prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmian studium
advertisement
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ ZMIAN STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY TELATYN Autor opracowania: mgr inż. Ewa Maj Lublin 2015 SPIS TREŚCI: I. INFORMACJE OGÓLNE ……………………………………..………………….….........… str. 4 1. 2. 3. 4. 5. Wprowadzenie ………………………………………………………………….....…... str. 4 Cel, zakres opracowania oraz powiązanie z innymi dokumentami ……………….…... str. 4 Metody stosowane przy sporządzaniu prognozy ........................................................... str. 5 Przewidywane metody analizy skutków realizacji postanowień projektu Studium ....... str. 6 Transgraniczne oddziaływanie na środowisko ............................................................... str. 7 II. ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH JEGO ZMIAN PRZY BRAKU REALIZAJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ……………………………………………………………………...… str. 7 1. Położenie administracyjne i geograficzne ...................................................................... str. 7 2. Budowa geologiczna ..................................................................................................... str. 7 3. Rzeźba terenu ................................................................................................................ str. 8 4. Gleby .............................................................................................................................. str.8 5. Surowce mineralne ........................................................................................................ str. 9 6. Wody powierzchniowe i podziemne ............................................................................. str. 9 7. Warunki klimatyczne i stan powietrza ........................................................................ str. 10 8. Flora i fauna ................................................................................................................. str. 11 9. Obszary i obiekty chronione ........................................................................................ str. 11 10. Zabytki i krajobraz kulturowy ............................................................................... str. 14 11. Potencjalne zmiany stanu środowiska przy braku realizacji projektowanego dokumentu ………………………………………………...…………………….. str. 16 III. OCENA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ SKUTKÓW REALIZACJI DOKUMENTU DLA ISTNIEJĄCYCH OBSZARÓW CHRONIONYCH ………………………………………………………… str. 16 IV. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM …………...…………………………………….. str. 17 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Wpływ na gleby i powierzchnię ziemi …………………..…………………..…...… str. 17 Wpływ na wody powierzchniowe i podziemne ......................................................... str. 17 Wpływ na klimat i powietrze atmosferyczne ............................................................. str. 18 Wpływ na klimat akustyczny, emitowanie pól elektromagnetycznych ..................... str. 18 Wpływ na krajobraz, zabytki i dobra materialne ……......……………....…………. str. 18 Wpływ na zdrowie ludzi ……………………………………………..…..….….….. str. 19 Wpływ na florę, faunę i różnorodność biologiczną ................................................... str. 20 Wpływ na obszary chronione ……………………………..……..…..…………..…. str. 20 Wpływ ustaleń Studium na poszczególne komponenty środowiska …..................... str. 21 V. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZANIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, MOGĄCYCH WYNIKAĆ Z REALIZACJI USTALEŃ STUDIUM ....................................................................................................... str. 24 2 VI. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE …………………..……………………..........… str. 24 VII. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU …….................… str. 25 VIII. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ….................................. str. 27 IX. DOKUMENTY WYKORZYSTANE PRZY SPORZADZANIU PROGNOZY …………………………………………………………………………….. str. 29 3 I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Wprowadzenie Prognozę wykonano dla potrzeb projektu zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w granicach administracyjnych gminy Telatyn, który jest opracowywany na podstawie: Uchwały Nr XXIX/166/2014 Rady Gminy Telatyn z dnia 27 czerwca 2014r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Telatyn. Przedmiotem zmiany studium jest wyznaczenie nowego sposobu zagospodarowania terenów objętych zmianą studium. Uchwały Nr III/19/2014 Rady Gminy Telatyn z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie zmiany uchwały o przystąpieniu do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Telatyn. W uchwale Nr XXIX/166/2014 Rady Gminy Telatyn z dnia 27 czerwca 2014r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wprowadzono zmianę granic opracowania. Prognoza ocenia ustalenia zmian Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Telatyn. Podstawą prawną dla opracowania Prognozy stanowią: Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012r., poz. 647 z późn. zm.); Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013r., poz. 1235z późn. zm). 2. Cel, zakres opracowania oraz powiązania z innymi dokumentami Celem Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego generalnie jest uzyskanie podstawowego narzędzia do prowadzenia polityki przestrzennej i rozwoju społeczno-gospodarczego gminy w zakresie ładu przestrzennego, komunikacji, infrastruktury technicznej. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem polityki przestrzennej gminy, sporządzonym w oparciu o uwarunkowania i potrzeby lokalne, ale z uwzględnieniem uwarunkowań i potrzeb wyższego rzędu – regionalnych czy wojewódzkich. Studium zawiera postanowienia ogólne, co do uwarunkowań i kierunków przeznaczenia i zagospodarowania poszczególnych terenów oraz zasady ochrony środowiska przyrodniczo-kulturowego i kształtowania ładu przestrzennego. Zmiany przedmiotowego Studium obejmują: U - tereny zabudowy usługowej; MN - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; MW - tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 4 Celem Prognozy jest określenie charakteru prawdopodobnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze, które mogą być spowodowane realizacją zalecanych lub dopuszczonych przez Studium kierunków zagospodarowania terenu (potencjalne zagrożenia, których nie udało się wyeliminować w procesie planowania, będącego wynikiem optymalnego pogodzenia celów społeczno-ekonomicznych z ekologicznymi i generowanie przez Studium pozytywnych przekształceń środowiska). Zakres niniejszej Prognozy został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Lublinie (znak pisma: WST.III.410.83.2014.KŁ, WST.III.411.28.2014.KŁ, WST.III.410.3.2015.KŁ, WST.III.411.3.2015.KŁ) i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Tomaszowie (znak pisma: ONS - NZ. 700/5/2015) oraz dostosowany do skali dokumentu, stopnia szczegółowości i precyzji jego zapisów. Kluczowymi dokumentami, w powiązaniu, z którymi została sporządzona Prognoza były: 1. Uzgodnienie zakresu prognozy z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Lublinie (znak pisma: WST.III.410.83.2014.KŁ, WST.III.411.28.2014.KŁ, WST.III.410.3.2015.KŁ, WST.III.411.3.2015.KŁ); 2. Uzgodnienie zakresu prognozy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Tomaszowie Lubelskim (znak pisma: ONS - NZ. 700/5/2015); 3. Zmiana planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Telatyn; 4. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Telatyn – Tomaszów Lubelski 2001r – 2002r, zmiana – 2015r; 5. Ekofizjografia dla planu przestrzennego zagospodarowania Gminy Telatyn - Telatyn 2003r, aktualizacja - 2015r; 6. Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017; 7. Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2014r - WIOŚ Lublin; 8. Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012 – 2015 z perspektywą do roku 2019; 9. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego; 10. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016. Ilekroć w niniejszym dokumencie jest mowa o ‘Studium’, rozumie się przez to projekt zmian Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Telatyn i analogicznie przez określenie ‘Prognoza’ rozumie się Prognozę oddziaływania na środowisko ustaleń zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Telatyn. 3. Metody stosowane przy sporządzaniu prognozy Prognoza została sporządzona przy zastosowaniu metod opisowych, analiz jakościowych wykorzystujących dostępne wskaźniki stanu środowiska oraz identyfikacji i wartościowania skutków przewidywanych zmian w środowisku ze szczególnym uwzględnieniem przewidywanych znaczących oddziaływań oraz obszarów prawnie chronionych na podstawie, których wyciągnięto określone wnioski. Prace prognostyczne polegały na przeprowadzeniu 5 studiów dokumentów charakteryzujących strukturę przyrodniczą terenu (stan istniejący i dotychczasowe przekształcenia środowiska) oraz analizy istniejących i projektowanych inwestycji w obszarze Studium i jego sąsiedztwie, mających na celu identyfikacje ewentualnych problemów i konfliktów oraz ocenę proponowanych rozwiązań i tendencje dalszych procesów w kontekście obecnego zagospodarowania obszaru. 4. Przewidywane metody analizy skutków realizacji postanowień projektu Studium Metody analizy skutków realizacji ustaleń Studium dotyczą zidentyfikowania i kontroli wszystkich zmian środowiskowych wywołanych ingerencją inwestycyjną w środowisko przyrodnicze. Zgodnie z art. 25 Ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. w celu uniknięcia powielania monitorowania w myśl zasady Dyrektywy 2001/42/WE w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko wpływ ustaleń tego projektu na środowisko przyrodnicze kontrolowany będzie w ramach systemu Państwowego Monitoringu Środowiska. Wyniki prowadzonego monitoringu prezentowane będą corocznie w Raportach o stanie środowiska, wydawanych w formie ogólnodostępnej publikacji. Źródłami danych w tym zakresie mogą też być: Wojewódzka Baza Danych (prowadzona przez Marszałka Województwa), źródła administracyjne wynikające z obowiązków sprawozdawczych lub zapisów ustawowych (decyzje, zezwolenia, pozwolenia) oraz badania statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego. Zgodnie z art. 55 ust. 5 Ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko organ opracowujący projekt dokumentu, jest obowiązany prowadzić monitoring skutków realizacji postanowień przyjętego dokumentu w zakresie oddziaływania na środowisko, zgodnie z częstotliwością i metodami, o których mowa w ust. 3 pkt 5. Monitoring skutków realizacji postanowień przyjętego dokumentu w zakresie oddziaływania na środowisko może polegać np. na analizie i ocenie stanu poszczególnych komponentów środowiska w oparciu o wyniki pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska (o ile analizy i oceny stanu poszczególnych komponentów środowiska oparte na wynikach pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska odnoszą się do obszaru objętego projektem Studium) lub w ramach indywidualnych zamówień, na kontroli i ocenie zgodności wyposażenia terenu w infrastrukturę techniczną z ustaleniami przyjętego dokumentu. Za najistotniejsze z punktu widzenia ochrony środowiska, należy uznać monitorowanie obejmujące: pomiary emisji niskiej w obrębie najintensywniej uczęszczanych dróg, a także w sąsiedztwie skupisk terenów mieszkalnych (szczególnie w sezonie grzewczym); kontrola stanu jakości wód powierzchniowych i podziemnych (2 razy w roku); pomiar hałasu w obrębie terenów zabudowy mieszkaniowej najintensywniej użytkowanych dróg (minimum raz w każdej porze roku). 6 Przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r., art. 32 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (poza obowiązkiem przeprowadzenia analizy zmian zagospodarowania raz w ciągu jednej kadencji władz gminy) nie regulują metod analizy skutków środowiskowych zapisów Studium. Instrumentem badania jakości środowiska jest monitoring, zapisany w innych aktach prawnych, którego zakres i częstotliwość wynika z charakteru inwestycji dopuszczonych w Studium. Należy pamiętać, że są to jedynie wskazania i proponowane zalecenia, szczegółowy zakres określony może zostać na dalszych etapach proceduralnych (decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach). 5. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko Realizacja zapisów omawianej zmiany Studium nie będzie powodowała transgranicznego oddziaływanie na środowisko z uwagi na niewielką łączną powierzchnię terenu objętego zmianą, położenie trenów gminy w bezpiecznej odległości od granicy polsko – ukraińskiej (17 km) oraz brakiem lokalizacji inwestycji mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. II. ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNYCH JEGO ZMIAN PRZY BRAKU REALIZAJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 1. Położenie administracyjne i geograficzne Administracyjnie Gmina Telatyn położona jest w południowej części województwa lubelskiego i południowej części powiatu Tomaszów Lubelski. Granica administracyjna gminy sąsiaduje od północy z gminą Mircze, od zachodu z gminą Łaszczów, od strony południowej z gminą Ulhówek, od strony wschodniej z gminą Dołhobyczów. Według podziału fizjograficznego gmina leży na Wyżynie Zachodniowołyńskiej w obrębie mezoregionu Grzęda Sokalska. 2. Budowa geologiczna Pod względem geologicznym Grzęda Sokalska na której leży Gmina Telatyn zbudowana jest ze skał wapiennych wieku kredowego (górny - mastrycht). Budują ją odporne na działanie erozji chemicznej opoki i margle zawierające 40 - 80 % węglanów z lepiszczem krzemionkowym. Utwory te przykrywa grubym płaszczem less o miąższości kilku kilkunastu metrów. Wyżyny Lubelsko – Wołyńskie wchodzą w skład dwóch dużych jednostek struktury wgłębnej, wydzielonych w skali całej Europy. Są to: platforma wschodnioeuropejska i niecka brzeżna. Platforma wschodnioeuropejska powstała w prekambrze, podczas paleozoicznych cyklów orogenicznych. Zabudowa jest ze skał krystalicznych i metamorficznych. Strop tych utworów schodowo opada ku południowemu - wschodowi. Prekambryjski fundament został pokryty skałami i osadami młodszymi, które powstały epikontynentalnych zalewów morskich. Te młode utwory geologiczne nie podlegały fałdowaniom górotwórczym. Niecka brzeżna to obniżenie strukturalne oddzielające platformę prekambryjską od antyklinorium 7 świętokrzyskiego. Fundament prekambryjski zbudowany ze skał krystalicznych położony jest bardzo głęboko i został pofałdowany w czasie orogenezy kaledońskiej. Na skałach paleozoicznych lezą niezgodne utwory mezozoiczne jury i kredy. Skały kredowe na opisanym terenie gminy Telatyn zostały pokryte czwartorzędowymi utworami pylastymi, głównie lessami. Lessy występują w postaci oddzielnych płatów o miąższości kilkunastu metrów, które okrywają różne elementy rzeźby, od teras po wierzchowiny. Materiał lessowy jest produktem wietrzenia w warunkach pustynnych, ciepłych lub zimnych peryglacjalnych. Na lessach wykształciły się bardzo dobre i dobre gleby w typie czarnoziemów i gleb brunatnych. Lessy nadają glebom szczególnie dobre właściwości fizyczno - chemiczne: duża porowatość, pulchność, przepuszczalność, odczyn glebowy, zasobność w makro i mikro elementy. 3. Rzeźba terenu Omawiana gmina położona jest w granicach zróżnicowanej hipsometrycznie Grzędy Sokalskiej. Wysokości względne często przekraczają tu 50 metrów, a rozczłonkowanie terenu jest duże i ze względu na budowę geologiczną, rzeźbę tego terenu określa się mianem „rzeźby lessowej". Zachodniej część Grzędy Sokalskiej, w której zlokalizowana jest gmina charakteryzuje się regularnym układem orograficznym nawiązującym do budowy geologicznej. Obszar całej gminy pokrywają dość grube pokrywy lessowe. Lessy w dużym stopniu zakryły i zmodyfikowały ukształtowanie starszego podłoża. Jednym z najważniejszych elementów rzeźby są doliny, które na obszarze analizowanej gminy tworzą dość gęstą sieć. Są to doliny przeważnie głęboko wcięte o dość stromych zboczach i wąskich i płaskich, akumulacyjnych dnach. Doliny wcięły się w zrównanie wierzchowinowe na głębokość 40-60 metrów. Duże znaczenie dla rolnictwa mają wysokości względne, które obrazują w pewnym stopniu intensywność urzeźbienia. Deniwelacja względna dla obszaru całej gminy Telatyn wynosi 60 metrów. Największa wysokość 262,5 m n. p. m. znajduje się w dolinie rzeki Kamień, we wsi Dutrów i Żulice. Północna część gminy charakteryzuje się głównie rzeźbą lekko falistą o różnicy wysokości 3-10 m na odcinku 750 m. na obszarze gminy dominują stoki o nachyleniu dochodzącym do 3° - 73,2% obszaru gminy, pozostała cześć to stoki o nachyleniu rzędu 6° do 10 - 20° i więcej. 4. Gleby Według podziału geobotanicznego Polski W. Szafera Grzęda Sokalska należy do prowincji Pantyjsko - Pannońskiej, działu Stepowo-leśnego, krainy Wołyń Zachodni. Na obszarze gminy Telatyn występuje krajobraz wyżynny z glebami brunatnymi i czarnoziemami. Wśród użytków rolnych przewagę stanowią czarnoziemy na podłożu lessowym. Występują też gleby brunatne i rędziny. Klimat i warunki glebowe mają decydujący wpływ na warunki produkcji rolniczej. Ogólnie obszar ten posiada bardzo korzystne warunki przyrodnicze dla produkcji rolnej. Na terenie gminy Telatyn dominują gleby wytworzone z lessów. Największą powierzchnię zajmują czarnoziemy właściwe 5790 ha co stanowi 66,5% wszystkich gruntów ornych. Charakteryzują się głębokim poziomem próchnicznym 40 - 100 cm, stopniowo przechodzący w skałę macierzystą. Posiadają właściwe stosunki wodno - powietrzne. Do uprawy średnio 8 ciężkie. Czarnoziemy właściwe są zaliczane do I, II klasy bonitacyjnej. Ponadto na terenie gminy występują gleby: czarnoziemy zdegradowane 0,7% powierzchni, brunatne właściwe 29,3% - gleby te wytworzyły się w środowisku zasadowym lub obojętnym, w podłożu lasów liściastych. Powstają w procesie brunatnienia. Gleby te zawierają 1,5 do 2,5% próchnicy. Są przewiewne i łatwo przepuszczalne o dobrych właściwościach fizyczno - chemicznych, brunatne wyługowane 0,4% powierzchni gruntów ornych. Poważnym problemem dla gleb wytworzonych z lessów, położonych nu stokach jest erozja wodna dotyczy to 244 ha gleb gminy. 