Dyrektywa Ptasia i Siedliskowa.

Dyrektywa Ptasia ma na celu ochronę gatunków ptaków, gospodarowanie
nimi i regulowanie ich liczebności. Zawiera ona zasady dopuszczalnego
wykorzystania tych gatunków, podaje listę gatunków ptaków rzadkich lub
zagrożonych wyginięciem z powodu zmian zachodzących w ich siedliskach. Siedliska
mają umożliwić zagrożonym gatunkom przetrwanie i rozród. W Polsce występuje 267
gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej i dla nich wszystkich powinny
powstać obszary OSO (zarówno lądowe jaki i morskie), na których zapewni się
ochronę tych gatunków i ich siedlisk. Ochronie powinny także podlegać gatunki
wędrowne- zwłaszcza ich tereny lęgowe, zimowiska lub miejsca wypoczynku na
trasach wędrówek.
Dyrektywa Siedliskowa ma na celu zapewnienie różnorodności biologicznej
przez ochronę siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory na europejskim
terytorium państw członkowskich.
Siedliska przyrodnicze to nowe pojęcie w ochronie przyrody. Rozumie się
przez nie: obszar lądowy lub wodny, naturalny lub półnaturalny, wyodrębniony na
podstawie cech geograficznych, abiotycznych (nieożywionych) i biotycznych
(ożywionych) środowiska. Siedliska przyrodnicze są wymienione w zał. I do
Dyrektywy Siedliskowej. W Polsce występuje ich 76. Odpowiadają one różnym
zbiorowiskom roślinnym, takim jak: np. murawy górskie na podłożu wapiennym, łąki
użytkowane ekstensywnie, grądy środkowoeuropejskie, torfowiska wysokie itd.
Siedliska o znaczeniu wspólnotowym, to takie, które:
a) są zagrożone zanikiem w swoim naturalnym zasięgu lub
b) mają niewielki naturalny zasięg w wyniku regresji lub w związku ze swoimi
wewnętrznymi, przyrodniczymi właściwościami lub też
c) stanowią wybitne przykłady typowych cech jednego lub więcej z pięciu
wymienionych
regionów
biogeograficznych:
alpejskiego,
atlantyckiego,
kontynentalnego, makaronezyjskiego lub śródziemnomorskiego.
Wśród nich wyróżnia się tzw. priorytetowe rodzaje siedlisk, czyli takie rodzaje siedlisk
przyrodniczych zagrożonych zanikiem, które występują na terenie UE i za których
ochronę Wspólnota Europejska ponosi szczególną odpowiedzialność w związku z
tym, że znacząca część ich naturalnego zasięgu obejmuje teren UE.
W Polsce występuje 13 siedlisk priorytetowych.
Drugim elementem podlegającym ochronie na mocy Dyrektywy Siedliskowej
są gatunki roślin i zwierząt (z wyjątkiem ptaków) i ich siedliska. Siedlisko gatunku to
obszar wyznaczony przez charakterystyczne cechy biotyczne i abiotyczne, na którym
gatunek występuje w którymkolwiek stadium swojego cyklu biologicznego.
W Polsce występują 44 gatunki roślin i 88 gatunków zwierząt (w tym 24 gat.
ssaków, 1 - gad, 4- płazy, 19 gat. ryb i krągłoustych, 40- bezkręgowców) z II
załącznika Dyrektywy Siedliskowej.
Ponadto 11 priorytetowych gatunków roślin oraz 13 priorytetowych gatunków
zwierząt występuje w Polsce. Przez ochronę typu siedliska czy siedliska gatunku
rozumiemy jedynie ochronę jego reprezentacji, a nie wszystkich miejsc
występowania w kraju.
Dyrektywa Siedliskowa wyznacza cele i warunki zachowania poszczególnych
siedlisk i gatunków, wg właściwego celu ochrony, co oznacza, że dla typów siedlisk
przyrodniczych:
- naturalny zasięg siedliska nie zmniejszy się,
- zachowuje ono specyficzną strukturę i swoje funkcje,
- stan ochrony typowych dla niego gatunków również jest właściwy.
Właściwy stan ochrony w przypadku gatunków oznacza, że:
-
zachowana zostaje liczebność populacji, gwarantująca jej utrzymanie się w
biocenozie przez dłuższy czas,
naturalny zasięg gatunku nie zmniejszy się,
pozostaje zachowana wystarczająco duża powierzchnia siedliska gatunku.