Dyscyplina w wychowaniu

Dyscyplina w wychowaniu
Wychować dziecko czyli nauczyć je, aby zachowywało się w społecznie akceptowany
sposób, to trudne zadanie, ale jest to jeden z warunków jego prawidłowego rozwoju.
Dzieci zazwyczaj starają się zadowolić swoich rodziców. Warto więc w procesie
wychowawczym wykorzystać dziecięcą potrzebę rodzicielskiej aprobaty. Chwalenie dziecka,
gdy się dobrze zachowuje, powoduje, że chce ono powtarzać zachowania sprawiające
rodzicom przyjemność. Ganienie jego
niewłaściwego zachowania i konsekwentne
wyrażanie dezaprobaty za każdym razem, gdy dziecko zrobi coś złego, pozwoli na uniknięcie
kłopotów wychowawczych w starszym wieku. Jednak korygowanie złego zachowania nie
może wywoływać u dziecka poczucia krzywdy, musi ono czuć, że nadal jest kochane,
a rodzice mają dobre intencje.
Dziecku należy jasno sprecyzować, co mu wolno, a czego nie, przy czym nakazy
i zakazy powinny być przez rodziców ustalane wspólnie i potem konsekwentnie przez
matkę i ojca egzekwowane.
Jedni rodzice, rozumiejąc prawo dziecka do różnorodnych kontaktów społecznych,
pozostawiają mu w miarę, jak dorasta, coraz więcej swobody. Inni regulują rytm jego dnia
ścisłym harmonogramem. Oczywiste jest, że stanowiska dzieci i rodziców bywają różne,
a wtedy potrzebna jest szczera rozmowa, w której także dzieci będą miały równoprawny głos.
W ostateczności jednak to rodzice odpowiedzialni są za ustalenie reguł i zasad
obowiązujących w rodzinie.
Złemu zachowaniu łatwiej jest zapobiec, niż potem je korygować. Naturalną
u dziecka ciekawość należy podsycać, ale także kierować ją w stronę interesujących,
pożytecznych i niczym nie zagrażających zajęć. Korygowanie niepożądanych zachowań to
jeden ze sposobów wytwarzania w dziecku niezbędnej w dorosłym życiu samokontroli,
poczucia odpowiedzialności i szacunku do innych. W tym procesie dziecko potrzebuje
rodzicielskiego wsparcia i przewodnictwa. Zdolność panowania nad sobą zaczyna się
manifestować w wieku około sześciu lat. Przy pomocy rodziców wzmacnia się przez cały
okres szkolny. Jeśli od dzieciństwa będą działały pozytywne bodźce wychowawcze, to
charakterystyczny dla nastolatków okres buntu i skłonności do eksperymentowania przejdzie
w miarę bezkonfliktowo.
Jeśli są kłopoty wychowawcze z dzieckiem, warto zasięgnąć fachowej porady.
Pomoże ona rodzicom lepiej zrozumieć, jak dziecko się rozwija i w jaki sposób
rozumuje, może zasugerować zmiany w dotychczas stosowanych sposobach
eliminowania niepożądanych zachowań.
Do tych pozycji warto zajrzeć:
M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarża: Psychologia wychowawcza, społeczna i kliniczna.
Warszawa 1979, WSiP
M. (red) Żebrowska: Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży. Warszawa 1979, PWN
praca zbiorowa: Bez niedomówień do rodziców o problemach dzieciństwa i dorastania.
Instytut Psychiatrii i Neurologii, ELMA BOOKS, 1998
Opracowanie: Wiesława Tobolska