5. Surowce mineralne W obszarze gminy występują złoża surowców ilastych ceramiki budowlanej oraz kruszywo naturalne. Udokumentowane surowce ilaste występują w obszarze: złoża „Wierzchowina" — gliny lessowe do produkcji cegły, którego zasoby bilansowe w kat. A wynoszą 87813 m3, w kat. Ci 124439 m3 - złoże obecnie nie jest eksploatowane, złoża „Wola Żółkiewska" - lessy do produkcji cegły pełnej, którego zasoby bilansowe w kat. C i wynoszą 688970 m3; powierzchnia złoża 9,8 ha, średnia miąższość 6,7 m — złoże obecnie nie jest eksploatowane. Ponadto kruszywo naturalne rozpoznane jako piaski przydatne dla drogownictwa do produkcji mas bitumicznych, występuje w rejonach: Dąbie (zasoby bilansowe 19500 tyś. ton) i Markowiska - Borówek - zasoby bilansowe 26400tys. ton. 6. Wody powierzchniowe i podziemne Niemal cały obszar gminy leży w zlewni rzeki Bug. Sieć rzeczną tworzą rzeki: Kamień (Kamionka), Kmiczynka. W obszarze wyodrębnia się Jednolite części wód powierzchniowych rzeki Kmiczynki (kod PRLW2000266229). W ciągu ostatnich kilku lat żadna z rzek gminy Telatyn nie była objęta monitoringiem wód powierzchniowych. Najbliższy punkt pomiarowo-kontrolny znajduje się na rzece Huczwie w miejscowości Zimno, ok. 4 km na zachód od granicy gminy. Należy przyjąć, iż dane uzyskane w tym miejscu odpowiadają stanowi wód powierzchniowych rzeki Kmiczynki. Monitoring rzek realizowany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie w 2014 roku na rzece Huczwie (nazwa jcw – Huczwa od źródeł do Kanału Rokitna bez Kanału Rokitna, kod ocenianej jcw – PLRW200024266213) w punkcie pomiarowokontrolny Huczwa – Zimno wykazał: klasa elementów biologicznych – stan umiarkowany, klasa elementów hydromorfologicznych – stan bardzo dobry, klasa elementów fizykochemicznych (grupa 3.1 - 3.5) – stanu dobry, Klasa elementów fizykochemicznych – specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne (3.6) – stanu dobry, stan/potencjał ekologiczny – umiarkowany, Stan chemiczny – dobry, Stan – zły. 9 W płaskich dnach dolin rzecznych występują niewielkie naturalne zbiorniki wodne np. we wsi Poturzyn oraz źródła we wsi Kryszyn. W dolinie rzeki Kamień występują niewielkie skupiska dołów potorfowych wypełnionych wodą. Budowa geologiczna warunkuje głębokie zaleganie wód podziemnych. Główny poziom wodonośny tworzą skały wapienne wieku kredowego. Woda nie tworzy jednolitego, ciągłego zwierciadła, lecz posiada charakter szczelinowo-warstwowy. Pierwsze zwierciadło wody gruntowej występuje na różnej głębokości od 1 m do 50 m. Gmina znajduje się w obszarze wyodrębnionej jednostki gospodarki wodnej Jednolitej części wód podziemnych (kod PLGW2300109). Jednostka ta należy do regionu Środkowej Wisły i obejmuje powiaty: chełmski, hrubieszowski, zamojski, tomaszowski, lubaczowski. Powierzchnia 3.030,7 km2. Według regionalizacji hydrogeologicznej znajdującej się w Atlasie hydrogeologicznym Polski z 1995 r. obszar ten został zaklasyfikowany do regionu IX – lubelsko-podlaskiego. Cechy występowania wód słodkich: strefa aktywnej wymiany wód w obrębie kredy górnej sięga 100-120 m p.p.t., użytkowe poziomy wodonośne występują tylko w tej strefie, wody o mineralizacji >1 g/dm3 występują w utworach kredy dolnej, jury oraz niektórych ogniw paleozoiku, strop kredy dolnej występuje na głębokości 350-1000 m. Wierzchnią warstwę wodonośna tworzą wody porowo-szczelinowe w utworach piaszczystych czwartorzędu oraz utworach węglanowych kredy górnej (będące w łączności hydraulicznej). Dolną warstwę wodonośną tworzą natomiast wody szczelinowe w utworach węglanowych kredy górnej. JCWPd 109 charakteryzuje się znaczną nadwyżką zasobów wód podziemnych w odniesieniu do wielkości poboru wynoszącego mniej niż 2 % wielkości zasobów. Na obszarze JCWPd nie występują zanieczyszczenia wód podziemnych. Wody dobrej jakości, wymagają na ogół prostego uzdatniania. Cały obszar JCWPd 109 leży w obrębie GZWP 407 Niecka Lubelska (Zbiornik Chełm-Zamość). Wody podziemne badane były w 2010 r. i 2012 r. Ocena stanu chemicznego wykazała stan dobry. 7. Warunki klimatyczne i stan powietrza Na omawianym terenie dominują masy polarno-morskie i polarno-kontynentalne, mniejsze znaczenie odgrywają arktyczne, tropikalno-morskie i tropikalno-kontynentalne. Średnia roczna temperatura na poziomie rzeczywistym wynosi +7,2 °C. Miesiącem najzimniejszym jest styczeń -4,5 °C, a najcieplejszym lipiec +18,2 °C. Rozkład opadów wskazuje pewne zróżnicowanie w zależności od rzeźby terenu i pory roku. Średni opad roczny wynosi 625 mm. Liczba dni z pokrywą śnieżną około 120. Na obszarze tym występują jedne z najwyższych wartości i usłonecznienia względnego w okresie letnim. Na obszarze gminy nie występują istotne źródła zanieczyszczeń atmosfery (brak większych zakładów przemysłowych). Negatywny wpływ na stan czystości powietrza w gminie mają tzw. „niskie emisje” z lokalnych kotłowni lub indywidualnych gospodarstw 10 domowych. Do najistotniejszych zanieczyszczeń powietrza należy zaliczyć dwutlenek siarki, tlenki azotu, amoniaku, tlenki węgla i pyły. Badania powietrza (pyłu zawieszonego PM10, SO2, NO2, benzenu, benzo/a/pirenu, As, Cd, Ni, Pb, ozonu, CO) w roku 2009 zakwalifikowały strefę biłgorajsko-zamojską do klasy A (dla ochrony zdrowia i roślin jako głównego celu). 8. Flora i fauna Lasy i grunty leśne zajmują powierzchnię 549,7 ha, co stanowi 6,2 % ogólnej powierzchni gminy. Większe partie lasów występują głównie w północnej i południowej części gminy. Dominującym typem siedliskowym jest las świeży, a gatunkiem: grab, buk, dąb i topola. Zdecydowaną większość stanowią lasy państwowe, pełniące głównie funkcję gospodarczą. Około 21 ha lasów na omawianym obszarze zaliczono do ochronnych. W kompleksie leśnym na południe od Łykoszyna występują lasy wodochronne. Nadzór nad lasami pełni Nadleśnictwo Mircze. Drzewostan i szata roślinna terenów leśnych podlega ścisłej ochronie. Na obszarach tych istnieje zakaz zabudowy i zainwestowania terenów. Wskazuje się obszary przeznaczone do dolesień ze wstępnym określeniem granicy rolnoleśnej. Teren rolnicze gminy są miejscem bytowania i rozrodu chronionych gatunków ptaków (w tym gatunków priorytetowych) oraz stanowią żerowisko dla populacji ptaków, w tym ptaków drapieżnych oraz bociana białego (którego populacja w dolinie Bugu i Huczwy liczy około 500 par) i bociana czarnego. Rejon wschodniej Zamojszczyzny (gmina Telatyn, Dołhobyczów i Mircze) to jedno z największych zagęszczeń orlika krzykliwego w Europie – populacja ta liczy tu 80-90 par. Rewiry życiowe poszczególnych par mogą obejmować tereny w promieniu nawet do 5 km od gniazda. Tereny otwarte są miejscem lęgowym dla ortolana, dzierlatki i gąsiorka. Doliny Huczwy, Kamionki i Kmiczynki są miejscem rozrodu i bytowania derkacza – gatunku priorytetowego dla Wspólnoty Europejskiej. 9. Obszary i obiekty chronione Gmina Telatyn położona jest poza systemem ochrony funkcjonalnej ECONET PL (składowa ECONET EUROPA). W południowo – zachodniej części gminy wyznaczono specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Posadów” PLH 060073. Obszar obejmuje 2 płaty muraw i zarośli kserotermicznych porastających strome zbocza doliny rzeki Kamionki na północ od zabudowań wsi Posadów (jeden z płatów porasta wały wczesnośredniowiecznego grodziska). Na opisywanym obszarze znajduje się jedno z 3 krajowych stanowisk Żmijowca czerwonego (Echium russicum), gatunku wpisanego do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (kat. CR). Towarzyszą mu inne, rzadkie i chronione gatunki flory. Nie zidentyfikowano w obszarze gminy obiektów przyrodniczych w systemie informacyjnym CORINE biotops. Pomimo, przeciętnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych stan zagospodarowania przestrzennego oraz stan środowiska w obszarze gminy ma istotne znaczenie dla utrzymania podstawowych przyrodniczych powiązań funkcjonalno-przestrzennych oraz ilości i jakości zasobów środowiska i warunków życia ludzi. 