Turystyka w świetle komunikatu „Europa
advertisement
TURYSTYKA W ŚWIETLE NAJPOPULARNIEJSZY ŚWIECIE – KOMUNIKATU KIERUNEK „EUROPA TURYSTYCZNY – NA NOWE RAMY POLITYCZNE DLA EUROPEJSKIEGO SEKTORA TURYSTYCZNEGO” ORAZ PROGRAMU „WIZJA PRZYSZŁOŚCI: TURYSTYKA W ROKU 2030” Warszawa 9 marca 2012r. UNWTO NOWA PODSTAWA TRAKTATOWA DLA DZIAŁAŃ UE W ZAKRESIE TURYSTYKI – ART. 195 TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ „1. Unia uzupełnia działania Państw Członkowskich w sektorze turystycznym, w szczególności przez wspieranie konkurencyjności przedsiębiorstw Unii w tym sektorze. W tym celu działania Unii skierowane są na: a) zachęcanie do tworzenia korzystnego środowiska dla rozwoju przedsiębiorstw w tym sektorze; b) wspieranie współpracy między Państwami Członkowskimi, w szczególności przez wymianę dobrych praktyk. 2. Parlament Europejski i Rada, stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, ustanawiają szczególne środki w celu uzupełnienia działań podejmowanych w Państwach Członkowskich służących realizacji celów, o których mowa w niniejszym artykule, z wyłączeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisów ustawowych i wykonawczych Państw Członkowskich.” 2 DOKUMENTY PROGRAMOWE I WYKONAWCZE Na podstawie nowych uprawnień Komisja Europejska przyjęła dokumenty programowe i wykonawcze: 1. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Europa – najpopularniejszy kierunek turystyczny na świecie – nowe ramy polityczne dla europejskiego sektora turystycznego” (KOM(2010)352) z 30.06.2010 2. Dokument wykonawczy Komisji Europejskiej: „Zapewnienie właściwej realizacji Komunikatu w sprawie turystyki (KOM(2010)352 . Plan realizacji” z 26.09.2011 (wersja aktualna) 3 EUROPEJSKI SEKTOR TURYSTYCZNY I JEGO ZNACZENIE DLA GOSPODARKI • • • • • • Potencjał stymulowania wzrostu gospodarczego i zatrudnienia Zatrudnia 5,2 % siły roboczej UE Wytwarza ponad 5% PKB UE i wskaźnik ten rośnie Na rynku turystycznym w UE działa ponad 1,8 mln przedsiębiorstw, z których większość to MŚP Szczególnie ważny dla rozwoju peryferyjnych regionów wysokogórskich, nadmorskich i wyspiarskich oraz dla aktywizacji zatrudnienia wśród młodych 90% podróży turystycznych obywateli UE odbywa się w granicach UE, 77% to podróże wewnątrzkrajowe* * Eurostat, Statistics in Focus, 49/2011 4 EUROPA NA TLE TRENDÓW W TURYSTYCE ŚWIATOWEJ Europa najpopularniejszym kierunkiem turystycznym na świecie (50,7% wszystkich przyjazdów w skali globalnej w 2010r.)* W 2010r. 476,6 mln przyjeżdżających* W ciągu 20. ostatnich lat rosnąca konkurencja ze strony krajów Azji i Pacyfiku (już 22% udziału w światowym rynku przyjazdów turystycznych w 2010r., prognozowane 30% w 2030r.)** Pięć krajów UE w pierwszej „10” najchętniej odwiedzanych krajów świata. Francja na miejscu 1.* Niemcy krajem największej emisji turystycznej na świecie* *dane z UNWTO Tourism Highlights, 2011 ** prognoza UNWTO 5 WYZWANIA DLA EUROPEJSKIEJ TURYSTYKI Ustabilizowanie wzrostu po okresie spowolnienia od 2008r. w wyniku pogorszenia koniunktury (światowy kryzys finansowy, wybuch wulkanu Eyjafjoll) Dostosowanie sektora do wzrostu popytu na usługi turystyczne w grupie wiekowej 65+, która w 2020r. stanowić będzie 20% społeczeństwa Utrzymanie pozycji turystycznego kierunku nr 1. na świecie wobec rosnącej konkurencji w szczególności ze strony państw Azji i Pacyfiku. Sprostanie zmianom jakie niesie rozwój nowych technologii informatycznych w turystyce (szczególnie MŚP mogą mieć trudności z adaptacją i potrzebują wsparcia) 