OCHRONA ŚRODOWISKA W TOKU DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ Ochrona środowiska w toku planowania przestrzennego. Instrumenty prawne planowania przestrzennego miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (tylko ten jest przepisem prawa powszechnie obowiązującego) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy plan zagospodarowania przestrzennego województwa koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju sporządzona przez ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego i przyjęta przez RM Ustawa POŚ nakazuje uwzględniać wymagania dotyczące ochrony środowiska w powyższych instrumentach planowania przestrzennego POŚ Art. 72. 1. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zapewnia się warunki utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalną gospodarkę zasobami środowiska, w szczególności przez: 1) ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi, w tym na terenach eksploatacji złóż kopalin, i racjonalnego gospodarowania gruntami, 2) uwzględnianie obszarów występowania złóż kopalin oraz obecnych i przyszłych potrzeb eksploatacji tych złóż, 3) zapewnianie kompleksowego rozwiązania problemów zabudowy miast i wsi, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji publicznej oraz urządzania i kształtowania terenów zieleni, 4) uwzględnianie konieczności ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w związku z prowadzeniem gospodarki rolnej, 5) zapewnianie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków klimatycznych, 5a) (61) uwzględnianie potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i ich skutkom, 6) uwzględnianie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi. 2. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, przy przeznaczaniu terenów na poszczególne cele oraz przy określaniu zadań związanych z ich zagospodarowaniem w strukturze wykorzystania terenu, ustala się proporcje pozwalające na zachowanie lub przywrócenie na nich równowagi przyrodniczej i prawidłowych warunków życia. 3. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego określa się także sposób zagospodarowania obszarów zdegradowanych w wyniku działalności człowieka, klęsk żywiołowych oraz ruchów masowych ziemi. 1 4. Wymagania, o których mowa w ust. 1-3, określa się na podstawie opracowań ekofizjograficznych, stosownie do rodzaju planu, cech poszczególnych elementów przyrodniczych i ich wzajemnych powiązań. 5. Przez opracowanie ekofizjograficzne rozumie się dokumentację sporządzaną na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz planu zagospodarowania przestrzennego województwa, charakteryzującą poszczególne elementy przyrodnicze na obszarze objętym studium lub planem i ich wzajemne powiązania. 6. Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje, zakres i sposób wykonania opracowań ekofizjograficznych, o których mowa w ust. 4, uwzględniając odpowiednio potrzeby, dla których sporządzane są te opracowania, konieczność zapewnienia trwałości podstawowych procesów przyrodniczych na obszarze objętym planem zagospodarowania przestrzennego oraz dane będące podstawą sporządzania tych opracowań. 7. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 4 stosuje się odpowiednio do planu zagospodarowania przestrzennego województwa. POŚ Art. 73. 1. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu uwzględnia się w szczególności ograniczenia wynikające z: 1) ustanowienia w trybie przepisów ustawy o ochronie przyrody parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, 2) utworzenia obszarów ograniczonego użytkowania, 3) ustalenia w trybie przepisów ustawy - Prawo wodne warunków korzystania z wód regionu wodnego i zlewni oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć wód, a także obszarów ochronnych zbiorników wód śródlądowych. 2. Linie komunikacyjne, napowietrzne i podziemne rurociągi, linie kablowe oraz inne obiekty liniowe przeprowadza się i wykonuje w sposób zapewniający ograniczenie ich oddziaływania na środowisko, w tym: 1) ochronę walorów krajobrazowych, 2) możliwość przemieszczania się dziko żyjących zwierząt. 3. W granicach administracyjnych miast oraz w obrębie zwartej zabudowy wsi jest zabroniona budowa zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, a w szczególności zagrożenie wystąpienia poważnych awarii. Rozbudowa takich zakładów jest dopuszczalna pod warunkiem, że doprowadzi ona do ograniczenia zagrożenia dla zdrowia ludzi, w tym wystąpienia poważnych awarii. 3a. Przepis ust. 3 nie dotyczy budowy i rozbudowy zakładów na obszarach określanych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego jako tereny przeznaczone do działalności produkcyjnej, składowania i magazynowania, jeżeli plany te nie zawierają ograniczeń dotyczących zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi. 4. Zakłady stwarzające zagrożenie wystąpienia poważnych awarii powinny być lokalizowane w bezpiecznej odległości od siebie, od osiedli mieszkaniowych, od obiektów użyteczności publicznej, budynków zamieszkania zbiorowego i obszarów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3. 2 Ustalenia zasad ochrony środowiska jest obowiązkowym elementem miejscowego planu zagospodarowani przestrzennego w gminie. Art. 15. 1. