Profilaktyka zakażeń skóry w cukrzycy

Dr n.med. Joanna Sawer-Szewczyk
Z-ca Ordynatora Oddz.Wewn. w Łęczycy
Ds.Pododdziału Diabetologii i Ch.Metabolicznych
Najczęściej występują zakażenia
bakteryjne i grzybicze
 Zdrowa skóra, która nie jest uszkodzona, chroni się sama.
Do zakażenia dochodzi, gdy przy obniżeniu odporności
organizmu drobnoustroje wnikają do ujść mieszków
włosowych, gruczołów łojowych i potowych. Sprzyja temu
współistnienie chorób, którym towarzyszy świąd,
powodujący drapanie, jak: świerzb, wszawica, a u dzieci
pokrzywka.
 Do zajęcia bądź do współzajęcia skóry mogą prowadzić
liczne bakterie o naskórkowym trofizmie lub bakterie
toksyczne. Zwykle skóra jest już zasiedlona przez liczne
bakterie: florę miejscową z bytującymi bakteriami oraz
florę przejściową. Zarazki zalegające są stale obecne
(m. in. gronkowiec naskórkowy, okresowo patogenny).
 Zapalenie mieszka włosowego
Ropne zapalenie mieszków
włosowych jest dość częstą
chorobą, której sprzyjają drobne
urazy skóry, skaleczenia,
zadrapania, zwłaszcza w przebiegu
chorób połączonych ze świądem.
Jest to stan zapalny ujścia mieszka
włosowego, przechodzący na cały
mieszek i otoczenie. Jeśli proces
zapalny utrzymuje się i przesuwa
w głąb mieszków, co manifestuje się
odczynem zapalnym w otaczającej
skórze oraz bolesnością, mogą
powstać ropnie i czyraki.
 Figówka
 Jest to przewlekła odmiana ropnego zapalenia mieszków




włosowych na twarzy wywołana zakażeniem gronkowca.
Obraz kliniczny
Wykwity: krostki, grudki, rozmiękające guzy. Włosy
– bez zmian, łatwo dają się usunąć w wyniku zniszczenia
mieszków włosowych.
Lokalizacja: twarz, rzadziej owłosiona skóra głowy.
Czas trwania
Kilka miesięcy - lat. Niekiedy w skutek zniszczenia
brodawek włosowych mogą pozostać zanikowe blizny.
W większości przypadków włosy odrastają.
 Czyrak – ropne zapalenie okołomieszkowe
z wytworzeniem czopa martwiczego.
 Czyraczność – liczne czyraki w rozmaitym okresie
rozwoju, których powstaniu sprzyjają choroby
przemiany materii, a zwłaszcza cukrzyca, choroby
nerek, zadurzenia immunologiczne, ogólne
wyniszczenie.
 Czyrak gromadny – skupienie się i zlewanie czyraków
(liczne czopy martwicze w nacieczonym ognisku).
Występuje u osób charłaczych, niedożywionych, w
przypadku współistnienia ciężkich schorzeń ogólnych.
Cechuje się występowaniem licznych czopów
martwiczych w zlewnym i nacieczonym ognisku.
 Ropnie mnogie pach
 Są to głębokie guzy i zmiany zapalne, ze skłonnością
do rozmiękania i bliznowacenia, umiejscowione
głównie w okolicy pach (tu: gruczoły potowe
apokryfowe), powstałe w wyniku zakażenia
gronkowcem.
 Obraz kliniczny
 Wykwit pierwotny- guz lub guzek. W wyniku procesu
chorobowego dochodzi do powstania blizn i przetok.
Inne objawy to bolesność.
Lokalizacja: pachy, narządy płciowe, odbyt
 Róża
 Jest najpoważniejszą z chorób skóry wywołanych przez




paciorkowce (rzadko gronkowce). Jest to głębsze miejscowe
zakażenie skóry z objawami uogólnionymi. Najczęstszym
umiejscowieniem choroby jest twarz, ale róża może występować
także na kończynach i tułowiu, często w okolicy rany.
Obraz kliniczny
Skóra: zmiany w postaci powierzchniowego, przeważnie ostro
ograniczonego ogniska z odnogami w kształcie języka
(zaczerwienienie, obrzęk, zwiększone ocieplenie), a w ciężkich
przypadkach z tworzeniem się pęcherzy z zawartością surowiczą,
krwistą i ropną lub z objawami martwicy oraz zgorzeli.
Miejscowe węzły chłonne są powiększone i obrzęknięte.
Stan ogólny: dreszcze i wysoka gorączka (do 40ºC), gorsze
samopoczucie.
Badania dodatkowe: podwyższony OB., Leukocytoza.
 Patogeneza
 Wrotami zakażenia mogą być istniejące zmiany skórne: wyprysk
twarzy, uszu, uszkodzenia błony śluzowej, grzybica
międzypalcowa, zranienia skóry („róża przyranna”).
Rozszerzenie następuje przez ciągłość drogami chłonnymi skóry.
Może występować miejscowe uszkodzenie skóry spowodowane
egzotoksyną (może to być również działanie odległe).
 Leczenie
 Ogólnie antybiotyki (penicylina G, penicylina odporna na
działanie penicylinazy); objawowe leczenie miejscowe (wrota
zakażenia, odpowiednie schorzenia skóry lub schorzenia
ogólne), wypoczynek w łóżku. Przy niewystarczająco
efektywnym leczeniu i/lub trwających predyspozycjach istnieje
niebezpieczeństwo wystąpienia róży nawrotowej z wtórnym
rozwojem obrzęku limfatycznego
 Powikłania: obrzęk limfatyczny kończyn
 Liszajec jest jedną z najczęściej występujących ropnych




