ZAGROŻENIE PYŁAMI www.pip.gov.pl www.programyprewencyjne.pl ZAGROŻENIE PYŁAMI W MIEJSCU PRACY Emisja pyłów powstających w procesach technologicznych jest jednym z poważniejszych problemów stwarzających zagrożenie dla osób przebywających w ich otoczeniu. www.pip.gov.pl 2 ZAGROŻENIE PYŁAMI W MIEJSCU PRACY Pył – to cząstki ciała stałego różnej wielkości i różnego pochodzenia, przez pewien czas pozostające w zawieszeniu w gazie. Norma PN-ISO 4225:1999 Jakość powietrza. Zagadnienia ogólne. Terminologia www.pip.gov.pl 3 ZAGROŻENIE PYŁAMI W MIEJSCU PRACY Na pyły narażeni są w szczególności pracownicy zatrudnieni w: kopalniach, kamieniołomach, przemyśle chemicznym, przemyśle drzewnym, rolnictwie, hutach i przemyśle metalowym, budownictwie. www.pip.gov.pl 4 ZAGROŻENIE PYŁAMI W MIEJSCU PRACY Pyły są nie tylko zagrożeniem zdrowotnym, mogą być również przyczyną wybuchu. www.pip.gov.pl 5 ZAGROŻENIE PYŁAMI W MIEJSCU PRACY Oddziaływanie pyłów na ludzi jest niebezpieczne i prowadzi często do: uszkodzenia lub chorób oczu, podrażnienia naskórka, zapalenia górnych dróg oddechowych, pylicy płuc, nowotworów gardła, krtani i płuc, może być przyczyną astmy, chorób alergicznych itp. www.pip.gov.pl 6 ZAGROŻENIE PYŁAMI PODSTAWY PRAWNE www.pip.gov.pl www.programyprewencyjne.pl PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Kodeks pracy www.pip.gov.pl 8 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Kodeks pracy Art. 207. § 2. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Art. 227. §1. Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, www.pip.gov.pl 9 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. § 32. 1. W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych. 2. W pomieszczeniach pracy, w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia, powinna być zapewniona taka wymiana powietrza, aby nie były przekraczane wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń tych substancji. www.pip.gov.pl 10 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. § 34. Urządzenia lub ich części, z których mogą wydzielać się szkodliwe gazy, pary lub pyły, powinny być zhermetyzowane. W razie niemożliwości zhermetyzowania, urządzenia te powinny być wyposażone w miejscowe wyciągi. § 35. 1. Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz przy zastosowaniu klimatyzacji lub wentylacji mechanicznej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia. www.pip.gov.pl 11 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. § 1. 1. Ustala się wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, określone w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia. Rozporządzenie w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. § 3. Pracodawca zapewnia wykonanie badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy, nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności. www.pip.gov.pl 12 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. § 2. Pracodawca jest obowiązany do ustalenia, czy w środowisku pracy występuje czynnik chemiczny stwarzający zagrożenie oraz do dokonania i udokumentowania oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny. www.pip.gov.pl 13 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. § 9. W przypadku gdy pomiary stężeń czynnika chemicznego, wykonywane zgodnie z odrębnymi przepisami, wykażą przekroczenie wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń, pracodawca niezwłocznie podejmie działania i środki zmierzające do zlikwidowania przekroczeń zgodnie z ogólnymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy i przepisami niniejszego rozporządzenia. www.pip.gov.pl 14 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Rozporządzenie w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy. § 3. Pracodawca