Klęska pod Waterloo

Klęska pod Waterloo
Błąd: Błędy taktyczne, popełnione przez
marszałka Neya, oraz opóźnienie posiłków
wysłanych przez generała Grouchy doprowadziły
do kolejnej wielkiej klęski Napoleona, pokonanego
przez Brytyjczyków i Prusaków.
Kiedy?
18 czerwca
1815 r.
Kto?
Napoleon I
Bonaparte,
cesarz Francji
(1769–1821).
Konsekwencje
Klęska Francuzów
(40 tys. żołnierzy zginęło
na polu bitwy) pociągnęła
za sobą abdykację
Napoleona, przywrócenie
monarchii (koronowanie
Ludwika XVIII) i zmianę
przebiegu granic
w Europie.
Wielkie bledy ludzkosci.indb 162
05/09/2011 20:02
Wojna: Klęska pod Waterloo 163
Napoleon umierał z nudów na wyspie Elbie, dokąd został wygnany po porażce
w Rosji. Długie spacery, dobre jedzenie,
wygodne życie w nadmorskiej willi, gospodarze dumni, że mogą gościć wielkiego generała – banał. Pierwszy błąd
Anglików polegał na zbyt luźnej kontroli więźnia. Ochrona składała się z brytyjskiego urzędnika w podeszłym wieku,
który sypiał w pokoju przyległym do willi zesłańca. Napoleon miał wolną rękę.
Nie czekał długo z ucieczką. Gdy tylko
znudziło mu się wygodne życie, 26 lutego 1815 r. odpłynął na małym żaglowcu handlowym. Tydzień później już mieszał w Paryżu. Ojczyzna znów udzieliła
mu bezwarunkowego wsparcia; przejął
władzę bez żadnych trudności. U jego
boku stanęły wszystkie ważne osobistości. Rozpoczęło się tzw. 100 dni Napoleona i nie trzeba było czekać długo na
rozlew krwi.
W tym czasie nowa koalicja, w skład której wchodziły Austria, Rosja, Wielka Brytania oraz Prusy, zaczynała rozlokowywać się w Holandii. Napoleonowi nie spodobał się ten układ, więc wysłał 125 tys. ludzi do Brukseli w celu odzyskania utraconych ziem. Tam, z zamiarem
uniemożliwienia mu dalszych ruchów, czekali już Anglicy
pod dowództwem księcia Wellingtona oraz Prusacy dowodzeni przez generała von Blüchera. Trzeba przyznać, że
Napoleon nie był w najlepszej formie, a hemoroidy uniemożliwiały mu długie siedzenie na koniu.
Napoleon I na tronie
cesarskim, Ingres 1806.
Cesarz zasłynął talentem
militarnym, niewyczerpanymi
siłami, które pozwoliły
mu przeprowadzać
operację za operacją, oraz
doprowadzeniem do śmierci
setek tysięcy żołnierzy.
Klęska pod Waterloo
15 października 1815 r. oddziały francuskie zajmowa-
Wielkie bledy ludzkosci.indb 163
05/09/2011 20:02
164 Wielkie błędy ludzkości
Arthur Wellesley, pierwszy
książę Wellington (portret
autorstwa Goi), otrzymał
między innymi tytuł granda
Hiszpanii. Pokonanie
Francuzów w bitwie pod
Waterloo nie było jego jedyną
zasługą dla tego kraju.
Podczas wojny na Półwyspie
Iberyjskim wykorzystał
wycofanie się Francuzów,
którzy brali w tym czasie
udział w kampanii rosyjskiej,
aby definitywnie pozbyć się
ich z Hiszpanii.
Wielkie bledy ludzkosci.indb 164
ły przydzielone im do ataku pozycje. Stojący na czele 60 tys.
żołnierzy Napoleon zmierzył
się z armią Blüchera pod Ligny
i zmusił ją do wycofania się do
Wavre. W tym samym czasie
marszałek armii francuskiej,
Michel Ney, wyruszył w kierunku Brukseli i w bitwie pod
Quatre Bas odniósł zwycięstwo
nad oddziałami Wellingtona.
Alianci znajdowali się w opłakanej sytuacji, dlatego Wellington zadecydował o wycofaniu swoich oddziałów pod
Waterloo. Za nim podążyło
lewe skrzydło wojsk francuskich pod dowództwem marszałka Neya. Tam też skierował się Napoleon, gotowy ostatecznie rozprawić się z Anglikami. O godz. 11.30 (Napoleon nie lubił wcześnie wstawać) 18 czerwca 1815 r., nieopodal Waterloo (na terenie dzisiejszej Belgii), rozpoczęła się rozstrzygająca bitwa. Po jednej stronie do walki stanęło 70 tys. żołnierzy
francuskich. Przeciwko nim walczyło 140 tys. żołnierzy
sił alianckich (brytyjskich i pruskich). Świadom liczebnej
przewagi przeciwnika, Napoleon usiłował odwrócić uwagę Prusaków, ostrzeliwując zamek Hougoumon. Liczył,
że w ten sposób uda mu się rozproszyć wrogie oddziały.
Jednak Wellington odgadł jego zamiary i rozpoczął bezpośredni atak na wojska napoleońskie. Około godz. 13
od wschodu zaczęły nadciągać oddziały pruskie pod dowództwem Blüchera. Trzy godziny później włączyły się do
05/09/2011 20:02
Wojna: Klęska pod Waterloo 165
walki, zmuszając Francuzów do wycofania. Po 18 oddziały Neya wyruszyły w kierunku środkowych pozycji Wellingtona, jednak Brytyjczycy odparli atak. Francuzi rozpoczęli rozpaczliwą ofensywę, ale stopniowo słabli.
W końcu czekający w ukryciu Prusacy
zaatakowali i szala zwycięstwa przechyliła się ostatecznie. Bitwa zakończyła się po godz. 21, kiedy Wellington
i Blücher spotkali się na farmie Belle
Alliance, gdzie znajdowała się kwatera
Napoleona.
Prawie miesiąc później, 15 lipca 1815 r., władze brytyjskie zatwierdziły abdykację Napoleona Bonaparte. Cesarz został zesłany na Wyspę Świętej Heleny, gdzie zmarł
po sześciu latach.
Atak pruski na Waterloo,
pędzla Adolfa Northerna,
1864 r. Przedstawione na
obrazie wydarzenie miało
miejsce w Plancenoit
i uczestniczą w nim bataliony
2. grenadierów i 2. lekkiej
piechoty.
Angielska rycina z 1814 r.,
przedstawiająca Napoleona
zesłanego na wyspę Elbę.
Wizerunek bezbronnego
przywódcy jest komiczny, ale
w 1815 r. Napoleon ucieknie
z wyspy, aby wyruszyć na
jeszcze jedną wojnę.
Wielkie bledy ludzkosci.indb 165
05/09/2011 20:02