powierzchniowych chorób skóry. Jest to powierzchniowe, miejscowe
ropne zapalenie skóry (pyodermia) wywołane przez kontaktowe
zakażenie paciorkowcami i/lub gronkowcami, występuje najczęściej u
dzieci (żłobki, przedszkola, szkoły lub internaty). Zdarzają się
powikłania ze strony innych narządów. Przenoszenie następuje
przeważnie przez bezpośredni kontakt z chorym, a także za
pośrednictwem przedmiotów (zakażenie spowodowane wcieraniem),
ewentualnie z błon śluzowych nosa i gardła.
Obraz kliniczny: Liszajec pęcherzykowy lub pęcherzowy.
- Odmiana pęcherzykowa: krótkotrwałe o cienkich ścianach pęcherzyki
na podłożu rumieniowym, przechodzące w krosty i nadżerki pokryte
żółtawymi strupami. W wyniku zlewania się zmian powstają większe
ogniska.
- Odmiana pęcherzowa: jest formą trwalszą, w której występują
pęcherze wielkości kilku centymetrów. Po pęknięciu tworzą się strupy.
Przebieg: Może nastąpić wyleczenie samoistne, ale przeważnie trwa
tygodniami z rozszerzeniem się zmian z powodu samowszczepień.
 Występuje najpierw w postaci powierzchniowo
umiejscowionego zakażenia (pęcherze), a następnie
przejawia się rozwojem wydrążonego głęboko owrzodzenia.
Zmiany są umiejscowione przeważnie na podudziach,
także tułów, pośladki, rzadko kończyny górne.
Drobnoustrojem jest przeważnie paciorkowiec.
Wystąpieniu wykwitów pęcherzowo-ropnych
przekształcających się w owrzodzenie pokryte strupem,
sprzyjają zewnątrzpochodne i wewnątrzpochodne czynniki
predyspozycyjne, jak: niedożywienie, brak higieny,
wilgotny gorący klimat, odpowiedni mikroklimat skóry
(buty z cholewami, wilgotność), wyprysk, zaburzenia
krążenia.
 Podobny w obrazie klinicznym i patogenezie jest wrzód
tropikalny.
 Jest wywołana przez gronkowce lub paciorkowce,
występuje w postaci głębokiego miejscowego
zakażenia skóry, podskórnej tkanki łącznej,
mięśniówki i układu ruchu z tendencją do szybkiego
rozszerzania się i rozmiękania. Punktem wyjścia są
zranienia skóry, zakażenia skóry (np. róża), bakteryjne
ogniska.
 Leczenie
 Operacyjne, antybiotyki.
 Grzybice, mikozy − grupa wysoce chorób zakaźnych
ludzi i zwierząt wywoływana przez mikroskopijne
grzyby
 Jedną z najpowszechniejszych odmian grzybicy jest
grzybica skóry gładkiej. Występuje w każdym wieku.
Pojawia się na skórze szyi, twarzy, dłoni (głównie na
odsłoniętych częściach ciała). Objawia się okrągłą lub
owalną plamą rumieniową z towarzyszącymi jej
pęcherzykami, które zamieniają się w strupki.
Ponadto zmianom skórnym towarzyszy świąd.
W przypadku braku leczenia zmiany skórne
powiększają się.
 Grzybica stóp
 Skóra jest zaczerwieniona, pojawiają się wykwity w
postaci grudek i pęcherzyków ze strupkami
występującymi na bocznych powierzchniach dłoni i
palców rąk, na stopach umiejscawia się na ich spodniej
stronie w części przyśrodkowej brzegów
podeszwowych oraz w trzeciej i czwartej szparze
międzypalcowej. W tej odmianie grzybicy dochodzi do
złuszczania się naskórka, któremu towarzyszy
uciążliwy świąd.
 Do zakażenia tą odmianą grzybicy dochodzi
najczęściej w publicznych łaźniach, kąpieliskach oraz
przy używaniu cudzego obuwia.
 Może towarzyszyć innym rodzajom grzybic.
Zakażony paznokieć traci różowe zabarwienie,
ulega pobruzdkowaniu i kruszy się. Naskórek wokół
zmienionej chorobowo płytki rogowacieje. Zmiany
zwykle zaczynają się od paznokci uciskanych przez
obuwie, potem obejmują wszystkie palce dłoni i stóp.
Leczenie lekami przeciwgrzybicznymi (gryzeofulwina)
lub zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu
paznokcia.
 Półpasiec (łac. zoster) – ostra wirusowa choroba
zakaźna, której czynnikiem wywołującym jest wirus
herpes virus varicella. Jest to ten sam wirus, który
wywołuje ospę wietrzną. Schorzenie występuje u osób,
które przebyły w przeszłości ospę wietrzną i u których
doszło do reaktywacji utajonego zakażenia w zwojach
czuciowych lub zakażenie nastąpiło w wyniku
zetknięcia się z chorym na wietrzną ospę.
 Półpasiec objawia się występowaniem bolesnych
pęcherzyków i wysypki, zlokalizowanej
w charakterystycznych miejscach,
wzdłuż przebiegu nerwów.