Swobodny przepływ towarów w Unii Europejskiej

Ocena zmian na listach refundacyjnych
zawartych w projektach rozporządzeń Ministra Zdrowia
przekazanych do uzgodnień zewnętrznych w dniu 31.12.2008r.
Projekty rozporządzeń przekazane do konsultacji społecznych w dniu
31.12.2008r. zawierają dużą liczbę zmian. Niestety, wydaje się, że podobnie jak to
było w przypadku poprzednich zmian na listach refundacyjnych w lipcu ubiegłego
roku, głównym beneficjentem tych zmian będzie NFZ.
Proponowana nowelizacja list refundacyjnych zawiera tylko dwie nowe
substancje czynne:
a)
lanreotidum - stosowana w endokrynologii
b)
methylphenidatum
- stosowana w psychiatrii.
Do listy refundacyjnej dopisanych zostało pięć produktów leczniczych zawierających
wyżej wymienione substancje czynne. Ponadto dopisane zostały 24 nowe produkty
złożone (zawierające istniejące na obecnej liście refundacyjnej substancje czynne)
oraz 243 produkty lecznicze generyczne.
Znaczna liczba zmian cen i limitów jest mniejsza, niż 20 groszy, a dla ponad
dwustu preparatów limit został zmieniony o jeden lub dwa grosze. Liczba leków, dla
których limit został obniżony jest ponad czterokrotnie większa, niż liczba
leków, dla których limit został zwiększony i/lub cena urzędowa została
zmniejszona. Jest to wyraźna dysproporcja która spowoduje, że znaczna liczba
pacjentów zapłaci więcej za swoje leki po pierwszym lipca 2008r. Dotyczy to zarówno
leków z wykazu leków podstawowych i uzupełniających, jak i leków stosowanych
w chorobach przewlekłych.
1) Zmiany w wykazie leków podstawowych i uzupełniających
Obniżona została cena urzędowa około 50 preparatów, ale równocześnie
w wykazie tym obniżono limit dla ponad 500 preparatów. Obniżki cen
urzędowych oraz limitów w wybranych przedziałach kwot przedstawione zostały
na wykresie 1.
250
liczba
leków
249
200
150
obniżona
cena
urzędowa
128
113
obniżony
limit
100
50
3
5
13
24
10
9
2
0
10 - 50 zł
5 - 10 zł
1 - 5 zł
0,20 - 1 zł
0 - 0,20 zł
przedziały kwot obniżki
Wykres 1. Liczba leków o obniżonych cenach urzędowych oraz limitach
w wybranych przedziałach kwot – lista podst.-uzup.
Wyraźnie większa skala obniżek limitów w stosunku do obniżek cen
urzędowych przekłada się oczywiście na zwiększenie odpłatności pacjentów za
leki. W wykazie tym jest też jednak pewna liczba leków, dla których opłata
pacjenta zostanie obniżona – na skutek obniżenia ceny urzędowej i/lub
podwyższenia limitu (w przypadku 66 leków, ale tylko dla 9 leków zwiększenie
limitu przekracza 1 zł).
Wprawdzie obniżenie zapłaty pacjenta nastąpi dla prawie 80 leków, to jednak
dla ponad 450 leków zapłata pacjenta zostanie zwiększona. Na szczęście dla
około 200 leków podwyżka opłaty pacjenta nie będzie większa, niż 5 groszy.
Skala obniżek oraz zwiększenia zapłaty pacjenta w wybranych przedziałach
kwot przedstawiona została na wykresie 2.
250
liczba
leków
240
200
150
obniżka
zapłaty
pacjenta
131
zwiększenie
zapłaty
pacjenta
100
74
33
50
21
2
4
10
13
5
0
10 - 50 zł
5 - 10 zł
1 - 5 zł
0,20 - 1 zł
0 - 0,20 zł
przedziały kwot zmian zapłaty pacjenta
Wykres 2. Liczba leków o obniżonej oraz zwiększonej zapłacie pacjenta
w wybranych przedziałach kwot – lista podst.-uzup.
Przewaga leków, które podrożeją dla pacjentów po nowelizacji jest więc
bardzo wyraźna. Może te podwyżki nie są bardzo drastyczne (głównie poniżej 5
zł), ale dotyczą leków bardzo często przepisywanych. Przykładowe leki, dla
których nastąpi zwiększenie zapłaty pacjenta przedstawione zostały w tabeli 1.
nazwa leku
Effox long 50 tabl.
