INTERNET

INTERNET
Internet powstał w wyniku kilku niezależnych inicjatyw, których twórcy wykazali się dalekowzrocznością i nie podporządkowaniem się
istniejącym strukturom administracyjnych i finansowych.
GENEZA:
1957
1960–1968
1969
1971
1973
1974
1979
1984
1991
1993
1994–1996
1999
2006
Wystrzelenie przez ZSRR w kosmos sputnika – pierwszego sztucznego satelity Ziemi. Odpowiedź USA – powstanie w Departamencie Obrony agencji
ARPA, finansującej rozwój komputerów i sieci komputerowych łączących
ośrodki akademickie w USA.
Powstanie teoretycznych podstaw sieci pakietowych, dzielących przesyłane
informacje na pakiety, kierujące je różnymi drogami w miejsca docelowe i
składające je tam z powrotem w całość. Pierwsza sieć: W. Brytania 1968.
Początek naukowej akademickiej sieci ARPANET, USA.
Pierwszy program do poczty elektronicznej.
Powstanie idei Internetu (Bob Kahn, Vinton Cerf, USA).
Powstanie zbioru protokołów TCP/IP.
TCP (Transmission Control Protocol) – protokół odpowiedzialny za podział
informacji na pakiety,
IP (Internet Protocol) – protokół odpowiedzialny za adresowanie pakietów.
Powstanie niezależnej inicjatywy USENET jako forum dyskusyjnego. Obecnie jest to ogromna internetowa sieć publiczna (pozarządowa) związana z
przesyłaniem artykułów i poczty, zarządzana przez wolontariuszy.
Powstanie DNS (Domain Name System) – internetowego systemu nazewnictwa.
Powstanie sieci WWW (Word Wide Web) – „pajęczyna” o zasięgu światowym, Tim Bernes-Lee (Wielka Brytania), pracownik CERN Szwajcaria.
Pierwsza przeglądarka graficzna stron WWW (Mosaic).
„Eksplozja” Internetu – przekształcenie sieci naukowej w sieć komercyjną.
Początek sieci Internet2, szybkiej sieci do zastosowań rządowych, akademickich i badawczych, przeznaczonej m. in. do przesyłania danych multimedialnych w czasie rzeczywistym.
Liczba użytkowników Internetu przekroczyła 1 miliard.
INTERNET – światowa sieć komputerowa, łącząca w jedną całość olbrzymią
ilość sieci regionalnych, miejskich, urzędowych, lokalnych, prywatnych itp.
(SIEĆ W SIECI).
AUTOSTRADA INFORMACYJNA (Infoway, Information Highway)
Sieć teleinformacyjna o dużej przepustowości, umożliwiająca dostęp do różnych
zasobów informacji, bibliotek elektronicznych, programów telewizyjnych, filmów
na życzenie, usług telekomunikacyjnych, pracę na odległość.
SPOŁECZEŃTWO WIEDZY
Kontrolę techniczną nad Internetem sprawuje prywatna niekomercyjna firma ICANN
(Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, 1998, Kalifornia USA), nadzorowana przez amerykański Departament Handlu. ICANN zapewnia sprawne działanie sieci i jej nieustanny rozwój, kontrolując 13 superkomputerów zapewniających
ogólnoświatowy przepływ informacji. ICANN przyznaje także nazwy i adresy witryn
internetowych. ICANN nie cenzuruje treści informacji przesyłanych przez Internet,
ma jednak możliwość interweniowania w jego działanie.
160
161
MAPA INTERNETU 22. 11. 2003 (www.opte.org/maps/)
162
PODSTAWOWE POJĘCIA INTERNETU
Adres internetowy: adres IP jednoznacznie określający komputer podłączony do
sieci.
Adres zrozumiały dla komputera: 196.45.123.192 →
trudny do zapamiętania.
Adres zrozumiały dla użytkownika: www.sony.com
adres domeny.
