Style zarządzania przedsiębiorstwem
advertisement
Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Amerykański styl zarządzania (liberalny model zarządzania) • Właściciel ma pozycję najmocniejszą – ma pełną suwerenność w decyzjach dotyczących kapitału i doboru kadry kierowniczej. – Załoga – najsłabszą pozycję Style zarządzania przedsiębiorstwem • Zasada zarządzania ludźmi: „Angażuj i zwalniaj” Amerykański styl zarządzania Europejski styl zarządzania Japoński styl zarządzania • • • • – zaleta: mobilność i elastyczność wolnego rynku pracy, łatwe wprowadzanie zmian – Wada: silne napięcia w firmie, szybka fluktuacja kadr Zasada: „Kija i marchewki” Częste innowacje Jakość produkcji - problem techniczny Podejście: Wyższa jakość podwyższa koszty Podstawy zarządzania jakością Europejski styl zarządzania (biurokratyczny model zarządzania) Japoński styl zarządzania • Wiele przepisów, standaryzacja działań • Silne związki zawodowe • Państwo angażuje się w procesy regulacji rynku pracy • Załoga współuczestniczy w zarządzaniu firmą • Pracodawcy zjednoczeni w związki • Przedsiębiorca opiera swą pozycję na wypracowanej reputacji jako menedżer • Słaba innowacyjność przedsiębiorcy, nie przeprowadza głębszych zmian • Słaba fluktuacja kadr, wyrównane płace Podstawy zarządzania jakością Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska 3 4 • Oparty na filozofii kaizen KAIZEN=CIĄGŁE DOSKONALENIE Podstawy zarządzania jakością 5 1 Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Zasady filozofii kaizen Kaizen • Ciągłe doskonalenie Jest to system praktyk ciągłego ulepszania: – „ nie wolno się zatrzymywać, a tysiące drobnych kroków może doprowadzić do większego sukcesu niż skoki innowacyjne”. „Kai”- robić „Zen”- dobrze – Sam proces dochodzenia do celu jest tak samo ważny jak cel (wynik)! • Praca grupowa – Kaizen „zaczyna się i kończy na ludziach”. Wymaga ich ciągłego doskonalenia (szkoleń), motywowania, zaangażowania pracowników, współpracy. • Prekursorzy: W.E. Deming, J.M. Juran. • Wiodąca organizacja – Toyota. Podstawy zarządzania jakością 6 W oparciu o pracę kół jakości • Cel - usuwanie marnotrawstwa (muda) w organizacji • Potrzeby doskonalenia są łatwiej rozpoznawalne w miejscu ich powstawania; • Wypracowane zmiany są łatwiejsze do wdrożenia: Koło jakości - mała grupa zebrana w celu wypracowania rozwiązań w zakresie doskonalenia (ustalania przyczyn problemu, skutków problemu, wypracowania rozwiązań) Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska 7 Zalety z zaangażowania pracowników produkcyjnych w doskonalenie organizacji: Ciągłe doskonalenie w kaizen Podstawy zarządzania jakością Podstawy zarządzania jakością 8 – – – – Niechęć do zmian jest zminimalizowany; Są możliwe do wdrożenia, nieskomplikowane, Są tanie (niskonakładowe), Nie wymagają akceptacji kierownictwa naczelnego. • Pracownicy mogą wymyślać usprawnienia w czasie pracy Podstawy zarządzania jakością 9 2 Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Cykl pracy koła jakości Zasady pracy kół jakości Identyfikacja problemów Wdrożenie projektu Przyjęcie decyzji o wdrożeniu Prezentacja rozwiązań Ustalenie hierarchii problemów Zbieranie informacji, analiza i poszukiwanie rozwiązań Wybór i projektowanie rozwiązania optymalnego Podstawy zarządzania jakością 10 Zasady pracy kół jakości Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska Podstawy zarządzania jakością 11 Ciągle doskonalenie 6. Użyj swej mądrości, nie wydawaj pieniędzy na Kaizen. 7. Mądrość jest twoim atutem, gdy życie postawi cię na ciężką próbę 8. Poszukuj ciągle odpowiedzi na „dlaczego?” 