Nazwa projektu Data sporządzenia Projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym 10 lipca 2017 r. oraz niektórych innych ustaw Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące Ministerstwo Finansów Źródło: inne Nr w wykazie prac: UD265 Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub Podsekretarza Stanu Pan Piotr Nowak, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu Anna Sieńko, [email protected], tel. 22 694 41 90; OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Jaki problem jest rozwiązywany? Celem projektowanej regulacji jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa uczestników rynku finansowego, w tym osób korzystających z usług finansowych świadczonych poprzez różnego rodzaju tzw. platformy internetowe. Projektowane przepisy wprowadzają rozwiązania mające na celu zapobieganie nadużyciom na rynku finansowym dokonywanym przy wykorzystaniu sieci Internet przez podmioty nieuprawnione do świadczenia usług finansowych. W tym zakresie projekt odpowiada przede wszystkim na zagrożenia identyfikowane na rynku FOREX, tj. nadużycia na rynku finansowym dokonywane przy wykorzystaniu sieci Internet przez podmioty nieuprawnione do świadczenia usług finansowych, niemniej wprowadzane mechanizmy ochrony nieprofesjonalnych uczestników rynku finansowego będą obejmowały wszystkie sektory tego rynku objęte nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Dodatkowym elementem proponowanych zmian jest umożliwienie wymiany informacji między KNF, Narodowym Bankiem Polskim, ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych, Bankowym Funduszem Gwarancyjnym i Agencją Bezpieczeństwa Wewnętrznego, w celu umożliwienia wykonywania ich ustawowych zadań. Istotną część proponowanych zmian stanowią rozwiązania dotyczące optymalizacji relacji organu nadzoru z podmiotami nadzorowanymi – chodzi o rozwiązania zwiększające pewność prawa po stronie uczestników rynku finansowego, wspierające rozwój innowacyjność sektora finansowego oraz poprawę dialogu między KNF i sektorami nadzorowanymi; stabilność i przejrzystość otoczenia regulacyjnego jest kluczowa dla rozwoju nowoczesnych usług finansowych. 2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt Proponuje się przyznanie KNF nowych uprawnień, w szczególności wzmocnienie instrumentów prewencyjnych związanych z prowadzoną listą ostrzeżeń publicznych. Projektowane rozwiązania poszerzają zakres treści takich ostrzeżeń oraz przewidują prowadzenie przez KNF rejestru domen internetowych, które będą podlegały obligatoryjnemu blokowaniu przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych świadczących usługi dostępu do sieci Internet. Istotnym elementem projektowanych rozwiązań jest zaostrzenie odpowiedzialności karnej za nieuprawnione prowadzenie działalności w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w przypadku gdy następstwem czynu zabronionego jest niekorzystne rozporządzenie mieniem przez poszkodowanego. Propozycja zakłada także podniesienie z 1% do 4% obowiązującego obecnie depozytu zabezpieczającego na rynku FOREX (obniżenie maksymalnej dźwigni do 1:25 tak jak w innych państwach) oraz zapewnienie mechanizmu zewnętrznej sądowej kontroli nad korzystaniem przez Przewodniczącego KNF z uprawnienia do żądania od podmiotu świadczącego usługi telekomunikacyjne udostępniania informacji stanowiących tajemnicę telekomunikacyjną. W zakresie optymalizacji relacji organu nadzoru z podmiotami nadzorowanymi proponuje się m.in. wydawanie przez KNF niewiążących opinii w sprawach dotyczących podmiotów rynku finansowego – aby podmiot ten uzyska pewność ocenyjego działalności przez organ nadzoru. Dodatkowo ustawa wprowadza zmiany, których celem jest: uzupełnienie zidentyfikowanej luki legislacyjnej polegającej na braku ustawowej podstawy