Czy zawarcie transakcji opcyjnej jest informacją cenotwórczą

www.rkkw.pl
Czy zawarcie transakcji opcyjnej jest
informacją cenotwórczą - case study
radca prawny Krzysztof Wróbel
www.rkkw.pl
CECHY INFORMACJI POUFNEJ
Kryterium
cenotwórczości
Kryterium
poufności
Kryterium
precyzyjności
Informacja poufna
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
2
www.rkkw.pl
DEFINICJA CENOTWÓRCZOŚCI PROBLEM Z IMPLEMENTACJĄ
Cenotwórczość wg Ustawy o obrocie instrumentami
finansowymi:
• możliwy istotny wpływ na cenę lub wartość instrumentów
finansowych lub na cenę powiązanych z nimi pochodnych
instrumentów finansowych,
• możliwość wykorzystania przy podejmowaniu decyzji
inwestycyjnych przez racjonalnie działającego inwestora” …
(art. 154 ust. 1 pkt 2)
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
3
www.rkkw.pl
DEFINICJA CENOTWÓRCZOŚCI PROBLEM Z IMPLEMENTACJĄ
Kryterium cenotwórczości wg Dyrektywy Market
Abuse:
Information „which would be likely to have a significant
effect on the prices of those financial instruments or on the
price of related derivative financial instruments”
Informacje „które, gdyby zostały podane do wiadomości
publicznej, miałyby prawdopodobnie znaczny wpływ na
ceny tych instrumentów finansowych lub na cenę
powiązanych pochodnych instrumentów finansowych”
(art. 1 par. 1)
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
4
www.rkkw.pl
DEFINICJA CENOTWÓRCZOŚCI PROBLEM Z IMPLEMENTACJĄ
Kryterium cenotwórczości wg Dyrektywy
Komisji 2003/124/WE:
„…information a reasonable investor would be
likely to use as part of the basis of his investment
decisions”
„informacje, które rozsądny inwestor
(prawdopodobnie) wykorzystałby, podejmując
swoje decyzje inwestycyjne” (art. 1)
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
5
www.rkkw.pl
CASE STUDY
Komisja jednogłośnie ukarała za naruszenie obowiązków
informacyjnych Zakłady Azotowe Puławy SA – karą pieniężną w
wysokości 150 tysięcy złotych za nieprzekazanie w
ustawowym terminie informacji poufnej o wystawieniu
przez emitenta opcji walutowych, niosących ryzyko
nieograniczonej straty, w zakresie w jakim przekraczały one
wpływy w walutach obcych i mogących mieć istotny wpływ na
wynik finansowy emitenta. (…)
Komunikat z 98. posiedzenia Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 10.03.2010 r.
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
6
www.rkkw.pl
OPCJE – INSTRUMENT SPEKULANTÓW?
•
Transakcje spekulacyjne wg MIFID
•
Transakcje spekulacyjne wg praktyki rynkowej:
„aby transakcja miała charakter zabezpieczający musi być
dopasowana zarówno pod względem kwot, jak i terminów
rozliczenia, do otwartej pozycji walutowej, odsetkowej i
płynnościowej Klienta; niedopasowanie w tym zakresie w
momencie zawierania transakcji, lub też zmiany w pozycji
walutowej, odsetkowej bądź płynnościowej Klienta, mogą
powodować, iż zawarte transakcje będą miały częściowo lub
całkowicie charakter spekulacyjny; zawieranie transakcji o
charakterze spekulacyjnym może narażać Klienta na poniesienie
istotnych strat”.
(„Negocjowana Terminowa Transakcja Wymiany Walut Wymienialnych wykorzystywana jako
zabezpieczenie przez wzrostem kursów walutowych”, autorstwa PKO BP S.A., strona 8, tiret 3.)
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
7
www.rkkw.pl
NIEUZASADNIONE PODEJŚCIE KNF
• Ryzyko powstania spekulacyjnego charakteru transakcji
wg KNF:
porównanie wolumenu wystawionych przez emitenta opcji
kupna do wolumenu planowanych wpływów walutowych w
okresie sprawozdawczym, w którym opcje były wystawiane
• Ryzyko powstania spekulacyjnego charakteru transakcji
wg racjonalnego inwestora:
porównanie wolumenu wystawionych przez emitenta opcji
kupna do wolumenu planowanych wpływów walutowych w
okresie, w którym opcje miały być rozliczane
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
8
www.rkkw.pl
PUNKT WIDZENIA „RACJONALNEGO INWESTORA” –
SYTUACJA EKSPORTERA
Plan eksportera:
kurs 4 EUR/PLN
EUR
KURS
PLN
Scenariusz spadku
kursu do 3 EUR/PLN
EUR
KURS
PLN
PRZYCHODY (w EUR)
1000
4,0
4000
PRZYCHODY (w EUR)
1000
3,0
3000
-3500
KOSZTY (w PLN)
KOSZTY (w PLN)
WYNIK
500
WYNIK
-500
5000
5000
4000
4000
3000
3000
2000
2000
1000
1000
0
0
-1000
-3500
-1000
-2000
-2000
-3000
-3000
-4000
przychody
koszty
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
wynik
finansowy
-4000
przychody
koszty
wynik
finansowy
9
www.rkkw.pl
PUNKT WIDZENIA „RACJONALNEGO INWESTORA” –
PRAWIDŁOWE ZABEZPIECZENIE RYZYKA EKSPORTERA
Scenariusz spadku
kursu do 3
