UKŁAD MOCZOWY
advertisement
UKŁAD MOCZOWY NERKA Nerki filtrują osocze i produkują hipertoniczny mocz ostateczny. Z moczem wydalane są produkty przemiany materii szczególnie zawierające azot. Nerki wydzielają erytropoetynę i prostaglandyny. Uczestniczą w utrzymaniu homeostazy elektrolitów we krwi i płynie tkankowym. Regulują objętość krwi. NERKA Zrąb – tkanka łączna właściwa luźna Miąższ –nefrony NERKA NEFRON – jednostka strukturalna i funkcjonalna nerki 80% 20% NEFRON – 2,5mln w obu nerkach ciałko nerkowe kanalik kręty I rzędu pętla nefronu (Henlego) kanalik kręty II rzędu, dystalny NERKA Tętnica Tętnice Tętnice Tętnice Tętnice nerkowa międzypłatowe nerki łukowate: międzypłacikowe i proste prawdziwe Od Tętnic międzypłacikowych Tętniczki doprowadzające dochodzą do kłębuszków tworząc sieć dziwną tętniczo-tętniczą Z kłębuszka – tętniczka odprowadzająca – rozpada się na sieć naczyń włosowatych otaczających kanaliki w części korowej rdzennej – naczynia proste rzekome – naczynia proste prawdziwe Pod torebką nerki krew zbiera się w żyłach korowych, ż. gwiaździstych – żż międzypłacikowych – łukowatych – międzypłatowych – żyła nerkowa NERKA – ciałko nerkowe Kłębuszek naczyniowy Torebka Bowmana: Listek trzewny Listek ścienny Aparat przykłębuszkowy NERKA – ciałko nerkowe Kłębuszek naczyniowy Komórki śródbłonka – pory Błona podstawna – 3 warstwy, siarczan heparanu, laminina, fibronektyna, kolagen typu IV Właściwości antygenowe Komórki mezangium NERKA – ciałko nerkowe Torebka Bowmana: Listek trzewny Listek ścienny Kłębuszek naczyniowy Aparat przykłębuszkowy Mezangium Rodzaj tkanki łącznej występującej między naczyniami w ciałku nerkowym: Mezangium zewnętrzne Mezangium wewnętrzne: Zdolność do fagocytozy Odgrywają rolę błony podstawnej Właściwości kurczliwe Bariera krew-mocz pierwotny Nefryna, CD2ap Porowate komórki śródbłonka Błona podstawna Szczeliny filtracyjne i ich przepony Filtr działa: Mechanicznie - zależnie od wielkości cząsteczki Zależnie od ładunku elektrycznego (podokaliksyna, siarczan heparanu, kolagen typu IV) Wysokie RR w nacz kłębuszka do jamy torebki kłębuszka przechodzą cukry proste, AKsy, mocznik, kreatynina, kwas moczowy, fosforany nieorganiczne, Przeciwdziałają filtracji: Niewielka ilość białka ciśnienie onkotyczne białek, 120ml/min – moczu pierwotnego ciśnienie płynu w przestrzeniach podpodocytarnych do 1mln 32-125 tys NERKA – ciałko nerkowe Torebka Bowmana: Listek trzewny Listek ścienny Kłębuszek naczyniowy Aparat przykłębuszkowy Aparat przykłębuszkowy: Komórki ziarniste medii tętniczki doprowadzającej (JG) Komórki siatki = mezangium pozakłębuszkowe Komórki plamki gęstej kanalika krętego II rzędu Komórki okołonaczyniowe NERKA – ciałko nerkowe Torebka Bowmana: Listek trzewny Listek ścienny Kłębuszek naczyniowy Aparat przykłębuszkowy Aparat przykłębuszkowy: Komórki ziarniste medii tętniczki doprowadzającej Komórki siatki = mezangium pozakłębuszkowe Komórki plamki gęstej kanalika krętego II rzędu (osmochemoreceptor) Komórki okołonaczyniowe Informacja z komórek plamki gęstej – osmoreceptor informujący o stężeniu sodu w kanaliku krętym II rz. Wydzielana jest Renina: Angiotensynogen (-2-globulina) angiotensyna I angiotensyna II wpływa na zwiększenie wydzielania aldosteronu Funkcje Angiotensyny II Remodelowanie tkanek przez pobudzenie proliferacji miocytów naczyniowych i akrecji,aktywowanie metaloproteinaz Wpływ na komórki śródbłonka ( produkcji tlenku azotu) Wywoływanie stresu oksydacyjnego Wywoływanie zapalenia (produkcja cytokin i chemokin), wzrost przepuszczalności naczyń i diapedezy leukocytów Obkurczenie naczyń krwionośnych i zwiększenie ciśnienia krwi Uwolnienie aldosteronu z kory nadnerczy Uwolnienie hormonu antydiuretycznego (ADH) z cz.nerwowej przysadki mózgowej Obkurczenie tętniczek odprowadzających i zwiększenie filtracji nerkowej Znaczenie RAS Reguluje funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego i nerek Wszystkie białka układu RAS powstają też w adipocytach, sercu, naczyniach krwionośnych, mózgu NERKA Syntetyzuje: Informacja z komórek plamki gęstej – osmoreceptor informujący o stężeniu sodu w kanaliku krętym II rz. Wydzielana jest Renina: Angiotensynogen (-2-globulina) angiotensyna I angiotensyna II wpływa na zwiększenie wydzielania aldosteronu Erytropoetyna Czynna postać wit D3 (25-hydroksycholekalcyferol 1-25-hydroksycholekalcyferol) PGA2, PGE2 Kalikreina powoduje powstanie