ponieważ Croydon ma najwyższą efektywność, możemy porównać wszystkie oddziały względem Croydon Oddział Croydon Dorking Redhill Reigate Efektywność względna =6.94/6.94 = 100% =2.75/6.94 = 40% =4.71/6.94 = 68% =2.09/6.94 = 30% Więcej rezultatów • Rozważmy więcej rezultatów Oddział Croydon Dorking Redhill Reigate Transakcje osobiste Transakcje ('000) biznesowe ('000) 125 50 44 20 80 55 23 12 Liczba pracowników 18 16 17 11 Efektywność • Teraz mamy dwie “efektywności”: Oddział Croydon Dorking Redhill Reigate Transakcje osobiste Transakcje na pracownika biznesowe na ('000) pracownika ('000) 6.94 2.78 2.75 1.25 4.71 3.24 2.09 1.09 Analiza graficzna • Reigate – Transakcje osobiste na pracownika 2090 – Transakcje biznesowe na pracownika 1090 – Nachylenie 2090/1090=1.92 1.92 Efektywność względna • Efektywność względna dla Reigate • Dla Reigate = 36% • Dla Dorking = 43% Efektywność względna • Efektywność techniczna (technical efficiency) – Rozszerzona (bezwględna) efektywność wg Koopmans, Pareto: • Jednostka jest w pełni efektywna, jeśli żaden z nakładów i rezultatów nie może być poprawiony bez pogorszenia któregoś z innych nakładów bądź rezultatów. Jednostki dominujące – Efektywność względna: • Jednostka jest w pełni efektywna na podstawie dostępnych dowodów, jeśli wyniki innych jednostek nie wskazują na to, że któreś z nakładów lub rezultatów danej jednostki mogą być poprawione bez pogarszania innych nakładów lub rezultatów. • Nie ma odniesienia do cen ani wag czynników produkcji oraz produktów. • Nie trzeba też precyzować relacji między czynnikami produkcji i produktami. Kierunek pożądany Kapitał Jeśli wiemy, że jest technologia, która pozwala: • wykorzystując L jednostek pracy i K jednostek kapitału (nakłady) • wyprodukować q0 jednostek produktu według: Definicja efektywności technicznej: Wyprodukuj dany poziom produktu przy minimalnym poziomie nakładów. Praca Kapitał Wtedy możemy mierzyć nieefektywność, • np. przypuśćmy, że jednostka A produkuje q0 produktu • wówczas OA’/OA to efektywność jednostki A A A’ O Praca Podejście DEA E, F, G, H, I to efektywna granica [efficient frontier] Kapitał • Izokwanta funkcji produkcji nie jest znana bezpośrednio • DEA estymuje ją z dostępnych danych, wykorzystując interpolację przedziałami liniową • Załóżmy, że firmy A, B, C, D, E, F, G, H, I wszystkie produkują q0 C E A B F D G H O I Praca Efektywność wg DEA E, F, G, H, I to efektywna granica [efficient frontier] Kapitał C E A B F D G A’ H O I Praca • Efektywność A wg DEA to OA’/OA • A’ to cel bądź cień A – Jest liniową kombinacją F i G Dodajemy parę oddziałów Oddział Croydon Dorking Redhill Reigate A B C D E Transakcje Transakcje osobiste biznesowe na na pracownik pracownika a ('000) ('000) 6.94 2.78 2.75 1.25 4.71 3.24 2.09 1.09 1.23 2.92 4.43 2.23 3.32 2.81 3.70 2.68 3.34 2.96 Dodajemy oddział F • Oddział F ma 1000 transakcji osobistych/prac • Oraz 6000 transkacji biznesowych/prac Dodajemy oddział G Oddział Croydon Dorking Redhill Reigate A B C D E F G Transakcje osobiste Transakcje na pracownika biznesowe na ('000) pracownika ('000) 6.94 2.78 2.75 1.25 4.71 3.24 2.09 1.09 1.23 2.92 4.43 2.23 3.32 2.81 3.70 2.68 3.34 2.96 1.00 6.00 5.00 5.00 Efektywny nie musi zwyciężać w żadnej kategorii Stałe korzyści skali (CCR)– problem prymalny F jest efektywne tylko w sensie słabym Stałe i zmienne korzyści skali (CRS i VRS): dekompozycja na efektywność skali oraz czystą techniczną efektywność • Problem prymalny Multiplier model: • Problem dualny: Envelopment model: • Założenie “strong disposal” – Ignoruje obecność niezerowych zmiennych niedoboru/nadwyżki (slack variables) – Różne rozwiązania mogą mieć niezerowe zmienne niedoboru/nadwyżki lub ich nie mieć – Dlatego stosuje się 2 fazę w problemie dulanym, w której maksymalizujemy te zmienne: Pierwsza i druga faza problemu dualnego może być zapisana łącznie i rozwiązana w dwóch krokach Model zorientowany na nakłady rezultaty Przykład: Zorientowany na nakłady problem dualny dla P5 Zorientowany na nakłady problem prymalny Wyniki Projekcja na linię efektywną w modelu zorientowanym na nakłady Projekcja na linię efektywną w modelu zorientowanym na rezultaty Następny przykład Model BBC (zmienne korzyści skali): problem dualny dla jednostki 5 Zmienne korzyści skali Efektywność techniczna dla DMU5 może być osiągnięta dla DMU2, które leży na efektywnej linii DMU 4 jest efektywny w sensie słabym 3) Taki sam problem dla DMU4 daje: Jak interpretować wagi? • Załóżmy, że badamy jednostkę o efektywności mniejszej niż 1 • Załóżmy, że , reszta wag jest zerowa • Wówczas produkt cienia jednostki, którą badamy to • A nakłady cienia jednostki, którą badamy to: