Załącznik nr 1 do uchwały nr............... Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia ..................... …...................... r. Plan ochrony § 1. Celem ochrony wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego jest: 1) zachowanie istniejących, cennych form geomorfologicznych wraz z towarzyszącymi im naturalnymi procesami rzeźbotwórczymi; 2) zachowanie istniejących, cennych struktur geologicznych, w szczególności zinwentaryzowanych złóż kopalin, wraz z towarzyszącymi im naturalnymi procesami geologicznymi; 3) zachowanie istniejącej, mało zmienionej antropogenicznie struktury hydrograficznej i hydrogeologicznej oraz zbiorników wodnych pochodzenia antropogenicznego; 4) zachowanie lub odtworzenie naturalnych powierzchniowych i podziemnych; właściwości fizykochemicznych wód 5) zachowanie mało zmienionej struktury przestrzennej gleb oraz ich właściwości fizykochemicznych i biologicznych; 6) odtworzenie naturalnych właściwości fizykochemicznych i biologicznych wierzchnich poziomów gleb; 7) zachowanie lasów, wraz z całym bogactwem siedlisk przyrodniczych, flory, fauny i grzybów; 8) zwiększanie i ochrona bioróżnorodności; 9) kształtowanie i zachowanie stref ekotonowych; 10) renaturalizacja lasów zmienionych antropogenicznie; 11) zachowanie w stanie niezmienionym istniejącej różnorodności lądowych siedlisk przyrodniczych wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny; 12) zachowanie w zrównoważonym stanie istniejącej różnorodności wodnych siedlisk przyrodniczych, wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny; 13) zachowanie istniejących, harmonijnie ukształtowanych wnętrz krajobrazowych; 14) zachowanie cennych obiektów dziedzictwa kulturowego i tradycji niematerialnej. § 2. Do przyrodniczych, społecznych i gospodarczych uwarunkowań realizacji celów ochrony należą: 1) położenie fizyczno – geograficzne w prowincji Masywu Czeskiego, podprowincji Sudetów z Przedgórzem Sudeckim, makroregionie Sudetów Zachodnich, mikroregionie: Rudaw Janowickich, Kotliny Jeleniogórskiej, Gór Kaczawskich i Bramy Lubawskiej; 2) budowa geologiczna: region geologiczny Sudetów Zachodnich (jednostka wschodnich Karkonoszy i metamorfik Rudaw Janowickich, stanowiące część krystalicznego bloku karkonosko – izerskiego; zachodni fragment metamorfiku kaczawskiego oraz fragment depresji śródsudeckiej w zachodniej części Parku). Duże zróżnicowanie skał pochodzenia magmowego, osadowego i metamorficznego. Najczęściej spotykane są granity karkonoskie; 3) ukształtowanie terenu: wyraźnie urozmaicona rzeźba terenu z dominacją krajobrazu górzystego i górskiego. Najwyżej położony punkt – góra Skalnik (945 m n.p.m.). Najniżej położony punkt - koryto Bobru w okolicach miejscowości Bobrów (350 m n.p.m.). Główny element krajobrazu - rozczłonkowany grzbiet Rudaw Janowickich, ze szczególnie urozmaiconym morfologicznie obszarem Gór Sokolich z Krzyżną Górą (654 m n.p.m.), Sokolikiem (623 m n.p.m.) i Browarówką (510 m n.p.m.). Charakterystycznym elementem krajobrazu są Góry Ołowiane (południowo – wschodni fragment Gór Kaczawskich), z górą Turzec (690 m n.p.m.); 4) wydobywane surowce mineralne: amfibolity, dolomity, skalenie, granit, piaski, piryt (obecnie nieeksploatowany); 5) złoża: 6 złóż kopalin udokumentowanych (1 złoże amfibolitu, dwa złoża dolomitu, jedno złoże granitu, jedno złoże kruszywa naturalnego, jedno złoże surowca skaleniowego). 1 złoże eksploatowane - „Rędziny”; 6) gleby: gleby inicjalne (paleosole), gleby bezwęglanowe właściwe i brunatne (rankery), gleby brunatne, gleby płowe, gleby bielicowe, bielice, gleby glejobielicowe, gleby zabagnione, gleby torfowe, gleby murszowe, mady. Poza tym szereg gleb o charakterze pośrednim, jak również podtypów w obrębie wymienionych jednostek; 7) hydrologia: a) podział hydrologiczny: dorzecze środkowej Odry. Teren odwadniany w większej części przez rzekę Bóbr, niewielki fragment (około 2%) ma związek z dorzeczem Kaczawy. 32 zlewnie cząstkowe, z czego 10 – zlewnie II rzędu, 13 – zlewnie III rzędu, 8 – zlewnie IV rzędu, 1 – zlewnia V rzędu. Największą powierzchnię zajmuje zlewnia rzeki Bóbr (3023,28 ha), b) wody powierzchniowe: rzeki (cieki główne), potoki (cieki zasilające), źródła (naturalne wypływy wód) i obszary wód stagnujących (jeziora, stawy, tereny podmokłe). Łączna długość cieków głównych wynosi 96,97km. Najdłuższym ciekiem jest Bóbr. Rzeki i potoki posiadają w większości powierzchniowy system zasilania o reżimie deszczowo – gruntowym. Liczne źródła stałe i wypływy okresowe (Źródło „Jola”, „Niedźwiedzie Źródło”, „Złote Źródełko”, „Karpnickie Źródło”). Jeziora oraz mniejsze zbiorniki wody stojącej zajmują stosunkowo niewielką część terenu Parku („Stawy Karpnickie”, „Kolorowe Jeziorka”, „Stawy Marciszowskie”). Tereny zabagnione i torfowiskowe zajmują ok. 76,57 ha. Obszary podmokłe powyżej miejscowości Bukowiec, w obszarze źródliskowym rzeki Łupia, w obszarze zasilających prawostronnie Karpnicki Potok cieków dopływowych, w rejonie Trzcińska („Trzcińskie Mokradła”), c) wody podziemne: hydrogeologiczna jednostka sudecka. W granicach Parku i otuliny znajdują się dwa Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (GWZP): Główny Zbiornik Wód Podziemnych „Dolina rzeki Bóbr (Marciszów)” Nr 434 oraz fragment Głównego Zbiornika Wód Podziemnych „Zbiornik Niecka Wewnętrznosudecka Krzeszów” Nr 342; 8) klimat: jednostka klimatyczna jeleniogórska i kamiennogórska. Średnia temperatura w wieloleciu 7,9˚C. Średnia miesięczna amplituda temperatur 16,7˚C. Wilgotność względna w granicach 75 – 80%. Roczna suma opadów w granicach 700 – 1050 mm. Średnie roczne nasłonecznienie 4 - 5 godzin. Średni czas zalegania pokrywy śnieżnej 40 dni w roku. Występują cztery piętra klimatyczne; 9) szata roślinna: a) ogólna liczba zinwentaryzowanych gatunków: 390 gatunków flory naczyniowej z czterech gromad: 4 gatunki z gromady skrzypowych, 2 gatunki z gromady widłakowych, 6 gatunków z gromady nagozalążkowych drobnolistnych, 378 gatunków z gromady okrytozalążkowych, w tym 79 gatunków jednoliściennych i 299 gatunków dwuliściennych, b) typy zbiorowisk roślinnych: zbiorowiska roślinności wodnej, błotnej i szuwarowej, zbiorowiska roślinności torfowiskowej, zbiorowiska roślinności źródliskowej i ziołoroślowej, zbiorowiska roślinności łąkowej i pastwiskowej, zbiorowiska roślinności synantropijnej, zbiorowiska roślinności kserotermicznej i naskalnej, zbiorowiska roślinności górskiej, c) gatunki chronione i rzadkie: 58 gatunków prawnie chronionych, w tym: 16 podlega ochronie ścisłej czynnej, 31 ochronie ścisłej, 11 ochronie częściowej. Najcenniejsze gatunki chronione: Śnieżyca wiosenna (Leucoium vernum L.), Wiciokrzew pomorski (Lonicera peryclimenum L.), Turzyca Davalla (Carex davalliana Sm.), Turzyca pchla (Carex pulicaris L.), Rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia L.), Zimowit jesienny (Colchicum autumnale L.), Widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum L.), Widłak goździsty (Lycopodium clavatum L.), Kukułka Fuchsa (Dactylorhiza fuchsii L.), Kukułka bzowa (Dactylorhiza sambucina L.), Kruszczyk błotny (Epipactis palustris L.), Storczyk męski (Orchis mascula (L.) L. subsp signifera (Vest) Soo), Zanokcica ciemna (Asplenium adiantum-nigrum L.), Zanokcica serpentynowa (Asplenium adulterinum Milde), Zanokcica północna (Asplenium serpentionale Viv.), d) grzyby, porosty, mchy i wątrobowce: szereg gatunków z których większość zalicza się do pospolitych i częstych. Wśród gatunków rzadkich występują grzyby: Hełmówka błotna (Galerina paludosa), Łysiczka torfowiskowa (Hypholoma elongatum), Popielatek torfowiskowy (Tephrocybe palustris), Podgrzybek pasożytniczy (Xerocomus parasiticus), Szmaciak gałęzisty (Sparassis crispa), Smardz wyniosły (Morchella elata), Sromotnik bezwstydny (Phallus impudicus); porosty: Pęcherzyca nadobna (Lasallia pustulata), Kruszownica szorstka (Umbilicaria hirsuta), Liszajec zwyczajny (Lepraria incana)) i mchy: Koimek bezłodygowy (Diphyscium foliosum), Szmotłoch prostolistny (Bartramia ithyphylla), Żółtawiec (Orthothecium intricatum), Różyczkoprątnik różyczkowaty (Rhodobryum roseum)). Flora wątrobowców słabo poznana, reprezentowana przez stosunkowo niewielką liczbę gatunków, e) zespoły i zbiorowiska roślinne: 69 rodzin z 50 rzędów w ośmiu klasach systematycznych, f) cenne siedliska przyrodnicze: 14 siedlisk przyrodniczych chronionych w ramach Dyrektywy Siedliskowej z 1992r. oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000 (Dz. U. Nr 94, poz. 795). Siedliska priorytetowe: (6230) bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion – płaty bogate florystycznie); 10) fauna: a) ogólna liczba zinwentaryzowanych gatunków: 475 w tym (m. in.): 253 gatunki bezkręgowców (Invertebrata) wśród nich: 1 gatunek gąbek (Desmospongiae), 5 gatunków ślimaków wodnych (Gastropoda aquatica), 48 gatunków ślimaków lądowych (Gastropoda terrestria), 7 gatunków pająków (Araneae), 20 gatunków roztoczy (Acarina), 18 gatunków ważek (Odonata), 5 gatunków pluskwiaków różnoskrzydłych (Heteroptera), 21 gatunków chrząszczy (Coleoptera), 12 gatunków błonkoskrzydłych (Hymenoptera), 76 gatunków motyli (Lepidoptera) i 40 gatunków muchówek (Diptera)) oraz 21 gatunków ryb(Pisces) i 1 gatunek krągłoustych (Cyclostomata), 13 gatunków płazów (Amphibia), 5 gatunków gadów (Reptilia), 136 gatunków ptaków (Aves), 47 gatunków ssaków (Mammalia), b) gatunki chronione i rzadkie: wśród bezkręgowców objętych ochroną prawną na szczególną uwagę zasługują m. in.: zawijka pospolita (Aplexa hypnorum), krążałek ostrokrawędzisty (Discus perspectivus), pachnica dębowa (Osmoderma eremita), przejrzynka skalica (Nudaria mundana), paź żeglarz (Iphiclides podalirius). Wśród kręgowców podlegających ochronie prawnej znajdują się m. in.: kręgouste (minóg strumieniowy – Lampetra planeri); ryby (głowacz białopłetwy – Cottus gobio, lipień – Thymallus thymallus); płazy (wszystkie gatunki pod ochroną); gady (wszystkie gatunki pod ochroną), ptaki - 122 gatunki objęte ochroną ścisłą, z czego 21 dodatkowo ochroną czynną; 6 gatunków objętych ochroną częściową, 16 gatunków występuje w załączniku I Dyrektywy Ptasiej, 10 gatunków zamieszczonych na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce; ssaki - 25 gatunków objętych ochroną ścisłą, z czego 16 wymaga dodatkowo ochrony czynnej, 4 gatunki objęte ochroną częściową. Wszystkie gatunki znajdują się na liście Światowej Unii Ochrony Przyrody IUCN. 7 gatunków ssaków znajduje się na Polskiej Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce, c) siedliska o szczególnym znaczeniu dla fauny: trzy ostoje fauny: ostoja numer 420 Ciechanowice, ostoja 426 - Miedzianka, 427e - Kowary. Tereny włączone do bazy CORINE, ze względu na występowanie fauny o znaczeniu charakteryzującym obszar specjalnej ochrony OSO (Dyrektywa Ptasia) lub specjalny obszar ochronny SOO (Dyrektywa Habitatowa); 11) lasy: a) struktura siedlisk: siedliska lasu mieszanego górskiego (ponad 48% pow.), siedliska boru mieszanego górskiego (ponad 20% pow.), siedliska lasu górskiego (prawie 16% pow.). Udziały powierzchniowe pozostałych siedlisk nie przekraczają 5 %, b) drzewostany: blisko połowa drzewostanów czwartej i piątej klasy wieku (odpowiednio: nieco poniżej 39% i nieco poniżej 26% powierzchni leśnej zalesionej). Znaczący udział powierzchniowy (około 7%) drzewostanów w klasie odnowienia. Drzewostany tworzy zasadniczo świerk (około 69%) przy współudziale brzozy (około 9%) i buka (6,6%). Trzeci gatunek o liczącym się udziale to modrzew (6% powierzchni leśnej zalesionej). Pozostałe gatunki panujące w drzewostanach to: jawor (niecałe 3%), dąb (2%), olcha czarna (ponad 2%), sosna (niecałe 2%) oraz jesion, jarzębina i daglezja (łącznie 1,5%). Przeważają drzewostany jednopiętrowe (blisko 90% pow. leśnej zalesionej), c) istniejące formy ochrony środowiska przyrodniczego: 12 pomników przyrody (pojedyncze drzewa i grupy drzew: grupa 2 buków pospolitych Fagus sylvatica, wiąz górski Ulmus glabra, buk pospolity). Dwa obszary Natura 2000 (PLH020037 Góry i Pogórze Kaczawskie, PLH020011 Rudawy Janowickie). Dwa projektowane Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk Natura 2000 (Stawy Karpnickie PLH020075 i Trzcińskie Mokradła PLH020105); 12) uwarunkowania kulturowe i krajobrazowe: a) typy krajobrazu: krajobraz kulturowy terenów leśnych, terenów otwartych (rolnych), stawów i osadnictwa wiejskiego, b) charakterystyczne punkty widokowe: Duży Sokolik (623 m n.p.m.), Krzyżna Góra (654 m n.p.m.), Starościńskie Skały (718 m n.p.m.), Mała Ostra, Hala Krzyżowa, c) zasoby środowiska kulturowego: 72 stanowiska archeologiczne (w tym 20 dawnych kopalń); 70 cennych zabytków architektury i budownictwa (kościoły, zespoły pałacowoparkowe, zamki, wille, wapienniki, obiekty uzdrowiskowe i sanatoryjne, kapliczki, krzyże przydrożne, drogowskazy); 6 zabytkowych cmentarzy, 7 założeń parkowych. 40 obiektów wpisanych do państwowego rejestru zabytków; 13) uwarunkowania społeczne i gospodarcze: a) położenie administracyjne: województwo dolnośląskie, powiat jeleniogórski (gminy: Janowice Wielkie, Mysłakowice, miasto: Kowary), powiat kamiennogórski (gminy: Marciszów, Kamienna Góra (gmina i miasto)), powiat jaworski (gmina Bolków), b) położenie według podziałów leśnych: Nadleśnictwo Jawor (obr. leśny Bolków), Nadleśnictwo Kamienna Góra (obr. leśny Kamienna Góra), Nadleśnictwo Śnieżka (obr. leśny Kowary), c) struktura użytkowania: lasy i grunty leśne (57%), użytki rolne (39%), tereny zabudowane i zdegradowane (7%), wody powierzchniowe (1%), d) struktura własnościowa: większość gruntów leśnych należy do Skarbu Państwa i jest zarządzana przez PGL Lasy Państwowe (nadleśnictwa: Kamienna Góra, Śnieżka, Jawor). Pozostała część gruntów stanowi własność osób fizycznych bądź prawnych. Wody terenu Parku należą do Regionu Środkowej Odry, administrowanego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Faktyczny nadzór nad wodami tego terenu jest prowadzony przez oddział RZGW - Zarząd Zlewni Bobru, Nysy Łużyckiej, Bystrzycy i Kaczawy w Jeleniej Górze, e) ludność: szacunkowa liczba ludności zamieszkująca teren Parku wynosi około 15 000 osób, f) podmioty w poszczególnych sektorach gospodarki gmin tworzących otoczenie społecznogospodarcze Parku: rolnictwo (219), przetwórstwo przemysłowe (3), sektor wytwórczo – zaopatrzeniowy (609), sektor kanalizacyjno – wodociągowy (10), budownictwo (605), handel (1446), transportu i gospodarka magazynowa (243), usługi hotelarsko – gastronomiczne (350), finanse i ubezpieczenia (1266), sektor nieruchomości (47), działalność naukowa i techniczna (106), usługi administracyjne (272), usługi administracji publicznej i społecznej (409), g) turystyka: 146 km znakowanych szlaków pieszych, 125 km znakowanych szlaków rowerowych, 13 km szlaków wodnych, 16 km ścieżek dydaktycznych, h) sieć drogowa: drogi publiczne (krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne) – 175,3 km, drogi niepubliczne (drogi leśne i polne). § 3. 1. Do podstawowych istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych dla walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych Parku należą: 1) zmiana rzeźby terenu towarzysząca realizacji inwestycji budowlanych i drogowych; 2) dewastacja otoczenia cennych obiektów geomorfologicznych na skutek wspinaczki, nielegalnego składowania odpadów i eksploracji prowadzonej przez poszukiwaczy minerałów; 3) degradacja walorów przyrodniczych i krajobrazowych na skutek eksploatacji surowców mineralnych; 4) regulacja koryt cieków wodnych; 5) obniżenie poziomu wód gruntowych poprzez odprowadzanie wody systemem rowów odwadniających; 6) przeeksploatowanie zasobów wód podziemnych; 7) wypłycanie i zarastanie zbiorników; 8) zanieczyszczenie zasobów wodnych; 9) zmiana stosunków wodnych; 10) erozja i degradacja gleb w wyniku stosowania w rolnictwie chemicznych środków ochrony roślin; 11) zanik lub degradacja stref ekotonowych; 12) zmniejszenie bioróżnorodności ekosystemów leśnych; 13) eutrofizacja siedlisk; 14) sukcesja wtórna roślinności krzewiastej i drzewiastej; 15) zaniechanie ekstensywnego użytkowania łąkarskiego; 16) zanikanie tradycyjnego, mozaikowego krajobrazu rolniczego na skutek zmian w strukturze i sposobie użytkowania gruntów; 17) ograniczenie powierzchni terenów otwartych w wyniku presji systemu osadniczego; 18) dewastacja krajobrazu otwartego przez nowo powstające elementy infrastruktury technicznej; 19) zniekształcanie historycznie ukształtowanego krajobrazu osadniczego w wyniku rozwoju współczesnych form zabudowy; 20) przerwanie powiązań widokowych w wyniku zarastania, zabudowy i wprowadzania do krajobrazu elementów dysharmonijnych; 21) utrata walorów obiektów zabytkowych na skutek przebudowy lub rozbudowy; 22) niszczenie lub rozpad obiektów zabytkowych w wyniku braku opieki; 23) zanikanie tradycji niematerialnej na skutek przemian cywilizacyjnych i przerwania ciągłości przekazu ustnego. 2. Pełny wykaz zidentyfikowanych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia zawiera Załącznik nr 2. § 4.1 W celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych dla wybranych, cechujących się znaczną jednorodnością przyrodniczo-krajobrazową fragmentów Parku, wyznacza się cztery strefy funkcjonalne – w ujęciu wielkoprzestrzennym obejmujące duże obszary Parku: 1) F1 – strefa obejmująca zwarte kompleksy lasów niezależnie od rodzaju własności; 2) F2 – strefa obejmująca tereny pozostające w użytkowaniu rolnym (pola, łąki, pastwiska); nieużytki rolne, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne oraz tereny rozproszonej zabudowy (samotnie i wsie samotnicze obejmujące izolowane pojedyncze zabudowania lub grupy 2-5 zabudowań położonych względem siebie w odległości nie większej niż 100 m, przysiółki w postaci zwartych zespołów zabudowy); 3) F3 – strefa obejmująca obszary zwartej zabudowy wiejskiej w granicach Parku; 4) F4 – strefa krajobrazu zdegradowanego, obejmująca obszar obecnego i dawnego wydobycia surowców mineralnych w kamieniołomach w Rędzinach, Karpnikach, Janowicach Wielkich i w Wieściszowicach. 2. Zasięg stref funkcjonalnych przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych w Załączniku nr 7. 3. Zakres ustaleń dla poszczególnych stref funkcjonalnych zawiera Załącznik nr 3. § 5.1. W oparciu o wyniki inwentaryzacji i waloryzacji zasobów środowiska przyrodniczego, krajobrazowego i kulturowego, oraz stwierdzonych tendencji w zakresie zagospodarowania przestrzennego i użytkowania terenu, na terenie Parku wyznacza się następujące obszary realizacji działań ochronnych: 1) obszar ochrony zasobów przyrody nieożywionej, wód i gleb (O1); 2) obszar ochrony ekosystemów leśnych (O2); 3) obszar ochrony ekosystemów nieleśnych (O3); 4) obszar ochrony ekosystemów wodnych (O4); 5) obszar ochrony walorów krajobrazowych i kulturowych (O5). 2. Zasięg obszarów działań ochronnych przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych w Załączniku nr 7. 3. Zakres działań ochronnych dla poszczególnych obszarów zawiera Załącznik nr 4. § 6. 1. Na terenie Parku priorytetem są prace związane z realizacją ustawowych zadań Służby Parku Krajobrazowego, do których należą: 1) inwentaryzacja siedlisk przyrodniczych, stanowisk roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową oraz ich siedlisk, a także zasługujących na ochronę tworów i składników przyrody nieożywionej; 2) identyfikacja i ocena istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych Parku oraz wnioskowanie o podejmowanie działań mających na celu eliminowanie lub ograniczanie tych zagrożeń i ich skutków, a także innych działań w celu poprawy funkcjonowania i ochrony parku krajobrazowego; 3) gromadzenie dokumentacji dotyczącej przyrody oraz wartości historycznych, kulturowych i etnograficznych; 4) realizacja zadań związanych z ochroną innych form ochrony przyrody w granicach Parku; 5) informowanie o przepisach o ochronie przyrody osób przebywających na obszarach podlegających ochronie oraz w miejscach, w których znajdują się twory i składniki przyrody objęte formami ochrony przyrody; 6) prowadzenie edukacji przyrodniczej w szkołach i wśród miejscowego społeczeństwa, a także promowanie wartości przyrodniczych, historycznych, kulturowych i turystycznych Parku; 7) współpraca z samorządami, zarządcami obszarów Parku, organizacjami ekologicznymi i z innymi podmiotami, mającymi związek z ochroną Parku. 2. Szczegółowy zakres prac związanych z ochroną walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych w poszczególnych obszarach działań ochronnych został zamieszczony w Załączniku nr 4. § 7. 1. Wprowadza się zasady udostępniania Parku dla celów naukowych, edukacyjnych, turystycznych i rekreacyjnych w brzmieniu ust. 2-13. 2. Naukowe, edukacyjne, turystyczne i rekreacyjne udostępnienie obszaru Parku musi być podporządkowane realizacji celów, dla których Park został utworzony. 3. Działania z zakresu badań naukowych, edukacji, turystyki i rekreacji powinny być realizowane przede wszystkim przez wyspecjalizowane instytucje i organizacje. 4. Dla celów naukowo-badawczych udostępnia się cały obszar Parku z wyłączeniem form ochrony przyrody wymagających osobnych zezwoleń. 5. Jako priorytetowe należy traktować prace naukowo-badawcze prowadzone w związku z realizacją przyjętych celów ochrony Parku oraz zlokalizowanych na jego obszarze, istniejących i projektowanych form ochrony przyrody, w tym: 1) badania dotyczące genezy form geologicznych i geomorfologicznych; 2) badania struktur i zasobności oraz stanu zanieczyszczeń gleb; 3) badania zasobów wód powierzchniowych i ich jakości; 4) badania szczegółowe wytypowanych do ochrony zbiorowisk roślinnych i wybranych stanowisk fauny; 5) badania archeologiczne i etnograficzne; 6) badania ruchu turystycznego i jego preferencji, w nawiązaniu do promowanych form rozwoju turystyki na terenie Parku. 6. Dla celów edukacyjnych związanych z popularyzacją walorów i celów ochrony Parku oraz kształtowaniem świadomości społeczności lokalnych i turystów udostępnia się cały obszar Parku, z zastrzeżeniem uregulowań ujętych w ust. 7. 7. Udostępnienie obszaru Parku dla celów edukacyjnych polega na: 1) utrzymaniu istniejących i budowie nowych ścieżek dydaktycznych, punktów i przystanków edukacyjnych oraz umieszczaniu tablic informacyjnych na obszarze całego Parku; 2) tworzeniu i organizowaniu nowych ośrodków edukacji ekologicznej; 3) świadczeniu przez wyspecjalizowane służby i instytucje usług przewodnickich w zakresie uprawiania turystyki przyrodniczej i kulturowej; 4) organizowaniu zajęć kameralnych (w tym laboratoryjnych, audiowizualnych) związanych z edukacją przyrodniczą oraz organizowaniu zajęć terenowych w oparciu o ścieżki edukacyjne i szlaki turystyczne; 5) podejmowaniu działań mających na celu podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie ochrony przyrody i środowiska. 8. Ścieżki edukacyjne na terenie Parku: 1) ścieżka edukacyjna Marciszów - Kamienna Góra (ok. 11km, kolor zielony); 2) ścieżka edukacyjna w dolinie Janówki (ok. 5km). 9. Dla celów turystycznych i rekreacyjnych udostępnia się obszar całego Parku, zgodnie z następującymi zasadami: 1) ekstensywne zagospodarowanie turystyczne (szlaki turystyczne, rowerowe, konne, ścieżki dydaktyczne i spacerowe) realizowane jest na obszarze całego Parku; 2) lokalizacja urządzeń obsługi ruchu turystycznego (tzw. mała architektura turystyczna, tablice informacyjne) realizowana może być na terenie całego Parku przez właściwe dla tych zadań podmioty. 10. Piesze szlaki turystyczne wyznaczone na terenie Parku: 1) Główny Szlak Sudecki (fragment, 19,4 km, czerwony); 2) Międzynarodowy Szlak Pieszy E-3 (fragment, 23 km, niebieski); 3) Szlak Zamków Piastowskich (fragment, 15 km, zielony); 4) szlak pieszy Ciechanowice - Wieściszowice (3,2 km; niebieski); 5) szlak pieszy Czarnów - Strużnickie Skały (7,5 Km; żółty); 6) szlak pieszy Husyckie Skały - Krzyżna Góra (654) (400m; czarny); 7) szlak pieszy Karpniki - Kowary (7,5 km; niebieski); 8) szlak pieszy Marciszów - Kowary (17,4 km; zielony); 9) szlak pieszy Mysłakowice - Karpniki (7km; zielony); 10) szlak pieszy Pisarzowice - Leszczyniec (6km; czarny); 11) szlak pieszy Przełęcz Kowarska (725) - Trzcińsko PKP (17 km; żółty); 12) szlak pieszy Raszów - Ciechanowice (20 km; żółty); 13) szlak pieszy Skalne Bramy - zamek Bolczów (0,8 km; czarny); 14) szlak pieszy Szwajcarka - Duży Sokolik (623) (1,5 km; czarny). 11. Szlaki rowerowe wyznaczone na terenie Parku: 1) Rowerowa Obwodnica Jeleniej Góry (fragment, 20 km, zielony); 2) Rowerowa Obwodnica Rudaw (40,8km; żółty); 3) szlak rowerowy Ciechanowice - Raszów (8,2km; czerwony); 4) szlak rowerowy Łomnica - Droga Królewska (2,8km; czerwony); 5) szlak rowerowy Przeł. Kowarska (725) - Kowary (9,6km; niebieski); 6) szlak rowerowy Przeł. Kowarska (725) - Pisarzowice (12,3km; zielony); 7) szlak rowerowy w Masywie Wielkiej Kopy (11,2km; niebieski); 8) szlak rowerowy Wojanów - Karpniki (4,8 km; czarny); 9) szlak rowerowy Wojanów-Ciechanowice (ER-6; 15,5km, czerwony). 12. Szlaki kajakowe na terenie Parku: 1) szlak kajakowy rzeki Bóbr (fragment, 12,7km). 13. Dopuszcza się jako obszary wspinaczki skałkowej, bulderingu i linowych technik taternictwa jaskiniowego: Góry Sokole, Krzyżna Góra, Husyckie Skały, Janowickie Garby, Janowicki Grzbiet, Dolina Janówki, Zamkowy Grzbiet, Grupa Skalnego Mostu, Skała Piec, Skalne Bramy, Grupa skalna Fajki, Grupa Stróżnickiego Mnicha, Grupa Skalnika i inne mniej wybitne formacje historycznie i kulturowo wzmiankowane jako obiekty wspinaczki skalnej i pochodnych – za zgodą zarządcy terenu oraz z wyłączeniem miejsc występowania gatunków zwierząt, roślin i grzybów objętych ochroną a także siedlisk podlegających ochronie. § 8. W celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych dla obszaru całego Parku proponuje się następujące ustalenia do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz planów zagospodarowania przestrzennego gmin: 1) uwzględnienie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego działań ochronnych proponowanych w obszarach O1 – O5; 2) likwidacja niskich źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez: a) modernizację lub przebudowę istniejących kotłowni i oparcie systemów grzewczych o paliwa niskoemisyjne, b) wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii, ze szczególnym uwzględnieniem energii słonecznej; 3) poprawa stanu czystości wód i uporządkowanie gospodarki ściekowej poprzez: a) zakaz odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i gleby, b) objęcie jak największej części Parku systemami kanalizacji z odprowadzaniem ścieków do wysoko sprawnych oczyszczalni, c) do czasu realizacji kanalizacji zbiorczej dla zabudowy rozproszonej - wprowadzenie wymogu gromadzenia ścieków w szczelnych zbiornikach wybieralnych z obowiązkiem systematycznego wywozu ścieków na oczyszczalnię lub budowy indywidualnych (grupowych) oczyszczalni ścieków, d) odprowadzanie wód opadowych z terenów zwartej zabudowy i terenów komunikacyjnych po uprzednim podczyszczeniu zgodnie z warunkami określonymi w przepisach szczególnych; 4) uporządkowanie gospodarki odpadami poprzez: a) likwidację dzikich wysypisk śmieci, stanowiących zagrożenie dla środowiska, b) składowanie odpadów przemysłowych oraz lokalizację złomowisk poza obszarem Parku, c) racjonalizację gospodarki odpadami z uwzględnieniem odzysku, wykorzystania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz powiązanie z systemami gospodarki odpadowej przyjętymi w danej gminie; 5) niedopuszczanie do wypełniania wykopów pochodzenia antropogenicznego (wyrobiska, sztolnie, studnie) przy użyciu odpadów z wyjątkiem materiałów autochtonicznych (innych niż niebezpieczne) takich, jak: skruszone skały, odpadowe piaski i iły, grunt i kamienie, gleba i kamienie, grunt z wykopów i pogłębiania, żwir; 6) zachowanie i ochrona korytarzy ekologicznych w celu umożliwienia migracji roślin i zwierząt, poprzez: a) ograniczenie budowy ogrodzeń, ciągów infrastruktury technicznej i komunikacyjnej (w zakresie dróg powiatowych i wojewódzkich) tworzących bariery ekologiczne bez rozwiązań umożliwiających ich przekraczanie, b) wprowadzanie maksymalnie dużej powierzchni biologicznie czynnej; 7) zachowanie istniejących cieków wodnych wraz z ich obudową biologiczną (ograniczenie usuwania zadrzewień przywodnych poza zabiegami pielęgnacyjnymi i innymi określonymi w przepisach szczególnych); 8) ograniczenie możliwości zmian w użytkowaniu rolnym i leśnym oraz przekwalifikowaniu gruntów rolnych i leśnych na budowlane; 9) zachowanie walorów krajobrazowych związanych z terenami otwartymi poprzez ograniczanie rozproszenia zabudowy w otwartym krajobrazie, szczególnie w miejscach eksponowanych widokowo, za wyjątkiem siedlisk dla nowo tworzonych gospodarstw rolnych; 10) utrzymanie istniejących zadrzewień śródpolnych z możliwością ich powiększenia; 11) przeciwdziałanie dewastacji krajobrazu przez elementy nowo projektowanej infrastruktury technicznej, unikanie lokalizacji elementów i obiektów infrastruktury technicznej w miejscach szczególnie eksponowanych krajobrazowo; w przypadku już istniejących elementów infrastruktury technicznej - ograniczania ich wpływu na walory krajobrazowe poprzez kablowanie linii elektroenergetycznych oraz maskowanie zielenią; 12) w przypadku elementów infrastruktury technicznej stanowiących dominanty (np. maszty przekaźnikowe) - lokalizowanie ich poza obszarem Parku; w stosunku do już istniejących kumulacja nadajników kilku operatorów na jednym maszcie; 13) zachowanie sylwet poszczególnych miejscowości, ograniczenie wznoszenia nowych obiektów o charakterze dominant dysharmonijnych; 14) ochrona istniejących zabytkowych układów przestrzennych miejscowości z zachowanymi obiektami i zespołami zabudowy zabytkowej i rozwój układów przestrzennych na zasadzie uzupełnień i kontynuacji; 15) inwentaryzacja i ochrona budownictwa regionalnego, objęcie najcenniejszych obiektów ochroną konserwatorską; 16) wznoszenie nowych obiektów, przebudowa i modernizacja istniejących w nawiązaniu do form tradycyjnych na tym terenie pod względem formy, neutralnej kolorystyki i gabarytów (w nawiązaniu do obiektów sąsiadujących); staranne wkomponowanie obiektów w krajobraz. Ochrona krajobrazu miejscowości: Bukowiec, Czarnów, Janowice Wielkie (w części położonej w granicach Parku), Karpniki, Miedzianka, Pisarzowice (w części położonej w granicach Parku), Rędziny, Strużnica, Trzcińsko, Wojanów (w części położonej w granicach Parku), Wieściszowice, Wojków poprzez wprowadzenie do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów określających następujące cechy architektoniczne nowo wznoszonych budynków: a) ograniczenie wysokości budynków mieszkalnych do 1 kondygnacji z mieszkalnym poddaszem, b) stosowanie dachów symetrycznych dwuspadowych, o spadku połaci powyżej 40 stopni lub od 30 stopni, gdy w sąsiedztwie występuje zabudowa w stylu tyrolskim, c) zakaz budowy obiektów z dachami płaskimi lub asymetrycznymi, d) preferowanie wykończenia pokryć dachowych: ceramiczne lub naśladujące dachówkę, w kolorach od czerwieni do brązów, zakaz stosowania kolorów: niebieskiego, zielonego, żółtego, e) wykańczanie ścian za pomocą miejscowych materiałów naturalnych: drewna, kamienia naturalnego lub tynków mineralnych, zakaz stosowania paneli (sidingu), f) preferowanie budynków o prostych, symetrycznych bryłach; 17) W pozostałych miejscowościach na terenie Parku zabudowa nie powinna przekraczać 2 kondygnacji z mieszkalnym poddaszem; 18) Na terenie całego Parku należy unikać zagęszczania zabudowy w strefach zabudowy rozproszonej oraz wprowadzania zabudowy siedliskowej na terenach rolniczych; 19) Prowadzenie racjonalnej gospodarki zasobami złóż mineralnych i prowadzenie sukcesywnej rekultywacji terenu wyrobisk zgodnie z kierunkiem rekultywacji; 20) Rozwój funkcji turystycznej, wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i walorów krajobrazu jako atrakcji turystycznych stymulujących rozwój gospodarczy poszczególnych miejscowości i gmin; 21) Ochrona i zagospodarowanie punktów widokowych, ochrona i kształtowanie ciągów i osi widokowych z jednoczesnym ograniczeniem nieprzewidzianych zalesień stanowiących bariery przestrzenne w tych miejscach; 22) Przy realizacji nowych elementów zagospodarowania związanego z turystyką oraz przy przebudowie, modernizacji czy rozbudowie elementów istniejących (punkty widokowe, miejsca odpoczynku turystów, przystanki itp.), nawiązywanie do tradycyjnych form i materiałów. § 9.1. W celu eliminacji lub ograniczenia zagrożeń zewnętrznych dla obszaru całego Parku proponuje się następujące ustalenia do planu zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego: 1) w planie zagospodarowania przestrzennego należy uwzględnić istniejące formy ochrony przyrody: Rudawski Park Krajobrazowy, obszar Natura 2000 PLH020011 Rudawy Janowickie i obszar Natura 2000 PLH020037 Góry i Pogórze Kaczawskie; 2) dla obszarów tych należy wyznaczyć odpowiednie funkcje zgodnie z celami ochrony RPK. Funkcją podstawową ma być ochrona walorów środowiska przyrodniczego, kulturowego i krajobrazu. Funkcje uzupełniające: naukowa, edukacyjna i gospodarcza, związana z działalnością Parku, mieszkalnictwo z usługami podstawowymi oraz funkcje turystyczno – rekreacyjne. 2. Wśród celów i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych w RPK powinny się znaleźć: 1) likwidacja niskich źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez: a) modernizację lub przebudowę istniejących kotłowni i oparcie systemów grzewczych o paliwa niskoemisyjne, b) wykorzystanie niekonwencjonalnych źródeł energii, ze szczególnym uwzględnieniem energii słonecznej; 2) Poprawa stanu czystości wód i uporządkowanie gospodarki ściekowej poprzez: a) zakaz odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i gleby, b) objęcie jak największej części Parku systemami kanalizacji z odprowadzaniem ścieków do wysoko sprawnych oczyszczalni ścieków, c) do czasu realizacji kanalizacji zbiorczej dla zabudowy rozproszonej - wprowadzenie wymogu gromadzenia ścieków w szczelnych zbiornikach wybieralnych z obowiązkiem systematycznego wywozu ścieków na oczyszczalnię lub budowy indywidualnych (grupowych) oczyszczalni ścieków, d) odprowadzanie wód opadowych z terenów zwartej zabudowy i terenów komunikacyjnych po uprzednim podczyszczeniu zgodnie z warunkami określonymi w przepisach szczególnych; 3) uporządkowanie gospodarki odpadami poprzez: a) likwidację dzikich wysypisk śmieci, stanowiących zagrożenie dla środowiska, b) składowanie odpadów przemysłowych oraz lokalizację złomowisk poza obszarem Parku, c) racjonalizację gospodarki odpadami z uwzględnieniem odzysku, wykorzystania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz powiązanie z systemami gospodarki odpadowej przyjętymi w danej gminie; 4) zachowanie i ochrona korytarzy ekologicznych w celu umożliwienia migracji roślin i zwierząt; 5) zachowanie istniejących cieków wodnych wraz z ich obudową biologiczną (ograniczenie usuwania zadrzewień przywodnych poza zabiegami pielęgnacyjnymi i innymi określonymi w przepisach szczególnych); 6) zachowanie walorów krajobrazowych związanych z terenami otwartymi poprzez ograniczanie rozproszenia zabudowy w otwartym krajobrazie, szczególnie w miejscach eksponowanych widokowo, za wyjątkiem siedlisk dla nowo tworzonych gospodarstw rolnych; 7) przeciwdziałanie dewastacji krajobrazu przez elementy nowo projektowanej infrastruktury technicznej, unikanie lokalizacji elementów i obiektów infrastruktury technicznej w miejscach szczególnie eksponowanych krajobrazowo; w przypadku już istniejących elementów infrastruktury technicznej - ograniczania ich wpływu na walory krajobrazowe poprzez kablowanie linii elektroenergetycznych oraz maskowanie zielenią; 8) zachowanie sylwet poszczególnych miejscowości, ograniczenie wznoszenia nowych obiektów o charakterze dominant dysharmonijnych; 9) ochrona istniejących zabytkowych układów przestrzennych miejscowości z zachowanymi obiektami i zespołami zabudowy zabytkowej i rozwój układów przestrzennych na zasadzie uzupełnień i kontynuacji; 10) inwentaryzacja i ochrona budownictwa regionalnego, objęcie najcenniejszych obiektów ochroną konserwatorską; 11) wznoszenie nowych obiektów, przebudowa i modernizacja istniejących w nawiązaniu do form tradycyjnych na tym terenie pod względem formy, neutralnej kolorystyki i gabarytów (w nawiązaniu do obiektów sąsiadujących); staranne wkomponowanie obiektów w krajobraz; 12) prowadzenie racjonalnej gospodarki zasobami złóż mineralnych i prowadzenie sukcesywnej rekultywacji terenu wyrobisk zgodnie z kierunkiem rekultywacji; 13) rozwój funkcji turystycznej, wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i walorów krajobrazu jako atrakcji turystycznych stymulujących rozwój gospodarczy poszczególnych miejscowości i gmin; 14) ochrona i zagospodarowanie punktów widokowych, ochrona i kształtowanie ciągów i osi widokowych z jednoczesnym ograniczeniem nieprzewidzianych zalesień stanowiących bariery przestrzenne w tych miejscach. Załącznik nr 2 do uchwały nr............... Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia ..................... …....................... r. Identyfikacja oraz określenie sposobów eliminacji lub ograniczenia istniejących i potencjalnych zagrożeń wewnętrznych i zewnętrznych oraz ich skutków § 1.1. Określa się istniejące i potencjalne zagrożenia dla zasobów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych Rudawskiego Parku Krajobrazowego oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia w brzmieniu ust. 2-6. 2. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla zasobów przyrody nieożywionej, wód i gleb oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Skały i zespoły skał o wyróżniających się cechach petrograficznych, mineralogicznych, genetycznych oraz krajobrazowych Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Zasłonięcie cennych formacji skalnych przez roślinność, rozsadzanie skał przez system korzeniowy Odsłanianie wybranych, cennych formacji skalnych Dewastacja cennych form skalnych (malowanie, odłupywanie, zaśmiecanie) Usuwanie skutków dewastacji Wspinaczka skałkowa Zabezpieczenie form skalnych przed negatywnym wpływem wspinaczki skałkowej Główne elementy rzeźby terenu, w tym: grzbiety, kulminacje i przełęcze, zrównania wierzchowinowe i stokowe, gołoborza, doliny rzek i potoków oraz przełomy rzeczne Zmiana rzeźby terenu towarzysząca realizacji inwestycji budowlanych i drogowych Ograniczenie wpływu inwestycji budowlanych i drogowych na rzeźbę terenu Wychodnie i odkrywki dokumentujące genezę litosfery Zasłonięcie cennych obiektów geologicznych przez roślinność, rozsadzanie skał przez system korzeniowy Odsłanianie wybranych, cennych wychodni i odkrywek dokumentujących genezę litosfery Dewastacja otoczenia cennych obiektów geologicznych na skutek nielegalnego składowania odpadów i eksploracji prowadzonej przez poszukiwaczy Usuwanie skutków dewastacji Edukacja ekologiczna i kształtowanie właściwych Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia minerałów postaw społecznych w odniesieniu do wartości przyrodniczych i krajobrazowych terenu Parku Złoża surowców mineralnych Degradacja ekosystemów przyrodniczych oraz walorów krajobrazowych i stosunków wodnych na skutek eksploatacji złóż Racjonalna gospodarka zasobami złóż mineralnych Istniejące cieki wodne Degradacja ekosystemów oraz walorów krajobrazowych poprzez niewłaściwie projektowaną regulację cieków Racjonalna gospodarka zasobami wodnymi – regulacja cieków wodnych z uwzględnieniem ich wpływu na cenne ekosystemy i walory krajobrazowe Obszary źródliskowe i źródła Przerwanie systemu hydrologicznego wód śródpokrywowych Racjonalne dysponowanie posiadanymi zasobami wodnymi Obszary podmokłe i zabagnione Obniżenie poziomu wód gruntowych poprzez odprowadzanie wody systemem rowów odwadniających Racjonalne dysponowanie posiadanymi zasobami wodnymi Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 434 „Marciszów” Przeeksploatowanie zasobów wód podziemnych Racjonalne dysponowanie posiadanymi zasobami wodnymi Obiekty hydrograficzne pochodzenia antropogenicznego, w tym stawy i inne zbiorniki wodne Wypłycanie i zarastanie zbiorników Nieprzerwane prowadzenie gospodarki rybackiej Naturalne właściwości fizykochemiczne wód Zanieczyszczenie zasobów wodnych Zapobieganie zanieczyszczaniu wód powierzchniowych i podziemnych. Ograniczenie stosowania nawozów mineralnych i środków chemicznych Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Mało zmieniona struktura przestrzenna gleb mineralnych i organicznych oraz ich właściwości fizykochemiczne i biologicznie Erozja Zapobieganie procesowi erozji gleb Naturalne właściwości fizykochemiczne i biologicznie gleb Degradacja gleb w wyniku stosowania w rolnictwie chemicznych środków ochrony roślin Ograniczenie chemizacji rolnictwa 3. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla ekosystemów leśnych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Cenne fragmenty lasów określone jako priorytetowe siedliska przyrodnicze a w szczególności: Jaworzyny i lasy klonowolipowe na stromych stokach i zboczach (*9180) Prowadzenie gospodarki niezgodnie z planem urządzenia lasu Przywrócenie i ochrona właściwego stanu siedliska w ramach racjonalnej gospodarki leśnej Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (*91E0) Prowadzenie gospodarki niezgodnie z planem urządzenia lasu Przywrócenie i ochrona właściwego stanu siedliska w ramach racjonalnej gospodarki leśnej Degradacja siedlisk na skutek zmiany stosunków wodnych Przywrócenie i zachowanie właściwych stosunków wodnych w ramach renaturalizacji i ochrony siedlisk Monotypizacja drzewostanów (miejscami drzewostan stanowi wyłącznie olsza czarna) Przywrócenie właściwego składu gatunkowego Neofityzacja warstwy drzewostanu Stopniowa eliminacja gatunków obcych w ramach Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia racjonalnej gospodarki leśnej Bory i lasy bagienne (*91D0) Pozostałe naturalne i półnaturalne fragmenty lasów m.in. określone jako siedliska przyrodnicze: - kwaśne buczyny (9110), - żyzne buczyny (9130), - grądy: środkowoeuropejski i subkontynentalny (9170), - acydofilne bory górnoreglowe (9410) Wszystkie ekosystemy leśne Prowadzenie gospodarki niezgodnie z planem urządzenia lasu Przywrócenie i ochrona właściwego stanu siedliska w ramach racjonalnej gospodarki leśnej Degradacja siedlisk na skutek zmiany stosunków wodnych Przywrócenie i zachowanie właściwych stosunków wodnych w ramach renaturalizacji i ochrony siedlisk Czynniki biotyczne: szkodliwe owady, grzyby i zwierzyna Utrzymanie właściwej zdrowotności i żywotności drzewostanów oraz odpowiedniego stanu zwierzyny w ramach racjonalnej gospodarki leśnej i łowieckiej Czynniki abiotyczne Utrzymanie właściwej zdrowotności i żywotności drzewostanów Czynniki antropogeniczne – nieprawidłowa gospodarka leśna oraz szkodnictwo leśne (cięcia kradzieżowe i in.) Prawidłowo prowadzona, racjonalna gospodarka leśna oraz przeciwdziałanie szkodnictwu leśnemu Zmniejszenie bioróżnorodności ekosystemów leśnych Ochrona różnorodności genowej Ochrona różnorodności gatunkowej Ochrona różnorodności ekosystemowej Ochrona różnorodności krajobrazowej Strefy ekotonowe Zanik lub degradacja stref ekotonowych Prowadzenie właściwej, zgodnej z planem urządzenia lasu, gospodarki leśnej Pozostałe lasy (lasy na Borowacenie drzewostanów, Dostosowanie składów Szczegółowy przedmiot ochrony gruntach porolnych, lasy o składzie niezgodnym z STL) Zagrożenia zniekształcanie i następnie degeneracja siedlisk Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia gatunkowych drzewostanów do panujących warunków siedliskowych i wykorzystanie potencjalnych możliwości „produkcyjnych”siedlisk 4. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla ekosystemów leśnych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion płaty bogate florystycznie) (6230) Zmiany sukcesyjne, zaprzestanie tradycyjnych form użytkowania terenu. Potencjalnym zagrożeniem jest zalesianie Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) (6410) Osuszanie terenu wskutek przeprowadzonych w latach '90 prac melioracyjnych. Zaprzestanie koszenia, przekształcanie w nieużytki i przemiany sukcesyjne Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) (6430) Brak istotnych zagrożeń. Potencjalnymi zagrożeniami może być zmiana stosunków wodnych Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)(6510) Zaniechanie tradycyjnych form użytkowania Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion) (6520) Zarzucenie gospodarowania pastersko-kośnego, zarastanie Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacetalia vandelli (8220) Zasłanianie skał przez roślinność Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych drzewiastą, zagrożenie niszczeniem mechanicznym. Odsłonięte skały są silnie narażone na zmiany czynników klimatycznych – wrażliwość na susze, silne mrozy, intensywne opady atmosferyczne. Każde z tych zjawisk może powodować znaczne dla stanu siedliska straty w populacjach roślin naskalnych. Zagrożenie antropogeniczne – penetracja terenu, eksploatacja skał kamieniołomów (pozyskiwanie hornblendy na wzgórzu Popiel), palenie ognisk, niszczenie roślinności Szczegółowy przedmiot ochrony Zbiorowiska szuwarów i turzycowisk, wilgotne ziołorośla i łąki Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Obniżenie poziomu wód gruntowych Odtworzenie pierwotnego poziomu wód gruntowych Sukcesja roślinności krzewiastej i drzewiastej Ograniczenie sukcesji Zaniechanie ekstensywnego użytkowania łąkarskiego Przywrócenie pierwotnego sposobu użytkowania Zbiorowiska okrajkowe Zanikanie szerokiej granicy między ekosystemami polnymi i leśnymi na skutek intensyfikacji gospodarki rolnej i leśnej Prowadzenie gospodarki leśnej i rolnej w sposób umożliwiający rozwój siedliska Murawy napiaskowe Sukcesja wtórna roślinności krzewiastej i drzewiastej Ograniczenie sukcesji Zanokcica serpentynowa Asplenium adulterinum Niewielka liczba stanowisk i niska liczebność populacji Zwiększenie liczebności populacji Konkurencja ze strony traw i roślin dwuliściennych Zapobieganie zarastaniu Zmiany mikrosiedliskowe Zachowanie aktualnego charakteru siedliska Zanokcica ciemna Asplenium Niewielka liczba stanowisk i niska adiantum – nigrum liczebność populacji „Zagłuszanie” przez Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt trawy Zwiększenie liczebności populacji Zapobieganie zarastaniu Bezpośrednie oddziaływanie antropogeniczne (boisko sportowe) Ograniczenie szkodliwego dla populacji oddziaływania antropogenicznego Wzrost penetracji turystycznej, pobytowej i tranzytowej – w efekcie wybiórcze niszczenie stanowisk i miejsc bytowania gatunków Utrzymanie obecnego stanu użytkowania i zagospodarowania terenu Parku, w tym szlaków turystycznych Zaniechanie tradycyjnych form użytkowania na cennych dla fauny kompleksach łąk. Przekształcenia siedlisk Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych 5. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla ekosystemów wodnych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników (3260) Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Zanieczyszczenia przedostające się do wód. Odprowadzenie nie oczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków bytowo-gospodarczych do rzeki, między innymi przez brak odpowiednich systemów odbiorczych i nieszczelne szamba Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Potencjalnym zagrożeniem są zmiany stosunków wodnych i wielkości przepływów, w tym prace związane z kanalizacją koryta rzecznego Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych. Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (7140) Naruszenie równowagi hydrologicznej – zmiana stosunków wodnych i obniżenie poziomu wód. Potencjalnym zagrożeniem są także uszkodzenia mechaniczne i zasypywanie odpadami Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak (7230) Naruszenie równowagi hydrologicznej – zmiana stosunków wodnych i obniżenie poziomu wód. Potencjalnym zagrożeniem są także uszkodzenia mechaniczne i zmiany sposobu gospodarowania Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Niewielkie oczka wodne, obniżenia terenu okresowo wypełnione wodą, wraz z występującą tam fauną Zmiana stosunków wodnych, zarastanie Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych Roślinność szuwarowa i przybrzeżna wokół stawów i cieków wodnych, wraz z Usuwanie i wypalanie roślinności, stanowiącej miejsce bytowania dla wielu Przeciwdziałanie wypalaniu i usuwaniu roślinności nadbrzeżnej Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia występującą tam fauną gatunków zwierząt, zwłaszcza ptaków Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt Okresowe spuszczanie wody ze stawów hodowlanych, wycinanie roślinności nadbrzeżnej, obniżanie poziomu wód gruntowych, zanieczyszczenia, wzrost penetracji turystycznej, pobytowej i tranzytowej – w efekcie zanikanie stanowisk i kurczenie ważnych z punktu widzenia fauny siedlisk Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Utrzymanie odpowiednich warunków siedliskowych, obecnego stanu użytkowania i zagospodarowania terenu Parku 6. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla walorów krajobrazowych i kulturowych oraz sposoby ich eliminacji lub ograniczenia: Szczegółowy przedmiot ochrony Krajobraz zwartych kompleksów leśnych wraz z elementami kulturowymi towarzyszącymi gospodarce leśnej (podziały i oznakowanie linii oddziałowych, place do magazynowania drewna, sieć dróg gospodarczych o częściowo utwardzonej nawierzchni, infrastruktura łowiecka w postaci ambon, paśników) i infrastrukturze turystycznej (sieć szlaków turystycznych, mała architektura towarzysząca) Zagrożenia Obniżenie walorów krajobrazu leśnego w wyniku negatywnego oddziaływania zespołu czynników biotycznych, abiotycznych i antropogenicznych Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Utrzymanie jak największej różnorodności krajobrazu leśnego, wraz z siecią urozmaiconych płatów i korytarzy krajobrazowych. Zachowanie wielofunkcyjnego charakteru lasu poprzez utrzymanie wielofunkcyjnych i wielowiekowych drzewostanów o cechach lasu naturalnego. Ochrona naturalnych biotopów, a szczególnie niedopuszczenie do likwidacji roślinności naturalnej Odpowiednie kształtowanie infrastruktury turystycznej, umożliwiające kontrolę i zaplanowane kanalizowanie ruchu turystycznego Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Krajobraz otwarty z mozaiką pól uprawnych, łąk, zadrzewień śródpolnych oraz rozproszoną zabudową mieszkalną Zanikanie tradycyjnego, mozaikowego krajobrazu rolniczego na skutek zmian w strukturze i sposobie użytkowania gruntów oraz braku dostatecznej wiedzy na temat ekologicznych metod użytkowania gruntów i produkcji rolnej Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia Stworzenie właściwych warunków do zachowania mozaiki pól, miedz, zadrzewień i enklaw roślinności Ograniczenie powierzchni terenów Zachowanie istniejącej otwartych w wyniku presji systemu struktury użytkowania osadniczego terenów otwartych, w tym proporcji terenów zabudowanych i otwartych. Dewastacja krajobrazu otwartego przez nowo powstające elementy infrastruktury technicznej Unikanie lokalizacji elementów i obiektów infrastruktury technicznej w miejscach szczególnie eksponowanych krajobrazowo Odpowiednie kształtowanie infrastruktury turystycznej, umożliwiające kontrolę i zaplanowane kanalizowanie ruchu turystycznego Krajobraz zurbanizowany Zniekształcanie historycznie ukształtowanego krajobrazu osadniczego w wyniku rozwoju współczesnych form zabudowy Kształtowanie nowej zabudowy i infrastruktury z zachowaniem tradycyjnej struktury wewnętrznej jednostek osadniczych i ich związków z przestrzenią. Punkty i osie widokowe Przerwanie powiązań widokowych w wyniku zarastania, zabudowy i wprowadzania do krajobrazu elementów dysharmonijnych Stworzenie warunków dla zachowania wysokich walorów punktów i osi widokowych Przywrócenie walorów dawnych punktów widokowych Ciągi i korytarze widokowe wzdłuż dróg i znakowanych Utrata walorów na skutek zarośnięcia, braku konserwacji i Utrzymanie właściwego stanu szlaków Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenia Sposób eliminacji lub ograniczenia zagrożenia szlaków turystycznych braku infrastruktury turystycznych Tereny Parku o dużym natężeniu ruchu turystycznego Degradacja walorów krajobrazowych i przyrodniczych w wyniku oddziaływania masowego ruchu turystycznego Odpowiednie kształtowanie infrastruktury turystycznej, umożliwiające kontrolę i zaplanowane kanalizowanie ruchu turystycznego Stanowiska archeologiczne Zniszczenie lub naruszenie stanu Właściwe zabezpieczenie obiektów w wyniku inwestycyjnych zabytków archeologicznych prac ziemnych i prac rolnych, eksploatacji oraz nielegalnych wkopów poszukiwawczych Ślady dawnego górnictwa Zacieranie topografii dawnych obszarów górniczych. Dewastacja spowodowana nielegalną eksploracją i składowaniem odpadów Właściwe zabezpieczenie śladów dawnego górnictwa oraz wyeksponowanie walorów najciekawszych obiektów Zabytki architektury sakralnej i świeckiej, zespoły zabudowy wiejskiej, dawne budownictwo przemysłowe i mała architektura Utrata walorów na skutek przebudowy lub rozbudowy. Rozpad obiektów w wyniku braku użytkowania lub braku właściwej opieki Właściwe zabezpieczenie zabytków oraz wyeksponowanie walorów najciekawszych obiektów Kultura niematerialna związana z bogatą historią regionu Zanikanie tradycji niematerialnej Dokumentowanie na skutek przemian cywilizacyjnych elementów kultury niematerialnej i przerwania ciągłości przekazu ustnego Załącznik nr 3 do uchwały nr............... Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia ..................... …...................... r. Zakres ustaleń dla stref funkcjonalnych § 1. 1. Określa się następujący zakres ustaleń dla stref funkcjonalnych wyznaczonych na terenie Parku: Strefa Funkcje i cele utworzenia strefy Strefa F1 - obejmuje zwarte 1. Celem utworzenia strefy jest ochrona cennych elementów kompleksy lasów niezależnie środowiska przyrodniczego lasów poprzez tworzenie warunków od rodzaju własności. racjonalnego korzystania z jego zasobów. 2. Preferowane kierunki zagospodarowania to utrzymanie lasów w dotychczasowym użytkowaniu oraz kontrolowane udostępnienie obszaru dla celów turystycznych, wypoczynkowych i edukacyjnych. W strefie dopuszcza się działalność inwestycyjną związaną z funkcjonowaniem Parku, gospodarką leśną oraz zaspokajaniem potrzeb jego mieszkańców. Warunkiem dopuszczenia do realizacji wszelkich inwestycji jest stwierdzenie braku ich niekorzystnego wpływu na krajobraz i środowisko przyrodnicze. Strefa F2 - obejmująca tereny pozostające w użytkowaniu rolnym (pola, łąki, pastwiska); nieużytki rolne, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne oraz tereny rozproszonej zabudowy (samotnie i wsie samotnicze obejmujące izolowane pojedyncze zabudowania lub grupy 2-5 zabudowań położonych względem siebie w odległości nie większej niż 100 m, przysiółki w postaci zwartych zespołów zabudowy). 1. Celem utworzenia strefy jest ochrona cennych elementów środowiska przyrodniczego (łąk, pastwisk, zadrzewień śródpolnych) poprzez tworzenie warunków racjonalnego korzystania z jego zasobów. 2. Preferowane kierunki zagospodarowania to utrzymanie gruntów w dotychczasowym użytkowaniu, kontrolowane udostępnienie obszaru dla zabudowy siedliskowej oraz dla celów turystycznych, wypoczynkowych i edukacyjnych. W strefie dopuszcza się działalność inwestycyjną związaną z funkcjonowaniem Parku, gospodarką leśną oraz zaspokajaniem potrzeb jego mieszkańców. Warunkiem dopuszczenia do realizacji wszelkich inwestycji jest stwierdzenie braku ich niekorzystnego wpływu na krajobraz i środowisko przyrodnicze. Strefa F3 - obejmująca obszary zwartej zabudowy wiejskiej. 1. Celem utworzenia strefy jest ochrona walorów kulturowych, krajobrazowych i przyrodniczych, z jednoczesnym udostępnieniem obszaru dla racjonalnego wykorzystania w celu zaspokojenia potrzeb rozwojowych mieszkańców. 2. Preferowane kierunki zagospodarowania to rozwój funkcji mieszkaniowej, mieszkaniowo-usługowej i usługowej, w tym głównie turystycznej, oraz wzmacnianie istniejących walorów kulturowych, krajobrazowych i przyrodniczych. Zagospodarowanie i planowanie przestrzenne w obrębie strefy powinno odbywać się z uwzględnieniem zapisów sformułowanych w planie ochrony Parku. Strefa Strefa F4 - obejmująca obszar obecnego i dawnego wydobycia surowców mineralnych w kamieniołomach w Rędzinach, Karpnikach, Janowicach Wielkich i w Wieściszowicach. Funkcje i cele utworzenia strefy 1. Celem utworzenia strefy jest przywrócenie walorów krajobrazowych w obszarach zdegradowanych działalnością górniczą. 2. Funkcja tej strefy zgodna jest z kierunkiem rekultywacji wyrobisk poeksploatacyjnych. 2. Zasięg stref funkcjonalnych przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych w Załączniku nr7. Załącznik nr 4 do uchwały nr............... Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia ..................... …....................... r. Zakres prac związanych z ochroną przyrody i kształtowaniem krajobrazu w poszczególnych obszarach działań ochronnych § 1. 1. Określa się zakres prac związanych z ochroną przyrody i kształtowaniem krajobrazu w postaci działań ochronnych w brzmieniu ust. 2-6. 2. Działania ochronne w obszarze ochrony zasobów przyrody nieożywionej, wód i gleb (O1): Przedmiot ochrony Skały i zespoły skał o wyróżniających się cechach petrograficznych, mineralogicznych, genetycznych oraz krajobrazowych. Działanie ochronne Usuwanie ekspansywnej roślinności zielnej oraz drzew i krzewów z najcenniejszych wychodni skalnych oraz z ich bezpośredniego sąsiedztwa. Sprzątanie otoczenia, czyszczenie fragmentów skał z napisów. Wyznaczenie i oznakowanie miejsc i tras udostępnionych dla celów wspinaczkowych. Kontrola natężenia ruchu skałkowego. Kontrola otoczenia najczęściej odwiedzanych miejsc w czasie trwania sezonu wakacyjnego, długich weekendów, ferii itp. Likwidacja urządzeń wspinaczkowych w „dzikich” (nieoznaczonych i nieudostępnionych) miejscach. Prowadzenie akcji edukacyjnej (wydawnictwa, tablice informacyjne, pogadanki) mającej na celu podniesienie kultury eksploracji form skalnych. Montaż poniżej górnej krawędzi ścian skalnych stanowisk zjazdowych, pozwalających na ograniczenie penetracji przez wspinaczy. Główne elementy rzeźby Opiniowanie projektów inwestycji oraz sprawdzanie zgodności realizowanych terenu, w tym: grzbiety, przedsięwzięć z zaakceptowanymi przez Park założeniami. kulminacje i przełęcze, zrównania wierzchowinowe i stokowe, gołoborza, doliny rzek i potoków oraz przełomy Szczegółowa lokalizacja działań Cenne skały i zespoły skał, zlokalizowane na mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych w skali 1:10 000. Teren całego Parku. Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań rzeczne. Wychodnie i odkrywki dokumentujące genezę litosfery. Usuwanie ekspansywnej roślinności zielnej oraz drzew i krzewów z najcenniejszych wychodni skalnych oraz z ich bezpośredniego sąsiedztwa. Sprzątanie otoczenia. Miejsca występowania najcenniejszych obiektów geologicznych. Wydawanie publikacji, włączenie odpowiednich treści do programów szkolnych, w tym Teren całego Parku. do programów edukacji regionalnej. Gromadzenie i udostępnianie w celach edukacyjnych i popularyzatorskich zbiorów minerałów i skał występujących na terenie Parku. Złoża surowców mineralnych. Zminimalizowanie powierzchni zajmowanej pod wyrobiska eksploatacyjne i stałe zwałowiska zewnętrzne. Złoże „Rędziny”. Odrębne składowanie humusu pozwalające na jego dalsze wykorzystanie. Ograniczenie emisji pyłów powstających przy działalności wydobywczej, wprowadzenie i przestrzeganie progu emisji dopuszczalnej pyłów, zastosowanie plandek na samochody przewożące urobek i zraszanie go wodą, tak aby zminimalizować zapylenie. Budowa ekranów akustycznych w okolicach kopalni, minimalizujących nadmierny wpływ hałasu. Stosowanie maszyn spełniających normy akustyczne. Zabezpieczenie potoku Opatówka przed spływem wód z wyrobiska. Ograniczanie do minimum odpadów powstających w wyniku wydobycia, a także racjonalne ich wykorzystanie. Monitoring podziemnych składowisk odpadów, jeśli takie istnieją (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2005r.). Kompleksowe usunięcie szkód pogórniczych. Rekultywacja leśna przeprowadzona etapowo. Monitoring podziemnych składowisk odpadów, jeśli takie istnieją (zgodnie z Złoże „Wieściszowice”. Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2005r.). Kompleksowe usunięcie szkód pogórniczych. Rekultywacja leśna lub wodna przeprowadzona etapowo. Zaleca się, w miarę możliwości, docelowe trwałe zaniechanie eksploatacji w wyrobisku Złoże „Karpniki”. o dużym wpływie na lokalne środowisko naturalne. Opracowanie kompleksowego programu usunięcia szkód pogórniczych (rekultywacja leśna przeprowadzona etapowo), włączenie programu do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Monitoring podziemnych składowisk odpadów, jeśli takie istnieją (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2005r.). W przypadku wznowienia eksploatacji: 1) Odrębne składowanie humusu pozwalające na jego dalsze wykorzystanie 2) Stosowanie specjalnych środków ograniczających wpływ hałasu i emisję pyłów 3) Ograniczanie do minimum odpadów powstających w wyniku wydobycia, a także racjonalne ich wykorzystanie 4) Ograniczenie zużycia olejów napędowych: doprowadzenie energii elektrycznej kablem podziemnym, a na potrzeby zaplecza biurowo-socjalnego wykorzystanie energii solarnej 5) Wykonanie odpowiednio zabezpieczonego stanowiska napraw i tankowania maszyn i urządzeń mechanicznych, mające na celu zapobieganie awariom skutkującym spływem substancji ropopochodnych do wód powierzchniowych i podziemnych 6) Po zakończeniu eksploatacji kompleksowe usunięcie szkód pogórniczych. Rekultywacja leśna przeprowadzona etapowo. Złoże „Janowice Wielkie”. Istniejące cieki wodne. Zapewnienie podczas wszelkich inwestycji związanych z regulacją cieków wodnych Wszystkie cieki wodne. uwzględnienia ich wpływu na zachowanie chronionych gatunków oraz siedlisk, a także walorów krajobrazowych. Obszary źródliskowe i źródła. Wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zakazu budowania studni w odległości mniejszej niż 1 km od centrum obszaru źródliskowego lub źródła. Obszary źródliskowe Czarnowskiego Potoku, Gruszkówki, Janówki, Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Kalnicy, Karpnickiego Potoku, Miedzianego Potoku, Mienicy, Sierniawy, Żywicy. Obszary podmokłe i zabagnione. Racjonalna gospodarka zasobami wodnymi, uwzględniająca potrzebę zachowania cennych obszarów podmokłych, m.in. poprzez zastosowanie systemu zastawek na rowach. Obszary podmokłe i tereny sąsiadujące. Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 434 „Marciszów”. Określenie maksymalnej wielkości poboru wody przez studnie głębinowe. Teren całego Parku, w szczególności obszar Zbiornika Wód Podziemnych nr 434 „Marciszów” (lokalizacja wskazana na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych). Obiekty hydrograficzne pochodzenia antropogenicznego, w tym stawy i inne zbiorniki wodne. Regularne pogłębianie zbiorników, regularne spuszczanie wody. Kompleks stawów w okolicy Bukowca i Karpnik. Naturalne właściwości fizykochemiczne wód. Budowa systemów kanalizacji zbiorowej lub indywidualnej oraz oczyszczalni ścieków. Obszary zurbanizowane (strefa funkcjonalna F3). Promowanie stosowania filtrów czyszczących lub innych urządzeń podczyszczających wodę. Teren całego Parku. Ograniczenie zużycia wody w gospodarstwach domowych. Przeprowadzenie szczegółowej inwentaryzacji szamb (ich ilości, stanu zachowania i szczelności) na terenie Parku i w jego najbliższym sąsiedztwie (otulinie) oraz prowadzenie czynnego nadzoru nad sposobem opróżniania szamb. Organizacja lokalnych szkoleń z zakresu zrównoważonego dysponowania zasobami Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań wodnymi. Edukacja ekologiczna, opracowywanie i wdrażanie programów rolno-środowiskowych. Mało zmieniona struktura Utrzymanie i wprowadzanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych na obszarach pól przestrzenna gleb mineralnych i uprawnych, łąk i pastwisk (fitomelioracja). organicznych oraz ich właściwości fizykochemiczne i biologicznie. Zabezpieczenie właściwej ochrony gleb w ramach racjonalnej gospodarki leśnej. Naturalne właściwości fizykochemiczne i biologicznie gleb. Obszary nieleśne Parku, użytkowane rolniczo (strefa funkcjonalna F2; obszar działań ochronnych O3). Obszary leśne Parku (strefa funkcjonalna F1; obszar działań ochronnych O2). Stosowanie systemu upraw wstęgowych (poprzecznie do kierunku wiatrów dominujących) oraz upraw terasowych (poprzecznie do kierunku spływu powierzchniowego). Obszary nieleśne Parku, użytkowane rolniczo (strefa funkcjonalna F2; obszar działań ochronnych O3). Racjonalne i umiarkowane stosowanie środków ochrony roślin oraz nawozów mineralnych (zgodnie z zalecaną dawką i w wyznaczonych terminach) dostosowanie ich do rodzajów upraw i gleby. Obszary nieleśne Parku, użytkowane rolniczo (strefa funkcjonalna F2; obszar działań ochronnych O3). Stosowanie nawozów naturalnych (kompostu, obornika, biohumusu) w nawożeniu gleby . Stosowanie biologicznych i mechanicznych metod ochrony roślin. Stosowanie odpowiednich zabiegów agrotechnicznych (sposób uprawy, nawożenia, płodozmianu). Budowa osłon biologicznych (fitosanitarnych) w postaci pasów zieleni. Obszary nieleśne (strefa funkcjonalna F2; obszar działań ochronnych O3). Regularne sporządzanie analiz glebowych umożliwiających precyzyjne określenie sposobu użycia nawozów mineralnych (dostosowanie ilości, częstości i składu). Obszary nieleśne Parku, użytkowane rolniczo (strefa Przedmiot ochrony Działanie ochronne Organizowanie szkoleń dla rolników w zakresie sposobów prowadzenia zrównoważonej gospodarki rolnej. Szczegółowa lokalizacja działań funkcjonalna F2; obszar działań ochronnych O3). 3. Działania ochronne w obszarze ochrony ekosystemów leśnych (O2): Przedmiot ochrony Działanie ochronne Jaworzyny i lasy klonowolipowe na stromych stokach i zboczach (*9180). Ochrona struktury dobrze wykształconych płatów siedlisk oraz przywrócenie właściwego stanu siedlisk zniekształconych w toku racjonalnej gospodarki leśnej. Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (*91E0). Ochrona struktury dobrze wykształconych płatów siedlisk oraz przywrócenie właściwego stanu siedlisk zniekształconych w toku racjonalnej gospodarki leśnej. Preferowanie odnowienia naturalnego oraz zapewnienie odpowiedniego zasobu drewna martwego, poprzez pozostawianie drzew martwych zamierających oraz wywrotów i złomów, z wyjątkiem konieczności eliminacji zagrożenia bezpieczeństwa na drogach, szlakach turystycznych i w miejscach pobytu ludzi. Szczegółowa lokalizacja działań Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref Budowa systemów małej retencji. funkcjonalnych i obszarów Stosowanie rębni złożonych z konsekwentnym pozostawianiem części drzewostanu (ok działań ochronnych– 5%) do naturalnego rozpadu. Załącznik nr 7). Zapewnienie odpowiedniego zasobu martwego drewna, poprzez pozostawianie drzew martwych, zamierających oraz wywrotów i złomów, z wyjątkiem konieczności eliminacji zagrożenia bezpieczeństwa na drogach, szlakach turystycznych i w miejscach pobytu ludzi. Wprowadzanie olszy szarej, gatunku charakterystycznego dla górskich łęgów. Stopniowe eliminowanie gatunków obcych ekologicznie w toku racjonalnej gospodarki leśnej. Bory i lasy bagienne (*91D0). Ochrona struktury dobrze wykształconych płatów siedlisk oraz przywrócenie Obszar występowania Przedmiot ochrony Działanie ochronne właściwego stanu siedlisk zniekształconych w toku racjonalnej gospodarki leśnej. Budowa systemów małej retencji. Zaniechanie czyszczenia starych rowów melioracyjnych, o ile nie pogorszy to produkcyjności siedlisk. Szczegółowa lokalizacja działań siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Ochrona stosunków wodnych siedliska w toku racjonalnej gospodarki leśnej. Pozostałe naturalne i półnaturalne fragmenty lasów m.in. określone jako siedliska przyrodnicze: - kwaśne buczyny (9110), - żyzne buczyny (9130), - grądy środkowoeuropejski i subkontynentalny (9170), - acydofilne bory górnoreglowe (9410). Racjonalna gospodarka leśna w oparciu o obowiązujące plany urządzenia lasów a w szczególności: Preferowanie rębni złożonych przy odnawianiu drzewostanów. Zwalczanie szkodników owadzich i patogenów grzybowych przez stosowanie metod mechanicznych lub biologicznych; środki chemiczne należy ograniczyć do sytuacji krytycznego zagrożenia trwałości lasu oraz przypadków, gdy pozostałe metody są nieskuteczne. Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Zachowanie drzew dziuplastych stwarzających ptakom warunki do zasiedlania. Rozwieszanie skrzynek lęgowych dla ptaków w drzewostanach II i III klasy wieku (zgodnie z zapisami w instrukcji ochrony lasu). Ograniczenie lub całkowite zaniechanie wprowadzania gatunków obcych geograficznie. Na siedliskach wilgotnych i podmokłych zaleca się wykonywanie zrywki w sposób minimalizujący naruszenie powierzchni gleby, w zasadzie bez wykorzystania ciężkiego sprzętu zrywkowego. Zaleca się takie ustalanie terminów pozyskania i zrywki, aby pozwalały uniknąć dużych zniszczeń runa, ściółki i gleby i jednocześnie były dostosowane do okresów najmniejszego zagrożenia ze strony czynników biotycznych i abiotycznych. Wszystkie ekosystemy leśne. Zwracanie uwagi zarówno na skład gatunkowy warstw drzewiastych jak i podszytów oraz runa i mchów poprzez stosowanie zalecanych składów odnowieniowych upraw, właściwych gospodarczych typów drzewostanów. Obszar leśny Parku (strefa funkcjonalna F1; obszar działań ochronnych O1). Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Dążenie do zachowania lub poprawy istniejących stosunków wodnych poprzez budowę systemów małej retencji. Unikanie zalesiania śródleśnych łąk, bagien i nieużytków. Preferowanie rodzimych gatunków drzew zgodne z naturalnym zasięgiem geograficznym oraz całkowite zaniechanie nasadzeń gatunków obcych. Prawidłowo prowadzona, racjonalna, proekologiczna gospodarka leśna, ze szczególnym uwzględnieniem właściwych stosunków wodnych oraz zachowania istniejącej mozaikowatości siedlisk, a także odpowiedniej ilości zasobów martwego drewna oraz udziału w składach gatunkowych drzewostanów gatunków domieszkowych i biocenotycznych. Strefy ekotonowe. Wykorzystywanie pojawiających się odnowień naturalnych drzew i krzewów. Obszar leśny Parku (strefa Prawidłowo prowadzona, racjonalna, proekologiczna gospodarka leśna, ze szczególnym funkcjonalna F1; obszar działań ochronnych O1). uwzględnieniem właściwego kształtowania obrzeży kompleksów leśnych. Zachowanie i kształtowanie pasów zadrzewień wzdłuż dróg i cieków wodnych, z wykorzystaniem możliwie szerokiej gamy gatunków drzew i krzewów. Pozostałe lasy (lasy na gruntach Zaleca się przebudowę drzewostanów zgodnie z rodzajem siedliska poprzez porolnych, lasy o składzie stosowanie rębni złożonych. niezgodnym z STL). W miarę możliwości należy zacząć dostosowywać skład gatunkowy do siedliska już na etapie zabiegów pielęgnacyjnych i hodowlanych poprzez takie prowadzenie czyszczeń i trzebieży, aby eliminować ze składu gatunki niepożądane. Lasy na gruntach porolnych, lasy o składzie niedostosowanym do siedliska oraz lasy wykazujące borowacenie mocne i średnie. Cenne i rzadkie gatunki roślin Miejsca występowania cennych i rzadkich gatunków roślin w strefie funkcjonalnej F1 i obszarze działań ochronnych O1 W miejscach występowania chronionych i rzadkich gatunków roślin poza terenem takich form ochrony przyrody jak rezerwaty czy użytki ekologiczne, należy w miarę możliwości modyfikować prace gospodarcze w sposób umożliwiający zachowanie stanowisk tych gatunków. Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań (lokalizacja wg Mapy wybranych stanowisk gatunków roślin, zwierząt dziko występujących objętych ochroną gatunkową oraz zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących – Załącznik nr 8) Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt – zwłaszcza cenne gatunki ptaków i popielicowate. Racjonalna gospodarka leśna w oparciu o obowiązujące plany urządzenia lasów. Możliwie wczesne stosowanie zabiegów pielęgnacyjnych. Zachowanie drzew dziuplastych stwarzających ptakom i popielicowatym warunki do zasiedlania. Rozwieszanie skrzynek lęgowych dla ptaków w drzewostanach II i III klasy wieku (zgodnie z zapisami w instrukcji ochrony lasu). Nietoperze Chiroptera Utrzymanie dostatecznej powierzchni starodrzewi. Ochrona koloni rozrodczych jak i ochrona zimowisk nietoperzy. Elementem programu ochrony nietoperzy powinno być Miejsca bytowania i rozrodu cennych gatunków zwierząt w strefie funkcjonalnej F1 i obszarze działań ochronnych O1 (lokalizacja wg Mapy wybranych stanowisk gatunków roślin, zwierząt dziko występujących objętych ochroną gatunkową oraz zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących Załącznik nr 8). W szczególności kompleksy leśne obszaru Gór Ołowianych, koło Marciszowa i Szarocina. Miejsca występowania poszczególnych gatunków Przedmiot ochrony Działanie ochronne także rozwieszanie specjalnych skrzynek dla nietoperzy oraz monitorowanie stanu obszarów żerowiskowych i dostępności pokarmu. Szczegółowa lokalizacja działań nietoperzy (lokalizacja wg Mapy wybranych stanowisk gatunków roślin, zwierząt dziko występujących objętych ochroną gatunkową oraz zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących Załącznik nr 8). 4. Działania ochronne w obszarze ochrony ekosystemów nieleśnych (O3): Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Bogate florystycznie górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) (6230). Przywrócenie, w miarę możliwości, tradycyjnej gospodarki pasterskiej, z możliwością koszarzenia zwierząt, lub wprowadzenie wypasu kulturowego. Ochrona przed zalesianiem, a także w razie potrzeby usuwanie podrostów drzew. Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) (6410). Ochrona czynna - utrzymanie dotychczasowej, tradycyjnej formy gospodarowania na użytkach łąkowych. Koszenie należy przeprowadzać po przekwitnięciu większości roślin, a wysokość koszenia nie powinna być mniejsza niż 10 cm od powierzchni gruntu, gdyż wiele gatunków występujących w runi tej łąki jest wrażliwych na zbyt niskie koszenie. Zachowanie częstotliwości koszenia jest mniej ważne, łąki mogą być koszone nieregularnie, w kilkuletnich odstępach czasowych, niepożądane jest jednak zbyt częste koszenie, np. coroczne. Maszyny używane do koszenia powinny być wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Każdorazowo po sianokosach należy zebrać siano. Decydujące znaczenie dla zachowania siedliska ma utrzymanie Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) (6430). Zaleca się ochronę zachowawczą. Zaleca się koszenie raz na kilka lat. Maszyny używane do koszenia powinny być wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Aktualne użytkowanie turystyczne tych terenów nie zagraża istnieniu ziołorośli, jednak każda modyfikacja infrastruktury turystycznej i sportowej powinna być poprzedzona analizą wpływu takiej inwestycji na zachowanie ziołorośli będących w ich pobliżu oraz na stosunki wodne, które warunkują utrzymanie siedliska. Informacja o ich występowaniu powinna być umieszczona w Programach Ochrony Przyrody nadleśnictw, a w trakcie prowadzenia działań gospodarczych powinno się zawsze rozpatrywać ograniczenie ich negatywnego wpływu na to siedlisko i stanowiska rzadkich roślin w nim występujących, np. poprzez modyfikację planowanych szlaków zrywkowych, zmianę miejsca składowania drewna. Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) (6510). Objęcie siedliska ochroną czynną. Łąki rajgrasowe należy kosić, najlepiej ręcznie lub lekkim sprzętem, maksymalnie dwa razy w roku. Pierwszy pokos powinien odbywać się nie wcześniej niż w pierwszej połowie czerwca, drugi we wrześniu. Nie jest wskazane zbyt niskie koszenie i intensywne wypasanie. Maszyny używane do koszenia powinny być wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Siano powinno być usuwane z łąki. Użytki zielone powinny być umiarkowanie nawożone. Wysokość dawek nawozów zależy od żyzności siedliska. Należy także chronić łąkę przed zarastaniem krzewami róży i głogu (okolice Pisarzowic). Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion) (6520). Przywrócenie tradycyjnej gospodarki kośnej i pasterskiej. Łąki powinny być regularnie, corocznie koszone. Najwłaściwsze byłoby wykonywanie tego zabiegu tak, aby umożliwić rozsianie się nasion większości roślin (czerwiec/lipiec, niekiedy nawet sierpień), pamiętając by nie kosić zbyt nisko. Maszyny używane do koszenia powinny być wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Konieczne jest przeprowadzenie badań pozwalających na oszacowanie potrzeb nawożenia i wielkości dawek nawozów niezbędnych dla utrzymania wartości przyrodniczej łąk. Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). odpowiedniego reżimu wodnego. Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacetalia vandelli (8220). Stanowiska powinny być objęte ochroną i monitoringiem. Należy kontrolować stopień ocienienia ścian skalnych i ewentualnie usuwać drzewa wyrastające u podnóża i ocieniające ścianę. Ukrywanie (tam gdzie to możliwe) stanowisk przed penetracją, wytyczanie przebiegu szlaków z zachowaniem bezpiecznego odstępu. Ponadto odsłanianie kęp paproci i usuwanie ich konkurentów (m. in. Trzcinnika leśnego Calamagrostis arundinacea – Wzgórze Popiel). Dla Asplenium adulterinum i Asplenium adiantum-nigrum należy wyznaczać 30 m strefę ochronną. Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Zbiorowiska szuwarów i Zaniechanie dalszych melioracji osuszających. turzycowisk, wilgotne ziołorośla Usuwanie samosiewów roślinności krzewiastej i drzewiastej. i łąki. Koszenie 20 – 50 % powierzchni siedliska rocznie, metodami pozwalającymi na zachowanie struktury roślinności i gleby, na wysokości 10 – 15 cm, usuwanie ściętej biomasy. Maszyny używane do koszenia powinny być wyposażone w urządzenia do płoszenia zwierząt. Teren Parku w miejscach występowania siedliska. Zbiorowiska okrajkowe. Teren Parku w miejscach występowania siedliska. Pozostawianie prawidłowej, szerokiej strefy okrajka leśnego. Pozostawianie pasa „nieużytku” w obrębie łąk i pól na granicy ze zbiorowiskami leśnymi. Murawy napiaskowe. Usuwanie samosiewów roślinności krzewiastej i drzewiastej. Teren Parku w miejscach występowania siedliska. Zanokcica serpentynowa Asplenium adulterinum. Zabezpieczenie stanowiska i rozmnażanie osobników w hodowli ex situ. Stanowisko gatunku na Wzgórzu Popiel. Usuwanie roślinności konkurencyjnej z miejsc występowania gatunku oraz z jego bezpośredniego sąsiedztwa. Prowadzenie prac leśnych i zabiegów hodowlanych z uwzględnieniem potrzeby ochrony gatunku i zachowania jego siedliska, niedopuszczenie do nadmiernego prześwietlenia drzewostanu i zmniejszenie ocienienia stanowiska. Zanokcica ciemna Asplenium Zabezpieczenie stanowiska i rozmnażanie osobników w hodowli ex situ. Stanowisko gatunku na Przedmiot ochrony adiantum – nigrum. Działanie ochronne Usuwanie roślinności trawiastej z miejsc występowania gatunku oraz z jego bezpośredniego sąsiedztwa. Szczegółowa lokalizacja działań Wzgórzu Popiel. Zmiana lokalizacji boiska sportowego. Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt. Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt. Pachnica dębowa Osmoderma eremita Ochrona miejsc bytowania i rozrodu gatunków zwierząt poprzez realizowanie nowej zabudowy w sposób nie kolidujący z obszarami szczególnie cennymi dla przyrody Parku. Ponadto wytyczanie przebiegu szlaków z zachowaniem bezpiecznego odstępu od miejsc strategicznych z punktu widzenia ochrony miejsc bytowania cennych gatunków zwierząt. Miejsca bytowania i rozrodu cennych gatunków zwierząt w strefie funkcjonalnej F2 i obszarze działań ochronnych O3 (lokalizacja wg Mapy wybranych stanowisk gatunków roślin, zwierząt dziko występujących objętych ochroną gatunkową oraz zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących Załącznik nr 8), zwłaszcza w pobliżu miejsc z zabudową mieszkaniową i letniskową oraz przy szlakach turystycznych. Ochrona czynna łąk poprzez gospodarkę kośną i wypas, z uwzględnieniem okresów rozrodczych zwierząt. Ochrona miedz, śródpolnych zarośli i zadrzewień. Teren Parku – w miejscach występowania gatunków szczególnie cennych, rzadkich i chronionych. Ochrona starych zadrzewień przydrożnych na terenie Parku, które to są miejscem bytowania tego gatunku. Zapewni to również ochronę dla innych cennych gatunków próchnojadów. Aleja przy stawach w Karpnikach, aleja w Antonówce. Przedmiot ochrony Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt. Motyle (Lepidoptera), m.in. czerwończyk nieparek Lycaena dispar, modraszek telejus Maculinea teleius, modraszek nausitous Maculinea naustithous Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Powiązanie ochrony gatunków z ochroną ich siedlisk, jak i ochroną ich poszczególnych Wilgotne łąki, szczególnie roślin żywicielskich. Przeciwdziałanie zmianom sukcesyjnym (koszenie, usuwanie w rejonie Karpnik. podrostu drzew i krzewów), w tym utrzymanie i promowanie ekstensywnej gospodarki łąkarskiej, ponadto utrzymywanie odpowiednich stosunków wodnych, zachowywanie istniejących oczek wodnych i torfianek. Miejsca bytowania i rozrodu Uświadamianie społeczeństwa o szkodliwych dla nietoperzy następstwach stosowania gatunków zwierząt. Nietoperze środków chemicznych do impregnacji drewna, jak i zagrożeniu tej wrażliwej grupy Chiroptera zwierząt przez niewłaściwe prowadzenie prac remontowych na strychach, poddaszach i piwnicach. Ochrona koloni rozrodczych jak i ochrona zimowisk nietoperzy. Zachowanie wolno stojących piwniczek i innych typów podziemi, które mogą służyć nietoperzom za miejsca schronienia. Miejsca występowania poszczególnych gatunków nietoperzy (lokalizacja wg Mapy wybranych stanowisk gatunków roślin, zwierząt dziko występujących objętych ochroną gatunkową oraz zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących Załącznik nr 8). 5. Działania ochronne w obszarze ochrony ekosystemów wodnych (O4): Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Nizinne i podgórskie rzeki ze Skuteczna może być jedynie ochrona prowadzona w skali całej zlewni, doliny rzecznej Obszar występowania zbiorowiskami włosieniczników oraz koryta rzecznego. Uregulowanie gospodarki ściekowej poprzez budowę i siedlisk przyrodniczych (3260). usprawnienie oczyszczalni ścieków, uszczelnienie szamb, likwidacja odpływów ścieków z (lokalizacja na Mapie stref Przedmiot ochrony Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (7140). Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak (7230). Niewielkie oczka wodne, obniżenia terenu okresowo wypełnione wodą, wraz z występującą tam fauną. Roślinność szuwarowa i przybrzeżna wokół stawów i cieków wodnych, wraz z występującą tam fauną. Działanie ochronne gospodarstw rolnych do doliny rzeki. Ochrona przed zanieczyszczeniami, w szczególności organicznymi, a także ograniczenie odpływu substancji biogennych do wód gruntowych. Skuteczna może być jedynie ochrona prowadzona w skali całej zlewni, doliny rzecznej oraz koryta rzecznego. Zlewniowa i dolinowa retencja wody w celu złagodzenia zróżnicowania przepływu, ochrona i odtwarzanie mokradeł. Renaturyzacja skanalizowanych koryt rzecznych w celu zróżnicowania struktury dna i zintensyfikowania wymiany wód powierzchniowych i hyporeicznych. Utrzymywanie małych nierówności dna jako miejsca zakotwiczenia odrywanych pędów roślin. W celu zachowania siedliska konieczna jest analiza warunków hydrologicznych całego układu przestrzennego, którego częścią jest torfowisko przejściowe, i kompleksowa ochrona tego układu. Utrzymywanie właściwych warunków hydrologicznych i troficznych poprzez zahamowanie odpływu wody, zapewnienie stabilności ekologicznej (w tym odczynu). Ochrona powierzchni torfowiska i charakterystycznych dla niego gatunków przed uszkodzeniami mechanicznymi, rozdeptywaniem i składowaniem odpadów. W celu zachowania siedliska i jego ochrony zaleca się utrzymywanie tradycyjnych sposobów gospodarowania, zabezpieczenie przed obniżeniem poziomu wody i intensywnym deptaniem. Szczegółowa lokalizacja działań funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych – Załącznik nr 7). Obszar występowania siedlisk przyrodniczych (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Skuteczna ochrona może być prowadzona jedynie poprzez działania prowadzone w skali Teren Parku – wszelkie całej zlewni. Ograniczanie eutrofizacji i gromadzenia się osadów. Ochrona czynna przed oczka wodne i obniżenia zarastaniem i wysychaniem małych oczek wodnych, stanowiących miejsca rozrodu wypełnione czasowo lub płazów. trwale wodą. Ochrona przed wypalaniem i usuwaniem roślinności wokół zbiorników wodnych i Stawy w Bukowcu i innych cieków poprzez edukację i uświadamianie mieszkańców i właścicieli stawów w Karpnikach. zakresie konsekwencji, jakie niesie ze sobą taki sposób ingerowania w środowisko. Ponadto objęcie ochroną prawną kompleksu stawów w Bukowcu i Karpnikach Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Miejsca bytowania i rozrodu Ochrona miejsc bytowania i rozrodu poszczególnych gatunków zwierząt poprzez Zbiorniki i cieki wodne na gatunków zwierząt. ograniczanie prac melioracyjnych i prowadzenie niezgodnej z planem ochrony terenie Parku – w gospodarki na stawach hodowlanych, które stanowią siedlisko dla wielu gatunków miejscach występowania zwierząt. Ochrona wód przed zanieczyszczeniami pochodzenia bytowego. Usuwanie gatunków szczególnie dzikich wysypisk śmieci i zapobieganie ich powstawaniu. Ponadto realizowanie nowej cennych, rzadkich i zabudowy w sposób nie kolidujący z obszarami szczególnie cennymi dla przyrody Parku, chronionych (lokalizacja wg wytyczanie przebiegu szlaków z zachowaniem bezpiecznego odstępu od miejsc Mapy wybranych stanowisk strategicznych z punktu widzenia ochrony stanowisk i miejsc bytowania cennych gatunków roślin, zwierząt gatunków zwierząt. dziko występujących objętych ochroną gatunkową oraz zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących– Załącznik nr 8). Miejsca bytowania i rozrodu Utrzymanie odpowiedniego typu dna i brzegów z zadrzewieniami i zakrzaczeniami. Zbiorniki i cieki wodne na gatunków zwierząt. Krągłouste Ponadto wprowadzenie zakazu budowy konstrukcji i urządzeń hydrotechnicznych bez terenie Parku, szczególnie (Cyclostomata) i ryby (Pisces) - stosownych urządzeń (przepławek) umożliwiających migrację zwierząt wodnych, a Karpnicki Potok, Żywica, zwłaszcza minóg strumieniowy także ochronę starorzeczy i zbiorników wodnych. Bóbr. (Lampetra planeri) i głowacz białopłetwy (Cottus gobio). Miejsca bytowania i rozrodu Ochrona tras migracji płazów do zbiorników wodnych – projektowanie i wykonywanie Zalane łąki, oczka wodne, gatunków zwierząt. Płazy bezkolizyjnych przejść dla zwierząt oraz, w niektórych przypadkach, płotków stawy rybne, starorzecza, (Amphibia) naprowadzających. Oczyszczanie zbiorników wodnych z odpadów, wyrzucanych przez wolno płynące potoki ludzi, a także zrównoważone zapobieganie zarastaniu wybranych zbiorników wodnych, zlokalizowane w różnych szczególnie istotnych z punktu widzenia tych zwierząt. częściach Parku, szczególnie okolice Bukowca, Karpnik, Janowic Wielkich. Miejsca bytowania i rozrodu Ochrona przed prowadzeniem prac melioracyjnych i regulujących koryta, a także przed Zbiorniki i cieki wodne na gatunków zwierząt. Ptaki wodno spuszczaniem stawów w terminach kolidujących z lęgami. Ponadto zakaz penetrowania terenie Parku, szczególnie – błotne (Aves) min. nurogęś trzcinowisk i szuwarów (w tym zakaz ich usuwania) przez wędkarzy i właścicieli stawów kompleksy stawów w Przedmiot ochrony (Mergus merganser), perkoz (Podiceps cristatus), derkacz (Crex crex), pluszcz (Cinclus cinclus), płaskonos (Anas clypeata) i inne. Miejsca bytowania i rozrodu gatunków zwierząt. Ssaki wydra (Lutra lutra) i bóbr (Castor fiber). Działanie ochronne zwłaszcza w okresie w okresie budowy gniazd i lęgów. Ochrona cieków wodnych i zbiorników wraz z pobliskim pasem roślinności, zachowanie zadrzewień nadrzecznych, utrzymywanie i budowa przepustów. Ważne jest także łagodzenie ewentualnych konfliktów wynikających z działalności bobra i wydry na terenie Parku i zapobieganie kłusownictwu. Szczegółowa lokalizacja działań Karpnikach i Bukowcu. Cieki wodne: Karpnicki Potok, Bóbr, oraz stawy w Karpnikach (Wielki Staw) i Bukowcu ( Kąpielnik i przy Ponurej Kapliczce). 6. Działania ochronne w obszarze ochrony walorów krajobrazowych i kulturowych (O5): Przedmiot ochrony Krajobraz zwartych kompleksów leśnych wraz z elementami kulturowymi towarzyszącymi gospodarce leśnej (podziały i oznakowanie linii oddziałowych, place do magazynowania drewna, sieć dróg gospodarczych o częściowo utwardzonej nawierzchni, infrastruktura łowiecka w postaci ambon, paśników) i infrastrukturze turystycznej (sieć szlaków turystycznych, mała Działanie ochronne Realizacja planu ochrony Parku Krajobrazowego w zakresie ochrony ekosystemów leśnych. Szczegółowa lokalizacja działań Kompleksy lasów porastających główny grzbiet Rudaw Janowickich od Janowic, przez Skalnik, do Przełęczy Kowarskiej; kompleks leśny pokrywający Góry Ołowiane, lasy porastające Góry Lisie, lasy w zachodniej części Parku tworzące element kompozycyjny dawnych założeń parkowopałacowych Bukowca, Przedmiot ochrony architektura towarzysząca). Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Karpnik i innych miejscowości. 1) Zagospodarowanie miejsc parkingowych: Miejsca wskazane w opisie a) Kowary: parking pod Siodlakiem przy drodze nr 367. Wskazane kompleksowe działań ochronnych. zagospodarowanie parkingu: uporządkowanie i wyrównanie terenu. Ustawienie wiaty, stołów, ławek i koszy na śmieci. Uporządkowanie bezpośredniego otoczenia źródła. b) Gruszków: parking na Przełęczy pod Średnicą. Wskazane kompleksowe zagospodarowanie parkingu: ustawienie oznakowania, uporządkowanie i wyrównanie terenu, ustawienie wiaty, stołów, ławek i koszy na śmieci, ustawienie tablic informacyjnych z opisem Rudawskiego Parku Krajobrazowego oraz tablic informujących o ciekawych obiektach położonych w pobliżu (możliwość pieszego dojścia do Kamiennej Ławki i na Skalnik, dawna karczma sądowa w Gruszkowie, zabytkowy kompleks sanatoryjny w Wojkowie, źródło „Jola”, pomnikowy świerk w górnej części Wojkowa) 2) Oznakowanie tras dojścia do interesujących obiektów: a) z Przełęczy Kowarskiej na widokową polanę pod szczytem Rudnika, b) odświeżenie oznakowania ścieżki na Janowickim Grzbiecie, umożliwiającej dojście od szlaku niebieskiego do skały Fajka oraz od pieszego szlaku zielonego pod górą Turzec w Górach Ołowianych do źródeł Kaczawy. 3) Ustawienie tablicy informacyjnej przy źródłach Kaczawy (ewentualnie rozważyć inną formę oznaczenia miejsca, np. głaz , kamień lub niewielki obelisk z napisem). 4) Zabezpieczenie, uporządkowanie i dokonanie niezbędnych napraw i uzupełnień w miejscach odpoczynku zlokalizowanych przy szlakach turystycznych: a) uporządkowanie, przeprowadzenie niezbędnych napraw oraz zabezpieczenie miejsca odpoczynku „Kamienna Ławka” pod Skalnikiem. Umieszczenie wewnątrz wiaty tablicy z krótką informacją na temat historii tego miejsca, b) uporządkowanie, przeprowadzenie niezbędnych napraw oraz zabezpieczenie miejsca odpoczynku przy Skalnych Bramach. Wyrównanie podłoża wewnątrz wiaty. Umieszczenie wewnątrz wiaty tablicy z informacją o Skalnych Bramach. Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań c) uporządkowanie miejsca odpoczynku pod Wielką Kopą, przy zielonym i żółtym szlaku turystycznym. Usunięcie śladów biwakowania i wyrównanie podłoża w wiacie, ustawienie ławki w miejscu prowizorycznych desek i fragmentów pni. d) uzupełnienie zagospodarowania miejsca odpoczynku w Strużnicy, (na wschód od zabudowań miejscowości, na skraju lasu, przy żółtym pieszym szlaku turystycznym), ustawienie stołu i ławki, e) uporządkowanie otoczenia miejsca odpoczynku w dolinie Janówki, przy zielonym pieszym szlaku turystycznym i ścieżce edukacyjnej, f) ustawienie ławki na Janowickim Grzbiecie, w miejscu rozejścia się szlaków pieszych: zielonego i niebieskiego (panorama na Góry Sokole). Ustawienie tablicy z informacją o znajdujących się w pobliżu, ciekawych formach skalnych (Rylec, Fajka, Strużnickie Skały, Starościńskie Skały), g) uporządkowanie otoczenia w pobliżu szczytu Wołka. Usunięcie śladów przypadkowego biwakowania. Ustawienie wiaty, ławki, stołu i kosza na śmieci, h) uporządkowanie otoczenia węzła szlaków turystycznych na Rozdrożu pod Bielcem. Ustabilizowanie słupa i umieszczone na nim tabliczki. Ustawienie ławki, zabezpieczenie kosza na śmieci. Ewentualnie ustawienie tablicy informacyjnej na temat pobliskiego kamieniołomu w Rędzinach. 5) Zabezpieczenie i uzupełnienie tablic informacyjnych Rudawski Park Krajobrazowy: a) odsłonięcie tablicy w Raszowie, na północnym krańcu wsi, na skraju lasu, przy potoku Bystrek i szlaku turystycznym na Wielką Kopę (871), b) zaktualizowanie treści tablicy informacyjnej przy Starym Trakcie Kamiennogórskim, obok dawnej leśniczówki „Bukowa”. Naniesienie nowych granic Park na mapie, c) odsłonięcie tablicy na granicy Parku w Świdniku (na skraju lasu, przy drodze gruntowej). Krajobraz otwarty z mozaiką pól uprawnych, łąk, zadrzewień śródpolnych oraz rozproszoną zabudową mieszkalną. Realizacja planu ochrony Parku Krajobrazowego w zakresie ochrony ekosystemów nieleśnych i wodnych. Wdrażanie programów rolno-środowiskowych. Organizacja szkoleń, pomoc w wypełnianiu wniosków oraz w realizacji programów, szczególnie w zakresie Pakietu 1 Tereny otwarte wraz z charakterystycznymi dla obszaru Rudaw Janowickich ciągami i Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań (Rolnictwo zrównoważone), Pakietu 2 (Rolnictwo ekologiczne) i Pakietu 3 (Ekstensywne punktami widokowymi, trwałe użytki zielone). Monitorowanie skutków wprowadzania rolnictwa łąki, pastwiska, pola ekologicznego; bieżąca ocena stanu struktury ekologicznej krajobrazu rolniczego. uprawne i nieużytki wykazujące duże Zachowanie i wprowadzanie zadrzewień śródpolnych, łąkowo-pastwiskowych, zróżnicowanie gatunkowe przywodnych i przydomowych. Opracowanie, w zależności od potrzeb, studium świata roślin i zwierząt, o zadrzewień śródpolnych dla terenów rolniczych, wykazujących niedobory w tym niewielkim stopniu zakresie lub znajdujących się na szlaku powiązań ekologicznych. zainwestowania – brakiem Zachowanie śródpolnych oczek wodnych, zagospodarowanie ich stref brzegowych lub niewielką zabudową. roślinnością trwałą. Zachowanie roślinności miedz. (Strefa funkcjonalna F2, Prowadzenie edukacji ekologicznej ludności wiejskiej w zakresie szkodliwego wpływu, obszar działań ochronnych O3) jaki wywiera na środowisko niszczenie zadrzewień śródpolnych, wypalanie łąk, odprowadzanie ścieków do przydrożnych rowów. Uświadomienie konieczności poprawy wyglądu i czystości gospodarstw, dobrego traktowania zwierząt itp. Bieżące rejestrowanie zmian stanu środowiska przyrodniczego, krajobrazowego i kulturowego na terenach otwartych (dokumentacja opisowa i fotograficzna). Ochrona terenów otwartych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Wykorzystanie materiałów inwentaryzacyjnych i waloryzacyjnych DZPK oraz wskazań planu ochrony (strefy funkcjonalne i obszary działań ochronnych) przy formułowaniu zapisów do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, mających na celu: 1) ograniczenie zmian przeznaczenia z terenów rolnych na tereny przeznaczone pod zabudowę, 2) ograniczanie procesu powstawania nowej zabudowy w miejscach eksponowanych widokowo i w oderwaniu od istniejących skupisk zabudowy, 3) uporządkowanie rozwoju zabudowy letniskowej i rekreacyjnej, w tym ograniczanie rozproszenia zabudowy w otwartym krajobrazie i w miejscach eksponowanych widokowo, 4) realizowanie nowej zabudowy w formach nie kolidujących z krajobrazem, z zastosowaniem wzorców miejscowej tradycji budowlanej, 5) przeprowadzanie studiów krajobrazowych przy wznoszeniu nowych i rozbudowie istniejących obiektów Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań usługowych i produkcyjnych W przypadku elementów stanowiących dominanty (np. maszty przekaźnikowe) lokalizowanie ich w miarę możliwości poza obszarem Parku (zapisy w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego). W przypadku już istniejących elementów infrastruktury technicznej ograniczanie ich wpływu na walory krajobrazowe poprzez kablowanie linii elektroenergetycznych, kumulację nadajników kilku operatorów na jednym maszcie oraz maskowanie zielenią. 1) Zagospodarowanie miejsc parkingowych Miejsca wskazane w opisie a) Kowary: parking przy drodze nr 367 na Przełęczy Kowarskiej. Wskazane działań ochronnych. kompleksowe zagospodarowanie parkingu: uporządkowanie i wyrównanie terenu, wyznaczenie miejsc parkingowych, wyznaczenie miejsc wjazdu/wyjazdu, ustawienie wiaty, stołów, ławek i koszy na śmieci, ustawienie tablic informacyjnych z opisem Rudawskiego Parku Krajobrazowego oraz tablic informujących o możliwości dojścia do interesujących obiektów: widokowa polana pod szczytem Rudnika, tunel nieczynnej linii kolejowe Kowary – Kamienna Góra w Ogorzelcu. 2) Oznakowanie trasy dojścia z Przełęczy Kowarskiej do wylotu tunelu nieczynnej linii kolejowej Kowary -Kamienna Góra w Ogorzelcu. 3) Ustawienie tablicy informacyjnej przy wylocie tunelu na nieczynnej linii kolejowej Kowary – Kamienna Góra, w pobliżu estakady nad torami. Informacja o historii linii, unikalnym charakterze tunelu, ostrzeżenie dotyczące warunków zwiedzania tunelu (konieczność posiadania oświetlenia i cieplejszej odzieży). 4) Uporządkowanie i zagospodarowanie otoczenia wyciągu narciarskiego w Strużnicy. 5) Zabezpieczenie i uzupełnienie tablic informacyjnych Rudawski Park Krajobrazowy: a) odsłonięcie tablicy informacyjnej na granicy RPK w Szarocinie, przy czerwonym szlaku turystycznym, b) ustabilizowanie i odsłonięcie tablicy informacyjnej przy drodze lokalnej Kowary Radomierz, niedaleko skrzyżowania z obwodnicą Kowar (droga nr. 367), c) uporządkowanie zespołu tablic w Czarnowie, przy dawnym schronisku „Czartak”. W Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań miejsce kilku tablic (tablica Rudawski Park Krajobrazowy, nowa; tablica Rudawski Park Krajobrazowy, stara (granice nieaktualne); tablica z mapą RPK, w większej części nieczytelna; tablica z panoramą i mapą RPK ze starymi granicami) umieścić jedną. d) uporządkowanie zespołu tablic na Przełęczy Kowarskiej. Ustawienie jednej w miejsce dwóch, ewentualnie ustawienie drewnianej „bramy” do Parku. Krajobraz zurbanizowany. Ochrona historycznie ukształtowanego krajobrazu osadniczego w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Wykorzystanie materiałów inwentaryzacyjnych i waloryzacyjnych DZPK oraz wskazań planu ochrony (strefy funkcjonalne i obszary działań ochronnych) przy formułowaniu zapisów do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie: 1) przeznaczenia terenów 2) zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; 3) zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 6) parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linii zabudowy, gabarytów obiektów i wskaźników intensywności zabudowy; 10) zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, mających na celu: 1) ochronę istniejących zabytkowych układów przestrzennych miejscowości z zachowanymi obiektami i zespołami zabudowy zabytkowej oraz rozwój układów przestrzennych na zasadzie uzupełnień i kontynuacji, 2) zachowanie i odrestaurowanie zabytkowej zabudowy, ich adaptację na cele zgodne z celami Parku (kulturalne, turystyczne itp.) 3) wznoszenie nowych obiektów, przebudowa i modernizacja istniejących w nawiązaniu do form tradycyjnych na tym terenie pod względem formy (kształt i kąt nachylenia dachu), kolorystyki i gabarytów, staranne wkomponowanie w krajobraz. Ochrona krajobrazu miejscowości: Bukowiec, Czarnów, Janowice Wielkie (w części położonej w granicach Parku), Karpniki, Miedzianka, Pisarzowice (w części położonej w granicach Parku), Rędziny, Strużnica, Trzcińsko, Wojanów (w części położonej w granicach Parku), Wieściszowice, Wojków poprzez wprowadzenie do studiów Tereny zabudowane: miejscowości i skupiska zabudowy (Strefa funkcjonalna F3). Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów określających następujące cechy architektoniczne nowo wznoszonych budynków: 1)ograniczenie wysokości budynków mieszkalnych do 1 kondygnacji z mieszkalnym poddaszem. 2)dachy symetryczne dwuspadowe, o spadku połaci powyżej 40 stopni lub od 30 stopni, gdy w sąsiedztwie występuje zabudowa w stylu tyrolskim. 3)zakaz budowy obiektów z dachami płaskimi lub asymetrycznymi. 4)preferowanie wykończenia pokryć dachowych: ceramiczne lub naśladujące dachówkę, w kolorach od czerwieni do brązów, zakaz stosowania kolorów: niebieskiego, zielonego, żółtego 5)wykańczanie ścian za pomocą miejscowych materiałów naturalnych: drewna, kamienia naturalnego lub tynków mineralnych, zakaz stosowania paneli (sidingu) 6)preferowanie budynków o prostych, symetrycznych bryłach W pozostałych miejscowościach na terenie Parku zabudowa nie powinna przekraczać 2 kondygnacji z mieszkalnym poddaszem. Na terenie całego Parku należy unikać zagęszczania zabudowy w strefach zabudowy rozproszonej oraz wprowadzania zabudowy siedliskowej na terenach rolniczych. 1) Zainstalowanie w sposób trwały koszy na śmieci na parkingu w Kowarach-Wojkowie. Miejsca wskazane w opisie 2) Zabezpieczenie i uzupełnienie tablic informacyjnych Rudawski Park Krajobrazowy: działań ochronnych. a) Odnowienie tablicy informacyjnej w centrum Bukowca, przy węźle szlaków turystycznych, b) renowacja tablicy w Wieściszowicach (w zachodniej części wsi, przy drodze lokalnej do Rędzin, na wysokości leśnictwa Wieściszówka). Zaktualizowanie treści mapy na tablicy (naniesienie nowych granic Parku), c) odnowienie tablicy w Leszczyńcu (w górnej części wsi, przy drodze , za wiaduktem nieczynnej linii kolejowej Kowary - Kamienna Góra), d) zaktualizowanie tablicy w Strużnicy, (w południowej części wsi, przy schronisku młodzieżowym "Sokolik"). Naniesienie na mapę aktualnej granicy Parku. Przedmiot ochrony Punkty i osie widokowe. Ciągi i korytarze widokowe wzdłuż znakowanych szlaków turystycznych. Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań 1) Utrzymanie istniejącego zasięgu panoram z punktów widokowych przez bieżące kontrolowanie stanu zarastania i przecinanie zarastających osi widokowych. 2) Usunięcie, w miarę możliwości, śladów wandalizmu (napisy na skałach). 3) Konserwacja i uzupełnienie elementów zabezpieczających dojście na punkty widokowe (stopnie, schody, barierki). 4) Wyposażenie punktów widokowych w trwale osadzone urządzenia umożliwiające odpoczynek: ławki, stoliki, kosze na śmieci. 5) Wyposażenie punktów widokowych w poglądowe tablice z opisem panoramy. 6) Właściwe zabezpieczenie dojścia na szczyt Krzyżnej Góry. Wykonanie stopni (podkucie skały, zainstalowane schodów metalowych lub drewnianych). Zastąpienie niestabilnych łańcuchów stałymi barierkami umożliwiającymi bezpieczne dojście na szczyt osobom starszym i nie w pełni sprawnym. 7) Bieżące kontrolowanie stanu technicznego infrastruktury punktów widokowych. Istniejące punkty widokowe: Mała Ostra (935), Starościńskie Skały (718), Sokolik Duży (623), Krzyżna Góra (654), Schronisko „Szwajcarka”. 1) Odtworzenie dawnej wieży widokowej na szczycie góry Mrowiec (512). 2) Udostępnienie punktu widokowego na szczycie wieży zamku „Kesselburg” w Bukowcu. Zabezpieczenie murów wieży, zainstalowanie schodów i platformy widokowej na koronie wieży. Wyznaczenie szlaku dojściowego, powiązanego z planowanym systemem ścieżek spacerowych w rejonie założenia parkowo-pałacowego w Bukowcu. 3) Częściowa rekonstrukcja najstarszej wieży w północnej część zamku Bolczów z przeznaczeniem na punkt widokowy. 4) Rekonstrukcja wieży widokowej na szczycie Wielkiej Kopy (871). 5) Ustawienie platformy widokowej na szczycie Wołka (878). Dawne punkty widokowe wymagające odtworzenia i rekonstrukcji: Mrowiec (512), zamek „Kesselburg” w Bukowcu, Zamek Bolczów, Wielka Kopa (871), Wołek (878). 1) Wycinanie zarośli i krzewów zasłaniających widoki. 2) Wyznaczenie szlaków dojściowych do miejsc eksponowanych widokowo. 3) Zagospodarowanie punktów widokowych położonych przy szlakach. 4) Przenoszenie przebiegu szlaków na ścieżki o ciekawszej ekspozycji widokowej. 5) Bieżąca konserwacja oznakowania szlaków. 6) Ustawianie obiektów małej architektury turystycznej w miejscach o dużych walorach widokowych. Znakowane szlaki turystyczne i ich bezpośrednie sąsiedztwo (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań Załącznik nr 7). Tereny Parku o dużym 1) Zabezpieczenie przed erozją fragmentu szlaku pieszego z Przełęczy Karpnickiej do Masyw Sokolika Dużego i natężeniu ruchu turystycznego. Schroniska „Szwajcarka”, na krótkim odcinku stromego podejścia, przed małym Krzyżnej Góry w Górach wypłaszczeniem, na którym leży schronisko. Zainstalowanie na ścieżce poprzecznych Sokolich. drewnianych belek stabilizujących, zawężenie światła ścieżki przez umieszczenie barierek. 2) Zabezpieczenie w sposób właściwy czerwonego szlaku dojściowego na Sokolik Duży. Zainstalowanie poprzecznych drewnianych belek stabilizujących, likwidacja „dzikich” skrótów przez odnowienie, uzupełnienie i wzmocnienie drewnianych barierek. Umieszczenie w odpowiednich miejscach na barierkach oznakowania zakazu opuszczania szlaku. Prowadzenie bieżącej kontroli stanu technicznego szlaku, oznakowania i barierek. 3) Zabezpieczenie w sposób właściwy dojścia na szczyt Krzyżnej Góry. Wykonanie stopni (podkucie skały, zainstalowane schodów metalowych lub drewnianych). Zastąpienie niestabilnych łańcuchów stałymi barierkami umożliwiającymi bezpieczne dojście na szczyt osobom starszym i nie w pełni sprawnym. 4) Uporządkowanie bezpośredniego otoczenia szczytu Sokolika Dużego i Krzyżnej Góry. Kontrola i usuwanie na bieżąco śmieci w bezpośrednim otoczeniu obydwu szczytów. 5) Uporządkowanie i zagospodarowanie miejsca odpoczynku pod Sokolikiem Dużym. Miejsce częściowo ogrodzić, ustawić wiatę, ławki, stół i kosz na śmieci. 6) Przebudowanie wiaty przy zielonym szlaku turystycznym prowadzącym do Wojanowa. Nadanie obiektowi wyglądu nawiązującego do standardowej formy tego typu obiektów. Ustawienie ławek i stołu. 7) Zainstalowanie w trwały sposób poglądowego opisu panoramy na platformie widokowej na Sokoliku Dużym. 8) Oznaczenie w czytelny sposób reliktów zamku „Sokolec”. Umieszczenie tablicy informacyjnej z opisem historycznym, rozrysowanym rzutem budowli i rysunkiem przedstawiającym jej domniemany wygląd. Ewentualne oznaczenie w terenie funkcji poszczególnych części zamku (odpowiednio ustabilizowane drewniane tabliczki Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań umieszczone nisko przy ziemi). 9) Zmiana ustawienia ławek na miejscu odpoczynku na Przełączce w Sokolikach. Ustawienie 1-2 drewnianych stolików. 10) Prowadzenie kontroli stanu infrastruktury turystycznej, bieżących napraw i prac konserwacyjnych. 1) Uporządkowanie terenu zamku Bolczów. Zainstalowanie w sposób trwały Ruiny zamku Bolczów wraz dodatkowo 2-3 koszy na śmieci. z najbliższym otoczeniem. 2) Usunięcie, w miarę możliwości, śladów wandalizmu (napisy na murach). 3) Zagospodarowanie części zamku, pełniącej w XIX wieku funkcję schroniska turystycznego. Ustawienie ławek i stołów. Umieszczenie na murach tablic z historią zamku, rzutem, rysunkami z domniemanym wyglądem budowli. Przystosowanie tej część zamku do wykorzystania w celach edukacyjnych (przystanek na trasie Leśnej Ścieżki Edukacyjnej połączony z odpoczynkiem i zajęciami w plenerze). 4) Oznaczenie funkcji poszczególnych części zamku, wyznaczenie trasy zwiedzania. 5) Zabezpieczenie dojścia do najwyższych partii zamku (dawna wieża) przez zainstalowanie trwałych barierek metalowych lub drewnianych. 6) Rozważenie częściowej rekonstrukcji najstarszej wieży w północnej części założenia, z przeznaczeniem na punkt widokowy. 7) Ograniczenie zakresu niekontrolowanej penetracji otoczenia zamku przez ustawienie barierek na dojściu do obiektu od strony Janowic, z Doliny Janówki i od Skalnych Bram. 8) Bieżące kontrolowanie stanu infrastruktury turystycznej, wykonywanie na bieżąco napraw i prac konserwacyjnych. 1) Zabezpieczenie przed erozją rozdeptanych i rozmytych fragmentów szlaku przez zainstalowanie poprzecznych drewnianych belek stabilizujących. 2) Wykonanie analizy stanu technicznego barierek i ogrodzeń, zwłaszcza na eksponowanych odcinkach szlaku zielonego i ścieżki edukacyjnej. Zlokalizowanie osłabionych fragmentów konstrukcji i dokonanie niezbędnych napraw. 3) Ograniczenie zakresu niekontrolowanej penetracji otoczenia Jeziorek przez ustawienie dodatkowych barierek nakierowujących ruch turystyczny. Ustawienie Rejon kolorowych Jeziorek na północnych stokach Wielkiej Kopy, nad Wieściszowicami. Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań barierek w sposób zawężający światło ścieżek w miejscach, gdzie uległy one nadmiernemu poszerzeniu. 4) Rozważenie wprowadzenia na wybranych odcinkach szlaku ruchu dwukierunkowego. 5) Uporządkowanie terenu parkingu w Wieściszowicach, przy wejściu na teren Kolorowych Jeziorek. Uprzątnięcie śmieci, uzupełnienie ogrodzenia, ustawienie toalet przenośnych. 6) Wyznaczenie miejsca parkingowego dla rowerów, wyposażonego w stojaki rowerowe, w obrębie istniejącego parkingu dla samochodów osobowych i autokarów przy Kolorowych Jeziorkach. Celem działania jest umożliwienie turystom, którzy nie korzystają ze ścieżki rowerowej w masywie Wielkiej Kopy, a chcą jedynie zwiedzić Jeziorka, piesze dojście do obiektu (zmniejszenie zagrożenia erozją na ścieżkach w bezpośrednim sąsiedztwie Jeziorek). 7) Uporządkowanie i częściowe ogrodzenie miejsca odpoczynku przy Błękitnym Jeziorku. Zastąpienie prowizorycznych ławek i stolików bardziej trwałymi konstrukcjami. Ustawienie drewnianych koszy na śmieci w miejsce metalowej beczki. 8) Częściowe ogrodzenie miejsca odpoczynku przy Purpurowym Jeziorku. Kontrolowanie stanu infrastruktury turystycznej i prowadzenie bieżących napraw i prac konserwacyjnych. Stanowiska archeologiczne. 1) Realizowanie działań wynikających z przepisów odrębnych(Ustawa o ochronie zabytków). 2) Wyznaczanie stref ochrony konserwatorskiej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. 3) Bieżące monitorowanie stanu obiektów. 4) Udostępnienie wybranych obiektów dla celów turystycznych i edukacyjnych: wyznaczenie szlaków dojściowych, ustawienie tablic informacyjnych, ustawienie obiektów małej architektury turystycznej, odsłonięcie i uprzątnięcie otoczenia. 5) Włączenie tematu zabytków archeologicznych do szkolnych programów edukacji regionalnej. Stanowiska archeologiczne na terenie Parku wraz z bezpośrednim otoczeniem (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych– Załącznik nr 7). Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań 6) Umieszczenie informacji w folderach i wydawnictwach DZPK. Ślady dawnego górnictwa. Zabytki architektury sakralnej i 1) Przeprowadzenie szczegółowej inwentaryzacji i dokumentacji obiektów. 2) Zabezpieczenie istniejącego stanu: uprzątnięcie obiektów wykorzystywanych jako nielegalne wysypiska śmieci, odsłonięcie zarośniętych sztolni i pozostałości urządzeń technicznych. 3) Zabezpieczenie obiektów przed niepożądaną eksploatacją oraz ustawienie barierek ochronnych. 4) Udostępnienie wybranych obiektów: wyznaczenie miejsc parkingowych, z których rozciąga się dogodny widok na dawne pola górnicze (przy drodze MiedziankaMarciszów, oraz przy drodze Rędziny-Dolomity-Czarnów). Ustawienie w miejscach postoju tablic z informacją na temat historii górnictwa w Rudawach oraz z poglądową mapą umożliwiającą lokalizację w terenie poszczególnych obiektów. Wyznaczenie szlaków dojściowych lub krótkich ścieżek spacerowych w formie pętli, zaczynających się na miejscach postoju. Włączenie dawnych obszarów górniczych do planowanego szlaku krajoznawczego na terenie Rudaw Janowickich. 5) W dalszej kolejności rozważenie stopniowej rekonstrukcji krajobrazu górniczego przez odtworzenie sieci dawnych dróg dojazdowych i elementów infrastruktury. Wdrożenie i promocja koncepcji „Muzeum pod gołym niebem”, połączone z rewitalizacją Miedzianki jako dawnego centrum górnictwa w regionie (placówka muzealna, lub otwarty punkt informacyjny w postaci obszernej wiaty). 1) Dawny obszar górniczy kopalni „Friederike Juliane”, „Adler”, „Reicher Trost”, „Piastus”, „Dorothea” położony na obu brzegach Bobru, pomiędzy Miedzianką, drogą Miedzianka – Ciechanowice oraz wzdłuż prawego brzegu Bobru, do rejonu dawnych sztolni „Piastus” w Przełomie Janowickim. 2)Dawny obszar górniczy kopalni „Arnold”, „Hofnung”, „Ernste Zeit”, „Evelinensgluck”, położony pomiędzy obecną kopalnią Rędziny, Czarnowem i Dolomitami. 1) Zachowanie w istniejącym stanie zespołu dawnych kopalni. 2) Uporządkowanie infrastruktury turystycznej w rejonie Kolorowych Jeziorek 3) Utworzenie nowego przystanku ścieżki edukacyjnej przy zespole hałd, poniżej Purpurowego Jeziorka. 4) Umieszczenie na tablicach poglądowych dodatkowej informacji na temat dawnego górnictwa w Rudawach Janowickich. Rejon kolorowych Jeziorek na północnych stokach Wielkiej Kopy, nad Wieściszowicami, obejmujący teren dawnych kopalni „Nadzieja”, „Nowe Szczęście” i „Gustaw”. 1) Realizowanie działań wynikających z przepisów odrębnych (Ustawa o ochronie Cenne obiekty Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań świeckiej, zespoły zabudowy wiejskiej, dawne budownictwo przemysłowe i mała architektura. zabytków). 2) Wyznaczenie stref ochrony konserwatorskiej i stref ochrony ekspozycji widokowych dla szczególnie cennych obiektów. 3) Kontrolowanie stanu zabytków oraz efektów realizacji zaleceń konserwatorskich w odniesieniu do obiektów wpisanych do rejestru zabytków. 4) Współpraca przy tworzeniu gminnych programów opieki nad zabytkami oraz aktualizowaniu gminnych ewidencji zabytków. 5) Udostępnienie najcenniejszych zabytków dla celów turystycznych i edukacyjnych: oznaczenie dojścia, ustawienie tablic informacyjnych. Uwzględnienie obiektów na trasach planowanych ścieżek dydaktycznych. 6) Ewentualnie zaprojektowanie tematycznego szlaku krajoznawczego łączącego najciekawsze zabytki architektury na terenie RPK. 7) Włączenie tematu zabytków architektury do szkolnych programów edukacji regionalnej. 8) Umieszczenie informacji w folderach i wydawnictwach DZPK. zlokalizowane na terenie Parku wraz z najbliższym otoczeniem (lokalizacja na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych – Załącznik nr 7). Zabezpieczenie zespołu kamieni drogowych przy drodze leśnej z Przełęczy pod Średnicą do Kamiennej Ławki. Odsłonięcie i ustabilizowanie obiektów zarośniętych i przechylonych. W miarę możliwości zlikwidowanie śladów dewastacji (oznaczenia pieszego szlaku turystycznego czerwonego i żółtego). Umieszczenie przy parkingu na Przełęczy pod Średnicą i przy Kamiennej Ławce (wewnątrz wiaty) tablic informacyjnych. Zespół kamieni drogowych przy drodze leśnej z Przełęczy pod Średnicą do Kamiennej Ławki. Uporządkowanie wnętrza i bezpośredniego sąsiedztwa ruin kościoła ewangelickiego w Ruiny kościoła Karpnikach. Zabezpieczenie obiektu, ewentualnie częściowa rekonstrukcja i utworzenie ewangelickiego w w murach dawnego kościoła ekspozycji dotyczącej przeszłości świątyni i Karpnik. Karpnikach i ich bezpośrednie sąsiedztwo. Kultura niematerialna związana Koordynacja działań instytucji, placówek kulturalnych i oświatowych z terenu Parku z bogatą historią regionu. (domy kultury, szkoły, stowarzyszenia lokalne) przy inicjowaniu wspólnych przedsięwzięć mających na celu rejestrowanie przekazów o charakterze opowieści i legend oraz obyczajów i zwyczajów ludowych. Wspieranie oddolnych inicjatyw o Teren całego Parku. Przedmiot ochrony Działanie ochronne Szczegółowa lokalizacja działań charakterze regionalnym, służących kultywowaniu i zachowaniu tradycji lokalnych (imprezy, festyny ludowe). Wspieranie autorów i twórców lokalnych. 