11 Najbliższy obszar Natura 2000 PLB060017 Zlewnia Górnej Huczwy zlokalizowany w odległości ok.5 km w kierunku południowo-zachodnim i obejmuje położone w okolicach Łaszczowa fragmenty dolin rzeki Huczwy oraz jej dopływów: Rachanki, Wożuczynki, Siklawy i Kmiczynki, a także dwa nieduże kompleksy stawów rybnych w Łaszczowie i Zimnie. Zlewnia Górnej Huczwy jest lokalną ostoją ptaków wodno-błotnych, a także ostoją ciepłolubnych gatunków ptaków pochodzących z południowej części Europy (m.in. żołna Merops apiaster i dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus). Stosunkowo znaczną liczebność mają także tutejsze populacje lęgowe bączka Ixobrychus minutus, zielonki Porzana parva i derkacza Crex crex. Obszar gminy Telatyn funkcjonalnie powiązany jest z systemem rzecznym Huczwy, regionalnym korytarzem ekologicznym łączącym systemy przyrodnicze Roztocza (obszar węzłowy leśno - torfowiskowy i międzynarodowy korytarz ekologiczny) z doliną Bugu międzynarodowym korytarzem ekologicznym. Identyfikacja i ochrona systemu przyrodniczego gminy ma istotne znaczenie dla utrzymania łączności przyrodniczej w/w systemów przyrodniczych. Klasyczny pełny system przyrodniczy składa się z obszarów ekologicznych węzłowych, węzłów ekologicznych, korytarzy i sięgaczy ekologicznych. W/w elementy strukturalne mogą mieć różną rangę europejską, międzynarodową, krajową. Regionalny system przyrodniczy gminy Telatyn przedstawia się następująco: Obszary węzłowe Są to podstawowe elementy źródłowe SPG, składające się z odpowiednio dobranych i wzajemnie powiązanych ze sobą geokompleksów (całości przyrody charakteryzującej się jednorodną budową, strukturą i podobnym systemem funkcjonowania) mających znaczenie klimatyczne, hydrologiczne lub biologiczne dla danego obszaru. Wykorzystują one w największym stopniu specyficzne dla danego miejsca warunki środowiska przyrodniczego. Siła i zasięg oddziaływania obszarów węzłowych wiąże się z ich wielkością. W obszarze gminy nie ma terenów pełniących funkcje ekologicznych obszarów węzłowych. Węzły Przyjęto, że są to wspomagające elementy źródłowe systemu zasilania przyrodniczego, składające się z odpowiednio dobranych i wzajemnie powiązanych geokompleksów mających znaczenie klimatyczne, hydrologiczne i/lub biologiczne dla obszaru gminy. Pełnią one rolę centrów lokalnego zasilania wobec terenów otaczających, poprawiając ich warunki klimatyczne, hydrologiczne i biocenotyczne. W porównaniu z obszarami węzłowymi odznaczają się wyższym stopniem przekształceń antropologicznych, które jednakie nie ograniczają ich funkcji przyrodniczych. Na przykład kompleksy zabudowy jednorodzinnej na dużych działkach mogą pełnić role węzłów. Funkcje lokalnych węzłów ekologicznych pełnią - niewielkie kompleksy śródpolnych: lasów w południowej i północnej części gminy (ostoje fauny leśnej i zaroślowej), zbiorniki wodne w dolinach cieków w Kryszynie, Łykoszynie, Dutrowie, Nowosiółkach oraz w Poturzynie (ostoje fauny wodno-błotnej). 12 Korytarze ekologiczne Korytarze ekologiczne są podstawowymi elementami tranzytowymi (łącznikowymi) systemu przyrodniczego składającymi się z odpowiednio dobranych i wzajemnie powiązanych geokompleksów, łączących obszary węzłowe i węzły oraz regionalny system przyrodniczy w funkcjonalną całość. Określa się je równie jako biokorytarze, ciągi ekologiczne. Ich podstawową funkcją jest zapewnienie ciągłości SPM poprzez stworzenie odpowiednich warunków dla przepływu materii, energii i informacji pomiędzy jego elementami. W zależności od korytarza może być skoncentrowany spływ wód powierzchniowych lub podziemnych (korytarz hydrologiczny, bierny lub czynny), migracja roślin i zwierząt (korytarz biologiczny). Charakterystycznymi cechami korytarzy są: wielkość (długość, szerokość, głębokość), kształt (kierunek, krętość, nachylenie), zróżnicowanie wewnętrzne (pokrycie terenu, szerokość podłoża). lokalny korytarz ekologiczny rzeki Kamień (Kamionka) obejmujący dolinę rzeki z ekosystemami wodnymi, wodno-torfowiskowymi, łąkowymi oraz obustronny ciąg niewielkich kompleksów leśnych. Ma on charakter szerokiej strefy rzeczno - polnoleśnej, lokalny korytarz ekologiczny doliny rzeki Kmiczynka. Sięgacze Są to obszary, tereny wspomagające elementy tranzytowe SPG, składające się z odpowiednio dobranych i wzajemnie powiązanych kompleksów, które wychodząc z obszarów węzłowych, węzłów i korytarzy, zwiększają ich oddziaływanie na tereny otaczające. Umożliwiają i uaktywniają strefę brzegową SPG, która jest miejscem przenikania się wzajemnych wpływów systemu na otoczenie i odwrotnie. Sięgaczami mogą być np. początkowe odcinki niedużych dolin rzecznych albo krótkie pasy zadrzewień. System przyrodniczy nie pozostaje niezależną częścią, jest powiązany z otoczeniem, z innymi geokompleksami, które nie wchodzą w skład systemu, ale są pod jego wpływem i na niego wpływają. Funkcje sięgaczy pełnią dolinki niewielkich cieków wodnych, mokradła śródpolne oraz suche doliny. System przyrodniczy uzupełniają: zadrzewienia przydrożne, zadrzewienia przy obiektach kulturowych /cmentarze kościelne i grzebalne, parki podworskie itp.: park pałacowy o pow. 8 ha w Poturzynie, cmentarz prawosławny, nieczynny w Łachowcach z drzewostanem na obrzeżach i barwinkiem w podłożu, cmentarz prawosławny w Poturzynie, nieczynny z drzewostanem na obrzeżu i wśród grobów, cmentarz prawosławny w Radkowie, nieczynny z drzewostanem wzdłuż północnej i wschodniej granicy, cmentarze prawosławne „stary” i „nowy", nieczynne w Wasylowie z drzewostanem, cmentarz rzymskokatolicki w ulicach z drzewostanem na obrzeżach i w centralnej części. 13 10. Zabytki i krajobraz kulturowy Na terenie gminy Telatyn znajdują się obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków: Miejscowość Łykoszyn Park podworski - 2 poł. XVIII w. (rej. zab. A/1566) Miejscowość Nowosiółki zespół kościoła paraf. rzymskokat.: kościół pw. Przemienienia Pańskiego wraz z wyposażeniem architektonicznym i malarskim oraz ruchomościami, dzwonnica, ogrodzenie cmentarza kościelnego z bramką, drzewostan w obrębie cmentarza kościelnego (rej zab. A/653). Miejscowość Posadów Grodzisko zw. „Okopy Chmielnickiego" lub „Okopik” - IX-XI w (rej. zab C/76) Miejscowość Poturzyn Park krajobrazowy (podworski) – poł. XIX w (rej. zab. A/1455), Cmentarz wojenny z I wojny światowej wraz z rzeźbą kamienną (MB Niepokalanie Poczętej) i z drzewostanem – lata 20 XX w. (rej. zab. A/1549). Miejscowość Żulice Kościół parafialny rzymskokat. pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z drzewostanem w gran. ogrodzenia murowany 1827-28 (rej. Zab. A/1475), Zespół dworski: pozostałości parku, dwór z wystrojem architektonicznym, spichlerz , (rej. zab. A/468), Ponadto, obszary i obiekty ujęte w ewidencji zabytków to: Miejscowość Dutrów cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., stanowisko archeologiczne (19). Miejscowość Franusin stanowisko archeologiczne (10). Miejscowość Korea stanowisko archeologiczne (8). Miejscowość Kryszyn Kaplica św. Antoniego, murowana 1 poł. XIX w., Kapliczka św. Jana Nepomucena, drewniana – 1 poł. XIX w., Stanowisko archeologiczne (4). Miejscowość Łachowce cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., stanowisko archeologiczne (27). Miejscowość Łykoszyn cmentarz prawosławny, nieczynny XIX w., stanowisko archeologiczne (12). Miejscowość Marysin Kol. stanowisko archeologiczne (11). 14 Miejscowość Nowosiółki cmentarz, parafialny, grzebalny, czynny - XIX w., cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., stanowisko archeologiczne (30). Miejscowość Posadów kościół parafialny (dawna cerkiew grekokatolicka), murowany około – 1875 r., brama murowana - 1 poł. XIX w., dawny cmentarz przycerkiewny - XIX w., karczma, murowana, obecnie mieszkania - 1 pol. XIX w., cmentarz, prawosławny, nieczynny - XIX w., stanowisko archeologiczne (12), cmentarz „Bratnia mogiła”. Miejscowość Poturzyn cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., cmentarz wojenny z I wojny światowej - lata 20 XX w. – „Wspólna mogiła”, stanowisko archeologiczne (36). Miejscowość Radki Kol. stanowisko archeologiczne (5) Miejscowość Radków cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., stanowisko archeologiczne (32). Miejscowość Suszów cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., stanowisko archeologiczne (16). Miejscowość Telatyn szkoła, murowana - 1925 r., cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., cmentarz żydowski, stanowisko archeologiczne (65). Miejscowość Wasylów szkoła drewniana - XIX w., cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., cmentarz prawosławny, nieczynny - XIX w., stanowisko archeologiczne (16). Miejscowość Żulice Figura św. Anny, kamienna - 1850 r. Figura MB Niepokalanego Poczęcia, kamienna - l pol- XIX w. Krzyż przydrożny, stanowisko archeologiczne (1), cmentarz Rzymsko-katolicki. Na obszarze gminy Telatyn znajdują się także obiekty historyczne i stanowiska archeologiczne umieszczone w ewidencji konserwatorskiej. Obowiązuje ochrona zieleni (cmentarze, parki, aleje, szpalery, starodrzew). Ochronie podlegają cmentarze z zachowanymi historycznymi nagrobkami, układem alejek oraz drzewostanem. 