automatycznym zewnętrznym defibrylatorze czyli AED

Automatyczne defibrylatory – strażnicy serc
lek. med. Agata Bonderek-Borowczak
Szacuje się, że w Polsce z przyczyn związanych z nieprawidłowym działaniem układu
krążenia umiera ponad 160 tys. osób rocznie. Wiele z nich to ofiary nagłego
zatrzymania krążenia (NZK). Gdy dochodzi do NZK - zanika puls, gdyż serce
przestaje bić, poszkodowany traci przytomność i nagle upada. Śmierć następuje w
ciągu zaledwie kilku minut, o ile natychmiast nie zostanie udzielona pierwsza pomoc.
Do udzielenia takowej zobowiązuje każdego obywatela Ustawa o Państwowym
Ratownictwie Medycznym z dnia 8 września 2006 roku. Mówi ona, że osoba, która
znajdzie się na miejscu zdarzenia, powinna podjąć niezbędne czynności mające na
celu uratowanie człowieka w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Obejmuje to
prawo do użycia udostępnionych do powszechnego obrotu produktów oraz wyrobów
medycznych.
Mowa tu przede wszystkim o automatycznym zewnętrznym defibrylatorze czyli
AED (ang. automated external defibrillator) - urządzeniu, które przepuszcza przez
mięsień sercowy impuls elektryczny i przywraca w ten sposób jego normalną pracę.
AED składa się z dwóch elektrod oraz jednostki centralnej. Urządzenie jest
skomputeryzowane i przystosowane do użytkowania go, po krótkim przeszkoleniu,
przez osoby bez wykształcenia medycznego. AED analizuje rytm pracy serca
poszkodowanego i - jeżeli wystąpiło NZK - samo „podejmuje decyzję" o wyładowaniu
elektrycznym. Rolą ratownika jest podążać za wydawanymi na głos poleceniami
urządzenia.
By AED dobrze spełniały swoją rolę „strażników serc",
powinny być instalowane w miejscach publicznych - tam,
gdzie prawdopodobieństwo wystąpienia NZK jest
większe niż raz na 2 lata. W ramach rozmaitych
programów PAD (ang. Public Access Defibrillation),
propagujących dostęp do wczesnej defibrylacji, AED-y
rozmieszcza się w dużych zakładach pracy, w ośrodkach
zdrowia, w urzędach i sądach, na lotniskach i na
dworcach, w hotelach i Domach Pomocy Społecznej, w
centrach handlowych, a także na stadionach sportowych
i pływalniach. W Polsce w zakresie inicjatywy PAD działa
program „LIFEPAK Ratunek dla serca". Jego celem
jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa i zdrowia w
miejscach publicznych. Na stronie http://www.aed.pl
znajduje się mapa rozmieszczenia Lifepaków, czyli
automatycznych zewnętrznych defibrylatorów, na której
można łatwo sprawdzić, gdzie najbliżej nas znajduje się
urządzenie ratujące życie.
Jak prawidłowo prowadzić resuscytację krążeniowo - oddechową przy
użyciu AED?
(Wg standardów Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego - AHA)
1. Sprawdzić czy osoba jest przytomna, czy oddycha, lub czy widać oznaki
krążenia.
2. Jeśli nie oddycha, udrożnić drogi oddechowe i wykonać 2 oddechy
ratunkowe.
3. Włączyć defibrylator AED.
4. Odsłonić klatkę piersiową.
5. Przykleić elektrody według zaleceń.
6. Dalej postępować zgodnie z komunikatami głosowymi.
Ważne jest, aby zwrócić uwagę:
- czy miejsce, w którym podejmujemy defibrylację, jest bezpieczne (poszkodowany
nie może znajdować się w wodzie, w pobliżu nie może znajdować się źródło napięcia
elektrycznego, odczynniki chemiczne ani otwarte źródło tlenu);
- by elektrody były poprawnie przyklejone do klatki piersiowej poszkodowanego;
- by wszyscy obserwatorzy akcji odsunęli się od poszkodowanego na czas analizy i
wyładowania elektrycznego.
Koordynator programu
Ogólnopolski program „LIFEPAK Ratunek dla Serca", propagujący ideę
powszechnego dostępu do defibrylacji, jest prowadzony przez Physio-Control, dział
firmy Medtronic. Physio-Control jest czołowym producentem sprzętu do ratowania
życia i dostawcą rozwiązań z zakresu telemedycyny. Szczegóły programu dostępne
są na stronie: www.aed.pl