zatrudniający pracownika w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, zwany dalej "pracodawcą", jest obowiązany wykonywać ich pomiary w trybie i z częstotliwością określonymi w przepisach (…), a w szczególności stosować metody wczesnego wykrywania narażenia podczas awarii lub w przypadku wystąpienia innych nieprzewidzianych okoliczności. www.pip.gov.pl 15 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Przepisy dyrektyw europejskich Dyrektywa Ramowa Dyrektywa Rady z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (89/391/EWG) www.pip.gov.pl 16 PRZEPISY PRAWA DOTYCZĄCE PYŁÓW Zgodnie z przepisami dyrektywy 89/391 podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników poprzez: zapobieganie ryzyku zawodowemu www.pip.gov.pl 17 ZAGROŻENIE PYŁAMI ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z NARAŻENIEM NA PYŁY www.pip.gov.pl www.programyprewencyjne.pl ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z NARAŻENIEM NA PYŁY Pyłem nazywamy cząstki ciała stałego o różnej wielkości i różnego pochodzenia, przez pewien czas pozostające w zawieszeniu w gazie. www.pip.gov.pl 19 ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z NARAŻENIEM NA PYŁY Ze względu na rodzaj szkodliwego działania biologicznego na człowieka możemy dokonać podziału na: pyły o działaniu zwłókniającym, alergizującym, drażniącym, toksycznym oraz rakotwórczym. www.pip.gov.pl 20 ZAGROŻENIE PYŁAMI W MIEJSCU PRACY Głównymi źródłami pyłów są procesy: mielenia kruszenia transportowania szlifowania polerowania spawania www.pip.gov.pl 21 ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z NARAŻENIEM NA PYŁY Do najczęściej spotykanych chorób wywołanych oddziaływaniem pyłów należą: Pylica płuc, Krzemica płuc, Nowotwory złośliwe układu oddechowego, Przewlekłe zapalenia oskrzeli, Przewlekłe nieżyty błon śluzowych nosa, krtani i tchawicy. www.pip.gov.pl 22 ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z NARAŻENIEM NA PYŁY Szkodliwe oddziaływanie pyłu przemysłowego na organizm człowieka zależy od: Rodzaju wdychanego pyłu i jego składu chemicznego, Stężenia pyłu w powietrzu, Czasu narażenia pracownika, Rozdrobnienia cząstek pyłu, Struktury krystalicznej, Rozpuszczalności pyłu w płynach ustrojowych, Wysiłku fizycznego podczas wykonywanej pracy, Właściwości osobniczych narażonego. www.pip.gov.pl 23 ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z NARAŻENIEM NA PYŁY Szczególnie niebezpieczne dla ludzi są pyły respirabilne. Pył respirabilny ma największe znaczenie w patogenezie pylic i stanowi najbardziej szkodliwą frakcję pyłu. Jest on na tyle drobny, że dociera bezpośrednio do pęcherzyków płucnych. www.pip.gov.pl 24 ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z NARAŻENIEM NA PYŁY Pylica charakteryzuje się występowaniem przewlekłego nieżytu oskrzeli i postępowej rozedmy płuc, a z czasem dochodzi do niewydolności krążenia. W zależności od rodzaju zmian w stanie zdrowia pylice dzielimy na kolagenowe i niekolagenowe. www.pip.gov.pl 25 ZAGROŻENIE PYŁAMI OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI www.pip.gov.pl www.programyprewencyjne.pl OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO W celu zapewnienia pracownikom bezpieczeństwa i ochrony ich zdrowia pracodawca obowiązany jest: dokonać oceny ryzyka zawodowego występującego na danym stanowisku pracy, a następnie na podstawie wyników tej oceny ryzyko zminimalizować poprzez konkretne działanie, poinformować pracowników o wynikach oceny i pozostałym ryzyku, którego nie można wyeliminować. www.pip.gov.pl 27 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Ocena ryzyka zawodowego powinna być przeprowadzona we współpracy z pracownikami lub ich przedstawicielami. Pracownicy muszą być poinformowani o