1 - Gmina Sadkowice
advertisement
EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. WPROWADZENIE ...................................................................................... 3 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY ............................................................... 6 2.1. DANE OGÓLNE O GMINIE......................................................................................................................... 6 2.2. CHARAKTERYSTYKA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY .................................................................... 6 2.3. CHARAKTERYSTYKA FIZYCZNO-GEOGRAFICZNA GMINY.................................................................... 10 3. STAN GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE ............................. 11 3.1. GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI ........................................................................................... 11 3.1.1. Ilości odpadów komunalnych ......................................................................................................... 11 3.1.2. System zbierania odpadów komunalnych ....................................................................................... 13 3.1.3. Komunalne osady ściekowe ........................................................................................................... 15 3.2. ODPADY NIEBEZPIECZNE I PROBLEMOWE W STRUMIENIU ODPADÓW KOMUNALNYCH ..................... 15 3.3. ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO................................................................................................ 20 3.4. WYKAZ FIRM PROWADZĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI...................... 21 3.5. GŁÓWNE PROBLEMY GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY ................................................... 21 4. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI SEKTORA KOMUNALNEGO I GOSPODARCZEGO .............................. 22 4.1. ODPADY KOMUNALNE ........................................................................................................................... 22 4.2. PROGNOZA ZMIAN ................................................................................................................................. 22 4.3. PROGNOZA SKŁADU GRUPOWEGO I ILOŚCI ODPADÓW ........................................................................ 23 4.3.1. Odpady biodegradowalne .............................................................................................................. 23 4.3.2. Odpady opakowaniowe Kod 15 01 ................................................................................................ 24 4.3.3. Odpady niebezpieczne Kod 20 01 ................................................................................................. 26 4.3.4. Odpady wielkogabarytowe - poużytkowe Kod 20 03 07 ................................................................ 27 4.3.5. Odpady budowlane Kod 17 01 ....................................................................................................... 28 4.3.6. Komunalne osady ściekowe Kod 19 08 05 ..................................................................................... 29 4.4. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE WYTWARZANIA ODPADÓW W SEKTORZE GOSPODARCZYM ............. 31 5. CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI ..................................................................... 33 5.1. OGRANICZENIE NEGATYWNEGO ODDZIAŁYWANIA ODPADÓW NA ŚRODOWISKO ............................... 36 5.2. DZIAŁANIA EDUKACYJNE WSPOMAGAJĄCE PRAWIDŁOWE POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI ................. 47 6. HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ ........................ 49 7. PROJEKTOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI ............... 51 8. KOSZTY REALIZACJI PLANU .............................................................. 56 9. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA..................................................................... 59 9.1. 9.2. 9.3. 9.4. 9.5. POZYSKIWANIE ŚRODKÓW WYNIKAJĄCE Z USTAW ............................................................................. 59 POZYSKIWANIE ŚRODKÓW Z FUNDUSZY OCHRONY ŚRODOWISKA ...................................................... 61 POZYSKIWANIE ŚRODKÓW Z FUNDACJI ................................................................................................ 61 POZYSKANIE ŚRODKÓW Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ ................................................................. 62 POZYSKANIE ŚRODKÓW Z BANKÓW I INSTYTUCJI LEASINGOWYCH .................................................... 67 10. MONITORING I OCENA WDRAŻANIA PLANU ............................. 68 10.1. MONITORING ŚRODOWISKA.............................................................................................................. 68 10.2. MONITORING PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ................................................................................ 69 10.3. MONITORING SPOŁECZNY ................................................................................................................ 73 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 1 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO................................................................................................. 74 12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM............ 75 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 2 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1. WPROWADZENIE Niniejsze opracowanie wykonano na podstawie umowy zawartej przez Wójta Gminy Sadkowice ze Spółką EKO-EFEKT. Celem pracy jest opracowanie „Planu gospodarki odpadami dla gminy Sadkowice”. Obowiązek wykonania planu wynika z obowiązujących przepisów - art. 14 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późniejszymi zmianami) – zwanej dalej ustawą o odpadach, która wprowadza obowiązek opracowania i przyjęcia do realizacji krajowego, wojewódzkiego, powiatowego i gminnego planu gospodarki odpadami oraz określa (w art. 1416) cel, przedmiot, zakres i warunki szczególne. W świetle tych przepisów plany gospodarki odpadami opracowywane są w celu: - realizowania polityki ekologicznej państwa w sposób zgodny z zasadami gospodarowania odpadami - stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwienia odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska. Przedmiotem planów są wszystkie rodzaje odpadów powstające na terenie danej jednostki administracyjnej oraz przywożone na jej teren, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpadów opakowaniowych, odpadów budowlanych, wraków samochodowych, opon oraz odpadów niebezpiecznych, w tym odpadów medycznych i weterynaryjnych, baterii i akumulatorów. Zakres planów gospodarki odpadami obejmuje: 1) aktualny stan gospodarki odpadami, 2) prognozowane zmiany w gospodarce odpadami, 3) działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie zbiórki odpadów, ich unieszkodliwiania lub wykorzystania, 4) instrumenty finansowe służące do realizacji zamierzonych celów, 5) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów, Krajowy plan gospodarki odpadami określa przedsięwzięcia priorytetowe o charakterze ponad wojewódzkim, niezbędne do utworzenia i utrzymania w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do unieszkodliwiania odpadów. Zasady oraz sposób finansowania tych przedsięwzięć może określić Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 3 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Projekty planów gospodarki odpadami (art. 14): 1) opracowują: krajowy – minister właściwy do spraw środowiska, wojewódzki – zarząd województwa, powiatowy- zarząd powiatu, gminny – organ wykonawczy (wójt, burmistrz, prezydent}; 2) opiniują (w terminie nie dłuższym niż dwa miesiące od dnia otrzymania projektu, przy czym nie udzielenie opinii w tym terminie uznaje się za opinię pozytywną): a) krajowy – zarządy województw, b) wojewódzki – minister właściwy do spraw środowiska, zarządy powiatów i gmin z terenu województwa, c) powiatowy – zarząd województwa i organy wykonawcze gmin z terenu powiatu, d) gminny – zarząd województwa oraz zarząd powiatu; 3) podają do publicznej wiadomości na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późniejszymi zmianami) – zwaną dalej ustawą prawo ochrony środowiska. 4) uchwalają: krajowy – Rada Ministrów, wojewódzki – sejmik województwa, powiatowy rada powiatu, gminny – rada gminy. Wojewódzki, powiatowy i gminny plan gospodarki odpadami stanowi część odpowiedniego programu ochrony środowiska i jest tworzony w trybie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie środowiska. Art. 16 ustawy o odpadach umożliwia realizowanie z udziałem środków z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej przedsięwzięć związanych z unieszkodliwianiem odpadów, które zostały ujęte w planie gospodarki odpadami. „Plan gospodarki odpadami dla gminy Sadkowice” wykonany został zgodnie z niżej wymienionymi dokumentami: 1. Krajowym Planem Gospodarki Odpadami” (KPGO) 2. „Planem Gospodarki Odpadami dla Województwa Łódzkiego” (WPGO) 3. II Polityką ekologiczną państwa 4. Strategią rozwoju Powiatu Rawskiego na lata 2001 – 2006 5. Informacją o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2001 roku, WIOŚ w Łodzi 2002 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 4 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6. Informacją o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2002 roku, WIOŚ w Łodzi 2003 7. Informacją o stanie środowiska w Powiecie Rawskim w 2002 roku, WIOŚ w Łodzi, Inspektorat w Skierniewicach 8. Przeglądem ekologicznym składowiska odpadów komunalnych dla miasta i gminy Rawa Mazowiecka w Pukininie, Biuro Doradcze Ecostan, Radom 2002 9. Rocznikiem statystycznym - Ochrona Środowiska 2002, GUS, Warszawa 2002 10. Studium wykonalności dla projektu „Budowa zakładu odzysku surowców wtórnych z rozbudową międzygminnego wysypiska w Pukininie”, Eko-Geo Consulting, Lublin 2003 11. Ankietą wypełnioną przez Gminę. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 5 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2. 2.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY Dane ogólne o gminie Obszar gminy Sadkowice znajduje się na terenie powiatu rawskiego, na wschodnim krańcu województwa łódzkiego. Graniczy z: miastem i gminą Biała Rawska, gminą Regnów oraz gminą Cielądz z powiatu rawskiego, miastem i gminą Mogielnica, gminą Błędów oraz Nw. Miasto n. Pilicą z terenu województwa mazowieckiego, powiat grójecki. Gmina należy do zagłębia sadowniczego rejonu grójeckiego i wielohektarowe gospodarstwa sadowniczo-warzywne decydują o głównej funkcji gminy. 2.2. Charakterystyka społeczno-gospodarcza gminy Gmina Sadkowice o powierzchni 12,108 tys. ha, liczy 5829 mieszkańców (dane spisu powszechnego 2002 r.). Zgodnie z danymi Urzędu Gminy liczba stałych mieszkańców na koniec grudnia 2002 r. wynosiła 6046, natomiast na koniec 2003 r. - 6029. W ostatnich latach obserwuje się niewielką tendencje spadkową. Tabela 2-1. Struktura zaludnienia gminy Lp. Nazwa miejscowości 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Broniew Bujały Celinów Gacpary Gogolin Jajkowice Kaleń Kłopoczyn Lewin Lipna Lubania Lutobory Nowe Lutobory Nowe Sadkowice Nowe Szwejki Nowy Kaleń Nowy Kłopoczyn Olszowa Wola Paprotnia Pilawy Przyłuski Rokitnica-Kąty Liczba ludności 62 247 83 63 82 247 411 260 162 121 270 108 81 113 215 75 304 286 338 89 118 44 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 6 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. Rudka Rzymiec Sadkowice Skarbkowa Studzianki Szwejki Wielkie Turobowice Trębaczew Władysławów Zaborze Zabłocie Żelazna RAZEM 25 51 532 213 106 55 137 574 27 121 119 290 6029 Struktura zagospodarowania gminy przedstawia się następująco: Ogólna powierzchnia - 12 108 ha, w tym: - użytki rolne - 10 540 ha, - lasy i zadrzewienia - 858 ha, - 710 ha. - inne (wody, tereny osiedlowe i komunikacyjne, nieużytki Zgodnie z powszechnym spisem rolnym przeprowadzonym w 1996 roku, około 89% ogółu ludności gminy jest związana z gospodarstwami rolnymi. Liczba gospodarstw rolnych jest równa 1335 (w tym 1 gospodarstwo o powierzchni 43 ha AWRSP). Przeważają gleby III i IV klasy bonitacyjnej. Struktura wielkości gospodarstw jest zróżnicowana i przedstawia się następująco: - gospodarstwa o powierzchni do 1 ha – 131 szt., - od 1 do 5 ha – 378 szt., - od 5 do 10 ha – 508 szt., - od 10 – 15 ha – 231 szt., - 15 ha i więcej – 86 szt. W zakresie użytkowania gruntów zdecydowanie przeważają sady. Strukturę użytkowania przedstawiono w poniższej tabeli: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 7 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Tabela 2-2. Użytkowanie gruntów w gospodarstwach rolnych Wyszczególnienie Powierzchnia [ha] Odsetek powierzchni [%] OGÓŁEM 10407,67 100,0 Użytki rolne 9773,59 93,9 4344,73 41,7 (503,66) (4,8) Sady 4726,13 45,4 Łąki 563,11 5,4 Pastwiska 139,62 1,3 Lasy i grunty leśne 220,52 2,1 Pozostałe grunty 413,56 4,0 Grunty orne, w tym: - ugory, odłogi Główne uprawy to drzewa i krzewy owocowe (około 47% powierzchni użytkowanych gruntów): jabłonie, wiśnie, grusze, śliwy, czereśnie, porzeczki, maliny, agrest. Ponadto uprawiane są zboża i ziemniaki (około 30% użytkowanych gruntów). Część gospodarstw zajmuje się hodowlą bydła (łącznie około 1500 szt. bydła na terenie gminy) i trzody chlewnej (łącznie około 5000 sztuk na terenie gminy). Wiele gospodarstw jest wyposażonych w przechowalnie, a niektóre również w przetwórnie owoców, co wskazuje na ukierunkowanie na specjalistyczną gospodarkę sadowniczą z przechowalnictwem i przetwórstwem. Sfera działalności pozarolniczej jest dużo mniej rozległa. Według danych gminnego rejestru ewidencji działalności gospodarczej na dzień 5.01.2004 roku, na terenie gminy 145 osób prowadziło różnego rodzaju działalność. Do najważniejszych zakładów, firm i przedsiębiorstw prowadzących nierolniczą działalność gospodarczą na terenie gminy (również tych z siedzibą poza gminą) należą: Tabela 2-3. Największe obiekty działalności gospodarczej na terenie gminy Nazwa zakładu Zakład Przetwórstwa Spożywczego „Romir” Spółka Cywilna „Mar-Pol” Miejscowość Przedmiot działalności Kłopoczyn Przetwórstwo owoców i warzyw, skup, sprzedaż Kłopoczyn Przetwórstwo owoców, handel, skup, import Usługi transportowe, handel, skup owoców, sprzedaż opału i nawozów Usługi transportowe, handel, skup owoców, Firma Zb. i H. Chałupka Sadkowice Firma Krystyna Chałupka Sadkowice ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 8 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------sprzedaż opału i nawozów Firma Handlowo-Usługowa „LUBEX”, B. Chałupka Piekarnia – sklep, Federowicz Lubania Sadkowice Młyn Kaleń Tartak Zakład Mechaniki Pojazdowej, Matysiak Lecznice dla Zwierząt Lubania Sadkowice Lubania, Sadkowice Skup owoców, płodów rolnych, materiały opałowe, budowlane, pasze, skup żywca, nawozy Wypiek i sprzedaż Przemiał zbóż, skup i handel Obróbka drewna Naprawa pojazdów mechanicznych Weterynaria Poza wymienionymi firmami na terenie gminy funkcjonują: - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasów Państwowych, - Telekomunikacja Polska S.A. Rejon w Rawie Mazowieckiej, z siecią linii telekomunikacyjnych na terenie całej gminy i rozmównicą, - Zarząd Drogowy Starostwa Powiatowego w Rawie Mazowieckiej, zarządzający drogami powiatowymi, - Zakład Energetyczny Łódź-Teren S.A. z Rejonem w Żyrardowie, dysponujący siecią linii elektroenergetycznych niskich, średnich i wysokiego napiecia (linia przesyłowa 110 kV), - Poczta Polska, Urząd Pocztowy w Sadkowicach i w Lubani. Do infrastruktury społecznej gminy należą: - Przedszkole w Sadkowicach, - Szkoły Podstawowe w: Sadkowicach, Lubani, Kłopoczynie, Trębaczewie i Bujałach, - Gimnazjum w Sadkowicach i w Lubani, - Ośrodek Zdrowia w Kaleniu, - Ochotnicze Straże Pożarne w: Sadkowicach, Lubani, Kaleniu, Żelaznej, Kłopoczynie, Olszowej Woli, Trębaczewie, Lewinie i Lutoborach, - Bank Spółdzielczy Ziemi Łowickiej O/Sadkowice, - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sadkowicach, - Biblioteka Publiczna w Sadkowicach z filią w Lubani, - 3 Parafie Rzymsko-Katolickie w: Sadkowicach, Lubani i Lewinie. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 9 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Układ komunikacyjny gminy tworzą drogi powiatowe i gminne. Budżet gminy w latach 2002 – 2003 przedstawiał się następująco: Tabela 2-4. Budżet gminy Lata [tys. zł.] 2002 2003 Dochody ogółem, w tym: 6 969 7 243 - własne 2 196 2 230 Wydatki ogółem, w tym: 6 679 7 375 164 429 4 4 - inwestycyjne - na ochronę środowiska 2.3. Charakterystyka fizyczno-geograficzna gminy Pod względem fizyczno-geograficznym obszar gminy leży w południowo-zachodniej części Mezoregionu Wysoczyzny Rawskiej w Makroregionie Wzniesień Południowomazowieckich. Są to wysoczyzny morenowe staroglacjalne, faliste z licznie występującymi wzniesieniami kemów, ozów i moren martwego lodu. Teren opada w kierunku południowym. Północna część obszaru gminy wyniesiona jest od 180 do 196 m. n.p.m., południowa charakteryzuje się rzędnymi od 153 do 155 m. n.p.m. Dominującą rolę w budowie geologicznej terenów gminy odgrywają utwory czwartorzędowe, neoplejstoceńskie. Mają one podstawowe znaczenie dla budowy geologicznej i rzeźby powierzchni tych terenów. Osady te , o miąższości 30- 70 m, składają się z dwóch kompleksów glin zwałowych. Rozdziela je seria piaszczysto-żwirowa. Utwory powierzchniowe terenów to głównie piaski gliniaste, gliny piaszczyste i gliny zwałowe moreny dennej stadiału Pilicy. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 10 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3. STAN GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE 3.1. Gospodarka odpadami komunalnymi Lokalnym uregulowaniem prawnym dotyczącym utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Sadkowice jest uchwała Rady Gminy nr 50 z dnia 28 listopada 1997 roku (Załącznik nr 1) w sprawie szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Zawiera ona wymagania w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości, rodzajów urządzeń przeznaczonych do gromadzenia odpadów komunalnych i zasady ich rozmieszczania. 3.1.1. Ilości odpadów komunalnych Ilość odpadów zebrana na terenie gminy i wywieziona na składowisko była równa: w 2002 roku – 661 Mg, w 2003 roku - 656 Mg. W przeliczeniu na 1 mieszkańca jest to 109 kg na rok. Natomiast biorąc pod uwagę tylko mieszkańców uiszczających opłaty tj. 1,0 zł. za mieszkańca, około 60% mieszkańców korzysta „legalnie” ze zorganizowanej zbiórki, na 1 mieszkańca przypada 180 kg odpadów na rok. Przyjęto, zgodnie z Powiatowym planem gospodarki odpadami, że mieszkaniec w roku 2002 generował 131 kg odpadów. Dla takiego wskaźnika przyjęto ich skład. Założono, że: ▪ masa odpadów zielonych wynosi na obszarach wiejskich 1 kg/M/rok; ▪ masa odpadów papieru i tektury nieopakowaniowych na obszarach wiejskich wynosi 2 kg/M/rok, ponieważ gospodarstwa na obszarach wiejskich korzystają głównie z pieców węglowych i należy przypuszczać, że papier i tektura są spalane; ▪ masa opakowań (z papieru i tektury, wielomateriałowych, z tworzyw sztucznych, szklanych, z blachy stalowej) zarówno na obszarach miejskich jak i wiejskich jest o połowę mniejsza niż zakłada plan krajowy; ▪ masa metali na obszarach wiejskich wynosi 1 kg/M/rok, ponieważ mieszkańcy sprzedają złom metali do punktów skupu, ponadto odpady tego typu są zbierane przez przewoźników spoza powiatu; ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 11 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ▪ brak jest odpadów wielkogabarytowych i odpadów budowlanych, ponieważ odpady wielkogabarytowe są zagospodarowywane przez mieszkańców – drewno spalane, a metale oddawane na złom lub podmiotom zbierającym złom, odpady budowlane są przekazywane do wykorzystania w utwardzaniu dróg. Tabela 3-1. Ilość generowanych odpadów na terenie gminy Sadkowice w przeliczeniu na 1 mieszkańca L.p. Strumień odpadów komunalnych Ilość odpadów [kg/M/rok] Gmina Sadkowice 1 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji 2 Odpady zielone 1 3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 2 4 Opakowania z papieru i tektury 7,72 5 Opakowanie wielomateriałowe 0,87 6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 21,03 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 3,39 8 Tekstylia 4,65 9 Szkło (nieopakowaniowe) 10 Opakowania ze szkła 11 Metale 22,11 1 9,45 1 12 Opakowania z blachy stalowej 0,82 13 Opakowania z aluminium 0,47 14 Odpady mineralne 13,25 15 Drobna frakcja popiołowa 40,28 16 Odpady wielkogabarytowe 0 17 Odpady budowlane 0 18 Odpady niebezpieczne 0 Łącznie 131,02 Źródło: Dane przyjęte zgodnie z Powiatowym planem gospodarki odpadami ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 12 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3.1.2. System zbierania odpadów komunalnych Składowisko odpadów komunalnych Na terenie gminy nie funkcjonuje składowisko odpadów komunalnych. Zgodnie z decyzją wydaną firmie INTERTOM na prowadzenie działalności z zakresu odbioru odpadów z terenu gminy, odpady powinny być wywożone na składowisko odpadów w Kutnie administrowanym przez EKO-Serwis. W praktyce odpady najczęściej trafiają na składowisko miasta i gminy Nowe Miasto, powiat grójecki. Na terenie gminy Sadkowice występują tzw. „dzikie wysypiska”. Miejsca nielegalnego wyrzucania odpadów to lasy, rowy przydrożne, wyrobiska. Miejsca takie były inwentaryzowane przez młodzież szkolną i sprzątane w miarę możliwości przy wsparciu Urzędu Gminy. Były to działania akcyjne. Natomiast brak działań kompleksowych przeprowadzanych przez władze samorządowe polegających na: zapobieganiu powstawania „dzikich wysypisk”, ciągłym inwentaryzowaniu takich miejsc oraz ich likwidowaniu. System zbiórki odpadów komunalnych Zbiórka odpadów komunalnych odbywa się poprzez ogólnodostępne kontenery KP-7 rozstawione na terenie gminy. Łącznie na terenie gminy rozstawionych jest 43 kontenery. Ilość i rozmieszczenie kontenerów na terenie gminy przedstawia poniższa tabela. Tabela 3-2. Ilość i rozmieszczenie kontenerów na terenie gminy Miejscowość Sadkowice Paprotnia Trębaczew Jajkowice Zaborze Nowy Kłopoczyn Kłopoczyn Lipna Skarbkowa Lubania Żelazna Olszowa Wola Nowy Kaleń Bujały Liczba kontenerów 5 2 2 1 1 1 2 1 2 4 1 2 1 1 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 13 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Rokitnica Kąty Kaleń Gogolin Celinów Nowe Sadkowice Szwejki Nowe Turobowice Gacpary Studzianki Lewin Zabłocie Pilawy Przyłuski Lutobory Łącznie 1 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 43 Źródło – Ankieta wypełniona przez Gminę Sadkowice Podmioty świadczące usługi w zakresie gospodarki odpadami Odbiór odpadów komunalnych powierzono firmie „INTERTOM” Sp. z o.o. w Rawie Mazowieckiej, ul. Tomaszowska 5. Firmie tej Zarząd Gminy Sadkowice wydał zezwolenie (Decyzja nr 2/2002 – Załącznik nr 2) na prowadzenie działalności polegającej na usuwaniu, wykorzystaniu i unieszkodliwianiu odpadów komunalnych z terenu gminy. Na mocy tej decyzji przedsiębiorstwo jest zobowiązane do gospodarowania odpadami uwzględniając zbiórkę, skup, segregacje oraz inne sposoby unieszkodliwiania odpadów doprowadzające do stanu, który nie stwarza zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi. Zarząd Gminy Sadkowice podpisał z firmą „INTERTOM” umowę na wywóz odpadów i nieczystości komunalnych stałych zgromadzonych w kontenerach KP-7 z miejscowości gminy Sadkowice. (Umowa nr 98/02 z dnia 8.04.2002 r. – Załącznik nr 3). Umowa obowiązuje do dnia 31.12.2004 r. System selektywnej zbiórki odpadów Na terenie gminy Sadkowice nie prowadzi się selektywnej zbiórki odpadów. Mieszkańcy gminy we własnym zakresie wywożą odpady metali do skupu metali kolorowych w Rawie Mazowieckiej. Ponadto rocznie około 100 Mg odpadów metali jest zbieranych przez przedsiębiorstwo spoza gminy i wywożone poza teren powiatu rawskiego. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 14 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3.1.3. Komunalne osady ściekowe Osady z oczyszczalni ścieków w Kaleniu (gm. Sadkowice) około 100 Mg rocznie w 2002 roku były wywożone do oczyszczalni ścieków w Cielądzu (Załącznik nr 4). Tabela 3-3. Ilość odpadów wytworzonych w 2003 roku przez Urząd gminy Sadkowice Rodzaj wytwarzanych Ilość odpadów Tymczasowo Ilość odpadów Ilość odpadów Ilość odpadów odpadów Wytworzonych składowane wykorzystanych unieszkodliwionych Składowanych [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] [Mg/rok] 19 08 05 ustabilizowane komunalne osady ściekowe 79 79 Źródło: Wojewódzka baza danych o odpadach przemysłowych SIGOP 3.2. Odpady niebezpieczne i problemowe w strumieniu odpadów komunalnych Na terenie gminy Sadkowice nie prowadzi się zorganizowanej zbiórki odpadów niebezpiecznych powstających w strumieniu odpadów komunalnych. Zgodnie z nowymi przepisami (Ustawa o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. nr 7, poz. 78 z 2003 r.) wytwórca odpadów jest zobowiązany do: - przedłożenia informacji gospodarowania o wytwarzanych wytworzonymi odpadami, odpadach jeżeli oraz sposobach wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg rocznie albo powyżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne, - uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwarza odpady w ilości powyżej 0,1 Mg rocznie, - uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, które powstają w związku z eksploatacją instalacji, jeżeli wytwarza powyżej 1 Mg odpadów niebezpiecznych rocznie lub powyżej 5 tysięcy Mg odpadów innych niż niebezpieczne rocznie. Odpady zawierające azbest i PCB Brak informacji na temat ilości odpadów zawierających azbest i PCB oraz wymagających unieszkodliwiania na terenie gminy. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 15 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Natomiast kilka firm posiada zezwolenia na zbiórkę odpadów azbestowych na terenie powiatu rawskiego. Są to: ▪ PPHU GAJAWI, Łódź ul. Odyńca 24; ▪ Przedsiębiorstwo Budownictwa Lądowego M.J. Sp. z o.o., Grodzisk Mazowiecki; ▪ SINTAC – POLSKA Sp. z o.o., ul. Armii Krajowej 86, Wesoła; ▪ SKORTECH Przedsiębiorstwo Wielobranżowe, ul. Hubala 4 Łódź; ▪ Zakład Remontowo-Budowlany St. Karolczaka, ul. Przełajowa 10, Łódź; ▪ Firma Handlowo-Usługowa Edyty Psut, Tomaszów Mazowiecki ul. Siedmiodomki 13; ▪ Przedsiębiorstwo Robót Termoizolacyjnych i Antykorozyjnych TERMOEXPORT z Warszawy; ▪ Centrum Gospodarki Odpadami, Azbestu i Recyklingu CARO, Zamość ul. Bohaterów Monte Cassino 4/12. Najwięcej takich odpadów powstaje w trakcie prac remontowo-budowlanych – wymiany pokryć dachowych i elewacji wykonanych z wyrobów azbestowo-cementowych oraz wymiany wodociągów. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2002 r. (Dz U. Nr 175, poz. 1439) nakłada na Wójta obowiązek przekazania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (w tym azbest i PCB) do dnia 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy, począwszy od danych za rok 2003 r. Urząd Gminy Sadkowice przekazał takie informacje w listopadzie br. Zgodnie z inwentaryzacją na terenie gminy występują następujące rodzaje odpadów zawierających azbest: - Płyty faliste azbestowo-cementowe dla budownictwa – 215 614 m2; - Płyty azbestowo-cementowe płaskie stosowane w budownictwie – 23 094 m2; - Rury i złącza azbestowo-cementowe – 7 800 mb. Oleje odpadowe Przez oleje odpadowe rozumie się wszelkie oleje smarowe lub przemysłowe, które nie nadają się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje z silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne. Źródła powstawania olejów przepracowanych są bardzo rozproszone: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 16 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- powstają one m.in. w gospodarstwach domowych w wyniku użytkowania pojazdów, w rolnictwie, w bazach transportowych, zakładach remontowych, zakładach przemysłowych. Decyzje Starosty Rawskiego zezwalające na zbiórkę odpadów olejowych posiadają: ▪ AVAS – POLSKA Sp. z o.o. z Warszawy; ▪ AVAS – SERWIS Sp. z o.o. z Warszawy; ▪ SINTAC – POLSKA Sp. z o.o., Wesoła ul. Armii Krajowej 86. Odpady opakowanie po środkach ochrony roślin Pozwolenie Starosty na zbiórkę odpadów opakowaniowych – pudełka kartonowe, butelki plastikowe i szklane (kod 15 01 10) – posiada p. Krzysztof Fit prowadzący działalność w Lubani 16 (sklep ze środkami ochrony roślin). Baterie i akumulatory Źródła powstawania odpadów baterii i akumulatorów są rozproszone, ponieważ głównym źródłem zużytych, wielkogabarytowych akumulatorów kwasowo-ołowiowych są środki transportu. Część akumulatorów jest odbierana przez podmioty zajmujące się ich sprzedażą. Problem może stanowić fakt, że pozostałe baterie i akumulatory trafiają do strumienia odpadów komunalnych i wraz z nimi jest przesyłana na składowiska odpadów komunalnych. Na terenie gminy działa firma zajmująca się zbiórką zużytych akumulatorów ołowiowych, jest to MOTO-METAL sklep wielobranżowy zlokalizowany w Sadkowicach nr 40. Pojazdy wycofane z eksploatacji Materiały przeznaczone do recyklingu stanowią ok. 85% masy wraku samochodowego. Należą do nich przede wszystkim złom stalowy, zużyte opony i guma, oleje i nie zużyte resztki paliwa, szkło, płyny hamulcowe i chłodnicze. Materiały nie nadające się do recyklingu stanowią pozostałe ok. 15% masy całego wraku samochodowego. Można do nich zaliczyć np. pianki poliuretanowe, zanieczyszczona guma, masy tłumiące hałas, niektóre rodzaje tworzyw. Na terenie Powiatu Rawskiego demontaż pojazdów wycofanych z eksploatacji prowadzi Wojewódzka Składnica Złomu Samochodowego - PHU AD&SO S.C. W 2002 roku do kasacji przyjęto 112 pojazdów, a ilości odpadów powstałych w wyniku ich demontażu przedstawiono w tabeli nr 3-4. Poniższe dane dotyczą całego Powiatu Rawskiego. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 17 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Tabela 3-4. Ilości odpadów powstałych w 2002 roku w wyniku demontażu pojazdów (dotyczy całego powiatu rawskiego) L.p. Ilość odpadów Nazwa odpadu [Mg] 1 Zużyte opony (16 01 03) 0,16 2 Metale żelazne (16 01 17) 65 3 Szkło (16 01 20) 0,6 4 Filtry olejowe (16 01 07*) 0,02 5 Płyny hamulcowe (16 01 13*) 0,02 6 Płyny zapobiegające zamarzaniu zawierające niebezpieczne 0,08 substancje (16 01 14*) 7 Tworzywa sztuczne (16 01 19) 8 Akumulatory (16 02) 9 Oleje (13 02) SUMA 1,5 1 2,8 71,18 Źródło: Dane z Wojewódzkiej Składnicy Złomu Samochodowego. Sprawne elementy i części pojazdów są sprzedawane, a odpady nadające się do wykorzystania (złom, oleje, szkło, akumulatory) przekazywane odbiorcom posiadającym zezwolenia na zbieranie i transport tego rodzaju odpadów („CENTROZŁOM”, „ORZEŁ BIAŁY”, „RAL”, „INTERTOM’). Odpady nie nadające się do wykorzystania (pianki, plastiki, wykładziny) deponowane są na składowisku w Pukininie. Sposób zagospodarowania powyższych odpadów jest prawidłowy, z wyjątkiem tworzyw sztucznych, które powinny być przekazywane do unieszkodliwienia w sposób inny niż składowanie. Zużyte opony Brak jest danych dotyczących sposobu zagospodarowania tych odpadów na terenie gminy. Przypuszczalnie struktura zagospodarowania zużytych opon jest podobna jak w całym ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 18 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- województwie, czyli ok. 33% z nich poddaje się odzyskowi (w tym procesowi recyklingu polegającemu na bieżnikowaniu opon), zaś pozostała część w większości jest unieszkodliwiania przez składowanie. Odpady medyczne i weterynaryjne Ten rodzaj odpadów powstaje w następujących placówkach: ▪ Ośrodki zdrowia, ▪ Apteki i punkty apteczne, ▪ Przychodnie weterynaryjne Do odpadów tych zalicza się odpady z działalności służb medycznych i weterynaryjnych oraz związanych z nimi badań (regulowane specjalnymi przepisami ze względu na zapobieganie infekcji) oraz przeterminowane i wycofane ze stosowania chemikalia i leki. Dodatkowo powstają odpady w postaci lamp fluorescencyjnych i inne odpady zawierające rtęć (np. termometry). Brak danych dotyczących ilości odpadów niebezpiecznych wytwarzanych przez te placówki. Żaden z podmiotów nie prowadzi wymaganej prawem ewidencji i nie przekazuje takich informacji Staroście. Powstające odpady medyczne powinny być przechowywane w zamkniętym pomieszczeniu niedostępnym dla osób niepowołanych, w specjalnych pojemnikach i workach na odpady medyczne. Zgromadzone odpady należy systematycznie przekazywać podmiotom posiadającym stosowne zezwolenie. Należy również zaznaczyć, że część odpadów niebezpiecznych, będących w obiegu, nie jest uwzględniania w oficjalnych statystykach. Sytuacja taka dotyczy, m.in. gospodarstw domowych i indywidualnych gospodarstw rolnych, z których odpady tego typu trafiają wraz z odpadami komunalnymi na składowisko odpadów. Oprócz wymienionych wyżej zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu 83 rodzajów odpadów niebezpiecznych i 184 rodzajów odpadów innych niż niebezpieczne na terenie powiatu rawskiego posiada firma INTERTOM Sp. z o.o. z siedzibą w Rawie Mazowieckiej. