Szko*a dyrektorów

Niewerbalne przejawy
kłamstwa
Zygmunt Korzeniewski, DODN
1
Zakrywają…
Zakrywają
lub dotykają usta, nos,
twarz, podbródek, włosy, szyję,
oko lub oczy ręką, dłonią, palcami;
ew. rozluźnianie kołnierzyka lub
inne niespokojne ruchy.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
2
Odwracają…
Odwracają
głowę lub całe ciało
na chwilę unikając wzroku drugiej
osoby, przed którą próbują coś
ukryć. Rzucają wzrokiem w inną
stronę bez szczególnego powodu.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
3
Asymetria…
Na
twarzach pojawia się asymetria,
gdyż mięśniami poruszają przeciwne
półkule mózgu odpowiedzialne (np.
za uczucia lub za logikę) – a gdy tu
pojawia się sprzeczność wewnętrzna
znajduje często odwzorowanie
w mimice twarzy.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
4
Dysharmonia…
Dochodzi
do dysharmonii lub
sprzeczności w przekazie
werbalnym i niewerbalnym
(kobiety zwykle taką dysharmonię
szybciej lub intuicyjnie
rozróżniają).
Zygmunt Korzeniewski, DODN
5
Ton głosu…
Ton
głosu w przypadku napięcia
emocjonalnego towarzyszącego
zwykle kłamaniu zwykle
podwyższa się, zaś gdy człowiek
jest smutny lub zmartwiony –
organizm się zwykle rozluźnia
i ton głosu staje się niższy
Zygmunt Korzeniewski, DODN
6
Szybsze mówienie…
W
przypadku napięcia emocjonalnego
człowiek zaczyna zwykle mówić
szybciej (bo chce mieć nieprzyjemną
sytuację już za sobą) lub wolniej (bo
stara się przemyśleć scenariusz, żeby
nie popełnić żadnego błędu, który by
mógł go zdemaskować).
Zygmunt Korzeniewski, DODN
7
Pauzy…
Zbyt
częste lub zbyt długie pauzy
w mówieniu również mogą
wskazywać na fabrykowanie
kłamstwa.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
8
Jąkanie się…
Jąkanie
się (jeśli nie jest na tle
urazu psychicznego z przeszłości)
może być oznaką kłamania
(szczególnie, jeśli osoba zwykle
nie jąka się). Jąkanie pojawia się
zwykle na tle strachu lub silnej
obawy.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
9
Przejęzyczenia…
Przejęzyczenie
powstaje zwykle
na skutek nagłej kontrolowanej
zmiany emocji, która może
uniemożliwić równolegle zadbanie
o ciągłość mowy, używanych słów
lub poprawność stylistyczną.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
10
Tyrada…
Tyrada
(potok słów) pojawia się
zwykle w momencie, gdy kłamca daje
się ponieść emocji (np. furia,
przerażenie, rozpacz), nie zdając sobie
sprawy z pomyłki, aż do momentu,
kiedy nastąpią konsekwencje tego, co
zostało ujawnione.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
11
Pośrednie odpowiedzi…
Niektórzy
kłamcy dają pośrednie,
wymijające odpowiedzi
zawierające więcej informacji niż
wymagało pytanie. Mogą też
próbować ściągnąć zainteresowanie
pytającego na inny temat.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
12
Szybkość oddechu…
Człowiek
zdenerwowany, spięty lub
rozgniewany zwykle oddycha
szybciej, gdyż potrzeby energetyczne
organizmu rosną, a to się przejawia
również w szybkości oddechu – jest
szybszy.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
13
Emblematy…
Emblematy
to specyficzne gesty (ruch
lub układ palców (np.
zniecierpliwienie, „mam cię gdzieś”,
wstydź się), ruch ramionami (np. nie
wiem), kiwnięcie głową (tak, nie),
specyficzny ruch głową (np. chodź do
mnie lub chodź za mną) …
Zygmunt Korzeniewski, DODN
14
Ruchy ilustrujące…
Ruchy
ilustrujące mają za zadanie
uzupełnić treść wypowiedzi
o przedstawienie kończynami lub
całym ciałem pewnych słów lub
fraz lub podkreślić (zaakcentować)
znaczenie pewnych słów.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
15
Manipulowanie…
Manipulowanie
obejmuje wszystkie
ruchy, w których jedna część ciała czyści,
masuje, skubie (naskórek, paznokieć),
pociera (palcami lub dłonią oko, ucho,
nogą o nogę), utrzymuje, przekłada nogę
przez nogę, przyciska (np. włącza
i wyłącza długopis)…
Zygmunt Korzeniewski, DODN
16
Manipulowanie…

W jakiś inny sposób manipuluje
drugą częścią ciała lub
przedmiotem. Różni ludzie
charakteryzują się różnymi ruchami
manipulacyjnymi. Stosują do tego
różne rekwizyty (ołówek, papieros,
długopis, nóż, wykałaczkę).
Zygmunt Korzeniewski, DODN
17
Manipulowanie nasilone…
Wzmożone
(nasilone) ruchy
manipulacyjne (względem
normalnego zachowania danej
osoby) zazwyczaj odzwierciedlają
stan zakłopotania, skupiania się.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
18
Intencjonalne kontrolowanie…
Niektórzy
ludzie często potrafią
intencjonalnie kontrolować
(zwykle osłabiać, temperować)
ruchy manipulacyjne.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
19
AUN…
- autonomiczny układ
nerwowy pod wpływem zmian emocji
i napięcia emocjonalnego generuje
różne charakterystyczne zmiany
możliwe do zaobserwowania, tj.:
AUN
Zygmunt Korzeniewski, DODN
20
Prezentacja powstała na podstawie
wykładu dr Adriana Horzyka
z Akademia Górniczo-Hutnicza
w Krakowie.
Zygmunt Korzeniewski, DODN
21