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego, zawierający część tekstową i graficzną, zgodnie z zapisami studium oraz z przepisami odrębnymi, odnoszącymi się do obszaru objętego planem. 2. W planie miejscowym określa się obowiązkowo: 1) przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania; 2) zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; 3) zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych; 6) parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy; 7) granice i sposoby zagospodarowania terenów lub obiektów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, w tym terenów górniczych, a także narażonych na niebezpieczeństwo powodzi oraz zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych; 8) szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym; 9) szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy; 10) zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 11) sposób i termin tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów; 12) stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę, o której mowa w art. 36 ust. 4. 3. W planie miejscowym określa się w zależności od potrzeb: 1) granice obszarów wymagających przeprowadzenia scaleń i podziałów nieruchomości; 2) granice obszarów rehabilitacji istniejącej zabudowy i infrastruktury technicznej; 3) granice obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji; 4) granice terenów pod budowę obiektów handlowych, o których mowa w art. 10 ust. 2 pkt 8; 5) granice terenów rekreacyjno-wypoczynkowych oraz terenów służących organizacji imprez masowych; 6) granice pomników zagłady oraz ich stref ochronnych, a także ograniczenia dotyczące prowadzenia na ich terenie działalności gospodarczej, określone w ustawie z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady. W wypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu następuje w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudowy. Każda z nich także powinna zawierać ustalenia dotyczące ochrony środowiska. 3 Szczególnym rodzajem instrumentu gwarantującego ochronę środowiska w toku procesu inwestycyjnego jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach inwestycji. Bez wydania tej decyzji nie jest dopuszczalna realizacja przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. . Decyzja ta jest wydawana po zakończeniu postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia. POŚ Art. 46. 1. Realizacja: 1) planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, określonego w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2, 2) planowanego przedsięwzięcia innego niż określone w art. 51 ust. 1 pkt 1 i 2, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, jeżeli może ono znacząco oddziaływać na ten obszar - jest dopuszczalna wyłącznie po uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, zwanej dalej "decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach". (...) 4. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem: 1) (uchylony); 1a) (39) decyzji o warunkach zabudowy dla przedsięwzięcia polegającego na zalesieniu - na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; 2) decyzji o pozwoleniu na budowę obiektu budowlanego, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego oraz decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych - na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016, z późn. zm.11)); 2a) decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę obiektów jądrowych - na podstawie ustawy, o której mowa w pkt 2; 3) koncesji na poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, na wydobywanie kopalin ze złóż, na bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych - na podstawie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze; 3a) (40) decyzji określającej szczegółowe warunki wydobywania kopaliny na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze; 4) pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych - na podstawie ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne; 5) decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia 4 roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych - na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody; 6) decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów - na podstawie ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz. U. z 2003 r. Nr 178, poz. 1749 oraz z 2004 r. Nr 116, poz. 1206); 6a) (41) dla planowanego przedsięwzięcia, które może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 i nie jest bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynika z tej ochrony: a) decyzji uzgadniającej warunki rekultywacji - na podstawie art. 106 ust. 2, b) decyzji w sprawie rekultywacji i zagospodarowania - na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266, z późn. zm.), c) decyzji w sprawie zgody na przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne - na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych; 7) decyzji o zmianie lasu na użytek rolny - na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz. 435, z późn. zm.12)); 8) decyzji o ustaleniu lokalizacji autostrady - na podstawie ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 155, poz. 1297 i Nr 172, poz. 1440 oraz z 2006 r. Nr 12, poz. 61); 9) decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi krajowej - na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721, z późn. zm.13)); 10) (42) decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej - na podstawie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94, Nr 176, poz. 1238 i Nr 191, poz. 1374). W toku procesu realizacji inwestycji obowiązki w zakresie ochorny środowiska przewiduje Prawo budowlane. OCHRONA KOPALIN Prawo geologiczne i górnicze nie definiuje pojęcie kopaliny. Definiuje natomiast pojecie złoża kopalin: Art. 6 złożem kopaliny jest takie naturalne nagromadzenie minerałów i skał oraz innych substancji stałych, gazowych i ciekłych, których wydobywanie może przynieść korzyść gospodarczą, 5 Art. 5. 