Anatomiczna budowa głównych stawów człowieka

advertisement
Anatomiczna budowa
głównych stawów człowieka
Dr nauk medycznych Justyna
Matulewicz-Gilewicz
Staw kolanowy
Staw kolanowy jest największym stawem ustroju
ludzkiego,łączy kość piszczelową z kością udową
najdłuższymi ramionami dźwigni.Prawidłowa
czynność tego stawu decyduje o statystyce i
dynamice kończyn dolnych i całego narządu
ruchu.
 Tworzą dwa kłykcie udowe, dwa piszczelowe oraz
rzepka
 Posiada powierzchnie stawowe pokryte chrząstką
stawową,torebkę stawową oraz jamę stawową z
wypełnionym płynem stawowym

Staw kolanowy

Struktury anatomiczne stawu kolanowego
-struktury kostne,
-powierzchnie stawowe,
-łąkotki ,
-więzadła,
-mięśnie,
-staw rzepkowo -udowy między kością udową a
rzepką i torebka stawowa
Staw kolanowy
struktury kostne
Główka stawowa-wypukłe kłykcie kości
udowej
 Panewka stawowa-wklęsłe powierzchnie
kłykci kości piszczelowej
 Rzepka-spłaszczona kość włączona w
aparat wyprostny kolana

Staw kolanowy-łąkotki
Twory chrzęstno włóknisteo sierpowatym
kształcie;w przekroju czołowym postać klina
podstawa zwrócona do torebki
stawowej,wierzchołek do wnętrza stawu.
 Prawidłowy staw posiada dwie łąkotki: boczną i
przyśrodkową.
 Funkcje łąkotek –poprawienie zwartości
stawu,przenoszenie obciążeń i osłanianie
chrzęstnych powierzchni stawowych,ograniczenie
maksymalnego zgięcia i wyprostu, rola w odr.ner.

Staw kolanowy- więzadła
Więzadła pełniące główną rolę:poboczne i
krzyżowe
poboczne piszczelowe,
poboczne strzałkowe
krzyżowe przednie
krzyżowe tylne
 Pozostałe : skośne(podkolanowe i tylne) i
przyśrodkowe(torebkowe)

Staw kolanowy- rola więzadeł
MCL-ograniczenie nadmiernej koślawości oraz
rotacji zewnętrznej piszczeli,
 LCL-ograniczenie szpotawości kolana,
 ACL-ograniczenie przedniego przemieszczenia
piszczeli względem kości udowej,ograniczenie
nadmiernego zgięcia i wyprostu oraz forsownego
koślawienia i szpotawienia w wyproście i zgięciu
 PCL-zabezpiecza tylne przemieszczenie
piszczeli,ogranicza maksymalny wyprost i zgięcie

Mięśnie działające na staw
kolanowy
Najsilniejszy prostownik –mięsień
czworogłowy uda-partner PCL w
stabilizowaniu kolana w płaszczyźnie
strzałkowej,decyduje o wyproście kolana
 Pozostałe stabilizatory czynnekrawiecki,smukły,półścięgnisty,półbłoniasty
,podkolanowy,dwugłowy uda i brzuchaty
łydki.

Staw łokciowy
Staw złożony z trzech stawów
 Kości tworzące staw: ramienna ,łokciowa i
promieniowa
 Części składowe stawu-s. ramiennołokciowy,s.ramiennopromieniowy,s.promieniowo-łokciowy
bliższy
 Torebka stawowa wspólna

Staw łokciowy-mechanika
Staw ramienno- łokciowy i ramienno -promieniowy
 Zakres ruchu –zgięcie 135-155 stopni;wyprost –0
stopni u kobiet może być przeprost
 Zgięcie stawu –mięsień dwugłowy ramienia i
mięsień ramienny
 Wyprost –mięsień trójgłowy ramienia i mięsień
łokciowy
Staw promieniowo –łokciowy bliższy - ruchy
rotacyjne :nawracania (90 st.)[m. nawrotny obły i
czworoboczny]i odwracania(90 st.)[m. odwracacz
i m. dwugłowy ramienia]
Staw skokowy
budowa i zakres ruchów
Staw skokowo –goleniowy tzw. staw
skokowy górny
Staw skokowy dolny ze stawem skokowopiętowym
 Zgięcie grzbietowe oraz podeszwowe
stopy,ruch unoszenia przyśrodkowegoodwracanie i ruch unoszenia bocznego nawracanie

Staw skokowy
Główka-górna część kości skokowej tzw.bloczek
 Panewka-dolna część kości piszczelowej oraz
powierzchnie stawowe obu kostek przyśrodkowej
i bocznej
 Kostka przyśrodkowa-stożkowaty wyrostek końca
dalszego kości piszczelowej;kostka bocznawyrostek stożkowaty końca dalszego kości
strzałkowej
 Układ więzadłowy(grupa przyśrodkowa-więzadło
trójgraniaste i grupa boczna-trzy więzadła
rozpoczynające się na kostce bocznej)

Serce sportowca
Def. Zmiany w układzie krążenia o
charakterze adaptacyjnym pod wpływem
treningów u sportowców wyczynowych.
 Wyróżnia się:
czynnościowe
morfologiczne
metaboliczne

Serce sportowca – zmiany
czynnościowe w spoczynku





Wolniejszy rytm serca
Zmiana objętości wyrzutowej (najczęściej jest
większa)
Mniejsza pojemność minutowa (1-3 litrów na
minutę)
Większa układowa tętniczo-żylna różnica
zawartości tlenu we krwii
Niższe ciśnienie tętnicze skurczowe i rozkurczowe
Serce sportowca – zmiany
czynnościowe wysiłek
submaksymalny
Mniejszy przyrost czynności akcji serca
 Większy wzrost objętości wyrzutowej
(przyrost nawet o 50%-100%)
 Niezmieniona objętość minutowa
 Większa układowa tętniczo-żylna różnica
zawartości tlenu we krwii
 Wyższe wartości ciśnienia tętniczego