15 11. Potencjalne zmiany stanu środowiska przy braku realizacji projektowanego dokumentu W sytuacji braku realizacji zapisów Studium (‘wariant zerowy’) przypuszczać należy, że na terenie gminy następować będzie dalsza, powolna antropopresja i przekształcenia naturalne związana z: użytkowaniem rolniczym gleb (nadmiar nawozów i środków chemicznej ochrony roślin); nie zawsze kontrolowanym zagospodarowaniem; emisją zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do powietrza, emisją hałasu, wprowadzaniem ścieków do wód i do ziemi, składowaniem odpadów, pryzmowaniem obornika i kiszonek na powierzchni ziemi; zajmowaniem terenów otwartych pod funkcje budowlane. III. OCENA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ SKUTKÓW REALIZACJI DOKUMENTU DLA ISTNIEJĄCYCH OBSZARÓW CHRONIONYCH Problemami ochrony środowiska w gminie istotnymi z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu są naturalne procesy degradacji środowiska jak i też działalność człowieka. Głównymi zagrożeniami dla wód gminy Telatyn są: nieuporządkowana gospodarka ściekami bytowo – gospodarczymi; niewłaściwe urządzenie gminnego wysypisk odpadów, brak izolacji przed przedostawaniem się zanieczyszczeń płynnych do wód graniowych; zanieczyszczenia spowodowane przez rolnictwo i komunikację. Głównym źródłem zanieczyszczeń gleb na terenie gminy jest: chemizacja rolnictwa (obecnie już mniej szkodliwa z uwagi na III i IV klasy toksyczność stosowanych środków). zanieczyszczenia komunikacyjne. Najistotniejszymi zanieczyszczeniami powietrza są: dwutlenek siarki, tlenki azotu, amoniaku, tlenki węgla i pyły emitowane głównie przez ciepłownie, okoliczne kotłownie komunalne oraz indywidualne gospodarstwa. W południowo – zachodniej części gminy wyznaczono specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Posadów” (PLH060073). Głównym celem funkcjonowania sieci Natura 2000 jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Drugim jej celem jest ochrona różnorodności biologicznej. Najpoważniejszym zagrożeniem dla opisywanego obszaru może być spływ środków chemicznych z pól uprawnych sąsiadujących z murawą kserotermiczną. Innym zagrożeniem jest możliwość tworzenia się w przyszłości tzw. wojłoku stepowego, uniemożliwiającego kiełkowanie nasion najcenniejszych gatunków flory. Innymi zagrożeniami mogą być: niekontrolowane wypalanie murawy (obserwowane na płacie sąsiadującym z grodziskiem) 16 oraz nadmierny rozwój krzewów tarniny i wkraczanie roślinności ruderalnej na płaty murawy sąsiadujące z drogą polną. IV. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM 1. Wpływ na gleby i powierzchnię ziemi Z analizy kierunków zagospodarowania przestrzennego Studium wynika, że skala ubytku powierzchni przyrodniczo – funkcjonalnej będzie niewielka. Zaliczane do oddziaływań bezpośrednich (stałych, ale jedynie lokalnych) przekształcenia powierzchniowej warstwy ziemi opisywanego obszaru związane będą z wykopami pod fundamenty budynków oraz budową dróg i niezbędnych placów parkingowych. Prace te nie zmienią jednak ukształtowania teren. Bezpośrednim, negatywnym i stałym oddziaływaniem na gleby będzie ich zajmowanie pod trwałe zainwestowanie budynkami, powierzchniami utwardzonymi i drogami. Ubytek powierzchni glebowych będzie mniej istotny, gdyż gleby na omawianym terenie zostały częściowo przekształcone, a zabudowa wprowadzana jest wzdłuż dróg. Opracowanie ekofizjograficzne gminy Telatyn nie zawiera szczegółowej mapy klasyfikacyjnej gleb gminy, dlatego trudno ocenić faktyczny ubytek gruntów chronionych wg ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych (studium nie przewiduje jednak wielkoskalowych przemieszczeń gruntu). Zakładając zastosowanie wszystkich zasad ochrony środowiska wyznaczonych w Studium nie przewiduje się znaczących przekroczeń określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. 2002,nr165, poz.1359 z późn. zm.). Na obszarze objętym Studium nie przewiduje się generowania niebezpiecznych substancji i odpadów (odn. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz. U. 2004r., nr 128, poz.1347 z późn. zm.). 2. Wpływ na wody powierzchniowe i podziemne Ograniczenie infiltracji wód opadowych na fragmentach uszczelnionych (fundamenty, place parkingowe) nie będzie istotne dla użytkowania lokalnych zasobów wód podziemnych. W wyniku prowadzenia tego typu prac budowlanych nie dojdzie też do zmiany stosunków wodnych. Zanieczyszczenie wód podziemnych może mieć jedynie charakter incydentalny – awarie, wypadki, wycieki substancji niebezpiecznych. Studium reguluje kwestie wodno - ściekowe nowopowstałej zabudowy. Skala projektowanych zmian nie powinna wpłynąć znacząco negatywnie na stan wód powierzchniowych i podziemnych (w tym GZWP 407 Niecka Lubelska, Chełm-Zamość). Studium wpisuje się w art. 84 ustawy Prawo wodne, Ramową Dyrektywę Wodną. Oddziaływania te charakteryzowane są głównie jako neutralne, a w mniejszym stopniu 17 (szczególnie w fazie realizacji, czy niewłaściwego użytkowania gruntów) zarówno bezpośrednie jak i pośrednie, o różnym rozmieszczeniu czasowym, ale zawsze lokalnej skali. 3. Wpływ na klimat i powietrze atmosferyczne Zwiększenie powierzchni utwardzonych i zabudowanych, a także zwiększenie ilości źródeł ciepła w wyniku wprowadzenia nowej zabudowy nie wpłynie na zmianę klimat w obszarze objętym zmianą studium. Rozmiar emisji zanieczyszczeń związanych z wprowadzeniem nowej zabudowy usługowej, mieszkaniowej oraz wzrostem natężenia ruchu samochodowego nie będzie istotny w skali gminy i nie powinno dojść do przekroczenia dopuszczalnych norm, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2008 r., nr 47, poz. 281 z późn. zm.). Oddziaływania te charakteryzowane są jako bezpośrednie, o różnym rozmieszczeniu czasowym, ale lokalnej skali. 4. Wpływ na klimat akustyczny i emitowanie pól elektromagnetycznych Na obszarze objętym zmianą studium emisja hałasu będzie głównie krótkoterminowa i wiązać się będzie z fazą realizacji projektu Nie prognozuje się przekroczenia ponadnormatywnych wartości poziomy hałasu w środowisku na terenach przeznaczonych do ochrony akustycznej określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2012 r., poz. 1109 z późn. zm.). Studium nie wprowadza funkcji i urządzeń dających podstawy do prognozowania przekroczeń określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. 2003 r., nr 192, poz. 1883 z późn. zm.) –znajdująca się na obszarze opracowania napowietrzna linia elektroenergetyczna SN posiada wyznaczoną strefę ochronną. 5. Wpływ na krajobraz, zabytki i dobra materialne Zmiany w krajobrazie na obszarze Studium oraz szerszego otoczenia sprowadzą się do przekształcenia pojedynczych działek o dotychczas w większości otwartym charakterze na przestrzenie zabudowane. Zabudowa kubaturowa terenów usługowych może mieć negatywny wpływ na krajobraz, jednak zachowanie walorów krajobrazowych zależeć będzie przede wszystkim od dalszego zagospodarowania poszczególnych działek, co ograniczone będzie do skali lokalnej i zaliczane będzie do oddziaływań pośrednich, długotrwałych lub nawet stałych. Studium częściowo lokalizuje się w obszarze bezpośredniego zainteresowania konserwatorskiego, jednak znajdujące się stanowisko archeologiczne Nr obszaru AZP 92-93 ma wyznaczoną strefę ochrony archeologicznej: wszelka działalności inwestycyjna, związana z prowadzeniem prac ziemnych oraz zmiany w użytkowaniu gruntu, wymagają uzgodnienia z Lubelskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków – przed zgłoszeniem lub 18 uzyskaniem pozwolenia na budowę, zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Prace ziemne towarzyszące uzgodnionym inwestycjom muszą być poprzedzone ratowniczymi badaniami archeologicznymi, po uprzednim uzyskaniu pozwolenia Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na prowadzenie badań archeologicznych. Ponadto w granicach obszaru objętym zmianą studium obowiązuje ochrona przypadkowych znalezisk archeologicznych, których dokonanie zobowiązuje do wstrzymania realizowanych robót ziemnych, zabezpieczenia znaleziska i miejsca jego dokonania oraz powiadomienie o odkryciu właściwego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zgodnie z przepisami szczególnymi. Generalnie zwiększenie granic opracowania jest pozytywnym (w kontekście dóbr materialnych) ustaleniem Studium, bo oceniając dobro materialne jako wszystkie środki, które mogą być wykorzystane, bezpośrednio lub pośrednio, do zaspokojenia potrzeb ludzkich stwierdzić należy jednoznacznie, że zapisy Studium służą ogólnemu rozwojowi fragmentów gminy, a więc wzbogaceniu dóbr materialnych przy wykorzystaniu istniejącego potencjału środowiska. Będą to pośrednie jak i bezpośrednie, głównie pozytywne oddziaływania długotrwałe i stałe. 6. Wpływ na zdrowie ludzi Planowane inwestycje nie wykazują znaczącego oddziaływania na zdrowie ludzi. Uciążliwość dla ludzi na etapie realizacji poszczególnych inwestycji będzie związana z transportem. W tym czasie może wystąpić pogorszenie warunków akustycznych oraz zwiększona emisja zanieczyszczeń do powietrza. Okresowe wzmożenie ruchu kołowego na drogach nie powinno wpłynąć w sposób istotny na warunki komunikacyjne rejonu. Potencjalnym źródłem zagrożenia może być zły stan techniczny oraz awarie podczas pracy maszyn budowlanych. Na etapie budowy i realizacji zapisów Studium incydentalnie może dojść do typowych dla placu budowy wypadków, co określić można, jako oddziaływanie pośrednie i chwilowe. Na terenach objętych Studium nie występują mogące stanowić zagrożenie dla życia i mienia ludzi ruchy osuwiskowe, czy tereny zagrożone powodzią. Przewiduje się, że wytwarzane pole elektromagnetyczne występujące w miejscach dostępnych dla ludzi, będzie miało wartości niższe od granicznych wartości dopuszczalnych w środowisku. Na terenach stałego przebywania ludzi (zabudowa) nie przewiduje się ponadnormatywnego oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego - w zakresie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym wyznacza się strefy ochronne od istniejących, napowietrznych linii elektroenergetycznych SN. Stałym, pozytywnym oddziaływaniem ustaleń Studium będzie poprawa jakości życia poprzez stworzenie terenów o nowym standardzie zagospodarowania. Oddziaływania na ludzi będą miały głównie neutralny, stały charakter o lokalnym zasięgu. Oddziaływania o charakterze chwilowym i negatywnym związane będą z sytuacjami awaryjnymi i wypadkami, głównie w fazie budowy poszczególnych obiektów i zagospodarowaniem nowych terenów. 