OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA - SYLABUS 1. Nazwa przedmiotu/modułu: Kobieta w prawie islamu 2. Nazwa porzedmiotu/modułu w języku angielskim: Woman in Muslim law 3. Jednostka prowadząca przedmiot: Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Katedra Doktryn Politycznych i Prawnych 4. Kod przedmiotu/modułu: K1 5. Rodzaj przedmiotu/modułu: Przedmiot do wyboru/konwersatorium 6. Kierunek studiów: Studia Stacjonarne Prawa 7. Poziom studiów: Jednolite magisterskie 8. Rok studiów: 2015/2016 IV,V 9. Semestr: 7,9 10. Forma zajęć i liczba godzin: Konwersatorium Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby/osób prowadzących zajęcia: 11. Dr hab. Mirosław Sadowski prof. nadzw. UWr; mgr Agnieszka Kuriata, mgr Katarzyna Sadowa, mgr Małgorzata Samojedny, Wymagania wstepne w zakresie: ogólna wiedza o polityce i prawie oraz kulturze; świadomość co do istnienia regulacji prawnych sankcjonujących równość płci, umiejętność logicznego myślenia. Zrealizowanych przedmiotów: 12. Prawa człowieka, prawo międzynardowe Wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu: Podstawowa wiedza na temat praw człowieka, w tym praw kobiet; umiejętność dokonywania porównania systemów prawnych; zdolność do aktywnego udziału w dyskursie publicznym CELE PRZEDMIOTU 1. 13. 2. 3. Student nabywa podstawową wiedzę na temat źródeł islamu oraz usankcjonowania w nich zasady nierówności płci Student zapoznaje się z regulacjami kształtującymi pozycję prawną kobiet w islamie Student potrafi porównać i wskazać różnice pomiędzy pozycją prawną kobiet w islamie a pozycją kobiet w europejskim systemie prawnym ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA (W - wiedza, U - umiejętności, K - kompetencje społeczne) Student nabywa podstawową wiedze dotyczącą źródeł prawa muzułmańskiego W Student nabywa wiedzę o regulacjach muzułmańskich kształtujących pozycję kobiet W Student nabywa szczegółową wiedzę z zakresu różnic pomiędzy prawną pozycją kobiet i mężczyzn w islamie W Student potrafi dokonać prawidłowej komparatystyki pozycji prawnej kobiet w islamie z pozycja kobiet usankcjonowaną w systemie prawa europejskiego U Student potrafi wskazać podstawowe prawa i obowiązki kobiet w islamie oraz odnieść je do praw i obowiązków mężczyzn 14. Student potrafi samodzielnie uzupełnić wiedzę z zakresu prawnej pozycji kobiet w islamie poprzez analizę odpowiednich źródeł U U Student potrafi wskazać zarówno na teoretyczne uregulowanie pozycji prawnej kobiet w islamie, jak i stosowanie regulacji w praktyce, zarówno w krajach muzułmańskich, jak i wśród mniejszości muzułmańskich w Europie U Student jest zdolny do publicznego przedstawienia pozycji prawnej kobiet w islamie K Student potrafi przedstawić osobom trzecim różnice pomiędzy pozycją prawną kobiet w islamie K a pozycją kobiet w systemie europejskim, ze szczególnym uwzględnieniem niekompatybilności wielu zasad szariatu z prawem europejskim Student jest zdolny uczestniczenia we współczesnym dyskursie dotyczącym kwestii równości/nierówności płci K TREŚCI PROGRAMOWE 15. 1. Wprowadzenie do prawa islamu – a) geneza b) źródła prawa 2. Geneza kształtowania się pozycji kobiet w islamie – a) okres dżahilijji b) okres od pojawienia się islamu w VII w. po współczesność 3. Regulacje dotyczące pozycji kobiet w źródłach prawa muzułmańskiego a)regulacje dotyczące kobiet ustanowione w Koranie b) regulacje dotyczące kobiet wynikające z sunny 4. Wskazanie różnic w pozycji kobiet ze względu na poszczególne szkoły prawa muzułmańskiego, z szczególnym uwzględnieniem wahhabizmu 5. Porównanie pozycji prawnej kobiet w islamie z pozycją prawną mężczyzn - analiza zasady nierówności płci 6. Prawo kobiet do małżeństwa – a)podstawowe kwestie związane ze sporządzaniem muzułmańskiego kontraktu małżeńskiego b) prawa i obowiązki kobiety jako żony c) prawo kobiety do rozwodu - formy rozwodów w prawie muzułmańskim d) prawo kobiet do opieki nad dziećmi w trakcie małżeństwa i po jego zakończeniu e) okres iddy 7. Tradycyjny muzułmański strój