Prezentacja MG, październik 2012

Beata Lubos
Naczelnik Wydziału Polityki Innowacyjności
Departament Innowacji i Przemysłu
2
Obecny system wsparcia innowacyjności
Środki z funduszy strukturalnych:
 PO Innowacyjna Gospodarka
- bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, IOB oraz jednostek naukowych świadczących
przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości
- wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych
przedsiębiorstw
 PO Kapitał Ludzki
- poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących
w gospodarce
 Regionalne Programy Operacyjne
- wspieranie innowacyjności na poziomie lokalnym lub regionalnym
Środki budżetowe:
 Ustawa o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej
(status Centrum Badawczo-Rozwojowego, ulga podatkowa)
 Działalność Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (programy strategiczne)
 Działalność statutowa PARP i ARP
Wnioski z obecnego systemu punktem wyjścia do
stworzenia nowego!
3
Wyczerpują się dotychczasowe źródła wzrostu gospodarczego (tania
siła robocza, korzystna lokalizacja) -> musimy skoncentrować się
na budowaniu trwałej przewagi konkurencyjnej w oparciu o B+R
i innowacje
Kluczem do stałego i szybkiego rozwoju gospodarczego są:
•
•
maksymalizacja efektywności wykorzystania zasobów (wiedzy,
kapitału, pracy, zasobów naturalnych i surowców)
wzrost innowacyjności, rozumianej jako zdolność i motywacja
przedsiębiorstw do doskonalenia istniejących i poszukiwania nowych
technologii, pomysłów i wynalazków, związanych z ulepszaniem i tworzeniem
produktów oraz zmian organizacji i zarządzania
SIiEG – nowa strategia w obszarze innowacyjności
4
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2030
Strategia Rozwoju Kraju 2020
Strategia Sprawne Państwo
Strategia Rozwoju Kapitału
Ludzkiego
Strategia Rozwoju Kapitału
Społecznego
Strategia Innowacyjności i
Efektywności Gospodarki
Program „Lepsze
Regulacje”
NPRGN
Program
Rozwoju
Przedsiębiorstw
Program operacyjny na lata 20014-2020 w zakresie
kompetencji MG
Program Rozwoju Przedsiębiorstw
• program wykonawczy do SIiEG
• podstawa nowego PO w obszarze innowacyjności
wstęp 01
Prace nad Programem koncentrują się na:
• ocenie istniejących instrumentów
• projektowaniu nowych instrumentów
• analizie najlepszych praktyk międzynarodowych
• współpracy z Bankiem Światowym
• współpracy z partnerami społeczno-gospodarczymi
6
Diagnoza – główne wnioski
• system prawa gospodarczego, w tym podatkowego,
nieadekwatny do potrzeb innowacyjnej i efektywnej gospodarki;
• duże obciążenia administracyjne
• ograniczony dostęp firm, zwłaszcza MŚP, do finansowania
działalności gospodarczej i innowacji
• słabe zainteresowanie przedsiębiorstw komercjalizacją prac B+R i
współpracą z sektorem nauki – i vice versa
• niedopasowanie kwalifikacji kadr do potrzeb innowacyjnej i
efektywnej gospodarki
• słabe powiązania kooperacyjne przedsiębiorstw
• niski ogólny poziom nakładów na B+R (0,74% PKB)
• niski udział wydatków przedsiębiorstw na B+R (0,2% PKB vs
0,54% PKB wydatków publicznych)
7
Ocena aktualnie funkcjonujących
instrumentów
• system preferuje dotacje niezależnie od ryzykowności projektu
• środki z funduszy strukturalnych przeznaczane są głównie na zakup
maszyn i urządzeń
• do systemu częściej aplikują przedsiębiorstwa z sektora średnio
wysokiej i wysokiej techniki lecz wśród beneficjentów dominują
przedsiębiorstwa z branż niskiej techniki
• wysoka intensywność wsparcia zakupu maszyn i urządzeń powoduje,
że instrumenty rynkowe są mniej konkurencyjne
• szkolenia dla przedsiębiorców charakteryzują się zbyt dużą
intensywnością wsparcia oraz w wielu przypadkach są zbyt ogólne
• występuje obiektywny problem z oceną innowacyjnych
projektów
• dążenie do obiektywizmu i transparentności oraz duża liczba
składanych wniosków powoduje anonimizację aplikantów i często
automatyczną ocenę projektów
Główne zasady nowego systemu
 cały cykl innowacji
 wszystkie etapy rozwoju firmy
 wsparcie bezpośrednie dla B+R, prototypu, linii
demonstracyjnej, wdrażania B+R
 instrumenty zwrotne dla zakupu gotowych technologii
 szkolenia szyte na miarę
 nowe podejście do oceny projektów
 PRP jako narzędzie inteligentnej specjalizacji
PRP podstawą nowego Programu Operacyjnego
wdrażanego przez wyspecjalizowane agendy!
