Polityka konkurencji • Za politykę konkurencji odpowiedzialna jest Dyrekcja Generalna ds. Konkurencji • Komisarzem jest Holenderka Neeli Kroes Podstawowe przepisy regulujące politykę • Wywodzą się z Traktatu Rzymskiego • W tworzenie prawa zaangażowane są Rada i Trybunał Sprawiedliwości • Szczególną rolę we wdrażaniu i egzekwowaniu przepisów spełnia Komisja Europejska Tradycyjne cele wspólnej polityki konkurencji realizowanych przez Komisję • polepszenie konkurencyjności małego i dużego biznesu • poprawa alokacji zasobów • rozszerzenie wachlarza wyborów dokonywanych przez konsumentów • kontrola i zapobieganie nadmiernej koncentracji w gospodarce wspólnotowej, ograniczenie zniekształcającego wpływu pomocy publicznej na konkurencję Przykłady naruszenia prawa konkurencji • ustalanie cen zakupu lub zbytu • ograniczenie lub kontrola produkcji, rynków, rozwoju technicznego lub inwestycji • podział rynku lub źródeł zaopatrzenia • praktyki dyskryminacyjne wobec partnerów handlowych oraz transakcje wiązane Polityka Konkurencji Działania antymonopolowe oraz nakładanie kar finansowych za praktyki monopolistyczne równe obciążenia podatkowe Znoszenie subwencji oraz blokowanie/kontrolowanie fuzji Równe obciążenia podatkowe Podział firmy jako narzędzie polityki konkurencji Działania antymonopolowe oraz nakładanie kar finansowych za praktyki monopolistyczne Wprowadzenie • Co to jest monopol? • Modele Anglosaski Europejski Geneza polityki antymonopolowej • Źródła polityki antymonopolowej Instytucje realizujące politykę antymonopolową • Federalna Komisja ds. Handlu oraz Departament Sprawiedliwości (USA) • Dyrekcja Generalna ds. konkurencji (UE) • UOKiK (Polska) Wykrywanie monopolu • Wytyczne do określenia pozycji dominującej • Wskaźnik Herfindahla-Hirschmana Narzędzia polityki antymonopolowej • • • • • publiczna własność, prywatyzacja, regulacja, promocja konkurencji, restrykcyjna polityka wobec określonych praktyk (zachowań) przedsiębiorstw. Przykłady kar finansowych nałożonych za praktyki monopolistyczne • Polskie Porty Lotnicze (200 tys. zł) • Koral (269 598 zł) i Żabka (829 462 zł) • TP S.A. (łącznie 122 mln zł, po odwołaniach 70,7 mln zł, zapłacone 1,2 mln zł) • Intel (1,06 mld euro) Równe obciążenia podatkowe Raje podatkowe a szkodliwa konkurencja podatkowa • Co to jest raj podatkowy? • Czym jest Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju? • Kryteria oceny uznania danego ustawodawstwa za stosującego szkodliwą konkurencję podatkową Zwalczanie szkodliwej konkurencji podatkowej • Forum ds. Szkodliwej Konkurencji Podatkowej Aby zdefiniować dany kraj jako raj podatkowy musi on mieć: • polityczną i ekonomiczną stabilizacje; • obowiązywanie i zagwarantowanie ścisłej tajemnicy finansowej i bankowej; • brak restrykcji dewizowych; • nowoczesne środki łączności i dobre połączenia komunikacyjne; • dogodny system prawny; • spełnienie indywidualnych oczekiwań inwestorów Listy oaz podatkowych • Czarne listy • Białe listy • Szare listy Nowa lista krajów podana przez OECD z dnia 3 kwietnia 2009 • Czarna lista • Biała lista • Szara lista Znoszenie subwencji oraz blokowanie/kontrolowanie fuzji Czy zjawisko koncentracji jest popularne, wszechobecne i warte wspomnienia? Polska w liczbach na tle światowych transakcji 2009 – już ponad 80 transakcji 2008 – 177 Najwięcej - 1994-1990 – bowiem 2850 wniosków o przekształcenie lub koncentrację przedsiębiorstw rozpatrzył Urząd Czy dzięki fuzjom firmy osiągają efekt synergii, a jeśli tak to w jakich dziedzinach? Czy dzięki fuzjom firmy osiągają efekt synergii, a jeśli tak to w jakich dziedzinach? • Badania i Rozwój nowych produktów • Ograniczanie kosztów produkcji lub dystrybucji Jakie korzyści uzyskuje konsument finalny? • Towary wyższej jakości • Stałe obniżanie cen Przykład fuzji pod pewnymi warunkami: W latach 2004-2009 Prezes Urzędu wydał osiem zgód warunkowych. Kolejna z nich to decyzja w sprawie przejęcia przez Agros Nova spółki Kotlin Agros Nova: soki, napoje, dżemy, sosy, zupy, dania gotowe, ketchupy oraz takie marki jak Fortuna, Dr Witt, Pysio, Garden czy Łowicz Kotlin: produkcja i sprzedaż przetworów owocowo-warzywnych w tym: ketchupów, koncentratów pomidorowych, przetworów warzywnych oraz dżemów. Spółka jest właścicielem marki Sorella i Giuseppe Specjalne warunki: • sprzedaż do 31 sierpnia 2010 linii do produkcji dżemów oraz prawa do znaków towarowych Sorella • wyzbycie wyłącznie na rzecz jednego inwestora • utrzymanie 70% średniej sprzedaży marki • utrzymanie średnich wydatków na promocję i reklamę tych produktów z 2007 i 2008 roku Przykład odrzucenia fuzji: Prezes Urzędu nie zgodziła się na przejęcie przez Orzeł Biały spółki Baterpol Działalność: przetwarzanie odpadów niebezpiecznych ze zużytych akumulatorów. (Podmioty są jedynymi, które prowadzą działalność na terenie Polski w tym zakresie) AIG – posiadacz Orzeł Biały Impexmetal – kontroluje Baterpol, który jest częścią Grupy Boryszew W związku z tym Prezes UOKiK podjęła decyzję zakazującą przejęcia przez Orzeł Biały spółki Baterpol. UOKiK korzysta z tej możliwości sporadycznie. Od 2004 roku jest to czwarta decyzja tego rodzaju. Znoszenie subwencji (Odstępowanie od pomocy publiczna) Zabronione jest faworyzowanie jednych firm narażając na szkodę konkurującym z nimi firmami. Efekt placebo: 30% firm działających na terytorium byłej NRD, mimo otrzymania pomocy, zostało zamkniętych w przeciągu zaledwie dwóch lat od momentu jej przyznania. Podział firmy jako narzędzie polityki konkurencji Istota podziału firmy Z jakich powodów przedsiębiorcy dokonują podziału spółek? Główne powody podziału spółki •Możliwość rozwoju •Ekspansja na rynku •Obniżenie kosztów działalności Podział przedsiębiorstwa w Polsce wraz z prywatyzacją gospodarki • Chęć zachowania wpływu na podstawowe dziedziny życia • Brak wystarczających środków finansowych na całkowity wykup przedsiębiorstw Podział firm w przykładach •Holenderski bank ING •Polityka energetyczna na rynku Niemiec i Francji •Przemysł gazowy w Polsce Prezentację przygotowali: • • • • Piotr Tabor Tomasz Łuczka Sebastian Habas Łukasz Deptała