1. Kopaliny dzieli się na podstawowe i pospolite. 2. Do kopalin podstawowych zalicza się: 1) gaz ziemny, ropę naftową oraz jej naturalne pochodne, węgiel brunatny, węgiel kamienny i metan z węgla kamiennego, 2) kruszce metali szlachetnych, rudy metali (z wyjątkiem darniowych rud żelaza) i metale w stanie rodzimym, łącznie z rudami pierwiastków rzadkich i rozproszonych oraz pierwiastków promieniotwórczych, 3) apatyt, baryt, fluoryt, fosforyt, gips i anhydryt, piryt, siarkę rodzimą, sole potasowe i potasowo-magnezowe, sole strontu, sól kamienną, 4) azbest, bentonit, diatomit, dolomit, gliny biało wypalające się i kamionkowe, gliny i łupki ogniotrwałe, grafit, kaolin, kamienie szlachetne i ozdobne, kwarc, kwarcyt, magnezyt, miki, marmury i wapienie krystaliczne, piaski formierskie i szklarskie, skalenie, ziemię krzemionkową. 2a. (3) W rozumieniu ustawy wszystkie kopaliny występujące w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej są kopalinami podstawowymi. 3. (4) Kopaliny nie wymienione w ust. 2 i ust. 2a są kopalinami pospolitymi. 4. W rozumieniu ustawy nie są kopalinami wody podziemne, z wyjątkiem solanek, wód leczniczych i termalnych. Prowadzenie działalności w zakresie wydobycia kopalin wymaga koncesji. Obszarem górniczym jest przestrzeń ramach, której przedsiębiorca jest uprawniony do wydobywania kopaliny i prowadzenia robót górniczych, natomiast terenem górniczym jest przestrzeń objęta przewidywalnymi szkodliwymi wpływami robót górniczych. . W szczególny sposób uregulowano zasady odpowiedzialności za szkody. OCHRONA WÓD Podział wód: morskie i śródlądowe powierzchniowe i podziemne płynące i stojące Prawo wodne art. 5. 1. Wody dzielą się na powierzchniowe i podziemne. 2. Wody, z wyjątkiem wód morza terytorialnego i morskich wód wewnętrznych, są wodami śródlądowymi. 3. Śródlądowe wody powierzchniowe dzielą się na: 1) płynące - w ciekach naturalnych, kanałach oraz w źródłach, z których cieki biorą początek, 6 2) stojące - znajdujące się w jeziorach oraz innych naturalnych zbiornikach wodnych niezwiązanych z ciekami naturalnymi. 4. Przepisy o wodach płynących mają zastosowanie do jezior oraz innych zbiorników wodnych o ciągłym dopływie lub odpływie wód powierzchniowych, a także do wód znajdujących się w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących. Własność wód: Wody publiczne i wody niepubliczne Art. 10. 1. Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych. 2. Wody stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego są wodami publicznymi. 3. Płynące wody publiczne nie podlegają obrotowi cywilnoprawnemu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie. Art. 12. Wody stojące oraz wody w rowach znajdujące się w granicach nieruchomości gruntowej stanowią własność właściciela tej nieruchomości. Trzy rodzaje korzystania z wód: Powszechne Zwykłe Szczególne Prawo wodne art. 34. 1. Każdemu przysługuje prawo do powszechnego korzystania ze śródlądowych powierzchniowych wód publicznych, morskich wód wewnętrznych wraz z wodami Zatoki Gdańskiej i z wód morza terytorialnego, jeżeli przepisy nie stanowią inaczej. 2. Powszechne korzystanie z wód służy do zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, a także do wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych oraz, na zasadach określonych w przepisach odrębnych, amatorskiego połowu ryb. 3. Powszechne korzystanie z wód nie obejmuje: 1) wydobywania kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów z morskich wód wewnętrznych wraz z wodami Zatoki Gdańskiej oraz z wód morza terytorialnego, 2) wycinania roślin z wód lub brzegu, 3) wydobywania kamienia i żwiru z potoków górskich. 4. Wydobywanie kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów w granicach powszechnego korzystania z wód może odbywać się, po uzyskaniu zgody właściciela wody, w miejscach wyznaczonych przez radę gminy w drodze uchwały. Art. 35. 1. Rada powiatu może, w drodze uchwały, w celu zaspokajania niezbędnych potrzeb społecznych wprowadzić powszechne korzystanie, służące zaspokajaniu potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, z wód powierzchniowych innych niż wymienione w art. 34 ust. 1, ustalając jednocześnie dopuszczalny zakres tego korzystania. 7 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, właścicielowi wody przysługuje z budżetu powiatu odszkodowanie na warunkach określonych w ustawie. Art. 36. 