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 19 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3.3. Odpady z sektora gospodarczego Podstawowym źródłem danych dotyczących odpadów jest baza Urzędu Marszałkowskiego utworzona zgodnie z ustawą o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. Podstawowym ogniwem omawianego systemu są dane pozyskane od posiadaczy odpadów na określonych formularzach ustalonych rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych (Dz. U. Nr 152, poz. 1737). Raporty, o których mowa, posiadacze odpadów mają obowiązek przekazywać do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy Marszałkowi Województwa. System taki obowiązuje od 1 stycznia 2002 r. Niestety dane te są niekompletne. Podmioty gospodarcze działające na terenie gminy Sadkowice nie składają takich informacji. Innym systemem gromadzącym dane o gospodarce odpadami jest SIGOP – System Informatyczny Gospodarki Odpadami Przemysłowymi. Od 1992 roku baza została zaadoptowana na potrzeby Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska pod nazwą Monitoring Gospodarki Odpadami. Aktualnie funkcjonuje on w 16 Wojewódzkich Inspektoratach Ochrony Środowiska. Na terenie gminy brak zakładów przemysłowych, działają małe podmioty związane z branżą owocowo-warzywną, placówki usługowo-handlowe oraz zakłady rzemieślnicze. Podmioty związane z działalnością owocowo-warzywną zagospodarowują odpady we własnym zakresie głównie do kompostowania. Na terenie gminy działają obecnie dwie takie firmy: - „ROMIR” – zakład przetwórstwa owoców i warzyw – wytwarza około 15 Mg odpadów przemysłowych rocznie (ulegające biodegradacji + stłuczka szklana); - „MAR-POL” – produkcja marmolady – wytwarza około 2 Mg odpadów przemysłowych rocznie (ulegające biodegradacji + stłuczka szklana). Do hodowli są wykorzystywane środki ochrony roślin. Brak informacji na temat postępowania z opakowaniami po tych środkach i z przeterminowanymi środkami. Część opakowań jest przekazywana do sklepów w których zostały zakupione te środki. Żaden z podmiotów gospodarczych nie przekazuje informacji dotyczących ilości wytwarzanych odpadów i sposobów ich zagospodarowania do bazy SIGOP (System ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 20 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Informatyczny Gospodarki Odpadami Przemysłowymi), ani do Urzędu Marszałkowskiego. 3.4. Wykaz firm prowadzących działalność w zakresie gospodarki odpadami Na terenie nie działają firmy posiadające zezwolenie na odzysk i unieszkodliwianie odpadów. Natomiast szereg firm prowadzi działalność w zakresie zbierania odpadów. Firmy te zostały wymienione w poprzednich rozdziałach przy okazji omawiania gospodarki odpadami niebezpiecznymi i innymi niż niebezpieczne oraz odpadami komunalnymi na terenie gminy Sadkowice. 3.5. Główne problemy gospodarki odpadami na terenie gminy Poniżej przedstawiono główne problemy gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Sadkowice wymagające pilnego rozwiązania: objęcie wszystkim mieszkańców gminy systemem zbiórki odpadów komunalnych; wprowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych – szkła, papieru i opakowań plastikowych; zorganizowanie punktów selektywnej zbiórki odpadów; wprowadzenie systemu zbiórki odpadów wielkogabarytowych oraz niebezpiecznych; brak właściwych rozwiązań unieszkodliwiania odpadów biodegradowalnych – na terenach wiejskich odpady tego typu powinny być zagospodarowywane w przydomowych kompostowniach; obecny system gospodarki odpadami komunalnymi nie spełnia wymogów Krajowego Planu Gospodarki Odpadami w zakresie: - zapobiegania i minimalizacji wytwarzania odpadów, - recyklingu. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 21 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4. PROGNOZA ZMIAN W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI SEKTORA KOMUNALNEGO I GOSPODARCZEGO 4.1. Odpady komunalne Odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających z gospodarstw domowych. Typowe odpady komunalne powstają w: - gospodarstwach domowych – grupa główna; - obiektach infrastruktury, takich jak handel, usługi, szkolnictwo, urzędy, obiekty działalności gospodarczej i wytwórczej. Poza typowymi odpadami wytwarzane są inne rodzaje odpadów zaliczanych do komunalnych, ale wymagające odrębnego traktowania: - odpady wielkogabarytowe; - odpady budowlane; - odpady z terenu zieleni; - odpady z oczyszczania ulic; - odpady niebezpieczne w odpadach komunalnych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami, plany gminne (związkowe) powinny dotyczyć w szczególności odpadów komunalnych, gdyż gospodarka odpadami komunalnymi należy do zadań własnych gmin, natomiast plany powiatowe powinny w szczególności dotyczyć odpadów innych niż niebezpieczne. 4.2. Prognoza zmian W Polsce nie prowadziło się ewidencji wytwarzanych odpadów komunalnych, dlatego sporządzenie ich bilansu i prognozy nie jest sprawą prostą. Szacuje się, że w skali kraju, w mieście 94%, a na terenach wiejskich 74% ludności objętych jest wywozem. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 22 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ponadto obecne wymagania z zakresu ewidencji podawane są w jednostkach masowych (Mg), a większość składowisk gminnych nie posiada wagi i odpady szacowane są w jednostkach objętościowych (m3). Wiadomo, że gęstość odpadów jest różna – inna w miejscu gromadzenia i kilkakrotnie wyższa na składowisku. Na prognozowanie zmiany wielkości strumienia odpadów komunalnych składają się zasadniczo dwa czynniki: - liczba ludności - jednostkowy wskaźnik nagromadzenia Według KPGO – Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przez najbliższe 5 lat dominować będą postawy konsumpcyjne, wysoce odpadogenne, stąd stały wzrost wskaźnika nagromadzenia (lecz nie większy niż 3% rocznie). W celu wyliczenia ilości nagromadzenia odpadów przyjęto wskaźniki z KPGO w rozbiciu na w/w 7 rodzajów odpadów komunalnych. Okres prognostyczny przyjęto zgodnie w wymaganiami ustawowymi - krótkookresowy 2004-2007 – 4 lata - długookresowy 2008-2011 – 4 lata 4.3. Prognoza składu grupowego i ilości odpadów 4.3.1. Odpady biodegradowalne Do odpadów biodegradowalnych zaliczono: - odpady organiczne roślinne: domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego; - odpady organiczne zwierzęce: domowe odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego ulegające biodegradacji; - odpady organiczne inne: odpady z pielęgnacji ogródków przydomowych, kwiatów domowych, balkonowych ulegające biodegradacji; - papier i tektura. Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami zakłada się, że na terenach wiejskich odpady tego typu będą kompostowane w kompostowniach przydomowych i wykorzystywane na własne potrzeby. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 23 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Odpady biodegradowalne podczas fermentacji beztlenowej w złożu składowiska wytwarzają toksyczne substancje gazowe i ciekłe zanieczyszczając wody gruntowe, glebę i powietrze. Dyrektywa 1999/31 nakłada obowiązek stopniowej redukcji deponowanych na składowiskach odpadów podlegających biodegradacji i kierowanie ich do przetwarzania biologicznego. Redukcja przewidziana jest w trzech etapach, a dla warunków polskich przesunięta na okres 4 lat i przedstawia się następująco wg KPGO: - 2010 r. – ograniczenie składowania do 75% ich masy z 1995 r. - 2013 r. – ograniczenie składowania do 50% ich masy z 1995 r. - 2020 r. – ograniczenie składowania do 25% ich masy z 1995 r. 4.3.2. Odpady opakowaniowe Kod 15 01 Do odpadów opakowaniowych zaliczono odpady wykonane z papieru i tektury, kompozytów, tworzyw sztucznych, szkła oraz metali, drewna i materiałów naturalnych. Tabela 4-1. Lp. Ilość odpadów opakowaniowych Odpady opakowaniowe Sadkowice [Mg] 2007 84,6 1 Papier Kod 15 01 01 2004 47,4 2 Kompozytowe Kod 15 01 05 5,3 9,4 9,2 3 Z tworzyw szt. Kod 15 01 02 20,6 36,3 35,5 4 Szklane Kod 15 01 07 58,0 101,3 102 5 Stalowe Kod 15 01 04 4,9 8,8 8,8 6 Aluminiowe Kod 15 01 04 2,8 2,6 2,6 139,0 243,0 240,6 Łącznie 2011 82,5 Źródło: obliczenia własne na podstawie Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Rawskiego W krajach Unii Europejskiej od 1994 roku obowiązuje Dyrektywa 94/62/EC. W myśl tej dyrektywy systemy organizacyjno-prawne w poszczególnych krajach UE zmuszone zostały do zapewnienia wskaźnika odzysku odpadów opakowaniowych w ciągu 5 lat do poziomu 5060% wagowo. Polska Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami z 11 maja 2000 r. wprowadza obowiązek osiągnięcia do 31 grudnia 2007 r. docelowego poziomu: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 24 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - odzysk w wysokości 50% - recykling w wysokości 25%. W myśl ustawy o odpadach (Dz. U. Nr 62 z 2001 r., poz. 628): Odzysk – rozumie się przez to wszelkie działania, niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania. Recykling – rozumie się przez to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny (kompostowanie), z wyjątkiem odzysku energii. Rozporządzenie Minister Środowiska z 29 maja 2003 r. precyzuje natomiast roczne poziomy recyklingu na lata 2004-2007 poszczególnych grup odpadów opakowaniowych. Poziomy recyklingu poszczególnych opakowań: - papierowe 48% - kompozytowe 25% - z tworzyw sztucznych 25% - szklane 40% - stalowe 20% - aluminiowe 40%. Dla gminy Sadkowice na rok 2011 przyjęto wzrost odzysku do 65% i wzrost recyklingu o 5% w stosunku do poziomu roku 2007. Według KPGO, odpady opakowaniowe palne, których nie uda się wykorzystać w recyklingu materiałowym przekazywane zostaną do spalania w procesie odzysku energii. Tabela 4-2. Prognozowana wielkość odzysku i recyklingu Sadkowice [Mg] Lp. Odpady opak. Odzysk Recykling 2007 42,5 2011 53,6 2007 40,6 2011 43,7 1 Papierowe 2 Kompozytowe 4,7 6,0 4,5 4,9 3 Z tworzyw szt. 18,2 23,1 9,1 10,7 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 25 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4 Szklane 50,7 66,3 40,5 45,9 5 Stalowe 4,4 5,7 1,8 2,2 6 Aluminiowe 1,3 1,7 1,0 1,2 Łącznie 121,8 156,4 97,5 108,6 Źródło: obliczenia własne na podstawie Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Rawskiego 4.3.3. Odpady niebezpieczne Kod 20 01 Do odpadów niebezpiecznych w odpadach komunalnych zalicza się: - zużyte baterie i akumulatory; - odpady farb, tuszy, klejów i szczeliw; - zużyte lampy fluorescencyjne i inne zawierające rtęć; - przeterminowane leki cytostatyczne i cytotoksyczne; - odpadów olejów mineralnych i tłuszczów; - przeterminowane środki ochrony roślin; - zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające substancje niebezpieczne; - odpady z drewna zawierające substancje niebezpieczne; - zużyte urządzenia zawierające freony; - odpady rozpuszczalników. Tabela 4-3. Lp. 1 Ilość odpadów niebezpiecznych Sadkowice [Mg] Wyszczególnienie Odpady niebezpieczne 2004 11,5 2007 11,5 2011 11,5 Źródło: obliczenia własne na podstawie Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Rawskiego Odpady niebezpieczne powinny być eliminowane z odpadów komunalnych w fazie ich gromadzenia. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami zakłada konieczność stopniowego obejmowania zbiórką selektywną odpadów niebezpiecznych: - 2006 r. - 15% - 2010 r. - 50% ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 26 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Tabela 4-4. Lp. Zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych Sadkowice [Mg] Sposób zagospodarowania 2007 2011 1 Odzysk i unieszkodliwianie termiczne 1,7 5,75 2 Składowanie 9,8 5,75 11,5 11,5 Łącznie Źródło: obliczenia własne na podstawie Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Rawskiego 4.3.4. Odpady wielkogabarytowe - poużytkowe Kod 20 03 07 Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na duże rozmiary nie mieszczą się do standardowych pojemników i wymagają odrębnego traktowania. W ostatnich latach zauważa się wyraźny wzrost ilości odpadów wielkogabarytowych. Społeczeństwo pozbywa się starych mebli, zużytego sprzętu domowego (lodówki, pralki, kuchnie) oraz zużytego sprzętu elektronicznego (radia, telewizory, komputery). Przy okazji wymiany pojawiają się również opakowania przestrzenne. Tabela 4-5. Lp. Ilość odpadów wielkogabarytowych Wyszczególnienie 2004 1 Odpady wielkogabarytowe 40,0 Sadkowice [Mg] 2007 80,4 2011 80,0 Źródło: obliczenia własne na podstawie Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Rawskiego Odpady wielkogabarytowe są źródłem potencjalnych surowców wtórnych, ale również źródłem substancji i materiałów uznanych za niebezpieczne (gazy szlachetne, rtęć, oleje sprężarkowe), które przed procesem unieszkodliwiania należy oddzielić. W okresie 20042007 zakłada się gwałtowny wzrost ilości odpadów wielkogabarytowych, a po tym okresie będzie utrzymywać się generalnie na stałym poziomie. Wzrost ilości odpadów tego rodzaju w najbliższym będzie ściśle związane z organizacją systemu ich zbiórki. Z uwagi na powyższe w Ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 29 maja 2003 r. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 27 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- nałożony został obowiązek odzyskiwania, m.in. chłodziarek i zamrażarek typu domowego do 50% w roku 2007. Krajowy plan zakłada konieczność stopniowego obejmowania zbiórką selektywną odpadów wielkogabarytowych: - 2006 r. – 20% - 2010 r. – 50% Tabela 4-6. Lp. Zagospodarowanie odpadów wielkogabarytowych Sadkowice [Mg] Sposób zagospodarowania 2007 2011 1 Odzysk i recykling 16,1 40 2 Składowanie 64,3 40 80,4 80,0 Łącznie Źródło: obliczenia własne na podstawie Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Rawskiego 4.3.5. Odpady budowlane Kod 17 01 Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych zawierają najczęściej: - gruz betonowy, ceglany, ceramiczny i asfaltowy - odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych - pokrycia dachowe – odpady asfaltów i produktów smołowych - złom metaliczny - gleba i grunt z wykopów, kamienie i żwir - odpady z materiałów izolacyjnych Tabela 4-7. Lp. 1 Ilość odpadów budowlanych Wyszczególnienie Odpady budowlane 2004 120,6 Sadkowice [Mg] 2007 214,5 2011 228 Źródło: obliczenia własne na podstawie Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Rawskiego ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 28 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Krajowy Plan Gospodarki Odpadami zakłada następujący rozwój selektywnej zbiórki odpadów budowlanych: - 2006 r. – 20% - 2010 r. – 50% Tabela 4-8. Lp. Zagospodarowanie odpadów Sadkowice [Mg] Sposób zagospodarowania 1 Odzysk i recykling 2007 43 2011 114 2 Składowanie 171,5 114 214,5 228 Łącznie Źródło – obliczenia własne na podstawie Planu gospodarki odpadami dla Powiatu Rawskiego 4.3.6. Komunalne osady ściekowe Kod 19 08 05 Za komunalne osady ściekowe w myśl definicji Ustawy o odpadach uważa się osady z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących oczyszczaniu ścieków komunalnych. Szacuje się, że ok. 48% ludności kraju wytwarzającej ścieki nie było obsługiwanych przez oczyszczalnie, a przeróbka osadów na oczyszczalniach jest słabo rozwinięta i ograniczona do zagęszczania i odwadniania. Gospodarka osadowa nie była monitorowana, ewidencję rozpoczęto dopiero w 2002 r. Ustawa – Prawo wodne, Polityka ekologiczna państwa oraz KPGO narzuca konieczność wyposażenia skupisk ludzkich w oczyszczalnie ścieków: - przedział 2000 do 15000 RLM – oczyszczalnie do 2015 r. - przedział powyżej 15000 RLM – oczyszczalnie do 2010 r. (średni wskaźnik RLM równoważnej liczby mieszkańców wynosi 2,27). Wskaźnik produkcji rocznej osadów przypadający na 1 mieszkańca wg KPGO wynosi: - 2000 r. – 22,4 kg s.m./rok czyli 61 g s.m./dobę - 2010 r. – 23,7 kg s.m./rok czyli 65 g s.m./dobę Osady ściekowe powstają nie tylko w zbiorczych oczyszczalniach ścieków, ale również w przyzagrodowych. Zakłada się, że są wytwarzane przez wszystkich mieszkańców. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 29 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Tabela 4-9. Ilość osadów ściekowych Lp. 1 Sadkowice [Mg] 2007 140,6 Wyszczególnienie Osady ściekowe 2004 138,2 2011 143,7 Źródło: obliczenia wg. KPGO Komunalne osady ściekowe z uwagi na dużą zawartość składników biogennych są odpadami biodegradowalnymi, których nie powinno się deponować na składowiskach lecz wykorzystywać rolniczo. Preferowanym kierunkiem postępowania z osadami ściekowymi będzie kompostowanie, przy czym musi być ono realizowane wspólnie z innymi odpadami organicznymi (kora, trociny, zrębki). KPGO zakłada, że w perspektywie 2011 roku: - 26% osadów będzie wykorzystywane do nawożenia i użyźniania gruntów – bez dodatkowego przerobu - 20% osadów j.w. ale po procesie kompostowania - 45% osadów będzie składowane w 2010 r., później spadek do 39% w 2014 r. - 5% osadów będzie termicznie przekształcane - 4% wykorzystywane przemysłowo bez przetwarzania Tabela 4-10. Zagospodarowanie osadów Lp. Sadkowice [Mg] Sposób zagospodarowania 1 Bezpośrednio do gleb 2007 56,3 2 Kompostowanie 14,0 28,7 3 Składowanie 70,3 72,0 140,6 143,7 Łącznie 2011 43,0 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 30 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4.4. Prognoza zmian w zakresie wytwarzania odpadów w sektorze gospodarczym Zmiany w ilości i jakości odpadów wytwarzanych w Polsce w sektorze gospodarczym w perspektywie czasowej do 2012-2014 roku zależeć będzie przede wszystkim od rozwoju poszczególnych gałęzi przemysłu, rzemiosła i usług. Doświadczenia wskazują, że na każde 1% wzrostu PBK przypada 2% wzrostu ilości wytwarzanych odpadów. W najbliższej przyszłości lata 2004-2007 zakłada się utrzymanie obecnego poziomu wytwarzania odpadów lub ich nieznaczny wzrost. Wynika to z jednej strony z prowadzonej konsekwentnie polityki ekologicznej promującej metody minimalizacji i zapobiegania powstawaniu odpadów, z drugiej zwiększenie kontroli nad wytwórcami odpadów i odkrycie tzw. szarej strefy odpadowej. W dalszej perspektywie należy się spodziewać relatywnego zmniejszenia (w stosunku do wzrostu produkcji) ilości wytwarzanych odpadów. Główne cele gospodarki odpadami z sektora gospodarczego zawarte w KPGO i WPGO zgodnie z wytycznymi Polityki Ekologicznej Państwa do osiągnięcia do roku 2012-14 ▪ Dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie wykorzystanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990 r. ▪ Wdrożenie systemów pełnej i wiarygodnej ewidencji odpadów i metod ich zagospodarowania (bazy danych). ▪ Wdrożenie skutecznego systemu kontroli i nadzoru nad gospodarowaniem odpadami w tym prowadzenie monitoringu ▪ Rozpoznanie stanu gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych. ▪ Organizacja systemu zbiórki, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. ▪ Dążenie do stosowania niskoodpadowych technologii produkcji, czystych w odniesieniu do środowiska oraz zapewniających produkcyjne wykorzystanie wszystkich składników przerabianych surowców. ▪ Uczestniczenie wytwórców odpadów z sektora gospodarczego w programie zarządzania środowiskowego ISO 14 000, wdrażanie zasad ruchu Czysta Produkcja. ▪ Zapewnienie zgodnie z Rozporządzeniem RM z 30 czerwca 2001 r. odzysku i recyklingu: olejów smarowych oraz zużytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 31 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ▪ Likwidacja do 2010 r. mogilników zawierających przeterminowane środki ochrony roślin. ▪ Do końca 2005 r. wycofanie z użytkowania etylinę i przejście wyłącznie na stosowanie benzyn bezołowiowych. ▪ Do 2006 r. ponowne wykorzystanie części i odzysku surowców w ilości 85% średniej masy samochodu ▪ Minimalizacja ilości powstawania specyficznych odpadów medycznych, wymagających szczególnych metod unieszkodliwiania na drodze termicznego przekształcenia, poprzez segregację odpadów u źródła powstawania, a także eliminacji nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami medycznymi. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 32 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5. CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI Cele i działania w zakresie gospodarki odpadami w gminie określono w oparciu o wytyczne Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami, Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Rawskiego oraz aktualną sytuację w zakresie gospodarki odpadami w gminie i prognozę dotyczącą wytwarzania odpadów. Przy opracowywaniu Planu gospodarki odpadami zostały określone cele i zadania dla następujących rodzajów odpadów: - komunalnych, - odpadów niebezpiecznych, - budowlanych, - komunalnych osadów ściekowych. Główne cele gospodarki odpadami są różne dla poszczególnych kategorii odpadów lecz nie naruszają ogólnych zasad przyjętych w tej dziedzinie, tj. zachowanie hierarchii działań w zakresie postępowania z odpadami polegającej na: - zapobieganiu powstawania odpadów, - odzysku, w tym recyklingu (materiałowego i organicznego), - spalaniu połączonym z odzyskiem energii (termiczne przekształcanie odpadów), - unieszkodliwianiu (np. przez składowanie). Wspólnym celem stawianym przed gospodarką wszystkimi powstającymi odpadami jest: stworzenie systemu zapewniającego pełną ewidencję wytwarzania odpadów i ich obrotu. Jest to ważny cel, gdyż tylko pełna informacja o ilości, składzie i obrocie wytwarzanymi odpadami może zapewnić właściwe planowanie na przestrzeni wielolecia. Cele i działania zmierzające do poprawy funkcjonowania gospodarki odpadami zostały przedstawione w poniższych zestawieniach tabelarycznych. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 33 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Cel: Lp. Ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko Cele szczegółowe Kierunki Przyjęcie proponowanego systemu gromadzenia i odbioru 1. 2. Objęcie wszystkich mieszkańców gminy Sadkowice zorganizowanym systemem gospodarki odpadami Zmniejszenie ilości odpadów biodegradowalnych, opakowaniowych, niebezpiecznych, wielkogabarytowych, budowlanych do 2007 roku odpadów; Weryfikacja i dostosowanie uchwały o utrzymaniu czystości i porządku w gminie do wymogów prawa oraz opracowanie szczegółowego regulaminu; Zapewnienie wyposażenia wszystkich gospodarstw domowych na terenie gminy w odpowiednie pojemniki na odpady; Zapewnienie odbioru odpadów (wydawanie pozwoleń dla firm transportowych); Wzmożony nadzór i kontrola nad gospodarką odpadami w gospodarstwach domowych; konsekwentne egzekwowanie przepisów prawa miejscowego (uchwała o utrzymaniu czystości i porządku) Zorganizowanie systemu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, niebezpiecznych, wielkogabarytowych, budowlanych; Zorganizowanie we wszystkich szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz obiektach infrastruktury na terenie gminy selektywnej zbiórki odpadów komunalnych; Osiągnięcie w 2007 roku: 50% odzysku i 25% recyklingu odpadów opakowaniowych ogółem, w tym: - Opakowania z papieru i tektury – 48% - Opakowania kompozytowe – 25% - Opakowania z tworzyw sztucznych – 25% - Opakowania szklane – 40% - Opakowania stalowe – 20% - Opakowania aluminiowe – 40% Oraz osiągnięcie zakładanych poziomów odzysku i recyklingu innych rodzajów odpadów komunalnych: - Odpady biodegradowalne – 35% - Odpady niebezpieczne – 15% - Odpady wielkogabarytowe – 20% - Odpady budowlane – 20% Deponowanie na składowiskach nie więcej niż ok. 75 % wytwarzanych odpadów komunalnych Kompostowanie odpadów biodegradowalnych w przydomowych kompostowaniach Dalsze zmniejszenie ilości Rozszerzanie systemu selektywnej zbiórki odpadami odpadów 3. opakowaniowymi, niebezpiecznymi, wielkogabarytowymi, opakowaniowych, budowlanymi niebezpiecznych, ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 34 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- wielkogabarytowych, budowlanych do roku 2011 Cel: Utrzymanie lub zwiększenie do 2012 roku poziomów odzysku do ok. 65% i recyklingu do ok. 30% odpadów opakowaniowych wg zaostrzonych wymagań, które aktualnie nie są sprecyzowane. Osiągnięcie zakładanych poziomów odzysku i recyklingu innych rodzajów odpadów komunalnych: - Odpady niebezpieczne – 50% - Odpady wielkogabarytowe – 50% - Odpady budowlane – 50% - Komunalne osady ściekowe – 55% Deponowanie na składowiskach nie więcej niż ok. 55 % wytwarzanych odpadów komunalnych Działania edukacyjne wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami 4. Podniesienie świadomości Edukacja formalna (szkolna) – programy ekologiczne społeczeństwa n.t. nauczania w szkołach, olimpiady, konkursy postępowania z odpadami Edukacja nieformalna – przedsięwzięcia edukacyjne i informacyjno-promocyjne, dotyczące gospodarki odpadami, podejmowane przez władze samorządowe i podległe im służby komunalne na rzecz upowszechniania proekologicznych postaw mieszkańców gminy Cel: 5. 6. Zorganizowanie obiektów czasowego przetrzymywania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych Organizacja zakładu odzysku odpadów komunalnych Rozbudowa Miejskiego Składowiska Odpadów w Pukininie i przekształcenie go w Zakład Unieszkodliwiania i Odzysku Odpadów Komunalnych, który będzie spełniał następujące funkcje (działania w ramach porozumienia międzygminnego): - odbiór odpadów ze zbiórki selektywnej, waloryzacja i przygotowanie do sprzedaży odpadów opakowaniowych - odbiór i demontaż odpadów wielkogabarytowych - odbiór i kompostowanie odpadów biodegradowalnych (z osadami ściekowymi) - odbiór i czasowe przetrzymywanie odpadów budowlanych - składowanie pozostałych odpadów (balastowych) Likwidacja zagrożeń Inwentaryzacja i likwidacja „dzikich wysypisk” środowiska powodowanych przez nielegalne składowanie odpadów ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 35 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5.1. Ograniczenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko Objęcie wszystkich mieszkańców gminy Sadkowice zorganizowanym systemem gospodarki odpadami Niespełna 62% mieszkańców gminy korzysta ze zorganizowanego systemu zbiórki i unieszkodliwiania odpadów. Jest to ilość osób, która podpisała umowę z gminą i płaci za odbiór odpadów. Należy jednak przypuszczać, że ze względu na ogólną dostępność kontenerów, odpady do nich wrzucają również inni mieszkańcy, bez wymaganych opłat wynoszących 1,0 zł. od osoby za miesiąc. Istniejący system polegający na ustawieniu ogólnodostępnych kontenerów „w sąsiedztwie” miejsc zamieszkania jest mało efektywny i nie stwarza możliwości efektywnego wprowadzania zbiórki selektywnej odpadów. Przy ustawieniu pojemników na odpady segregowane obok istniejących KP-7 mieszkańcy nie będą mieli bodźca ekonomicznego do zbierania osobno odpadów opakowaniowych. W tej sytuacji, nawet przy prowadzeniu intensywnej akcji edukacyjnej, uzyskanie wymaganych poziomów odzysku byłoby bardzo trudne. W związku z tym proponuje się wprowadzenie systemu zbiórki odpadów „u źródła”. Wyposażenie wszystkich gospodarstw domowych w pojemniki lub worki i zapewnienie odbioru odpadów od mieszkańców poprzez wydanie decyzji na odbiór odpadów komunalnych z terenu gminy przez Wójta. Najlepiej decyzje dla kilku firm w celu umożliwienia zachowania zasad konkurencji. Do gromadzenia odpadów w indywidualnych gospodarstwach domowych można zastosować zamknięte plastikowe pojemniki o pojemności 120 lub 240 litrów. System zbiórki „u źródła” przeciwdziała również wywożeniu przez poszczególnych właścicieli gospodarstw domowych odpadów „na własną rękę”. Wywozem odpadów mogą się zajmować tylko firmy do tego uprawnione. Pierwszym krokiem będzie więc przyjęcie proponowanego systemu gromadzenia i odbioru odpadów. Następnym będzie aktualizacja uchwały o utrzymaniu czystości i porządku w gminie zgodnie ze zmianami wprowadzonymi w ustawie z dnia 13 września 1996 r. (Dz.U. Nr ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 36 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 132, poz. 622 z 1996 r., Dz.U. Nr 60 poz. 369 i Nr 121, poz. 770 z 1997 r., Dz.U. Nr 100, poz. 1085 oraz Nr 154, poz. 1800 z 2001 r., Dz.U. Nr 113, poz. 984 z 2002 r., Dz.U. Nr 7, poz. 78 z 2003 r.) oraz zgodnie z nowymi zasadami zbiórki odpadów. Zgodnie z ustawą do zadań gminy należy zapewnienie czystości i porządku na swoim terenie i tworzenie warunków niezbędnych do ich utrzymania, a w szczególności: 1. Tworzenie warunków do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy lub zapewnienie wykonania tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych; 2. Zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacja własnych lub wspólnych z innymi gminami: - instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych, - stacji zlewnych, a przypadku gdy podłączenie wszystkich nieruchomości do sieci kanalizacyjnej jest niemożliwe lub powoduje nadmierne koszty; 3. Zapobieganie zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych, w szczególności przez: zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości oraz odpadów zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu urządzeniach ustawionych na chodniku; 4. Określanie wymagań wobec osób utrzymujących zwierzęta domowe w zakresie bezpieczeństwa i czystości w miejscach publicznych; 5. Organizowanie ochrony przed bezdomnymi zwierzętami na zasadach określonych w odrębnych przepisach; 6. Organizowanie selektywnej zbiórki, segregacji oraz magazynowania odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku oraz współdziałają z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami; 7. Zapewnienie zbierania, transportu i unieszkodliwiania zwłok bezdomnych zwierząt lub ich części oraz współdziałanie z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w tym zakresie; 8. Znakowanie obszarów dotkniętych lub zagrożonych chorobą zakaźną zwierząt. Gminy ponadto mają obowiązek prowadzenia ewidencji: - zbiorników bezodpływowych w celu kontroli częstotliwości ich opróżniania oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej; ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 37 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - przydomowych oczyszczalni ścieków w celu kontroli częstotliwości i sposobu pozbywania się komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Właściciele nieruchomości, zgodnie z ustawą, mają obowiązek utrzymania czystości i porządku poprzez: - wyposażenie nieruchomości w urządzenia służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymanie tych urządzeń w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, - przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy lub w przydomową oczyszczalnię ścieków, - zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w uchwale rady gminy, - uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości. Właściciele nieruchomości przy wykonywaniu ww. obowiązków zobowiązani są do udokumentowania przez zakład będący gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości lub w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, przez okazanie umowy i dowodów płacenia za takie usługi. Należy dążyć do objęcia system zorganizowanej zbiórki odpadów wszystkich mieszkańców gminy i podpisania przez nich umów z jednym z odbiorców. Wyposażanie mieszkańców w pojemniki może się odbywać na zasadzie ich wydzierżawiania od firm wywozowych. Worki mogą być dostarczane przez Urząd Gminy lub również przez odbiorców odpadów. Należy zobowiązać firmy posiadające zezwolenie Wójta do prowadzenia ewidencji zawieranych umów i przekazywaniu ich do Urzędu Gminy w okresach półrocznych wraz z informacją o ilości i sposobie zagospodarowania odebranych odpadów. Pozyskiwanie odpadów opakowaniowych ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 38 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Zgodnie z ustawą o trzymaniu czystości i porządku omówionej powyżej, gmina ma obowiązek zorganizowania selektywnej zbiórki, segregacji oraz magazynowania odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku oraz współdziałania z przedsiębiorstwami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami. Na terenie gminy Sadkowice nie prowadzi się selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych tj.: makulatury, szkła i tworzyw sztucznych. Ze względu na rozproszony charakter zabudowy na terenie gminy – zabudowa jednorodzinna i zagrodowa - pozyskiwanie odpadów opakowaniowych powinno się opierać na systemie zbiórki „u źródła”, zapoczątkowane programem pilotażowym obejmującym jedną wybraną osadę. Wprowadzenie systemu wymaga zakupu pojemników lub kolorowych worków przeznaczonych na zbiórkę odpadów opakowaniowych dla każdego gospodarstwa. Odpady opakowaniowe segregowane przez mieszkańców powinny być cyklicznie (częstotliwość uzależniona od potrzeb) odbierane przez uprawnioną firmę w dni wyznaczone przez Wójta Gminy po uprzednim poinformowaniu mieszkańców gminy. Zbiórka selektywna będzie obejmować: makulaturę, szkło, metale i tworzywa sztuczne. Z tym, że możliwe jest zastosowanie systemu zbiórki polegającego na zastosowaniu 1 pojemnika na wszystkie odpady segregowane. Zaleca się wybór systemu gromadzenia odpadów segregowanych (rodzaje odpadów, pojemniki) zgodny z systemem funkcjonującym na terenie gmin objętych porozumieniem o współdziałaniu w zakresie gospodarowania odpadami. W ramach porozumienia międzygminnego przewidziano zakup samochodu i pojemników do selektywnej zbiórki. Pojemniki te powinny być ustawione przy szkołach oraz w centralnych punktach gminy m.in. przy budynku Urzędu Gminy. Plan gospodarki odpadami komunalnymi dla powiatu rawskiego zakłada zbiórkę selektywną odpadów w systemie donoszenia tzw. pojemnik „w sąsiedztwie”. Przewiduje się zastosowanie 1 zestawu pojemników na 500 osób, a docelowo na 200 osób. Jednak w przypadku gminy Sadkowice, gdzie dopiero planuje się wprowadzenie zbiórki odpadów zmieszanych „u źródła”, zalecane jest jednocześnie wprowadzenie zbiórki odpadów opakowaniowych w tym samym systemie i czasie. Wprowadzenie zbiórki selektywnej powinno być poprzedzone akcją informacyjną i edukacyjną. Dla sukcesu całego przedsięwzięcia ważne jest zastosowanie bodźca ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 39 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- finansowego tzn. bezpłatny odbiór odpadów segregowanych w przeciwieństwie do odpłatnego odbioru odpadów zmieszanych. Po wybraniu systemu gromadzenia odpadów segregowanych konieczne jest podpisanie umowy na odbiór tych odpadów z terenu gminy. Odbiór odpadów segregowanych powinien być zorganizowany w ramach porozumienia międzygminnego w celu zminimalizowania kosztów transportu. Zbiórka odpadów budowlanych Do zbierania i transportu odpadów budowlanych (tj. gleba i grunt z wykopów, kamienie i żwir, odpady obojętne, odpady materiałów i elementów budowlanych i drogowych) należy zobowiązać firmy budowlane i rozbiórkowe posiadające stosowne zezwolenia na zbiórkę i transport odpadów budowlanych. Przy planowaniu nowych inwestycji budowlanych należy określić miejsce przeznaczenia ziemi z wykopów oraz warstwy urodzajnej. Tego typu odpady, pod warunkiem, iż nie zawierają one substancji niebezpiecznych, powinny być wykorzystywane do kształtowania powierzchni ziemi w granicach terenu gminy, lub też poza jej granicą ze wskazaniem miejsca depozycji. Pozyskiwanie odpadów biodegradowalnych Zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami zakłada się, że na terenach wiejskich odpady tego typu będą kompostowane w kompostowniach przydomowych i wykorzystywane na własne potrzeby. Do kompostowania nadają się odpady kuchenne pochodzenia roślinnego, odpady zielone oraz odpady spożywcze pochodzenia zwierzęcego i produkty spożywcze przetworzone, które również będą poddawane procesowi kompostowania. Pozyskiwanie odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych Obowiązkiem gminy jest m.in. zbiórka odpadów niebezpiecznych powstających w strumieniu odpadów komunalnych. Są to: odpady zawierające PCB, oleje odpadowe, baterie i akumulatory, odpady zawierające azbest oraz pestycydy i ich opakowania. Do grupy tej można też zaliczyć zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji pojazdy, specyficzne odpady medyczne, szlamy z chemicznego czyszczenia oraz z procesów obróbki metali (np. galwaniczne). W strumieniu odpadów komunalnych pojawiają się także: rozpuszczalniki i detergenty oraz ich opakowania, chemikalia fotograficzne, a także farb lakierów i środków impregnacyjnych oraz ich opakowania. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 40 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Wiele odpadów niebezpiecznych powstaje w sposób rozproszony, stąd najistotniejszą sprawą jest stworzenie warunków do ich zbiórki od mieszkańców oraz małych i średnich firm. Zgodnie z KPGO na terenie każdej gminy powinien być zorganizowany punkt zbierania odpadów niebezpiecznych. Na terenie takiego punktu będą odbierane odpady niebezpieczne (w tym zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne) od mieszkańców, a także przeterminowane odczynniki chemiczne ze szkół, bez wnoszenia opłat. Natomiast małe i średnie przedsiębiorstwa za usługę odbioru odpadów miałyby płacić. Koszty unieszkodliwiania odpadów, zebranych od mieszkańców i ze szkół, powinny być pokrywane z funduszy gminnych. Konieczne jest również doskonalenie istniejącej zbiórki odpadów; akumulatorów, olejów itp. W sieciach zorganizowanych przez producentów i organizacje odzysku. Punkty zbiorki odpadów niebezpiecznych takich jak opakowania po pestycydach oraz baterie i zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne powinny znajdować się w sklepach, które oferują tego typu towary. W aptekach znajdujących się na terenie gminy powinny istnieć punkty zbiórki przeterminowanych leków, a zużytych opon i olejów na stacjach benzynowych. Odbiór odpadów handlowych w placówkach wymaga podpisania z nimi stosownych umów. Odbiór odpadów niebezpiecznych i odpadów wielkogabarytowych będzie odbywał się w systemie „akcyjnym”. Mieszkańcy gminy będą informowani o dacie odbioru odpadów. W wyznaczonym dniu odpowiednio posegregowane odpady niebezpieczne i odpady wielkogabarytowe (takie jak lodówki, pralki, meble) będą wystawiane a następnie odbierane przez uprawnione jednostki. Firmy odbierające odpady wielkogabarytowe i niebezpieczne będą działały na zlecenie gmin. Odpady zawierające azbest Odpady zawierające azbest są unieszkodliwiane tylko poprzez składowanie. Taki sposób postępowania jest zgodny z obecnymi wymaganiami prawnymi oraz środowiskowymi. Pozyskiwane obecnie odpady azbestowe powinny być gromadzone na jednym z dwóch składowisk znajdujących się na terenie województwa łódzkiego, na których dopuszczalne jest deponowanie tego typu odpadów (składowisko EKO-BORUTA w Zgierzu oraz składowisko na terenie Elektrowni Bełchatów). Zbiórka i transport odpadów zawierających azbest jako odpadów niebezpiecznych powinna odbywać się ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 41 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- pod szczególnym nadzorem i przeprowadzana przez uprawnione do tego jednostki oraz podlegać ewidencji. Odpady azbestowe zaliczane są do odpadów niebezpiecznych. Chorobotwórcze działanie azbestu powstaje w wyniku wdychania włókien azbestu zawieszonych w powietrzu. Dopóki włókna nie są uwalniane do powietrza i nie są wdychane wyroby z udziałem azbestu nie stanowią zagrożenia dla ludzi. Azbest stosowano w wyrobach budowlanych głównie jako pokrycia dachowe, płyty azbesto-cementowe o zawartości 10-13% azbestu. Są to wyroby o dużej gęstości definiowane jako „twarde”. Włókna azbestowe w tych wyrobach są mocno związane i nawet w przypadku mechanicznego uszkodzenia materiału w niewielkiej ilości przedostają się do otoczenia. Ustawa z 19.06.1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest praktycznie zamknęły okres stosowania wyrobów azbestowych w Polsce, pozostaje natomiast problem sukcesywnego usuwania zużytych wyrobów w sposób nie zagrażający zdrowiu ludzi i zanieczyszczenia środowiska. Przez analogię do wskazań KPGO, gminy powinny doprowadzić do usunięcia ok. 35% pokryć dachowych z płyt azbesto-cementowych do roku 2012. Likwidacja wyrobów azbestowych ma przebiegać w oparciu o „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest na terytorium Polski” opracowany przez Ministerstwo Środowiska i zatwierdzony przez Radę Ministrów w maju 2002 r. Zakłada się, że w/w Program będzie realizowany przez 30 lat. Tak ogromne i długotrwałe zadanie wymaga określonych rozwiązań organizacyjnych, prawnych i te - centralnym – Główny Koordynator Programu - wojewódzkim - lokalnym – samorząd powiatu i gminy. Na poziomie lokalnym w realizację zadań „Programu usuwania azbestu ...” zaangażowany powinien być samorząd powiatowy jak również gminny. Do kompetencji ich należeć będzie: nadzorowanie realizacji programu i wykorzystania przyznanych środków finansowych, prowadzenie lokalnej polityki społecznej w zakresie opłat za składowanie odpadów zawierających azbest np. w stosunku do uboższych właścicieli obiektów – częściowe lub całkowite zwalnianie z opłat; inicjowanie i organizowanie innych form pomocy dla mieszkańców, przy usuwaniu wyrobów zawierających azbest. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 42 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Do zadań powiatu należy m.in. sporządzanie rocznych informacji o realizacji zadań, nadzorowanie wykorzystywania przyznanych środków finansowych oraz prowadzenie lokalnej polityki społecznej. Do zadań gmin należy m.in. przygotowanie wykazów obiektów zawierających azbest oraz współpraca z lokalnymi mediami w celu rozpowszechnienia informacji o zagrożeniach. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2002 r. (Dz U. Nr 175, poz. 1439) nakłada na Wójta obowiązek przekazania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska do dnia 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy, począwszy od danych za rok 2003 r. Urząd Gminy Sadkowice przekazał takie informacje w listopadzie 2004 r. Natomiast rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 roku (Dz. U. Nr 192, poz. 1876) w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest określa m.in. sposób inwentaryzowania azbestu lub wyrobów zawierających azbest, w miejscach ich wykorzystywania. Zgodnie z art. 162 ust. 7 prawa ochrony środowiska wojewoda prowadzi rejestr substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska do których należą odpady zawierające azbest. Odpady zawierające PCB PCB należą do grupy związków organicznych (najczęściej mieszaniny związków), w których cząsteczce występują atomy chloru jako podstawniki w pierścieniach związków aromatycznych. Zgodnie z Prawem ochrony środowiska PCB oznacza następujące związki: - polichlorowane difenyle, - polichlorowane trifenyle, - monometylotetrachlorodifenylometan, - monometylodichlorodifenylometan, - monometylofibromodifenylometan ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 43 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyżej 0,005% wagowo (50 ppm) łącznie. Zastosowanie PCB można podzielić na 3 grupy: • tzw. zamknięte (łącznie 50 – 60% zużycia PCB): - transformatory, - kondensatory, - silniki elektryczne specjalnego przeznaczenia, - elektromagnesy (rzadko); • częściowo zamknięte: - systemy grzewczo-chłodzące, - pompy próżniowe, - wyłączniki i przełączniki, - regulatory napięcia, - kable elektryczne; • otwarte, w których PCB było w bezpośrednim kontakcie z otoczeniem i mogło się łatwo przedostać do otoczenia: - plastyfikatory w tworzywach sztucznych, - dodatki do pestycydów, - dodatki do farb okrętowych, - składniki papieru kserograficznego, - smary, - woski odlewnicze, - wykańczanie tekstyliów, - w budownictwie: jako opóźniacz palenia się (meble i ściany, dachówki), jako lepiszcze (wodoodporne powleczenia ścian), plastyfikator (uszczelki drzwi i okien, uszczelnienia odpowietrzników). W Polsce zaprzestano produkcji kondensatorów zawierających PCB w 1982 roku. Zaprzestanie produkcji PCB, a w ślad za nim jego stosowania, było rezultatem stwierdzenia wywoływanych przez tę substancję zagrożeń dla środowiska, a zwłaszcza dla zdrowia ludzi. PCB, przedostając się do organizmów żywych, w tym ludzkich, nie ulega rozkładowi i kumuluje się, powodując trwałe uszkodzenia systemu nerwowego, wątroby, śledziony, nerek. Stwierdzono również rakotwórcze działanie PCB. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 44 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Najistotniejszymi przepisami, wprowadzonymi w życie od 1 stycznia 2002 r. są: - uznanie PCB za substancję szczególnie szkodliwą dla środowiska (art. 160 ust. 2 ustawy – Prawo ochrony środowiska); - zakaz odzysku PCB (art. 38 ust. 1 ustawy o odpadach); - zakaz wprowadzania do obrotu lub ponownego wykorzystania PCB (art. 160 ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska); - nakaz sukcesywnej eliminacji wykorzystywanego PCB (art. 162 ust. 1 ustawy – Prawo ochrony środowiska). Równocześnie wprowadzono zakaz spalania PCB na statkach (art. 38 ust. 6 ustawy o odpadach), a jako zalecane metody unieszkodliwiania PCB wskazano: - spalanie w spalarniach odpadów niebezpiecznych, - ewentualne operacje: D8 (obróbka biologiczna), D9 (obróbka fizyczno-chemiczna), D12 (składowanie w pojemnikach w ziemi). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 96, poz. 860) użytkownicy urządzeń zawierających PCB powinni do końca 2002 r.: - dokonać inwentaryzacji posiadanych urządzeń; - oznakować urządzenia zawierające PCB, a następnie okresowo przedkładać wojewodzie informacje o rodzaju, ilości i miejscach występowania urządzeń z PCB. Informacje te są przez wojewodę umieszczone w rejestrze (art. 162 ust. 7 ustawy – Prawo ochrony środowiska). Wykorzystywanie PCB dopuszcza się w użytkowanych urządzeniach lub instalacjach nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2010 r. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 45 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Realne możliwości niedopuszczenia do przedostania się do środowiska obejmują tylko PCB występujące w postaci niewykorzystanych cieczy, przechowywanych w pojemnikach oraz PCB zawartego w urządzeniach elektroenergetycznych. PCB występowało w obrocie handlowym pod różnymi nazwami. W załączeniu podano listę zniekształconych nazw handlowych (zgodnie z Poradnikiem gospodarowania odpadami, VERLAG DASHOFER). W Polsce opublikowano listę urządzeń elektroenergetycznych, w których mogły być stosowane PCB. Jest ona zawarta w załącznikach do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 września 2002 r. w sprawie określenia urządzeń, w których mogły być wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 173, poz. 1416). Zgodnie z przepisem art. 163 ust. 4 ustawy – Prawo ochrony środowiska wyszczególnione w rozporządzeniu urządzenia, w których mogły być wykorzystywane PCB traktuje się jak urządzenia, w których PCB były lub są wykorzystywane, co oznacza, że podlegają one rygorom, o których mowa powyżej. Rozporządzenie przedstawiono w załączeniu. Na terenie Polski działają dwie instalacje do unieszkodliwiania ciekłych odpadów PCB: - instalacja do spalania związków chlorowcoorganicznych z odzyskiem chlorowodoru w Zakładach Azotowych „Anvil” S.A. we Włocławku; - instalacja do spalania związków chlorowcoorganicznych w Zakładach Chemicznych „Rokita” S.A. w Brzegu Dolnym. W kraju brak jest możliwości unieszkodliwiania kondensatorów zawierających PCB i według ustaleń Krajowego Planu Gospodarki Odpadami – nie przewiduje się budowy odpowiedniej instalacji. Kondensatory zawierające PCB są od kilku lat zbierane przez „Pofrabat” Sp. z o.o. w Warszawie i wywożone przez nią do zniszczenia we Francji. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2002 r. w sprawie sposobu przedkładania wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. Nr 175 poz. 1439) informację o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska wójt, burmistrz lub prezydent ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 46 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- miasta przedkłada wojewodzie do dnia 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy, począwszy od danych za rok 2003. Pozyskiwanie komunalnych osadów ściekowych W gospodarstwach nie podłączonych do sieci kanalizacyjnej należy zapewnić, aby ścieki były gromadzone w odpowiednich do tego celu, uniemożliwiających przenikanie ich zawartości do gruntu, zbiornikach. Każde gospodarstwo nie objęte system sieci kanalizacyjnej powinno podpisać z uprawnioną do tego typu usług firmą umowę na ich cykliczny odbiór i wywóz w miejsce do tego przeznaczone. Należałoby zobowiązać firmy posiadające zezwolenie Wójta gminy na odbiór płynnych odpadów komunalnych od mieszkańców do przekazywania w okresach półrocznych ewidencji zawartych umów i ilości odbieranych odpadów. Osady z oczyszczalni zbiorczych i przydomowych powinny być częściowo kompostowane z odpadami biodegradowalnymi, a częściowo składowane. 5.2. Działania edukacyjne wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami Proponujemy następujące przykładowe działania edukacyjne: Zorganizowanie konkursu ekologicznego „Segreguj odpady” Skierowany do szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu gminy. Jest to forma aktywizowania dzieci i młodzieży, ale również ich rodzin i znajomych na rzecz gospodarowania odpadami w sposób przyjazny środowisku. Konkurs polega na zbieraniu różnego typu odpadów opakowaniowych przez dzieci, organizowaniu seminariów, pogadanek oraz konkursów wiedzy n.t. odpadów. Kołem napędowym jest rywalizacja pomiędzy poszczególnymi szkołami, a efektem nagrody ufundowane przez Wójta gminy. Dodatkowym sponsorem może być firma recyklingowa, która będzie na bieżąco odbierała odpady i wspierała merytorycznie nauczycieli i organizatorów. Kolejne edycje konkursu można organizować rokrocznie. Tego typu akcje były przeprowadzane w różnych miastach i gminach z dużym sukcesem. Międzyszkolny konkurs na projekt aktywizowania społeczności poszczególnych wsi na rzecz racjonalnego gospodarowania odpadami w ramach obchodów Dni Ziemi ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 47 EKO-EFEKT Spółka z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Celem projektu jest podejmowanie działań mających na celu aktywizację środowisk lokalnych (młodzież szkolną, rodziców, samorząd osiedla, mieszkańców) do podejmowania działań związanych z unikaniem odpadów, użyciem ponownym, utylizacją, unieszkodliwianiem oraz uczeniem się (zasada 5 x u). Projekt polega na zorganizowaniu konkursu wśród szkół podstawowych i gimnazjalnych na zaprojektowanie i wdrożenie konkretnego działania w lokalnych społecznościach tj. W szkole, osiedlu. Działania te to np. konkursy, festyny, happeningi, wycieczki do zakładów odzysku i recyklingu odpadów. Projekt wdrożenia właściwego postępowania z odpadami niebezpiecznymi Samorządy gminne są odpowiedzialne za prawidłowe postępowanie z odpadami niebezpiecznymi zawartymi w odpadach komunalnych. Projekt polega na: - przeszkoleniu nauczycieli oraz przedstawicieli społeczności gminy (przedstawiciele przedsiębiorców, mieszkańców, urzędnicy) w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi, - zorganizowanie seminarium (lub zapewnienie uczestnictwa) dla tych osób, - przeprowadzenie kampanii informacyjno-edukacyjnej przez grupę przeszkolonych osób, - druk i rozpowszechnianie folderów i plakatów. Efektem mogą być pomysły praktycznej realizacji zbiórki odpadów niebezpiecznych. Tego typu działania powinny być przeprowadzone na forum międzygminnym. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 48 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘĆ 6. Koszty inwestycyjne [zł.] L.p. 2004 Nazwa przedsięwzięcia/zadania Łącznie 1 Osiągnięcie poziomu 100% zorganizowanego odbioru odpadów komunalnych z gospodarstw domowych poprzez pokrycie działalnością firm wywozowych 100% obszaru gminy. - 2005 2006 2007 Środki własne Fundusze UE, WFOŚiG W i inne Środki własne Fundusz e UE, WFOŚiG W i inne Środki własne Fundusz e UE, WFOŚiG W i inne Środki własne Fundusz e UE, WFOŚiG W i inne - - - - - - - - - - - - - - - Kontrola zawierania umów na wywóz i ich przestrzegania. 2 Zobowiązanie firm posiadających zezwolenie Wójta do prowadzenia ewidencji zawieranych umów i przekazywania ich do Urzędu Gminy w okresach półrocznych wraz z informacją o ilości i sposobie zagospodarowania odebranych odpadów. 