dla ministra właściwego do spraw instytucji finansowych umożliwiającej wydanie rozporządzenia określającego wyższą minimalną średnią wartość parametru LGD, zgodnie z art. 164 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013, str. 1, Dz. Urz. UE L 208 z 02.08.2013, str. 68, Dz. Urz. UE L 321 z 30.11.2013, str. 6, Dz. Urz. UE L 165 z 04.06.2014, str. 31, Dz. Urz. UE L 11 z 17.01.2015, str. 37, Dz. Urz. UE L 143 z 09.06.2015, str. 7, Dz. Urz. UE L 328 z 12.12.2015, str. 108, Dz. Urz. UE L 151 z 08.06.2016, str. 4, Dz. Urz. UE L 171 z 29.06.2016, str. 153, Dz. Urz. UE L 336 z 10.12.2016, str. 36 oraz Dz. Urz. UE L 20 z 25.01.2017, str. 4) (CRR); wprowadzenie podstawy prawnej dla zapewnienia kontrolerom NIK w toku realizowanych kontroli dostępu do wszystkich dokumentów będących w posiadaniu UKNF, także tych, które obejmują informacje ustawowo chronione, pozyskane przez KNF w ramach realizowanych zadań nadzorczych; umożliwienie przekazania do systemów ochrony przez Biuro Informacji Kredytowej informacji na temat niewykorzystania zobowiązania przez klientów banków, będących uczestnikami systemu ochrony; umożliwienie przekazania przez banki do zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, dominujących podmiotów ubezpieczeniowych, dominujących podmiotów nieregulowanych lub mieszanych dominujących podmiotów ubezpieczeniowych informacji w zakresie niezbędnym dla wykonania obowiązujących te podmioty przepisów dotyczących nadzoru nad grupą; uzupełnienie implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniającej dyrektywę 2002/87/WE i uchylającej dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz. Urz. UE L 176 z 27.06.2013, str. 338, Dz. Urz. UE L 208 z 02.08.2013, str. 73, Dz. Urz. UE L 60 z 28.02.2014, str. 34, Dz. Urz. UE L 173 z 12.06.2014, str. 190, Dz. Urz. UE L 337 z 23.12.2015, str. 35, Dz. Urz. UE L 20 z 25.01.2017, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 29 z 03.02.2017, str. 1). Proponowana zmiana ma na celu implementację art. 88 ust. 2 dyrektywy przewidującego konieczność ustanowienia w bankach istotnych komitetu ds. nominacji oraz implementację art. 91 ust. 10 dyrektywy, który nakłada na banki oraz ich komitety ds. nominacji obowiązek uwzględniania szerokiego zestawu cech i kompetencji przy zatrudnieniu członków organu zarządzającego i wprowadzenie w tym celu polityki propagującej różnorodność w ramach organu zarządzającego. 3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE? Projektowane zmiany dotyczące rynku Forex wynikają z rozwiązań przyjętych w przepisach prawa polskiego. W zakresie rozwiązań dotyczących optymalizacji zasad nadzoru nad rynkiem finansowym należy wskazać następujące przykłady rozwiązań wspierających rozwój innowacyjnych usług finansowych w krajach OECD: Wielka Brytania Wielka Brytania jest globalnym hubem FinTech i wzorem, jak systemowo budować centrum innowacji finansowej w ramach zestawu programów rządowych i nowoczesnego nadzoru finansowego. Przykładem proaktywnego podejścia brytyjskiego organu nadzoru finansowego (Financial Conduct Authority) jest uruchomiony na początku 2014 r. program „Project Innovate”, w ramach którego innowacyjne firmy chcące wprowadzić na rynek nowe rozwiązania mogą liczyć na szerokie wsparcie, m.in. w kwestii uzyskania niezbędnych zezwoleń na rynku finansowym. Niemcy W Niemczech trwają prace nad utworzeniem specjalnego komitetu doradczego mającego za zadanie rozstrzyganie problemów regulacyjnych na rynku innowacji finansowych. W ramach federalnego urzędu nadzoru nad rynkiem finansowym (BaFin) powstaje specjalny wydział do spraw regulacji technologii finansowych. Główną rolą tej instytucji ma być poprawa bezpieczeństwa i stabilności tego rynku, w tym również kwestie związane z efektywna implementacją prawa