Scenariusz lekcji historii - Reformacja w Europie w I połowie XVI wieku 1. Cele lekcji a. Wiadomości Lekcja ma na celu zapoznanie uczniów z najważniejszymi poglądami głoszonymi przez reformatorów religijnych i ze skutkami reformacji. Ma także kształtować umiejętności w zakresie prawidłowego formułowania wypowiedzi, samodzielnej pracy z podręcznikiem ze szczególnym uwzględnieniem selekcji materiału oraz zastosowania poznanych na lekcji terminów. Ponadto lekcja służy podkreśleniu znaczenia tolerancji religijnej. W trakcie lekcji uczniowie zapoznają się z ważnymi dla omawianego tematu pojęciami, nazwiskami oraz datami, które będą musieli zapamiętać. Do najważniejszych należą: daty: 1517 r., 1534 r., 1536 r., 1555 r. nazwiska: Marcin Luter, Jan Kalwin, Henryk VIII pojęcia: reformacja, luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, protestantyzm, celibat, predestynacja b. Umiejętności Uczeń powinien znać i rozumieć: przyczyny reformacji. Uczeń powinien umieć: wyjaśnić hasła reformatorów: Marcina Lutra i Jana Kalwina oraz omówić podobieństwa i różnice między nimi; udzielić odpowiedzi na pytania: jakie znaczenie miało wystąpienie Marcina Lutra w 1517 roku; na czym polega teoria predestynacji; jaka była przyczyna rozłamu w angielskim Kościele; ocenić skutki reformacji; prawidłowo analizować tekst źródłowy. 2. Metoda i forma pracy Metoda oparta na słowie: praca z podręcznikiem pod kierunkiem nauczyciela, praca z tekstem źródłowym, elementy wykładu. 3. Środki dydaktyczne 1. Wojciechowski G., Historia, Podręcznik dla gimnazjum, część II, Warszawa 2005, s.30-35. 2. Tezy Marcina Lutra z 1517 [w:] Historia. Teksty źródłowe do ustnego egzaminu maturalnego, pod red. J. Chańko Warszawa 1997, s. 33 4. Przebieg lekcji a. Faza przygotowawcza Rozmowa - uczniowie przypominają wiadomości odnoszące się do idei renesansu humanistów. b. Faza realizacyjna 1. Uczniowie czytają w podręczniku tekst dotyczący reformacji w Niemczech i na podstawie tego tekstu definiują pojęcie reformacji oraz jej przyczyny. 2. Na podstawie tekstu źródłowego przygotowanego przez nauczyciela uczniowie odpowiadają na pytania: o w jaki sposób, według Lutra, chrześcijanin może zapewnić sobie zbawienie? o jakie zarzuty pod adresem papieża formułuje Luter w swoich tezach? Dodatkowo uczniowie wyszukują w podręczniku informacje dotyczące wystąpienia Lutra w 1517 roku i ustnie prezentują zebrane wiadomości. 3. Elementy wykładu: nauczyciel referuje skutki wystąpienia Lutra i reformacji w Niemczech. 4. Uczniowie czytają w podręczniku tekst traktujący o kalwinizmie. Na podstawie treści charakteryzują poglądy Jana Kalwina, kładąc szczególny nacisk na wyjaśnienie teorii predestynacji. 5. Elementy wykładu: opowiadanie nauczyciela o przyczynach i przebiegu rozłamu w Kościele w Anglii. Prowadzący zajęcia podkreśla, na czym polegały różnice między reformacją w Europie a reformacją w Anglii. 6. Rozmowa nauczająca dotycząca tolerancji religijnej. c. Faza podsumowująca Zebranie wiadomości na temat reformacji w Europie, poznanie uczniów z najważniejszymi poglądami głoszonymi przez reformatorów religijnych i ze skutkami reformacji. 5. Bibliografia Wójcik Z., Historia powszechna XVI-XVII wieku, Warszawa 1999, s. 171-212. 6. Załączniki a. Zadanie domowe 1. Proponuje się, aby uczniowie wykonali odpowiednie ćwiczenie zawarte w podręczniku przy tym temacie, polegające na uzupełnianiu zdań z ćw. 3 ze str. 32 i ćw. 3 ze str. 35. 2. Korzystając ze źródeł pozalekcyjnych odpowiedz na pytanie: co to jest ekumenizm?