kobiet – a) rodzaje strojów b) muzułmańskie źródła sankcjonujące nakaz noszenia odpowiednich strojów przez kobiety c) regulacje dotyczący ubioru muzułmanek w poszczególnych krajach muzułmańskich d) regulacje dotyczące tradycyjnego stroju muzułmanek w krajach europejskich 8. Nakaz zachowania czystości, jako jedna z priorytetowych zasad islamu i jej konsekwencje dla kobiet a) regulacje zasady w źródłach prawa muzułmańskiego b) Zina (cudzołóstwo) - konsekwencje czynu: regulacje źródeł prawa muzułmańskiego oraz praktyka w poszczególnych krajach muzułmańskich i wśród mniejszości muzułmańskiej w Europie 9. Zabójstwa ‘honorowe’ oraz praktyka obrzezania kobiet a prawo muzułmańskie 10. Komparatystyka prawnej pozycji kobiet w islamie z pozycją kobiet w systemie prawa europejskiego ZALECANA LITERATURA: Literatura Podstawowa: 1 Bielawski, J., Islam – religia państwa i prawa, Warszawa 1973 2 Darwish N., Okrucieństwo w majestacie prawa. Prześladowanie kobiet w świecie islamu, Warszawa 2011 3 Esposito L., DeLong-Bas N. J., Women in Muslim Family Law, Syracuse 2001 4 Fąfara M., Prawo kanoniczne wobec małżeństwa z osobą wyznania muzułmańskiego [w:] Kortowski Przegląd Prawniczy nr 3/2013, pod red. J. Krzywkowska, Olsztyn 2013 5 Fournier P., Muslim Marriage in Western Courts, Lost in Transplantation, Great Britain, 2010 6 Jaawad H. A., The Rights of Women in Islam. An Authentic Approach, New York 1998 7 Koran, z arabskiego przełożył i komentarzem opatrzył J. Bielawski, Warszawa 1986 8 Krajczyński J., Małżeństwo z muzułmaninem [w:] Prawo Kanoniczne 1-2 2009, pod red. M.A. Myrcha, Warszawa 2009 9 Maududi al S. A. A., The rights and duties of spouses, Delhi 2000 Mucha M., Zderzenie katolickiej i muzułmańskiej wizji małżeństwa – podstawowe trudności [w:] 10 Annales Canonici 9 (2013), pod red. J. Krzywda, Kraków 2013 11 Muzułmanie w Europie, pod red. A. Parzymies, Warszawa 2005 12 Nasir J. J., The Islamic Law of Personal Status, London 1990 13 Nasir J. J., The Status of Women Under Islamic Law and Modern Islamic Legislation, Leiden, Boston 2009 14 Pasamonik B., Rola płci w integracji europejskich muzułmanów, Kraków 2013 15 Qaradawi Y., Fiqh of Muslim miniorities, Contentius Issues & Recommended Solutions, Egipt, 2003 16. 16 Queer a islam. Alternatywna seksualność w kulturach muzułmańskich, pod red. K.Górak-Sosnowska, Sopot 2012 17 Pasamonik B., Rola płci w integracji europejskich muzułmanów, Kraków 2013 Rzepecka A. E., Małżeństwa Polek z wyznawcami islamu. Analiza czynników wpływających 18 dezintegrująco na związki heterogeniczne, [w:]: Być kobietą w Oriencie, pod red. D. Chmielowskiej, Warszawa 2001 19 Welchman L., Hossain S., ‘Honour’ crimes, paradigms and violence against women, Londyn 2005 20 21 Welchman L., Women and Muslim Family Laws in Arab States. A Comparative Overview of Textual Development and Advocacy, Amsterdam, 2007 Idriss M. M., Abbas T., Honour, Violence, Women and Islam, Nowy Jork 2010 22 Zyzik M., Małżeństwo w prawie muzułmańskim, Warszawa 2003 23 Literatura Uzupełniająca: 1 Bar W., Wolność religijna w Dar al-islam. Zagadnienia prawa wyznaniowego, Lublin 2003 2 Górak-Sosnowska K., Kubicki P., Pędziwiatr K., Islam i obywatelskość w Europie, Warszawa 2006 Islam w Europie: bogactwo różnorodności czy źródło konfliktów, pod red. Widy-Behiesse M., Warszawa 2012 3 Landowski Z., Polityczny wymiar islamu we współczesnych konstytucjach, Warszawa 2013 4 Lewis B., Co się właściwie stało? O kontaktach Zachodu ze światem islamu, Warszawa 2002 5 Nasr S. H., Istota islamu. Trwałe wartości dla ludzkości, Warszawa 2010 6 Khidayer E., Arabski świat, Warszawa 2012 7 Khidayer E., Życie po arabsku, Warszawa 2013 17. Język wykładowy: polski Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta 18. Godziny zajęć dydaktycznych zgodnie z planem studiów Praca własna studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności 14 76 Suma Godzin 90 Liczba punktów ECTS 3 Sugerowana liczba punktów ECTS Sylabus został zatwierdzony przez: Data zatwierdzenia: Min / Max