N
wstęp 01
9
Kategorie oddziaływania
KADRY
ZAKUP
TECHNOLOGII,
MASZYN I
URZĄDZEŃ
WSPÓŁPRACA
IOB
PRZEDSIĘBIORSTWO
UMIĘDZYNARODOWIENIE
B+R
ZRÓWNOWAŻONY
ROZWÓJ
REGULACJE
10
Kluczowe instrumenty
• Instrumenty grantowe na B+R
• Ulgi podatkowe na B+R+I
• Instrumenty zwrotne na zakup nowoczesnych technologii,
maszyn oraz urządzeń
• Fundusze kapitału podwyższonego ryzyka
• Wsparcie praw własności intelektualnej
• Bon edukacyjny dla przedsiębiorcy
• Zacieśnienie współpracy przedsiębiorstw z uczelniami i
szkołami zawodowymi
• Wzmocnienie Instytucji Otoczenia Biznesu
• Wzmocnienie i rozwój klastrów
• Wsparcie dla tworzenia i wdrażania technologii środowiskowych
• Wsparcie przedsiębiorstw na globalnych rynkach
(promocja + instrumenty finansowe)
11
Nowa Perspektywa Finansowa UE na lata
2014-2020
Cele horyzontalne Polityki Spójności na lata 2014-2020
Inwestycje na rzecz wzrostu
gospodarczego i zatrudnienia
Europejska Współpraca Terytorialna
11 celów tematycznych Polityki Spójności na lata 2014-2020
Cel 1: wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji
 pobudzanie popytu na innowacje i prace rozwojowe
 lepsze dostosowanie podaży B+R do potrzeb rynku
 wsparcie innowacyjności przedsiębiorstw
 rozwój proinnowacyjnych wśród przedsiębiorców i społeczeństwa oraz kadry
naukowej
Finansowanie: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
Crossfinancing z Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Oczekiwania Brukseli…
Warunkowość ex ante - cele strategii „Europa 2020”
Cele UE do 2020
3% PKB UE z przeznaczeniem na
wydatki na B+R
Bieżący stan dla Polski
Polski cel do 2020
0,75% (2011)
1,7%
20% redukcja emisji gazów cieplarnianych
w stosunku do roku 1990
-4,5% (2020 prognoza w stosunku do
2005)
+12% (2010 emisji w porównaniu do
2005)
14%
20% wzrost zużycia energii pochodzącej z
surowców odnawialnych
9,4% (2010)
15%
96,9 Mtoe (2010)
96 Mtoe (redukcja o 13,6 Mtoe)
75% osób w wieku 20-64 posiadających
zatrudnienie
64,8 (2011)
71%
ograniczenie skali przedwczesnego
kończenia edukacji do poziomu poniżej
10%
5,4% (2010)
4,5%
co najmniej 40% osób w wieku 30-34 z
wyższym wykształceniem
35,3% (2010)
45%
10,4 mln osób zagrożonych ubóstwem
(2010)
Obniżenie o 1,5 mln osób zagrożonych
ubóstwem
20% zwiększenie efektywności
energetycznej
ograniczenie o 20 mln liczby osób
zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem
społecznym
13
Zobowiązania P: warunkowość ex-ante
Warunek
Sposób spełnienia warunku
Resort
odpowiedzialny
Zwiększenie nakładów na badania naukowe, rozwój
technologiczny i innowacje, istnienie wieloletniego
planu dotyczącego budżetu i inwestycji
Polska Mapa Drogowa Infrastruktury
Badawczej przyjęta w 2010 r. zawiera 10letni horyzont czasowy (2013-2023)
MNiSW
Istnienie krajowych lub regionalnych ram
strategicznych polityki w dziedzinie badań i innowacji
na rzecz inteligentnej specjalizacji w celu zwiększenia
środków na B+R ze środków prywatnych
Przyjęcie Strategii Innowacyjności i
Efektywności Gospodarki (SIEG) oraz