unijnego oraz dostosowaniem innych gałęzi prawa do nowej sytuacji związanej z rozwojem branży nowoczesnych usług finansowych. Australia Na stronach internetowych Ministerstwa Skarbu można znaleźć pełną ustrukturyzowaną informację dotyczącą strategii FinTech realizowanej przez rząd. Jest ona wzbogacona o konkretne wytyczne odnośnie do narzędzi pobudzania innowacji, od tzw. piaskownic regulacyjnych, przez priorytety technologiczne, ulgi podatkowe dla funduszy podwyższonego ryzyka czy wizy dla przedsiębiorców. W ramach Australian Securities and Investment Commission (ASIC), będącego jednym z regulatorów rynku usług finansowych w Australii, powołano w 2015 r. projekt „Innovation Hub”, który składa się z kilku kluczowych elementów: pierwszy to aktywne zaangażowanie regulatora w inicjatywy rynkowe, takie jak fizyczne huby FinTech, a także gotowość przedstawicieli tej instytucji do spotkań ze środowiskiem przedsiębiorców, drugi to dostarczanie uczestnikom rynku nieformalnych opinii w zakresie złożonych kwestii regulacyjnych związanych z prowadzeniem działalności na rynku finansowym. Singapur Na uwagę zasługuje również przykład Singapuru, gdzie utworzono FinTech and Innovation Group (FIG). Jej zadaniem jest wspólne kreowanie przez sektor publiczny i prywatny polityki regulacyjnej oraz strategii wsparcia innowacji finansowej również od strony optymalizacji zasad nadzoru nad rynkiem finansowym. 4. Podmioty, na które oddziałuje projekt Wielkość Grupa Banki 36 banków komercyjnych (w tym 1 państwowy i 2 zrzeszające) 558 banków spółdzielczych Źródło danych Oddziaływanie Strukturalne dane miesięczne dotyczące sektora bankowego, Konieczność dostosowania się publikowane na stronie do zmian organizacyjnych. internetowej KNF (www.knf.gov.pl) Inni niż banki dostawcy Spółdzielcze kasy Strona internetowe usług płatniczych oszczędnościowo(www.knf.gov.pl) kredytowe – 41 Krajowe instytucje płatnicze – 38 KNF Poprawa dialogu podmiotami finansowego a nadzoru. między rynku organem Zwiększenie pewności prawa dla podmiotów rynku nadzorowanego. Krajowe instytucje pieniądza elektronicznego – brak Biura usług płatniczych – 1310 Krajowe instytucje płatnicze uprawnione do świadczenia usługi acquiringu – 15 Zakłady ubezpieczeń z siedzibą w Polsce, oddziały zakładów ubezpieczeń z państw członkowskich UE oraz państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu oraz notyfikowane w Polsce zakłady ubezpieczeń 649 podmiotów Rejestr podmiotów sektora ubezpieczeniowego KNF Firmy inwestycyjne 61 podmiotów Spółki prowadzące rynki giełdowe 1 – Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA Spółki prowadzące depozyt papierów wartościowych 1 – KDPW SA Izby rozliczeniowe 1 – KIR SA Rejestr firm inwestycyjnych prowadzony przez UKNF Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. z 2016 r. poz. 1636, z późn. zm.) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi Komisja Nadzoru Finansowego 1 Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r.o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 196, z późn. zm.) Rzecznik Finansowy 1 Ustawa z dnia 2015 r. o Konieczność wdrożenia technicznych rozwiązań w zakresie prowadzonego rejestru. rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku finansowym (Dz.U. z 2016 r. poz. 892, z późn. zm.) 5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji Nie prowadzono konsultacji poprzedzających przygotowanie projektu ustawy. Projekt ustawybędzie przedmiotem konsultacji publicznych i opiniowania, w ramach których został przedstawiony następującym podmiotom: Komisji Nadzoru Finansowego, Narodowemu Bankowi Polskiemu, Urzędowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Najwyższej Izbie Kontroli, Rzecznikowi Praw Obywatelskich, Głównemu Urzędowi