0,05 x 30
Mononit 60 retard
tabl. 0,06 x 30
Micardis tabl. 0,08
x 28
Omar kaps.dojel.
0,02 x 30
Controloc 40
tabl.powl. 0,04 x 28
nowa
stara
cena
zapłata
12,83 zł
5,49 zł
nowa
różnica
zapłata
zapłaty
11,25 zł
5,76 zł
stary
limit
10,54 zł
stara
cena
12,83 zł
nowy
limit
4,78 zł
11,40 zł
15,38 zł
5,73 zł
15,38 zł
7,18 zł
12,85 zł
5,67 zł
47,43 zł
90,25 zł
42,59 zł
90,25 zł
66,54 zł
68,96 zł
2,42 zł
32,76 zł
34,25 zł
29,97 zł
34,25 zł
11,32 zł
13,27 zł
1,95 zł
30,58 zł
86,22 zł
27,98 zł
86,22 zł
64,81 zł
66,63 zł
1,82 zł
Tabela 1. Przykładowe leki o zwiększonej zapłacie pacjenta – lista podst.-uzup.
2) Zmiany w wykazie
przewlekłych
leków
stosowanych
w
chorobach
Obniżona została cena urzędowa ponad 40 preparatów, ale podobnie jak
w przypadku poprzedniego wykazu liczba leków, dla których obniżono limit jest
znacznie większa i wynosi ponad 350. Obniżki cen urzędowych oraz limitów
w wybranych przedziałach kwot przedstawione zostały na wykresie 3.
180
liczba
leków
170
160
140
obniżona
cena
urzędowa
120
96
100
obniżony
limit
80
58
60
40
19
20
9
2
13
15
11
11
2
3
0
50-100 zł
10-50 zł
5-10 zł
1-5 zł
0,20-1 zł
0 - 0,20 zł
przedziały kwot obniżki
Wykres 3. Liczba leków o obniżonych cenach urzędowych oraz limitach
w wybranych przedziałach kwot – lista przewl.
Znacznie większa liczba leków o obniżonym limicie w zakresie do 5 zł
w stosunku do liczby leków o obniżonej cenie urzędowej w tym przedziale
powoduje zwiększenie odpłatności pacjentów dla dużej grupy leków. W wykazie
tym liczba leków, dla których opłata pacjenta zostanie obniżona (na skutek
obniżenia ceny urzędowej i/lub podwyższenia limitu), jest ponad cztery i pół
raza mniejsza od liczby leków, dla których opłata pacjenta zostanie zwiększona.
Chociaż obniżenie zapłaty pacjenta nastąpi dla prawie 60 leków, to jednak
dla ponad 250 leków zapłata pacjenta zostanie zwiększona. Skala obniżek oraz
zwiększenia zapłaty pacjenta w wybranych przedziałach kwot przedstawiona
została na wykresie 4.
120
liczba
leków
113
100
obniżka
zapłaty
pacjenta
80
66
60
50
40
zwiększenie
zapłaty
pacjenta
28
20
8
11
13
9
13
4
0
2
0
50-100 zł
10-50 zł
5-10 zł
1-5 zł
0,20-1 zł
0 - 0,20 zł
przedziały kwot zmian zapłaty pacjenta
Wykres 4. Liczba leków o obniżonej oraz zwiększonej zapłacie pacjenta
w wybranych przedziałach kwot – lista przewl.
Również w przypadku wykazu leków stosowanych w chorobach przewlekłych
liczba leków, dla których zapłata pacjenta zwiększy się o 1-5 zł jest znacznie
większa, niż liczba leków dla których zapłata pacjenta obniży się. Przykładowe
leki, dla których nastąpi zwiększenie zapłaty pacjenta przedstawione zostały
w tabeli 2.
nazwa leku
stara
nowa
różnica
zapłata__ zapłata__ zapłaty__
przewl
przewl
przewl
156,16 zł 205,28 zł 123,71 zł 205,28 zł 52,32 zł 84,77 zł 32,45 zł
stary
limit
stara
cena
nowy
limit
nowa
cena
Topamax tabl.powl. 0,2 x
28
Durogesic syst.transderm. 64,55 zł 64,55 zł 53,41 zł 64,55 zł
0,0125 mg/h 5 szt.
