FRANCJA CZASÓW NAPOLEONA

FRANCJA CZASÓW NAPOLEONA
________________________________________________________________
1. Zamach stanu
a) przyczyny przejęcia władzy przez Napoleona:
kryzys gospodarczy
niezadowolenie społeczeństwa z rządów Dyrektoriatu, który był nieudolny i skorumpowany,
zwiększenie wpływów lewicy jakobińskiej i prawicy rojalistycznej,
burŜuazja nie chciała by przywrócono monarchię sprzed rewolucji czy wprowadzono rządy
jakobinów, które kojarzyły się z krwawym terrorem rewolucyjnym
konieczna była stabilizacja
b) przedstawiciele bogatej burŜuazji oraz przedstawiciele rządu – dyrektorzy ksiądz Sieyès i Roger
Ducos – poprali kandydaturę generała Napoleona Bonaparte, który wsławił się licznymi
zwycięstwami i miał poparcie społeczne.
c) przewrót stanu:
rozpuszczono nieprawdziwe wieści o próbie przejęcia władzy przez jakobinów
9.11.1799 r. (18 brumeire`a VIII roku republiki) Napoleon został dowódcą wojsk garnizonu
paryskiego
10.11.1799 r. zebrał się ówczesny parlament francuski: Rada Pięciuset i Rada Starszych.
Miejsce obrad otoczyło wojsko, które rozpędziło Radę Pięciuset gdy dowiedziało się o próbie
zamordowania Napoleona przez posłów.
sterroryzowano Radę Starszych, która przekazała władzę w ręce komisji złoŜonej z trzech
konsulów: Napoleona Bonaparte, Rogera Ducos i Emanuela Sieyès.
2. Pierwsze lata rządów Napoleona
a) konstytucja roku VIII – obowiązywała od grudnia 1799 r. (Ustrój Konsulatu – rozszerzenie)
władzę w państwie sprawował trzyosobowy Konsulat nominowany na 10 lat przez Senat
największą władzę posiadał I konsul, którym został Napoleon Bonaparte:
− posiadał inicjatywę ustawodawczą,
− stał na czele władzy wykonawczej,
− mianował ministrów
− pełnił funkcję głowy państwa,
− ogłaszał ustawy
− mianował Radę Stanu i Senat
II i III konsul pełnili funkcje doradcze
Rada Stanu:
− opracowywała projekty ustaw,
− pełniła funkcję sądu administracyjnego
władzę ustawodawczą pełnił parlament: Ciało Prawodawcze, trybunat
Ciało Prawodawcze:
− składało się z 500 członków
− przyjmowało lub odrzucało projekty ustaw bez dyskusji (sejm niemy)
Senat:
− składał się z 80 członków, którzy pełnili swoje funkcje doŜywotnio
− badał zgodność ustaw z konstytucją
− posiadał inicjatywę ustawodawczą w zakresie nowelizacji konstytucji
− wybierał konsulów, członków trybunatu, Ciała Prawodawczego i sędziów Sądu
Kasacyjnego z listy narodowej
Trybunat:
− 100 członków (od 1807 r.)
− dyskutował nad projektami ustaw
− przyjmował lub odrzucał projekty ustaw
sądy:
−
−
sądy dwuinstancyjne : trybunały pierwszej instancji i trybunały apelacyjne
Trybunał kasacyjny złoŜony z sędziów powoływanych przez Senat
b) reformy Napoleona :
reforma administracyjna – wprowadził trójstopniowy podział administracyjny na
departamenty, powiaty i gminy, na czele których stali prefekci, podprefekci i merowie. Byli
oni mianowani przez Napoleona. Napoleon dzięki temu scentralizował władzę państwową.
