SIECI KOMPUTEROWE 1. W momencie, gdy komputery przestały być tylko maszynami liczącymi i zaczęły gromadzić informacje zaistniała potrzeba wymiany owych informacji pomiędzy samymi komputerami. Pierwotnie informacje zapisywane na taśmie w postaci dużej liczby odpowiednio ułożonych otworów. Odczyt jak i zapisanie tych danych w sposób zrozumiały dla przeciętnego człowieka było szalenie pracochłonne. Konieczność przesyłania danych czy przesyłania ich, a przede wszystkim bezpieczeństwo wymogło utworzenie pierwowzoru dzisiejszego Internetu - projektu o nazwie ARPANET, finansowany przez Agencję Zaawansowanych Projektów Badawczych Obrony Stanów Zjednoczonych w 1969r. W 1981 roku powstaje Computer Science Network. Pierwotnie funkcjonowało kilka protokołów, co w 1983 roku ujednolicono i w 1989 roku powstaje Internet. Od 1991 roku można używać go do różnorakich celów, np. reklamy bez żadnych ograniczeń. 2. Istnieje wiele typów sieci, ale można wyróżnić dwa podstawowe: Połączenie każdy z każdym. Wymiana plików odbywa się tu bezpośrednio pomiędzy komputerami, bez pośrednictwa. Najprostsze tego typu połączenie to dwa komputery połączone szeregowym kablem. Połączenie klient – serwer. Głównym elementem architektury tej sieci jest serwer plików lub aplikacji. Decyduje on o sposobie udostępniania zasobów. 3. Inny podział sieci ma miejsce ze względu na zasięg. I tak: Lokalna sieć nosi nazwę LAN, co jest angielskim skrótem od Local Area Network. Przesyłanie danych jest bardzo szybkie, ale na małym obszarze. Sieci o większym zasięgu obejmują całe miasta lub ich zespoły. Jest to typ MAN (Metropolita A. N.). Posiadają bardziej skomplikowaną architekturę niż sieci lokalne, a transferem danych ustępują nieznacznie lub w ogóle. Sieć typu WAN (Wide A.N.) posiada największy zasięg, ale transfer danych jest tu mniejszy. Największą siecią tego typu jest Internet. 4. Kolejnym ważnym rozwiązaniem, jeżeli chodzi o budowę sieci jest układ poszczególnych elementów. Podstawowe topologie to: Gwiazda – komputery promieniście podpięte do rozdzielacza sygnału. Magistrala- komputery podpięte do szyny. Pierścień – szeregowe połączenie komputerów. Koniecznym elementem jest tutaj router (swich), który rozdziela sygnał i decyduje, gdzie następnie go skierować. Adresatem jest konkretny numer IP. Rodzaj topologii fizycznej wynika z rodzaju zastosowanych technologii sieci LAN. 5. Przesył danych realizuje się za pomocą protokołów. Aby dwa urządzenia były kompatybilne w sieci muszą realizować ten sam protokół sieciowy, który jest zdefiniowany następująco: Protokół (ang. protocol) - Zbiór sygnałów używanych przez grupę komputerów podczas wymiany danych (wysyłania, odbierania i kontroli poprawności informacji). Komputer może używać kilku protokołów. Np. jednego do komunikacji z jednym systemem, a drugiego z innym. W Internecie mamy do czynienia z wieloma protokołami, a najważniejsze z nich to TCP/IP, SLIP, PPP. TCP/IP – Transport Core Protocol i Internet Protocol – szeroko rozpowszechniony w różnych rodzajach sieci. TCP bazuje na niższych poziomach struktury OSI – standardu ISO opisującego strukturę komunikacji sieciowej. TCP gwarantuje poprawność transmisji, w przeciwnym przypadku wysyła komunikat o błędach ( do wyższych warstw OSI). UDP – User Datagram Protocol.