Gabax kaps. 0,1 x 100
59,96 zł 59,96 zł 49,99 zł 59,96 zł
Trileptal tabl.powl. 0,3 x
69,72 zł 75,17 zł 63,30 zł 75,17 zł
50
Poltram Retard 200 tabl
86,98 zł 87,48 zł 82,60 zł 87,48 zł
0,2 x 50
Zyllt tabl.powl. 0,075 x 28 126,52 zł 126,52 zł 122,01 zł 126,52 zł
Zafiron prosz.do inh.w
63,43 zł 63,43 zł 62,01 zł 63,43 zł
kaps. 0,012 mg 60 kaps.
3,20 zł
14,34 zł
11,14 zł
3,20 zł
8,65 zł
13,17 zł
15,07 zł
9,97 zł
6,42 zł
0,50 zł
4,88 zł
4,38 zł
63,26 zł
3,20 zł
65,52 zł
4,62 zł
2,25 zł
1,42 zł
Tabela 2. Przykładowe leki o zwiększonej zapłacie pacjenta – lista przewl.
3) Podsumowanie
Przedstawione projekty zmian na listach refundacyjnych są niestety
kontynuacją zwiększania stopnia współpłacenia za leki przez zdecydowaną
większość pacjentów. Wprawdzie do listy refundacyjnej dodanych zostało:
- 5 produktów leczniczych zawierających 2 nowe substancje czynne,
- 24 nowych produktów złożonych,
Zmniejszona została zapłata pacjenta dla prawie 20 preparatów insuliny
(o 9,51 zł), a wybrane leki stosowane w leczeniu przerostu gruczołu krokowego
oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego dołączone zostały do kategorii
leków wydawanych za opłatą ryczałtową, to wydaje się, że w sumarycznej ocenie
przedstawionego projektu nowelizacji list refundacyjnych dominują leki, dla
których odpłatność pacjenta zwiększy się. Wzrost zapłaty pacjenta mieści się
wprawdzie najczęściej w zakresie do 5 zł, ale dotyczy on leków często
przepisywanych. Ponadto w przypadku wielu pacjentów sumaryczny wzrost
zapłaty za realizowane recepty będzie wielokrotnością kwot z wyżej
wymienionego przedziału.
Stopień współpłacenia przez pacjentów za leki w Polsce jest prawdopodobnie
najwyższy w Europie i niestety przedstawiony projekt nowelizacji list
refundacyjnych nie jest krokiem w celu jego zmniejszenia.
Należy pamiętać, że oszczędności na listach refundacyjnych proponowane
przez Ministerstwo Zdrowia są tylko pozorne. W wyniku braku stosowania przez
pacjentów właściwej farmakoterapii, spowodowanego zbyt małą refundacją
leków, znacznie większe wydatki mogą w przyszłości ponieść inne ogniwa
systemu ochrony zdrowia, np. w wyniku koniecznego leczenia szpitalnego.
Niewykupienie leków przez pacjentów może też przyczynić się do zwiększonej
liczby powikłań i zgonów. Przy nowelizacji list refundacyjnych należy wziąć pod
uwagę również wyżej wymienione aspekty.
Od lat środowisko aptekarskie czeka na takie zmiany na listach
refundacyjnych, które zmniejszyłyby obciążenia finansowe przynajmniej dla
większości pacjentów. Niestety zaproponowane przez Ministerstwo Zdrowia
zmiany kolejny już raz nie spełniają tych oczekiwań.
UWAGA:
Obliczenia do analizy zmian na listach leków refundowanych przeprowadzone zostały
z wykorzystaniem relacyjnej bazy danych. Porównanie projektów zmian na listach leków
refundowanych możliwe jest w relacyjnej bazie danych wyłącznie w oparciu o kody EAN.
Dlatego analiza nie może uwzględniać zmian dotyczących preparatów bez kodu EAN (np.
opatrunki hydrokoloidowe, hydropolimerowe, alginianowe, testy paskowe, strzykawki do
insuliny). Całkowita liczba preparatów bez kodu EAN jest jednak stosunkowo bardzo mała.
Prezes ORA Dolnośląskiej Izby Aptekarskiej we Wrocławiu
mgr farm. Piotr Bohater