bradykininy z kininogenu Pozostaje pod wpływem: Aldosteronu Hormonu antydiuretycznego Parathormonu NEFRON – jednostka strukturalna i funkcjonalna nerki ciałko nerkowe kanalik I rzędu, proksymalny (część kręta i prosta) część cienka zstępującej pętli nefronu część cienka i gruba wstępującej pętli nefronu kanalik II rzędu (część kręta), dystalny NEFRON – kanalik kręty I rzedu Najdłuższy odcinek nefronu Wysłany nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym Połączenia zamykające: okludyna, klaudyna, paracelina W szczytowej części komórek — rąbek szczoteczkowy w podstawnej części komórek — inwaginacje błony komórkowej + liczne mitochondria = prążkowanie przypodstawne (Heidenhaina) Odcinek końcowy — prosty Resorpcja zwrotna (obligatoryjna): glukoza, 85% wody i NaCl, białko, aminokwasów, witamin Zmniejszana przez ANF URAT1- wypompowuje kwas moczowy do krwi Pętla nefronu (Henlego) Część (ramię) zstępujące — część cienka – bardzo spłaszczone komórki Część (ramię) wstępujące — część gruba – sześcienne komórki podobne do kanalika II rzędu = zaliczana do kanalika dalszego przemieszczenie sodu do przestrzeni śródmiąższowej, w rezultacie hipotoniczna zawartość dochodzi do kanalika II rzędu NEFRON – kanalik kręty II rzędu Krótszy, węższy, mniej kręty niż kanalik kręty I rzędu Na przekroju dość regularne światło Wysłany nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym w szczytowej części komórek — nie! występuje rąbek szczoteczkowy w podstawnej części komórek — inwaginacje błony komórkowej + liczne mitochondria = prążkowanie przypodstawne Pod wpływem aldosteronu aktywne pompowanie Na+ do krwi CEWKA ZBIORCZA Odprowadza zawartość nefronów z części korowej nerki do miedniczek nerkowych W rdzeniu łączą się w większe przewody uchodzą na szczycie brodawek w obrębie pola sitowego Przewód Na przekroju dość regularne światło brodawkowy Wysłany nabłonkiem jednowarstwowym Belliniego sześciennym z rąbkiem oskórkowym w korowej części nerki sześcienne komórki jasne (kalikreina) i poj. ciemne (urodylatyna) im niżej – mniej komórek ciemnych a komórki jasne - walcowate Kalikreina (z kom. jasnych) przekształca prekursor w aktywny hormon urodylatynę (z kom. ciemnych)= zwiększenie wydalania Na+ i wody z moczem i obniżenie ciśnienia krwi Pod wpływem ADH resorpcja wody, od niej zależy stężenie moczu ostatecznego NERKA – komórki śródmiąższowe W korze komórki podobne do fibroblastów (80% erytropoetyny organizmu, kolagen, proteoglikany) i limfocyty W rdzeniu komórki śródmiąższowe: Typu I – gwiaździste, RER, Golgi, lizosomy, kropelki tłuszczu Typu II – zdolność do fagocytozy Typu III – rodzaj perycytów, układających się wzdłuż naczyń prostych, mają zdolność kurczenia się, regulują przepływ krwi przez naczynia proste NEFRON – jednostka strukturalna i funkcjonalna nerki Eliminacja z osocza krwi końcowych produktów przemiany materii i substancji toksycznych za pomocą: Filtracji Resorpcji zwrotnej W kanaliku krętym Irz. całkowita resorpcja glukozy (180mg%), 85% wody i NaCl, aktywnie wchłaniane są: białko, akwasy i witaminy W pętli nefronu aktywne przemieszczanie sodu i chlorków do przestrzeni śródmiąższowej pod wpływem aldosteronu – do kanalika IIrz dociera mocz hipotoniczny W kanaliku zbiorczym resorpcja wody zależna od ADH Wydzielania – Syntezy sód, chlorki, potas, wodorowęglany, kreatynina, środki cieniujące stosowane przy badaniach rtg, PAH NERKA Syntetyzuje: Renina Erytropoetyna Czynna postać wit D3 (25-hydroksycholekalcyferol PGA2, PGE2 Kalikreina (kininogen bradykinina) 1-25-hydroksycholekalcyferol) Pozostaje pod wpływem: Aldosteronu Hormonu antydiuretycznego Przedsionkowego czynnika natriuretycznego (ANF) Parathormonu Narządy odprowadzające mocz Kielichy nerkowe mniejsze Kielichy nerkowe większe Miedniczki nerkowe Moczowody Pęcherz moczowy Cewka moczowa Błona śluzowa Błona mięśniowa Przydanka Moczowód Narządy odprowadzające mocz Pęcherz moczowy BŁONA ŚLUZOWA BŁONA MIĘŚNIOWA PRZYDANKA I BŁONA SUROWICZA Urothelium: Nabłonek wielowarstwowy sześcienny z kom baldaszkowatymi: Liczne plamki – ściśle upakowane białka, w błonie głównie glikosfingolipidy liczne fałdy i wgłobienia utworzone przez dyskoidalne pęcherzyki w kształcie litery V trzy warstwy miocytów gładkich w. zewnętrza i wewnętrzna -podłużna w. środkowa – okrężna zewnętrzna powierzchnia – przydanka (tkanka łączna właściwa), górna powierzchnia - błona surowicza, nabłonek mezothelium
