Biomasa roślinna – odnawialne źródło energii

Kod przedmiotu
Rok
akad./semestr 2014/2015/6 (letni)
(zimowy, letni)
Nazwa przedmiotu
Kierunek
Biomasa roślinna – odnawialne źródło energii
Typ studiów
studia I stopnia
Rodzaj przedmiotu
fakultatywny
Semestr studiów
6
Punkty ECTS
2
Formy kształcenia
(wykłady/ćwiczenia/inne)
- liczba godz.
wykłady 9 / ćwiczenia laboratoryjne 18
Prowadzący
prof. dr hab. Marcin Kozak, prof. dr hab. Andrzej Kotecki
Język
polski
Efekty kształcenia
Wiedza: Student posiada teoretyczną i praktyczną wiedzę dotyczącą pozyskiwania i wykorzystania biomasy
roślinnej jako odnawialnego źródła energii. Wykazuje się znajomością agrotechniki i wartości opałowej gatunków
z różnych grup upraw. (R1R_W14)
Umiejętności: Student potrafi rozróżniać gatunki roślin wykorzystywane do produkcji biomasy na cele
energetyczne. Posiada umiejętność oceny i przygotowania materiału siewnego/sadzonkowego poszczególnych
gatunków. Ma opanowaną technologię uprawy roślin na cele energetyczne. (R1R_U04, R1R_U05, R1R_U06)
Kompetencje społeczne: Rozumie potrzebę stałego doskonalenia zawodowego w zakresie problematyki
dotyczącej nieodnawialnych i odnawialnych źródeł energii we współczesnym świecie. Ma świadomość
możliwości i barier w wykorzystaniu biomasy roślinnej jako odnawialnego źródła energii. Przestrzega zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy w czasie wykonywania zabiegów uprawowych. (R1R_K01, RIR_K05, R1R_K06)
Gleboznawstwo, Ogólna uprawa roli i roślin
Wymagania wstępne
Treści kształcenia
Rolnictwo
Uwarunkowania polityki energetycznej, charakterystyka nieodnawialnych i odnawialnych źródeł energii, kierunki
wykorzystania biomasy. Znaczenie gospodarcze roślin – źródeł energii odnawialnej. Technologie upraw gatunków
na cele energetyczne w warunkach klimatu umiarkowanego. Możliwości wykorzystania pozyskanej biomasy
roślinnej jako odnawialnego źródła energii.
Literatura
Metody oceny
Buzar M., Galek R., Góra J., Grzyś E., Hurej M., Kotecki A., Kozak M., Piszcz U., Pląskowska E., Pusz W.,
Sawicka-Sienkiewicz E., Spiak Z., Szlachta J., Twardowski J., Zalewski D., Zbroszczyk T., Zdrojewski Z.
2010. Uprawa miskanta olbrzymiego. Energetyczne i pozaenergetyczne możliwości wykorzystania słomy.
Monografia. Pod. red. A. Koteckiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, ss. 186.
2. Bocian P., Golec T., Rakowski J. 2010. Nowoczesne technologie pozyskiwania i energetycznego
wykorzystania biomasy. BiOB, Warszawa 2010, ss. 463.
3. Borkowska H., Styk B. 1997. Ślazowiec pensylwański. AR Lublin, ss. 68.
4. Gradziuk P., Grzybek A., Kowalczyk K., Kościk B. 2003. Biopaliwa. Wieś Jutra, Warszawa, 2003, ss. 160.
5. Stolarski M.,J. 2009. Agrotechniczne i ekonomiczne aspekty produkcji biomasy wierzby krzewiastej (Salix
spp.) jako surowca energetycznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2009, ss.
145.
Ocena efektów kształcenia w zakresie wiedzy: zaliczenie treści wykładów oraz ćwiczeń na podstawie
przeprowadzonego kolokwium zaliczeniowego.
1.
Ocena efektów kształcenia w zakresie umiejętności: zaliczenie rozpoznawania gatunków roślin uprawianych na
cele energetyczne.
Ocena efektów kształcenia w zakresie kompetencji społecznych: ocena pracy indywidualnej i zespołowej studenta
oraz aktywności na poszczególnych zajęciach.
Tematyka wykładów (9 x 1 godz.):
Wykład 1. Uwarunkowania polityki energetycznej w XXI wieku. Konsumpcja energii. Światowe zasoby surowców energetycznych (1 godz.).
Wykład 2. Charakterystyka nieodnawialnych i odnawialnych źródeł energii. Odnawialne źródła energii w polityce energetycznej Unii Europejskiej i Polski (1
godz.).
Wykład 3 i 4. Energia biomasy. Zasoby energetyczne biomasy i ich rozmieszczenie. Drewno. Słoma. Kierunki wykorzystania. Produkcja i zapotrzebowanie
na cele rolnicze. Bilans i możliwości energetycznego wykorzystania słomy (2 godz.).
Wykład 5. Wolumen i znaczenie produkcji bioetanolu w Polsce i w Świecie, surowce do produkcji bioetanolu (1 godz.).