Tłumaczenia adresów domenowych na IP dokonuje system DNS.
DNS: usługa identyfikowania komputerów.
Domena: nazwa grupy komputerów podłączonych do sieci.
Spotykane w Internecie nazwy domen:
.com
komercyjne, firmowe
.net
sieciowe
.org
organizacyjne
.edu
instytucje edukacyjne
.gov
instytucje rządowe
KODY KRAJÓW:
.pl
Polska
.uk
Wielka Brytania
.de
Niemcy
UWAGA: USA nie mają kodupaństwowego.
163
URL (Uniform Resource Locator) : uniwersalny lokalizator zasobów – adres internetowy, miejsce, w którym znajduje się informacja w internecie.
Składnia: protokół – adres komputera – katalog – plik docelowy
Przykłady:
http – protokół przeglądarek stron WWW
http://www.pwsz.edu.pl – adres PWSZ w Lesznie.
http://www.put.poznan.pl/uczelnia/BMiZ/IT/zwmik/eskrypty – adres plików PDF
zawierających „Podstawy Informatyki”.
serwer
katalog
plik do pobrania
ftp://ftp.icm.edu.pl/pub/abc.zip
ftp – protokół przesyłania plików
Administrator: osoba odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie sieci komputerowej (serwera, sieci lokalnych, sieci rozległych itp.).
Sieć lokalna LAN (Local Area Network): sieć komputerowa zlokalizowana na małym
obszarze (w budynku, przedsiębiorstwie, uczelni). Za pomocą tej sieci można korzystać z drukarek sieciowych.
Sieć lokalna MAN (Metropolitan Area Network): sieć obejmująca większy obszar niż
LAN, np. całego miasta. MAN jest siecią sieci LAN, połączonych światłowodami.
Sieć lokalna WAN (Wide Area Network): sieć na dużym obszarze, sieć rozległa.
Najbardziej znaną siecią WAN jest Internet.
164
Mirror: kopia archiwum sieciowego (lustro), przyspieszającego korzystanie z Internetu (dodatkowy serwer z USA, umieszczony np. w Polsce).
Serwer: komputer podłączony do Internetu, udostępniający usługi.
Host: komputer podłączony do Internetu, posiadający stały adres, świadczący usługi
dla innych komputerów.
HyperText: odnośnik, link, odsyłacz, hiperłącze. Adres zasobu internetowego zapisanego w formacie HTML tak, że kliknięcie na nimpowoduje przejście do wskazanej
strony WWW.
Przeglądarka WWW: program do korzystania z sieci WWW, do odtwarzania tekstu,
grafiki, dźwięku, animacji, programów. Przeglądarka jest klientem serwera stron
WWW. Większość przeglądarek to programy freeware. Najpopularniejsze: Internet
Explorer, Mozzila, Opera i wiele innych.
Strona domowa (home page): pierwsza strona serwisu WWW, czołówka witryny
(strona główna). Strona automatycznie uruchomiana po uruchomieniu przeglądarki, a
także osobista strona WWW danego użytkownika.
Witryna: zbiór stron WWW stanowiący pewną całość lub kompletny serwis.
Wortal (vortal): serwis zawierający informacje związane z jednym tematem bazowym.
FAQ (Frequenly Asked Questions): pliki tekstowe z odpowiedziami na najczęściej
zadawane pytania z różnych dziedzin życia.
USŁUGI INTERNETOWE
– WWW.
– Telnet: jedna z najstarszych usług umożliwiających zdalną pracę na odległym
komputerze (np. sprawdzanie poczty).
– E-mail (Electronic Mail): poczta elektroniczna, forma przekazu informacji (tekstu
z załącznikami o dowolnej treści. Usługa ta zrewolucjonizowała przekazywanie
informacji.
– Listy dyskusyjne: wspólna dyskusja za pomocą poczty elektronicznej.
– Usenet: forma list dyskusyjnych, w której wiadomości odczytuje się za pośrednictwem czytników.