wyniku oceny, która dotyczy ich stanowiska. Wyniki oceny ryzyka zawodowego dla poszczególnych stanowisk pracy powinny być udokumentowane. www.pip.gov.pl 28 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Co to jest ryzyko? R = f (P, S) Ryzyko jest funkcją prawdopodobieństwa zdarzenia i jego skutków www.pip.gov.pl 29 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Ryzyko zawodowe oznacza prawdopodobieństwo, z jakim ktoś może zostać poszkodowany w związku z istniejącym zagrożeniem. Przez ryzyko należy rozumieć prawdopodobieństwo wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy. www.pip.gov.pl 30 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Cele oceny ryzyka związanego z narażeniem na pyły: Sprawdzenie czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy znane jest ryzyko związane z tymi zagrożeniami. Sprawdzenie czy zastosowane środki ochrony są adekwatne do ryzyka. Zbadanie czy ryzyko zawodowe jest na poziomie akceptowalnym. Ustalenie priorytetów we wprowadzaniu środków profilaktycznych. Zapewnienie ciągłej poprawy warunków pracy. www.pip.gov.pl 31 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Prowadzenie oceny ryzyka obejmuje następujące etapy: Zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka. Identyfikacja zagrożeń. Oszacowanie ryzyka. Ustalenie działań ograniczających ryzyko. Sporządzenie dokumentacji i poinformowanie zainteresowanych. www.pip.gov.pl 32 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Bardzo ważne jest ustalenie rodzaju pyłu. Przeprowadzone badania powinny zapewnić ustalenie nie tylko składu pyłu (np. zawartości krzemionki), ale również wymiarów i kształtu cząstek pyłu. www.pip.gov.pl 33 POMIARY STĘŻEŃ PYŁÓW NA STANOWISKACH PRACY Ocena narażenia na pyły polega na: wykonaniu pomiarów stężeń pyłów na stanowiskach pracy, określeniu wskaźników ekspozycji na pyły w odniesieniu do całodziennego czasu pracy, porównaniu uzyskanej wartości wskaźników ekspozycji z wartościami najwyższych dopuszczalnych stężeń pyłów. Ocena narażenia jest podstawą do oceny ryzyka zawodowego. www.pip.gov.pl 34 NARAŻENIE INHALACYJNE Ryzyko zależy od rodzaju substancji i jej dawki. Dawka wprowadzonej do organizmu substancji zależy od: stężenia substancji w powietrzu, czasu narażenia, poziomu wentylacji płuc. www.pip.gov.pl 35 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) to: wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń. www.pip.gov.pl 36 NARAŻENIE INHALACYJNE Wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) dla kilku rodzajów pyłów. Wybrane rodzaje pyłów Frakcja wdychalna mg/m3 Frakcja respirabilna mg/m3 Pyły zawierające wolną (krystaliczną) krzemionkę powyżej 50% 2 0,3 Pyły zawierające wolną (krystaliczną) krzemionkę od 2% do 50% 4 1 Pyły grafitu naturalnego 4 1 Pyły grafitu syntetycznego 6 - 10 - 2 1 4 2 6 2 Inne nietrujące pyły przemysłowe - w tym zawierające wolną (krystaliczną) krzemionkę poniżej 2% Pyły organiczne pochodzenia zwierzęcego i roślinnego zawierające 10% lub więcej wolnej krzemionki Pyły organiczne pochodzenia zwierzęcego i roślinnego zawierające poniżej 10% wolnej krzemionki Pyły cementów portlandzkiego i hutniczego www.pip.gov.pl 37 NARAŻENIE INHALACYJNE NDS to stężenie ważone w czasie, a zatem do wartości NDS przyrównujemy średnią wartość stężenia pyłu ważoną w czasie. C C – stężenie w mg/m3 0 www.pip.gov.pl oś czasu ( godziny) 8 38 POMIARY STĘŻEŃ PYŁÓW NA STANOWISKACH PRACY Pracodawca wskazuje czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy, dla których wykonuje się badania i pomiary, po przeprowadzeniu rozpoznania źródeł ich emisji oraz warunków wykonywania pracy, które mają wpływ na poziom stężeń lub natężeń tych czynników lub na poziom narażenia na oddziaływanie tych