M. Kobusiński Dobór przekroju przewodów i kabli – materiały pomocnicze Tab.1. Wartości współczynnika α przy doborze bezpiecznika do zabezpieczenia silnika Wkładka o działaniu szybkim (gI), zwłocznym (gII), np. gF np. gG/gL, aM Moment hamujący Mh silnika w czasie rozruchu Rodzaj rozruchu Częstość rozruchu Lekki Mh ≤ 0,5 Mn kilka razy na dobę 2,5 Średni 0,5 Mn < Mh ≤ Mn CięŜki Mh > Mn Częstość rozruchu 2,0 kilka razy na dobę 3,0 2,0 1,8 2,5 2,0 1,6 1,5 1,6 1,5 częsty częsty 2,5 Mn – moment znamionowy silnika. Rozruch kilka razy na dobę odpowiada 3÷5 rozruchom, rozruch częsty powyŜej tej wartości. Tab. 2. Minimalne przekroje Ŝył przewodów dopuszczalne ze względu na wytrzymałość mechaniczną Rodzaj przewodów i sposób ułoŜenia Przewody do układania na stałe Najmniejszy przekrój [mm2] Przeznaczenie obwodu Cu Al 1,5 16 1) kable i przewody izolowane siłowy i oświetleniowy przewody gołe (nieizolowane) siłowy 10 16 sterowniczy i sygnalizacyjny 4,0 – wg ustaleń odpowiedniej normy – 0,75 3) – 0,75 – sterowniczy i sygnalizacyjny 0,5 specjalnego zastosowania Przewody giętkie w tym do odbiorników ruchomych i przenośnych ogólnego przeznaczenia bardzo niskiego napięcia do specjalnego zastosowania 2) – 1) Według IEC minimalny przekrój przewodu lub kabla z Ŝyłami aluminiowymi wynosi 2,5 mm2, pod warunkiem spełnienia wymagań przez łączówki. Minimalny przekrój przewodu Al. 16 mm2 ustalony jest przez Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie [7.10]. 2) W obwodach sygnalizacyjnych i sterowniczych urządzeń elektronicznych dopuszcza się przekrój Ŝył 0,1 mm2. Tab. 3. Minimalne dopuszczalne przekroje Ŝył przewodów ochronnych PE Przekrój SL przewodów fazowych, mm2 Minimalny dopuszczalny przekrój przewodów ochronnych, mm2 SL ≤ 16 SL 25, 35 16 SL ≥ 50 0,5 SL 3% 5% 3% 5% 3,5% SO M M M 5,5% 8% 5,5% 6% 8% 6% RO M M M Rys. 1. Wartości dopuszczalnych spadków napięcia w sieciach zakładów przemysłowych zasilanych z własnych stacji transformatorowych z uwzględnieniem sposobu zasilania odbiorników siłowych i oświetleniowych: SO – stacja oddziałowa, RO – rozdzielnica oddziałowa Tab. 4. Wartości reaktancji jednostkowych przewodów i kabli w instalacjach niskiego napięcia Rodzaj przewodów w instalacji Reaktancja jednostkowa x΄ , mΩ m kable 0,07 ÷ 0.08 przewody w rurkach instalacyjnych 0.10 linie napowietrzne 0,25 ÷ 0,30 Tab. 5. Wartości prądu probierczego górnego If i dolnego Inf wkładek topikowych wybranych bezpieczników. Prąd znamionowy wkładki InF , A Typ wkładki Umowny czas próby, h Prąd probierczy wkładki (krotność prądu znamionowego), A gG 4 6 ÷ 16 20 ÷ 63 80 ÷ 160 200 ÷ 400 > 400 1 1 1 2 3 4 Dolny Inf 1,5 1,5 1,25 1,25 1,25 1,25 Górny If 2,1 1,9 1,6 1,6 1,6 1,6 gL 4 6 ÷ 10 16 ÷ 25 32 ÷ 63 80 ÷ 160 200 ÷ 400 > 400 1 1 1 1 2 3 4 1,5 1,5 1,4 1,3 1,3 1,3 1,3 2,1 1,9 1,75 1,6 1,6 1,6 1,6 gR 63 80 ÷ 100 1 2 1,1 1,1 1,6 1,6 Tab. 6. Wartości dopuszczalnej jednosekundowej gęstości prądu w czasie zwarcia k dla róŜnych rodzajów przewodów Wartość k , A s Rodzaj przewodu mm 2 Przewód o izolacji z PVC z Ŝyłami miedzianymi 115 Przewód o izolacji z PVC z Ŝyłami aluminiowymi 74 Przewód o izolacji z EPR lub PRC z Ŝyłami miedzianymi 135 Przewód o izolacji z EPR lub PRC z Ŝyłami aluminiowymi 87 Tab. 7. NajdłuŜsze dopuszczalne czasy wyłączenia w sieciach i instalacjach typu TN *) Napięcie znamionowe względem ziemi U0 [V] 120 230 277 400 480 580 *) NajdłuŜsze dopuszczalne czasy wyłączenia w sekundach, w warunkach, w których napięcie dopuszczalne UL wynosi: 50V~, 120 V= 25V~, 60 V= 0,8 0,4 0,4 0,2 0,1 0,1 0,35 0,20 0,20 0,05 0,05 0,02 Dotyczy urządzeń odbiorczych I klasy ochronności ręcznych lub przenośnych, przeznaczonych ręcznego przemieszczania w czasie uŜytkowania. Na podstawie: Dołęga W., Kobusiński M.: Projektowanie instalacji elektrycznych w obiektach przemysłowych. Zagadnienia wybrane. OWPWr, Wrocław 2012