6 PLANOWANE DZIAŁANIA Zaplanowano 21 działań w ramach czterech priorytetów: 1. Stymulowanie konkurencyjności sektora turystycznego w Europie 2. Wspieranie rozwoju zrównoważonej i odpowiedzialnej turystyki wysokiej jakości 3. Konsolidacja wizerunku i widoczności Europy jako zbioru zrównoważonych kierunków turystycznych wysokiej jakości 4. Pełne wykorzystanie potencjału różnych obszarów polityki i instrumentów finansowych UE na rzecz rozwoju turystyki 7 PRZEGLĄD DZIAŁAŃ NA RZECZ STYMULOWANIA KONKURENCYJNOŚCI EUROPEJSKIEGO SEKTORA TURYSTYCZNEGO Promowanie zróżnicowania świadczonych usług turystycznych • Zachęcanie do różnicowania oferty turystycznej poprzez tworzenie m.in. europejskich szlaków kulturowych, rowerowych, pielgrzymkowych. Instrument - Działanie Przygotowawcze „Zrównoważona turystyka” 20092011 • Zapewnienie zauważalności i promocja różnych tematycznych produktów i usług m.in. poprzez coroczne imprezy cykliczne: Europejski Dzień Turystyki oraz Europejskie Forum Turystyczne Rozwój innowacyjności w branży turystycznej • Stworzenie platformy „Technologie informatyczne i komunikacyjne w turystyce” dla podmiotów z sektora turystycznego • Przygotowanie Komunikatu Komisji w sprawie handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego z uwzględnieniem problematyki turystyki 8 PRZEGLĄD DZIAŁAŃ– CD. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych • Promowanie możliwości wsparcia szkoleń w sektorze turystyki oraz określenie potrzeb sektora turystyki w zakresie umiejętności, ze szczególnym naciskiem na MŚP • Określenie i ocena możliwości wsparcia w ramach różnych instrumentów finansowych w UE oraz stworzenie kompleksowego dokumentu z informacjami o istniejących możliwościach podnoszenia kwalifikacji dla przedsiębiorców Działania na rzecz przedłużenia sezonu turystycznego • Utworzenie mechanizmu dobrowolnej, pozasezonowej wymiany turystycznej między państwami członkowskimi. Instrument – działania przygotowawcze CALYPSO 2009-2011, • Planowane uruchomienie platformy internetowej ułatwiającej koordynację strony popytowej i podażowej 9 PRZEGLĄD DZIAŁAŃ – CD. Stworzenie jednolitej bazy wiedzy społeczno-ekonomicznej dla sektora turystyki • Utworzenie „Wirtualnego obserwatorium sektora turystyki” w celu koordynacji i rozwoju badań w skali europejskiej • Określenie i ocena możliwości wsparcia w ramach różnych instrumentów finansowych w UE oraz stworzenie kompleksowego dokumentu z informacjami o istniejących możliwościach podnoszenia kwalifikacji dla przedsiębiorców Pobudzanie rozwoju zrównoważonej i odpowiedzialnej turystyki wysokiej jakości • Opracowanie systemu wskaźników oceny zrównoważonego rozwoju ośrodków turystycznych • Kampanie podnoszące świadomość wśród europejskich turystów • Wprowadzenie europejskiego znaku „Turystyka wysokiej jakości” • Opracowanie całościowej „Karty zrównoważonej i odpowiedzialnej turystyki” we współpracy z podmiotami sektora turystycznego • Stworzenie strategii zrównoważonej turystyki przybrzeżnej i morskiej w celu uzyskania większych korzyści dla społeczności lokalnych i przeciwdziałania sezonowości 10 • Zacieśnienie współpracy z państwami BRIC (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny) PRZEGLĄD DZIAŁAŃ – CD. Konsolidacja wizerunku i profilu Europy jako zbioru ośrodków zrównoważonej turystyki wysokiej jakości Promowanie Europy pod jej własną marką jako wiodącego kierunku turystycznego we współpracy z Europejską Komisją Turystyki pod hasłem: „Europa – nigdy niekończąca się