zakres podstawowy.
advertisement
Wymagania edukacyjne wynikające z realizowanego programu chemii w Liceum Ogólnokształcącym-zakres podstawowy. L.p 1. 2. 3. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: I. Systematyka związków nieorganicznych i ich podstawowe właściwości. Związek a mieszanina. Sposoby rozdzielania określać przemianę fizyczną i chemiczną podawać przykłady związków i mieszanin mieszanin. klasyfikować przemiany rozróŜniać pojęcie roztwór i mieszanina określać pojęcie związku i mieszaniny określać kryteria przynaleŜności roztworu do wskazywać róŜnice między związkiem danego typu chemicznym a mieszaniną projektować sposób (dobierać metodę) rozdzielania dzielić podane substancje na związki chemiczne i mieszaniny mieszaniny opisywać sposoby rozdzielania mieszanin Nazewnictwo, podział tlenków pod względem ich nazywać podany tlenek podawać przykłady tlenków o określonym charakteru chemicznego. z nazwy pisać wzór sumaryczny charakterze chemicznym opisywać metody otrzymywania tlenków projektować doświadczenie otrzymywania zapisywać równania reakcji otrzymywania tlenków określonego tlenku definiować tlenek amfoteryczny i obojętny Właściwości tlenków kwasowych i zasadowych. zapisywać równania reakcji ilustrujące właściwości projektować doświadczenie, za pomocą którego chemiczne tlenków kwasowych i zasadowych sprawdzi właściwości fizyczne tlenku projektować doświadczenie, za pomocą którego sprawdzi właściwości chemiczne tlenku Temat lekcji 4. Wodorotlenki i zasady – otrzymywanie i właściwości wodorotlenków. 5. Nazewnictwo i podział kwasów – otrzymywanie kwasów tlenowych i beztlenowych. nazywać podany wodorotlenek i z nazwy pisać wzór sumaryczny rozróŜniać pojęcie „wodorotlenek” i „zasada” wymieniać wskaźniki zasadowe określać zmianę ich zabarwienia opisywać metody otrzymywania wodorotlenków zapisywać równania reakcji otrzymywania wodorotlenków opisywać właściwości fizyczne i chemiczne wodorotlenków nazywać kwas i z nazwy pisać wzór sumaryczny podać przykłady kwasów tlenowych i projektować doświadczenie, za pomocą którego sprawdzi właściwości fizyczne wodorotlenku projektować doświadczenie, za pomocą którego sprawdzi właściwości chemiczne wodorotlenku określać charakter chemiczny amoniaku zapisywać równanie reakcji zachodzącej w wodzie amoniakalnej projektować doświadczenie otrzymywania kwasów tlenowych Poziom wymagań L.p Temat lekcji PODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: beztlenowych opisywać metody otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych zapisywać równania reakcji otrzymywania kwasów podać nazwy wskaźników kwasowych określać zmianę ich zabarwienia opisywać właściwości fizyczne i chemiczne kwasów: HCl, HBr, HJ, H2S, H2SO4, HNO3, H3PO4, zapisywać za pomocą równań reakcji właściwości chemiczne kwasów: HCl, HBr, HJ, H2S, H2SO4, HNO3, H3PO4, nazywać sole i z nazw pisać wzory sumaryczne opisywać podstawowe metody otrzymywania soli zapisywać równania reakcji otrzymywania soli 6. Właściwości kwasów. 7. Metody otrzymywania soli. 8. określać typ reakcji chemicznej II. Mol i molowa interpretacja przemian chemicznych. Wprowadzenie pojęcia mola. wyjaśniać pojęcie mola, jako miary liczebności materii stosować liczbę Avogadra obliczać liczbę moli na podstawie liczby molekuł obliczać liczbę molekuł na podstawie liczby moli Molowa interpretacja przemian chemicznych. odczytywać zapis równania reakcji w interpretacji molowej podawać interpretację molową znanej reakcji chemicznej obliczać liczbę moli produktu reakcji przy dowolnej liczbie moli jednego z substratów Obliczanie masy reagentów na podstawie równań stosować pojęcie masy atomowej i cząsteczkowej reakcji chemicznych. stosować pojęcie masy molowej 9. 10. 11. PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: projektować doświadczenie otrzymywania kwasów beztlenowych opisywać właściwości fizyczne i chemiczne kwasów: HNO2, H2SO3, H2CO3, HF zapisywać za pomocą równań reakcji właściwości chemiczne kwasów: HNO2, H2SO3, H2CO3, HF rozróŜniać kwasy trwałe i nietrwałe projektować doświadczenie otrzymywania soli z uŜyciem soli, jako jednego z substratów charakteryzować odmienność reakcji z metalami takich kwasów jak rozcieńczony i stęŜony kwas siarkowy(VI) i zapisywać odpowiednie równania reakcji podawać produkty reakcji metali z kwasem azotowym(V) Reakcje syntezy, analizy i wymiany. definiować pojęcie mola, jako miary liczebności materii obliczać liczbę moli reagentów na podstawie molowej interpretacji procesu obliczać masę reagentów na podstawie molowej interpretacji procesu L.p Temat lekcji 12. Objętość molowa gazów w warunkach normalnych. 