Scenariusz lekcji – Św. Augustyn i filozofia chrześcijańska

Metadane scenariusza
ID (wypełnia redakcja)
Tytuł
Św. Augustyn i filozofia chrześcijańska
Przedmiot nauczania
Edukacja filozoficzna
Autor (imię i nazwisko)
Wojciech Jakubowski
Adres (ulica, nr domu)
ul. P. Nerudy 8/61
Kod pocztowy, miejscowość
01-926 Warszawa
Login autora w Scholaris
Spankin
Abstrakt
Scenariusz ma zapoznać uczniów z pojęciem filozofii
chrześcijańskiej i jej początkami. Przedstawia sylwetkę św.
Augustyna, jego poglądy, sposób dochodzenia do poznania
świata.
Wydawca
OSI CompuTrain
Źródło
Tatarkiewicz W., Historia filozofii. Filozofia starożytna i
średniowieczna, t. I, PWN, Warszawa 1983.
Odnośniki
Karta pracy
Etap edukacyjny
Gimnazjum, liceum, liceum profilowane
Informacje o prawach (wypełnia
redakcja)
Słowa kluczowe
Edukacja filozoficzna, gimnazjum, liceum, scenariusz,
filozofia chrześcijańska, św. Augustyn, teologia
UDC (wypełnia redakcja)
Przybliżony czas trwania zajęć
(dotyczy scenariuszy, kart pracy,
testów, prezentacji)
45 minut
Uwagi
Scenariusz lekcji – Św. Augustyn i filozofia chrześcijańska
1. Cele lekcji
a. Wiadomości
Lekcja ma na celu zapoznanie uczniów z pojęciem filozofii chrześcijańskiej i z jej
głównymi założeniami. Uczestnicy zajęć mają okazję poznać główne sylwetkę św.
Augustyna, jego poglądy dotyczące Boga, duszy, człowieka.
b. Umiejętności
Uczniowie potrafią wyjaśnić, jakie były początki filozofii chrześcijańskiej. Potrafią podać,
do jakich poglądów wielkich myślicieli nawiązywała ta filozofia. Uczniowie umieją
wyjaśnić, kim był św. Augustyn, w jakim okresie formułował swoje twierdzenia, jakie
elementy obejmowała jego filozofia, co było przedmiotem jego badań.
2. Metoda i forma pracy
Lekcja w przeważającej części będzie się opierać na wykładzie. Na początku nauczyciel
wprowadza uczniów w temat, podaje niezbędną wiedzę i pojęcia. Aby lekcja była bardziej
urozmaicona, nauczyciel może zadawać uczniom pytania przed omówieniem każdego kolejnego
punktu. Dzięki temu uczniowie bardziej zaangażują się w zajęcia, będą mieli okazję rozwinąć
umiejętność samodzielnego myślenia. Nauczyciel może zadawać pytania, sprawdzające
dotychczasową wiedzę z zakresu filozofii, w szczególności zaś – wiedzę dotyczącą tematu
będącego przedmiotem lekcji.
3. Środki dydaktyczne
Zaleca się wykorzystanie załącznika – karty pracy ucznia. Dzięki tej pomocy naukowej uczniowie
łatwiej przyswoją wiedzę nabytą w trakcie lekcji.
4. Przebieg lekcji
a. Faza przygotowawcza
W fazie początkowej prowadzący zajęcia może rozpocząć krótką dyskusję na temat: kim
był św. Augustyn? Nauczyciel prosi uczniów, aby w miarę możliwości podali szczegóły
dotyczące jego życia lub chociaż okres, w którym żył i tworzył św. Augustyn.
b. Faza realizacyjna
Przed przystąpieniem do omawiania filozofii św. Augustyna nauczyciel może przedstawić
główne założenia filozofii przedchrześcijańskiej i chrześcijańskiej. Prowadzący lekcję
rozpoczyna od wymienienia cech filozofii przedchrześcijańskiej (badanie istniejącego
świata, próba przedstawienia kosmogenezy, dążenie do znalezienia pewnej prawdy ogólnej,
obiektywizm, intelektualizm). W filozofii chrześcijańskiej zanegowano te cechy.
Nauczyciel wspomina, że chrześcijaństwo jako kierunek myślowy nie mogło poprzestać na
byciu tylko religią, musiało stać się filozofią, aby być kierunkiem bardziej wiarygodnym.
Podstawa filozofii chrześcijańskiej stała się wiara, pojawiła się nowa idea (idea Boga na
ziemi) oraz koncepcja łaski jako łączności z Bogiem.
Nauczyciel może przedstawić, do jakich poglądów znanych myślicieli oraz grup
filozoficznych nawiązywała filozofia chrześcijańska. Przede wszystkim odwoływała się do
Platona (był idealistą, wskazywał na wyższość świata duchowego nad materią), do
Arystotelesa (uznawał Boga za pierwszą przyczynę wszystkich rzeczy), do stoików
(twierdzili, że świat jest przesycony duchem), do sceptyków (dewaluacja poznania
zmysłowego i rozumowego). Nauczyciel wspomina także dla kontrastu o postawie
epikurejczyków, głównie o ich ignorancji wobec bogów (materializm, ukierunkowanie na
korzystanie z życia doczesnego).
Prowadzący zajęcia przechodzi do omówienia sylwetki św. Augustyna i jego poglądów.
Nauczyciel przedstawia św. Augustyna jako filozofa (interesowało go poznanie tego, w co
wierzył; chciał poznać Boga i własną duszę, czyli to, co kochał). Augustyn był
zwolennikiem idei godności człowieka, uznawał, że w każdym człowieku jest jakiś element
wartościowy, więc każdemu z nas przysługuje szacunek. Bycie człowiekiem Augustyn
uważał za dar, szansę dla nas, aby coś osiągnąć.
Nauczyciel omawia teorię poznania według św. Augustyna. Zdaniem filozofa zmysły to
impuls, który pobudza poznanie. Jeśli jednak chodzi o poznanie Boga – to właśnie Jemu
możemy zawdzięczać samą możliwość poznawania. Mamy starać się otwierać na działanie
łaski, przygotowywać się, aby na to poznanie zasłużyć.
Nauczyciel wspomina także, co św. Augustyn mówił na temat uczuć. O ile znaczną rolę
według niego odgrywały uczuciowe związki z obiektem poznania (czyli z Bogiem –
kochamy Boga, więc chcemy go poznać), o tyle przywiązanie do ludzi i do przedmiotów
spotykało się z wielką krytyką filozofa. Twierdził on bowiem, że te emocje mogą nas
jedynie odwodzić od Boga. Poznanie mogło się objawiać jedynie wewnątrz nas, w duszy;
ciało było przez Augustyna traktowane z pewną nieufnością (nawet w odniesieniu do
związków małżeńskich).
c. Faza podsumowująca
Nauczyciel podsumowuje wiedzę dotyczącą filozofii św. Augustyna. Jest to także moment,
w którym uczniowie mogą zadawać pytania, prosić o wytłumaczenie ewentualnych
niejasności.
5. Bibliografia
Tatarkiewicz W., Historia filozofii. Filozofia starożytna i średniowieczna, t. I, PWN, Warszawa
1983.
6. Załączniki
a. Karta pracy ucznia
Zaleca się wykorzystanie karty pracy ucznia w trakcie przeprowadzania lekcji. Karta pracy
ma na celu ułatwienie zapoznania się z głównymi zagadnieniami poruszanymi na zajęciach,
stanowi podsumowanie zdobytej wiedzy, może być bardzo dobrą pomocą podczas nauki do
sprawdzianu.