9. Licz bardziej na mądrość ludzi, niż na wiedzę nawet najmądrzejszego człowieka 10.Idea Kaizen jest nieprzebrana. Podstawy zarządzania jakością 1. Zaniechaj konwencjonalnie ustalonych pojęć. 2. Zaprzestań praktyki tłumaczenia się. Spojrzyj krytycznie na obecne schematy i praktyki. 3. Pomyśl jak to zrobić, a nie dlaczego to nie mogło być zrobione. 4. Nie poszukuj perfekcji. Gdy wykonasz zadanie częściowo, to i tak jesteś o kolejny krok do przodu. 5. Jeżeli popełniasz błąd to skoryguj go natychmiast. 12 • Eliminacja MUDA (marnotrawstwa), • Właściwe utrzymanie stanowiska pracy zasada 5S, • Standaryzacja. Podstawy zarządzania jakością 13 3 Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Cykl ciągłego doskonalenia (Cykl Deminga) 7 rodzajów muda (marnotrawstwa - tego co nie dodaje wartości) 1. Nadprodukcja • Planuj (Plan) – • przygotuj dokumentację, określ cele wymierne, przeanalizuj wszystkie możliwości i uwzględnij trudności 2. 3. 4. 5. • Wykonaj (Do) • Zrealizuj plan, w czasie trwania zbieraj o wykonaniu niezbędne informacje • Sprawdź (Check) rezultat wyprzedzania produkcji Zapasy Produkowanie braków Zbędny ruch pracownika Oczekiwanie – Rezultat pracy wykonywanej szeregowo, nieudanej synchronizacji procesów • Skontroluj wynik. Porównuj wykonanie z planem • Działaj (Act) 6. Transport • Przeanalizuj przyczyny odstępstw od planów. Wprowadź korekty do procesu lub planu (zrób udoskonalenie) – Przenoszenie produktów nie dodaje żadnej wartości! 7. Czas oczekiwania Podstawy zarządzania jakością 14 ZASADA 5S • Jasne rozróżnienie pomiędzy tym co jest potrzebne w organizacji, a co należy wyrzucić oraz organizacja stanowiska pracy • Przykład – Wyrzucanie niepotrzebnych rzeczy – Ułożenie najpotrzebniejszych narzędzi przy stanowisku pracy – Spełnienie zasady „Jedno jest najlepsze” 4. Seileetsu (porządek, standaryzacja) – wprowadzenie standardów zachowania czystości i przejrzystości . 5. Shitsuke (dyscyplina) – mobilizowanie do utrzymania udoskonaleń. Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska 15 1. Seiri (organizacja) 1. Seiri (organizacja) – staranne organizowanie miejsca pracy, 2. Seiton (schludność) – usuwanie niepotrzebnych części z miejsca pracy, – układanie pozostałych po wykonaniu operacji zdatnych części, 3. Seiso (czystość) – utrzymywanie czystości na miejscu pracy, Podstawy zarządzania jakością – Rezultat złego planowania, złej organizacji pracy, nieprzewidzianych w planach problemów Podstawy zarządzania jakością 16 Podstawy zarządzania jakością 17 4 Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Sposób ustalania postępowania w czasie organizacji stanowisk pracy Częstotliwość używania Poziom potrzeb Średnia Rzeczy nie były używane w ostatnim roku Rzeczy były używane tylko raz w ostatnim roku Rzeczy używane raz w ciągu ostatnich 2-6 miesięcy Wysoka Rzeczy używane raz na tydzień Rzeczy używane codziennie Rzeczy używane co godzinę Mała Przykłady zastosowania zasady „jedno jest najlepsze” dla wybranych procesów organizacji Metoda postępowania Wyrzucić je Nazwa procesu Przechowywać w pewnej odległości Przechowywać w centrum miejsca pracy Przechowywać blisko stanowiska pracy albo wyposażyć w nie pracowników Podstawy zarządzania jakością Proces produkcyjny Proces magazynowany Proces obsługi studentów Proces obsługi klientów 18 Podstawy zarządzania jakością 19 1. Przeanalizowanie dotychczasowych procesów, a szczególnie czasów i częstotliwości poszczególnych działań, oraz przedmiotów wykorzystywanych w tych procesach. 2. Określenie miejsca przechowywania rzeczy. 3. Określenia sposobów odkładania rzeczy na swoje miejsce. 