13. Obliczenia z wykorzystaniem objętości molowej. 14. Obliczenia dla mieszanin niestechiometrycznych. 14. StęŜenia procentowe i molowe. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: obliczać masę produktu reakcji przy dowolnej masie jednego z substratów obliczać liczbę moli produktu reakcji przy dowolnej masie jednego z substratów obliczać masę produktu reakcji przy dowolnej liczbie moli jednego z substratów posługiwać się w obliczeniach procentem określać parametry warunków normalnych objętościowym gazów podawać wartość objętości molowej gazów w warunkach normalnych obliczać gęstość gazów w warunkach normalnych przeliczać objętość gazu na liczbę moli,. masę i liczbę molekuł przeliczać liczbę moli, masę i liczbę molekuł na objętość gazu obliczać objętość produktu reakcji przy dowolnej posługiwać się procentem objętościowym gazów w objętości jednego z substratów obliczeniach stechiometrycznych obliczać objętość substratu reakcji przy dowolnej objętości jednego z produktów obliczać objętość produktu reakcji przy dowolnej liczbie moli jednego z substratów obliczać objętość substratu reakcji przy dowolnej liczbie moli jednego z produktów obliczać objętość produktu reakcji przy dowolnej masie jednego z substratów obliczać objętość substratu reakcji przy dowolnej masie jednego z produktów obliczać objętość produktu reakcji przy dowolnej liczbie molekuł jednego z substratów obliczać objętość substratu reakcji przy dowolnej liczbie molekuł jednego z produktów obliczać liczbę, moli, masę, objętość produktu przy obliczać liczbę molekuł produktu przy niestechiometrycznej ilości substratów niestechiometrycznej ilości substratów III. StęŜenia roztworów. posługiwać się w obliczeniach pojęciem stęŜenia posługiwać się gęstością roztworu, rozpuszczalnika procentowego i substancji rozpuszczonej do obliczania stęŜenia wyjaśniać pojęcie stęŜenia molowego molowego i procentowego roztworu stosować stęŜenie molowe do obliczania liczby przeliczać stęŜenie molowe na procentowe L.p Temat lekcji 15. ZatęŜanie i rozcieńczanie roztworów. 16. Przygotowanie roztworów o określonym stęŜeniu. 17. Liczba masowa i atomowa, jako informacja o budowie atomu. Izotopy. 18. Naturalne przemiany promieniotwórcze α i β. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: przeliczać stęŜenie procentowe na molowe moli substancji rozpuszczonej obliczać stęŜenie molowe i procentowe z stosować w obliczeniach stęŜenie molowe do obliczenia objętości roztworu zawierającego wykorzystaniem objętości molowej określona liczbę moli substancji rozpuszczonej rozpuszczanych gazów (np. chlorowodoru przy stosować w obliczeniach stęŜenia molowego otrzymywaniu kwasu solnego) określoną masę substancji rozpuszczonej obliczać stęŜenie procentowe roztworu obliczać stęŜenie molowe roztworu, otrzymanego otrzymanego przez dodanie rozpuszczalnika do po dodaniu rozpuszczalnika do roztworu o znanym stęŜeniu molowym roztworu o kreślonym stęŜeniu molowym obliczać stęŜenie molowe roztworu otrzymanego obliczać stęŜenie procentowe roztworu, przez dodanie rozpuszczalnika do roztworu o otrzymanego po dodaniu rozpuszczalnika do kreślonym stęŜeniu procentowym roztworu o znanym stęŜeniu procentowym obliczać stęŜenie molowe roztworu, otrzymanego po odparowaniu rozpuszczalnika lub dodaniu substancji rozpuszczonej do roztworu o znanym stęŜeniu molowym obliczać stęŜenie procentowe roztworu, otrzymanego po odparowaniu rozpuszczalnika lub dodaniu substancji rozpuszczonej do roztworu o znanym stęŜeniu procentowym rozróŜniać naczynia miarowe i wymieniać ich przygotowywać roztwór o określonym stęŜeniu zastosowanie procentowym przez rozcieńczanie roztworu przygotowywać z odwaŜki roztwór o określonym bardziej stęŜonego stęŜeniu procentowym przygotowywać roztwór o określonym stęŜeniu przygotowywać z odwaŜki roztwór o określonym molowym przez rozcieńczanie roztworu bardziej stęŜeniu molowym stęŜonego IV. Budowa atomu i cząsteczki. obliczać liczbę cząstek składowych atomu posługując się liczbą atomową i liczbą masową definiować izotop opisywać izotopy wodoru określać promieniowanie α i β. wyjaśniać, na czym polegają przemiany α i β posługiwać się czasem połowicznego rozpadu dla uzupełniać równanie przemian α i β. określenia trwałości pierwiastków określać na podstawie wykresu ilość preparatu L.p Temat lekcji 19. Model Bohra atomu wodoru – wzbudzenie atomu i jego jonizacja. 