Programu Rozwoju Przedsiębiorstw
(PRP)
MG we współpracy z
MNiSW poziom
krajowy
Władze regionalne za
poziom regionalny
Promowanie przedsiębiorczości z uwzględnieniem
Small Business Act
Przyjęcie PRP
MG
Istnienie strategicznych ram polityki na rzecz nowych
przedsiębiorstw sprzyjających włączeniu społecznemu
Przyjęcie PRP
MG we współpracy z
MPiPS
14
Podział środków UE w latach 2014-2020
Koperta finansowa do dyspozycji Polski po odliczeniu 5%
na rezerwę wykonania
Europejska Współpraca
Terytorialna
1%
Inwestycje na rzecz wzrostu
gospodarczego i zatrudnienia
99%
Fundusz
Spójności
33%
Fundusze
Strukturalne
66%
Poziom krajowy
EFS 14,3%
EFRR 52,4%
FS 33,3%
Poziom regionalny
EFS 21,8%
EFRR 78,2%
Min. 50% środków z EFRR musi
zostać przeznaczone na cele
tematyczne 1, 2, 3 i 4 (BRI, MSP,
ICT i gospodarka
niskowęglowa)
15
Nowe rozdanie: jak zmieni się podział
środków?
Cele tematyczne wskazane w pakiecie legislacyjnym UE
fundusze
20072013 (%)
Zmiana
1. Wspieranie badań naukowych, rozwoju technologicznego i innowacji
EFRR
13,9
+++
2. Zwiększenie dostępności, stopnia wykorzystania i jakości technologii informacyjnokomunikacyjnych
EFRR
5,3
+/-
3. Podnoszenie konkurencyjności MŚP, sektora rolnego oraz sektora rybołówstwa i akwakultury
EFRR
3,2
+/-
4. Wspieranie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną we wszystkich sektorach
EFRR, FS
2,1
+++
5. Promowanie dostosowania do zmian klimatu, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem
EFRR, FS
1,4
+/-
6. Ochrona środowiska naturalnego i wspieranie efektywności wykorzystania zasobów
EFRR, FS
12,2
-/-- -
7. Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu
najważniejszych infrastruktur sieciowych
EFRR, FS
39,1
---
8. Wspieranie zatrudnienia i mobilności pracowników
EFRR, EFS
6,1
+
9. Wspieranie włączenia społecznego i walka z ubóstwem
EFRR, EFS
6,0
+/-
10. Inwestowanie w edukację, umiejętności i uczenie się przez całe życie
EFRR, EFS
8,2
-
11. Wzmacnianie potencjału instytucjonalnego i skuteczności administracji publicznej
EFRR, FS,
EFS
0,8
+
Duży wzrost (+++); wzrost (++), niewielki wzrost (+), bez zmian (+/-), niewielki spadek (-), spadek (- -), duży spadek (- - -)
16
Projekty krajowych Programów
Operacyjnych na lata 2014-2020
 PO dot. innowacyjności, badań naukowych i ich powiązań
ze sferą przedsiębiorstw
 PO dot. gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska,
przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i
bezpieczeństwa energetycznego
 PO dot. rozwoju kompetencji i umiejętności oraz dobrego
rządzenia
 PO dot. rozwoju cyfrowego
 PO dot. rozwoju obszarów wiejskich
 PO dot. rozwoju obszarów morskich i rybackich
 PO Pomoc Techniczna
 PO Rozwój Polski Wschodniej
 PO Europejska Współpraca Terytorialna
17
Strategia inteligentnej specjalizacji….
Pomysł na koncentrację interwencji
publicznej….
18
Geneza projektu foresight technologiczny
przemysłu InSight 2030
Koncepcja horyzontalnej
polityki przemysłowej
przyjęta przez Radę
Ministrów 30 lipca 2007 r.