Wykład 6. Ziemniak – znaczenie gospodarcze i możliwości wykorzystania do produkcji bioetanolu i biomasy opałowej. Wymagania klimatyczne i glebowe.
Agrotechnika. Przedplon i uprawa roli. Nawożenie. Materiał sadzeniakowy i sadzenie. Pielęgnowanie. Zbiór (1 godz.).
Wykład 7. Wolumen i znaczenie produkcji biodiesla w Polsce i Świecie. Surowce do produkcji biodiesla, procesy technologiczne. Rośliny oleiste. Rzepak –
znaczenie gospodarcze i możliwość wykorzystania do produkcji biodiesla i biomasy opałowej. Wymagania klimatyczne i glebowe. Agrotechnika. Przedplon i
uprawa roli. Nawożenie. Materiał siewny i siew. Pielęgnowanie. Zbiór (1 godz.).
Wykład 8, 9. Wieloletnie rośliny energetyczne. Wierzba wiciowa. Ślazowiec pensylwański. Róża wielokwiatowa. Trawy wieloletnie: Miskant olbrzymi,
Spartina preriowa,. Znaczenie gospodarcze i możliwości wykorzystania biomasy opałowej. Wymagania klimatyczne i glebowe. Agrotechnika. Przedplon i
uprawa roli. Nawożenie. Materiał sadzonkowy, siewny. Pielęgnowanie. Zbiór (2 godz.).
Tematyka ćwiczeń (9 x 2 godz.):
Ćwiczenie 1. Wiadomości wprowadzające, definicje pojęć rolniczych i energetycznych, porównanie wartości opałowej różnych nośników energii, podział
roślin uprawnych (botaniczny, rolniczy) wykorzystywanych na cele energetyczne (2 godz.).
Ćwiczenie 2. Opanowanie metodyki pomiarów wilgotności biomasy za pomocą wagosuszarki. Wykonanie analiz zawartości suchej masy w świeżym
materiale roślinnym przeznaczonym na cele energetyczne. (2 godz.).
Ćwiczenie 3. Ziemniak jako surowiec do produkcji bioetanolu. Skład chemiczny. Wartość energetyczna plonu. Praca własna studenta wybór odmiany,
(określenie przeciętnej masy sadzeniaka, obliczenie zużycia materiału sadzeniakowego na jednostkę powierzchni, sporządzenie planu nawozowego,
określenie zużycia środków ochrony roślin i zapotrzebowania na narzędzia uprawowe oraz pojazdy rolnicze (2 godz.).
Ćwiczenie 4. Rzepak jako surowiec do produkcji biodiesla. Skład chemiczny i kierunki użytkowania. Wartość energetyczna plonu. Praca własna studenta
(obliczenie zużycia materiału siewnego na jednostkę powierzchni, sporządzenie planu nawozowego, określenie zużycia środków ochrony roślin i
zapotrzebowania na narzędzia uprawowe oraz pojazdy rolnicze (2 godz.).
Ćwiczenie 5. Wierzba wiciowa jako surowiec energetyczny. Skład chemiczny i kierunki użytkowania. Wartość energetyczna plonu. Praca własna studenta
(obliczenie zużycia materiału sadzonkowego na jednostkę powierzchni, sporządzenie planu nawozowego, określenie zużycia środków ochrony roślin i
zapotrzebowania na narzędzia uprawowe oraz pojazdy rolnicze (2 godz.).
Ćwiczenie 6. Róża wielokwiatowa jako surowiec energetyczny. Skład chemiczny i kierunki użytkowania. Wartość energetyczna plonu. Praca własna studenta
(obliczenie zużycia materiału sadzonkowego na jednostkę powierzchni, sporządzenie planu nawozowego, określenie zużycia środków ochrony roślin i
zapotrzebowania na narzędzia uprawowe oraz pojazdy rolnicze (2 godz.).
Ćwiczenie 7. Miskant olbrzymi jako surowiec energetyczny. Skład chemiczny i kierunki użytkowania. Wartość energetyczna plonu. Praca własna studenta
(obliczenie zużycia materiału sadzonkowego na jednostkę powierzchni, sporządzenie planu nawozowego, określenie zużycia środków ochrony roślin i
zapotrzebowania na narzędzia uprawowe oraz pojazdy rolnicze (2 godz.).
Ćwiczenie 8. Spartina preriowa jako surowiec energetyczny. Skład chemiczny i kierunki użytkowania. Wartość energetyczna plonu. Praca własna studenta
(obliczenie zużycia materiału sadzonkowego na jednostkę powierzchni, sporządzenie planu nawozowego, określenie zużycia środków ochrony roślin i
zapotrzebowania na narzędzia uprawowe oraz pojazdy rolnicze (2 godz.).
Ćwiczenie 9. Rozpoznawanie gatunków uprawianych na cele energetyczne Końcowe zaliczenie ćwiczeń (2 godz.).