20. Falowo-korpuskularna natura elektronu, orbitale s i p. 21. Kolejność wypełniania podpowłok – reguła Hunda. 22. Konfiguracje elektronowe atomów, róŜne sposoby zapisu konfiguracji. 23. Bloki s, p w układzie okresowym. 24. Zmiana właściwości pierwiastków w układzie okresowym. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: opisywać zastosowania nuklidów promieniotwórczego pozostałego w próbce promieniotwórczych wyjaśniać zagroŜenia związane z promieniotwórczością opisywać model budowy atomu według Bohra posługiwać się pojęciem wzbudzenia atomu wyjaśniać pojęcie wzbudzenia atomu posługiwać się pojęciem energii jonizacji wyjaśniać pojęcie energii jonizacji wyjaśniać pojęcie orbitalu atomowego wyjaśniać, Ŝe elektron jest cząstką z ruchem której związana jest fala elektromagnetyczna rozpoznawać kształty orbitali s i p róŜnicować orbitale 1s i 2s oraz 2s i 2p oraz wyjaśniać sens zasady nieoznaczoności analogicznie dla powłoki trzeciej Heisenberga stosować zakaz Pauliego interpretować orbital, jako rozwiązanie równania Schrödingera określać strukturę chmury elektronowej – czterech stosować schemat ukośnika dla zapisu konfiguracji pierwszych powłok elektronowej pierwiastków grup głównych zapisywać konfigurację elektronową pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 22 stosować regułę Hunda dla konfiguracji powłoki walencyjnej stosować poznane reguły do zapisu róŜnych postaci zapisywać róŜnymi sposobami konfigurację konfiguracji elektronowych elektronową pierwiastków grup głównych o liczbach atomowych powyŜej 22 wskazywać połoŜenie bloków s i p w układzie wskazywać połoŜenie bloku d w układzie okresowym okresowym zapisywać konfigurację elektronową dla ustalać zaleŜność między strukturą powłoki walencyjnej a połoŜeniem pierwiastka w układzie pierwiastków bloku d czwartego okresu okresowym wykorzystywać przynaleŜność do bloku w celu zapisu konfiguracji tylko powloki walencyjnej atomu określać pojęcie elektroujemności określać, jak zmienia się energia jonizacji w określać, jak zmienia się elektroujemność w układzie okresowym układzie okresowym określać pojecie powinowactwa elektronowego posługiwać się skalą elektroujemności Paulinga wiązać informacje dotyczące energii jonizacji i określać, jak zmienia się promień atomu w układzie powinowactwa elektronowego z wielkością okresowym elektroujemności L.p Temat lekcji 25. Wiązania kowalencyjne, spolaryzowane i jonowe. 26. Wiązanie koordynacyjne. 27. Pisanie wzorów elektronowych. 28. Określanie polarności cząsteczek. 29. Budowa cząsteczki a właściwości związku – wiązania międzycząsteczkowe. 30. Szereg homologiczny alkanów. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: wyjaśniać, jak zmienia się promień kationu i anionu w stosunku do macierzystego atomu określać, jak zmienia się promień jonu w układzie okresowym wyjaśniać związek elektroujemności z tendencją atomu do tworzenia kationów i anionów proponować wzory sumaryczne i elektronowe zapisywać konfigurację atomu w postaci wzoru prostych cząsteczek zbudowanych z dwóch Lewisa wymieniać rodzaje wiązań pierwiastków opisywać, w jaki sposób powstają wiązania kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane i jonowe określać rodzaj wiązania w podanej cząsteczce zapisywać wzory prostych cząsteczek kowalencyjnych i związków jonowych wzorami Lewisa przy podanym wzorze sumarycznym wyjaśniać warunki, jakie muszą spełniać atomy zapisywać wzory elektronowe związków, w tworzące wiązanie koordynacyjne których występuje wiązanie koordynacyjne wykorzystywać poznane wiadomości i wyjaśniać róŜnicę w sposobie tworzenia i trwałości umiejętności do zapisu wzoru elektronowego wiązania σ i π cząsteczki i określenia rodzaju wiązań ustalać zaleŜność między wzorem elektronowym