– FTP (File Transfer Protocol): przesyłanie wszelkich plików z serwerów FTP bez
ograniczeń związanych z działaniem poczty elektronicznej. Serwery FTP korzystają z olbrzymich archiwów sieciowych, korzystają z licznych mirrorów.
– IRC (Internet Relay Chat): czat, usługa umożliwiająca rozmowy tekstowe z wieloma użytkownikami sieci jednocześnie za pośrednictwem klawiatury.
– Komunikatory sieciowe (VoIP – Voice over IP): tanie rozmowy poprzez Internet,
możliwość włączenia kamery video oraz przesyłania plików, rozmowy z wieloma
uczestnikami. Najpopularniejsze: Skype (100 milionów użytkowników, maj 2006),
MSN, Gadu-Gadu, Tlenofon i in.
165
INTERNET
Internet powstał w wyniku kilku niezależnych inicjatyw, których twórcy wykazali się dalekowzrocznością i nie podporządkowaniem się
istniejącym strukturom administracyjnych i finansowych.
GENEZA:
1957
1960–1968
1969
1971
1973
1974
1979
1984
1991
1993
1994–1996
1999
2006
Wystrzelenie przez ZSRR w kosmos sputnika – pierwszego sztucznego satelity Ziemi. Odpowiedź USA – powstanie w Departamencie Obrony agencji
ARPA, finansującej rozwój komputerów i sieci komputerowych łączących
ośrodki akademickie w USA.
Powstanie teoretycznych podstaw sieci pakietowych, dzielących przesyłane
informacje na pakiety, kierujące je różnymi drogami w miejsca docelowe i
składające je tam z powrotem w całość. Pierwsza sieć: W. Brytania 1968.
Początek naukowej akademickiej sieci ARPANET, USA.
Pierwszy program do poczty elektronicznej.
Powstanie idei Internetu (Bob Kahn, Vinton Cerf, USA).
Powstanie zbioru protokołów TCP/IP.
TCP (Transmission Control Protocol) – protokół odpowiedzialny za podział
informacji na pakiety,
IP (Internet Protocol) – protokół odpowiedzialny za adresowanie pakietów.
Powstanie niezależnej inicjatywy USENET jako forum dyskusyjnego. Obecnie jest to ogromna internetowa sieć publiczna (pozarządowa) związana z
przesyłaniem artykułów i poczty, zarządzana przez wolontariuszy.
Powstanie DNS (Domain Name System) – internetowego systemu nazewnictwa.
Powstanie sieci WWW (Word Wide Web) – „pajęczyna” o zasięgu światowym, Tim Bernes-Lee (Wielka Brytania), pracownik CERN Szwajcaria.
Pierwsza przeglądarka graficzna stron WWW (Mosaic).
„Eksplozja” Internetu – przekształcenie sieci naukowej w sieć komercyjną.
Początek sieci Internet2, szybkiej sieci do zastosowań rządowych, akademickich i badawczych, przeznaczonej m. in. do przesyłania danych multimedialnych w czasie rzeczywistym.
Liczba użytkowników Internetu przekroczyła 1 miliard.
INTERNET – światowa sieć komputerowa, łącząca w jedną całość olbrzymią
ilość sieci regionalnych, miejskich, urzędowych, lokalnych, prywatnych itp.
(SIEĆ W SIECI).
AUTOSTRADA INFORMACYJNA (Infoway, Information Highway)
Sieć teleinformacyjna o dużej przepustowości, umożliwiająca dostęp do różnych
zasobów informacji, bibliotek elektronicznych, programów telewizyjnych, filmów
na życzenie, usług telekomunikacyjnych, pracę na odległość.