Analizy konkurencyjności
sektorów
Foresight technologiczny przemysłu
Program Rozwoju Przedsiębiorstw
19
Rosnąca rola
wiedzy..
… w rozwoju
gospodarczym
Potrzeba:
•priorytetyzacji w finansowaniu B+R i technologii …..
• sprostania współczesnym globalnym wyzwaniom społecznym i ekonomicznym
• wskazanie obszarów o najwyższym potencjale rozwoju
• wyznaczenie priorytetowych technologii, które przyczynią się do przyspieszenia tempa rozwoju
gospodarczego i wzrostu jakości życia w Polsce
20
Metodyka prac oraz zakres foresightu
I etap prac – analiza sektorowa w ramach 4 obszarów
Sektory przemysłowe
Usługi powiązane z przemysłem
Przemysł energetyczny
Przemysł wydobywczy
21
Metodyka prac oraz zakres foresightu
II etap prac – analiza horyzontalna wytypowanie 10 Pól Badawczych:
Nanotechnologie
Zaawansowane systemy wytwarzania
Technologie mikroelektroniczne
Technologie informacyjne i telekomunikacyjne
Biotechnologie przemysłowe
Technologie fotoniczne
Nowoczesne urządzenia dla przemysłu wydobywczego
Rozwój czystych technologii węglowych
Technologie pozyskiwania surowców naturalnych
Technologie racjonalizacji gospodarowania energią
22
Konkurencyjne obszary przemysłowe
•
W
ramach
projektu
zidentyfikowano
35
najbardziej
konkurencyjnych obszarów przemysłowych (polskie rynki
wiodące), które charakteryzują się dużym potencjałem rozwoju
oraz innowacyjnością
•
Są one tematycznie powiązane z 10 Polami Badawczymi, np.
Nanotechnologie w ochronie zdrowia i produkcji farmaceutyków,
energooszczędne
budownictwo,
technologie
ICT
w
bezpieczeństwie ruchu drogowego
•
Metodologicznie - analogia do założeń europejskiej Inicjatywy
Rynków Wiodących (LMI), identyfikującej 6 rynków o
największym potencjale rozwoju dla Europy
23


Priorytetowe technologie –
etap konsultacji z przemysłem
Kwiecień – maj 2012r. konsultacje społeczne administracja, instytuty naukowo-badawcze, izby branżowe
maj-sierpień 2012 r. – konsultacje z biznesem (przemysł
produkcji metali i wyrobów z metali, przemysł elektroniczny i
elektrotechniczny,
przemysł
chemiczny,
przemysł
farmaceutyczny, przemysł stoczniowy, przemysł lotniczy,
przemysł
obronny,
przemysł
motoryzacyjny,
przemysł
jachtowy, przemysł materiałów budowlanych, przemysł lekki,
przemysł oparty na drewnie, przemysł szynowy, przemysł
meblarski)
Lista technologii i obszarów ulega zmianie
24
Priorytetowe technologie i obszary
przemysłowe – ostateczna lista
Wybrano 99 technologii oraz 33 obszary przemysłowe które
stanowią część 10 Mega-obszarów (Pól Badawczych):
1. biotechnologie przemysłowe
2. technologie fotoniczne
3. mikroelektronika
4. zaawansowane systemy wytwarzania i materiały
5. nanotechnologie
6. technologie informacyjne i telekomunikacyjne
7. technologie kogeneracji i racjonalizacji gospodarowania energią
8. technologie pozyskiwania surowców naturalnych
9. zdrowe społeczeństwo
10. zielona gospodarka
25
•
•
•
•
•
•
•
Co dalej?
Koncepcja inteligentnej specjalizacji KE – w Polsce w
oparciu o foresight i Krajowy Program Badań
Programy strategiczne (badawcze)
Priorytetowe traktowanie projektów dot. priorytetowych
technologii w programach horyzontalnych
Wspieranie kadr w zakresie obszarów i technologii
kluczowych
Utworzenie / promowanie na uczelniach wyższych
kierunków związanych z obszarami wskazanymi jako
priorytetowe dla rozwoju polskiego przemysłu
Grudzień 2012 – przyjęcie PRP
Czerwiec 2013 – przekazanie do KE projektu programu
operacyjnego
26
Departament Innowacji i Przemysłu
Ministerstwo Gospodarki
[email protected]