04. Starożytny Egipt

04. STAROŻYTNY EGIPT
1. POCZĄTKI CYWILIZACJI EGIPSKIEJ

Na podstawie mapy s.
34 określcie, gdzie z
Egipcie znajdowały się
tereny uprawne?



Starożytny Egipt rozciągał się wzdłuż biegu Nilu, na
przestrzeni 1100 km od pierwszej katarakty na
południu do wybrzeża Morza Śródziemnego na
północy.
Składał się z dwóch geograficznie wyodrębnionych
obszarów: Egiptu Górnego, sięgającego od pierwszej
katarakty do skraju delty Nilu, i Egiptu Dolnego,
obejmującego rejon delty.
Nil odegrał decydującą rolę w tworzeniu egipskiej
struktury państwowej – konieczna była
bowiem budowa i utrzymanie sieci irygacyjnej,
a temu zadaniu mogło podołać tylko państwo. Stało
się ono organizatorem wielkich prac publicznych,
czego najbardziej spektakularnym przykładem była
budowa piramid. Grecki dziejopis Herodot z
Halikarnasu nazwał Egipt darem Nilu.
2. PAŃSTWO FARAONÓW

Na podstawie rozdziału „Państwo Faraonów”
s.34-37 uzupełnijcie tabelę
Czas panowania
Okres
Ok. 3100-2675 r. p.n.e
Wczesnodynastyczny
Ok. 2675-2170 r. p.n.e.
Stare Państwo
Ok. 2000-1760 r. p.n.e.
Średnie Państwo
Ok. 1565-1082 r. p.n.e.
Nowe Państwo
Najważniejsze
wydarzenia
Czas panowania
Okres
Najważniejsze
wydarzenia
Ok. 3100-2675 r.
p.n.e
Wczesno-dynastyczny -Pierwszy władca to
Narmer (Menes z jęz.
gr.)
Czas
panowania
Okres
Ok. 2675-2170 r. Stare Państwo
p.n.e.
Najważniejsze wydarzenia
-budowa państwa, tworzenie
administracji
-tworzenie pisma, religii,
architektury, sztuki, literatury
-pierwsza piramida Dżosera
-trzy piramidy w Gizie (Cheopsa,
Chefrena, Mykerinosa)
-bunty nomarchów (zarządców
nomów)
-zapoczątkowanie dziedziczenia
tronu
Czas
panowania
Okres
Ok. 2000-1760 r. Średnie
p.n.e.
Państwo
Najważniejsze wydarzenia
-wzrost potęgi Egiptu; dzięki
wojnom,
-Po okresie rozpadu ponowne
zjednoczenie ze stolicą w Tebach
-Kontakty handlowe (import
kadzidła i perfum z Arabii,
miedzi z półwyspu Synaj,
wyrobów rzemieślniczych z
Fenicji, Mezopotamii i Krety
Czas
panowa
nia
Okres
Ok. 1565- Nowe
1082 r.
Państwo
p.n.e.
Najważniejsze wydarzenia
-Rozwój handlu
-Powstają potężne groby faraonów
-Panowanie Ramzesa II; walki z Hetytami;
ok. 1285r. p.n.e bitwa pod Kadesz
-faraon Amenhotep IV Echnaton próbował
z astąpić kult starych bogów kultem Atona –
Boga Tarczy Słonecznej (próna wprowadzenie
religii monoteistycznej)
-Atak „ludów morza”
-walki wewnętrzne powodują osłabienie
Egiptu

W VI w. p.n.e. Egipt stał się częścią Persji, a w
332r. został podpity przez Aleksandra Wielkiego
3. USTRÓJ SPOŁECZNO-POLITYCZNY
EGIPTU

Na podstawie podręcznika i tekstów źródłowych
przygotujcie asocjagramy ilustrującą pozycję
poszczególnych grup społecznych.
4. RELIGIA EGIPCJAN
ANUBIS



staroegipski dobry bóg nieba, ojciec
i król bogów, syn Ozyrysa. W
funkcji bóstwa związanego z kultem
zmarłych, wcześniej aniżeli Ozyrys,
występuje już od okresu Starego
Państwa (czasami jako Chenty
Imentiu); uczestniczył w sądzie
zmarłego i opiekował się jego
mumifikacją, był strażnikiem
cmentarzy, bóg zmarłych,
cmentarzy i balsamowania zwłok.
Patron mumifikacjii i
balsamistów.
Anubis potrafi przewidzieć ludzki
los i jest łaczony z magią i
wróżbiarstwem.
RE

bóg Słońca,
stwórca świata i
pan ładu
we Wszechświecie
SETH

pan burz,
pustyń, Górnego
Egiptu, ciemności i
chaosu, także bóstwo
o charakterze
demonicznym.
HORUS

egipski bóg nieba,
opiekun
monarchii egipskiej.
Panujący faraon utożsamiał
się z nim i przyjmował jego
imię
PTAH
bóg stwórca, stojący
na czele Wielkiej
Trójki Bogów.
 Ptah był opiekunem
sztuk i rzemiosła.

IZYDA

Bogini matka, wzór
żony , bogini
miłości i nieba
THOT

Bóg mądrości i
nauki, patron
księżyca, skrybów i
świętych tekstów,
sekretarz sądu
umarłych
BASTET

Bogini radości i
zabawy
OZYRYS

Najwyższy sędzia
zmarłych
KSIĘGA UMARŁYCH
„Nie grzeszyłem przeciw ludziom, nie szkodziłem poddanym,
nie czyniłem nieprawości w miejscu prawdy, nie znałem zła, nie
popełniłem grzechów. [...]Nie oczerniałem sługi wobec
przełożonego, nie stałem się przyczyną głodu, nie stałem się
przyczyną płaczu, nie zabijałem sam ani nie kazałem zabijać,
nie zadawałem cierpienia nikomu. Nie pomniejszałem ofiar w
świątyniach, nie umniejszałem chlebów bożych, nie zabierałem
placków duszom zmarłych. [...]Nie pomniejszałem miary, nie
fałszowałem odważników, nie stałem się przyczyną czyjejś
nędzy za pomocą języczka u wagi, nie odjąłem mleka od ust
niemowlęcia, nie przepędzałem bydląt z pastwisk ich [...].Nie
zatrzymywałem wody, gdy płynęła, nie przerywałem tam na
wodzie wzburzonej, [...] nie odstąpiłem od dni składania ofiar z
mięsiwa wybranego, nie związałem bydła przeznaczonego na
pokarm boży, nie zatrzymywałem boga podczas procesji jego”
1.
Czym była „spowiedź negatywna”?
2.
Wymień czyny uznawane przez Egipcjan za naganne.
5. ŻYCIE POZAGROBOWE
PISMO EGIPSKIE
Pismo hieroglificzne
 Pismo hieratyczne
 Pismo demoniczne

6. OSIĄGNIĘCIA EGIPCJAN
a) matematyka: wprowadzenie systemu dziesiętnego
(bez zera), ułamki, rozwój geometrii koniecznej do
obliczania wymiarów piramid; określenie liczby
π (stosunek długości okręgu do jego średnicy)
c) astronomia: określanie terminów wylewu Nilu oraz
zaćmień; kalendarz słoneczny – początkiem roku
był dzień, w którym gwiazda Syriusz pokazywała się
rano na horyzoncie razem ze Słońcem
d) medycyna: badanie pulsu i bicia serca, znajomość
anatomii człowieka
e) stosowanie technologii balsamowania zwłok