EPOKA NAPOLEOŃSKA LEKCJA POWTÓRZENIOWA

EPOKA NAPOLEOŃSKA
1. Początki kariery
Bonapartego
2. Konsulat i cesarstwo we
Francji
3. Podboje Napoleona
4. System napoleoński w
Europie
5. Upadek Napoleona
6. Znaczenie epoki
napoleońskiej w
dziejach Europy
EPOKA NAPOLEOŃSKA
• okres, który doprowadził do istotnych
przeobrażeń w całej Europie;
• rozpoczyna się w chwili przejęcia przez
Napoleona władzy we Francji po zamachu
18 brumaire’a w 1799 roku;
• kończy się wraz z upadkiem władzy cesarza
Francuzów w 1815 r. i obradami kongresu
wiedeńskiego;
Napoleon Bonaparte
1769-1821
• urodzony na Korsyce;
• ukończył szkołę
wojskową i wstąpił do
armii rewolucyjnej;
• zasłużył się w walkach o
Tulon, a następnie
stłumił bunt rojalistów w
Paryżu;
• Dyrektoriat powierza
mu dowództwo armii we
Włoszech
Młody generał Bonaparte
I kampania włoska 1796-1797
• Napoleon ujawnia we Włoszech
swój geniusz wojskowy;
( bitwy pod Lodi, Arcoli,
Rivoli)
• doprowadza do korzystnego dla
Francji pokoju z Austrią w
Campo Formio 17 X 1797;
- Francja uzyskuje Belgie i
obszary na lewym brzegu Renu
- Utworzenie zależnej od Francji
Republiki Cisalpińskiej( pn.
Włochy)
• zyskuje popularność i sławę we
Francji;
Wyprawa Napoleona do Egiptu
V-1798- VIII 1799
• Zwycięska bitwa
pod piramidami 21
VII 1798
• Zajęcie Kairu i
Aleksandrii 24 VII
• Zagłada floty
francuskiej w
Abukirze 1 VIII
Bitwa pod piramidami, mal. F.Watteau
Przewrót 18 brumaire’a 1799 r.
• we Francji zawiązuje się
spisek przeciwko
skorumpowanemu
Dyrektoriatowi;
• Napoleon porzuca swoje
wojska w Egipcie i powraca
do Francji;
• Bonaparte dokonuje
wojskowego zamachu stanu,
parlament powołuje tzw.
konsulat – Napoleon zostaje
pierwszym konsulem
Napoleon wkracza z
wojskiem do parlamentu
Konsulat (1799-1804)
• ustrój określony przez
„konstytucję roku VIII”;
• pod pozorami republikanizmu
maskował faktyczną
dyktatorską władzę jednostki;
• Napoleon jako pierwszy konsul
miał pełnię zwierzchnictwa nad
władzą wykonawczą i
wyłączność inicjatywy
ustawodawczej;
• w 1802 r. Napoleon uzyskał
dożywotni tytuł konsula;
• 2XII 1804 r. Napoleon zostaje
„Cesarzem Francuzów”
Cesarstwo
1804-1815
Napoleon –
„cesarzem Francuzów”
Napoleon w stroju
koronacyjnym
Francja napoleońska
• scentralizowany i oparty na
jednoosobowych urzędach
aparat administracyjny;
• zawarcie konkordatu z
Kościołem w 1801 r.;
• amnestia dla dotychczasowych
wrogów rewolucji miała
zakopać powstałe w
społeczeństwie podziały;
• tworzenie, m.in. przy pomocy
plebiscytów obrazu „dyktatora
z woli ludu”
• tajna policja i zwalczanie
opozycji politycznej.
Józef Fouche – szef tajnej policji
Kodeks Napoleona - 1804
• Jednym z największych osiągnięć
Napoleona był wydany w 1804 r.
kodeks cywilny zw. kodeksem
Napoleona;
• Kodeks zbierał wszystkie
„zdobycze” rewolucji: wolność
osobistą, równość wobec prawa,
ochronę własności prywatnej,
swobodę umów i prawo do
rozwodu
Napoleon – „bóg wojny”
• epoka napoleońska
to czas
nieustannych
wojen pomiędzy
Francją, a
tworzącymi się
przeciwko niej już
od 1793 r.
koalicjami;
• Napoleonowi
udało się w
krótkim czasie
uczynić Francję
europejskim
hegemonem
PODBOJE NAPOLEONA
Jacques-Louis David
Bitwa pod Marengo, VII
1800
II kampania włoska (1800-1801) Napoleon pokonuje państwa II koalicji;
• zwycięskie bitwy pod Marengo i Hohenlinden,
• traktat pokojowy w Luneville( 9 II 1801) z Austrią:
– Francja ponownie opanowała Północne Włochy, a straciła Maltę na rzecz Anglii
– Ren granicą między Francją a Rzeszą Niemiecką
– Wenecja pozostała przy Austrii
– Odbudowano ponownie Republiki : Helwecka, Liguryjska( Genua i okolice),
Cisalpińska( Lombardia i Cispadania), Batawaska
• traktat z Anglią w Amiens 25 III 1802
– Francja zrzekła się praw do Egiptu i zobowiązała się wycofać wojska z Państwa
Kościelnego i Królestwa Neapolu
– Maltę Anglia miała zwrócić Zakonowi Kawalerów Maltańskich
Karykatura z XIX wieku; Król angielski i Napoleon „walczą” o dominację na świecie
W toku wojen napoleońskich armiom francuskim przychodziło rzadziej
spotykać się z oddziałami angielskimi, niż z wojskami innych państw.