( Protokół datagramów użytkownika ) Protokół UDP jest alternatywą TCP . Stosowany jest dla mało istotnych danych. Zazwyczaj UDP jest używany przez programy wymagające szybkich mechanizmów transportowych. NetBEUI – starszy protokół opracowany przez Microsoft, używany w małych sieciach. IPX/SPX – protokół opracowany przez firmę Xerox na potrzeby sieci komputerowych opartych na systemie operacyjnym NovellNetWare. Jest drugim najpopularniejszym z protokołów (po TCP/IP) stosowanych w sieciach komputerowych lokalnie. AppleTalk – jest to protokół rzadko stosowany, gdyż używany w sieciach komputerowych działających opartych na komputerach firmy Apple, np. Macintosh lub PowerPC. SMTP (ang. Simple Mail Transfer Protocol) - protokół komunikacyjny opisujący sposób przekazywania poczty elektronicznej w internecie.SMTP to względnie prosty, tekstowy protokół, w którym określa się co najmniej jednego odbiorcę wiadomości (w większości przypadków weryfikowane jest jego istnienie), a następnie przekazuje treść wiadomości. !!!Porty protokołu Porty protokołu – pojęcie związane z protokołami transportowymi TCP i UDP używanymi w Internecie do identyfikowania procesów działających na odległych systemach. Numery portów reprezentowane są przez liczby naturalne z zakresu od 0 do 65535 (216 - 1). Niektóre numery portów (od 0 do 1023) są ogólnie znane (ang. well-known port numbers) i zarezerwowane na standardowo przypisane do nich usługi takie, jak np. WWW czy poczta elektroniczna. Dzięki temu możemy identyfikować nie tylko procesy, ale ogólnie znane usługi działające na odległych systemach. Różne usługi mogą używać tych samych numerów portów pod warunkiem, że korzystają z innego protokołu TCP albo UDP, chociaż niektóre usługi korzystają jednocześnie z danego numeru portu i obydwu protokołów – np. DNS korzysta z portu 53 za pomocą TCP i UDP jednocześnie. Zdarza się także, że jedna usługa może korzystać z dwóch różnych portów używanych do innych zadań, jak to jest w przypadku FTP czy SNMP. Poszczególne numery portów przydzielone są przez IANA (Administracja przydzielania numerów – w danym kraju zbiór najważniejszych domen i adresów), a aktualna ich lista znajduję się na stronie http://www.iana.org/assignments/port-numbers. Lista niektórych standardowych usług: 6. 20 FTP - dane 7. 21 FTP 8. 22 SSH 9. 23 Telnet 10. 25 SMTP 11. 53 DNS 12. 70 Gopher 13. 80 HTTP 14. 109 POP2 15. 110 POP3 16. Pracując w Internecie można korzystać z tzw. Usług sieciowych, czyli usług dostępnych zdalnie przez sieć. Klient żąda dostępu do usługi, a serwer jej dostarcza. Funkcje kilku serwerów przedstawiono na poniższym rysunku. Usługa WWW: World Wide Web (w skrócie określany jako WWW lub Web) jest hipertekstowym, multimedialnym, sieciowym (TCP/IP) systemem informacyjnym opartym na publicznie dostępnych, otwartych standardach IETF, W3C i ISO. Pierwotnym i w chwili obecnej nadal podstawowym zadaniem WWW jest publikowanie informacji. Aby uzyskać dostęp do tak udostępnianej informacji, trzeba posłużyć się programem komputerowym, który nazywamy przeglądarką internetową. Przeglądarka łączy się z serwerem internetowym, skąd pobiera pewien zbiór informacji określany jako strona internetowa. Strona internetowa może zostać wyświetlona, zapisana w lokalnym systemie plików czy wydrukowana. Zawartość strony internetowej jest hipertekstem, znaczy to, że użytkownik oglądając stronę internetową może podążać za hiperłączami, które przenoszą go do innych stron internetowych w ramach tego samego serwera internetowego lub innych dostępnych w ramach sieci. Często korzystanie z WWW nazywa się "surfowaniem po sieci". Funkcje serwerów w sieci: 17. Poczta elektroniczna (ang. electronic mail - e-mail) to jedna z usług internetowych, w prawie zwanych usługami świadczonymi drogą elektroniczną, służąca do przesyłania wiadomości tekstowych (listów elektronicznych). Obecnie do przesyłania e-maili używany jest protokół SMTP.