Melodyjność reformacji

Melodyjność reformacji
Słowik może opanować do 260 typów strof. Obok swego talentu muzycznego słynie więc
także z bogatego repertuaru. Obie te cechy wyjaśniają, dlaczego Marcina Lutra jeszcze za
życia nazywano „Słowikiem z Wittenbergi”. Ponieważ reformator wykorzystał swoją
muzykalność stwarzając wiele pieśni kościelnych i dzięki temu powstał po wsze czasy
imponujący ich zbiór. Poezji i melodiom Lutra śpiew zawdzięcza do dziś swoją wysoką rangę
w ewangelickiej kulturze kościelnej.
Luter traktował od samego początku muzykę jako ważny element wiary. Dlatego z
namiętnością zadeklarował ją jako „talent i dar boży, który wypędza szatana i niesie
człowiekowi radość“. Ponieważ pieśni kościelne przyczyniały się w sposób decydujący do
rozpowszechniania aspektów duchowych, muzyka odgrywała w okresie reformacji znacznie
większą rolę niż tylko jako rozrywka. Ową symbiozę można odnaleźć w Saksonii nie tylko w
miejscach historycznych. Dziedzictwo muzyczne jest tutaj do dziś nieodzowną częścią
składową krajobrazu muzycznego.
Marcin Luter źródłem inspiracji dla utalentowanych muzyków
Sam Jan Sebastian Bach pomógł protestanckiej muzyce kościelnej dojść do swego rozkwitu.
Wielki kompozytor baroku nazywał siebie przekonanym luteraninem i poświęcał się z
odpowiednim zaangażowaniem poezji reformatora. Transformując wielogłosowe dzieła
chóralne, chorały i utwory organowe, nadał Bach reformacji bogate spektrum melodyjne. W
Lipsku, w którym jako kantor kościoła św. Tomasza kształtował przez 27 lat krajobraz
muzyczny, życie i twórczość artysty zostały plastycznie przetworzone dla potomności. Idąc
szlakiem „Śladami Nut można np. zwiedzić Muzeum Bacha i kościół św. Tomasza. Godne
zwiedzenia jest również Muzeum Instrumentów Muzycznych im. Grassiego, w którym
wystawiono liczne eksponaty z okresu baroku.
Co prawda już za życia bardzo ceniono Bacha, jednak w XIX w. jego twórczość zyskała
ponownie na wielkiej popularności. Przyczynił się do tego przede wszystkim Feliks
Mendelssohn Bartholdy, który również tworzył w Lipsku i był inspirowany dziełami mistrza
baroku. Już w dzieciństwie Bartholdy przeszedł na protestantyzm i swojej głębokiej
religijności dał wyraz w swoich licznych kompozycjach. Dom, w którym zmarł Bartholdy i w
którym ten wielki kompozytor okresu romantyzmu ukończył również swoje oratorium „Eliasz“,
stanowi obecnie jedno z lipskich centrów kulturalnych i prezentuje ekspozycję poświęconą
życiu i twórczości tego wyjątkowego artysty.
Mocne głosy spadkobierców reformacji
Zarazem dwa saksońskie chóry chłopięce zasługują już od wielu stuleci na tytuł „szczególnie
godne usłyszenia“: chór kościoła św. Tomasza w Lipsku „Thomanerchor” i drezdeński chór
kościoła św. Krzyża „Dresdener Kreuzchor”. Oba chóry łączy obok wybitnego dźwięku
przede wszystkim ich misja: pielęgnowanie protestańskiego zbioru pieśni. Z tego względu
można zawsze usłyszeć dzieła Jana Sebastiana Bacha podczas motetów i koncertów chóru
św. Tomasza. Ciekawostką jest, że śpiewacy byli też stałymi towarzyszami Lutra. I tak chór
chłopięcy św. Tomasza wystąpił podczas mszy w kościele św. Tomasza w 1519 r., która
zaingurowała dysputę lipską.
20 lat później Lutrowi ponownie towarzyszyły owe wysokie, chłopięce głosy podczas
uroczystego przemówienia inaugurującego wprowadzenie wyznania protestanckiego jako
religii państwowej w saksońskim księstwie.