czynników. www.pip.gov.pl 39 NARAŻENIE INHALACYJNE Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy wykonują laboratoria, które uzyskały akredytację w tym zakresie www.pip.gov.pl 40 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO Tam gdzie jest to możliwe, zalecane jest szacowanie ryzyka zawodowego na podstawie wartości wielkości charakteryzujących zagrożenie. Wielkość charakteryzująca narażenie (P) Oszacowanie ryzyka P > NDS ryzyko duże 0.5 NDS < P ≤ NDS ryzyko średnie P ≤ 0.5 NDS ryzyko małe www.pip.gov.pl 41 NARAŻENIE INHALACYJNE Jeżeli wykonane pomiary wykażą, że wartości wskaźników narażenia na pyły są wyższe od wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS-ów)… …to pracodawca powinien niezwłocznie podjąć działania i środki zmierzające do zlikwidowania przekroczeń. www.pip.gov.pl 42 NARAŻENIE INHALACYJNE Pomiary stężeń należy okresowo powtarzać, z częstotliwością zależną od stężenia i w każdym przypadku wprowadzenia zmiany mogącej wpływać na występowanie pyłów. Jeżeli wyniki dwóch ostatnich badań i pomiarów pyłów nie przekroczyły 0,1 wartości NDS, pracodawca może odstąpić od wykonywania badań i pomiarów. www.pip.gov.pl 43 CZĘSTOTLIWOŚĆ PROWADZENIA POMIARÓW W przypadku pyłów innych niż pyły rakotwórcze pomiary przeprowadza się: co najmniej raz w roku - przy stwierdzeniu stężenia pyłu powyżej 0,5 wartości NDS, co najmniej raz na dwa lata - przy stwierdzeniu stężenia pyłów powyżej 0,1 do 0,5 NDS. www.pip.gov.pl 44 CZĘSTOTLIWOŚĆ PROWADZENIA POMIARÓW W przypadku pyłów rakotwórczych pomiary przeprowadza się: co najmniej raz na 3 miesiące - przy stwierdzeniu stężenia pyłu powyżej 0,5 wartości NDS, co najmniej raz na 6 miesięcy - przy stwierdzeniu stężenia pyłów powyżej 0,1 do 0,5 NDS. www.pip.gov.pl 45 ZAGROŻENIE PYŁAMI OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI www.pip.gov.pl www.programyprewencyjne.pl OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Pracodawca powinien dążyć do tego, aby ryzyko zawodowe związane z narażeniem na pyły zminimalizować, i jeżeli to możliwe, ograniczyć stężenia pyłów do wartości 0,1 NDS. www.pip.gov.pl 47 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Jeżeli nie ma możliwości wykonania pomiarów stężenia pyłów (np. przy pracach wyburzeniowych) to należy oszacować ryzyko związane z przewidywanym narażeniem i podjąć odpowiednie środki zabezpieczające. www.pip.gov.pl 48 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Dla pracowników narażonych na pyły bardzo ważna jest profilaktyka medyczna. Szczególną uwagę należy zwrócić na lekarskie badania profilaktyczne: wstępne i okresowe. Lekarzom prowadzącym badania należy przekazać informację o rodzaju i poziomie narażenia na czynniki szkodliwe czyli aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. www.pip.gov.pl 49 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Metody ograniczania ryzyka zawodowego: eliminowanie, zastępowanie, organizacja pracy, środki ochrony zbiorowej i indywidualnej ograniczające narażenie inhalacyjne: • poprawa wentylacji stanowisk pracy, • stosowanie środków ochrony indywidualnej dróg oddechowych. www.pip.gov.pl 50 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Ograniczania ryzyka przez eliminowanie Preferowanym działaniem jest unikanie stosowania czynnika stwarzającego zagrożenie lub jego zastępowanie mniej niebezpiecznym. Przykład: Zastąpienie surowca używanego dotychczas w formie pylistej surowcem w postaci pasty. www.pip.gov.pl 51 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Ograniczania ryzyka przez zastępowanie Bardzo szkodliwe Mniej szkodliwe www.pip.gov.pl 52 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Ograniczania ryzyka przez zmianę organizacji pracy. Przykład: Zautomatyzowanie procesu malowania