Serce sportowca – zmiany
czynnościowe wysiłek maksymalny






Niezmieniona maksymalna częstość akcji serca
Wzrost objętości wyrzutowej (50-60 ml. u
nietrenujących vs 150-160 ml. u sportowców)
Wzrost objętości minutowej (20-23 l/min u
nietrenujących vs 30-40 l/min u sportowców
Wzrost układowej tętniczo-żylnej zawartości tlenu
we krwi 130-140 ml/l vs 170-175 ml/l krwi.
Wyższe wartości RR skurcz i rozkurcz
Wyższe wartości ciśnienia w tętnicy płucnej i
naczyniach włosowatych
Serce sportowca – zmiany
morfologiczne






Wzrost grubości mięśnia sercowego (wzrost
średnicy i długości włókien mięśniowych)
Zmiana wielkości jam serca
Wzrost wewnętrznej średnicy naczyń wieńcowych
Bogatsze unaczynienie włosowate mięśnia
sercowego
Wzrost kurczliwości i podatności mięśnia
sercowego
Wzrost podatności ścian i obniżenie oporów w
naczyniach wieńcowych
Serce sportowca – zmiany
metaboliczne
Wzrost udziału mleczanu w pokrywaniu
wydatku energetycznego serca podczas
wysiłku
 Mniejsze zużycie tlenu przypadające na
jeden skurcz mięśnia sercowego

Serce sportowca – zmiany w badaniu
internistycznym

Spoczynkowy zapis EKG
- bradykardia zatokowa 50%-85%
- niemiarowość zatokowa 13%-77%
- blok przedsionkowo-komorowy I (6%-33%) i II
stopnia (1%-2,5%)
- zaburzenie przewodzenia śródkomorowego
(głównie niezupełny blok prawej odnogi pęczka
Hissa) 13%-50%
- cechy przyrostu lewej komory 14%-85%
- cechy przyrostu prawej komory 3%-69%
Serce sportowca – zmiany w badaniu
internistycznym

Spoczynkowy zapis EKG (cd)
- zmiany okresu repolaryzacji komów –
uniesienie odcinka ST w odprowadzeniach
przedsercowych prawokomorowych
- wysoki asymetryczny załamek T
- obecność fali U
- przedłużenie czasu QT
Serce sportowca – zmiany w badaniu
internistycznym

Zapis EKG metodą Holtera
- niska średnia dobowa, minimalna i
maksymalna częstość rytmu serca
- niemiarowość zatokowa znacznego stopnia
- zaburzenia przewodnictwa przedsionkowo –
komorowego, jako blok przedsionkowo –
komorowy pierwszego stopnia 2% - 33% i
drugiego stopnia 2% - 40%
- częste występowanie łagodnych postaci
zaburzeń rytmu ESV 55%-100%, EV 30%-70%
Serce sportowca – zmiany w badaniu
internistycznym

Zapis EKG metodą Holtera (cd)
- obecność bloku typu Mobitz II, a zwłaszcza III
stopień budzi podejrzenia organicznej choroby
serca
- występowanie tachyartytmi nadkomorowej
dowodzi istnienia nieprawidłowości w układzie
krążenia, a najczęściej wypadania płatka zastawki
mitralnej lub zespołu WPW
- jeżeli pobudzenia komorowe u sportowców w
spoczynku występują licznie, a ustępują w
wysiłku, świadczy to o czynnościowym
pochodzeniu tych zaburzeń
Serce sportowca – zmiany w badaniu
internistycznym

Badanie Echo u sportowców wyczynowych
- wzrost grubości ścian mięśnia sercowego
- zmiana wielkości jam serca
- wzrost częstości występowania fal
zwrotnych nad zastawką dwudzielną,
trójdzielną i pniem płucnym
- wysoki stosunek fali E do A
Serce sportowca – zmiany w badaniu
internistycznym

Badanie echo u sportowców wyczynowych cd.
- uważa się za znaczną grubość ściany tylnej i
przegrody międzykomorowej, gdy przekracza 16
mm.
- uważa się, że EDD, czyli wymiar
końcoworozkurczowy lewej komory większe niż
58 mm za rozpoznanie kardiomiopatii
roztrzeniowej.
- uważa się przerost mięśnia sercowego
koncentryczny u uprawiających dyscypliny
siłowe, a ekscentryczny u trenujących dyscypliny
wytrzymałościowe
Serce sportowca – zmiany w badaniu
internistycznym

Badanie Echo u sportowców wyczynowych cd
- największe wymiary jam serca stwierdza się u
uprawiających dyscypliny kombinowane, tj.
siłowo – wytrzymałościowe np. wioślarstwo
- wielkość prawej komory serca powiększa się u
sportowców wyczynowych, a mięsień prawej
komory staje się grubszy
- wyczynowe uprawianie sportu sprzyja
powiększeniu się wymiarów lewego przedsionka
Serce sportowca – zmiany w badaniu
internistycznym
- wysoka częstość występowania fal zwrotnych nad
zastawką dwudzielną, trójdzielna i płucną traktuje
się jako zjawisko typowe dla serca sportowego
(występują dwa razy częściej niż w ogólnej
populacji)
- stwierdza się prawidłową frakcje wyrzutową i
kurczliwość globalną i odcinkową lewej komory
Trening sportowy a układ
krążenia
Dr nauk med.Justyna MatulewiczGilewicz
Download