PORADY PRAWNE BUSINESS CENTRE CLUB Uprawnienia kupującego z rękojmi za wady przedmiotu sprzedaży Zawierając umowę sprzedaży, sprzedawca zobowiązany jest wydać kupującemu rzecz o odpowiedniej jakości i odpowiednich właściwościach. Będą to te właściwości i taka jakość, których w danej sytuacji kupujący ma prawo spodziewać od nabywanej rzeczy. W przypadku gdy okaże się, że sprzedana rzecz była obarczona wadą zmniejszającą w jakikolwiek sposób jej wartość lub użyteczność, kupującemu przysługiwać będą pewne uprawnienia, mające na celu ochronę jego interesów. Instrumentem ochrony tego interesu są m.in. przepisy o rękojmi za wady. Art. 556-576 KC, odnoszące się do odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej znajdują obecnie dużo mniejsze zastosowanie ze względu na fakt, że wyłączono z pod ich stosowania sprzedaż konsumencką. Wyłączenie to sprawiło, że przepisy te pozostają aktualne dla stosunków sprzedaży innych niż te, które kumulatywnie spełniają trzy warunki: Kupującym jest osoba fizyczna, Przedmiotem sprzedaży jest rzecz ruchoma, nabywana w celu niezwiązanym z działalnością gospodarczą lub zawodową, Sprzedawcą jest profesjonalista, dokonujący sprzedaży w zakresie działalności przedsiębiorstwa, We wszelkich pozostałych wypadkach sprzedawca odpowiada za wady rzeczy sprzedanej na podstawie przepisów o rękojmi, zawartych w Kodeksie Cywilnym. W przypadku ziszczenia się uregulowanych w Kodeksie cywilnym przesłanek odpowiedzialności z tytułu rękojmi, kupujący może odstąpić od umowy sprzedaży lub żądać kolejno: obniżenia ceny, dostarczenia rzeczy wolnych od wad, bądź usunięcia tychże wad. Odstąpienie od umowy następuje w drodze złożenia przez kupującego oświadczenia woli (może być w dowolnej formie, chyba że umowa byłą na piśmie lub w innej formie szczególnej). Z odstąpieniem od umowy łączy się obowiązek kupującego zwrotu rzeczy dotkniętej wadą oraz obowiązek sprzedawcy zwrotu zapłaconej ceny. Bardzo ważne jest to, że odstąpienie od umowy sprzedaży nie będzie skuteczne jeżeli sprzedawca niezwłocznie rzecz wymieni lub usunie wady. Odstąpienie od umowy podlega tego typu ograniczeniom tylko jednokrotnie, z tym jednak wyjątkiem gdy kolejne zgłaszane wady będą nieistotne. Art. 565 KC normuje nie jako ograniczone prawo odstąpienia, znajdujące zastosowanie w sytuacji w której wadami dotknięte są tylko niektóre spośród sprzedanych rzeczy. Uprawnienie do odstąpienia od umowy odnosi się w takim przypadku wyłącznie do tych rzeczy, o ile tylko da się je bez szkody odłączyć od reszty. Zgodnie z art. 562 KC, kupujący może odstąpić od umowy także co do części rzeczy, które mają być dostarczone później, jeżeli wcześniejsza partia była wadliwa, a sprzedawca, mimo żądań kupującego, nie dostarczył takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad. W stosunku do żądania obniżenia ceny wskazać należy iż, obniżenie ceny następuje w takim stosunku, w jakim wartość rzeczy zmniejsza się w związku z posiadanymi przez nią wadami. Kolejno, żądanie dostarczenia zamiast rzeczy wadliwych takiej samej ilości rzeczy wolnych od wad odnosi się wyłącznie do rzeczy oznaczonych co do gatunku czyli takich rzeczy, które oznaczone są według cech rodzajowych, właściwych dla większej liczby przedmiotów (np. kilogram śrub, paleta książek itp.). Żądanie wymiany może zostać również ograniczone do określonego elementu rzeczy. W razie konieczności wymiany rzeczy na te wolne od wad, kupujący może żądać od sprzedawcy naprawienia szkody wynikłej z opóźnienia. Żądanie usunięcia wady odnosi się wyłącznie do rzeczy oznaczonych co do tożsamości - czyli takie, które oznaczone są według cech indywidualnych, właściwych tylko dla jednego przedmiotu - gdy sprzedawcą był ich wytwórca. Ma więc zastosowanie znacznie ograniczone. Należy zaznaczyć tu jednak, że kupujący zobowiązany jest wyznaczyć wytwórcy „odpowiedni czas”, uwzględniający jego możliwości. Dopiero po jego bezskutecznym upływie aktualizuje się możliwość odstąpienia od umowy. Opracował: Karol Kruk Kancelaria Prawna Świeca i Wspólnicy e-mail: [email protected]