a budową przestrzenną prostej cząsteczki interpretować pojęcie polarności uzasadniać polarność cząsteczek poprzez analizę określać kierunek polaryzacji rodzaju wiązania i kształtu cząsteczki przewidywać polarność cząsteczki na podstawie analizy jej budowy uzasadniać właściwości typowego związku, proponować właściwości pierwiastka na podstawie posługując się budową elektronową jego cząsteczki jego budowy elektronowej rozróŜniać rodzaje sieci krystalicznych, określać warunki tworzenia się wiązania uwzględniające typy wiązań w sieci wodorowego opisać oddziaływania międzycząsteczkowe proponować właściwości związku,. posługując się analizą budowy elektronowej jego cząsteczki V. Węglowodory. wyjaśniać pojęcia: węglowodór nasycony, alkan, określić rodzaje wiązań w alkanach (σ i π) L.p Temat lekcji 31. Izomeria konstytucyjna w alkanach. 32. Nazewnictwo i właściwości fizyczne alkanów. 33. Reakcje alkanów – substytucja i spalanie alkanów. 34. Szereg homologiczny alkenów – nazewnictwo i izomeria geometryczna. 35. Otrzymywanie i właściwości alkenów. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: szereg homologiczny opisać i narysować kształty cząsteczek metanu, etanu i propanu podać wzór ogólny szeregu alkanów określić, które z podanych związków są izomerami, napisać wzory strukturalne izomerów heptanu i a które homologami oktanu napisać wzory strukturalne izomerów butanu, pentanu i heksanu wyjaśnić pojęcie izomerii konstytucyjnej podać nazwy n-alkanów C1-C10 zastosować zasady nazewnictwa systematycznego celem nazwania większych lub mniej typowych nazwać alkan o podanym wzorze strukturalnym napisać wzór strukturalny alkanu na podstawie cząsteczek podać nazwy zwyczajowe izomerów butanu i podanej nazwy pentanu omówić zmiany właściwości fizycznych alkanów wraz ze wzrostem długości łańcucha wyjaśnić, dlaczego dany alkan ma określone właściwości fizyczne wymienić rodzaje oddziaływań miedzy cząsteczkami alkanów napisać równanie reakcji spalania i półspalania przewidzieć, jakie izomeryczne produkty powstaną dowolnego alkanu w reakcji chlorowcowania alkanów o dłuŜszym napisać równanie reakcji chlorowania i łańcuchu bromowania alkanu C1-C4 wśród podanych reakcji wskazać reakcję substytucji wyjaśnić, na czym polega reakcja substytucji wyjaśnić pojęcia: węglowodór nienasycony, alken, omówić rodzaje wiązań w cząsteczce etenu izomery cis-trans omówić kształt cząsteczki but-2-enu i wskazać, które atomy leŜą na tej samej płaszczyźnie podać wzór ogólny szeregu alkenów określić kształt cząsteczki etenu z podanych cząsteczek wybrać izomery cis-trans nazwać alken o podanym wzorze strukturalnym przewidzieć, które alkeny tworzą izomery cis-trans i narysować ich wzory napisać wzór alkenu na podstawie jego nazwy narysować przykładowe wzory izomerów cis-trans wymienić metody otrzymywania alkenów z zaproponować metodę rozróŜnienia węglowodoru alkoholi i chlorowcopochodnych nasyconego i nienasyconego zapisać równania reakcji otrzymywania alkenów przewidzieć produkt główny reakcji addycji do wskazać reakcje addycji i eliminacji niesymetrycznego alkenu L.p Temat lekcji 36. Alkiny – nazewnictwo, budowa i właściwości. 37. Budowa i właściwości benzenu. 38. Homologi i pochodne wielopierścieniowe benzenu 39. Reakcje benzenu i toluenu. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: wymienić reakcje charakterystyczne dla alkenów zapisać równanie reakcji addycji do symetrycznego alkenu omówić zmiany właściwości fizycznych alkenów wraz ze wzrostem długości łańcucha opisać budowę i kształt cząsteczek alkinów omówić budowę etynu omówić rodzaje wiązań w cząsteczkach alkinów określić kształt cząsteczki etynu zapisać równanie reakcji addycji do symetrycznych podać nazwę alkinu o określonym wzorze alkinów zapisać wzór alkinu na podstawie nazwy zapisać równanie reakcji addycji do wymienić metody otrzymywania alkinów z niesymetrycznych alkinów chlorowcopochodnych zapisać równania reakcji otrzymywania alkinów na zaprojektować doświadczenie wykazujące nienasycony charakter etynu drodze eliminacji zapisać równanie reakcji otrzymywania etynu z karbidu zapisać równania reakcji addycji do etynu opisać zastosowania acetylenu omówić budowę cząsteczki benzenu uzasadnić aromatyczny charakter benzenu przez