4. Zaprojektowanie sposobu przechowywania rzeczy. • Organizowanie sposobu przechowywania rzeczy, tak aby można było je w szybki sposób przez wszystkich odnaleźć . • Przykład – 30-sto sekundowe odnajdywanie rzeczy Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska Jeden pracownik obsługujący jednego klienta Zasada schludności wymaga wprowadzenia czterech kroków: 2. Seiton (schludność) Podstawy zarządzania jakością Przykład Jedna skrzynka narzędziowa dla zestawu narzędzi używanych na stanowisku. Jedno miejsce dla jednego rodzaju magazynowych materiałów Jeden plik z danymi o jednym studencie. 20 Podstawy zarządzania jakością 21 5 Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Zasady projektowania sposobu przechowywania rzeczy : 3. Seiso (czystość) • rzeczy powinny być nazwane i opisane, • każda rzecz musi mieć wyznaczone swoje miejsce oraz musi mieć zdolność identyfikacyjną, • identyfikacja rzeczy powinna być zabezpieczona poprzez odpowiednia kolorystykę, opisy, strzałki informacyjne, podświetlenie itp. • rzeczy w czasie przechowywania nie powinny być narażone na uszkodzenie (np. ciężkie przedmioty powinny być przechowywane niżej). • umiejscowienie przedmiotów musi być dostosowane do wysokości stanowiska pracy. Podstawy zarządzania jakością • Utrzymanie pomieszczeń i rzeczy w czystości. • Przykład – Indywidualna odpowiedzialność za czystość 22 4. Seileetsu (porządek) Podstawy zarządzania jakością 23 5. Shitsuke (dyscyplina) • Wprowadzenie standardów zachowania czystości i przejrzystości . • Wprowadzenie dyscypliny w przestrzeganiu czterech pierwszych zasad przez wszystkich pracowników • Przykład • Wykonywanie 5S codziennie przez wszystkich – Przejrzystość w przechowywanych przedmiotach Podstawy zarządzania jakością Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska 24 Podstawy zarządzania jakością 25 6 Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Standaryzacja w kaizen Japoński styl zarządzania (1) • Standard pracy – Sposób (metoda) wykonywania danej pracy w sposób ustalony formalnie przez kierownictwo, gwarantujący najlepsze wykonywanie pracy (zapewniający najlepsze wyniki) Podstawy zarządzania jakością 26 Japoński styl zarządzania (2) 27 • Idea zbiorowego współdziałania w małych grupkach, decyzje kolektywne, spotkania po godz. pracy z rodzinami • Wzajemna pomoc pracowników (brak współzawodnictwa pracy) • Brak systemu akordowego • Wewnętrzna harmonia pomiędzy pracodawcami a załogą • Egalitaryzm - równe prawa dla pracowników fizycznych i umysłowych • brak podziału stołówek, parkingów itp, identyczne zasady promocji, identyczne stroje Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska Podstawy zarządzania jakością Japoński styl zarządzania (3) • Pewność zatrudnienia – Zasada: „Zatrudnienie na całe życie” – Fluktuacja kadr jako czynnik niszczący firmę Podstawy zarządzania jakością • Oparty na filozofii kaizen • Ciągłe wprowadzenie zmian w organizacji (procedury zmian) • Pracownicy – jako dawcy pomysłów, współodpowiedzialni za wyniki 28 Podstawy zarządzania jakością 29 7 Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Japoński styl zarządzania (4) Japoński styl zarządzania (5) • System promocji oparty o zasadę stażu pracy, główne kryterium: praca w grupie, powolne (np. po 10 latach pracy) • Wielozawodowość i mobilność międzywydziałowa pracowników • Intensywne szkolenia • Jakość jako sposób obniżki kosztów • Jakość produkcji sprawą kadry wszystkich szczebli. • Wzrost efektywności drogą realizacji wniosków racjonalizatorskich • Brak zróżnicowania płacy wśród pracowników o tym samym stażu zatrudnienia. • Brak