podróż” Promocja portalu Visiteurope.com oraz opracowanie nowych treści dla jego nowej wersji uruchomionej w 2009 roku Wspólne działania promocyjne podczas dużych imprez i targów, w tym promocja ośrodków laureatów konkursu na Najlepszą Europejską Destynację Turystyczną (EDEN) oraz współpraca z Europejską Komisją Turystyki Wzmocnienie współpracy UE z międzynarodowymi organizacjami turystycznymi tj. UNWTO, OECD, UNEP, T20 Aktywne monitorowanie środków polityki UE, mających wpływ na turystykę 11 PRZEGLĄD WYBRANYCH INICJATYW Działanie 2009-11 Przygotowawcze „Zrównoważona Turystyka” Celem działania jest zachęcenie do zróżnicowania oferty turystycznej poprzez tworzenie m.in. europejskich szlaków kulturowych, rowerowych, pielgrzymkowych W ramach działania w roku 2009 zorganizowano trzy regionalne warsztaty przygotowawcze trasy rowerowej Euro Velo Na rok 2011 przyznano dofinansowanie dla 6 projektów zakładających utworzenie poszczególnych odcinków planowanej europejskiej trasy rowerowej Euro Velo: - Koordynacja Odcinka Centralnego Euro Velo - Rozwój i Promocja Trasy Euro Velo nr 13 – Szlak Żelaznej Kurtyny, Odcinek Północny (z udziałem podmiotu z Polski) - Szlak Żelaznej Kurtyny – Odcinek Centralny - Rozwój i Strategia Długookresowa i Sieci Promocji i Wdrożenia Szlaku Żelaznej Kurtyny na Odcinku Bałkańskim - Szlak Balkan Velo - Euro Velo 3 – Szlak Św. Jakuba Na rok 2012 zaplanowano przyznanie dotacji dla kolejnych sześciu projektów 12 PRZEGLĄD WYBRANYCH INICJATYW –CD. Działanie Przygotowawcze CALYPSO 2009-11 W projektach bierze udział 8 państw Unii Europejskiej: Włochy, Francja, Hiszpania, Portugalia, Polska, Finlandia, Czechy, Malta, Przyznano dofinansowanie dla czterech projektów: 1. Łatwy Dostęp Do Programów Wymiany 2. Europejskie Podróże Seniorów (projekt aktywizujący turystykę seniorów, uczestniczy w nim Polska) 3. Szanse dla Turystyki Socjalnej w Rekreacji i Wypoczynku 4. Sieć Turystyki Socjalnej Cel: wypracowanie modelu wsparcia dla podróżujących osób z mniej zamożnych grup społecznych i pobudzenie ruchu turystycznego w okresie pozasezonowym 13 PRZEGLĄD WYBRANYCH INICJATYW – CD. Inicjatywa „50 000 turystów” W fazie pilotażowej ma na celu zachęcić 25 000 mieszkańców Ameryki Pd. do odwiedzenia Europy między październikiem 2012 a marcem 2013r. oraz 25 000 Europejczyków do odwiedzenia Ameryki Pd. między majem a październikiem 2013r. W projekcie uczestniczą: rządy (Francja, Włochy, Litwa, Polska, Hiszpania, Argentyna, Brazylia, Chile), linie lotnicze (Air France, Alitalia, British Airways, Iberia, Grupa Lufthansa, TAP Air Portugal) oraz Europejskie Stowarzyszenie Operatorów Turystycznych (ETOA) i Europejskie Stowarzyszenie Agentów Turystycznych i Operatorów Turystycznych (ECTAA). Cel: pobudzenie ruchu turystycznego w okresie pozasezonowym 14 PRZEGLĄD WYBRANYCH INICJATYW –CD. . EDEN – Najlepsze Europejskie Destynacje Turystyczne Tematyczny konkurs prowadzony przez narodowe agencje ds. turystyki od 2006r. Organizatorem konkursu w Polsce jest Polska Organizacja Turystyczna Polskie zwycięskie lokalizacje: 2009 – „Rzeczpospolita Ptasia” – Ujście Warty 2010 – Dolina i Bagna Biebrzy 2011 – Żyrardów – poprzemysłowy zespół miejski 15 WNIOSKI Z KOMUNIKATU Europejska polityka turystyczna potrzebuje nowego impulsu wobec stojących przed nią wyzwań Komunikat określa ramy, dzięki którym europejska turystyka stanie się bardziej konkurencyjna i zrównoważona Wykorzystując nowe uprawnienia UE w zakresie turystyki Komisja rozpoczęła realizację wielu inicjatyw, które