kształtowanie świadomości ekologicznej dziecka

KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ
WŚRÓD DZIECI I RODZICÓW
Człowiek jest cząstką świata. Ściśle powiązany z przyrodą nie może żyć bez
niej ani poza nią. Z sił przyrody czerpiemy wrażenia, różnego rodzaju doznania, a
niekiedy natchnienie do określonego działania. Niestety, zamiast cieszyć się jej
pięknem i w mądry sposób korzystać z jej dóbr, poprzez lekkomyślne postępowanie
doprowadziliśmy do wielkiego zagrożenia środowiska przyrodniczego. Chcąc żyć w
zgodzie z naturą, człowiek nie może traktować jej instrumentalnie, ujarzmiać,
niszczyć, brutalnie ingerować w jej prawa.
Dewastacja przyrody osiągnęła alarmujące rozmiary. Trzeba dążyć do
powstrzymania dalszej dewastacji, do ochrony istniejących zasobów, do odnowy
środowiska naturalnego. Zmusza to człowieka do zmiany dotychczasowego
sposobu myślenia i zachowania. Życie na ziemi jest jednością, a losy wszystkich
istot żywych są ze sobą ściśle powiązane.
Zagadnieniami tymi zajmuje się ekologia. Jest to nauka, która zajmuje się
badaniem relacji zachodzących między żywymi organizmami oraz między nimi
a środowiskiem. Bada, w jaki sposób działalność ludzka wpływa na środowisko,
poszukuje sposobów zredukowania szkód i naprawienia już wyrządzonych.
Ekologia to nie tylko nauczanie o ochronie środowiska naturalnego, ale również
nauka o gospodarności w domu, oszczędzaniu, kulturze, empatii z otoczeniem.
W myśl tego kształtowanie świadomości ekologicznej należy rozpocząć już na
etapie edukacji przedszkolnej. Wiek przedszkolny wydaje się być szczególnie
sprzyjający kształtowaniu nowych, przyjaznych naturze postaw i nawyków, ze
względu na naturalną wrażliwość, ciekawość dzieci na otaczający je świat oraz
chęć poznawania i działania. Umiejętność właściwego współżycia z przyrodą
należy wdrażać już od najmłodszych lat.
Świadomość ekologiczną wyrabia się przez bezpośrednie kontakty i przeżycia
związane w naturalnym środowisku. Obcowanie dziecka z roślinami, zwierzętami
prowadzi do szybszego, głębszego i pełniejszego poznawania zachowań, sieci
wzajemnych zależności.
Spotkanie z przyrodą to najlepszy sposób na rozbudzenie i umocnienie więzi
emocjonalnej, wyzwolenia chęci przygód, związków z naturą a także odkrycia
niepowtarzalnego uroku i piękna przyrody. Związki emocjonalne i wiedza stają się
podstawą wszelkich przyszłych poczynań w których nie ma miejsca na agresję.
Poznawanie przyrody wszystkimi zmysłami pozwala dzieciom na powstanie
więzi emocjonalnej, która będzie wyznaczała na całe dorosłe życie sposoby
zachowań. Budzenie wrażliwości musi być wspierane wzorcami zaczerpniętymi od
1
prawidłowo pojmujących tę problematykę nauczycieli, rodziców, dla których nie jest
ważne jedynie, to co dzisiaj, ale i to co pozostanie dla następnych pokoleń.
Edukacja ekologiczna utożsamiana z edukacją środowiskową kształtuje cechy
osobowościowe wychowanka, jego postawy, nawyki i poglądy. Aby przyniosła
pożądane rezultaty musi być adresowana do wszystkich sfer życia ludzkiego.
Ważne jest by działania przedszkolne i poza przedszkolne były ze sobą
skoordynowane i wzajemnie się uzupełniały, by wiedza i wartości przekazywane
wychowankom były kontynuowane w rodzinie i znajdowały potwierdzenie w życiu
codziennym. Najtrudniejszym, a zarazem najważniejszym zadaniem edukacji
ekologicznej jest przełamywanie stereotypów, zmiana przyzwyczajeń i nawyków u
dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych.
Oto kilka propozycji działań zmierzających do ratowania naszej planety,
w ramach edukacji ekologicznej do zastosowania w codziennym życiu:
ODPOWIEDZIALNE SPOŻYCIE WODY
1. W trakcie szczotkowania zębów nie zostawiaj odkręconego kranu.
2. Kąpiąc się zużywasz więcej wody niżeli biorąc prysznic.
3. Odpowiednio wcześnie wyciągaj produkty spożywcze do odmrożenia, nie
używaj do tego celu wody z kranu.