7. Zasięg obszarów działań ochronnych przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych w Załączniku nr 7. Załącznik nr 5 do uchwały nr............... Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia ............................................ .. r. Uwzględnienie zakresu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 – Rudawy Janowickie PLH020011 w granicach RPK. § 1. Ustala się uwzględnienie zakresu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 – Rudawy Janowickie PLH020011 w granicach RPK. § 2. Podstawę prawną do uwzględnienia w planie ochrony parku krajobrazowego zakresu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 położonego w całości lub w części na terenie parku krajobrazowego stanowi art. 20 ust. 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.). § 3. Obszar Natura 2000 – Rudawy Janowickie PLH020011 zajmuje powierzchnię 6635.04 ha i jest położony na pograniczu Rudaw Janowickich i Kotliny Kamiennogórskiej, na terenach zajętych przez łąki i pastwiska oraz lasy z dużym udziałem lasów gospodarczych, z zachowanymi niewielkimi fragmentami zbiorowisk naturalnych. Większa część Obszaru znajduje się na ternie Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Podłoże geologiczne jest zróżnicowane, obejmuje strefę kontaktową masywu granitoidowego ze skałami metamorficznymi, co powoduje lokalnie występowanie gleb zasobnych w metale ciężkie. Obszar PLH020011 jest szczególnie ważny dla ochrony łąk wilgotnych i świeżych, należących do najlepiej rozwiniętych i zajmujących jedne z bardziej znaczących powierzchni w Sudetach. W okolicach Miedzianki i Wieściszowic znajdują się fragmenty muraw z klasy Violetea calaminariae. Występują tu również murawy naskalne, torfowiska zasadowe i zbiorowiska naskalnych paproci. Łącznie siedliska Natura zajmują prawie 30% powierzchni. Obszar Natura 2000 – Rudawy Janowickie jest ważny dla ochrony głowacza białopłetwego (Cottus gobio). Na uwagę zasługują również sztolnie, które są zimowiskami zagrożonych gatunków nietoperzy, w tym podkowca małego (Rhinolophus hipposideros), nocka dużego (Myotis myotis), nocka Bechsteina (Myotis bechsteini) i mopka (Barbastella barbastellus). Na łąkach żyją oba gatunki modraszków (Maculinea teleius, Maculinea naustithous) i czerwończyk nieparek (Lycaena dispar), zaś w starej alei lipowej koło Antonówki – pachnica dębowa (Osmoderma eremita). Na obszarze występują także cenne obiekty przyrody nieożywionej, m. in. stare wyrobiska rud metali. § 4.1. Granica Obszaru Natura 2000 Rudawy Janowickie (PLH020011) na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego przebiega z Przełęczy Kowarskiej początkowo w kierunku pn. grzbietem Rudnika (pkt 1-8), a następnie skręca na pn.-wsch. i prowadzi stokami Rudnika i Bobrzaka do Rozdroża pod Bobrzakiem (pkt 106). Tutaj zmienia kierunek na pn.-zach. i doprowadza w rejon Przełęczy Pod Bobrzakiem (pkt 113). Następnie biegnie na pn.-wsch., stokami Skalnika, nad zabudowaniami Czarnowa, sprowadzając do doliny Żywicy i drogi prowadzącej do Kopalni Rędziny, przy zabudowaniach miejscowości Rędziny - Dolomity (pkt 149). Dalej biegnie tą drogą w stronę kopalni Rędziny, po czym w pkt 155 skręca w kierunku pn.-wsch., omijając teren kopalni. Następnie, przecinając stoki Bielca i Dziczej Góry, wspina się na szczyt Wołka i prowadzi dalej w ogólnym kierunku pn.-zach., osiągając Dolinę Janówki w jej górnym odcinku. Dalej prowadzi wzdłuż Janówki na pn.-wsch. aż do granicy lasu i pierwszych zabudowań Janowic Wielkich, gdzie w pkt 248 osiąga granicę RPK. Następnie biegnie wzdłuż granicy RPK, omijając zabudowania Janowic, do pkt 276, w którym zmienia kierunek na wsch., pokonuje Hutniczy Grzbiet i sprowadza do doliny Miedzianego Potoku w pkt 281. Stąd prowadzi w dół Miedzianego Potoku drogą Janowice Wielkie - Mniszków do skrzyżowania z drogą Janowice Wielkie-Miedzianka w pkt 283. Dalej biegnie wzdłuż tej drogi do miejscowości Miedzianka, w której skręca na wsch., na drogę prowadzającą do doliny Bobru. Pomiędzy pkt 304 i 305 przekracza linię kolejową Wrocław - Jelenia Góra i rzekę Bóbr, osiągając lokalną drogę biegnącą prawym brzegiem rzeki. Prowadzi tą drogą, osiągając północny zasięg zwartej zabudowy miejscowości Ciechanowice i łączy się z granicą Parku w pkt 322. Przez krótki odcinek prowadzi na pd. wzdłuż granicy RPK, po czym w pkt 327 zmienia przebieg na wsch. i opuszcza Park. Powraca do niego na granicy lasu w pkt 328. Dalej biegnie równolegle do granicy RPK na pd., pd-zach., biegnąc w większości wzdłuż granicy lasu, omija zabudowania miejscowości Antonówka. Prowadzi wzdłuż granicy Ruskiego Lasu razem z granicą RPK do pkt 423, w którym zmienia przebieg z pn.-zach. na zach. i opuszcza teren Parku, aby powrócić do niego w pkt 424, na skraju lasu, za zabudowaniami Raszowa, w górnym odcinku potoku Bystrek. Stąd prowadzi równolegle do granicy RPK w ogólnym kierunku pd.-zach., przecina dolinę Żywicy, osiąga nieczynną linię kolejową Kamienna Góra - Kowary i biegnie początkowo wzdłuż niej, a następnie wzdłuż drogi nr 367 do miejscowości Leszczyniec. Tutaj opuszcza drogę i prowadzi dalej wzdłuż granicy RPK, biegnącej po nieczynnej linii kolejowej Kamienna Góra - Kowary do wylotu tunelu w miejscowości Ogorzelec (pkt 490), skąd wspina się na Przełęcz Kowarską. 2. Zasięg Obszaru Natura 2000 Rudawy Janowickie (PLH020011) na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych w Załączniku nr 7. 3. Wykaz punktów granicy Obszaru Natura 2000 Rudawy Janowickie (PLH020011) na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego zawiera par. 8. § 5.1. Określa się istniejące i potencjalne zagrożenia dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony w brzmieniu ust. 2-4. 2. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla ekosystemów leśnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (*91E0) Bory i lasy bagienne (*91D0) Degradacja siedlisk na skutek zmiany stosunków wodnych (w części także wynikająca z degradacji siedlisk na skutek prowadzonej w XIX/XX wieku gospodarki leśnej). Dochodzi do Wewnętrzne Istniejące obniżania poziomu wód gruntowych i wysychania małych zbiorników wodnych i terenów zabagnionych grądowienie łęgów i ich pinetyzacja, degradacja borów wilgotnych i bagiennych. Pozostałe leśne siedliska przyrodnicze: Degradacja siedlisk na skutek Schematyzm postępowania, nadmierne Utrzymanie lub renaturalizacj a właściwych stosunków wodnych. Wewnętrzne Potencjalne Prawidłowo prowadzona gospodarka Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia - Kwaśne buczyny (9110); - Żyzna buczyna (9130); - Grąd subkontynentalny (9170); - Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (*9180); - Dąbrowa acydofilna (9190); - Acydofilne bory górnoreglowe (9410). niewłaściwie prowadzonej gospodarki leśnej. użytkowanie, zaniechanie lub zła pielęgnacja, naruszanie stosunków wodnych. Gatunki nietoperzy z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Rhinolophus hipposideros Barbastella barbastellus Myotis dasycneme Myotis bechsteinii Myotis myotis Ograniczenie dostępności dogodnych schornień i miejsc żerowiskowyc h na skutek niewłaściwie prowadzonej gospodarki leśnej. Usuwanie starych, dziuplastych drzew, schematyzm postępowania, nadmierne użytkowanie. leśna. Wewnętrzne Istniejące Prawidłowo prowadzona gospodarka leśna utrzymanie dostatecznej powierzchni starodrzewi. 3. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla lądowych ekosystemów nieleśnych: Szczegółowy przedmiot ochrony 1) Siedliska przyrodnicze wg zał. I Dyrektywy: - Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) Zagrożenie Sukcesja roślinności drzewiastej (renaturalizac ja siedlisk). Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia Zjawisko sukcesji Wewnętrzne Istniejące jest niekorzystne dla zachowania różnorodności biologicznej, a jednocześnie trudne do opanowania. W ciągu sukcesji Utrzymanie tradycyjnego użytkowania rolniczego. Ochrona czynna. Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie (6230); -Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) (6410); - Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) (6430); - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) (6510); - Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion) (6520). 2) Pozostałe zbiorowiska tj. łąkowe, zarośli, zbiorowiska szuwarowe. Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia zanikają cenne siedliska, a w ich miejsce rozwijają się krzewiaste formacje roślinne, a w efekcie las. Zarzucenie tradycyjnego użytkowania rolniczego. Scalanie gruntów, intensyfikacja rolnictwa, nadmierne wypasanie. Ograniczanie Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie użytkowania /Zewnętrzne Potencjalne tradycyjnego kośnego na użytkowania wilgotnych łąkach rolniczego. (powodowane m.in. względami ekonomicznymi), w następstwie zanikanie cennych florystycznie siedlisk. Mechaniczne (ciężki sprzęt rolniczy) i chemiczne (poprzez środki Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia ochrony roślin i nawozy) niszczenie siedlisk i ograniczanie bazy pokarmowej części gatunków (w tym nietoperzy). Ponadto nadmierny wypas prowadzi do zubażania siedlisk. Wypalanie. Katastrofalne Wewnętrzne Istniejące zubożenie fauny, /Zewnętrzne szczególnie mięczaków, zwierząt żyjących w glebie, jak i wczesnych stadiów rozwojowych części gatunków, w tym ptaków. Zagęszczenie Zwiększona sieci presja na osadniczej środowisko, pomniejszanie areału cennych siedlisk, synantropizacja. Zmiany stosunków wodnych – (szczególnie 6410). Edukacja społeczeństw ao niebezpieczny ch następstwach wypalania. Wewnętrzne Potencjalne Regulacja w /Zewnętrzne miejscowych studiach uwarunkowa ń i planach zagosp. przestrzenneg o. Obniżanie Wewnętrzne Istniejące poziomu wód gruntowych ma negatywny wpływ na stopień wykształcenia siedlisk przekształcanie w siedliska Utrzymanie lub renaturalizacj a właściwych stosunków wodnych. Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia florystycznie uboższe, w końcowym etapie sukcesja w ziołorośla lub zarośla wierzbowe/olszo we. Siedliska przyrodnicze wg zał. I Dyrektywy: - Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacetalia vandelli (8220). Zasłanianie skał przez roślinność drzewiastą, zagrożenie niszczeniem mechaniczny m. Penetracja turystyczna skał. Odsłonięte skały Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie są silnie narażone Potencjalne odpowiednic na zmiany h warunków czynników siedliskowych klimatycznych – wrażliwość na susze, silne mrozy, intensywne opady atmosferyczne. Każde z tych zjawisk może powodować znaczne dla stanu siedliska straty w populacjach roślin naskalnych. Zagrożenie antropogeniczne – penetracja terenu, eksploatacja skał kamieniołomów, palenie ognisk, niszczenie roślinności. Gatunki nietoperzy z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Rhinolophus hipposideros, Barbastella barbastellus, Myotis dasycneme, Myotis bechsteinii, Ograniczenie areału dogodnych miejsc żerowiskowyc h. Zaprzestanie Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie tradycyjnych /Zewnętrzne Potencjalne tradycyjnego form użytkowania użytkowania (zanik cennych rolniczego. siedlisk) oraz intensyfikacja rolnictwa (poprzez środki ochrony roślin i Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Myotis myotis. Gatunki motyli z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Lycaena dispar, Maculinea teleius, Maculinea naustithous. Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia nawozy) przyczyniają się do zmniejszenia dogodnych powierzchni żerowiskowych , jak i ograniczania zasobności bazy pokarmowej nietoperzy. Ograniczenie areału dogodnych miejsc występowani a. Zaprzestanie Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie tradycyjnych /Zewnętrzne Potencjalne tradycyjnego form użytkowania użytkowania oraz rolniczego. intensyfikacja rolnictwa przyczyniają się do zaniku dogodnych siedlisk i roślin żywicielskich. 4. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla lądowych ekosystemów wodnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Nizinne i podgórskie Eutrofizacja rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis (3260). Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia Z miany Wewnętrzne Istniejące warunków siedliskowych w wyniku przyśpieszonej eutrofizacji wód, a w efekcie przekształcanie ekosystemów i ustępowanie gatunków wrażliwych. Utrzymanie lub renaturalizacj a właściwych stosunków wodnych Zmiany stosunków wodnych i wielkości przepływów, w tym prace związane z kanalizacją koryta rzecznego. Z miany warunków siedliskowych, przekształcanie siedliska, a w efekcie nawet jego zanik. Wewnętrzne Potencjalne Utrzymanie /Zewnętrzne odpowiednich warunków siedliskowych Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z ScheuchzerioCaricetea) (7140); Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak (7230). Naruszenie równowagi hydrologiczne j – zmiana stosunków wodnych i obniżenie poziomu wód. Dochodzi do Wewnętrzne Istniejące obniżania poziomu wód gruntowych, w efekcie następuje osuszanie i obumieranie torfowisk. Istniejąca różnorodność wodnych siedlisk przyrodniczych związanych z rzekami i ciekami wodnymi, wraz z całym bogactwem Zmiana stosunków wodnych, regulacje koryt i eutrofizacja. Dochodzi do Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie obniżania /Zewnętrzne Potencjalne lub poziomu wód renaturalizacj gruntowych, a właściwych wysychania stosunków drobnych cieków wodnych. i terenów podmokłych. Utrzymanie lub renaturalizacj a właściwych stosunków wodnych. Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie zasiedlającej je flory i fauny. Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia Regulacje cieków i odwodnieniowe prace melioracyjne prowadzą do zaburzeń w funkcjonowaniu siedlisk. Ustępują wrażliwe gatunki roślin i zwierząt. Istniejąca różnorodność wodnych siedlisk przyrodniczych związanych ze zbiornikami wodnymi i stawami wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny: - zbiorowiska wodne, okresowo zalewane lub bardzo mokre; - niewielkie oczka wodne, obniżenia terenu okresowo wypełnione wodą; - zbiorowiska szuwarowe i bagienne. Zmiana stosunków wodnych, eutrofizacja i zarastanie. Dochodzi do Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie obniżania /Zewnętrzne Potencjalne lub poziomu wód renaturalizacj gruntowych, a właściwych wysychania stosunków zbiorników wodnych. wodnych i terenów zabagnionych. Zaprzestanie regularnej gospodarki stawowej przyczynia się do zamulania i eutrofizacji. Ustępują wrażliwe gatunki roślin i zwierząt. Gatunki ryb (Lampetra planeri, Cottus gobio), płazów (Triturus cristatus) i ssaków (Lutra lutra) z zał. II Dyrektywy Siedliskowej. Zmiana stosunków wodnych, regulacje koryt i eutrofizacja. Zmiana Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie stosunków /Zewnętrzne Potencjalne lub wodnych, renaturalizacj regulacje koryt a właściwych rzecznych i stosunków związane z tym wodnych. usuwanie roślinności nadbrzeżnej i częściowo zanurzonej oraz zanieczyszczenia Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy opis zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia cieków wodnych, powodują ustępowanie cennych gatunków ryb, płazów i ssaków. § 6.1. Po analizie zgromadzonych danych i dostępnej wiedzy na temat stanu środowiska przyrodniczego (siedlisk i gatunków), na podstawie analizy funkcjonowania różnych ekosystemów znajdujących się granicach obszaru Natura 2000, a także na podstawie analizy prowadzonej w nich gospodarki, wyznacza się następujące cele działań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Rudawy Janowickie PLH020011, znajdującego się w granicach Rudawskiego Parku Krajobrazowego: Cele główne: W zakresie ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków chronionych w myśl Dyrektywy Siedliskowej: W zakresie ekosystemów leśnych: Zachowanie siedlisk przyrodniczych objętych ochroną Natura 2000. Zachowanie stanowisk występowania gatunków chronionych w ramach programu Natura 2000. Zachowanie różnorodności siedliskowej cennych kompleksów leśnych, zwłaszcza typów lasów wymienionych w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (91E0, 91D0, 9110, 9130, 9170, 9180, 9190, 9410). Zachowanie lub powiększanie istniejącego areału drzewostanów starszych klas wieku. Cele szczegółowe: W zakresie lądowych ekosystemów nieleśnych: Zachowanie tradycyjnego (ekstensywnego) sposobu użytkowania gruntów rolnych, szczególnie łąk i pastwisk. W zakresie ekosystemów wodnych: Zachowanie naturalnych fragmentów ekosystemów wodnych i torfowiskowych. § 7.1. Określa się działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania w brzmieniu ust. 2- 4 2. Działania ochronne dla ekosystemów leśnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i Rodzaj działań ochronnych Prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z Planami i Szczegółowa lokalizacja działań Obszar występowania Podmioty wskazane do realizacji zadania Lasy Państwowe, właściciele i Szczegółowy przedmiot ochrony jesionowe (*91E0) Bory i lasy bagienne (*91D0). Pozostałe leśne siedliska przyrodnicze: - Kwaśne buczyny (9110); - Żyzna buczyna (9130); - Grąd subkontynentalny (9170); - Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (*9180); - Dąbrowa acydofilna (9190); - Acydofilne bory górnoreglowe (9410). Gatunki nietoperzy: Rhinolophus hipposideros Barbastella barbastellus Myotis dasycneme Myotis bechsteinii Myotis myotis Podmioty wskazane do realizacji zadania Rodzaj działań ochronnych Szczegółowa lokalizacja działań obowiązującymi aktami prawnymi w tym zakresie. Ponadto monitorowanie sposobu prowadzenia gospodarki leśnej, celem wykrycia ewentualnych nieprawidłowości. siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. zarządcy lasów innej własności, RDOŚ jako organ nadzorujący. Prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z Planami i obowiązującymi aktami prawnymi w tym zakresie. Utrzymanie dostatecznej powierzchni starodrzewi. Elementem programu ochrony nietoperzy powinno być także rozwieszanie specjalnych skrzynek dla nietoperzy oraz monitorowanie stanu obszarów żerowiskowych i dostępności pokarmu. Kompleksy leśne, w szczególności obszary występowania poszczególnych gatunków zwierząt. Lasy Państwowe, właściciele i zarządcy lasów innej własności, RDOŚ jako organ nadzorujący. 3. Działania ochronne dla lądowych ekosystemów nieleśnych Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych 1)Siedliska przyrodnicze wg zał. I Dyrektywy: - Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe Hamowanie naturalnej sukcesji roślinności, systematyczne usuwanie siewek i podrostu krzewów i drzew (sosny oraz brzozy). Szczegółowa lokalizacja działań Obszar występowania siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref Podmioty wskazane do realizacji zadania Właściciele i zarządcy gruntów, RDOŚ jako organ nadzorujący. Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych (Nardion - płaty bogate florystycznie) (6230); - Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) (6410); - Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) (6430) - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) (6510); - Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (Polygono-Trisetion) (6520). 2) Pozostałe zbiorowiska tj. łąkowe, zarośli, zbiorowiska szuwarowe. Szczegółowa lokalizacja działań Podmioty wskazane do realizacji zadania funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. Przywrócenie tradycyjnej gospodarki pasterskiej – wypas, lub użytkowanie kośne, stosowanie stałych i jednorodnych zabiegów – koszenie maksymalnie dwa razy w roku (ziołorośla raz na kilka lat), ręcznie lub lekkim sprzętem (kosiarka listwowa konna z regulowaną wysokością koszenia). Należy podkreślić, że maszyny do koszenia powinny być zaopatrzone w urządzenia do płoszenia ptaków. Obszar występowania siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. Właściciele i zarządcy gruntów, RDOŚ jako organ nadzorujący. Edukacja społeczeństwa o Obszar Natura 2000 Samorządy, potrzebie ochrony cennych typów w granicach Parku DZPK, RDOŚ jako Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych Szczegółowa lokalizacja działań siedlisk, jak i o niebezpieczeństwie jakie niesie ze sobą wypalanie (istnieje potrzeba uświadamiania miejscowej ludności o zagrożeniach jakie niesie ze sobą niszczenie i wypalanie szuwarów, m.in. trzcinowisk i szuwaru pałki). Podmioty wskazane do realizacji zadania organ nadzorujący. Uporządkowanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego rozwoju zabudowy mieszkaniowej i letniskowej. Realizowanie nowej zabudowy w sposób nie kolidujący z obszarami szczególnie cennymi dla przyrody obszaru Natura 2000. Obszar Samorządy występowania siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. Utrzymywanie właściwych warunków hydrologicznych i troficznych poprzez zahamowanie odpływu wody, zapewnienie stabilności ekologicznej. Nie stosowanie w rolnictwie i gospodarstwach domowych środków zmieniających właściwości fizykochemiczne wody. Obszar występowania siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. Właściciele i zarządcy gruntów, RDOŚ jako organ nadzorujący. Siedliska przyrodnicze wg zał. I Dyrektywy: - Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacetalia vandelli (8220). Należy kontrolować stopień ocienienia ścian skalnych i ewentualnie usuwać drzewa wyrastające u podnóża i ocieniające ścianę. Ukrywanie (tam gdzie to możliwe) stanowisk przed penetracją. Ponadto odsłanianie kęp paproci i konkurentów. Dla Asplenium adulterinum i Asplenium adiantum-nigrum należy wyznaczać 30 m strefę ochronną. Obszar występowania siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. Właściciele i zarządcy gruntów, RDOŚ jako organ nadzorujący. Gatunki nietoperzy z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Rhinolophus hipposideros, Edukacja w zakresie sposobów prowadzenia gospodarki rolnej, zachowanie wolno stojących piwniczek i innych typów podziemi, które mogą służyć Ekosystemy nieleśne - pola, łąki, w szczególności obszary występowania Właściciele i zarządcy gruntów, Samorządy, ARiMR, DZPK, Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych Szczegółowa lokalizacja działań Podmioty wskazane do realizacji zadania Barbastella barbastellus, Myotis dasycneme, Myotis bechsteinii, Myotis myotis. nietoperzom za miejsca schronienia, ochrona w planach zagospodarowania charakterystycznego krajobrazu rolniczego (z zadrzewieniami, mozaiką pól i łąk). poszczególnych RDOŚ jako organ gatunków zwierząt. nadzorujący. Gatunki motyli z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Lycaena dispar, Maculinea teleius, Maculinea naustithous. Powiązanie ochrony gatunków z ochroną ich siedlisk, jak i ochroną poszczególnych roślin żywicielskich. Przeciwdziałanie zmianom sukcesyjnym (koszenie, usuwanie podrostu drzew i krzewów), w tym utrzymanie i promowanie ekstensywnej gospodarki łąkarskiej, utrzymywanie odpowiednich stosunków wodnych. Obszary występowania poszczególnych gatunków zwierząt. Właściciele i zarządcy gruntów, DZPK, RDOŚ jako organ nadzorujący. 