3 Aktualizacja regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie Sadkowice - - - - - - - - - 4 Zawarcie porozumienia międzygminnego w zakresie gospodarki odpadami z gminami powiatu rawskiego - - - - - - - - - 5 Rozszerzenie selektywnej zbiórki odpadów na całym obszarze gminy, spójnej z przyjętymi rozwiązaniami w obrębie gmin objętych porozumieniem, np. wyposażenie gospodarstw domowych w worki do selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych - - - - - - - - - - - --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 49 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMINY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------Organizacja zbiórki selektywnej odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych. 6 Zawarcie umów na odbiór i zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych. - - - - - 7 Składanie wojewodzie informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (azbest, PCB i inne), do dnia 31.03. za poprzedni rok kalendarzowy - - - - - - - - - 8 Prowadzenie ewidencji tzw. „Dzikich wysypisk” i ich likwidowanie - - - - - - - - - 9 Wprowadzenie szkoleń dla pracowników UG z zakresu gospodarki odpadami, doposażenie w niezbędny sprzęt informatyczny i oprogramowanie, stworzenie nowego stanowiska ds. gospodarki odpadami w związku z nowym zakresem obowiązków i kompetencji wynikającym z nowym przepisów i niniejszego PGO lub przydzielenie tych obowiązków osobom zatrudnionym w UG 10 000 - - 2 500 2 500 2 500 2 500 - - 10 Kontynuacja i intensyfikacja akcji szkoleń i podnoszenia świadomości społecznej 10 000 - - 5 000 5 000 - - - - 190 791 2 000 5 650 28 000 82 925 10 000 26 414 9 000 26 802 210 791 2 000 5 650 35 500 90 425 12 500 28 914 9 000 26 802 11 Zadania związane z budową wspólnego dla wszystkich gmin powiatu zakładu unieszkodliwiania odpadów w ramach planowanego porozumienia międzygminnego - „Budowa zakładu odzysku surowców wtórnych z rozbudową międzygminnego wysypiska w Pukininie” ŁĄCZNIE --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 50 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- 7. PROJEKTOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI Utrzymanie czystości i porządku oraz gospodarowanie odpadami komunalnymi należy do zadań własnych gmin i gminy są właścicielami tych odpadów sprawując faktyczną kontrolę i nadzór nad strumieniami przepływu i zagospodarowania odpadów. W szczególności gmina: stwarza warunki do wykonywania prac związanych z utrzymaniem czystości i porządku na swoim terenie lub zapewnia wykonanie tych prac poprzez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych; organizuje zbiórkę selektywną, segregację oraz magazynowanie odpadów komunalnych, w tym odpadów niebezpiecznych, przydatnych do odzysku oraz współdziała z przedsiębiorstwami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami; zapewnia budowę, utrzymanie i eksploatację własnych lub wspólnych z innymi gminami instalacji i urządzeń do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych; wydaje zezwolenia na prowadzenie na terenie gminy usług w zakresie odbierania od właścicieli nieruchomości odpadów komunalnych; w sytuacji, gdy dopuszcza kilka przedsiębiorców wywozowych określa obszar, na którym te usługi mają być świadczone; przekazuje marszałkowi województwa roczne sprawozdanie o rodzaju i ilości zebranych odpadów opakowaniowych, ilości przekazanych do odzysku i recyklingu oraz o poniesionych wydatkach. W celu realizacji wspólnej gospodarki odpadami komunalnymi, gminy powiatu: - Miasto Rawa Mazowiecka, - Gm. Rawa Mazowiecka, - Gm. Sadkowice, - Gm. Cielądz, - Gm. Regnów podjęły współpracę, której celem jest utworzenie Porozumienia Międzygminnego (projekt Porozumienia Międzygminnego – Załącznik nr 5) w zakresie realizacji zadań związanych z unieszkodliwianiem odpadów wytwarzanych na terenach ww. gmin oraz rozbudowy i modernizacji składowiska odpadów komunalnych w Pukininie, będącego mieniem komunalnym Miasta Rawa Mazowiecka, jako centrum gospodarowania nimi. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 51 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- W niniejszym porozumieniu Strony zobowiązują się do wspólnej realizacji i wspólnego finansowania Międzygminnego Zakładu Unieszkodliwiania i Odzysku Surowców Wtórnych. Okres realizacji inwestycji wyznaczono na lata 2004-2007. Ogólnie ilość mieszkańców, objęta planowanym Porozumieniem, wyniesie około 40 tys. Rolę koordynatora przedsięwzięcia pełni Miasto Rawa Mazowiecka, a w jego imieniu działa Zakład Gospodarki Komunalnej w Rawie Mazowieckiej. Tabela 6-1. Powierzchnia oraz ilość mieszkańców gmin biorących udział w Porozumieniu Międzygminnym o współdziałaniu w zakresie gospodarowania odpadami Powierzchnia [ha] Liczba mieszkańców % ogólnej %ogólnej liczby [ha] powierzchni osób mieszkańców powiatu powiatu 1 Rawa Mazowiecka (miasto) 1 367 2% 18 699 36% 2 Cielądz (gmina) 9 388 15% 4 239 8% 3 Rawa Mazowiecka (gmina) 16 398 25% 8 500 16% 4 Regnów (gmina) 4 558 7% 1 904 4% 5 Sadkowice (gmina) 12 108 19% 6 046 12% 68% 39 388 76% Ogółem gminy objęte porozumieniem : 43 819 Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Rawskiego Lp. Jednostka administracyjna W przyszłości należy jednak rozważyć możliwość rozszerzenia porozumienia na obszar całego powiatu (ponad 51 tys. mieszkańców) oraz sąsiadujące powiaty, np. w ramach Stowarzyszenia Powiatów i Gmin Dorzecza Bzury na powiaty skierniewicki grodzki i ziemski lub powiat łowicki. Jest to uwarunkowane względami ekonomicznymi. Za minimalną wielkości zaludnienia dla terenów z przewagą zabudowań wiejskich i małych miast obsługiwaną przez regionalne systemy gospodarki uznaje się obecnie 100-150 tyś. mieszkańców. Mniejsza liczba mieszkańców generuje większe koszty usuwania odpadów. Celem inwestycji „Budowa Zakładu Unieszkodliwiania i Odzysku Surowców Wtórnych w Pukininie” jest zmniejszenie negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko przyrodnicze poprzez wprowadzenie systemu segregacji odpadów, odzysku surowców wtórnych, odpadów opakowaniowych, a co w konsekwencji ma doprowadzić do zmniejszenia ilości odpadów składowanych w nowej kwaterze początkowo o 30%, zbliżając się docelowo do poziomu 75% (zgodnym z założeniami zawartymi w dokumencie „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010). Niniejsze działania w konsekwencji przyczynią się do wydłużenia okresu eksploatacji składowiska. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 52 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- Planowane przedsięwzięcie będzie obejmować: Zakład Unieszkodliwiania i Odzysku Surowców Wtórnych, do którego będą dowożone odpady z terenu planowanego Związku, a docelowo z terenu siedmiu gmin powiatu rawskiego. W skład inwestycji wejdą: Rozbudowa składowiska w Pukininie – wykonanie III niecki do składowania odpadów Celem projektu jest budowa nowej niecki o powierzchni 1,3 ha, pojemności geometrycznej 90 000 m3. Niecka III kwatery zostanie odpowiednio wyprofilowana, tak aby uzyskać projektowane spadki dna i kąty nachylenia skarp. Następnie przeprowadzone zostaną prace ziemne celem jej ukształtowania. W kolejnym etapie prac dno niecki zostanie sztucznie uszczelnione bentonitową wykładziną hydroizolacyjną. Ten rodzaj wykładziny sporządzony jest z nietoksycznego, chemicznie obojętnego iłu pochodzenia wulkanicznego, charakteryzującego się wysokim współczynnikiem pęcznienia. Dzięki tej właściwości wskutek nasycenia wilgocią glebową bentonit tworzy zwarty, nieprzepuszczalny żel stanowiący barierę dla wody zarówno w postaci gazowej jak i ciekłej. Dodatkową zaletą tego rodzaju wykładziny jest wysoka odporność na zanieczyszczenia. Aby zapobiec uszkodzeniom mechanicznym warstwa bentonitu zostanie przyłożona warstwą geowłókniny. Warstwę drenażową stanowić będą utwory piaszczysto – żwirowe o miąższości 50 cm, w której umieszczony będzie system drenażu odcieków utworzony poprzez rury perforowane. Odcieki powstające z wód opadowych oraz wskutek rozkładu biochemicznego odpadów zbierane będą grawitacyjnie drenażem i poprzez studzienki płynąc rurociągiem do studni – pompowni, skąd zostaną przepompowywane do zamkniętego zbiornika na odcieki. Zawartość tego zbiornika będzie wywożona samochodami asenizacyjnymi do oczyszczalni ścieków. Dodatkowym elementem, jaki ma być wprowadzony, będzie system odgazowania. Tabela 6-2. Zestawienie parametrów technologicznych III kwatery Powierzchnia całkowita terenu III kwatery w granicach ogrodzenia Powierzchnia całkowita Pojemność geometryczna Powierzchnia w obrysie obrzeża t.s. Powierzchnia w koronie niecki Powierzchnia wierzchowiny pryzmy Powierzchnia skarp pryzmy 25 800 m2 18 050 m2 90 400 m3 13 160 m2 11 900 m2 4 790 m 6 390 (1:2,5 = 6 880) m2 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 53 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- Powierzchnia drogi technologicznej wjazd 720 m2 Powierzchnia dna niecki 6 730 m2 Powierzchnia drogi technologicznej zjazdowej 440 m2 Powierzchnia skarp 4 730 (1:2,5 = 5 100) m2 Rzędne wierzchowiny pryzmy śr. 185,5 m Rzędne obrysu korony niecki śr. 177,65 m Rzędne dna śr. 172,55 m Długość drenażu 285 m (perf. 225) m Długość rurociągu między studniami 60 m Długość rurociągu między pompownią a zbiornikiem na odcieki 6m Długość rowu opaskowego 415 (w tym 12 m przepust) Spadki rowu 0,003 / 0,005 Powierzchnia rowu 1 040 m2 Powierzchnia dróg i placów technologicznych 630 m2 Długość drogi technologicznej wjazdowej 130 m Spadki 0,05 / 0,03 / 0,07 Źródło: Koncepcja wariantowego zagospodarowania kwatery III na składowisku w Pukininie Budowa obiektu technologicznego do segregacji odpadów o zdolności przerobowej wynoszącej 40 Mg/dobę, 10 000 Mg/rok Współpraca między gminami powiatu rawskiego będzie obejmować selektywną zbiórkę odpadów „u źródła” – pojemniki do deponowania: makulatury, szkła i tworzyw sztucznych we wszystkich gminach objętych porozumieniem. Surowce te będą następnie przewożone na teren składowiska odpadów w Pukininie. Przy założeniu, iż 93% odpadów wytworzonych zostaje zebranych i przywiezionych na składowisko, należy oczekiwać, że od roku 2008 na składowisko w Pukininie będzie trafiać około 11 400 Mg odpadów. Zakład odzysku zlokalizowany będzie w hali o powierzchni 1 000 m2 wybudowanej na składowisku. Odpady do sortowania dostarczane będą z terenu Miasta i Gminy Rawa Mazowiecka oraz gmin Sadkowice, Cielądz i Regnów. Przy uwzględnieniu powyższych założeń wydajność zakładu planowana jest na 25 Mg/d, tj. 7 000 Mg/rok. Wydajność linii może zostać zwiększona poprzez zwiększenie zatrudnienia i prowadzenie odzysku surowców na II i III zmianie. Budowa i wyposażenie kompostowni płytowej odpadów wydzielonych z odpadów komunalnych na drodze selektywnej zbiórki, odpady „mokre” oraz z terenów zielonych Dla kompostowania odpadów przewiduje się budowę kompostowni odpadów wydzielonych z odpadów komunalnych na drodze selektywnej zbiórki oraz odpadów z terenów zielonych. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 54 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- Należy rozważyć wspólne kompostowanie z osadami ściekowymi z oczyszczalni ścieków znajdujących się na terenie gmin. W ten sposób uzyska się kompost o niezbyt wysokiej jakości, który może zostać wykorzystany do rekultywacji gruntów na cele nierolnicze. Planowana zbiórka odpadów w podziale na „mokre” – „suche” rozpocznie się w 2007 roku. Budowę kompostowni należy zaplanować na 2008 rok. Wydzielenie i wyposażenie punktu odbioru i czasowego przetrzymywania odpadów niebezpiecznych Do punktu będą trafiać odpady niebezpieczne pochodzące ze zbiórki „akcyjnej” od mieszkańców, z gminnych LPGO (Lokalnych Punktów Gromadzenia Odpadów), z obiektów użyteczności publicznej (szkół) oraz z placówek usługowo-handlowych. Odpady będą przetrzymywane w specjalnych pojemnikach i raz na kwartał wywożone do zakładów specjalistycznych na terenie województwa. Wydzielenie i wyposażenie punktu gromadzenia i demontażu odpadów wielkogabarytowych Do punktu będą trafiały odpady wielkogabarytowe zbierane w systemie „akcyjnym”. Wydzielenie płyty do czasowego przetrzymywania gruzu i odpadów budowlanych Będą tu trafiały odpady przywożone przez firmy transportowe na indywidualne „zlecenie” mieszkańców lub bezpośrednio przez firmy budowlane. Następnie, po zgromadzeniu większej ilości odpadów, będą one przewożone do zakładów specjalistycznych na terenie województwa. Odpady budowlane w miarę możliwości powinny być wykorzystywane na terenie powiatu. Dlatego bardzo istotne jest zorganizowanie punktu informacyjnego, działającego w ten sposób, że osoby lub firmy będą zgłaszały chęć zbytu lub zapotrzebowanie na określony materiał. W przypadku skontaktowania ze sobą osób, odpady budowlane byłyby przewożone bezpośrednio do miejsca ich wykorzystania, oszczędzając w ten sposób transport i załadunek. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 55 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- 8. KOSZTY REALIZACJI PLANU Szczegółowy plan działań planowanych do realizacji i nakłady finansowe (zgodnie ze Studium Wykonalności – „Budowa zakładu odzysku surowców wtórnych z rozbudową międzygminnego wysypiska w Pukininie”), jakie będą poniesione przedstawia poniższa tabela: Tabela 8-1. Zestawienie kosztów oraz harmonogram inwestycji w PLN RAZEM 2004 2005 A. Budowa zakładu odzysku surowców wtórnych z rozbudową 3 836 000 156 000 2 200 000 międzygminnego wysypiska odpadów w Pukininie Opracowanie projektu 156 000 156 000 wykonawczego Budowa zakładu odzysku surowców 1 080 000 wtórnych Budowa kwatery III 1 800 000 1 800 000 Zakup pojemników do selektywnej zbiórki odpadów (500 szt.) i pojazdu 800 000 400 000 do ich obsługi (1 szt.) B. Pozostałe 210 000 150 000 Nadzory i przetargi 210 000 150 000 C. VAT 937 000 44 000 547 000 Całkowite koszty 4 983 000 200 000 2 897 000 Całkowite koszty kwalifikowane 4 983 000 200 000 2 897 000 Źródło: Zakład Gospodarki Komunalnej w Rawie Mazowieckiej Tabela 8-2. 2006 2007 750 000 730 000 350 000 730 000 400 000 30 000 30 000 172 000 952 000 952 000 30 000 30 000 174 000 934 000 934 000 Struktura finansowania inwestycji Finansowanie RAZEM 2004 2005 2006 2007 Ogółem środki ERDF 3 736 000 150 000 2 172 000 714 000 700 000 Ogółem środki własne, w tym 1 247 000 50 000 725 000 238 000 234 000 Miasto Rawa Mazowiecka 592 325 23 750 344 375 113 050 111 150 Gmina Rawa Mazowiecka 269 352 10 800 156 600 51 408 50 544 Gmina Sadkowice 190 791 7 650 110 925 36 414 35 802 Gmina Cielądz 134 676 5 400 78 300 25 704 25 272 Gmina Regnów 59 856 2 400 34 800 11 424 11 232 RAZEM 4 983 000 200 000 2 897 000 952 000 934 000 Źródło: Studium wykonalności dla projektu: Budowa zakładu odzysku surowców odpadów wtórnych z rozbudową międzygminnego wysypiska w Pukininie --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 56 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- Powyższe dane nie uwzględniają kosztów: zorganizowania i przeprowadzenia akcji edukacyjnej i informacyjnej - 20 tys. zł. Łącznie koszty zorganizowania systemu gospodarki odpadami dla gminy Sadkowice na lata 2004 – 2007 wyniesie - 190 791 zł. + 20 000 zł. = 210 791 zł. Wskaźnikowe koszty związane z gospodarka odpadową podano zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami oraz Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami. Tabela 8-3. Koszty odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych w różnych technologiach L.p. Koszt jednostkowy [zł/Mg] 60 Rodzaj technologii 1 Sortowanie frakcji „suchej” 2 Kompostowanie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 3 Fermentacja beztlenowa 4 Składowanie 5 Termiczne przekształcanie odpadów 100 120 – 150 67(*) 250 – 350 koszt przyjęcia 1 Mg odpadów na składowisko w Pukininie Źródło: Krajowy plan gospodarki odpadami, ankiety do programu Bzura. (*) Tabela 8-4. Koszty zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów budowlanych, wielkogabarytowych i niebezpiecznych Wskaźnikowy koszt [zł/Mg] L.p. Strumień odpadów Zbiórki i wywozu Sumaryczny odzysku i unieszkodliwiania 1 Odpady budowlane 50 170 2 Odpady wielkogabarytowe 80 240 200 800 3 Odpady niebezpieczne Źródło: Krajowy plan gospodarki odpadami. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 57 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- Tabela 8-5. Jednostkowe koszty zbierania odpadów komunalnych Typ źródła L.p. 1 Zabudowa rozproszona Źródło: Krajowy plan gospodarki odpadami. Tabela 8-6. L.p. 1 Wskaźnikowy koszt [zł/Mg] Odpady łącznie 50 Koszty transportu odpadów komunalnych Rodzaj odpadów Odpady zmieszane Koszt jednostkowy [zł/Mg, km] 0,50 2 Odpady segregowane Źródło: Krajowy plan gospodarki odpadami. 0,60 Szacunkowe koszty eksploatacyjne ponoszone przez gminę Sadkowice przy przyjęciu proponowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi będą się składały z następujących elementów: ▪ Koszty zbiórki odpadów opakowaniowych - 0,60 zł./Mg km ▪ Koszty zbiórki odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych – 80 + 200 zł./Mg. