ŚWIATOWY DZIEŃ OSÓB Z ZESPOŁEM DOWNA HISTORIA PEWNEJ MIŁOŚCI ZACZĘŁO SIĘ TAK… SĄDZIMY, ŻE NIC NIE MOŻE ZEPSUĆ NASZEGO SZCZĘŚCIA, A TYMCZASEM ŻYCIE UKŁADA NAM WŁASNE SCENARIUSZE… DIAGNOZA: „URODZI PANI DZIECKO Z ZESPOŁEM DOWNA Agnieszka- mama Jasia: „Długie dni oczekiwania i wreszcie diagnoza brzmiąca jak wyrok: maleństwo ma zespół Downa. Rozpacz, szok, niekończące się pytania. Powoli każdy oswaja się z rzeczywistością i wtedy przychodzi kolejny etap: szukanie jak największej ilości informacji o tym, jak postępować, gdzie szukać porady, na co liczyć, i mnożące się pytania: „Dlaczego? Dlaczego? Dlaczego?”… Monika- mama Zosi „Czułam się jak „trędowata”. Czułam rozpacz, żal, niemoc, jakby świat przestał istnieć, jakbym znalazła się w innym wymiarze. Ale walczyłam ze sobą, mówiłam sobie wiele razy: „Musisz być silna dla Zosi. Jesteś jej bardzo potrzebna!”. Szybko otrząsnęłam się z szoku. Podjęłam walkę z przeciwnościami losu. Mam duże wsparcie w rodzinie, to właśnie ona pomogła mi pogodzić się z losem”. W 2005 roku Europejskie Stowarzyszenie Zespołu Downa ustanowiło 21 marca Światowym Dniem Osób z Zespołem Downa. Daty nie wybrano przypadkowo. Ten dzień patronuje narodzinom wiosny i ludzi niezwykłych. W Polsce żyje około 45 - 60 tysięcy osób z zespołem Downa. W ciągu jednego dnia rodzi się ich troje. Pierwszy raz na odmienność osób ze specyficznymi cechami wyglądu i upośledzeniem umysłowym zwrócił uwagę w 1866 r. angielski lekarz John Langdon Down – od jego nazwiska pochodzi nazwa tego zespołu. W 1959 roku francuski genetyk, członek Papieskiej Akademii Nauk Jérôme Lejeune zająwszy się badaniem niektórych schorzeń wrodzonych, odkrył, że u podłoża jednostki zwanej mongolizmem leży błąd genetyczny, jakim jest dodatkowy chromos w komórce. Podczas konferencji naukowej Lejeune usłyszał wykład Alberta Levana i Joe-Hin Tjio, naukowców badających ludzki genotyp, którzy ustalili prawidłową liczbę chromosomów w kariotypie człowieka. Na podstawie ich wniosków badacz przeanalizował komórki skóry swojego pacjenta i odkrył, że osoby z zespołem Downa posiadają dodatkowy chromosom 21. W 1961 roku zaproponowano zmianę nazwy choroby z idiotyzmu mongolskiego (który stał się kłopotliwy i nieetyczny) na zespół Downa (ang. Down’s Syndrome). Cztery lata później zmiana została zaakceptowana przez WHO. Zespół Downa: (dawniej zwany mongolizmem)– zespół wad wrodzonych spowodowany obecnością dodatkowego chromosomu 21. Głównym czynnikiem powodującym zespół Downa jest wiek matki. Częstość występowania zespołem Downa jest około10 razy wyższa w grupie noworodków urodzonych przez kobiety powyżej 40 roku życia, niezależnie od tego czy już miały potomstwo, czy też nie. To nie oznacza jednak, że młode matki nie rodzą dzieci z zespołem Downa. Niektórzy podają, że organizm młodej kobiety częściej rozpoznaje zmiany u płodu z dodatkowym chromosomem 21 i w sposób naturalny dochodzi wówczas do poronienia samoistnego. Wiadomo, że 10% wszystkich ciąż kobiet w wieku rozrodczym ulega poronieniom samoistnym i znaczna część z nich zawiera różne aberracje chromosomowe, w tym dodatkowy chromosom 21. Zespół Downa występuje wśród ludzi wszystkich ras, klas społecznych, niezależnie od poziomu rozwoju ekonomicznego i we wszystkich krajach. Z punktu widzenia rozpoznania cytogenetycznego wyróżnia się trzy rodzaje zespołu Downa: Pełną trisomię chromosomu 21- w której wszystkie komórki organizmu zawierają dodatkowy chromosom 21. Trisomię 21 mozaikową- gdzie tylko część komórek organizmu zawiera dodatkowy chromosom 21, a część ma kariotyp prawidłowy. Trisomię 21 translokacyjną- w której dodatkowy materiał chromosomu 21 jest połączony z innym chromosomem. Stąd potocznie używa się nazwy „pełny”, „mozaikowy” oraz „translokacyjny” zespół Downa. Przebieg rozwoju dziecka, rodzaje wad, które mogą wystąpić, umiejętności poznawcze i sposób radzenia sobie w życiu nie zależą od rozpoznania cytogenetycznego