Wykonanie i naruszenie zobowiązania. Wykład wstępny Prof. dr hab. Fryderyk Zoll Cele wykładu • Po wysłuchaniu tych wykładów student powinien: • Uzyskać orientację w strukturze kodeksowej regulacji zobowiązań • Potrafić zanalizować przesłanki roszczenia o wykonanie zobowiązania – czyli umieć ocenić czy: - Roszczenie powstało - Roszczenie nie wygasło (np. wskutek okoliczności, które prowadzą do wygaśnięcia zobowiązania z zaspokojeniem wierzyciela – spełnienie, datio in solutum, potrącenie, nowacja itp. lub bez zaspokojenia wierzyciela – np. wskutek zwolnienia z długu, niezawinionej następczej niemożliwości świadczenia) - Roszczenie stało się wymagalne Cele wykładu • Moc ocenić czy zobowiązanie zostało wykonane prawidłowo: - Poznać teorie dotyczące spełnienia świadczenia - Poznać kryteria prawidłowości wykonania zobowiązania. Kwestia staranności. Zobowiązania rezultatu i starannego działania. - Poznać sytuacje, w przypadku których dochodzi do wyjątku od zasady pacta sunt servanda, tzn. dużą i małą klauzulę rebus sic stantibus. Cele wykładu • Poznać tzw. okoliczności modalne, dotyczące spełnienia świadczenia tj. • Miejsce spełnienia świadczenia • Czas spełnienia świadczenia Cele wykładu • Poznać podstawowe zasady tzw. porządku legitymacyjnego przy spełnieniu świadczenia: • Skutki spełnienia świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej • Brak możliwości wstrzymania się ze spełnieniem świadczenia do czasu wykazania uprawnienia przez osobę domagającego się spełnienia świadczenia Cele wykładu • Poznanie podstaw systemu naruszenia zobowiązania: • Kwestia rozróżnienia między pierwotnymi a wtórnymi roszczeniami wynikającymi ze zobowiązania • Relacja roszczenia o wykonanie zobowiązania a roszczeń wynikających z naruszenia zobowiązania (jeszcze raz o relacji między roszczeniami pierwotnymi a wtórnymi) Cele wykładu • Problem klasyfikacji przypadków naruszenia zobowiązania: problem tzw. jednolitego ujęcia naruszenia zobowiązania vs. postaci naruszenia zobowiązania • Klauzula generalna naruszenia zobowiązania • Niemożliwość świadczenia. Problem uprzedniej niemożliwości świadczenia. Zawiniona i niezawiniona niemożliwość świadczenia Cele wykładu • Opóźnienie i zwłoka • Rozróżnienie między niewykonaniem a nienależytym wykonaniem zobowiązania • Wada fizyczna i prawna rzeczy jako postaci nienależytego wykonania zobowiązania Cele wykładu • Środki ochrony przed naruszeniem zobowiązania • Roszczenie o naprawienie szkody - Szkoda z tytułu zwłoki - Szkoda z tytułu niewykonania zobowiązania Cele wykładu • Wstrzymanie się ze spełnieniem świadczenia (różnice z prawem zatrzymania) • Odstąpienie od umowy • Zastępcze wykonanie zobowiązania Cele wykładu • Szczególne środki ochrony przed naruszeniem zobowiązania: • Obniżenie ceny (czynszu) • Domaganie się dostarczenia rzeczy wolnej od wad • Usunięcie wady Cele wykładu • Wpływ unijnego prawa prywatnego na polskie prawo cywilne w zakresie systemu wykonania • Dyrektywa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej • Dyrektywa o prawach konsumentów