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 58 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- ŹRÓDŁA FINANSOWANIA 9. W wytycznych Ministerstwa Środowiska dla planów gospodarki odpadami na szczeblu powiatów i gmin zapisane są następujące stwierdzenia: Zgodnie z ogólnie obowiązującą zasadą „zanieczyszczający płaci”, wynikającą z ustawy Prawo Ochrony Środowiska, wszystkie przyszłe koszty związane z wdrażaniem krótkoterminowego planu działania powinny być ponoszone przez użytkowników systemu gospodarki odpadami – posiadaczy odpadów, instytucje handlowe i publiczne, przedsiębiorstwa produkcyjne itp. Gospodarka odpadami jest zadaniem, które powinno być wykonywane lub znajdować się pod stałą kontrolą władz publicznych (rady gmin/powiatu). W związku z powyższym władze publiczne powinny ustanowić i egzekwować sprawny mechanizm odzyskiwania kosztów, skłaniający użytkowników do finansowania systemu gospodarki odpadami w całości, lub przynajmniej w znacznej jego części. Sprawny mechanizm odzyskiwania kosztów może stanowić warunek powodzenia funkcjonowania systemu. Opłaty związane ze wszystkimi systemami powinny być egzekwowane przez jednostki gmin. Operator systemu (wykonawca usług) nie powinien pobierać opłat. Operator powinien otrzymywać wynagrodzenie od gmin zgodnie z postanowieniem umowy. Umowy istniejące powinny być zweryfikowane w celu przekazania uprawnień w zakresie egzekwowania opłat z operatora na jednostki gmin. Opłaty za użytkowanie systemu powinny pokrywać wszystkie koszty bieżące, włącznie z kosztami kapitałowymi, kosztami stałymi i kosztami eksploatacji oraz część kosztów ogólnych jednostki. Zebrana kwota powinna również pokrywać potrzeby inwestycyjne wymagane w celu odtworzenia potencjału np. zakup nowych pojemników lub pojazdów do wywozu w miejsce starych już wyeksploatowanych. 9.1. Pozyskiwanie środków wynikające z ustaw Składowanie odpadów ▪ Koszt składowania W cenie składowania odpadów należy uwzględnić koszt budowy, zamknięcia, rekultywacji, monitorowania i nadzorowania przez 30 lat po zamknięciu. W związku z powyższym następuje i będzie następował wzrost cen za składowanie odpadów. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 59 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- ▪ Opłata środowiska za składowani Od 1 stycznia 2002 r. wprowadzono stałą jednorazową opłatę za umieszczenie odpadów komunalnych na składowisku, wielkość jej jest każdego roku indeksowana przez Ministerstwo Środowiska np. odpady zmieszane: • 13,80 zł/Mg – rok 2002 • 14,42 zł/Mg – rok 2003 • 14,75 zł/Mg – rok 2004 Opłata jest wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego skąd w wysokości 50% wpływa do gminnego funduszu ochrony środowiska – gminy na terenie której znajduje się składowisko. Odpady opakowaniowe Koszty pozyskiwania, waloryzacji i dystrybucji odpadów opakowaniowych mogą być rekompensowane z dwóch źródeł: ▪ ze sprzedaży recyklerom ▪ z dopłat organizacji odzysku lub ▪ z części opłat produktowych – 70% Tabela 9-1. Przykładowe ceny jednostkowe odpadów opakowaniowych Cena jednostkowa zł/Mg Lp. Źródło finansowania makulatu ra 1 szkło Tworzywa al. puszki Marszałek województwa • opłata produktowa 690 150 2560 1280 • 70 % opłaty produktowej 483 105 1792 896 2 Organizacje recyklingowe 150 70 460 300 3 Recykling 250 110 700 3700 400 180 1160 4000 Łącznie bez opłat produktowych Podane ceny jednostkowe odpadów opakowaniowych są zmienne i w perspektywie roku 2007 mogą się znacznie różnić. Wg. Rekopol Organizacja Odzysku S.A. w latach 2005 –2007 nastąpi deficyt pozyskiwanych odpadów opakowaniowych w stosunku do obowiązkowych poziomów zbiórki, który będzie kosztował tylko w odpadach szklanych ok. 60 mln. zł w postaci opłat produktowych. Spowoduje to wyraźną zwyżkę opłat recyklingowych od 100 zł do ok. 140 zł/Mg --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 60 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- w 2007 r. Generalnie jednak odpady opakowaniowe są surowcami wtórnymi a ich zbyt nie powinien być problemem gmin, lecz przedsiębiorców tzw. „pakerów” wprowadzających opakowania na rynek oraz organizacji odzysku działających w ich imieniu. Odpady biodegradowalne Recykling organiczny poprzez kompostowanie odpadów biodegradowalnych pozyskanych w systemie zbiórki selektywnej pozwala osiągnąć dwa cele: ▪ eliminacje tego typu odpadów ze składowisk co zwiększa efekt ekologiczny (mniej gazu cieplarnianego i odcieków) ▪ uzyskanie cennego materiału organicznego – kompostu. Kompost uzyskany z jednorodnych nie zanieczyszczonych odpadów biodegradowalnych kupowany jest chętnie a jego cena jest wysoka ok. 100 zł/Mg. Kompost uzyskany ze zmieszanych odpadów komunalnych jest trudno zbywalny i wykorzystywany głównie do rekultywacji a jego cena sprzedaży jest bardzo niska 15-20 zł/Mg. 9.2. Pozyskiwanie środków z funduszy ochrony środowiska ▪ Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ▪ Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ▪ Powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej 9.3. Pozyskiwanie środków z fundacji ▪ Fundacja EKO Fundusz ▪ Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej ▪ Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej ▪ Polska Agencja Rozwoju Regionalnego ▪ Program Małych Dotacji GEF ▪ Projekt Umbrella. Na uwagę zasługuje m.in. Eko Fundusz, który jest fundacją powołaną w 1997 r. przez Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska tzw. ekokonwersja --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 61 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- długu. Eko Fundusz zarządza środkami 6 krajów o łącznej wysokości ponad 571 mln USD do wydania w latach 1992-2010. W zasadach działania Eko Funduszu na rok 2004 znajduje się bardzo korzystna oferta na uzyskanie wsparcia finansowego w formie bezzwrotnej dotacji w wysokości 60% dla projektu technicznego niekomercyjnego z zakresu m.in.: ▪ tworzenia kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i utylizacji odpadów niebezpiecznych oraz komunalnych obsługujących 50-150 tys. mieszkańców. 9.4. Pozyskanie środków z funduszy Unii Europejskiej Fundusze Przedakcesyjne Fundusz ISPA ( Instrument For Struktural Policies For Pre-Accesion ) Fundusz, który wspiera ochronę środowiska – zapobieganie i usuwanie zanieczyszczeń wód oraz powietrza, budowę zakładów unieszkodliwiania odpadów, dostosowanie prawa narodowego do unijnego, dostosowanie sieci komunikacyjnych i transportowych do standardów UE. Koszt przedsięwzięcia w którym uczestniczy ISPA, nie może być niższy niż 5 milionów euro. ISPA może pokrywać do 75 % kosztów programu. Z funduszu ISPA realizowana jest budowa Regionalnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Radomiu woj. mazowieckie, wydajność 110 tys. Mg/rok, koszt przedsięwzięcia ok. 60 mln zł. - 545 zł/Mg Dla Polski w ramach programu ISPA, Komisja Europejska przewidziała wsparcie w realizacji 70 projektów w łącznej kwocie 1,454 mld euro. W rzeczywistości jednak do końca 2003 r. uzyskano tylko 376 mln euro, czyli zaledwie 25,9 % przydzielonej kwoty. Wszystkie projekty zatwierdzone do finansowania w ramach ISPA będą kontynuowane w następnych latach nawet do 2007 r. jako projekty Funduszu Spójności. Program SAPARD ( Special Accession Programme for Agriculture and Rural Dewelopment ) – Specjalny Program Akcesyjny Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich. Program SAPARD jako instrument pomocy finansowej, zaproponowany przez Komisję Europejską dla dziesięciu krajów Europy Środkowej i Wschodniej kandydujących do Unii Europejskiej jest programem wieloletnim obejmującym okres 2000-2006. Obejmuje on obszary wiejskie i małe miasta, których liczba mieszkańców w granicach administracyjnych nie --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 62 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- przekracza 7 tys. Rocznie na współfinansowanie wybranych działań służących rozwojowi rolnictwa i obszarów wiejskich w krajach kandydujących Komisja Europejska przeznacza 520 milionów euro, z tej sumy dla Polski przewidziano 168,68 miliona euro. SAPARD udziela pomocy za pośrednictwem ARiMR na poprawę jakości gospodarki rolnej, organizacji odbioru produktów rolnych, poprawę ochrony środowiska na terenach wiejskich. SAPARD dofinansowuje 50 % kosztów, a w wyjątkowych sytuacjach 75 % realizacji. Resztę musi pokryć inwestor. Z funduszu SAPARD realizowana jest budowa Regionalnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów oraz selektywna zbiórka odpadów dla Ekologicznego Związku Gmin Dorzecza Koprzywianki woj. świętokrzyskie, przepustowość ok. 40 tys. Mg/rok, koszt przedsięwzięcia 11,1 mln zł – 270 zł/Mg / sortownia HORSTMANN, kompostownia pryzmowa, składowisko, kompaktor, samochody, pojemniki i inny sprzęt technologiczny/ Fundusz PHARE PHARE udziela pomocy w przebudowie gospodarczej, społecznej i politycznej państw Europy Środkowej i Wschodniej oraz państw bałkańskich. Pomoc ma charakter dotacji. Pieniądze uzupełniają zwykle 50 % kosztów projektu, resztę pieniędzy musi wyłożyć inwestor lub państwo. Aktualnie uruchamiana jest kolejna edycja programu PHARE 2002 koordynowana przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości a skierowana do przedsiębiorstw w zakresie poprawienia bezpieczeństwa i higieny pracy. W sumie do przedsiębiorstw może trafić 58 mln euro. Szacuje się, że z dotacji skorzysta ok. 4,5 tys małych i średnich przedsiębiorstw. Fundusz Spójności (FSP) Zwany też Funduszem Kohezji, ma zapewnić UE zrównoważony wzrost gospodarczy i postęp socjalny. Zakres działania FSP obejmuje pomoc o zasięgu krajowym, a nie regionalnym. Środki są kierowane do państw, w których Produkt Krajowy Brutto na jednego mieszkańca jest niższy niż 90 % średniej UE. Pomoc, którą kraje otrzymują od Funduszu, obejmuje finansowanie projektów inwestycji ochrony środowiska i infrastrukturę transportową.. Fundusz Spójności obsługuje projekty dla samorządów o wartości min. 10 mln. euro tj. ok. 40 mln. zł. Kwota przypadająca dla Polski na okres 2004-2006 wynosi 4,22 mld euro w tym na cele środowiska ok.2,1 mld euro. Maksymalne wsparcie z Funduszu Spójności wynosi do 85 % wydatków publicznych. Strona Polska musi zagwarantować środki na pozostałe finansowanie z --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 63 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- jednego lub kilku źródeł, przy czym nie można tego łączyć z funduszami strukturalnymi. Źródła finansowania wkładu własnego: - budżet gmin - środki własne przedsiębiorstw komunalnych - środki funduszy ochrony środowiska - budżet państwa - inne niezależne źródła ( np. banki ) W celu zapewnienia prefinansowanioa i współfinansowania zostały opracowane: Ustawa o funduszu rozwoju inwestycji komunalnych oraz Ustawa o bankowym funduszu poręczeniowogwarancyjnym. W ramach UE istnieje ponadto kilkadziesiąt programów i projektów z których można finansować ochronę środowiska. W szczególności jest to związane z 6 programami ramowymi UE w dziedzinie finansowania środowiska. Z Funduszu Spójności ma być finansowany projekt budowy Regionalnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Lesznie.. Warunkiem uzyskania dotacji z FSP w wysokości 80 % kwalifikowanych kosztów budowy jest: obsługa min. 200 tys. ludności, uzyskanie akceptacji władz Urzędu Wojewódzkiego, Urzędu Marszałkowskiego, WFOŚiGW w Poznaniu, NFOŚiGW oraz wytypowanie wniosku przez Ministra Środowiska do finansowania ze środków UE. Przepustowość Regionalnego Zakładu ok.103 tys. Mg/rok, koszt przedsięwzięcia ok. 64 mln zł= 630 zł/Mg Fundusze Strukturalne Istnieją 4 fundusze strukturalne ▪ Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF – European Agriculture Guidance and Guarantee Funds) Zajmuje się wspieraniem przekształceń struktury rolnictwa oraz wspomaganiem rozwoju obszarów wiejskich. Na EAGGF jest przeznaczona największa część budżetu UE, w 1999 r. przeznaczono 42,2 %.EAGGF składa się z dwóch sekcji: Sekcja Gwarancji, która finansuje wspólną politykę rolną – zakupy interwencyjne, dotacje bezpośrednie dla rolników, oraz Sekcja Orientacji, która wspiera przekształcenia w rolnictwie w poszczególnych państwach UE i jest --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 64 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- instrumentem polityki strukturalnej. W ramach Sekcji Orientacji EAGGF realizuje następujące zadania: - rozwój i modernizacja terenów wiejskich - wspieranie inicjatyw służących zmianom struktury zawodowej na wsi - wspomaganie działań mających na celu zwiększenie konkurencyjności produktów rolnych - restrukturyzacja oraz dostosowanie potencjału produkcyjnego gospodarstw do wymogów rynku - pomoc przy osiedlaniu się nowych rolników - wspieranie rozwoju ruchu turystycznego i rzemiosła - rozwój i eksploatacja terenów leśnych - inwestycje w ochronę środowiska - wyrównywanie szans gospodarstw położonych na terenach górzystych i terenach dotkniętych kataklizmami ▪ Europejski Fundusz Społeczny (ESF) Europejski Fundusz Społeczny jest głównym instrumentem wspierającym działania podejmowane w ramach Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz rocznych wytycznych w sprawie zatrudnienia. Zadania ESF precyzuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1784/1999/WE. Zgodnie z nimi działania w ramach EFS powinny być zorientowane na zapobieganie i przeciwdziałanie bezrobociu oraz na rozwijanie potencjału kadrowego i integrację społeczną rynku pracy. Rozporządzenie 1784/99 określa również obszary wsparcia w ramach, których koncentruje się pomoc ESF oraz definiuje kryteria kwalifikujące do objęcia pomocą strukturalną. ▪ Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF - Europen Regional Development Fund) Zgodnie z Art. 160 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, ERDF ma na celu przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych we Wspólnocie poprzez udział w rozwoju i dostosowaniu strukturalnych regionów opóźnionych w rozwoju oraz w przekształcaniu upadających regionów przemysłowych. Działalność ERDF koncentruje się na następujących dziedzinach: --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 65 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- - inicjatyw na rzecz rozwoju lokalnego oraz zatrudnienia oraz działalności średnich i małych przedsiębiorstw - rentownych inwestycji produkcyjnych umożliwiających tworzenie lub utrzymanie trwałego zatrudnienia ▪ - infrastruktury komunalnej - ochrony i poprawy stanu środowiska - rozwoju turystyki oraz inwestycji w dziedzinie kultury - rozwoju społeczeństwa informacyjnego Finansowy Instrument Orientacji Rybołóstwa (FIFG – Financil Instrument for Fisheries Guidance) Ten instrument polityki strukturalnej UE wspiera restrukturyzację rybołóstwa państw członkowskich w następujących dziedzinach: - rozwój hodowli ryb - rozwój infrastruktury portów rybackich oraz ich wyposażenie w niezbędne zaplecze i urządzenia - restrukturyzacja i unowocześnienie floty rybackiej oraz metod połowu i przetwarzania ryb - podnoszenie konkurencyjności produktów rybnych i ich promowanie na rynku Narodowy Plan Rozwoju W celu zaprogramowania pomocy wspólnotowej i sprawnego ich rozdysponowania Polska przygotowała Narodowy Plan Rozwoju (NPR) na lata 2004-2006. Podobnie jak w przypadku środków przedakcesyjnych, np. SAPARD, tu również wprowadzono podział na działania: Sektorowe Programy Operacyjne (SPO) lub, w przypadku wspierania rozwoju regionalnego, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) W ramach Narodowego Planu Rozwoju zostały przygotowane programy: ▪ SPO Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPO-WKP) Funkcję Instytucji Zarządzającej pełni Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. ▪ SPO Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO-RZL) Funkcję Instytucji Zarządzającej pełni Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. ▪ SPO Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SPO-Rolnictwo) --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 66 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- Funkcję Instytucji Zarządzającej pełni Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. ▪ SPO Rybołóstwo i Przetwórstwo Ryb (SPO-Ryby) Funkcję Instytucji Zarządzającej pełni Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ▪ SPO Transport (SPO-Transport) Funkcję Instytucji Zarządzającej pełni Ministersrwo Infrastruktury ▪ Program Operacyjny – Pomoc Techniczna ▪ Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) Funkcję Instytucji Zarządzającej pełni Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Przyznana kwota na ten program wynosi 4 mld euro. Decyzje o tym , który projekt otrzyma dofinansowanie, zapadać będą na szczeblu regionalnym – wyboru będą dokonywać t.zw komitety sterujące na podstawie porozumień podpisanych przez marszałków województw. W ramach ZPORR przewiduje się 17 rodzajów działań. Działanie 1.2 dotyczy infrastruktury ochrony środowiska w tym: 9.5. - zaopatrzenie w wodę, pobór wody i oczyszczanie ścieków - gospodarka odpadami - poprawa jakości powietrza - zapobieganie powodziom - wsparcie zarządzania ochroną środowiska - wykorzystanie odnawialnych źródeł energii Pozyskanie środków z banków i instytucji leasingowych ▪ Bank Ochrony Środowiska S.A ▪ Bank BOŚ – statutowo ma nałożony obowiązek kredytowania inwestycji proekologicznych ▪ Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EKOLEASING S.A. Dokładniejsze dane na temat potencjalnych źródeł finansowania zamieszczono w Załączniku nr 6. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 67 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- 10. MONITORING I OCENA WDRAŻANIA PLANU 10.1. Monitoring środowiska Przebieg realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami musi być systematycznie kontrolowany (monitorowany). Monitoring ten ma istotne znaczenie informacyjne. Jego głównym celem jest usprawnienie procesów zarządzania Planem. Zarządzanie to dotyczy zarówno działań bieżących, jak i okresowo dokonywanych ocen i aktualizacji celów i priorytetów. System monitoringu realizacji „Planu” składa się z trzech elementów: - monitoring środowiska, - monitoring Planu Gospodarki Odpadami, - monitoring społeczny (odczucia i skutki). Monitoring środowiska na terenie województwa łódzkiego realizowany jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska przy współudziale jednostek organizacyjnych i naukowo – badawczych, takich jak, m.in. RZGW. Monitoring ten realizowany jest pod nadzorem GIOŚ. Mierniki efektów ekologicznych to wielkości uzyskane podczas pomiarów lub szacunków. Wyniki monitoringu porównywane są z normatywami jakości środowiska. Normatywy te są już podstawą odniesienia oceny, ale przede wszystkim określają cele ekologiczne (jakość środowiska nie może być gorsza od wartości normatywnej). W takim ujęciu monitoring środowiska jest także narzędziem monitoringu efektów realizacji „Programu Ochrony Środowiska” (w rozumieniu osiągnięcia celów). Kryteria normatywne stanu środowiska oraz systemy ocen i pomiarów ulegają obecnie ewolucji w związku z unifikowaniem systemu krajowego z systemem monitoringu Unii Europejskiej. Planowane zmiany systemu monitoringu środowiska będą wymagały istotnego wzmocnienia osobowego oraz technicznego. Planowane zmiany systemu wskaźników i normatywów będą wymagały aktualizacji oceny stanu środowiska w województwie wielkopolskim (w świetle nowych wartości normatywnych oraz zwiększenia ilości punktów pomiarowych) i rozszerzenia zasięgu merytorycznego pomiarów. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 68 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- 10.2. Monitoring planu gospodarki odpadami Realizacja tej części zadań składa się z oceny: - osiągnięcia celów ekologicznych, - stopnia realizacji zadań, - oceny podstaw poszczególnych realizatorów. Wyniki oceny są podstawą zarządzania Planem Gospodarki Odpadami w aspekcie weryfikacji (aktualizacji) celów, modyfikacji mechanizmów niezbędnych do realizacji poszczególnych zadań oraz do egzekwowania zakresu realizacji od wykonawców (od urzędów, instytucji i podmiotów gospodarczych). Monitoring osiągania celów ekologicznych i realizacji zadań Wykorzystuje się tu wyniki monitoringu środowiska, a także oceny poznawcze skali osiągnięć z osiągnięciami planowanymi. W związku z tym głównymi miernikami realizacji celów Planu są: - odsetek (%) redukcji zagrożeń lub skali korzystania ze środowiska (np. emisji zanieczyszczeń lub % redukcji zużycia zasobów naturalnych), a także % wzrostu korzyści (np. wzrostu odzysku, wzrostu zasobów, wzrostu stopnia oczyszczenia, wzrost powierzchni zrekultywowanych). Wartości te porównywane są z planowanymi odsetkami redukcji zagrożeń lub wzrostu korzyści, - wskaźniki jednostkowe (np. ilość odpadów lub ścieków wytwarzanych przez 1 mieszkańca, ilość zużywanej wody oraz wartości liczbowe (np. liczba miejscowości czy gmin stosujących zalecane rozwiązania, ilość wody odzyskanej i powtórnie wykorzystanej, ilość składowisk ogółem i posiadających stosowne zezwolenia i zabezpieczenia), - liczba jednostek organizacyjnych przeprowadzających działania lub liczba działań (np. liczba jednostek, które wykonały obowiązujące plany, programy lub przeglądy, liczba działań kontraktowych). Monitoring realizacji celów i zadań prowadzony jest przez Zarząd Gminy. Dotyczy oceny realizacji corocznego planu działań w aspekcie: - ilości i jakości zakresu i kosztów zadań zrealizowanych, - przyczyn cząstkowego wykonania zadań zaplanowanych lub przyczyn zaniechania realizacji zadania, - ustalenia narzędzi optymalizujących realizację zadań na rok następny, --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 69 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- - określenia zakresu merytorycznego zadań na rok następny wraz z oceną ich przygotowania organizacyjnego i finansowego. Poniżej zaproponowano wskaźniki monitorowania planu, przyjmując że lista ta nie jest wyczerpująca i będzie sukcesywnie modyfikowana. Tabela 10-1. Wskaźniki monitorowania planów WSKAŹNIK Lp. Jednostka 1 Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych / 1 mieszkańca x rok 2 3 Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na składowisku Stopień obsługi mieszkańców w zakresie selektywnej zbiórki odpadów 4 Mg/M/rok 6 Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych biodegradowalnych Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych wielkogabarytowych Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych budowlanych 7 Ilość zebranych selektywnie odpadów komunalnych niebezpiecznych Mg/M/rok 8 Stopień odzysku odpadów komunalnych biodegradowalnych % 9 Stopień odzysku odpadów komunalnych wielkogabarytowych % 5 Mg/M/rok % % Mg/M/rok Mg/M/rok 10 Stopień odzysku odpadów komunalnych budowlanych % 11 Stopień odzysku odpadów komunalnych niebezpiecznych % 12 Udział odpadów z sektora gospodarczego składowanych na składowiskach 13 Stopień wykorzystania gospodarczego odpadów przemysłowych % 14 Stopień unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych % 12 Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu odpadów komunalnych i komunalnopodobnych 15 Nakłady inwestycyjne na gospodarkę odpadami % Określenie powyższych wskaźników pochodzących z monitoringu wymaga posiadania odpowiednich % zł/rok informacji środowiska. Informacje te powinny być opracowane przez --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 70 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- odpowiednie służby. W oparciu o analizę wskaźników grupy będzie możliwa ocena efektywności realizacji Planu gospodarki odpadami, a w oparciu o tą ocenę – aktualizacja planu. Stopień realizacji zadań jest w pewnej części również oceną (samooceną) władz samorządowych w zakresie zarządzania Gminnym Planem Gospodarki Odpadami. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. (Dz.U z 2001 r., nr 152 poz.1740) w sprawie niezbędnego zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami, Marszałek Województwa jest odpowiedzialny za tworzenie bazy wojewódzkiej. Rozporządzenie powyższe w załącznikach nr 1 i 2 wprowadza układy informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania przez Ministra Środowiska i Marszałków Wojewódzkich w celu prowadzenia baz. W dziale Nr 6 załączników 1 i 2 określone zostały układy informacji dotyczące planów gospodarki odpadami. Informacje te będą przekazywane ze szczebla wojewódzkiego do szczebla centralnego i pozwolą na dokonywanie raz na 2 lata oceny wdrażania uchwalonych planów gospodarki odpadami. Wg Krajowego Planu Gospodarki Odpadami sprawą pierwszorzędnej wagi jest opracowanie i wdrożenie wojewódzkich baz, które zawierać będą kompleksową informację o odpadach łącznie z informacją o przedsiębiorstwach i instalacjach odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Urzędy Marszałkowskie zobowiązane są do przekazania pierwszych raportów wojewódzkich za rok 2002 sporządzonych na podstawie wojewódzkich baz danych w terminie do 30 czerwca 2003 r. Tabela 10-2. Etapy tworzenia raportów Zadanie Tworzenie i wdrażanie wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami Termin wg KPGO – 2003r Raporty kierowane do Ministra Środowiska Czerwiec 2003 Raport wojewódzki o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami w roku 2003 Czerwiec 2004 Raport wojewódzki o wytwarzaniu i gospodarowaniu odpadami w roku 2004 Czerwiec 2005 Konsultacje i opiniowanie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami przed uchwaleniem przez Radę Ministrów III kwartał 2006 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 71 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- W dalszym Etapie (w okresie 2007-2011) nastąpi aktualizacja planu wojewódzkiego oraz powiatowych i gminnych. Na bieżąco będzie prowadzona sprawozdawczość gminnej bazy danych o odpadach, w oparciu o którą prowadzona będzie powiatowa i wojewódzka baza danych, a dalej centralna, dotycząca wytwarzania i gospodarowania odpadami. Niezależnie od przedstawionych wyżej działań, równolegle, przebiegać powinno tworzenie systemu monitoringu zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Obowiązki sprawozdawcze dotyczą producentów, importerów i eksporterów opakowań oraz wyrobów, a także organów administracji publicznej i Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Zasobów Wodnych. Elementy sprawozdawczości 1. Dokumenty na potrzeby ewidencji odpadów - karta ewidencji odpadu prowadzona dla każdego rodzaju odpadu odrębnie; - karta przekazania odpadu W świetle obowiązujących przepisów do powadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji, zgodnie z katalogiem odpadów i listą odpadów niebezpiecznych, obowiązany jest każdy posiadacz odpadów, z wyjątkiem osób fizycznych oraz jednostek organizacyjnych, nie będących przedsiębiorstwami, które wykorzystują odpady na własne potrzeby. W przypadku odpadów komunalnych ewidencję muszą prowadzić wszystkie podmioty zajmujące się odbiorem, transportem oraz odzyskiem i unieszkodliwianiem. 2. Zbiorcze – roczne zestawienie danych opracowywane przez posiadacza odpadów prowadzącego w/w ewidencje odpadów obejmujące m.in.: - rodzaj i ilość wytworzonych lub zebranych odpadów - rodzaj i ilość odpadów poddanych odzyskowi - rodzaj i ilość unieszkodliwionych odpadów - zestawienie danych o instalacjach do odzysku i unieszkodliwiania - zestawienie danych o składowiskach. Zbiorcze zestawienie danych należy przekazywać Marszałkowi województwa w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy. Wzory dokumentów oraz zakres danych określone są w rozporządzeniach wykonawczych do Ustawy o odpadach – Dz.U. nr 152 z 2001 r. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 72 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- 3. Roczne sprawozdania gmin i związków gmin informujące o: - rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych zebranych przez gminę lub podmiot działający w imieniu gminy - rodzaju i ilości odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminę do odzysku i recyklingu - wydatkach poniesionych z powyższych działań. Roczne sprawozdania należy przekazywać Marszałkowi województwa i wojewódzkiemu funduszowi w terminie do 15 lutego za poprzedni rok kalendarzowy (Art. 35.1. Ustawy o obowiązkach przedsiębiorców Dz.U. Nr 63 z 2001 r.). 4. Wojewódzka i centralna baza danych. 10.3. Monitoring społeczny Poniżej zaproponowano wskaźniki, przyjmując że lista ta nie jest wyczerpująca i będzie sukcesywnie modyfikowana. Tabela 10-3. Wskaźniki monitorowania społecznego planu WSKAŹNIK L.p. 1 Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg oceny jakościowej 2 Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. dzikie wysypiska) liczba / opis 3 Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno-informacyjnych, liczba / opis * Na podstawie KPGO Określenie powyższych wskaźników wymaga posiadania % odpowiednich informacji pochodzących z badań społecznych np. raz na 4 lata, które powinny być prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki. Mierniki społecznych efektów programu są wielkościami wolnozmiennymi, wynikającymi z badań opinii społecznej i specjalistycznych opracowań służących jakościowej ocenie udziału społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska. W oparciu o analizę wskaźników będzie możliwa ocena efektywności realizacji „Planu gospodarki odpadami”, a w oparciu o tę ocenę aktualizacja planu. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 73 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- 11. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO Założone w Planie Gospodarki Odpadami cele i podstawowe kierunki działań są zgodne z dyrektywami Unii Europejskiej, Polityką Ekologiczną Państwa, Krajowym Planem Gospodarki Odpadami (KPGO), z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami (WPGO) oraz Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami (PPGO). Planowane działania zmierzają do osiągnięcia celów ustalających zarówno terminy, jak i ilości odzyskiwanych, poddawanych recyklingowi, wykorzystanych i unieszkodliwianych odpadów. Realizacja Planu będzie miała wpływ przede wszystkim na: objęcie wszystkich mieszkańców gminy systemem zbiórki odpadów mieszanych i wyeliminowanie niekontrolowanego usuwania odpadów do środowiska; zwiększenie ilości odzysku odpadów opakowaniowych odbieranych w wyniku systemu selektywnej zbiórki; zapewnienie właściwego gromadzenia a następnie odbioru płynnych odpadów komunalnych od wszystkich gospodarstw, co pociągnie za sobą poprawę stanu wód powierzchniowych i wód podziemnych; wyodrębnienie ze strumienia odpadów biodegradowalnych i zagospodarowanie ich poprzez kompostowanie w przydomowych kompostowniach; wprowadzenie systemu zbiorki odpadów wielkogabarytowych i budowlanych przyczyni się do zmniejszenia liczby „dzikich wysypisk”, co z kolei przyczyni się do ochrony powierzchni ziemi i wód; usuwanie z odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych pociągnie za sobą poprawę stanu wód podziemnych i powierzchniowych oraz zapewni ochronę powierzchni ziemi; zmniejszenie negatywnego wpływu składowiska odpadów na środowisko, a w szczególności na wody gruntowe, powierzchniowe i powietrze atmosferyczne; --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 74 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- 12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Przy opracowywaniu Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Sadkowice wykorzystano informacje uzyskane z Urzędu Gminy Sadkowice, dane pochodzące z rozesłanych przez wykonawcę, a wypełnionych przez Urząd Gminy, ankiet, dane z Wojewódzkiej Bazy Danych dotyczącej wytwarzania oraz gospodarowania odpadami oraz informacje pochodzące z opracowań WIOŚ w Łodzi, GUS i innych . Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Sadkowice stanowi realizację obowiązku określonego w artykułach 14, 15 i 16 ustawy o odpadach. Stanowi on część Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Sadkowice i obejmuje przedsięwzięcia realizowane na terenie gminy lub na jej rzecz, których celem jest zagospodarowanie odpadów z najlepszym możliwym efektem ekologicznym. Plan ten wymaga koordynacji w skali powiatu z Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami i w skali wojewódzkiej z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami. Plan składa się z 10 rozdziałów: Rozdział 1 – Wprowadzenie – obejmuje przedstawienie podstaw realizacji pracy, wykaz materiałów źródłowych oraz krótką charakterystykę obszaru objętego Planem. Rozdział 2 – Charakterystyka Gminy –obejmuje charakterystykę fizyczno – geograficzną, obszaru oraz charakterystykę społeczno – gospodarczą. Rozdział 3 – Stan gospodarki odpadami w gminie – obejmuje aktualny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Sadkowice, przedstawia sytuację w zakresie gospodarki komunalnej prowadzonej na terenie gminy, rodzajów i ilości powstających na terenie gminy odpadów, w podziale na odpady z sektora komunalnego, gospodarczego oraz odpady niebezpieczne oraz rodzajów i ilości odpadów poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwieniu. Rozdział 4 – Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami sektora komunalnego – przedstawiono prognozę zmian rodzaju i ilości powstających odpadów komunalnych opracowaną na podstawie Krajowego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2007, 2011. Rozdział 5 – Cele i działania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi – określono cele do osiągnięcia w gospodarce odpadami na terenie Gminy Sadkowice. Następnie na podstawie Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami i Planu Gospodarki dla Powiatu Rawskiego określono kierunki działań zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami w gminie. Wyszczególniono najważniejsze działania: ograniczenie ilości odpadów --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 75 EKO-EFEKT Sp. z o.o. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI ul. Modzelewskiego 58A/89 DLA 02-679 Warszawa GMI NY SADKOWICE ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- --------------- komunalnych ulegających biodegradacji deponowanych na składowiskach, gospodarkę odpadami wielkogabarytowymi, budowlanymi, oraz odpadami niebezpiecznymi usuwanymi z odpadami komunalnymi. Rozdział 6 – Projektowany system gospodarki odpadami - zaproponowano system gospodarki odpadami dla gminy Sadkowice, wyszczególniono harmonogram działań, jakie należy podjąć, opisano korzyści wynikające z przyjętego planu działań. Rozdział 7 – Koszty realizacji planu – oszacowano nakłady inwestycyjne i eksploatacyjne wymagane do zrealizowania planu gospodarki odpadami dla gminy. Rozdział 8 – Instrumenty finansowe – dokonano opisu funduszy krajowych i europejskich, z których możliwe jest finansowanie działań z zakresu gospodarki odpadami Rozdział 9 – Monitoring i ocena we wdrażaniu planu – określono obowiązki, sposoby i terminy związane z monitorowaniem realizowanego planu gospodarki odpadami. Rozdział 10 – Ocena oddziaływanie projektu planu na środowisko – przedstawiono ocenę wpływy realizacji planu gospodarki odpadami na jakość i stan środowiska. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------grudzień, 2004 76
