Zagadnienia - Instytut Psychologii

Instytut Psychologii UO
Metodologia ze statystyką (ćw.)
II rok, semestr 3
Prowadzący: dr P. Zdybek
ZAKRES TEMATÓW OBOWIĄZUJĄCY DO EGZAMINU W SEMESTRZE ZIMOWYM 2016/2017
obowiązkowość
1. Metody i etyka badań psychologicznych: różnice pomiędzy naukowym i nienaukowym poznawaniem
rzeczywistości; podstawowe metody badawcze; etyczne problemy w psychologii. (Shaughnessy, Zechmeister,
Zechmeister 2002 s 22-55 i 60-97; kodeks etyczny zawodu psychologa PTP; uzupełnienie: Brzeziński, 2004,
s.29-46 )
2. Problemy, pytania i hipotezy badawcze: schemat postępowania badawczego w psychologii; poszukiwanie
problemu badawczego; poprawne stawianie pytania badawczego oraz hipotez badawczych. (Shaughnessy,
Zechmeister, Zechmeister 2002 roz. 1; Uzupełnienie: Brzeziński 2004, s.125-178).
3. Zmienne: czym jest zmienna; zmienne ilościowe i jakościowe; pomiar; rodzaje skal do pomiaru zmiennych;
klasyfikacja zmiennych wg Stevensa; rodzaje zmiennych w eksperymentach psychologicznych, badaniach
różnicowych i korelacyjnych (Shaughnessy, Zechmeister, Zechmeister 2002 roz. 1; Uzupełnienie:
Brzeziński, 2004, s.183-215).
4. Operacjonalizacja zmiennych i projektowanie badań empirycznych: terminy teoretyczne i terminy
empiryczne - czynnik teoretyczny i wskaźnik empiryczny; operacjonalizacja poprzez budowanie wskaźników;
procedura operacjonalizacji; dobór narzędzia pomiarowego i pomiar zmiennej; (Shaughnessy, Zechmeister,
Zechmeister 2002 roz. 1; Brzeziński, 2004, s.206-214)
5.Modelowanie badań empirycznych z podziałem na ilościowe i jakościowe; sondaż bezpośredni i pośredni,
badania ankietowe, ślady fizyczne, dane archiwalne, analiza treściowa (Shaughnessy, Zechmeister,
Zechmeister 2002 roz.4 i 5)
Plany eksperymentalne; badania różnicowe, korelacyjne i inne plany badawcze. (Shaughnessy, Zechmeister,
Zechmeister 2002 roz.4 i 6; Uzupełnienie: Francuz i Mackiewicz,2006, s. 59-74; Paluchowski, 2009).
6. Wewnętrzne determinanty procesu badawczego – LPO, WSH, OIB (Uzupełniające: Brzeziński, 2004,
s.88-120).
7. Zastosowanie rachunku prawdopodobieństwa w badaniach psychologicznych: próba i populacja,
rodzaje doboru próby; zmienna losowa jako wynik badania; trafność i rzetelność pomiaru (Shaughnessy,
Zechmeister, Zechmeister 2002 roz. 6)
Parametry rozkładu zmiennej losowej - średnia arytmetyczna, mediana, moda, kwartyle, kwantyle, skośność,
kurtoza; wskaźniki zmienności - wariancja, odchylenie standardowe, rozstęp; (Uzupełniające: Brzeziński, 2004,
s.231-248).
8. Wnioskowanie statystyczne (rodzaje rozkładów, prawo wielkich liczb, estymacja i estymatory, centralne
twierdzenie graniczne, właściwości rozkładu normalnego, przedział ufności; hipotezy badawcze a hipotezy
statystyczne, etapy testowania hipotez, błędy wnioskowania statystycznego (α i β) (Francuz, Mackiewicz,
2006, s. 209-275).
9. Miary siły związku między zmiennymi oraz testy istotności różnic – wprowadzanie ogólne: związek
liniowy vs krzywoliniowy, wybór optymalnej miary siły związku między zmiennymi; zasady prawidłowego
stosowania testów istotności różnic w badaniach empirycznych (zasada randomizacji; grupy zależne vs
niezależne, założenie o rozkładzie zmiennej zależnej w populacji, homogeniczność grup, wybór optymalnego
testu statystycznego (Shaughnessy, Zechmeister, Zechmeister 2002 roz. 6; uzupełnienie: Brzeziński, 2004
s.249-259;s. 260-277)
10. Plany z powtórzonymi pomiarami (Shaughnessy, Zechmeister, Zechmeister 2002 roz. 7)
Literatura:
Aronson E. (2001) Człowiek istota społeczna. Wybór tekstów. Warszawa: PWN.
Brzeziński J. (2004). Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: PWN.
Brzeziński, J. (2000). Badania eksperymentalne w psychologii i pedagogice. Warszawa: Scholar.
Brzeziński J. (2004.). Metodologia badań psychologicznych.. Wybór tekstów. Warszawa: PWN.
Ferguson G.A.i Takane Y. (1998). Analiza statystyczna w psychologii pedagogice.
Warszawa: PWN.
Francuz P. i Mackiewicz R. (2006). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce
nie tylko dla psychologów. Lublin: KUL
Nachmias Ch. F. i Nachmias D. (2001). Metody badawcze w naukach społecznych. Poznań: Zysk i S-ka
Wydawnictwo s.c.
Paluchowski, J.W. (2009). Badania jakościowe i ilościowe: czy któraś siostra jest brzydsza? W: A. Oleszkowicz
i P. Zdybek. (red.). Psychologia ilości, psychologia jakości. Uzupełniające się spojrzenia. Wrocław:
ATUT.
Shaughnessy J.J., Zechmeister E. B.i Zechmeister J.S. (2002). Metody badawcze w psychologii. Gdańsk: GWP.
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Tak
Nie
Tak
Nie
Nie
Tak
Tak