1. Właścicielowi gruntu przysługuje prawo do zwykłego korzystania z wód stanowiących jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się w jego gruncie; prawo to nie stanowi prawa do wykonywania urządzeń wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego. 2. Zwykłe korzystanie z wód służy zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego, z zastrzeżeniem ust. 3. 3. Nie stanowi zwykłego korzystania z wód: 1) nawadnianie gruntów lub upraw wodą podziemną za pomocą deszczowni, 2) korzystanie z wody podziemnej, jeżeli urządzenia do poboru wody umożliwiają pobór w ilości większej niż 5 m3 na dobę, 3) korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej, 4) wprowadzanie do wód lub do ziemi oczyszczonych ścieków, jeżeli ich ilość jest większa niż 5 m3 na dobę. Art. 37. Szczególnym korzystaniem z wód jest korzystanie wykraczające poza korzystanie powszechne lub zwykłe, w szczególności: 1) pobór oraz odprowadzanie wód powierzchniowych lub podziemnych, 2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, 3) przerzuty wody oraz sztuczne zasilanie wód podziemnych, 4) piętrzenie oraz retencjonowanie śródlądowych wód powierzchniowych, 5) korzystanie z wód do celów energetycznych, 6) korzystanie z wód do celów żeglugi oraz spławu, 7) wydobywanie z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu, 8) rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych. Korzystania szczególne wymaga zezwolenia właściwego organu Szczegółowym kwestiom związanym z ochroną wód poświęcony jest Dział III POŚ OCHRONA POWIETRZA Porblamtyka ochrony powietrza ujmowana jest zwykle jako cześć tzw. Prawa emisyjnego Przez emisje rozumie się wprowadzanie pośrednio lub bezpośrednio do do powietrz, wdoy , gleby lub ziemi w wyniku aktywności człowieka a) substancji b) energii w postaci ciepła, hałasu, wibracji, pola elektromagnetycznego Zanieczyszczeniem jest emisja, która jest szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska. W myśl art. 220 ust. l Prawa ochrony środowiska wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów z instalacji wymaga pozwolenia. Ustawodawca określił, że minister właściwy do spraw 8 środowiska w drodze rozporządzenia może ustalić, kiedy wprowadzanie gazów i pyłów nie wymaga pozwolenia . Ważnym instrumentem związanym z prawem emisyjnym jest tzw. handel emisjami Omawiając problematykę ochrony powietrza, trzeba też wspomnieć o tzw. handlu emisjami. Zagadnienia te reguluje ustawa z 22 grudnia 2004 r. o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji. System handlu uprawnieniami do emisji składa się z: 1) wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji, 2) krajowego systemu handlu uprawnieniami do emisji. System ten obejmuje instalacje, dla których przyznaje się uprawnienia do emisji, i instalacje, które są czasowo wykluczone z systemu. Nadzór nad nim sprawuje minister właściwy do spraw środowiska. Uprawnienia do emisji są przyznawane prowadzącemu instalacje dla każdej instalacji objętej systemem na okres rozliczeniowy, z podziałem na poszczególne lata tego okresu. Przyznanie uprawnień następuje na wniosek. Uprawnienia do emisji dla instalacji nowych są przyznawane w zezwoleniu związanym z korzystaniem ze środowiska. Przyznane dla instalacji uprawnienia do emisji na dany rok okresu rozliczeniowego mogą być: 1) wykorzystane na własne potrzeby prowadzącego instalację, odpowiadające rzeczywistej emisji danej substancji do powietrza, 2) sprzedawane, 3) wykorzystane w następnych latach okresu rozliczeniowego lub w następnym okresie rozliczeniowym. Umowa sprzedaży uprawnień do emisji powinna być zgłoszona w ciągu 3 dni roboczych od dnia jej zawarcia do Krajowego Rejestru, pod rygorem nieważności. Obowiązek ten ma: 1) prowadzący instalację położoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej — w przypadku wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji, 2) sprzedawca i kupujący — w przypadku krajowego systemu handlu uprawnieniami do emisji. Prowadzący instalację może przenosić uprawnienia do emisji miedzy instalacjami, do których posiada tytuł prawny. Prowadzony jest także Krajowy Rejestr Uprawnień do Emisji. W Rejestrze tym są gromadzone informacje o; 1) zezwoleniach, 2) przyznanych uprawnieniach do emisji, 3) sprzedanych i przeniesionych uprawnieniach do emisji, 4) umorzonych uprawnieniach do emisji, 5) wielkościach dopuszczalnej emisji i emisji rzeczywistej. Krajowy Rejestr Uprawnień do Emisji prowadzi minister właściwy do spraw środowiska. W systemie prawa polskiego funkcjonuje także Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń. Funkcjonowanie tego Rejestru reguluje rozporządzenie (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego 9 Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń i zmieniające dyrektywę Rady 91/689/EWG i 96/61 /WE6. Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (PRTR) zawiera informacje dotyczące: a) uwolnień zanieczyszczeń, które muszą być zgłaszane przez operatorów zakładów prowadzących rodzaje działalności wymienione w załączniku 1; b) transferów poza miejsce powstania odpadów oraz zanieczyszczeń w ściekach, które muszą być zgłaszane przez operatorów zakładów prowadzących rodzaje działalności wymienione w załączniku l do tego rozporządzenia; c) uwolnień zanieczyszczeń ze źródeł rozproszonych, gdy informacje takie są dostępne. 10