proszkowego. www.pip.gov.pl 53 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Ograniczania ryzyka przez zmianę organizacji pracy. Przykład: Zastosowanie odkurzacza przemysłowego do utrzymania czystości www.pip.gov.pl 54 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Ograniczania ryzyka przez środki ochrony zbiorowej. Środki ochrony zbiorowej ograniczające narażenie na emitowane w procesach technologicznych pyły to: Systemy wentylacji ogólnej pomieszczeń. Urządzenia miejscowej wentylacji mechanicznej. Systemy zraszania ograniczające emisję pyłów. www.pip.gov.pl 55 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Podstawowym sposobem ograniczania zapylenia na stanowiskach pracy jest zastosowanie odpowiedniej mechanicznej wentylacji nawiewno-wywiewnej. www.pip.gov.pl 56 56 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI ODCIĄGI MIEJSCOWE PYŁÓW www.pip.gov.pl 57 57 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Miejscowy odciąg wentylacyjny zastosowany na stanowisku spawalniczym. www.pip.gov.pl 58 58 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI System zraszania ograniczający zapylenie ze ściany wydobywczej kopalni węgla kamiennego. www.pip.gov.pl 59 59 OGRANICZANIE RYZYKA ZWIĄZANEGO Z PYŁAMI Stosowanie środków ochrony indywidualnej dróg oddechowych. www.pip.gov.pl 60 STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Dobór środków ochrony indywidualnej powinien opierać się na wynikach oceny ryzyka zawodowego: właściwej jakościowej identyfikacji rodzaju pyłu, oznaczenia stężenia pyłu, wyboru adekwatnego środka ochrony indywidualnej. www.pip.gov.pl 61 STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Tabela pozwalająca określić typ zastosowanego w masce bądź półmasce filtru w zależności od stężenia pyłu (w stosunku do wartości NDS), na które narażony jest pracownik Typ filtra P1 P2 P3 w półmasce 4 x NDS 10 x NDS 20 x NDS w masce 5 x NDS 16,5 x NDS 100 x NDS www.pip.gov.pl 62 MASKI I PÓŁMASKI PRZECIWPYŁOWE www.pip.gov.pl 63 63 MASKI I PÓŁMASKI PRZECIWPYŁOWE Bardzo ważne jest prawidłowe stosowanie masek lub półmasek przeciwpyłowych. www.pip.gov.pl 64 64 STOSOWANIE ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ Hełm ochronny z ochroną twarzy i doprowadzeniem powietrza przeznaczony do jednoczesnej ochrony układu oddechowego przed szkodliwym oddziaływaniem pyłów i ochrony oczu i głowy przed odpryskami. www.pip.gov.pl 65 65 ZAGROŻENIE PYŁAMI PODSUMOWANIE www.pip.gov.pl www.programyprewencyjne.pl PODSUMOWANIE Pyły są często występującym w zakładach pracy czynnikiem szkodliwym. Oddziaływanie pyłów na ludzi może skutkować: uszkodzeniami lub chorobami oczu, podrażnieniem naskórka, zapaleniem górnych dróg oddechowych, pylicą płuc, nowotworami gardła, krtani i płuc, może być przyczyną astmy, chorób alergicznych itp. www.pip.gov.pl 67 PODSUMOWANIE W przypadku narażenia pracowników na działanie pyłów pracodawca powinien: Ustalić podstawowe parametry pyłu, Dokonać oceny narażenia na pyły, Przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego związanego z narażeniem. www.pip.gov.pl 68 PODSUMOWANIE Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie przeprowadzenia pomiarów stężenia pyłu na stanowiskach pracy www.pip.gov.pl 69 PODSUMOWANIE Po przeprowadzeniu oceny ryzyka związanego z narażeniem na pyły pracodawca powinien: Zastosować odpowiednie działania ograniczające ryzyko. Jeżeli inne metody ograniczania ryzyka zawiodą zastosować odpowiednio dobrane środki ochrony indywidualnej. Poinformować pracowników o ryzyku i sposobach jego minimalizowania. www.pip.gov.pl 70 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ www.pip.gov.pl www.programyprewencyjne.pl Opracowanie: Krzysztof Goldman – Okręgowy Inspektorat Pracy w Lublinie