Statystycznemu, Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych, Związkowi Banków Polskich, Krajowemu Związkowi Banków Spółdzielczych, Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, Giełdzie Papierów Wartościowych S. A., BondSpot S. A., Krajowemu Depozytowi Papierów Wartościowych S. A., Stowarzyszeniu Inwestorów Indywidualnych, Związkowi Maklerów i Doradców, Izbie Domów Maklerskich, Stowarzyszeniu Emitentów Giełdowych, Izbie Zarządzających Funduszami i Aktywami, Radzie Banków Depozytariuszy, Polskiemu Stowarzyszeniu Inwestorów Kapitałowych oraz Stowarzyszeniu Rynków Finansowych – ACI Polska. Projekt ustawy będzie skierowany do konsultacji publicznych i opiniowania, z 14-dniowym terminem na zgłaszanie ewentualnych uwag. 6. Wpływ na sektor finansów publicznych 0 1 Dochody ogółem 0 0 Skutki w okresie 10 lat od wejścia w życie zmian [mln zł] 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Łącznie (0-10) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Wydatki ogółem 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Saldo ogółem 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 budżet państwa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 JST 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 pozostałe jednostki (oddzielnie) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (ceny stałe z …… r.) Źródła finansowania Wejście w życie projektowanej ustawy nie wpłynie na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego. KNF jest finansowany za pośrednictwem budżetu państwa w całości ze składek i opłat wnoszonych przez podmioty nadzorowane, co oznacza, że wysokość wydatków KNF jest neutralna dla deficytu budżetowego. Dodatkowe informacje, Wejście w życie projektowanej ustawy nie będzie miało wpływu na dochody i wydatki sektora w tym wskazanie finansów publicznych. źródeł danych i przyjętych do obliczeń założeń 7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe Czas w latach od wejścia w życie zmian W ujęciu duże przedsiębiorstwa sektor mikro-, małych i pieniężnym średnich (w mln zł, przedsiębiorstw ceny stałe z rodzina, obywatele oraz …… r.) gospodarstwa domowe (dodaj/usuń) W ujęciu duże przedsiębiorstwa niepieniężnym sektor mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe 0 Skutki 1 2 3 5 10 Łącznie(0-10) (dodaj/usuń) Niemierzalne rodzina, obywatele oraz gospodarstwa domowe gospodarka Dodatkowe informacje, w tym wskazanie źródeł danych i Wejście w życie projektowanej ustawy nie wpłynie na konkurencyjność gospodarki oraz rozwój przyjętych do obliczeń przedsiębiorczości. założeń 8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu nie dotyczy Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie tak nie wymaganymi przez UE(szczegóły w odwróconej tabeli nie dotyczy zgodności). zwiększenie liczby dokumentów zwiększenie liczby procedur wydłużenie czasu na załatwienie sprawy inne: zmniejszenie liczby dokumentów zmniejszenie liczby procedur skrócenie czasu na załatwienie sprawy inne: Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich elektronizacji. tak nie nie dotyczy Komentarz: Projekt nie przewiduje zmian w zakresie obciążeń regulacyjnych. 9. Wpływ na rynek pracy Wejście w życie projektowanej ustawy nie wpłynie na rynek pracy. 10. Wpływ na pozostałe obszary środowisko naturalne sytuacja i rozwój regionalny inne: Omówienie wpływu demografia mienie państwowe informatyzacja zdrowie Wejście w życie projektowanej ustawy nie wpłynie na wymienione obszary. 11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego Wykonanie przepisów aktu prawnego nastąpi z dniem jego wejścia w życie. 12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane? Ewaluacja efektów projektu będzie dokonywana na bieżąco przez Komisję Nadzoru Finansowego. 13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.) Brak.