wyjaśnić pojęcia: węglowodór aromatyczny, analizę struktury elektronowej cząsteczki wyjaśnić pojecie: elektrofil, substytucja elektrony zdelokalizowane, pierścień aromatyczny opisać właściwości fizyczne i chemiczne benzenu elektrofilowa zapisać równania reakcji nitrowania i chlorowania zaprojektować doświadczenie pozwalające odróŜnić węglowodór aromatyczny od benzenu zapisać równanie reakcji spalania benzenu w alifatycznego powietrzu i tlenie zapisać wzory i podać nazwy najbliŜszych podać nazwy wskazanych przez nauczyciela homologów benzenu pochodnych benzenu zastosować w nazewnictwie przedrostki: orto-, podać nazwy wskazanych przez nauczyciela meta-, parapochodnych naftalenu omówić budowę i właściwości naftalenu wyjaśnić aromatyczny charakter naftalenu uzasadnić właściwości fizyczne naftalenu na podstawie analizy budowy jego cząsteczki zapisać równania reakcji, którym ulega benzen i uwzględnić kierujący wpływ podstawników w toluen reakcjach substytucji elektrofilowej celem nazwać wielopodstawione pochodne benzenu określenia produktów reakcji zaproponować wieloetapową syntezę związku Poziom wymagań L.p Temat lekcji 40. Naturalne źródła węglowodorów. 41. Nazewnictwo i otrzymywanie alkoholi jednowodorotlenowych. 42. Reakcje alkoholi jednowodorotlenowych. 43. Alkohole wielowodorotlenowe. PODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: wymienić naturalne źródła węglowodorów wymienić podstawowe frakcje z destylacji ropy naftowej oraz określić ich zastosowania opisać proces krakingu i reformingu VI. Jedno- i wielofunkcyjne pochodne węglowodorów. nazwać prosty alkohol jednowodorotlenowy napisać wzór alkoholu jednowodorotlenowego na podstawie jego nazwy określić rzędowość alkoholu jednowodorotlenowego napisać wzory izomerycznych alkoholi jednowodorotlenowych C1-C4 wymienić metody otrzymywania alkoholi napisać równania reakcji otrzymywania prostych alkoholi z alkenu i chlorowcopochodnej zapisać równanie reakcji fermentacji alkoholowej glukozy opisać właściwości fizyczne metanolu, etanolu i butan-1-olu wymienić reakcje charakterystyczne dla alkoholi zapisać równania reakcji substytucji i eliminacji dla prostych alkoholi jednowodorotlenowych zapisać równania reakcji prostych alkoholi jednowodorotlenowych z sodem podać systematyczna i zwyczajową nazwę glicerolu i glikolu etylenowego określić, jakie alkohole zalicza się do wielowodorotlenowych opisać właściwości fizyczne glikolu etylenowego i glicerolu napisać równania reakcji glicerolu i glikolu etylenowego z sodem PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: aromatycznego wyjaśnić pojecie liczby oktanowej podać nazwy zwyczajowe butanoli wypisać wzory i podać nazwy izomerycznych alkoholi o dłuŜszym łańcuchu zapisać równanie reakcji przemysłowej metody otrzymywania metanolu uzasadnić właściwości fizyczne metanolu, etanolu i butan-1-olu na podstawie budowy ich cząsteczek przewidzieć właściwości fizyczne alkoholu jednowodorotlenowego na podstawie wzoru związku nazwać prosty alkoholan zapisać równania reakcji hydrolizy alkoholanów i określić odczyn roztworu uzasadnić właściwości fizyczne glicerolu i glikolu etylenowego na podstawie budowy ich cząsteczek podać nazwę systematyczną prostego alkoholu wielowodorotlenowego podać metodę otrzymywania glikolu etylenowego zaproponować metodę rozróŜnienia alkoholi jednowodorotlenowych od glikolu etylenowego lub glicerolu określić warunki trwałości alkoholi wielowodorotlenowych L.p Temat lekcji 44. Fenole – nazewnictwo, właściwości i budowa. 45. Rola alkoholu i fenoli w Ŝyciu codziennym. 46. Aceton i metanal, jako przedstawiciele aldehydów i ketonów. 47. Wykorzystanie acetonu i formaldehydu w gospodarce. Kwasy karboksylowe – nazewnictwo i właściwości. 48. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: Podać nazwy zwyczajowe najbliŜszych homologów rozróŜnić wzory alkoholi i fenoli fenolu podać nazwy systematyczne najbliŜszych Wyjaśnić na podstawie budowy cząsteczki kwasowy homologów fenolu charakter fenolu opisać właściwości fizyczne fenolu opisać właściwości chemiczne fenolu Wyjaśnić wpływ grupy –OH na aktywność zapisać równanie reakcji nitrowania i zobojętniania pierścienia aromatycznego fenolu porównać właściwości alkoholi i fenoli zaproponować metodę rozróŜnienia alkoholu i wymienić zastosowania etanolu, glikolu fenolu etylenowego, glicerolu i fenolu zaproponować kilkuetapową syntezę alkoholu i fenolu wyjaśnić pojęcie: związek karbonylowy, grupa omówić róŜnice w strukturze aldehydów i ketonów i wynikające z tego właściwości związków karbonylowa, aldehyd, keton zaproponować metodę rozróŜnienia aldehydów i rozróŜniać wzory aldehydów i ketonów podać nazwy systematyczne prostych aldehydów i ketonów ketonów opisać próbę Tollensa i Trommera i zapisać podać sposób otrzymywania aldehydów i ketonów równania reakcji dla obu tych prób podać wzory alkoholi, z których powstaje określony aldehyd lub keton opisać właściwości fizyczne metanalu i acetonu określić róŜnice aldehydów i ketonów w zdolności do ulegania procesowi utlenienia wymienić zastosowania acetonu i metanalu wyjaśnić pojecie polikondensacji wyjaśnić pojecie polimeryzacji wskazać grupę karboksylowa w cząsteczce związku zaproponować kilkuetapową syntezę kwasu określić typ reakcji otrzymywania kwasów karboksylowego wyjaśnić właściwości fizyczne i chemiczne karboksylowych napisać wzór aldehydu lub alkoholu, z którego kwasów karboksylowych na podstawie budowy ich otrzymuje się dany kwas cząsteczek podać nazwy systematyczne prostych kwasów karboksylowych podać nazwy zwyczajowe kwasu mrówkowego, octowego, masłowego, palmitynowego, stearynowego i oleinowego opisać właściwości fizyczne kwasu octowego i stearynowego L.p Temat lekcji 49. Reakcje otrzymywania estrów i ich właściwości. 50. Tłuszcze, jako rodzaj estrów. 51. Zmydlanie tłuszczu – właściwości mydeł i detergentów. 52. Porównanie budowy i właściwości glukozy i fruktozy. 53. Dwucukry redukujące i nieredukujace. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: napisać równania reakcji prostych kwasów z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami podać nazwę prostego estru wyjaśnić właściwości estru na podstawie budowy opisać właściwości fizyczne octanu etylu cząsteczek napisać równanie reakcji estryfikacji napisać równanie reakcji hydrolizy estru opisać budowę tłuszczu zapisać wzór tłuszczu nasyconego i nienasyconego opisać właściwości fizyczne tłuszczu wyjaśnić właściwości fizyczne tłuszczu na wyjaśnić związek budowy cząsteczek tłuszczu z podstawie analizy struktury cząsteczki jego stanem skupienia zaproponować metodę odróŜnienia tłuszczu nasyconego od nienasyconego omówić sposób otrzymywania margaryny z oleju roślinnego wyjaśnić, na czym polega zmydlanie tłuszczu zapisać równanie reakcji zmydlania tłuszczu omówić budowę mydła wyjaśnić pojecie twardości wody wyjaśnić pojecie detergentu omówić piorące właściwości mydła zapisać równania reakcji hydrolizy soli kwasów nazwać proste sole kwasów karboksylowych zapisać wzór soli kwasu karboksylowego na karboksylowych i określić odczyn roztworu podstawie nazwy podać metody otrzymywania soli kwasów karboksylowych zapisać równania reakcji otrzymywania prostych soli kwasów karboksylowych wyjaśnić pojęcia: związek wielofunkcyjny, cukier napisać wzory Fischera i Hawortha fruktozy i prosty, aldoza, ketoza, pentoza, heksoza, pierścień glukozy hemiacetalowy, cukry szeregu L i D, anomery α i β wyjaśnić pojecie cukier redukujący wymienić rodzaje grup funkcyjnych występujących zinterpretować próbę Fehlinga omówić reakcjekompleksowania Cu(OH)2 za w cząsteczkach aldoz i ketoz pomocą glukozy, jako dowód struktury jej zaliczyć glukozę i fruktozę do odpowiednich grup cząsteczki cukrów opisać właściwości fizyczne glukozy wyjaśnić pojęcia: dwucukier, wiązanie napisać wzory maltozy i sacharozy glikozydowe wyjaśnić pojecie wiązania α- i β-glikozydowego wyjaśnić, na czym polega hydroliza dwucukru omówić związek właściwości redukujących cukru z opisać róŜnice w budowie i właściwościach jego struktura L.p Temat lekcji 54. Polisacharydy. 55. Otrzymywanie i właściwości amin. 56. Budowa i właściwości aminokwasów. 57. Struktura i właściwości białek. 58. Czynniki wpływające na szybkość reakcji. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: sacharozy i maltozy omówić właściwości fizyczne sacharozy wyjaśnić pojecie: polisacharyd omówić budowę skrobi i celulozy wymienić podstawowe polisacharydy występujące wyjaśnić właściwości fizyczne i chemiczne skrobi i w przyrodzie celulozy na podstawie budowy ich cząsteczek opisać właściwości fizyczne skrobi i celulozy zaproponować metodę rozróŜnienia celulozy i skrobi zaproponować metodę identyfikacji skrobi w produktach spoŜywczych omówić budowę metyloaminy i aniliny porównać właściwości metyloaminy i aniliny i określić rzędowość amin o podanych wzorach powiązać je z budową cząsteczek podać nazwy prostych amin zapisać równania reakcji amin z HCl wyjaśnić, na czym polegają zasadowe właściwości amin napisać równania reakcji otrzymywania metyloaminy i aniliny wymienić grupy funkcyjne wchodzące w skład wyjaśnić pojecie jonu obojnaczego cząsteczki aminokwasu opisać kwasowo-zasadowe właściwości aminokwasów wyjaśnić pojecie: aminokwas białkowy podać wzór glicyny i alaniny napisać równania reakcji glicyny i alaniny z NaOH zapisać wzory peptydów zbudowanych z glicyny i i HCl alaniny na wzorze peptydu określić połoŜenie wiązań peptydowych zapisać równanie reakcji otrzymywania dwupeptydu wyjaśnić, na czym polega I-, II- i III-rzędowa wyjaśnić róŜnice w procesach denaturacji i struktura białka wysalania białka wymienić czynniki denaturujące białko zaproponować metodę identyfikacji białka VII. Procesy równowagowe w roztworach. wymienić czynniki wpływające na szybkość reakcji zaproponować doświadczenie ilustrujące wpływ wyjaśnić pojecie katalizatora i inhibitora róŜnych czynników na szybkość reakcji rozróŜnić katalizatory homogeniczne i zaproponować róŜne metody przyspieszenia heterogeniczne określonej reakcji opisać doświadczenie ilustrujące wpływ temperatury i stęŜenia substratów na szybkość Poziom wymagań L.p Temat lekcji PODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: reakcji zdefiniować pojęcie reakcji egzo- i endoenergetycznej rozróŜnić w danym doświadczeniu układ i otoczenie ocenić, które ze wskazanych przez nauczyciela reakcji są egzo-, a które endotermiczne podać przykład reakcji egzotermicznej 59. Reakcje egzo- i endoenergetyczne. 60. Ustalanie się równowagi w przypadku reakcji odwracalnych. wyjaśnić pojęcie reakcji odwracalnej i nieodwracalnej podać przykłady typowych reakcji odwracalnych napisać wyraŜenie na stałą równowagi reakcji 61. Dysocjacja elektrolityczna kwasów – moc kwasów. 62. Pisanie równań dysocjacji kwasów i zasad – nazywanie jonów. 63. Pisanie równań dysocjacji soli i nazywanie jonów. 64. Stała dysocjacji, jako przykład stałej równowagi reakcji. wyjaśnić pojecie dysocjacji elektrolitycznej i elektrolitu podzielić kwasy na mocne i słabe zapisać równania dysocjacji kwasów mocnych i słabych, jedno- i wieloprotonowych zapisać równania dysocjacji zasad mocnych i słabych podać nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji kwasów i zasad zapisać wzory jonów powstałych podczas dysocjacji kwasów i8 zasad zapisać równania dysocjacji soli podać nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji soli zapisać wzory jonów powstałych podczas dysocjacji soli zapisać wyraŜenia na stałe dysocjacji kwasów i zasad posługiwać się wartością stałej dysocjacji w celu określenia mocy kwasu PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: zdefiniować energię aktywacji zdefiniować pojęcie energii wewnętrznej układu wyjaśnić mechanizm reakcji, posługując się teoria zderzeń i kompleksu aktywnego narysować wykres zmian energii wewnętrznej podczas przebiegu reakcji wyjaśnić na podstawie teorii zderzeń wpływ poszczególnych czynników na szybkość reakcji wyjaśnić pojecie równowagi dynamicznej sformułować prawo działania mas ocenić na podstawie wartości stałej równowagi reakcji, w która stronę jest przesunięte połoŜenia równowagi omówić mechanizm reakcji dysocjacji wyjaśnić zdolność substancji do dysocjacji na podstawie budowy jej cząsteczek utworzyć nazwę mniej typowego jonu omówić mechanizm dysocjacji soli obliczyć stęŜenie jonów powstałych w wyniku dysocjacji kwasu jednoprotonowego, posługując się wartością stałej lub stopnia dysocjacji obliczyć stopień dysocjacji kwasu jednoprotonowego. L.p Temat lekcji 65. Skala pH, jako miernik kwasowości i zasadowości roztworu. 66. Przypomnienie wiadomości o stęŜeniach. 67. Roztwory nasycone i nienasycone. 68. Reakcje zobojętniania i strącania osadów, jako przykłady reakcji jonowych. 69. Wpływ stęŜenia roztworów na moŜliwości wytrącania osadów. 