Układ rozrodczy

Jądro
nasieniowód
najądrze
Układ rozrodczy
Tkanka łączna tworzy
torebkę i przegrody
dzielące miąższ
na zraziki
Kanalik nasienny
• błona
Zrazik jądra:
• kanaliki nasienne
• tkanka łączna śródmiąższowa zawierająca: naczynia krwionośne,
włókna nerwowe, komórki Leydiga
„Nabłonek” plemnikotwórczy
• komórki plemnikotwórcze
• komórki Sertolego
graniczna
- blaszka podstawna
- cienka warstwa włókien
kolagenowych
- komórki mioidne (kurczliwe)
• „nabłonek” plemnikotwórczy
Spermatogeneza:
• spermatocytogeneza
• mejoza
spermatogonie
spermatocyty I
spermatocyty II
• spermiogeneza
spermatydy
Komórki plemnikotwórcze:
• spermatogonie A, B
• spermatocyty I rzędu
• spermatocyty II rzędu
• spermatydy
1
Spermiogeneza
Dojrzały
plemnik
obejmuje następujące przekształcenia
spermatydy:
główka
wstawka
• główka
(jądro z akrosomem)
• wytworzenie akrosomu
• wytworzenie witki
• zagęszczenie i zmiana kształtu
jądra
• wytworzenie mankietu
mitochondrialnego wokół witki
• usunięcie zbędnej cytoplazmy
• witka
(aparat ruchowy –
aksonema tak jak
w migawce)
- wstawka
(z mitochondriami)
- część główna
- część końcowa
część
końcowa
część główna
wstawka
część główna
aksonema
włókna
białkowe
cz. końcowa
Osłonka
włóknista
mitochondria
Komórki Sertolego
Funkcje:
• podporowe i odżywcze
• fagocytoza odrzuconej
cytoplazmy spermatyd
• wytworzenie bariery
kanalika nasiennego
(„bariera krew-jądro”)
• regulacja poziomu hormonów
płciowych na terenie kanalika
• regulacja częstości podziałów
komórek plemnikotwórczych
Komórki Leydiga...
Strefy zamykające pomiędzy
wypustkami komórek Sertolego
tworzą „barierę krew-jądro”
2
...to typowe komórki steroidogenne, które zawierają duże kryształy białkowe
Komórki Leydiga produkują:
• testosteron
Wzrost i różnicowanie
pęcherzyków jajnikowych
Pęcherzyki zawiązkowe
• oocyt
• płaskie komórki
pęcherzykowe
• blaszka podstawna
Jajnik
zawiązkow
e
wzrastający
Pęcherzyki pierwotne i wzrastające bezjamiste
• powiększanie się oocytu
• wzrost i namnażanie się komórek pęcherzykowych
(warstwa ziarnista)
• wytworzenie osłonki przezroczystej (warstwa
glikoproteidów wokół oocytu)
• wytworzenie osłonki pęcherzyka (fibroblasty zrębu
przekształcają się w komórki steroidogenne, które
produkuje androgeny, przekształcane przez
komórki pęcherzykowe do estrogenów)
Pęcherzyki wzrastające jamiste
Wytworzenie jamy
pęcherzyka wypełnionej
płynem
3
Ciałko żółte powstaje po owulacji przez
namnożenie się komórek warstwy ziarnistej
i osłonki pęcherzyka, które produkują
hormony steroidowe: progesteron i estrogeny
Pęcherzyk dojrzały (Graafa)
warstwa ziarnista
oocyt
wzgórek jajonośny
• komórki ziarnisto-luteinowe
• komórki osłonkowo-luteinowe
Ciałko żółte ulega degeneracji i przekształca się w ciałko białawe
(rodzaj blizny zbudowanej z włókien kolagenowych)
Układ wydalniczy
kora
Ogólna budowa nerki
• kora
- labirynt
- promienie rdzenne
• rdzeń
rdzeń
Nerka zbudowana jest z gęsto ułożonych nabłonkowych,
rurek - kanalików nerkowych. Ich regularny układ powoduje
zróżnicowanie miąższu nerki na obszary kory i rdzenia.
