Odporność organizmu

Odporność organizmu
opracowała: Bożena Sowińska - Grzyb
Odporność organizmu
Nauka zajmująca się odpornością
organizmów na czynniki
chorobotwórcze, toksyny i niektóre
substancje chemiczne to immunologia.
Odporność organizmu
Antygeny to rozmaite białka,
glikoproteiny, lipidy i sacharydy
komórek i drobnoustrojów oraz
substancje organiczne i nieorganiczne
abiotycznego pochodzenia.
Odporność organizmu
Antygen
cechuje
immunogenność tj.
zdolność wywołania
odpowiedzi
organizmu np.
w postaci przeciwciał
antygenowość tj.
zdolność do swoistego
reagowania
z przeciwciałem lub
aktywną uczuloną
komórką
Odporność organizmu
Wniknięcie antygenu do organizmu
odpowiedź nieswoista
inaczej wrodzona; polega na
wytwarzaniu naturalnych
barier ochronnych dla
różnych czynników
tkankotwórczych
odpowiedź swoista; jest
wynikiem kontaktu komórek
układu odpornościowego
z antygenem koniecznego do
uruchomienia mechanizmów
obronnych: namnożenia
limfocytów B i T oraz
makrofagów
Odporność organizmu
Bariery naturalne organizmu
morfologiczne
(skóra, błony
śluzowe przewodu
pokarmowego
i płuc)
fizjologiczne
(enzymy
trawienne, łzy,
inne wydzieliny,
kaszel, kichanie,
biegunka)
immunologiczne
(komórki żerne,
granulocyty,
interferon)
Odporność organizmu


komórkowa – charakteryzuje się gromadzeniem
wokół antygenu komórek, głównie limfocytów T,
które bezpośrednio reagują z antygenem,
a poprzez m.in. wydzielanie substancji zwanych
limfokininami wciągają do odpowiedzi
immunologicznej także makrofagi oraz granulocyty.
humoralna – polega na wytwarzaniu i uwalnianiu do
płynów środowiska organizmu przeciwciał; wiąże się
ona z czynnością limfocytów B.
Odporność organizmu
Szpik kostny
powstawanie limfocytów B
Grasica
powstawanie limfocytów T oraz dojrzewanie limfocytów T i B
Węzły chłonne
różnicowanie się limfocytów T i limfocytów B oraz komórek plazmatycznych
współpraca
odpowiedź komórkowa
odpowiedź humoralna
Schemat powstawania i dojrzewania limfocytów
w układzie odpornościowym człowieka.
Schemat humoralnego typu
odpowiedzi immunologicznej po
wniknięciu antygenu
Limfocyty T stymulują limfocyty B do szybkiego namnażania się
Różnicowanie się licznych limfocytów B w komórki:
plazmatyczne
pamięci
Wydzielanie specyficznych
przeciwciał i ich transport we krwi
Wiązanie antygenów przez
przeciwciała w nieaktywne kompleksy
Fagocytoza antygenów
Komórki pamięci pozostają
przez wiele lat w organizmie
Szybka reakcja humoralna po
ponownym kontakcie z antygenem
Przyciąganie makrofagów w rejon
odpowiedzi immunologicznej
Schemat komórkowego
typu odpowiedzi
immunologicznej organizmu
Wniknięcie antygenu do
organizmu
Związanie antygenu
z makrofagiem
i aktywacja limfocytów T
Szybkie namnażanie
limfocytów T komórek pamięci
Powstawanie limfocytów T
w węzłach chłonnych
Gromadzenie się
limfocytów T w miejscu
wtargnięcia antygenu
Gromadzenie się
komórek pamięci
w węzłach chłonnych
Po ponownym kontakcie
z antygenem szybka
odpowiedź
immunologiczna
Uwalnianie
cytotoksycznych
białek niszczących
antygeny
Przyciąganie
makrofagów
w rejon odpowiedzi
immunologicznej
Odporność organizmu
Po wniknięciu antygenu do komórki układ
odpornościowy syntetyzuje i uwalnia do surowicy
krwi przeciwciała. Są to specyficzne białka
odpornościowe lub immunoglobuliny. Jedno
przeciwciało neutralizuje dwa antygeny.
Odporność organizmu
Pamięć immunologiczna to silniejsze
i szybsze reagowanie na każdy
następny kontakt z określonym
antygenem.
Odporność organizmu
Odporność organizmu
Różne rodzaje odporności swoistej
czynna
naturalna
(przebyte
choroby
i zakażenia)
sztuczna
(szczepienia
ochronne)
bierna
naturalna
sztuczna
(przeciwciała
(surowice
matki
odpornościowe
przekazywane
np.
przez łożysko przeciwtężcowa,
matki)
przeciwjadowa)
Odporność organizmu
Szczepionki są to preparaty
zawierające żywe, lecz pozbawione
zjadliwości drobnoustroje lub ich
martwe elementy. Składnikami
szczepionek mogą być również
toksyny będące produktami przemiany
materii drobnoustrojów.
Odporność organizmu
Surowice odpornościowe zawierają
gotowe przeciwciała. Są podawane,
kiedy organizm nie może dostatecznie
szybko uruchomić mechanizmów
odporności czynnej.
Odporność organizmu
Gamma globulina człowieka to
zagęszczona surowica krwi ludzi
zdrowych zawierająca małe ilości
różnych białek odpornościowych.
Odporność organizmu
Seroterapia to leczenie
z zastosowaniem surowic
odpornościowych.