mgr Małgorzata Gorgis nauczyciel historii, wicedyrektor Gimnazjum

mgr Małgorzata Gorgis
nauczyciel historii, wicedyrektor Gimnazjum Nr 1 w Sochaczewie
KONSPEKT LEKCJI DLA KLASY II GIMNAZJUM
Temat: Europa XVIII wieku – czas przemian.
Cele ogólne.
1. Zapoznanie uczniów z prądami umysłowymi nowej epoki.
2. Ukazanie oświecenia w kontekście przemian intelektualnych i
kulturalnych poprzednich epok.
3. Zaprezentowanie postaci wybitnych myślicieli i filozofów epoki
oświecenia.
4. Wpływ myśli oświeceniowej na kształtowanie się nowoczesnych idei
państwa i społeczeństwa.
5. Absolutyzm oświecony wyrazem chęci sprostania władców
nowoczesnym poglądom ukształtowanym w XVIII wieku.
Cele szczegółowe.
Po zakończonych zajęciach uczeń pamięta:
- pojęcie oświecenia, racjonalizm, empiryzm, absolutyzm oświecony
- postacie: Jan Jakub Rousseau, Monteskiusz, Wolter, Maria teresa, Katarzyna
II, Fryderyk Wilhelm II
- państwa w których rozwinął się absolutyzm
- znaczenie epoki oświecenia w kształtowaniu się nowoczesnej myśli
politycznej, społecznej i intelektualnej
Uczeń rozumie:
- wyżej wymienione pojęcia
- zasadę trójpodziału władzy wprowadzonej przez Monteskiusza
- istotę absolutyzmu
- wkład epoki oświecenia w ukształtowanie się nowoczesnych myśli i
poglądów
Uczeń potrafi:
- prawidłowo operować poznanymi na zajęciach pojęciami
- przedstawić poglądy myślicieli oświecenia na ideę państwa i społeczeństwa
- scharakteryzować zasady na których opierał się absolutyzm oświecony
- wskazać na mapie państwa będące monarchiami absolutnymi
Metody pracy:
Burza mózgów, rozmowa nauczająca, praca w grupach
Środki dydaktyczne:
podręcznik, teksty źródłowe, mapa, atlasy
Czas przewidywany na realizację tematu: 1 godzina lekcyjna.
Tok lekcji
Czynności organizacyjno porządkowe
1. Sprawdzenie listy obecności
2. Poinformowanie o zagadnieniach omawianych na lekcji
3. Zapisanie tematu w dzienniku
Rekapitulacja wtórna
W celu lepszego zrozumienia przez uczniów epoki oświecenia nauczyciel
nawiązuje do osiągnięć umysłowych poprzednich epok: odrodzenia i baroku.
Uczniowie przypominają sobie znaczenie pojęć , poglądy i wybitnych twórców
żyjących w Europie w XV – XVII wieku. nauczyciel szczególną uwagę zwraca
na osiągnięcia naukowe i intelektualne obecne w nurcie baroku. Uczniowie
wymieniają nazwiska Kartezjusza i Locke’a, prezentują ich poglądy dotyczące
istoty poznania, podkreślają rolę rozumu i doświadczenia w filozofii tych dwóch
myślicieli. Następnie wyjaśniają znaczenie pojęcia empiryzm i racjonalizm.
Realizacja nowych treści:
Nauczyciel nawiązując do wypowiedzi uczniów, podkreśla wielki wpływ
racjonalizmu i empiryzmu na postawę i poglądy głoszone przez filozofów i
myślicieli XVII wieku. Następnie prosi uczniów o wyjaśnienie znaczenia
pojęcia „oświecenie”. Uczniowie najpierw samodzielnie, a następnie przy
pomocy podręcznika i słowników wyjaśniają pojęcie „Oświecenie”. Wskazana
przez nauczyciela osoba formułuje krótką notatkę do zeszytu. Dalszą pracę
wykonują w grupach. Pierwsza grupa prezentuje postać i poglądy J.J.Rousseau
dotyczące umowy społecznej, druga grupa przedstawia zasadę trójpodziału
władz zaproponowaną przez Monteskiusza, grupa trzecia wyjaśni w jaki sposób
na nowe poglądy w kwestii społecznej zareagowali władcy absolutni.
Przypomni klasie znaczenie pojęcia absolutyzmu, wskaże na mapie państwa
rządzone przez władców absolutnych i wskaże różnice między absolutyzmem i
absolutyzmem oświeconym. Grupy czwarta i piąta przedstwią przemiany i
reformy, które dokonały się w Rosji, Austrii i Prusach w XVIII wieku. Spróbują
odnieść te przemiany do sytuacji Polski pod koniec XVII wieku i sformułować
wnioski.
Podsumowanie
Wyznaczony przez grupę lider podsumuje krótko efekty pracy swojego zespołu.
Wyeksponuje najistotniejsze treści, które powinny być zrozumiane, zapamiętane
i utrwalone. Nauczyciel zaproponuje temat lekcji a liderzy poszczególnych grup
podpunkty do tematu.