systemu premii i kar • uznanie jako forma nagradzania • Brak lub słabe związki zawodowe • Sieć związków nieformalnych w firmie. Podstawy zarządzania jakością 30 Podstawy zarządzania jakością 31 Nissan Motor Yamato Kogyo Przypadek zastosowania Kaizen (producent kontrolnych przewodów motocyklowych) Każdego roku opracowano nowy program kaizen. ETAPY PROGRAMU TPM (Total Productivity Maintenance) w 1975 r.: – 1975 r. – przyjęto program tzw. „seven-up”, obejmujący 7 obszarów: czas pracy, wydajność, koszty, wnioski racjonalizatorskie, zapewnienie jakości i bezpieczeństwa, wykorzystanie maszyn. – Sporządzono arkusz Kaizen do rejestracji wszystkich propozycji doskonalenia pracowników – Osiągnięto duże korzyści – Inżynierowie 90% swojego czasu poświęcają Kaizen (przebywają wśród załogi, zachęcają do usprawnień) Podstawy zarządzania jakością Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska – szkolenie operatorów urządzeń, na którym przygotowywano ich do nowych obowiązków, – akcja sprzątania stanowisk pracy przez pracowników (zasada 5S), – utworzenie kilkuosobowych zespołów doskonalących swoje stanowiska pracy i samodzielnie wdrażające na nich swoje usprawnienia, – rozwinięcie wypracowanego program na cały obszar utrzymania ruchu. 32 Podstawy zarządzania jakością 33 8 Podstawy zarządzania jakością Rok akad.2012/2013 Yamato Kogyo Somic Ishicawa Korzyści wdrożenia programu producent zawieszeń i układów kierowniczych • wzrost zaangażowania pracowników w sprawy firmy i podniesienie stopnia ich entuzjazmu. • w ciągu pięciu lat wzrost produktywności o 130%, • spadek wypadków o 90%, • redukcja defektów o 95%, • wzrost wskaźnika propozycji doskonalenia składanych przez jednego zatrudnionego w miesiącu z 1,3 do przeszło 5 propozycji. ETAPY PROGRAMU TPM: KORZYŚCI WDROŻENIA : • • • • Podstawy zarządzania jakością 34 Różnice w kulturze japońskich i amerykańskich firm (1/2) utworzenie małych grup do zapoczątkowania programu porządkowania stanowisk pracy i wypracowania dziennych zadań utrzymania ruchu dla pracowników. przygotowanie procesu produkcji, udoskonalenie procesu projektowania i sposobów wycofywania maszyn, ustanowienie lepszego systemu napraw urządzeń. udoskonalenie automatyzacji w zakładzie i w biurach. • • 17% redukcję kosztów wytwarzania wyrobów, redukcję ciężaru produktów (ważny czynnik dla klientów), spadek o 75% uszkodzeń, – znaczący spadek uszkodzeń w fazie rozruchu nowych produktów, • • • 50% wzrost produktywności, 95% redukcję niespodziewanych awarii maszyn redukcja pracochłonności wytwarzania. •Podstawy zarządzania jakością 35 Różnice w kulturze japońskich i amerykańskich firm (2/2) Dlaczego mogą to zrobić Japończycy, a my nie? • W Japonii na pierwszym miejscu jest etyka pracy, która pochodzi od samych ludzi i rodziny. • Japończycy w większym stopniu należą do przedsiębiorstwa niż tylko świadczenie pracy dla firmy. • Są przyzwyczajeni do idei osiągnięcia konsensusu i do zasad nadania uprawnień jednostce niż podejścia „oni i my”, czy narzucania swojej woli przez przełożonych. • Planują swoje działania, a nie tylko reagują na zdarzenia. • Poszukują etapów, faz, filarów i kroków bardziej niż „idź i zrób to”. • Dążą do długoterminowego przeprowadzania udoskonaleń, a nie osiągnięcia jednokrotnego rezultatu. • Wierzą, ze niezbędne wejście da oczekiwane wyniki na wyjściu, a nie zakładają, ze pójdzie w złym kierunku. • Są dociekliwi i cieszą ich nowe idee, nie chcą utrzymywać status quo. • Przykładają dużą wagę do detali. Podstawy zarządzania jakością Podstawy zarządzania jakością Opracowała: dr inż. Anna Dobrowolska 36 37 9