19 7. Wpływ na florę, faunę i różnorodność biologiczną Struktura przestrzenna wprowadzonej zabudowy nie powinna zaburzyć lub zmienić dotychczasowego funkcjonowania gatunków zwierząt i roślin, ani też przekształcić ich siedlisk i zmusić do migracji. Wśród rozpatrywanej roślinności (na obszarze objętym zmianą Studium) brak informacji o zbiorowiskach rzadkich i cennych z punktu widzenia ich składu gatunkowego (brak gatunków chronionych). Spotykane w tym rejonie gatunki zwierząt są charakterystyczne dla krajobrazu rolniczego, a ich siedliska nie są szczególnie zagrożone działalnością człowieka. Zmiana funkcji terenów pod zabudowę będą oddziaływaniami negatywnymi, a oddziaływania te wynikać będą z faktu wykorzystania pod cele budowlane gruntów rolnych, które pełniły funkcje ekologiczne (miejsce bytowania zwierząt), odprowadzania ścieków, emisji zanieczyszczeń z systemów grzewczych i emisji hałasu. Nie będą one jednak naruszać określonych standardów jakościowych i można je zaliczyć do oddziaływań słabych (akceptowalnych). Wprowadzone zmiany mogą mieć zarówno pozytywny, bezpośredni, okresowy lub stały charakter, jak i w przypadku skrajnym stały nieco gorszy wpływ na różnorodność i istniejące siedliska. 8. Wpływ na obszary chronione Przeznaczenie terenów pod planowane funkcje będzie nieznacznie oddziaływać na poszczególne elementy środowiska. Dysponując projektem Studium wykluczyć należy wystąpienie znaczących oddziaływań (rozumianych jako przekroczenia określonych prawem standardów jakości środowiska, istotnego zagrożenia dla liczebności i bioróżnorodności gatunków, generalnie istotnych barier dla migracji gatunków kluczowych i chronionych, zagrożenia dla obszarów przyrodniczo cennych) wynikających z realizacji zapisów Studium. Nie stwierdzono również znacząco negatywnych oddziaływań na najbliższe obszary Natura 2000 - cel i przedmiot ich ochrony oraz integralność obszaru. Ustalenia pojedynczych zmian zagospodarowania gminy nie wpłyną bezpośrednio, znacząco na system przyrodniczy gminy oraz utrzymanie łączności przyrodniczej z systemem rzecznym Huczwy, regionalnym korytarzem ekologicznym łączącym systemy przyrodnicze Roztocza (obszar węzłowy leśno – torfowiskowy i międzynarodowy korytarz ekologiczny) z doliną Bugu - międzynarodowym korytarzem ekologiczny. Teren Studium zlokalizowany jest w bezpiecznej odległości od obszarów prawnej ochrony przyrody, a projekt nie wprowadza przedsięwzięć mogących zawsze znacząco, negatywnie oddziaływać na środowisko. Na obszarze całej gminy ochronie podlegają wody Głównego Zbiornika Wód Podziemnych GZWO nr 407 ( na zasadach określonych w „Dokumentacji określającej warunki hydrologiczne dla ustanowienia stref ochronnych GZWP nr 407 Chełm-Zamość). Gmina leży poza zasięgiem sieci ekologicznej ECONET-PL. 20 W granicach obszaru objętym zmianą studium ograniczeniem może być ochrona: znajdującego się stanowiska archeologicznego Nr obszaru AZP 92-93 na obszarze, którego wszelka działalności inwestycyjna, związana z prowadzeniem prac ziemnych oraz zmiany w użytkowaniu gruntu, wymagają uzgodnienia z Lubelskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków – przed zgłoszeniem lub uzyskaniem pozwolenia na budowę, zgodnie z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Prace ziemne towarzyszące uzgodnionym inwestycjom muszą być poprzedzone ratowniczymi badaniami archeologicznymi, po uprzednim uzyskaniu pozwolenia Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na prowadzenie badań archeologicznych. przypadkowych znalezisk archeologicznych, których dokonanie zobowiązuje do wstrzymania realizowanych robót ziemnych, zabezpieczenia znaleziska i miejsca jego dokonania oraz powiadomienie o odkryciu właściwego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zgodnie z przepisami szczególnymi. Oceny oddziaływania nowych terenów można dokonać jedynie w stopniu ogólnym, gdyż Studium sygnalizuje ich wprowadzenie, ale nie określa szczegółowych parametrów zagospodarowania. Oddziaływania te określa się jako neutralne, oddziaływanie negatywne dotyczyć może skrajnych, tymczasowych działań w skali lokalnej. 9. Wpływ ustaleń Studium na poszczególne komponenty środowiska Analiza istniejącego stanu środowiska w kontekście proponowanych funkcji terenu i zasad jego zagospodarowania dała podstawy do wyodrębnienia zarówno pozytywnych pod względem ekologicznym jak i niepokojących ustaleń Studium. Charakterystyczne są następujące oddziaływania środowiskowe: emisja zanieczyszczeń do atmosfery; wytwarzanie odpadów komunalnych; wprowadzenie ścieków i innych zanieczyszczeń do wód lub do gruntu; emisja hałasu; przekształcenie naturalnego ukształtowania terenu; zmiany w krajobrazie; zmiany szaty roślinnej i składu gatunkowego fauny; W podsumowującej, poniższej tabeli wyróżniono następujące rodzaje i charakter oddziaływań na środowisko zarówno „wariantu zerowego” jak i projektowanych w Studium funkcji: + + - znaczące korzystne oddziaływanie - oddziaływanie powodujące korzystne zmiany w środowisku, najczęściej wtórne, pojawiające się w dłuższym horyzoncie czasowym, prowadzące do poprawy wybranych elementów środowiska przyrodniczo-kulturowego w wymiarze ponadlokalnym; 21 + - słabe korzystne oddziaływanie – zauważalne pozytywne oddziaływanie, nie powodujące ilościowo istotnych zmian w środowisku; o - oddziaływanie neutralne - całkowity brak wpływu lub wpływ nieznaczący oddziaływanie nie powodujące odczuwalnych (mierzalnych) skutków w środowisku; -- negatywne słabe oddziaływanie – oddziaływanie zauważalne, powodujące odczuwalne skutki środowiskowe, lecz nie powodujące przekroczeń standardów, istotnych zmian ilościowych i jakościowych, możliwe do ograniczenia; - - - negatywne umiarkowane oddziaływanie - możliwe do ograniczenia metodami planistycznymi; - - - - negatywne znaczące oddziaływanie- ma istotny wpływ negatywny – oddziaływanie powodujące zasadniczą zmianę określonych parametrów jakości środowiska, zagrożenia dla obszarów przyrodniczo cennych (możliwe do ograniczenia metodami planistycznymi czy rozwiązaniami alternatywnymi do negatywnego umiarkowanego lub tez zmuszające do odstąpienia od lokalizacji funkcji); B – oddziaływanie bezpośrednie; P – oddziaływanie pośrednie; W – oddziaływanie wtórne; SK – oddziaływanie skumulowane; K – oddziaływanie krótkoterminowe; Ś – oddziaływanie średnioterminowe; D – oddziaływanie długoterminowe; S – oddziaływanie stałe; C – oddziaływanie chwilowe; L – oddziaływanie lokalne; R - oddziaływanie ponadlokalne (‘regionalne’). Ludzie System przyrodniczy, obszary chronione Stan istniejący MW MN U O +/- +/- +/- P, S, L B, P, K, S, C, L B, P, K, S, C, L B, P, K, S, C, L O O O O P, C, L P, C, L P, C, L P, C, L 22 Bioróżnorodność – flora, fauna +/O/- -/O/+ -/O/+ -/O B, P, K, S, L B, P, Ś, S, C, L B, P, Ś, S, C, L B, P, Ś, C, S, L O/- +/O/- +/O/- +/O/- B, C, SK, L B, P, K, C, L B, P, C, K, L B, P, K, C, L O/- O/- O/- O/- B, P, C, Ś, L B, P, Ś, C, L B, P, Ś, C, L B, P, Ś, C, L O/- -/O -/O -/O B, S, L B, D, S, L B, D, S, L B, S, D, L O O O O O/- O/- O/- -/O B, K, C, L B, P, Ś, C, L B, P, Ś, C, L B, P, C, Ś, L +/O/- -/O/+ -/O/+ -/O/+ B, D, S, L B, P, D, S, L B, P, D, S, L B, P, S, D, L O/+ O/+ O/+ O/+ B, D, S, L B, P, D, S, L B, P, D, S, L B, D, S, L Wody Powietrze Powierzchnia ziemi, gleby Klimat Klimat akustyczny Krajobraz Dobra materialne, zabytki W wyniku przeprowadzonych analiz i ocen nie prognozuje się przekroczeń prawem standardów jakości środowiska. Efektywne i pełne wdrożenie ustaleń Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Telatyn stanowi wystarczające zabezpieczenie przed potencjalnymi negatywnymi, przyszłymi zmianami w środowisku przyrodniczym, a celem uzyskania pewności, że projektowane funkcje nie oddziałują negatywnie na środowisko jest ustalenie obowiązku monitoringu porealizacyjnego. 23 V. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE LUB OGRANICZANIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO, MOGĄCYCH WYNIKAĆ Z REALIZACJI USTALEŃ STUDIUM Ustalenia analizowanego Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego są wynikiem kompromisu pomiędzy wymogami ochrony środowiska i życia człowieka, a koniecznością rozwoju urbanistycznego i społecznego gminy Telatyn. Głównym zagrożeniem dla jakości środowiska na obszarze Studium jest niekontrolowany rozwój terenów zurbanizowanych bez odpowiedniej infrastruktury technicznej kosztem terenów biologicznie czynnych oraz degradacja układów komunikacji powodująca wzrost zagrożenia dla jakości środowiska gruntowo – wodnego, klimatu akustycznego i powietrza atmosferycznego. W zakresie ładu przestrzennego konieczny jest harmonijny rozwój jednostek urbanistycznych oraz ograniczanie rozproszenia zabudowy. Nowo powstająca zabudowa powinna być wyposażona w odpowiednią infrastrukturę techniczną, co zapobiegnie degradacji środowiska. Korzystanie z walorów środowiska przyrodniczego powinno zakładać zachowanie równowagi tak, aby zapobiegać negatywnej antropopresji. W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania realizacji Studium na środowisko przedstawia się następujące propozycje działań: stopniowe przeznaczanie terenów pod zainwestowanie(w pierwszej kolejności obszary uzbrojone, dostępne komunikacyjnie); realizacja zabudowy na obszarach wskazanych w Studium powinna być poprzedzona wyposażeniem terenów w infrastrukturę techniczną oraz zapewnieniem dojazdu. Zastosowanie się do wszystkich ustaleń Studium i powyższych propozycji powinno wystarczająco ograniczyć negatywne oddziaływanie ustaleń zmiany Studium na środowisko. Powyższe zalecenia są jedynie propozycjami – szczegółowe określenie środków minimalizujących negatywny wpływ, czy wytyczne dotyczące monitoringu porealizacyjnego zawarte będą na późniejszym etapie proceduralnym. VI. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE Wstępnie można stwierdzić, że zamierzone inwestycje umiejscowione zostały w sposób eliminujący lub ograniczający do minimum zagrożenia i negatywne oddziaływania, co potwierdził przeanalizowany stan i cechy elementów przyrodniczych oraz określenie wielkości i zasięgu zagrożeń dla przyrody, ekosystemu i ludzi. W przypadku przedmiotowych zmian lokalizacja projektowanych terenów wynika w dużej mierze z uwarunkowań przyrodniczych (nie występują konflikty z walorami przyrody ożywionej i nieożywionej oraz zasobami kulturowymi), a zabudowa mieszkaniowa oraz usługowa wprowadzana została przy funkcjonujących drogach. Wprowadzane tu funkcje wynikają z pozytywnego rozpatrzenia przez władze gminy wniosków składanych przez właścicieli działek i służyć mają zaspokajaniu potrzeb lokalnej społeczności. Wobec powyższego nie ma potrzeby prezentowania innych rozwiązań alternatywnych do proponowanych w ustaleniach Studium uznając, że zaproponowane 24 ustalenia są najkorzystniejsze dla środowiska w kontekście istniejących uwarunkowań i kierunków rozwoju gminy. VII. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU W Studium uwzględniono cele, wytyczne i ustalenia opracowań strategicznych i planistycznych, które zostały sporządzone na poziomie nie tylko lokalnym, ale również krajowym i międzynarodowym. Odpowiada zaleceniom polityki ekologicznej państwa, której cele i priorytety zharmonizowane są z wymaganiami Unii Europejskiej. Projekt Studium uwzględnia cele ochrony środowiska dotyczące głównie: 1. ochrony wód podziemnych oraz prowadzenia odpowiedniej gospodarki wodno - ściekowej określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Program Ochrony Środowiska województwa lubelskiego, Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 145 z późn. zm.), Ramowa Dyrektywa Wodna z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, Plan gospodarowania wodami w obszarze dorzecza Wisły w odniesieniu do Jednolitej Części Wód Podziemnych (MP z 2011 r., nr 49, poz. 549); 2. ochrony powietrza określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Program Ochrony Środowiska województwa lubelskiego i Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2008 r., nr 47, poz. 281 z póź. zm.). 3. ochrony powierzchni ziemi, racjonalnego gospodarowania i zachowania wartości przyrodniczych określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001r. (Dz. U. z 2013r., poz. 1232 z późn. zm.), Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 (Dz. U. z 2013r. poz. 627z późn. zm.) i Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2011r., nr 163, poz. 981z późn. zm); 4. utrzymanie norm odnośnie jakości gleb określonych w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1205z późn. zm); 5. prawidłowej gospodarki odpadami określonej w przepisach szczegółowych, tj.: Ustawa 14 grudnia 2012r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r., poz. 21z późn. zm), Program Ochrony Środowiska województwa lubelskiego; 6. ochrony korytarzy ekologicznych - zachowania i kształtowania ich drożności ekologicznoprzestrzennej zgodnie z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego i Ustawą o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004r; 25 7. utrzymania procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, różnorodności biologicznej, ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów wraz z ich siedliskami oraz utrzymania i przywracania do właściwego stanu siedlisk przyrodniczych zgodnie z Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. nr 92. poz. 880 z późn. zm.), Ustawą Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Z 2008 r. nr 25, poz. 150 z późn. zm.) oraz Polityką ekologiczną państwa na lata 2009-2012, Krajową strategią ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z Programem działań – 2003 – która jest przełożeniem Konwencji o różnorodności biologicznej z 1992r (Rio de Janeiro). Na obszarze nieco szerszym niż granice Studium występuje wiele gatunków zwierząt i roślin objętych ochroną, w tym ochroną międzynarodową, dlatego też ustalenia planu są zgodne z przesłaniami takich dokumentów jak: Europejska Konwencja Krajobrazowa-Florencja 2000, w myśl której krajobraz jest kluczowym elementem dobrobytu całości społeczeństwa i jednostek oraz że jego ochrona, oraz gospodarka i planowanie niesie w sobie prawa i obowiązki dla każdego człowieka, a także, że jakość i różnorodność krajobrazów europejskich stanowi wspólny zasób oraz, że ważna jest współpraca na rzecz ich ochrony, gospodarki i planowania, stwierdzić należy, że Studium kształtowane jest z uwzględnieniem potrzeb społeczeństwa, a jego celem jest harmonizowanie nowych terenów zabudowanych z potrzebami obszarów chronionych. Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt - Bonn 1979r., która nawołuje do ochrony i o ile jest to możliwe i właściwe, odtworzenia tych siedlisk gatunku, które są ważne dla zapobieżenia groźbie jego zagłady, zapobiegania, usuwania, kompensowania lub minimalizowania, w zależności od potrzeb niekorzystnego oddziaływania lub przeszkód poważnie utrudniających bądź uniemożliwiających wędrówkę gatunków oraz zapobiegania, zmniejszania lub kontrolowania, w możliwym i właściwym zakresie, czynników stanowiących zagrożenie lub mogących zwiększyć zagrożenie gatunków (włącznie ze ścisłym kontrolowaniem wprowadzania gatunków egzotycznych lub kontrolowaniem bądź eliminowaniem takich gatunków już wprowadzonych). Studium nie wprowadza istotnych kubaturowych barier uniemożliwiających wędrówkę gatunkom; Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012, z perspektywą do roku 2016, w której podkreśla się fakt, że system planowania przestrzennego powinien w większym stopniu niż dotychczas odnosić się do lokalizacji obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko, uwzględniania obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych, optymalizowania potrzeb transportowych, wykorzystywania odnawialnych źródeł energii i zachowania proporcji pomiędzy terenami zainwestowanymi i biologicznie czynnymi. Zapisy Studium są zgodne z zapisami dokumentu o randze krajowej w kwestiach ochrony przyrody i krajobrazu, ochrony lasów oraz dalszej poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego i nie dopuszczaną do lokalizacji funkcji zawsze znacząco oddziaływujących na środowisko. 26 Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych 2003, zaktualizowany obwieszczeniem Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie ogłoszenia aktualizacji krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych (Dz. U.2011 r., nr 62, poz. 589 z późn. zm.), którego zapisy stanowią, że: budowę urządzeń służących do zaopatrzenia w wodę realizuje się jednocześnie z rozwiązaniem spraw gospodarki ściekowej, w szczególności przez budowę systemów kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, w miejscach, gdzie budowa systemów kanalizacyjnych nie przyniosłaby korzyści dla środowiska lub powodowałaby nadmierne koszty, należy stosować systemy indywidualne, wprowadzający ścieki do wód lub do ziemi są obowiązani zapewnić ochronę wód przed zanieczyszczeniem, w szczególności poprzez budowę i eksploatację urządzeń służących tej ochronie. Projekt Studium stosuje się do powyższych zapisów zakładając rozbudowę sieci kanalizacyjnej. VIII. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Prognoza ocenia ustalenia zmian Studium zagospodarowania przestrzennego gminy Telatyn. uwarunkowań i kierunków Celem Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego generalnie jest uzyskanie podstawowego narzędzia do prowadzenia polityki przestrzennej i rozwoju społeczno-gospodarczego gminy w zakresie ładu przestrzennego, komunikacji, infrastruktury technicznej. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem polityki przestrzennej gminy, sporządzonym w oparciu o uwarunkowania i potrzeby lokalne, ale z uwzględnieniem uwarunkowań i potrzeb wyższego rzędu – regionalnych czy wojewódzkich. Studium zawiera postanowienia ogólne, co do uwarunkowań i kierunków przeznaczenia i zagospodarowania poszczególnych terenów oraz zasady ochrony środowiska przyrodniczo-kulturowego i kształtowania ładu przestrzennego. Zmiany przedmiotowego Studium obejmują: U - tereny zabudowy usługowej; MN - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej; MW - tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej Celem Prognozy jest określenie charakteru prawdopodobnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze, które mogą być spowodowane realizacją zalecanych lub dopuszczonych przez Studium kierunków zagospodarowania terenu (potencjalne zagrożenia, których nie udało się wyeliminować w procesie planowania, będącego wynikiem optymalnego pogodzenia celów społeczno-ekonomicznych z ekologicznymi i generowanie przez Studium pozytywnych przekształceń środowiska). Zakres niniejszej Prognozy został uzgodniony z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Lublinie (znak pisma: WST.III.410.83.2014.KŁ, WST.III.411.28.2014.KŁ, WST.III.410.3.2015.KŁ, WST.III.411.3.2015.KŁ i Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Tomaszowie (znak pisma: ONS - NZ. 700/5/2015) oraz dostosowany do skali dokumentu, stopnia szczegółowości i precyzji jego zapisów. 27 Ocenie zostały poddane główne zmiany zagospodarowania i ich przewidywany wpływ na zdrowie ludzi oraz środowisko tj. różnorodność biologiczną, zwierzęta, rośliny, powietrze, wodę, glebę oraz obszary i obiekty objęte ochroną prawną (w tym obszary Natura 2000). Z analizy kierunków zagospodarowania przestrzennego Studium wynika, że skala ubytku powierzchni przyrodniczo – funkcjonalnej będzie niewielka. Zabudowa usługowa i mieszkaniowa zlokalizowana została w większości na terenach przy funkcjonujących drogach. Rozmiar emisji zanieczyszczeń związanych z wprowadzeniem nowej zabudowy oraz wzrostem natężenia ruchu samochodowego nie będzie istotny w skali gminy i nie powinno dojść do przekroczenia dopuszczalnych norm Studium reguluje też kwestie wodno - ściekowe nowopowstałej zabudowy, a skala projektowanych zmian nie powinna wpłynąć znacząco negatywnie na stan wód powierzchniowych i podziemnych (w tym GZWP 407 Niecka Lubelska, Chełm-Zamość). Struktura przestrzenna wprowadzonej zabudowy nie powinna zaburzyć lub zmienić dotychczasowego funkcjonowania gatunków zwierząt i roślin, ani też przekształcić ich siedlisk i zmusić do migracji. Wśród rozpatrywanej roślinności (na obszarze objętym zmianą Studium) brak informacji o zbiorowiskach rzadkich i cennych z punktu widzenia ich składu gatunkowego (brak gatunków chronionych). Spotykane w tym rejonie gatunki zwierząt są charakterystyczne dla krajobrazu rolniczego, a ich siedliska nie są szczególnie zagrożone działalnością człowieka. Nie prognozuje się, by realizacja omawianych zmian powodowała transgraniczne oddziaływanie na środowisko. Studium nie wprowadza funkcji i urządzeń dających podstawy do prognozowania przekroczeń dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku – znajdująca się na obszarze opracowania napowietrzna linia elektroenergetyczna SN posiada wyznaczoną strefę ochronną. Planowane inwestycje nie będą też znacząco oddziaływać na zdrowie ludzi. Przewiduje się, że nowe zagospodarowanie wprowadzi ład przestrzenny i wpłynie na poprawę warunków życia mieszkańców. Ograniczeniem może być częściowa lokalizacja terenów objętych zmianą Studium w obszarze bezpośredniego zainteresowania konserwatorskiego, jednak stanowisko archeologiczne (Nr obszaru AZP 92-93) ma wyznaczoną strefę ochronną, a wszelka działalność inwestycyjna wymaga uzgodnienia z Lubelskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków – zgodnie z przepisami odrębnymi. Prace ziemne towarzyszące uzgodnionym inwestycjom muszą być poprzedzone ratowniczymi badaniami archeologicznymi, po uprzednim uzyskaniu pozwolenia Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na prowadzenie badań archeologicznych. Ponadto w granicach obszaru objętym zmianą studium obowiązuje ochrona przypadkowych znalezisk archeologicznych, których dokonanie zobowiązuje do wstrzymania realizowanych robót ziemnych, zabezpieczenia znaleziska i miejsca jego dokonania oraz powiadomienie o odkryciu właściwego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zgodnie z przepisami szczególnymi. Dysponując projektem Studium wykluczyć należy wystąpienie znaczących oddziaływań (rozumianych jako przekroczenia określonych prawem standardów jakości 28 środowiska, istotnego zagrożenia dla liczebności i bioróżnorodności gatunków, generalnie istotnych barier dla migracji gatunków kluczowych i chronionych, zagrożenia dla obszarów przyrodniczo cennych) wynikających z realizacji zapisów Studium. Nie stwierdzono również znacząco negatywnych oddziaływań na najbliższe obszary Natura 2000 - cel i przedmiot ich ochrony oraz integralność obszaru. Ustalenia pojedynczych zmian zagospodarowania gminy nie wpłyną bezpośrednio, znacząco na system przyrodniczy gminy oraz utrzymanie łączności przyrodniczej z systemem rzecznym Huczwy, regionalnym korytarzem ekologicznym łączącym systemy przyrodnicze Roztocza (obszar węzłowy leśno – torfowiskowy i międzynarodowy korytarz ekologiczny) z doliną Bugu - międzynarodowym korytarzem ekologiczny. Studium wprowadza wiele istotnych zapisów zapewniających ochronę zabytkom oraz poszczególnym komponentom przyrody, w tym sąsiadującym obszarom - cennych przyrodniczo i objętych ochroną prawną. W prognozie pozytywnie oceniono zgodność Studium z obowiązującymi przepisami na szczeblu krajowym i międzynarodowym. W celu przeciwdziałania potencjalnym negatywnym skutkom oddziaływań, wynikającym z ustaleń zmian Studium, na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego, określone zostały w nim (w Studium, jako części spójnej ze zmianami) zasady ochrony środowiska, przyrody oraz krajobrazu przyrodniczo-kulturowego, które nie zawsze bezpośrednio, ale służą ochronie: powietrza, wód, gruntów czy zabezpieczenia zasobów przyrody i krajobrazu. Ograniczenia negatywnego oddziaływania większości skutków realizacji Studium zawarte są przede wszystkim w szeregu ustaleń, nakazach i zakazach dotyczących całego terenu. Zamierzone inwestycje umiejscowione zostały w sposób eliminujący lub ograniczający do minimum zagrożenia i negatywne oddziaływania, co potwierdził przeanalizowany stan i cechy elementów przyrodniczych oraz określenie wielkości i zasięgów zagrożeń dla przyrody, ekosystemu i ludzi. Podsumowując, w prognozie nie wykazano istotnych przeciwwskazań dla realizacji zmian Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Telatyn. Lokalizacja terenów zabudowy usługowej i mieszkaniowej nie jest sprzeczna z predyspozycjami przyrodniczymi tego terenu. IX. DOKUMENTY WYKORZYSTANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY Opracowania: 1. 2. 3. Uzgodnienie zakresu prognozy z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Lublinie (znak pisma: WST.III.410.83.2014.KŁ, WST.III.411.28.2014.KŁ, WST.III.410.3.2015.KŁ, WST.III.411.3.2015.KŁ); Uzgodnienie zakresu prognozy z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Tomaszowie Lubelskim (znak pisma: ONS - NZ. 700/5/2015); Zmiana planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Telatyn; 29 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Telatyn – Tomaszów Lubelski 2001r – 2002r, zmiana – 2015r; 5. Ekofizjografia dla planu przestrzennego zagospodarowania Gminy Telatyn - Telatyn 2003r, aktualizacja - 2015r; 6. Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017; 7. Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2014r - WIOŚ Lublin; 8. Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012 – 2015 z perspektywą do roku 2019; 9. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego; 10. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016. 4. Akty Prawne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001r. (Dz. U. z 2013r., poz. 1232 z póź. zm.); Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001r. (Dz. U. z 2012r., poz. 145 póź. zm.); Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004r. (Dz. U. z 2013r., poz. 627 póź. zm.); Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012r., poz. 647 póź. zm.); Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013r, poz. 1235 póź. zm.); Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995r. (Dz. U. z 2013r., poz. 1205 póź. zm.); Ustawa o odpadach dnia 14 grudnia 2012r. (Dz. U. z 2013r., poz. 21 póź. zm.); Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U. z 2002 r. nr165, poz.1359 póź. zm.); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz. U. z 2004 r., nr 128, poz.1347 póź. zm.); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. z 2008r., nr 143, poz.896 póź. zm.). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U. z 2008 r., nr 162, poz.1008 póź. zm.); Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2008 r., nr 47 poz. 281 póź. zm.); Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. z 2003 r., nr 192, poz. 1883 póź. zm.); 30 14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. z 2004 r., nr 229, poz.2313 póź. zm.); 15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierzat (Dz. U. z 2014r., poz.1348); 16. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2012 r., poz.1109 póź. zm.); 17. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992r w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory; 18. Dyrektywa 2009/147/WE. Parlamentu Europejskiego i Rady z 30 listopada 2009r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa; 19. Europejska Konwencja Krajobrazowa-Florencja 2000; 20. Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt - Bonn 1979r. 31