formy trisomii 21. Cechy kliniczne czyli: po czym można rozpoznać zespół Downa? - głowa: okrągła, mała, spłaszczona w części potylicznej (tył głowy), - twarz: okrągła, płaska, - nos: mały, szeroki u nasady, - oczy: skośne, wąskie, tęczówki cętkowane (czasem różnobarwne), często: krótkowzroczność, zez, oczopląs, - uszy: małe, asymetryczne, - usta: często otwarte z wysuniętym językiem (mała objętość jamy ustnej), wargi grube, - zęby: nieprawidłowo rozstawione, półksiężycowate, - szyja: krótka, gruba. Cechy kliniczne czyli: po czym można rozpoznać zespół Downa? - kończyny: ręce i nogi grube, dłonie szerokie, palce grube, - skóra: sucha, szorstka, marmurkowata; występuje czasem tzw. małpia bruzda; fałd skórny karkowy u niemowląt - włosy: gładkie, proste, coraz twardsze i rzadsze z wiekiem, brak owłosienie w dołach pachowych, - wzrost: poniżej średniej: mężczyzna – do 150 cm, kobieta – 140 cm. Cechy kliniczne czyli: po czym można rozpoznać zespół Downa? - mowa: głos niski, chrapliwy, nieprawidłowa artykulacja, bełkot, - obniżone napięcie mięśniowe, co utrudnia ruchy chwytne i lokomocyjne, - układ moczowo-płciowy: u chłopców niedorozwój (małe prącie, małe jądra lub ich brak), u dziewczynek: nadrozwój genitaliów, Cechy kliniczne czyli: po czym można rozpoznać zespół Downa? - układ sercowo-naczyniowy: wrodzone wady i choroby serca, - układ oddechowy: częste infekcje układu oddechowego, - układ kostno-stawowy: przerosty w stawach, wady kośćca, - układ pokarmowy: wady przełyku, dwunastnicy, odbytu. U osób z zespołem Downa istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia: - wad wrodzonych serca, - refluksu żołądkowo-przełykowego, - nawracających infekcji ucha, - zespołu bezdechu śródsennego, - chorób gruczołu tarczowego. Ze względu na zwiększone ryzyko pewnych chorób dzieci z zespołem Downa wymagają regularnych kontroli lekarskich: pediatrycznej, kardiologicznej, laryngologicznej okulistycznej. - dzieci z zespołem Downa różnią się między sobą, - nie u wszystkich dzieci występują omawiane cechy kliniczne, - rozwój umysłowy i możliwości intelektualne – od głębokiej po niemal przeciętną inteligencję. Dzieci urodzone z zespołem Downa tak jak inne dzieci mogą śmiać się lub płakać i wykazywać w wyglądzie zewnętrznym podobieństwo do matki lub ojca. Do szczęśliwego życia potrzebują miłości, opieki i zainteresowania. Wymagają od rodziców specjalnej troski oraz stymulacji, aby osiągać kolejne, wyższe stopnie rozwoju umysłowego i fizycznego. Ich wychowanie kosztuje rodziców więcej czasu i pracy. Każda osoba z zespołem Downa posiada indywidualny charakter. Wbrew panującemu stereotypowi, według którego osoby z zespołem Downa miałyby być zawsze spokojne, przymilne i muzykalne, wśród osób z zespołem Downa można spotkać jednostki pewne siebie, lubiące kontakty towarzyskie, ekstrawertyczne, uprawiające sport, a także nieśmiałe, które preferują spokojny tryb życia. “Zespół Downa NIE JEST CHOROBĄ, ale ODMIENNĄ, INDYWIDUALNĄ OSOBOWOŚCIĄ” WSZYSTKO JEST MOŻLIWE… Jamie Brewer pierwsza modelka z Zespołem Downa Pablo Pineda ukończył regularne studia w Hiszpanii. Obecnie studiuje psychologię, równolegle pracując w Urzędzie Miasta w Maladze, w Hiszpanii Piotr Swend polski aktor niezawodowy znany z roli Macieja Kowalika-Lubicza w serialu Klan. Chris Burke amerykański aktor zasłynął rolą Corky'ego (Charlesa Thatchera) w telewizyjnym serialu „Dzień za dniem” 10-miesięczna dziewczynka z Zespołem Downa została twarzą linii dziecięcych strojów kąpielowych marki DC Kids 36-letnia Gaffney ukończyła Portland Community College. Przewodniczy fundacji swego imienia, działającej na rzecz integracji społecznej osób z zespołem Downa. Znana jest jako długodystansowa pływaczka (pokonała m.in. Kanał La Manche i Jezioro Tahoe). Brała udział w triathlonie. Swoją determinacją pokazała, jak wiele można osiągnąć. DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