EUR/PLN
EUR
ZMIANA
KURSU
PLN
Scenariusz wzrostu
kursu do 5 EUR/PLN
EUR
ZMIANA
KURSU
PRZYCHODY (w EUR)
1000
-1,0
3000
PRZYCHODY (w EUR)
1000
+1,0
-3500
KOSZTY (w PLN)
1000
OPCJE (CALL)
KOSZTY (w PLN)
OPCJE (PUT)
1000
-1,0
WYNIK
500
WYNIK
PLN
5000
-3500
1000
+1,0
-1000
500
5000
4000
3000
2000
1000
0
-1000
-2000
-3000
-4000
5000
4000
3000
2000
1000
0
-1000
-2000
-3000
-4000
przychody
koszty
transakcje wynik
pochodne finansowy
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
10
www.rkkw.pl
PUNKT WIDZENIA „RACJONALNEGO INWESTORA” RYZYKO SPEKULANTA
Scenariusz wzrostu
kursu do 5
EUR/PLN
EUR
ZMIANA
KURSU
PRZYCHODY (w EUR)
4000
KOSZTY (w PLN)
OPCJE (CALL)
PLN
-3500
1000
WYNIK
+1,000
-1000
-500
5000
4000
3000
2000
1000
0
-1000
-2000
-3000
-4000
przychody
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
koszty
transakcje finansowy
pochodne
11
www.rkkw.pl
PRAWDOPODOBIEŃSTWO „RYZYKA NIEOGRANICZONEJ
STRATY” DLA RACJONALNEGO INWESTORA
Kurs EUR/PLN
Zmienność wynikła ze
światowego kryzysu w 2008
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
12
www.rkkw.pl
PRAWDOPODOBIEŃSTWO „RYZYKA
NIEOGRANICZONEJ STRATY”
90% szansa na wartości z tego przedziału
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
13
www.rkkw.pl
CASE STUDY C.D.
Komunikat KNF z dnia 27.01.2009 r. w sprawie informowania przez
spółki publiczne o zaangażowaniu w walutowe instrumenty
pochodne:
„(…) Emitenci, dla których opcje walutowe i inne walutowe instrumenty
pochodne mają, bądź mogą mieć, znaczący wpływ na sytuację
finansową powinni rozważyć zamieszczenie odpowiedniej informacji
w części opisowej raportów za IV kwartał 2008 r.”.
Komunikat KNF z dnia 11.03.2009 r. Podstawowe wnioski z analizy
zaangażowania przedsiębiorstw w walutowe instrumenty pochodne
„Ujemnej wyceny transakcji nie należy utożsamiać ze stratami
firm. Jeśli pozycja była zabezpieczająca, to negatywna wycena
instrumentów pochodnych jest równoważona przez wyższe, po
przeliczeniu na złote, przychody z eksportu.”
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
14
www.rkkw.pl
CASE STUDY - PUŁAWY C.D.
RAPORT BIEŻĄCY 5/2009
Data sporządzenia: 2009-01-16
Temat: Wycena transakcji zabezpieczających przed ryzykiem kursowym
Zarząd Zakładów Azotowych "Puławy" SA informuje, że na podstawie kompletnych
danych otrzymanych z banków do dnia 15-01-2009 r. wycena bilansowa na dzień 3112-2008 r. otwartych transakcji na instrumentach pochodnych wynosi (-) 124 mln PLN.
Wynik na transakcjach rozliczonych w pierwszym półroczu roku obrotowego 2008/09
wynosi (-) 9 mln PLN. (…)
Spółka zleciła przeprowadzenie przeglądu procesu zarządzania ryzykiem walutowym
za okres 01.07.2007 r. – 30.11.2008 r. niezależnemu doradcy – firmie Deloitte Advisory
Sp. z o.o. W podsumowaniu raportu doradca stwierdza, na podstawie analizy
wybranych transakcji, że w badanym okresie Spółka zawierała wyłącznie transakcje
zabezpieczające przyszłą planowaną ekspozycję walutową. Nie zidentyfikowano
instrumentów innych niż standardowe forwardy oraz korytarze opcyjne. Zawierane
transakcje nie miały charakteru spekulacyjnego.
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
15
www.rkkw.pl
CASE STUDY - PUŁAWY C.D.
44.00 zł
43.80 zł
43.60 zł
43.40 zł
43.20 zł
43.00 zł
42.80 zł
15.01.2009 r.
43.91 zł
kurs akcji
16.01.2009 r.
19.01.2009 r.
20.01.2009 r.
43.54 zł
43.09 zł
43.44 zł
Największa zmiana (kursu zamknięcia) nie przekroczyła zatem 82 groszy za jedną
akcję (zmiana zaledwie o ok. 1 %).
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
16
www.rkkw.pl
ZADANIA KOMISJI NADZORU
FINANSOWEGO
„Ukrywali opcje, teraz skarżą KNF”
Kamil Zatoński , 10.10.2011 r.
„Zdaniem Komisji spółki powinny były poinformować inwestorów o
ryzyku strat już wtedy, kiedy transakcje były zawierane i ich nominał
był wyższy niż wpływy eksportowe w tym okresie, a nie dopiero w
raportach kwartalnych czy w momencie rozliczenia, kiedy ryzyko się
materializowało, bo wolumen wystawionych opcji call był większy niż
wpływy walutowe spółki”.
„Komisja - wbrew oczekiwaniom niektórych spółek - nie zamierza
wydawać
specjalnych
wytycznych
dotyczących
sposobu
informowania o tego typu transakcjach”.
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
17
www.rkkw.pl
KONTAKT
Kancelaria Prawna
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
ul. Wilcza 46
00-679 Warszawa
Tel: +48 22 541 70 80
Fax: +48 22 213 30 07
Email: [email protected]
Web: www.rkkw.pl
KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy
18