4. Działania ochronne dla ekosystemów wodnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis (3260). Skuteczna może być jedynie ochrona prowadzona w skali całej zlewni, doliny rzecznej oraz koryta rzecznego. Ochrona stref brzegowych, ograniczanie eutrofizacji i gromadzenia się osadów. Nie stosowanie środków zmieniających właściwości fizykochemiczne wody, ochrona czynna przed zarastaniem. Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z ScheuchzerioCaricetea) (7140); Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak (7230). W celu zachowania siedliska konieczna jest analiza warunków hydrologicznych całego układu przestrzennego, którego częścią jest torfowisko, i kompleksowa ochrona tego układu. Utrzymywanie właściwych warunków hydrologicznych i troficznych, zapewnienie stabilności ekologicznej (w tym odczynu). Szczegółowa lokalizacja działań Obszar występowania siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. Podmioty wskazane do realizacji zadania Właściciele i zarządcy wód, RDOŚ jako organ nadzorujący. Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych Istniejąca różnorodność wodnych siedlisk przyrodniczych związanych z rzekami i ciekami wodnymi, wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny. Skuteczna może być jedynie ochrona prowadzona w skali całej zlewni, doliny rzecznej oraz koryta rzecznego. Ochrona stref brzegowych, zakaz regulacji koryt rzecznych, ograniczanie eutrofizacji i gromadzenia się osadów. Nie stosowanie środków zmieniających właściwości fizykochemiczne wody. Istniejąca różnorodność wodnych siedlisk przyrodniczych związanych ze zbiornikami wodnymi i stawami wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny. - zbiorowiska wodne, okresowo zalewane lub bardzo mokre; - niewielkie oczka wodne, obniżenia terenu okresowo wypełnione wodą - zbiorowiska szuwarowe i bagienne. Ochrona stref brzegowych, ograniczanie eutrofizacji i gromadzenia się osadów (usuwanie nadmiaru zakumulowanych osadów), w razie potrzeby ochrona czynna przed zarastaniem. Nie stosowanie środków zmieniających właściwości fizykochemiczne wody. Gatunki ryb (Lampetra planeri, Cottus gobio), płazów (Triturus cristatus) i ssaków (Lutra lutra) z zał. II Dyrektywy Siedliskowej. Ochrona miejsc bytowania i rozrodu poszczególnych gatunków zwierząt poprzez ograniczanie prac melioracyjnych, utrzymywanie odpowiedniego typu dna i brzegów z zadrzewieniami i zakrzaczeniami, ochrona stref brzegowych i tras migracji (płazy). Szczegółowa lokalizacja działań Podmioty wskazane do realizacji zadania Rzeki i cieki wodne oraz ich bezpośrednie sąsiedztwo. Niewielkie zbiorniki wodne i stawy, oraz ich bezpośrednie sąsiedztwo, oczka wodne i obniżenia wypełnione czasowo lub trwale wodą. Cieki i zbiorniki wodne, w których stwierdzono występowanie poszczególnych gatunków zwierząt. Właściciele i zarządcy wód, RDOŚ jako organ nadzorujący. § 8. Określa się następujące działania w zakresie monitoringu stanu przedmiotów ochrony: Rodzaj monitoringu Wielkopowierzchniowy monitoring wybranych Przedmiot Metoda Częstotliwość Procesy zachodzące Fotointerpretacja zdjęć Co 10-15 lat w środowisku lotniczych Rodzaj monitoringu Przedmiot Metoda Częstotliwość elementów środowiska przyrodniczego Monitoring przemian zbiorowisk roślinnych Obszary ze szczególnie interesującą lub rzadką roślinnością Zdjęcia fitosocjologiczne i kartowanie zbiorowisk na stałych powierzchniach badawczych Co 2-3 lata, najlepiej pod koniec czerwca Monitoring fotograficzny zmian szaty roślinnej Dynamika naturalnych zmian sukcesyjnych Dokumentacja fotograficzna powierzchni eksperymentalnodydaktycznych Co kilka lat Monitoring rzadkich i zagrożonych gatunków roślin Stanowiska Obserwacja stanowisk. Co rok/co kilka lat gatunków rzadkich i Szczegółowy opis stanu zagrożonych populacji Monitoring rzadkich i zagrożonych gatunków zwierząt Skład jakościowy i liczebny populacji Obserwacja stanowisk, Dostosowana do kartowanie biologii monitorowanego gatunku § 9. Określa się następujące wskazania do zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gmin: Kamienna Góra, Kamienna Góra (Miasto), Marciszów, Janowice Wielkie w zakresie obejmującym następujące zapisy: 1) zachowanie istniejących cieków wodnych wraz z ich obudową biologiczną (ograniczenie usuwania zadrzewień przywodnych poza zabiegami pielęgnacyjnymi i innymi określonymi w przepisach szczególnych); 2) miejsca występowania nieleśnych siedlisk przyrodniczych objętych ochroną Natura 2000 winny być gruntami bez możliwości zalesiania. Weryfikacja w dokumentach planistycznych gruntów przeznaczonych, lub gruntów możliwych do zalesienia, w celu uniknięcia kolizji z obszarami Natura 2000; 3) ograniczenie zmian w użytkowaniu rolnym i leśnym oraz przekwalifikowaniu gruntów rolnych i leśnych na budowlane na gruntach gdzie występują siedliska Natura 2000; 4) zachowanie i ochrona korytarzy ekologicznych w zwierząt, poprzez: ograniczenie budowy ogrodzeń, komunikacyjnej (w zakresie dróg powiatowych i ekologiczne bez rozwiązań umożliwiających ich maksymalnie dużej powierzchni biologicznie czynnej; celu umożliwienia migracji roślin i ciągów infrastruktury technicznej i wojewódzkich), tworzących bariery przekraczanie; oraz wprowadzanie 5) w celu zminimalizowania skutków postępującej presji osadniczej, turystycznej i rekreacyjnej, wskazane jest wprowadzanie do dokumentów planistycznych zapisów o konieczności zachowania integralności poszczególnych jednostek osadniczych (wznoszenie nowych obiektów, przebudowa i modernizacja istniejących tylko w nawiązaniu do form tradycyjnych na tym terenie pod względem formy, neutralnej kolorystyki i gabarytów; zakaz wprowadzania zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, lub innych form budownictwa zorganizowanego); 6) tereny objęte ochroną Natura 2000 powinny być traktowane jako bardzo cenne kompleksy przyrodniczo-krajobrazowe. § 10. Wskazuje się następujące punkty granicy Obszaru Natura 2000 Rudawy Janowickie (PLH020011) na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego: Punkt osnowy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 Współrzędna X PUWG 92 279118,69 279166,35 279204,48 279201,30 279182,23 279175,87 279153,63 279159,98 279210,82 279214,00 279239,41 279229,89 279309,32 279382,40 279385,58 279410,99 279331,56 279274,36 279334,72 279356,96 279420,51 279503,13 279550,79 279595,27 279741,44 279935,26 280116,38 280157,69 280195,82 279944,79 279849,46 279947,96 280017,87 280116,37 280125,91 280214,88 280221,22 280284,78 280281,60 280224,40 Współrzędna Y PUWG 92 326499,14 326499,13 326543,62 326604,01 326632,63 326721,63 326766,14 326906,00 326893,28 326855,13 326858,31 326905,99 326896,44 326899,60 326928,21 327020,38 327010,87 327007,70 327150,73 327188,87 327236,53 327211,09 327204,72 327268,29 327252,37 327207,83 327131,51 327099,71 327176,00 327287,30 327296,85 327379,47 327392,18 327366,73 327325,40 327271,35 327328,57 327296,76 327338,09 327388,96 Punkt osnowy 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 Współrzędna X PUWG 92 280218,04 280237,11 280297,48 280380,09 280443,64 280465,87 280472,22 280577,07 280602,50 280675,57 280713,70 280694,63 280650,14 280618,37 280643,78 280837,61 280831,25 280612,01 280494,44 280494,43 280357,81 280313,32 280322,85 280380,04 280535,74 280519,85 280615,17 280618,34 280662,83 280875,72 281044,12 281009,16 280958,32 280910,66 280872,52 280856,63 280882,05 280932,89 280929,71 281002,79 281091,77 281107,65 281034,56 280971,02 280920,17 280920,17 280837,56 Współrzędna Y PUWG 92 327417,57 327455,71 327449,34 327490,65 327541,49 327640,03 327827,58 327840,27 327868,88 327878,39 327868,85 327929,25 328011,90 328069,13 328183,56 328180,34 328202,59 328208,99 328218,55 328285,31 328269,43 328272,62 328323,48 328364,80 328377,48 328437,88 328479,18 328542,76 328552,28 328552,24 328676,18 328720,69 328723,88 328771,57 328803,37 328889,19 328936,87 328930,50 329000,43 328962,28 328927,29 328933,64 329019,49 329073,53 329102,15 329130,76 329130,78 Punkt osnowy 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 Współrzędna X PUWG 92 280789,89 280837,56 280869,33 280862,97 280932,87 281085,39 281142,58 281193,42 281352,30 281403,13 281565,18 281539,76 281546,12 281711,34 281755,83 281882,91 281914,69 281984,60 282111,68 282064,02 281984,58 281924,21 281895,61 281876,55 281790,75 281704,97 281739,91 281743,07 281778,03 281774,85 281835,22 281841,57 281901,95 281901,94 281832,04 281809,80 281812,97 281892,40 281943,24 282003,61 282089,39 282098,93 282213,32 282286,39 282432,56 282505,64 282553,29 Współrzędna Y PUWG 92 329159,40 329235,68 329226,13 329315,14 329365,98 329327,81 329413,62 329388,18 329308,68 329302,31 329413,54 329451,69 329483,47 329543,84 329502,50 329581,95 329562,87 329648,68 329756,74 329766,28 329820,33 329829,88 329864,85 329883,93 329893,49 329928,47 330068,32 330224,08 330224,07 330252,69 330255,84 330306,71 330306,70 330325,77 330325,78 330408,43 330475,18 330408,42 330456,08 330529,19 330611,81 330662,67 330643,58 330713,49 330805,65 330837,42 330885,10 Punkt osnowy 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 Współrzędna X PUWG 92 282518,34 282588,24 282591,42 282597,77 282763,00 282994,95 283052,15 283112,52 283182,42 283163,35 283195,13 283258,68 283360,36 283408,02 283449,32 283338,10 283265,01 283217,35 283144,26 283156,96 283137,89 283236,39 283341,25 283344,42 283404,79 283525,52 283582,71 283620,84 283658,97 283703,45 283716,15 283900,44 283967,16 283925,85 283970,33 284014,81 284024,34 283998,92 284002,10 283894,06 283878,17 283881,35 283894,05 283862,28 283868,63 283887,69 283922,64 Współrzędna Y PUWG 92 330923,25 330977,27 331050,38 331066,28 331034,45 330964,48 330980,36 331021,67 331085,24 331117,02 331145,63 331171,04 331151,95 331132,87 331161,47 331358,57 331463,49 331511,17 331647,87 331790,91 331844,95 331870,36 331857,63 332026,10 332115,09 332264,47 332366,17 332445,64 332471,06 332525,09 332652,24 332734,84 332772,98 332785,70 332877,87 333071,77 333122,62 333125,81 333202,10 333186,23 333227,55 333275,23 333291,12 333338,81 333418,27 333516,81 333526,34 Punkt osnowy 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 Współrzędna X PUWG 92 283970,30 284046,56 284094,22 284135,53 284211,79 284281,69 284288,03 284265,79 284303,92 284214,95 284183,17 284141,85 284151,38 284205,40 284230,82 284275,30 284316,60 284354,73 284386,51 284456,40 284504,06 284535,83 284434,15 284370,60 284303,88 284272,10 284001,98 283858,98 283827,21 283646,09 283506,28 283334,70 283156,75 283115,44 283051,89 282981,98 282893,01 282842,16 282775,44 282724,60 282645,16 282603,86 282492,63 282441,77 282432,24 282378,23 282352,80 Współrzędna Y PUWG 92 333488,19 333456,38 333411,87 333395,97 333510,39 333669,31 333716,99 333748,78 333818,71 333850,51 333968,13 334060,32 334162,04 334155,67 334190,63 334203,33 334279,62 334327,29 334308,21 334448,06 334521,16 334600,62 334661,04 334680,12 334597,50 334686,50 335239,65 335541,65 335525,77 335567,13 335633,90 335684,80 335745,23 335843,78 335929,62 335999,56 336110,83 336139,45 336148,99 336123,58 336120,42 336145,86 336489,17 336673,55 336737,13 336749,85 336794,36 Punkt osnowy 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 Współrzędna X PUWG 92 282314,67 282235,23 282257,47 282286,06 282343,25 282349,60 282413,14 282476,69 282514,82 282565,65 282606,95 282613,31 282686,39 282714,98 282765,81 282826,19 282794,41 282791,22 282822,99 282832,52 282978,68 283150,27 283185,22 283162,97 283277,36 283283,72 283379,04 283379,04 283375,87 283401,29 283420,35 283423,53 283477,55 283483,90 283537,92 283598,29 283617,36 283665,02 283668,21 283757,17 283763,52 283782,58 283842,94 283919,20 283916,02 283893,77 283836,58 Współrzędna Y PUWG 92 336835,69 336911,99 336953,31 337026,41 337102,69 337210,77 337312,48 337404,65 337484,11 337566,74 337563,56 337630,31 337677,97 337773,34 337868,69 337903,64 337967,22 338097,54 338180,18 338259,65 338227,84 338234,16 338237,33 338335,87 338291,36 338243,67 338243,65 338180,08 338119,68 338154,64 338154,64 338097,42 338097,41 338160,99 338157,79 338176,85 338071,96 338008,38 338043,34 338065,57 338183,18 338259,47 338383,43 338481,95 338574,13 338672,68 338663,16 Punkt osnowy 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 Współrzędna X PUWG 92 283830,22 283900,12 283957,32 283973,20 283941,42 283957,30 283817,49 283677,67 283798,41 283877,85 283963,64 284132,05 284186,07 284462,52 284812,04 284881,94 284996,33 285161,56 285263,23 285320,43 285377,63 285469,78 285606,41 285730,33 285835,19 285914,63 285965,47 286044,91 286117,99 286191,06 286248,27 286321,35 286375,37 286429,39 286470,70 286527,89 286616,86 286680,40 286718,52 286851,98 286931,42 287017,21 287150,68 287211,05 287252,37 287277,79 287261,90 Współrzędna Y PUWG 92 338720,37 338739,43 338713,99 338768,03 338828,42 338990,54 339133,61 339251,25 339298,91 339270,28 339263,91 339187,58 339117,64 338999,98 338923,62 338917,25 338980,80 339025,28 339012,54 338983,92 338913,97 338853,56 338799,50 338780,40 338754,95 338713,61 338704,07 338726,31 338739,00 338793,03 338691,29 338630,88 338567,31 338500,54 338452,85 338475,09 338567,26 338640,36 338703,92 338710,25 338656,20 338579,89 338478,15 338433,63 338322,37 338214,29 338083,97 Punkt osnowy 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 Współrzędna X PUWG 92 287239,67 287192,01 287169,77 287182,49 287214,26 291030,65 290992,52 290919,44 290884,48 290919,44 290874,96 290779,64 290614,42 290646,19 290684,32 290716,10 290655,73 290652,55 290684,33 290697,04 290725,63 290735,17 290798,73 290868,63 290925,83 290963,96 290766,96 290693,89 290754,26 290725,67 290766,98 290706,61 290519,14 290350,73 290325,31 290071,11 289966,26 290131,49 290074,31 289982,16 289934,50 289880,49 289816,94 289702,56 289461,09 289508,77 289585,02 Współrzędna Y PUWG 92 337991,79 337940,94 337871,02 337785,18 337737,49 332832,01 332828,84 332860,64 332819,32 332762,10 332711,25 332657,22 332635,01 332590,50 332542,81 332523,73 332501,49 332469,71 332466,52 332358,44 332367,98 332278,97 332263,06 332263,05 332212,18 332123,17 332104,13 331935,68 331907,06 331875,28 331814,87 331709,98 331786,31 331894,42 331811,78 331760,97 331640,20 331582,95 331481,24 331513,05 331446,30 331338,24 331357,32 331204,77 330724,83 330645,35 330543,62 Punkt osnowy 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 Współrzędna X PUWG 92 289683,53 289788,39 289921,86 290036,25 289985,42 289934,58 289839,26 289778,88 289689,92 289632,74 289607,32 289572,37 289499,29 289378,54 289302,29 289248,27 289276,87 289159,30 289118,00 289063,99 289051,27 288933,70 288940,06 288749,40 288708,09 288673,14 288577,82 288577,82 288438,03 288396,71 288275,97 288129,80 288012,23 287929,61 287907,37 287961,38 288107,54 288142,49 288228,28 288326,78 288399,86 288450,69 288479,28 288517,41 288349,00 288206,02 288088,44 Współrzędna Y PUWG 92 330454,59 330410,07 330193,89 330076,25 329945,94 329891,91 329888,75 329885,58 329837,92 329666,28 329590,00 329574,11 329590,02 329628,19 329596,42 329551,92 329536,03 329447,04 329437,52 329415,28 329475,67 329555,16 329571,05 329679,16 329663,28 329688,72 329612,45 329593,38 329466,25 329501,22 329561,64 329707,89 329758,77 329800,11 329831,91 329879,57 329962,19 330009,87 330022,57 330079,76 330140,15 330260,93 330353,10 330423,03 330464,39 330493,02 330578,87 Punkt osnowy 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 Współrzędna X PUWG 92 288028,07 288012,17 287986,75 288005,82 288037,59 287980,39 287891,42 286823,77 286772,93 286699,85 286804,72 286696,69 286687,16 286629,97 286550,54 286537,84 286531,49 286483,83 286512,43 286483,84 286496,56 286556,93 286464,79 286328,17 286194,72 286102,58 286048,56 286000,91 285959,60 285946,89 285896,06 285892,89 285822,98 285765,79 285730,84 285702,23 285680,00 285645,05 285629,16 285619,63 285422,64 285371,81 285340,04 285330,51 285308,27 285282,85 285184,36 Współrzędna Y PUWG 92 330702,85 330769,60 330788,69 330842,72 330858,61 330890,40 330995,32 331396,04 331383,34 331326,13 331151,28 331129,05 331030,51 330995,56 330852,53 330665,00 330595,06 330515,60 330401,17 330296,27 330245,41 330130,97 329968,87 329841,75 329698,73 329619,28 329625,65 329600,22 329625,67 329565,27 329447,67 329371,38 329371,40 329336,44 329323,73 329339,64 329276,06 329228,39 329215,68 329171,18 328983,67 328910,57 328808,85 328723,04 328659,47 328564,11 328475,12 Punkt osnowy 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 Współrzędna X PUWG 92 285104,93 285063,63 285000,09 284968,32 282350,07 282264,28 282194,37 282111,76 282051,38 281962,42 281892,52 281844,86 281797,21 281752,73 281705,06 281657,41 281590,68 281336,49 281250,71 281196,70 280904,38 280720,08 280675,60 280599,35 280577,11 280548,52 279515,88 279500,00 279493,63 279426,91 279242,62 279175,89 279140,94 279118,69 Współrzędna Y PUWG 92 328379,78 328233,56 328049,22 327947,50 328199,12 328316,75 328377,16 328393,07 328393,08 328326,35 328234,17 328135,64 328014,86 327954,47 327935,41 327929,07 327884,58 327747,94 327604,92 327512,75 327446,05 327401,58 327398,41 327299,88 327191,81 327080,56 326330,58 326368,73 326460,92 326454,57 326397,39 326416,48 326451,45 326499,14 Załącznik nr 6 do uchwały nr............... Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia ............................................ .. r. Uwzględnienie zakresu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 – Góry i Pogórze Kaczawskie PLH020037 w granicach RPK § 1. Ustala się uwzględnienie zakresu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 – Góry i Pogórze Kaczawskie PLH020037 w granicach RPK. § 2. Podstawę prawną do uwzględnienia w planie ochrony parku krajobrazowego zakresu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 położonego w całości lub w części na terenie parku krajobrazowego stanowi art. 20 ust. 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.). § 3. Obszar Natura 2000 – Góry i Pogórze Kaczawskie zajmuje łączną powierzchnię 33251,18 ha i zajmuje większą część Gór i Pogórza Kaczawskiego, z wyłączeniem rolniczych i słabo zalesionych terenów w północno-zachodniej części Pogórza, na zachód od doliny Kaczawy. Leży na terenie gmin Złotoryja, Męcinka, Paszowice, Świerzawa, Wojcieszów, Bolków a także Janowice Wlk., Marciszów i Jeżów Sudecki. Uzasadnieniem dla wyznaczenia ostoi są przede wszystkim dobrze zachowane siedliska przyrodnicze, które występują tu w liczbie 24 typów, zajmując około 17% powierzchni w obszarze. Do najcenniejszych należą siedliska priorytetowe, w tym największe na terenie Polski stanowiska lasów stokowych Aceri-Tilietum oraz sudeckiej odmiany ciepłolubnych dąbrów Sorbo-Quercetum. Generalnie lasy zajmują około 40% obszaru, oprócz lasów stokowych i ciepłolubnych dąbrów występują także interesujące grądy, unikalne w skali kraju buczyny storczykowe oraz łęgi nadrzeczne, żyzne i kwaśne lasy bukowe, doskonale zachowane kwaśne dąbrowy i inne. Cenne z punktu widzenia przyrodniczego są także nieleśne zbiorowiska roślinności ciepłolubnej (murawy i zarośla kserotermiczne, roślinność skał i gołoborzy, szczególnie na siedliskach wapiennych). Występuje tu również 11 gat. zwierząt z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej (3 gatunki nocków (Myotis sp.), mopek (Barbastella barbastellus), traszka grzebieniasta (Triturus cristatus), minóg strumieniowy (Lampertra planeri), bóbr (Castor fiber) i wydra (Lutra lutra) a także bezkręgowce – modraszek nausitous i telejus (Maculinea teleius, Maculinea naustithous), czerwończyka nieparka (Lycaena dispar) i pachnica dębowa (Osmoderma eremita). Na uwagę zasługuje występowanie 5 gatunków roślin „dyrektywowych”. Na omawianym obszarze znajdują się m.in. stanowiska obuwika pospolitego (Cypripedium calceolus), oraz jedno z 7 stanowisk zanokcicy seperpentynowej (Asplenium adulterinum) (około 10% całości populacji). Krajobraz ostoi jest połączeniem elementów przyrodniczych i kulturowych, zaś duża część różnorodności biologicznej utrzymuje się tu dzięki ekstensywnej gospodarce prowadzonej przez człowieka. Istotne dla ochrony tego obszaru jest utrzymanie dotychczasowych sposobów zagospodarowania. § 4.1. Granica Obszaru Natura 2000 Góry Kaczawskie przekracza granicę RPK w miejscowości Ciechanowice (pkt 1) i prowadzi wzdłuż niej na północ, prawym brzegiem Bobru. W pkt 322 granica RPK zmienia przebieg na pn.-wsch., natomiast granica Obszaru prowadzi dalej wzdłuż Bobru, do pkt 58 w Starych Janowicach. W tym miejscu opuszcza Bóbr i przebiega dalej w kierunku zach., przez tereny otwarte, osiągając w pkt 83 drogę Janowice Wielkie-Radomierz i granicę RPK. Przez krótki odcinek granica biegnie w kierunku pn.-wsch. drogą, a następnie w pkt 85 zmienia przebieg na pn.-zach, opuszczając teren Parku. Powraca do niego w pkt 86, na granicy lasu, na pn.-zach. stoku Różanki, i prowadzi dalej wzdłuż granicy RPK, pn. stokami Gór Ołowianych do pkt 115, w którym zmienia kierunek na pn. i opuszcza granicę Parku, schodząc w kierunku Kaczorowa. 2. Zasięg Obszaru Natura 2000 Góry i Pogórze Kaczawskie (PLH020037) na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego przedstawia Mapa stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych w Załączniku nr 7. 3. Wykaz punktów granicy Obszaru Natura 2000 Góry i Pogórze Kaczawskie (PLH020037) na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego zawiera par. 8. § 5.1. Określa się istniejące i potencjalne zagrożenia dla zachowania właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony w brzmieniu ust. 2-4. 2. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla ekosystemów leśnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub opis zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia Łęgi wierzbowe, Degradacja topolowe, olszowe siedlisk na i jesionowe (*91E0) skutek zmiany stosunków wodnych. Dochodzi do Wewnętrzne Istniejące obniżania poziomu wód gruntowych i wysychania małych zbiorników wodnych i terenów zabagnionych grądowienie łęgów i ich pinetyzacja. Utrzymanie lub renaturalizacja właściwych stosunków wodnych. Pozostałe leśne siedliska przyrodnicze: - Kwaśne buczyny (9110); - Żyzna buczyna (9130); - Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (*9180); - Dąbrowa acydofilna (9190). Degradacja siedlisk na skutek niewłaściwie prowadzonej gospodarki leśnej. Schematyzm Wewnętrzne Potencjalne Prawidłowo postępowania, prowadzona nadmierne gospodarka użytkowanie, leśna. zaniechanie lub zła pielęgnacja, naruszanie stosunków wodnych. Gatunki nietoperzy z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Barbastella barbastellus Myotis dasycneme Myotis bechsteinii Ograniczenie dostępności dogodnych schornień i miejsc żerowiskowych na skutek Usuwanie Wewnętrzne Potencjalne Prawidłowo starych, prowadzona dziuplastych gospodarka drzew, leśna schematyzm utrzymanie postępowania, dostatecznej nadmierne powierzchni Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub opis zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia Myotis myotis niewłaściwie prowadzonej gospodarki leśnej. użytkowanie. Gatunki bezkręgowców z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Osmodrma eremita Degradacja siedlisk na skutek niewłaściwie prowadzonej gospodarki leśnej. Usuwanie Wewnętrzne Potencjalne Prawidłowo starych, prowadzona dziuplastych gospodarka drzew, leśna schematyzm utrzymanie postępowania, dostatecznej nadmierne powierzchni użytkowanie. starodrzewi. Gatunki roślin z zał. Zmiany II Dyrektywy siedliskowe, Siedliskowej: zrywanie. Cypripedium calceolus starodrzewi. Zmiany Wewnętrzne Potencjalne Prawidłowo siedliskowe, prowadzona zmiana gospodarka stosunków leśna. wodnych, niszczenie stanowisk gatunków w wyniku prowadzenia prac leśnych jak i pozyskiwania do przydomowych ogródków. 3. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla lądowych ekosystemów nieleśnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Szczegółowy Rodzaj Rodzaj Sposób opis zagrożenia zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia 1) Siedliska Sukcesja Zjawisko sukcesji Wewnętrzne Istniejące przyrodnicze wg roślinności jest niekorzystne zał. I Dyrektywy: - drzewiastej dla zachowania Górskie i niżowe (renaturalizacja różnorodności murawy siedlisk). biologicznej, a bliźniczkowe jednocześnie (Nardion - płaty trudne do bogate opanowania. W florystycznie) ciągu sukcesji Utrzymanie tradycyjnego użytkowania rolniczego. Ochrona czynna. Szczegółowy przedmiot ochrony (6230); - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) (6510); - Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (PolygonoTrisetion) (6520). 2) Pozostałe zbiorowiska tj. łąkowe, zarośli, zbiorowiska szuwarowe. Zagrożenie Szczegółowy Rodzaj Rodzaj Sposób opis zagrożenia zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia zanikają cenne siedliska, a w ich miejsce rozwijają się krzewiaste formacje roślinne, a w efekcie las. Zarzucenie tradycyjnego użytkowania rolniczego. Scalanie gruntów, intensyfikacja rolnictwa, nadmierne wypasanie. Ograniczanie Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie użytkowania /Zewnętrzne Potencjalne tradycyjnego kośnego na użytkowania wilgotnych rolniczego. łąkach (powodowane m.in. względami ekonomicznymi) , w następstwie zanikanie cennych florystycznie siedlisk. Mechaniczne (ciężki sprzęt rolniczy) i chemiczne (poprzez środki ochrony roślin i nawozy) niszczenie siedlisk i ograniczanie bazy pokarmowej części gatunków (w tym nietoperzy). Ponadto nadmierny wypas prowadzi do zubażania siedlisk. Wypalanie. Katastrofalne zubożenie Wewnętrzne Istniejące /Zewnętrzne Edukacja społeczeństwa Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Szczegółowy Rodzaj Rodzaj Sposób opis zagrożenia zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia fauny, szczególnie mięczaków, zwierząt żyjących w glebie, jak i wczesnych stadiów rozwojowych części gatunków, w tym ptaków. o niebezpiecznyc h następstwach wypalania. Zagęszczenie Zwiększona Wewnętrzne Potencjalne Regulacja w sieci osadniczej presja na /Zewnętrzne miejscowych środowisko, studiach pomniejszanie uwarunkowań areału cennych i planach siedlisk, zagospod. synantropizacja. przestrzenneg o. Siedliska przyrodnicze wg zał. I Dyrektywy: - Ściany skalne i urwiska Zmiany stosunków wodnych – zwł. 6410. Obniżanie Wewnętrzne Istniejące poziomu wód gruntowych ma negatywny wpływ na stopień wykształcenia siedlisk przekształcanie w siedliska florystycznie uboższe, w końcowym etapie sukcesja w ziołorośla lub zarośla wierzbowe/olsz owe. Utrzymanie lub renaturalizacja właściwych stosunków wodnych. Zasłanianie skał przez roślinność drzewiastą, zagrożenie Odsłonięte skały Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie są silnie Potencjalne odpowiednich narażone na warunków zmiany siedliskowych czynników Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Szczegółowy Rodzaj Rodzaj Sposób opis zagrożenia zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia krzemianowe ze zbiorowiskami z Androsacetalia vandelli (8220). Gatunki roślin z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Asplenium adulterinum niszczeniem mechanicznym . Penetracja turystyczna skał. klimatycznych – wrażliwość na susze, silne mrozy, intensywne opady atmosferyczne. Każde z tych zjawisk może powodować znaczne dla stanu siedliska straty w populacjach roślin naskalnych. Zagrożenie antropogeniczn e – penetracja terenu, eksploatacja skał kamieniołomów (pozyskiwanie hornblendy na wzgórzu Popiel), palenie ognisk, niszczenie roślinności. Gatunki nietoperzy z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Barbastella barbastellus, Myotis dasycneme, Myotis bechsteinii, Myotis myotis. Ograniczenie areału dogodnych miejsc żerowiskowych . Zaprzestanie Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie tradycyjnych /Zewnętrzne Potencjalne tradycyjnego form użytkowania użytkowania rolniczego. (zanik cennych siedlisk) oraz intensyfikacja rolnictwa (poprzez środki ochrony roślin i nawozy) przyczyniają się do zmniejszenia dogodnych powierzchni Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Szczegółowy Rodzaj Rodzaj Sposób opis zagrożenia zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub położenie wystąpienie ograniczenia zagrożenia żerowiskowych , jak i ograniczania zasobności bazy pokarmowej nietoperzy. Gatunki motyli z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Lycaena dispar, Maculinea teleius, Maculinea naustithous. Ograniczenie areału dogodnych miejsc występowania. Zaprzestanie Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie tradycyjnych /Zewnętrzne Potencjalne tradycyjnego form użytkowania użytkowania rolniczego. oraz intensyfikacja rolnictwa przyczyniają się do zaniku dogodnych siedlisk i roślin żywicielskich. 4. Istniejące i potencjalne zagrożenia dla lądowych ekosystemów wodnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Zagrożenie Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub opis zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożeni Istniejąca różnorodność wodnych siedlisk przyrodniczych związanych z rzekami i ciekami wodnymi, wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny. Zmiana stosunków wodnych, regulacje koryt i eutrofizacja. Dochodzi do Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie obniżania /Zewnętrzne Potencjalne lub poziomu wód renaturalizacj gruntowych, a właściwych wysychania stosunków drobnych wodnych. cieków i terenów podmokłych. Regulacje cieków i odwodnieniowe prace melioracyjne prowadzą do zaburzeń w funkcjonowaniu siedlisk. Ustępują wrażliwe gatunki roślin i zwierząt. Istniejąca różnorodność wodnych siedlisk przyrodniczych związanych ze zbiornikami wodnymi wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny: - zbiorowiska wodne, okresowo zalewane lub bardzo mokre; - niewielkie oczka wodne, obniżenia terenu okresowo wypełnione wodą; - zbiorowiska szuwarowe i bagienne. Zmiana stosunków wodnych, eutrofizacja i zarastanie. Dochodzi do obniżania poziomu wód gruntowych, wysychania zbiorników wodnych i terenów zabagnionych. Zaprzestanie regularnej gospodarki stawowej przyczynia się do zamulania i eutrofizacji. Ustępują wrażliwe gatunki roślin i zwierząt. Wewnętrzne Istniejące/ Utrzymanie /Zewnętrzne Potencjalne lub renaturalizacj a właściwych stosunków wodnych. Szczegółowy przedmiot ochrony Gatunki ryb (Lampetra planeri, Cottus gobio), płazów (Triturus cristatus) i ssaków (Lutra lutra, Castor fiber) z zał. II Dyrektywy Siedliskowej. Rodzaj Rodzaj Sposób Szczegółowy zagrożenia - zagrożenia - eliminacji lub opis zagrożenia położenie wystąpienie ograniczenia zagrożeni Zagrożenie Zmiana stosunków wodnych, regulacje koryt i eutrofizacja. Zmiana stosunków wodnych, regulacje koryt rzecznych i związane z tym usuwanie roślinności nadbrzeżnej i Wewnętrzne Istniejące/ częściowo /Zewnętrzne Potencjalne zanurzonej oraz zanieczyszczenia cieków wodnych, powodują ustępowanie cennych gatunków ryb, płazów i ssaków. Utrzymanie lub renaturalizacj a właściwych stosunków wodnych. § 6. Po analizie zgromadzonych danych i dostępnej wiedzy na temat stanu środowiska przyrodniczego (siedlisk i gatunków), na podstawie analizy funkcjonowania różnych ekosystemów znajdujących się granicach obszaru Natura 2000, a także na podstawie analizy prowadzonej w nich gospodarki, wyznacza się następujące cele działań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Góry i Pogórze Kaczawskie PLH020037, znajdującego się w granicach Rudawskiego Parku Krajobrazowego: Cele główne: Cele szczegółowe: W zakresie ochrony siedlisk przyrodniczych i gatunków chronionych w myśl Dyrektywy Siedliskowej: W zakresie ekosystemów leśnych: Zachowanie siedlisk przyrodniczych objętych ochroną Natura 2000. Zachowanie stanowisk występowania gatunków chronionych w ramach programu Natura 2000. Zachowanie różnorodności siedliskowej cennych kompleksów leśnych, zwłaszcza typów lasów wymienionych w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Zachowanie lub powiększanie istniejącego areału drzewostanów starszych klas wieku. W zakresie lądowych Zachowanie tradycyjnego ekosystemów nieleśnych: W zakresie ekosystemów wodnych: (ekstensywnego) sposobu użytkowania gruntów rolnych. Zachowanie naturalnych fragmentów ekosystemów wodnych i torfowiskowych. § 7.1. Określa się działania ochronne ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania w brzmieniu ust. 2- 4. 2. Działania ochronne dla ekosystemów leśnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (*91E0). Szczegółowa lokalizacja działań Podmioty wskazane do realizacji zadania Prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z Planami i obowiązującymi aktami prawnymi w tym zakresie. Pozostałe leśne siedliska Ponadto monitorowanie sposobu prowadzenia gospodarki leśnej, przyrodnicze: - Kwaśne buczyny (9110); celem wykrycia ewentualnych - Żyzna buczyna (9130); nieprawidłowości. - Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (*9180); - Dąbrowa acydofilna (9190). Obszar występowania siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. Lasy Państwowe, właściciele i zarządcy lasów innej własności, RDOŚ jako organ nadzorujący. Gatunki nietoperzy z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Barbastella barbastellus Myotis dasycneme Myotis bechsteinii Myotis myotis Prowadzenie gospodarki leśnej zgodnie z Planami i obowiązującymi aktami prawnymi w tym zakresie. Utrzymanie dostatecznej powierzchni starodrzewi. Elementem programu ochrony nietoperzy powinno być także rozwieszanie specjalnych skrzynek dla nietoperzy oraz monitorowanie stanu obszarów żerowiskowych i dostępności pokarmu. Kompleksy leśne, w szczególności obszary występowania poszczególnych gatunków zwierząt. Lasy Państwowe, właściciele i zarządcy lasów innej własności, RDOŚ jako organ nadzorujący. Gatunki bezkręgowców z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Osmodrma eremita Prowadzenie gospodarki leśnej Miejsca zgodnie z Planami i obowiązującymi występowania aktami prawnymi w tym zakresie. gatunku. Utrzymanie dostatecznej powierzchni starych zadrzewień (miejsca bytowania gatunku). Lasy Państwowe, właściciele i zarządcy lasów innej własności, RDOŚ jako organ nadzorujący. Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych Szczegółowa lokalizacja działań Gatunki roślin z zał. II Prowadzenie gospodarki leśnej Miejsca Dyrektywy Siedliskowej: zgodnie z Planami i obowiązującymi występowania Cypripedium calceolus aktami prawnymi w tym zakresie. gatunku. Podmioty wskazane do realizacji zadania Lasy Państwowe, właściciele i zarządcy lasów innej własności, RDOŚ jako organ nadzorujący. 3. Działania ochronne dla lądowych ekosystemów nieleśnych: Szczegółowy przedmiot ochrony 1) Siedliska przyrodnicze wg zał. I Dyrektywy: - Górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion płaty bogate florystycznie) (6230); - Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatheri on elatioris) (6510); - Górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (PolygonoTrisetion) (6520). 2) Pozostałe Rodzaj działań ochronnych Hamowanie naturalnej sukcesji roślinności, systematyczne usuwanie siewek i podrostu krzewów i drzew. Szczegółowa lokalizacja działań Obszar występowania siedliska w lokalizacji Przywrócenie tradycyjnej gospodarki wskazanej na pasterskiej – wypas, lub użytkowanie kośne, Mapie stref stosowanie stałych i jednorodnych zabiegów – funkcjonalnych i koszenie maksymalnie dwa razy w roku, ręcznie obszarów lub lekkim sprzętem (kosiarka listwowa konna z działań regulowaną wysokością koszenia), maszyny do ochronnych. koszenia powinny być zaopatrzone w urządzenia do płoszenia ptaków. Podmioty wskazane do realizacji zadania Właściciele i zarządcy gruntów, RDOŚ jako organ nadzorujący. Edukacja społeczeństwa o potrzebie ochrony cennych typów siedlisk, jak i o niebezpieczeństwie jakie niesie ze sobą wypalanie m.in. łąk. Obszar Natura Samorządy, 2000 w RDOŚ jako granicach Parku organ nadzorujący. Uporządkowanie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego rozwoju zabudowy, oraz realizowanie nowej zabudowy w sposób nie kolidujący z obszarami szczególnie cennymi dla przyrody obszaru Natura 2000. Obszar Natura Samorządy 2000 w granicach Parku Utrzymywanie właściwych warunków hydrologicznych i troficznych poprzez zahamowanie odpływu wody, zapewnienie stabilności ekologicznej. Nie stosowanie środków zmieniających właściwości fizykochemiczne wody. Obszar Natura Właściciele i 2000 w zarządcy granicach Parku gruntów, RDOŚ jako organ nadzorujący. zbiorowiska tj. łąkowe, zarośli, zbiorowiska szuwarowe. Siedliska przyrodnicze wg zał. I Dyrektywy: - Ściany skalne i urwiska krzemianowe ze zbiorowiskam iz Androsacetali a vandelli (8220). Gatunki roślin z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Asplenium adulterinum Stanowiska powinny być objęte ochroną i monitoringiem. Należy kontrolować stopień ocienienia ścian skalnych i ewentualnie usuwać drzewa wyrastające u podnóża i ocieniające ścianę. Ukrywanie (tam gdzie to możliwe) stanowisk przed penetracją, wytyczanie przebiegu szlaków z zachowaniem bezpiecznego odstępu. Ponadto odsłanianie kęp paproci i usuwanie ich konkurentów (m. in. Trzcinnika leśnego Calamagrostis arundinacea – Wzgórze Popiel). Dla Asplenium adulterinum i Asplenium adiantum-nigrum należy wyznaczać 30 m strefę ochronną. Obszar występowania siedliska w lokalizacji wskazanej na Mapie stref funkcjonalnych i obszarów działań ochronnych. Właściciele i zarządcy gruntów, RDOŚ, IOP PAN. Gatunki nietoperzy z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Barbastella barbastellus, Myotis dasycneme, Myotis bechsteinii, Myotis myotis. Edukacja w zakresie sposobów prowadzenia gospodarki rolnej, zachowanie wolno stojących piwniczek i innych typów podziemi, które mogą służyć nietoperzom za miejsca schronienia, ochrona w planach zagospodarowania charakterystycznego krajobrazu rolniczego (z zadrzewiieniami, mozaiką pól i łąk). Ekosystemy nieleśne - pola, łąki, w szczególności obszary występowania poszczególnych gatunków zwierząt. Właściciele i zarządcy gruntów, Samorządy, ARiMR, DZPK, RDOŚ jako organ nadzorujący. Gatunki motyli z zał. II Dyrektywy Siedliskowej: Lycaena dispar, Maculinea teleius, Maculinea naustithous. Powiązanie ochrony gatunków z ochroną ich siedlisk, jak i ochroną poszczególnych roślin żywicielskich. Przeciwdziałanie zmianom sukcesyjnym (koszenie, usuwanie podrostu drzew i krzewów), w tym utrzymanie i promowanie ekstensywnej gospodarki łąkarskiej, utrzymywanie odpowiednich stosunków wodnych. Obszary występowania poszczególnych gatunków zwierząt. Właściciele i zarządcy gruntów, DZPK, RDOŚ jako organ nadzorujący. 4. Działania ochronne dla ekosystemów wodnych: Szczegółowy przedmiot ochrony Rodzaj działań ochronnych Szczegółowa lokalizacja działań Istniejąca różnorodność wodnych siedlisk przyrodniczych związanych z rzekami i ciekami wodnymi, wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny. Skuteczna może być jedynie ochrona prowadzona w skali całej zlewni, doliny rzecznej oraz koryta rzecznego. Ochrona stref brzegowych, zakaz regulacji koryt rzecznych, ograniczanie eutrofizacji i gromadzenia się osadów. Nie stosowanie środków zmieniających właściwości fizykochemiczne wody. Rzeki i cieki wodne oraz ich bezpośrednie sąsiedztwo. Istniejąca różnorodność wodnych siedlisk przyrodniczych związanych ze zbiornikami wodnymi i stawami wraz z całym bogactwem zasiedlającej je flory i fauny. - zbiorowiska wodne, okresowo zalewane lub bardzo mokre; - niewielkie oczka wodne, obniżenia terenu okresowo wypełnione wodą - zbiorowiska szuwarowe i bagienne. Ochrona stref brzegowych, ograniczanie eutrofizacji i gromadzenia się osadów (usuwanie nadmiaru zakumulowanych osadów), w razie potrzeby ochrona czynna przed zarastaniem. Nie stosowanie środków zmieniających właściwości fizykochemiczne wody. Niewielkie zbiorniki wodne oraz ich bezpośrednie sąsiedztwo, oczka wodne i obniżenia wypełnione czasowo lub trwale wodą. Gatunki ryb (Lampetra planeri, Cottus gobio), płazów (Triturus cristatus) i ssaków (Lutra lutra, Castor fiber) z zał. II Dyrektywy Siedliskowej. Ochrona miejsc bytowania i rozrodu poszczególnych gatunków zwierząt poprzez ograniczanie prac melioracyjnych, utrzymywanie odpowiedniego typu dna i brzegów z zadrzewieniami i zakrzaczeniami, ochrona stref brzegowych i tras migracji (płazy). Cieki i zbiorniki wodne, w których stwierdzono występowanie poszczególnych gatunków zwierząt. Podmioty wskazane do realizacji zadania Właściciele i zarządcy wód, RDOŚ jako organ nadzorujący. Właściciele i zarządcy wód, RDOŚ jako organ nadzorujący. § 8. Określa się następujące działania w zakresie monitoringu stanu przedmiotów ochrony: Rodzaj monitoringu Przedmiot Metoda Częstotliwość Wielkopowierzchniowy monitoring wybranych elementów środowiska przyrodniczego Procesy zachodzące Fotointerpretacja zdjęć Co 10-15 lat w środowisku lotniczych Monitoring przemian zbiorowisk roślinnych Obszary ze szczególnie interesującą lub rzadką roślinnością Zdjęcia fitosocjologiczne i kartowanie zbiorowisk na stałych powierzchniach badawczych Co 2-3 lata, najlepiej pod koniec czerwca Monitoring fotograficzny zmian szaty roślinnej Dynamika naturalnych zmian sukcesyjnych Dokumentacja fotograficzna powierzchni eksperymentalnodydaktycznych Co kilka lat Monitoring rzadkich i zagrożonych gatunków roślin Stanowiska Obserwacja stanowisk. Co rok/co kilka lat gatunków rzadkich i Szczegółowy opis stanu zagrożonych populacji Monitoring rzadkich i zagrożonych gatunków zwierząt Skład jakościowy i liczebny populacji Obserwacja stanowisk, Dostosowana do kartowanie biologii monitorowanego gatunku § 9.1. Określa się następujące wskazania do zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gmin: Bolków, Marciszów, Janowice Wielkie w zakresie obejmującym następujące zapisy: 1) miejsca występowania nieleśnych siedlisk przyrodniczych objętych ochroną Natura 2000 powinny być gruntami bez możliwości zalesiania. Weryfikacja w dokumentach planistycznych gruntów przeznaczonych, lub gruntów możliwych do zalesienia, w celu uniknięcia kolizji z obszarami Natura 2000; 2) ograniczenie zmian w użytkowaniu rolnym i leśnym oraz przekwalifikowaniu gruntów rolnych i leśnych na budowlane na gruntach gdzie występują siedliska Natura 2000; 3) zachowanie istniejących cieków wodnych wraz z ich obudową biologiczną; 4) zachowanie i ochrona korytarzy ekologicznych w celu umożliwienia migracji roślin i zwierząt, poprzez: ograniczenie budowy ogrodzeń, ciągów infrastruktury technicznej i komunikacyjnej (w zakresie dróg powiatowych i wojewódzkich), tworzących bariery ekologiczne bez rozwiązań umożliwiających ich przekraczanie (przepusty itp.); oraz wprowadzanie maksymalnie dużej powierzchni biologicznie czynnej; 5) w celu zminimalizowania skutków postępującej presji osadniczej, turystycznej i rekreacyjnej, wskazane jest wprowadzanie do dokumentów planistycznych zapisów o konieczności zachowania integralności poszczególnych jednostek osadniczych (wznoszenie nowych obiektów, przebudowa i modernizacja istniejących tylko w nawiązaniu do form tradycyjnych na tym terenie pod względem formy, neutralnej kolorystyki i gabarytów; zakaz wprowadzania zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, lub innych form budownictwa zorganizowanego); 6) obszary objęte ochroną Natura 2000 powinny być traktowane jako bardzo cenne kompleksy przyrodniczo-krajobrazowe. § 10. Wskazuje się następujące punkty granicy Obszaru Natura 2000 Rudawy Janowickie (PLH020011) na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego: Punkt osnowy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 Współrzędna X PUWG 92 287214,26 287182,49 287169,77 287192,01 287239,67 287261,90 287277,79 287252,37 287211,05 287150,68 287017,21 286931,42 286851,98 286718,52 286680,40 286616,86 286527,89 286470,70 286429,39 286375,37 286321,35 286248,27 286191,06 286175,39 286156,31 286165,84 286219,84 286235,71 286165,81 286073,66 285905,26 285851,25 285829,01 Współrzędna Y PUWG 92 337737,49 337785,18 337871,02 337940,94 337991,79 338083,97 338214,29 338322,37 338433,63 338478,15 338579,89 338656,20 338710,25 338703,92 338640,36 338567,26 338475,09 338452,85 338500,54 338567,31 338630,88 338691,29 338793,03 338959,13 339067,22 339121,27 339273,89 339420,15 339486,89 339502,77 339502,74 339490,01 339474,12 Punkt osnowy 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 Współrzędna X PUWG 92 285832,19 285873,50 285873,51 285822,68 285733,71 285666,98 285619,32 285578,01 285552,57 285527,15 285539,85 285492,18 285466,76 285431,81 285441,34 285444,51 285228,43 285126,75 284986,95 284805,83 284742,28 284685,09 284640,62 284621,55 284589,78 284538,94 284516,70 284475,39 284440,44 284418,19 284370,52 284313,34 284278,40 284205,31 284106,81 284065,50 284040,08 284021,01 284024,20 284005,13 284005,14 283944,76 283900,28 283900,28 283909,81 283890,74 283763,66 Współrzędna Y PUWG 92 339426,42 339343,78 339257,93 339210,23 339203,86 339203,84 339245,16 339296,03 339480,42 339537,65 339601,24 339655,27 339731,57 339772,90 339804,69 339823,77 340027,20 340068,52 340100,28 340106,61 340097,06 340074,80 340033,45 339992,12 339982,57 340008,00 340049,33 340065,21 340097,01 340163,76 340157,40 340103,33 340049,28 340042,91 340049,25 340122,36 340157,34 340154,15 340122,35 340125,53 340093,74 340068,29 340093,72 340112,80 340138,23 340157,31 340100,05 Punkt osnowy 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 Współrzędna X PUWG 92 283735,06 283681,05 283598,43 283592,08 283646,08 283404,43 283493,40 283579,19 283658,63 283712,65 283747,61 283760,33 283852,47 283938,27 283925,55 283957,32 284081,23 284205,15 284259,16 284252,82 284275,06 284325,89 284411,68 284418,06 284376,76 284373,58 284465,73 284484,79 284529,28 284589,65 284650,02 284719,92 284742,16 284808,89 284834,31 Współrzędna Y PUWG 92 340061,89 340052,35 340049,15 340084,12 340233,57 342147,47 342096,63 342058,49 342048,96 341988,57 341912,27 341756,49 341731,07 341692,93 341794,67 341858,26 341912,33 341909,18 341890,11 341826,52 341778,84 341801,11 341778,87 341658,05 341546,77 341502,26 341467,30 341514,99 341515,00 341476,86 341505,49 341505,50 341451,45 341406,96 341362,45