Przestrzenie międzykanalikowe zajmuje tkanka łączna
z gęstą siecią naczyń krwionośnych (głównie włosowatych).
promienie
rdzenne
4
Nefron
Kanaliki nerkowe
• nefrony (nierozgałęzione, mają
kolejne odcinki różniące się
budową histologiczną i funkcją)
• cewki zbiorcze (rozgałęzione,
do jednej cewki uchodzi klika
nefronów) - otwierają się na
szczytach brodawek nerkowych
gdzie mocz przedostaje się
do dróg wyprowadzających
Odcinki:
kora
nefron
1. Ciałko nerkowe
2. Kanalik proksymalny
• część kręta
• część prosta
_______
nefron
3. Kanalik pośredni
rdzeń
4. Kanalik dystalny
• część prosta
• część kręta
cewka zbiorcza
Pętla Henlego:
proste odcinki nefronu
Ciałko nerkowe
• kłębuszek nerkowy
(pętle naczyń
włosowatych)
• torebka Bowmana
(blaszka zewnętrzna
- nabłonek płaski,
blaszka wewnętrzna
zbudowana
z podocytów)
* biegun naczyniowy
* biagun moczowy
Funkcja: ultrafiltracja
(filtracja osocza krwi
do przestrzeni torebki
Bowmana)
Okienkowe kapilary kłębuszka nerkowego...
... są pokryte od zewnątrz przez
zazębiające się wypustki podocytów
5
Bariera filtracyjna
ciałka nerkowego:
Kanalik proksymalny
• cytoplazma komórek
śródbłonkowych (z okienkami)
• błona podstawna (zespolone
blaszki podstawne śródbłonka
i podocytów)
• szczeliny filtracyjne pomiędzy
wypustkami podocytów
(zatrzymują cząsteczki
> 70 kDa)
Przez barierę przechodzą:
• woda, jony
• substancje niskocząsteczkowe
glukoza, aminokwasy,
związki azotowe
• białka niskocząsteczkowe
(np. albuminy)
Komórka kanalika proksymalnego
Funkcje:
• resorpcja wody (70-80%)
• resorpcja jonów (Na+, Cl-), glukozy, aminokwasów - przez transportery błonowe
• resorpcja białek - przez endocytozę i trawienie w lizosomach
(resorbowane substancje przekazywane są do pobliskich naczyń kapilarnych)
Kanalik
pośredni
• płaskie komórki ubogie
w organelle
• brzeżek szczoteczkowy
• prążkowanie przypodstawne
• liczne organelle
Kanalik dystalny
Funkcja: udział w procesie
zagęszczania moczu
Cewka zbiorcza
Komórki kanalika dystalnego:
• nieliczne mikrokosmki
• jądro zlokalizowane przyszczytowo
• prążkowanie przypodstawne
Komórki:
od sześciennych do walcowatych
Funkcje: - resorpcja Na+ i Cl- (pod wpływem aldosteronu)
- wydzielanie K+ and H- (zakwaszanie moczu)
- udział w procesie zagęszczania moczu
Funkcja:
ostateczne zagęszczenie moczu
(pod wpływem ADH)
6
Rozmieszczenie kanalików nerkowych
w różnych obszarach miąższu nerki (c.d.)
Rozmieszczenie kanalików nerkowych
w różnych obszarach miąższu nerki
kora
rdzeń zewn. - pas zewn.
rdzeń zewn. - pas wewn.
rdzeń wewn.
Rdzeń
Kora - labirynt
- ciałka nerkowe
- kanaliki proksymalne (części kręte)
- kanaliki dystalne (części kręte)
Kora - promienistości rdzenne
- kanaliki proksymalne (cz. proste)
- kanaliki dystalne (cz. proste)
- cewki zbiorcze
- kanaliki proksymalne (cz. proste)
- kanaliki pośrednie
- kanaliki dystalne (cz. proste)
- cewki zbiorcze
Aparat przykłębuszkowy
• komórki ziarniste
(zmodyfikowane komórki
mięśniowe gładkie tętniczki
doprowadzającej - produkują
i wydzielają reninę)
• komórki plamki gęstej
(zmodyfikowane komórki
kanalika dystalnego monitorują przepływ moczu
i stężenie Na+)
Funkcja: regulacja ciśnienia
krwi (od którego zależy
prawidłowa ultrafiltracja)
7