przystosowania roślin do życia w górach - GIS-TPN
advertisement
PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Warunki w górach Skutek Warunki 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 2 z 22 Wzmożone działanie siły grawitacji Duża prędkość spływu wody opadowej 1. Duże dobowe wahania temperatury Silne nasłonecznienie Duża ilość opadów Silne porywiste wiatry Długo zalegająca pokrywa śnieżna Spadek temperatury wraz ze wzrostem wysokości Częste inwersje temperatury 3. 2. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ryzyko wyrwania z podłoża Krótki czas dostępu do wody, możliwość wyrwania z podłoża Ryzyko przegrzania i zamarznięcia Wzmożone parowanie i przegrzanie Większa wilgoć Uszkodzenia, wyrywanie, wysuszenie Krótki okres wegetacji Im wyżej, tym okres wegetacji jest krótszy Wzrost temperatury w wyższych położeniach, a obniżenie w dnach dolin PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Okres wegetacji To okres aktywnego życia roślin. Jest to okres ze średnią dobową temperaturą powietrza powyżej 5°C. 2550 m n .p. m 850 m n.p.m 600 m n. p. m 3 z 22 120 dni 240 dni 270 dni PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Wieloletniość 100 % gatunków powyżej 2300 m n.p.m 2000 m n.p.m. 98 % gatunków 600 m n.p.m. 84 % gatunków 4 z 22 Wraz ze wzrostem wysokości zwiększa się udział we florze gatunków wieloletnich. W ten sposób rośliny wydłużają swój cykl życiowy. Rośliny wytwarzają duże i kolorowe kwiaty wabiące owady, wzrasta także liczb gatunków wiatropylnych. PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Zmiana wielkości roślin Wraz ze wzrostem wysokości rośliny tego samego gatunku zmniejszają swoje rozmiary. 5 z 22 Korzyści: Mniejszy ciężar, a zatem mniejsze prawdopodobieństwo: - upadku zmycia przez rwące potoki uszkodzenia przez wiatr łatwiejsze umocowanie w podłożu - Przykłady: drzewa i krzewy (świerki, wierzby) PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Rodzaje przystosowań • Co to jest przystosowanie? To dziedziczne zmiany struktury lub funkcji organizmu w celu zachowania gatunku w danym środowisku. 6 z 22 PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Formy wzrostu: krzewinki szpalerowe Cechy charakterystyczne: - pędy ściśle przylegają do podłoża - pędy tworzą gęstą plątaninę - niski wzrost Korzyści: - korzystanie z ciepła zgromadzonego w podłożu - łatwiejsze wchłanianie wody - odporność na wiatr 7 z 22 PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Forma wzrostu: krzewinki szpalerowe Wierzba zielna 8 z 22 Dębik ośmiopłatkowy PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Forma wzrostu: poduszka Cechy charakterystyczne: - korzeń palowy silnie tkwiący w podłożu - gęsto splątane pędy, tworzą poduszkę, blisko przy powierzchni ziemi - - 9 z 22 Korzyści: korzystanie z ciepła zgromadzonego w skałach łatwość zdobycia i gromadzenia wody ograniczone parowanie ograniczone wypromieniowywanie ciepła PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Forma wzrostu: poduszka Lepnica bezłodygowa Skalnica seledynowa 10 z 22 PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Forma wzrostu: darń Cechy charakterystyczne: - gęsto splątane pędy tworzą warstwę blisko przy powierzchni ziemi - poszczególne pędy mogą się zakorzeniać 13 z 22 - - Korzyści: korzystanie z ciepła zgromadzonego w skałach łatwość zdobycia i gromadzenia wody ograniczone parowanie PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Forma wzrostu: darń Goździk wczesny Skalnica nakrapiana 14 z 22 PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Kutneryzacja - Cechy charakterystyczne: - gęste włoski pokrywające roślinę 15 z 22 Korzyści: ochrona przed parowaniem ochrona przed utratą ciepła PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Kutneryzacja Szarotka alpejska Dzwonek alpejski 16 z 22 PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Owoszczenie liści - - Urdzik karpacki 17 z 22 Pierwiosnek łyszczak Korzyści: ochrona przed parowaniem ochrona przed utratą ciepła PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Gruboszowatość Cechy charakterystyczne: występowanie tkanki wodnej - Rojnik górski 18 z 22 Korzyści: odporność na suszę PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Żyworodność Korzyści: -oszczędność energii i czasu - skuteczniejsze rozmnażanie Cechy charakterystyczne: roślina nie tworzy kwiatów, tylko rozmnóżki Wiechlina alpejska, forma żyworodna 19 z 22 PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Przegląd przystosowań Owadożerność Korzyści: - oszczędność energii i czasu, nie musi wytwarzać dużych liści - zdobywanie związków azotowych koniecznych do życia Cechy charakterystyczne: - roślina odżywia się na dwa sposoby: - przeprowadza fotosyntezę - trawi złapane owady Tłustosz alpejski 20 z 22 PRZYSTOSOWANIA ROŚLIN DO ŻYCIA W GÓRACH Rodzaje przystosowań Przystosowanie Krótki okres wegetacji Wieloletniość X Zimozielone liście X Szybkie zakwitanie X Żyworodność X Dobowe skoki temperatury Nasłonecznienie X X X Wzrost poduszkowy X X Wosk X X Owłosienie X X X X X Gruboszowatość Pokrywa śnieżna Ilość opadów X Niski wzrost 21 z 22 Siła wiatru X X Opracowanie: Paweł Szczepanek Zdjęcia: Edward Lichota, Tomasz Skrzydłowski, Paweł Szczepanek, Maciej Szczygielski