W stolicy kraju inny chór chłopięcy św. Krzyża „Kreuzchor“ prezentuje obok dzieł Bacha
przede wszystkim pieśni skomponowane przez Henryka Schütza. Ten „ojciec muzyki
niemieckiej“, który tworzył w Dreźnie w okresie wojny trzydziestoletniej, stworzył nową jakość
protestanckiej muzyki kościelnej. Każdej jesieni prezentowane są jego dzieła podczas
Festiwalu Muzyki Henryka Schütza. Wtedy chór „Kreuzchor“, który w 2016 r. obchodzi w
formie różnych imprez 800-lecie swego istnienia, prezentuje w nowej szacie kompozycje
tego pierwszego, cenionego na całym świecie niemieckiego kompozytora.
Kamień węgielny dla muzycznej branży gospodarczej
Bez reformacji Saksonia nie miałaby może dzisiaj sławy jako centrum budowy instrumentów
muzycznych: gdy w wyniku augsburgskiego pokoju religijnego innowierców wypędzono z ich
ojczyzny, wtedy czescy uchodźcy religijni osiedli się w regionie Vogtlandu. Było to szczęśliwe
zrządzenie losu dla całego regionu, ponieważ wśród uchodźców byli lutnicy, którzy
zamieszkali w miejscowościach Markneukirchen, Klingenthal i Schöneck.
Założenie w 1677 r. pierwszego w Niemczech cechu budowy instrumentów muzycznych
rozpoczęło muzyczną karierę Vogtlandu, który obecnie - zatrudniając ponad 1.000
pracowników - jest najważniejszą w skali europejskiej lokalizacją budowy instrumentów
muzycznych. W Markneukirchen turyści mogą podczas fascynującego zwiedzania w
warsztatach pokazowych podziwiać, z jaką precyzją i z jaką miłością do szczegółów
produkuje się instrumenty muzyczne. Szczególnie opłaca się także zwiedzenie muzeum
instrumentów muzycznych. Tutaj ok. 3.000 eksponatów obrazuje różne fasety tego
artystycznego rzemiosła.
Ważniejsze wydarzenia muzyczne w związku z jubileuszem 500-lecia reformacji 2017
•
01.07. – 31.08.2017 r.: koncerty poranne przy pomniku Bacha – Lato Muzyczne w
Lipsku International, dziedziniec kościoła św. Tomasza w Lipsku
•
08.09.2017 r. – 28.01.2018 r.: ekspozycja pt. „Bach i Luter“, Muzeum Bacha w
Lipsku
•
28.04.2017 r. prapremiera musicalu „W samym kraju bożym“ – międzynarodowy
projekt teatralny Landesbühnen Sachsen Radebeul z okazji jubileuszu reformacji w
2017 r.
•
25. – 28.05.2017 r.: „Uroczystość kościelna w drodze“ pt. „Lipska muzyka miejska:
Muzyka.Dysputa.Życie.“ ze spotkaniem puzonistów, Lipsk
•
09. – 18.06.2017 r.: Festiwal Bachowski w Lipsku „Piękna nowa pieśń – muzyka i
reformacja“, Lipsk
•
23.09. – 7.10.2017 r.: Dni Bachowskie w kościele Frauenkirche w Dreźnie
•
06. – 15.10.2017 r.: Festiwal Muzyczny im. Henryka Schütza, Drezno
•
regularne motety w kościele św. Tomasza: w piątki o godz. 18 i soboty o godz. 15
(z wyjątkiem okresu ferii szkolnych w Saksonii)
•
regularne nieszpory w kościele św. Krzyża w Dreźnie: w soboty o godz. 17
(z wyjątkiem okresu ferii szkolnych w Saksonii)
Kontakt: Tourismus Marketing Gesellschaft Sachsen mbH, Bautzner Straße 45/47, 01099
Drezno, tel.: +49 351-4917025, fax: +49 351-4969306,
[email protected], www.sachsen-tourismus.de,
www.facebook.com/Sachsen-Tourismus