będą stanowić uzupełnienie działań podejmowanych przez państwa członkowskie W odniesieniu do wszelkich inicjatyw Komisja będzie prowadzić regularną wymianę poglądów z państwami członkowskimi oraz korzystać z usług Komitetu Doradczego ds. Turystyki 16 „WIZJA PRZYSZŁOŚCI: TURYSTYKA W ROKU 2030” Szeroko zakrojony projekt badawczy kontynuujący prace Światowej Organizacji Turystycznej Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNWTO) nad długookresowymi prognozami rozpoczęte w latach 90.tych XX w. Cele: - Pomoc dla członków UNWTO w procesie tworzenia ich krajowych polityk długoterminowych strategii - Dostarczenie wiedzy o rozwoju turystyki w przyszłości w wymiarze globalnym - Zwiększenie roli UNWTO we wpływaniu na agendę działań podmiotów związanych z turystyką - Stworzenie dokumentu wyjściowego dla innych strategicznych dokumentów, programów i działań UNWTO - Przedstawiono dane z lat 1980-2010 oraz na ich podstawie opracowano prognozy dla lat 2020 i 2030 z uwzględnieniem prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego odnośnie oczekiwanego wzrostu PKB 17 ROZWÓJ RYNKU TURYSTYCZNEGO NA ŚWIECIE 18 Źródło: Wizja przyszłości: Turystyka w roku 2030, UNWTO 2011 UDZIAŁ REGIONÓW W LICZBIE PRZYJAZDÓW TURYSTYCZNYCH 19 Źródło: Wizja przyszłości: Turystyka w roku 2030, UNWTO 2011 UDZIAŁ REGIONÓW W LICZBIE WYJAZDÓW TURYSTYCZNYCH 20 Źródło: Wizja przyszłości: Turystyka w roku 2030, UNWTO 2011 SKALA MIĘDZYNARODOWEGO RUCHU TURYSTYCZNEGO 21 Źródło: Wizja przyszłości: Turystyka w roku 2030, UNWTO 2011 UDZIAŁ GOSPODAREK WSCHODZĄCYCH W CAŁOŚCI RYNKU PRZYJAZDÓW TURYSTYCZNYCH 22 Źródło: Wizja przyszłości: Turystyka w roku 2030, UNWTO 2011 WNIOSKI UNWTO Liczba międzynarodowych przyjazdów turystycznych będzie nadal rosnąć, ale w wolniejszym tempie niż dotychczas. Oczekiwany wzrost o 3,3% w latach 2010-2030, będzie niższy niż odnotowany w latach 1980-2010 wzrost 4,2%. Przyczyny: - W związku z dużymi wartościami bezwzględnymi nawet niższy procentowy wzrost będzie generował duży wzrost w liczbach bezwzględnych, - Wraz z osiąganiem przez gospodarki wysokiego poziomu rozwoju dynamika wzrostu PKB zmniejsza się, - Niższa elastyczność liczby podróżujących w stosunku do wielkości PKB, Koszty transportu będą rosnąć, odwrotnie niż w poprzednim okresie, Wyzwaniem na lata 2010-2030 będzie maksymalizacja ekonomicznych i społecznych korzyści z turystyki przy jednoczesnej redukcji negatywnych skutków ubocznych Cechy turystyki w najbliższej przyszłości: bardziej umiarkowana, bardziej zrównoważona i w większym stopniu zapewniająca integrację społeczną 23 WNIOSKI KOŃCOWE Traktat Lizboński stworzył ramy prawne umożliwiające Unii Europejskiej podjęcie działań wspierających państwa członkowskie w rozwoju turystyki Wobec stopniowego zmniejszania się udziału Europy w światowym rynku turystycznym celem Unii Europejskiej jest utrzymanie pozycji wiodącego kierunku turystycznego na świecie W latach 2010 – 2030 Europa będzie musiała sprostać konkurencji wschodzących gospodarek, w szczególności krajów Azji i Pacyfiku, z wiodącą rolą Chin W planowaniu działań na rynku turystycznym przez UE i państwa członkowskie konieczne jest uwzględnienie takich czynników jak starzenie się populacji, postępująca degradacja środowiska naturalnego, zmiany klimatyczne oraz długofalowe skutki światowego kryzysu finansowego 24 Dziękuję za uwagę. Kontakt: Elżbieta Wyrwicz Z-ca Dyrektora Departamentu Turystyki Ministerstwo Sportu i Turystyki Tel. (22) 244 31 72 E-mail: [email protected] 25