4. Pralkę włączaj kiedy jest pełna albo korzystaj z programu - „oszczędne
pranie”.
5. Samochód myj w myjni, a oszczędzisz w ten sposób wodę.
6. Do podlewania roślinek wykorzystuj wodę po gotowanych jajkach lub
ziemniakach, jest doskonała.
7. Zanim włączysz zmywarkę, upewnij się, że jest pełna.
OSZCZĘDNE ZUŻYCIE ENERGII
1. Gaś światło, gdy wychodzisz z pokoju.
2. Korzystaj ze światła dziennego: gdy chcesz czytać, rysować lub bawić się,
skieruj się w stronę światła.
3. Elektryczność to, energia, którą najbardziej marnotrawimy.
4. Zimą niekoniecznie powinnaś przebywać w domu w krótkich spodenkach i
podkoszulce. Ubieraj się cieplej i przykręć ogrzewanie.
5. Pilnuj ciepła żeby nie uciekało drzwiami i oknami. Okna powinny być
szczelnie zamknięte, żaluzje przysłonięte, a gdy to jest konieczne, użyj
pasków do uszczelniania drzwi i okien.
6. Kup żarówki fluorescencyjne o niskim zużyciu prądu, które oszczędzają dużo
energii.
7. Nie otwieraj nigdy lodówki, jeśli to nie jest konieczne. Najpierw pomyśl, co
chcesz z niej wyjąć, a dopiero potem ją otwórz.
8. Z kuchenką jest podobnie: otwierając piekarnik, aby sprawdzić potrawę, która
się w niej piecze, marnujesz dużo energii.
9. W rondelku pod pokrywką ugotujesz szybciej niż bez przykrywki, a przy okazji
zużyjesz mniej energii.
10. Jeśli masz domek letniskowy, na podwórku posadź drzewa. Sadząc drzewa,
które latem dają cień, zaś zimą zatrzymują wiatr, oszczędzasz jakieś 15-40
procent energii.
11. Ważne jest, aby oszczędzać energię pochodzącą z silników samochodowych
2
i stosować alternatywne paliwo.
12. Wyłączaj klimatyzację, jeśli nie przebywasz w domu.
WARSTWA OZONOWA
1. Stosuj dezodoranty w sztyfcie, a nie w sprayu.
2. Używaj naturalnych środków owadobójczych.
ŚMIECI
1. Nie śmieć – gdziekolwiek jesteś.
2. Niepotrzebne, ale niezniszczone rzeczy (np. ubrania ) oddaj potrzebującym.
3. Segreguj odpady: kontener biały- szkło bezbarwne, kontener zielony - szkło
kolorowe, kontener niebieski- papier, makulatura, kontener żółty- przedmioty
plastikowe, kontener czerwony- przedmioty metalowe, kontener z siatkibutelki plastikowe.
4. Zgniataj puszki i plastikowe butelki przed wrzuceniem ich do pojemnika,
przed wyrzuceniem butelki do kosza oddzielaj etykietę od butelki.
5. Nie wrzucaj do kosza odpadów niebezpiecznych np. lekarstw, baterii,
termometrów, lakierów, farb.
ZAKUPY
1.
2.
3.
4.
Zaopatrz się w torby wielokrotnego użytku.
Wybieraj produkty w opakowaniach oznaczonych symbolem recyklingu.
Wybieraj produkty nie testowane na zwierzętach.
Wybieraj artykuły z papieru makulaturowego.
Ekologia w przedszkolu ma sens tylko wtedy, gdy budzi wrażliwość ekologiczną, a
dzieci, nauczyciele i rodzice, są w ten proces autentycznie zaangażowani.
Dlatego też bardzo ważne jest również propagowanie wśród dzieci różnego
rodzaju akcji ekologicznych, organizowanie wycieczek podczas których dzieci mają
bezpośredni kontakt z przyrodą, przeprowadzanie cyklicznych zajęć poruszających
problem zanieczyszczania środowiska przez człowieka a przede wszystkim
uświadamiających dzieciom jak żyć, aby tym zagrożeniom zapobiegać.
Naszym obowiązkiem - jako nauczycieli i rodziców - jest pokazanie dzieciom,
że świat może stać się lepszym miejscem do życia. Nasze maluchy powinny
poczuć entuzjazm i zrozumieć, jak ważna jest ich misja w zakresie ochrony
środowiska naturalnego człowieka. Ratowanie planety jest obowiązkiem, ale może
być również....zabawą.
ZAPAMIĘTAJ !!! STOPNIOWO MOŻESZ WIELE ZDZIAŁAĆ !!!
3