SPOŁECZEŃTWO WIEDZY
Kontrolę techniczną nad Internetem sprawuje prywatna niekomercyjna firma ICANN
(Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, 1998, Kalifornia USA), nadzorowana przez amerykański Departament Handlu. ICANN zapewnia sprawne działanie sieci i jej nieustanny rozwój, kontrolując 13 superkomputerów zapewniających
ogólnoświatowy przepływ informacji. ICANN przyznaje także nazwy i adresy witryn
internetowych. ICANN nie cenzuruje treści informacji przesyłanych przez Internet,
ma jednak możliwość interweniowania w jego działanie.
166
167
MAPA INTERNETU 22. 11. 2003 (www.opte.org/maps/)
168
PODSTAWOWE POJĘCIA INTERNETU
Adres internetowy: adres IP jednoznacznie określający komputer podłączony do
sieci.
Adres zrozumiały dla komputera: 196.45.123.192 →
trudny do zapamiętania.
Adres zrozumiały dla użytkownika: www.sony.com
adres domeny.
Tłumaczenia adresów domenowych na IP dokonuje system DNS.
DNS: usługa identyfikowania komputerów.
Domena: nazwa grupy komputerów podłączonych do sieci.
Spotykane w Internecie nazwy domen:
.com
komercyjne, firmowe
.net
sieciowe
.org
organizacyjne
.edu
instytucje edukacyjne
.gov
instytucje rządowe
KODY KRAJÓW:
.pl
Polska
.uk
Wielka Brytania
.de
Niemcy
UWAGA: USA nie mają kodupaństwowego.
169
URL (Uniform Resource Locator) : uniwersalny lokalizator zasobów – adres internetowy, miejsce, w którym znajduje się informacja w internecie.
Składnia: protokół – adres komputera – katalog – plik docelowy
Przykłady:
http – protokół przeglądarek stron WWW
http://www.pwsz.edu.pl – adres PWSZ w Lesznie.
http://www.put.poznan.pl/uczelnia/BMiZ/IT/zwmik/eskrypty – adres plików PDF
zawierających „Podstawy Informatyki”.
serwer
katalog
plik do pobrania
ftp://ftp.icm.edu.pl/pub/abc.zip
ftp – protokół przesyłania plików
Administrator: osoba odpowiedzialna za prawidłowe funkcjonowanie sieci komputerowej (serwera, sieci lokalnych, sieci rozległych itp.).
Sieć lokalna LAN (Local Area Network): sieć komputerowa zlokalizowana na małym
obszarze (w budynku, przedsiębiorstwie, uczelni). Za pomocą tej sieci można korzystać z drukarek sieciowych.
Sieć lokalna MAN (Metropolitan Area Network): sieć obejmująca większy obszar niż
LAN, np. całego miasta. MAN jest siecią sieci LAN, połączonych światłowodami.
Sieć lokalna WAN (Wide Area Network): sieć na dużym obszarze, sieć rozległa.
Najbardziej znaną siecią WAN jest Internet.
170
Mirror: kopia archiwum sieciowego (lustro), przyspieszającego korzystanie z Internetu (dodatkowy serwer z USA, umieszczony np. w Polsce).
Serwer: komputer podłączony do Internetu, udostępniający usługi.
Host: komputer podłączony do Internetu, posiadający stały adres, świadczący usługi
dla innych komputerów.
HyperText: odnośnik, link, odsyłacz, hiperłącze. Adres zasobu internetowego zapisanego w formacie HTML tak, że kliknięcie na nimpowoduje przejście do wskazanej
strony WWW.
Przeglądarka WWW: program do korzystania z sieci WWW, do odtwarzania tekstu,
grafiki, dźwięku, animacji, programów. Przeglądarka jest klientem serwera stron
WWW. Większość przeglądarek to programy freeware. Najpopularniejsze: Internet
Explorer, Mozzila, Opera i wiele innych.
Strona domowa (home page): pierwsza strona serwisu WWW, czołówka witryny
(strona główna). Strona automatycznie uruchomiana po uruchomieniu przeglądarki, a
także osobista strona WWW danego użytkownika.
Witryna: zbiór stron WWW stanowiący pewną całość lub kompletny serwis.
