Zespół niskiej trijodotyroniny (T3)
advertisement
Wiosenna Szkoła Tyreologii Międzyzdroje 23-24 maj 2014 Zespół niskiej T3 Małgorzata Gietka-Czernel Klinika Endokrynologii CMKP Kierownik: prof.dr hab.W. Zgliczyński Zespół niskiej trijodotyroniny (T3) oraz zespół niskiej trijodotyroniny i tyroksyny (T4) (zespoły pozatarczycowe, sick euthyroid syndrome, nonthyroidal illness) to zaburzenia występujące w stanach głodzenia i przypadkach ciężkich chorób ogólnoustrojowych, łączące się ze złą prognozą, charakteryzujące się: • Z. niskiej T3: ↓ T3 i fT3, ↑ rT3 N T4 i fT4 ↓ lub N TSH • Z. niskiej T3 i T4: ↓ T3 i fT3, rT3 ↓ T4 i fT4 ↓ TSH Zespół niskiej T3- przyczyny -↓ aktywności 5’ dejodynazy cytokiny :TNF, IFN α, IL-6, FFA, kortyzol endoi egzogenny, leki: amiodaron, propranolol) -↓ dostępności T4 dla hepatocytów W z. niskiej T3 i T4, dodatkowo: -↓ stęż. białek transportujących HT - wypieranie T4 z połączeń białkowych (FFA) - ↓ ekspresji receptorów dla HT Feingold, J Lipid Res 2008;49 :2179, Am J Physiol Endocrinol Metab 2004;286 :E201 Klinika Endokrynologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa Zespół niskiej T3 a wtórna niedoczynność tarczycy • W obu przypadkach brak nocnego piku TSH, ale zachowana odpowiedź TSH na stymulację TRH • ↓mRNA TRH w j. przykomorowym podwzgórza • ↑ TSH w fazie zdrowienia chorych z z. pozatarczycowymi poprzedza ↑ T4 • Wlew TRH u chorych z z. pozatarczycowymi powoduje ↑ T4 i T3 Romjin,JCEM 1990;70:35; Fliers, JCEM 1997;82: 4032, Hamblin, JCEM 1986;62: 717; Van den Berghe, JCEM 1999;84:1311 Czy zespół niskiej T3 jest fizjologicznym mechanizmem adaptacyjnym ? Klinika Endokrynologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa Z.niskiej T3 a układ sercowo-naczyniowy ↓Wydolności rozkurczowej i skurczowej serca ↑Ryzyka arytmii Dysfunkcja śródbłonka ↑ Kalcyfikacji naczyń ↓Białka Gla macierzy i Klotho ↑Wazokonstrykcja Zaburzenia lipidowe Niedokrwistość ↑ ↑procesów zapalnych ↓ odżywienia tkanek Retencja płynów Niewydolność zastoinowa wątroby Terapie lekowe Bezpośrednie działanie na serce Oddziaływanie na opór obwodowy, ukł. współczulny Objętość krwi krążącej, ↑zużycia tlenu Klein I , Danzi S Circulation 2007;116:1725-1735 Copyright © American Heart Association Z.niskiej T3 a układ sercowo-naczyniowy ↓Wydolności rozkurczowej i skurczowej serca ↑Ryzyka arytmii Dysfunkcja śródbłonka ↑ Kalcyfikacji naczyń ↓Białka Gla macierzy i Klotho ↑Wazokonstrykcja Zaburzenia lipidowe Niedokrwistość ↑ ↑procesów zapalnych ↓ odżywienia tkanek Retencja płynów Niewydolność zastoinowa wątroby Terapie lekowe Z.niskiej T3 a układ sercowo-naczyniowy • Występowanie: - świeży zawał serca - stany po operacjach kardiochirurgicznych - niewydolność serca Klein I , Danzi S Circulation 2007;116:1725-1735 14 prac randomizowanych: stan po operacji kardiochirurgicznej n= 13 stan po transplantacji nerki n=1 Leczenie L-T3: T3 iv. 0,175-0,333 µg/kg/h przez 6-9 h = 75-200 µg T3 iv. 0,0275-0,0333 µg/kg/h przez 4-24 h = do 55 µg/d T3 p.o. w różnych dawkach Efekty: ↑ indeksu sercowego, brak wpływu na śmiertelność Klinika Endokrynologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa Zespół niskiej T3 a nerki Stany zapalne Hipoproteinemia Kwasica metaboliczna Leki Retencja jodu Niedobór selenu ↑ fT3 i T3 po transplantacji nerki ↓rzutu serca Skurcz tt. nerkowych Hipowolemia ↓ GFR Hiponatremia Zespół niskiej T3 a nerkikorzystnego efektu interwencji brak Zespół niskiej T3 a układ sercowo- naczyniowy i nerki Przewlekłe z. pozatarczycowe a inne formy terapii ↑TSH, T3 i T4 ↓ wskaźników katabolizmu: mocznika, wiązań krzyżowych kolagenu w moczu ↑ wskaźników anabolizmu: leptyny, osteokalcyny Klinika Endokrynologii, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa Obecny stan wiedzy na temat z. niskiej T3: fizjologiczny proces adaptacji do ciężkiej choroby, ale w postaci przewlekłej nasila błędne koło chorobowe Brak rekomendacji odnośnie leczenia i brak wypracowanego sposobu postępowania: T3? T3+T4? TRH?