Mimo to najgroźniejszym przeciwnikiem i antagonistą Napoleona
pozostawała właśnie Anglia.
III koalicja 1799-1802
• w X 1805 r. admirał
Nelson niszczy flotę
francusko-hiszpańską
pod Trafalgarem –
kres planów o inwazji
Napoleona na Anglię;
• od tej pory
narzędziem walki z
Anglią będzie blokada
kontynentalna;
Śmierć angielskiego
bohatera narodowego,
adm. Nelsona pod
Trafalgarem
• Napoleon atakuje Austrię
i rozbija jej wojska pod
Ulm, zajmuje Wiedeń,
• 2 XII 1805 r. „bitwa
trzech cesarzy” pod
Austerlitz – jeden z
największych sukcesów
wojskowych Napoleona;
• w konsekwencji tej klęski
upada Cesarstwo
Rzymskie Narodu
Napoleon pod Austerlitz
Niemieckiego, powstaje
Związek Reński
IV koalicja 1806 – 1807
Bitwy:
•
pod Jeną i Auertedt 14 X 1806 wkroczenie do Berlina( ogłoszenie blokady kontynentalnej Anglii)
•
wkroczenie do Warszawy 28 XI 1806
•
pod Iławą Pruską 8 II 1807 i Friedlandem 14 VI 1806 z Rosjanami( Rosja za dużo straciłaby na
blokadzie Anglii- eksport zboża)
•
Zdobycze – zajęcie całych Prus po rzekę Niemen
•
Pokój w Tylży 7 VII 1807
Prusy zrezygnowały ze swych posiadłości w zachodnich Niemczech, gdzie powstało Królestwo
Westfalii pod władzą brata Napoleona Hieronima
Z ziem II i III zaboru pruskiego utworzono Księstwo warszawskie
Rosja jako rekompensatę otrzymała obwód białostocki o zobowiązała się przystąpić do blokady
Anglii
Wojna z V koalicją 1898-1809
•
W 1808 Napoleon podejmuje próbę
opanowania Hiszpanii, przez co
wplątuje Francję w ustawiczne wojny z
gerylasami ( partyzantami
hiszpańskimi), co wiązało znaczną
część jego sił
•
Wykorzystując zaangażowanie
Napoleona w Hiszpanii Austria atakuje
Księstwo warszawskie, Bawarię i
Wenecję
Bitwy :
•
klęska Napoleona (1808) pod Cintra i
Bailen w Portugalii ( Atrur Wellington)
•
pod Raszynem 19 IV 1809
•
Wagram 5-6 VII 1809
•
Traktat pokojowy w Schonbrunn 14 X
1809
Austria utraciła ziemie III zaboru
polskiego oraz ziemie nad Adriatykiem(
Tyrol, Krainę i Triest)
Rosja jako rekompensatę otrzymała
obwód tarnopolski.
Napoleon pod Wagram
Wyprawa rosyjska Napoleona 1812
• pierwsza porażka
Napoleona;
• Rosjanie zastosowali
taktykę „spalonej ziemi” i
unikania otwartej
konfrontacji;
• w konsekwencji
Napoleon mimo zajęcia
Moskwy musiał podjąć
decyzję o odwrocie, który
przemienił się w klęskę
jego armii w starciu z
ostrym klimatem
W. Kossak – Palenie sztandarów
Upadek Napoleona
• porażka w „bitwie narodów”
pod Lipskiem;
• abdykacja 6 IV 1814 i zesłanie
na Elbę;
• próba powrotu do Francji w
1815 r. – tzw. „sto dni”
Napoleona;
• ostateczna klęska w bitwie pod
Waterloo 18 VI 1815 r.;
• uwięzienie na wyspie św.
Heleny;
• stary porządek w Europie miał
przywrócić obradujący w
Europie kongres wiedeński;
Bitwa pod Lipskiem
16-19 X 1813
Abdykacja Napoleona 6IV 1814
Bitwa pod Waterloo 18VI 1815
100 dni Napoleona 1III – 18VI 1815
dom Napoleona na wyspie
Epoka napoleońska – próba
bilansu
• postać Napoleona ma
swoją białą i czarną
legendę;
• dla zwolenników
czarnej był on
„uzurpatorem na
tronie”,
„ciemiężycielem i
podpalaczem” Europy;
Napoleon Bonaparte i Książe Józef
Poniatowski
• elementy białej
legendy ukazują nam
Napoleona jako
wybitną jednostkę
wpływającą na
historię, głosiciela
wolności i równości;
• swoisty kult jego
postaci, jako
„wskrzesiciela Polski”
widoczny był wśród
wielu Polaków
Niezależnie od ocen – nigdy w historii Europy
tak wiele nie zmieniło się w tak krótkim
czasie:
• rozszerzenie zasad równości wobec praw i
wolności osobistej na ogromne obszary
Europy;
• stworzenie opartego na tych zasadach i na
kodeksie Napoleona jednolitego systemu
prawa cywilnego;
• zasadnicze przemiany w układzie sił
międzynarodowych w Europie;
• wzmocnienie tendencji narodowościowych.
KONIEC
Dziękuję za obejrzenie
prezentacji