Wortal (vortal): serwis zawierający informacje związane z jednym tematem bazowym.
FAQ (Frequenly Asked Questions): pliki tekstowe z odpowiedziami na najczęściej
zadawane pytania z różnych dziedzin życia.
USŁUGI INTERNETOWE
– WWW.
– Telnet: jedna z najstarszych usług umożliwiających zdalną pracę na odległym
komputerze (np. sprawdzanie poczty).
– E-mail (Electronic Mail): poczta elektroniczna, forma przekazu informacji (tekstu
z załącznikami o dowolnej treści. Usługa ta zrewolucjonizowała przekazywanie
informacji.
– Listy dyskusyjne: wspólna dyskusja za pomocą poczty elektronicznej.
– Usenet: forma list dyskusyjnych, w której wiadomości odczytuje się za pośrednictwem czytników.
– FTP (File Transfer Protocol): przesyłanie wszelkich plików z serwerów FTP bez
ograniczeń związanych z działaniem poczty elektronicznej. Serwery FTP korzystają z olbrzymich archiwów sieciowych, korzystają z licznych mirrorów.
– IRC (Internet Relay Chat): czat, usługa umożliwiająca rozmowy tekstowe z wieloma użytkownikami sieci jednocześnie za pośrednictwem klawiatury.
– Komunikatory sieciowe (VoIP – Voice over IP): tanie rozmowy poprzez Internet,
możliwość włączenia kamery video oraz przesyłania plików, rozmowy z wieloma
uczestnikami. Najpopularniejsze: Skype (100 milionów użytkowników, maj 2006),
MSN, Gadu-Gadu, Tlenofon i in.
171
CECHY INTERNETU
1. Równouprawnienie wszystkich podłączonych użytkowników, brak hierarchii (Sieć
partnerska).
2. Niezależność od systemów operacyjnych.
3. Niezawodność (w wyniku braku hierarchii informacja zawsze dotrze do celu tą
lub inną drogą).
4. Szybkość działania.
KORZYŚCI Z INTERNETU
1. Dostęp do nieograniczonych zasobów informacji z dowolnych dziedzin.
2. Dostęp do najbardziej aktualnych wiadomości z całego świata (przewaga na prasą, radiem i telewizją).
3. Najszybszy i najtańszy sposób komunikowania poprzez pocztę elektroniczną się
z dowolnym użytkownikiem na całym świecie.
4. Możliwość pobierania i wysyłania dowolnych plików i programów z każdym podłączonym do sieci komputerem.
5. Rewolucja w kontaktach międzyludzkich (komunikatory).
6. Możliwość prowadzenia na bieżąco rozmów i konferencji (telekonferencje) z wieloma użytkownikami jednocześnie.
7. Wejście Internetu do sieci telekomunikacyjnych.
8. Uczestnictwo w ogólnoświatowych dyskusjach na dowolne tematy, możliwości
wyrażania swoich opinii.
9. Nowy sposób kontaktów społecznych.
10. Zakupy i płatności przez Internet.
11. Załatwianie spraw urzędowych poprzez sieć.
12. Możliwość zdalnej pracy (telepraca) i nauki (telenauka, telestudia).
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z INTERNETEM
1. Konieczność rozróżniania informacji wartościowych od bezwartościowych (szumów informacyjnych).
2. Encyklopedyzacja wiedzy (bazowanie na krótkich, encyklopedycznych hasłach,
bez szerszego tła i kontekstu – problem zrozumienia informacji).
3. Możliwość powstania nowych podziałów społecznych (klasa „panów” czyli osób
umiejących korzystać z Internetu oraz klasa „niewolników”, nie posiadająca tej
umiejętności, podatna na informacje z tabloidów i prasy brukowej).
4. Zastąpienie kontaktów międzyludzkich przez kontakty cyfrowe (zamiast rozmowy
i listu – e-mail lub SMS).
172