zniesiono wolność prasy i wprowadzono cenzurę,
Francja stała się państwem policyjnym z rozbudowanym aparatem policyjnym:
− policją kierował Joseph Fouchè
− policja podlegała ministerstwu bezpieczeństwa i ingerowała w Ŝycie obywateli
− Ŝandarmeria podlegająca armii odpowiadała za utrzymywanie porządku –
zlikwidowano rozboje na drogach
zreformował system skarbowy
utworzył Bank Francji i ustabilizował franka
otoczył kupców francuskich opieką dzięki czemu rozwinął się handel
zamówienia rządowe spowodowały rozwój fabryk i manufaktur
zagwarantowano chłopom własność ziemi zdobytej podczas rewolucji
zreorganizował giełdę
utworzył izby handlowe
organizował roboty publiczne dla biedoty dzięki czemu zlikwidował bezrobocie
ograniczył wpływy robotników poprzez:
− wprowadzenie ksiąŜeczek pracy dla robotników
− zakaz strajków
− zakaz zrzeszania się robotników
zawarł konkordat z Kościołem katolickim 1801 r. :
− we Francji wprowadzono wolność kultu
− PapieŜ Pius VII uznał konfiskatę i sprzedaŜ majątku kościelnego z okresu rewolucji;
− wprowadzono nowy podział diecezji, który pokrywał się z nowym podziałem
administracyjnym państwa
− I konsul uzyskał prawo do wysuwania kandydatów na biskupów
− nowi biskupi mieli składać przysięgę na wierność rządowi
− księŜą mieli otrzymywać pensję ze skarbu państwa
zreformował prawo wprowadzając cztery nowe kodeksy, które regulowały prawo cywilne,
handlowe i karne
Kodeks Napoleona 1804 r. :
− regulował prawo cywilne
− znosił feudalny system stanowy
− gwarantował wolność osobistą, wolność wyznania i równość obywateli wobec prawa
− własność prywatna uzyskała ochronę państwa – gwarancja nietykalności majątku
prywatnego
− wprowadzono swobodę działalności gospodarczej
− wprowadzał śluby cywilne
3. Napoleon cesarzem
Napoleon wykorzystał wzrost swojej popularności rozpisując plebiscyty dzięki którym umocnił
swoją władzę:
1800 r. – uprawomocnił zasadę konsulatu,
1802 r. – został doŜywotnim konsulem z prawem wyboru zastępcy
1804 r. – Francuzi zgodzili się nadać mu tytuł cesarza.
2.12.1804 r. Napoleon został koronowany na „cesarza Francuzów” (Uwaga nie cesarza Francji, a
Francuzów).
4. Wielkie cesarstwo – szczyt potęgi Napoleona 1809 – 1812 r.
a) Napoleon od 1807 r. kontrolował ziemię od Płw. Pirenejskiego na zachodzie po rzekę Niemen na
wschodzie, od Morza Północnego i Bałtyku na północy po Płw. Apeniński na południu.
b) Według swojego uznania likwidował i tworzył nowe państwa. Państwami zaleŜnymi od Francji
były: Królestwo Neapolu i Królestwo Włoch na Płw. Apenińskim, Księstwo Warszawskie i
Związek Reński, który utworzył na miejsce Rzeszy Niemieckiej.
c) Udało mu się pokonać Danię, Prusy, Austrię i Rosję. Państwem, które walczyło z rewolucyjną
Francją, a później z Cesarstwem Francuskim najdłuŜej była Anglia.
d) W 1806 r. na kontrolowanych przez siebie ziemiach Napoleona wprowadził blokadę
kontynentalną – zakazał wszelkiego handlu z Wielką Brytanią licząc, Ŝe doprowadzi do upadku
gospodarczego tego państwa (Wielka Brytania miała utracić swoje rynki zbytu na angielskie
towary)
5. Upadek Napoleona 1813 – 1814.
a) Nieudana wyprawa na Rosję 1812 – 1813 r. – z 600 tysięcznej Wielkiej Armii powróciło 40 tys.
Ŝołnierzy. VI koalicja antyfrancuska przekształciła się w Wielką Koalicję, w skład której weszły:
Wielka Brytania, Rosja, Hiszpania, Prusy, Austria i Szwecja oraz państwa niemieckie.
b) wojska VI koalicji pokonały armię Napoleona w bitwie pod Lipskiem 16 – 19.10.1813 r. (tzw.
bitwa narodów).
c) rozpad imperium Napoleona:
d) wojska VI koalicji wkroczyły do Francji w 1814 r. 6.04.1814 r. Napoleon abdykował. Został
zesłany na Wyspę Elbę u wybrzeŜy Francji. Zachował tytuł cesarski. Jego Ŝona Maria Ludwika
(córka cesarza Habsburgów) otrzymała w doŜywotnie władanie Księstwo Parmy.
e) tron Francji przejął Ludwik XVIII Burbon (brat Ludwika XVI).
f) 1814 r. – pokój paryski kończy wojnę z VI koalicją. Francja powróciła do granic sprzed 1792 r.
6. Sto dni Napoleona – marzec – czerwiec 1815.
a) powrót Napoleona do Francji i przejęcie władzy dzięki niezwykłej popularności i polityce nie
lubianego Ludwika XVIII.
b) Napoleon zaproponował zakończenie wojny w zamian za uznanie go królem Francji. Państwa
europejskie się nie zgodziły.
c) powstanie VII koalicji antyfrancuskiej.
d) klęska Napoleona w bitwie pod Waterloo w Belgii 18.06.1815 r. ZwycięŜył lord Wellington.
e) w lipcu 1815 r. Napoleon powtórnie abdykował. Został zesłany na Wyspę Świętej Heleny u
wybrzeŜy Afryki.