70. Proces hydrolizy soli. Poziom wymagań PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: Uczeń będzie umiał: posługiwać się pojęciem pH dla określenia odczynu podać metody pomiaru pH roztworu roztworu obliczyć pH roztworu mocnego kwasu i mocnej wymieniać wskaźniki kwasowo-zasadowe zasady obliczyć pH roztworu o znanym stęŜeniu jonów wodorowych lub wodorotlenowych wykorzystać iloczyn jonowy wody dla obliczenia stęŜenia jonów wodorowych i wodorotlenowych obliczyć stęŜenie molowe jonów w roztworze przeloczyc stęŜenie roztworu z molowego na obliczyć stęŜenie procentowe roztworu procentowe i odwrotnie obliczyć stęŜenie roztworu poddanego rozcieńczeniu wykonać obliczenia stechiometryczne dotyczące reakcji pomiędzy roztworami posługiwać się pojęciem roztworu nasyconego i omówić mechanizmy rozpuszczania związków nienasyconego niejonowych w wodzie przeprowadzić trudniejsze obliczenia związane z wyjaśniać mechanizm rozpuszczania związków jonowych w wodzie rozpuszczalnością wyjaśniać pojecie hydratacji zinterpretować tabelę i wykres rozpuszczalności przeprowadzić proste obliczenia związane z rozpuszczalnością wskazać reakcję zobojętniania i strącania zaproponować doświadczenie ilustrujące proces zapisać jonowe równania reakcji zobojętniania i zobojętniania i strącania strącania omówić metodę miareczkowania opisać doświadczenie ilustrujące zobojętnianie i alkacymetrycznego strącanie omówić wpływ stęŜenia roztworu na łatwość zaproponować doświadczenie ilustrujące wpływ wytrącania się osadu stęŜenia roztworu na moŜliwość wytrącanie się zapisać jonowe równanie reakcji strącania osadu opisać doświadczenie ilustrujące wpływ stęŜenia przeprowadzać trudniejsze obliczenia związane z roztworu na moŜliwość wytracania się osadu rozpuszczalnością podzielić sole na ulęgające i nieulegajace zaproponować doświadczenie ilustrujące proces hydrolizie hydrolizy soli zapisać jonowe równanie reakcji hydrolizy wskazać procesy hydrolizy zachodzące w określić odczyn roztworu wskazanej soli przyrodzie i gospodarstwie domowym opisać doświadczenie ilustrujące proces hydrolizy Poziom wymagań L.p Temat lekcji 71. Stopnie utlenienia pierwiastka w cząsteczce i jonie. 72. Procesy redoks – bilans elektronowy i materiałowy reakcji. 73. Uzgadnianie współczynników reakcji redoks za pomocą bilansu elektronowego i materiałowego. 74. Typowe reakcje redoks – utleniacze i reduktory. 75. Utleniające właściwości związków chromu i manganu. 76. Podsumowanie. PODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: soli VIII. Procesy zachodzące z wymiana elektronów. obliczyć stopień utlenienia pierwiastka w typowej cząsteczce lub jonie określić, czy dane równanie opisuje reakcję redoks wskazać proces utleniania i redukcji w danym równaniu wskazać utleniacz i reduktor przeprowadzić bilans elektronowy i materiałowy dla prostej reakcji przeprowadzić bilans elektronowy i materiałowy oraz uzgodnić współczynniki w prostym równaniu reakcji wymienić typowe utleniacze i reduktory opisać doświadczenie przebiegające z udziałem typowego utleniacza i reduktora opisać utleniające właściwości tlenu i chloru zapisać równania reakcji kwasów z metalami zapisać równania reakcji przebiegających z udziałem tlenu i chloru opisać doświadczenie ilustrujące utleniające właściwości jonu MnO4- i Cr2O72 zbilansować podane równania reakcji przebiegających z udziałem jonów MnO4- i Cr2O72- wyjaśnić pojecie korozji omówić sposoby zapobiegania korozji PONADPODSTAWOWE Uczeń będzie umiał: zdefiniować pojecie stopnia utlenienia obliczyć stopień utlenienia pierwiastka w mniej typowej cząsteczce lub jonie zdefiniować pojęcia: reduktor, utleniacz, utlenienie, redukcja podać róŜne sposoby zapisu równań połówkowych przeprowadzić bilans elektronowy i materiałowy oraz uzgodnić współczynniki w trudniejszym równaniu reakcji przeprowadzić i zinterpretować reakcje kwasów z metalami opisać utleniające właściwości tlenu i chloru zaproponować doświadczenie ilustrujące przebieg reakcji z udziałem jonów MnO4- i Cr2O72 omówić zaleŜność reakcji redukcji jonów MnO4- i Cr2O72 od pH roztworu zapisać równanie reakcji przebiegającej a udziałem jonów MnO4- i Cr2O72 podać przykłady reakcji redoks występujące w Ŝyciu codziennym wyjaśnić pojecie przeciwutleniacza.
