UNIWERSYTET RZESZOWSKI PLAN PROGRAMU NAUCZANIA
advertisement
UNIWERSYTET RZESZOWSKI PLAN PROGRAMU NAUCZANIA DLA STUDIÓW PIERWSZEGO STOPNIA STACJONARNE KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO Program zatwierdzony na Radzie Wydziału Medycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego w dniu 16 września 2010 r. RZESZÓW 2010 1 Spis treści: STR. Standard nauczania na kierunku studiów: Pielęgniarstwo…………. 4 Plan nauczania na studiach licencjackich, kierunek pielęgniarstwo .. 16 Język angielski …………………………………………………….. Wychowanie fizyczne …………………………………………….. Anatomia człowieka………………………………………………… Fizjologia …………………………………………………………… Genetyka ………….………………………………………………… Psychologia…………………………………………………………. Zdrowie publiczne…………………………………………………... Zdrowie publiczne: Epidemiologia………………………………….. Zdrowie publiczne: Organizacja ochrony zdrowia……………….…. Zdrowie publiczne: Higiena ………………………………………… Biochemia z biofizyką………………………….…………………… Farmakologia……………………………………………………….. Mikrobiologia z podstawami parazytologii ……………………….. Patologia …………………………………………………………… Badania fizykalne …………….……………………………………. Dietetyka…………………………………………………………… Ratownictwo medyczne …………………………………………. Podstawy pielęgniarstwa …………………………………………. 35 37 39 42 45 47 49 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 74 Podstawowa opieka zdrowotna: Pielęgniarstwo środowiskoworodzinne, …………………………………………………………… 86 Technologie informacyjne………………….……………………… Radiologia …………………..…………………………………….. Zdrowie publiczne: Organizacja pracy pielęgniarskiej ………..….. Chirurgia ……………………………………………………………. Pielęgniarstwo chirurgiczne ………………………………………… Interna ……………………………………………………………... Pielęgniarstwo internistyczne……………………………………… Pediatria …………………………………………………………… Pielęgniarstwo pediatryczne …………………………………….... Położnictwo i ginekologia…………….…………………………… Pielęgniarstwo położniczo-ginekologiczne……… ……………... Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna…………………………... Badania w pielęgniarstwie, seminarium licencjackie ……………… Filozofia i etyka zawodu …………………………………………... Zakażenia szpitalne ……………………………………………….. 94 96 98 100 102 110 113 121 123 129 131 137 142 144 146 2 Prawo…………….………………………………………………… Pedagogika…………………………………………………………. Socjologia…………………………………………………………… Psychiatria…………………………………………………………… Pielęgniarstwo psychiatryczne……………………………………… Neurologia…………………………………………………………… Pielęgniarstwo neurologiczne……………………………………… Rehabilitacja………………………………………………………… Pielęgnowanie niepełnosprawnych………………………………… Anestezjologia i intensywna terapia ………………………………… Pielęgniarstwo w zagrożeniu życia ……………….………………... Geriatria ……………………………………………………………. Pielęgniarstwo geriatryczne ……………………………………….. Opieka paliatywna…………………………………………………… 150 152 155 157 158 165 167 171 173 179 182 189 190 195 3 Standardy nauczania na kierunku studiów Pielęgniarstwo Studia Zawodowe 1. Rozporządzenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 lipca 2007 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia standardów nauczania dla poszczególnych kierunków studiów i poziomów kształcenia. I. WYMAGANIA OGÓLNE Studia pierwszego stopnia trwają nie krócej niż 6 semestrów. Liczba godzin zajęć i praktyk nie powinna by mniejsza niż 4815. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie powinna być mniejsza niż 180. II. SYLWETKA ABSOLWENTA Absolwent posiada wiedzę ogólną z obszaru nauk medycznych oraz wiedzę szczegółową z zakresu pielęgniarstwa. Absolwent posiada umiejętności: korzystania z aktualnej wiedzy dla zapewnienia bezpieczeństwa i wysokiego poziomu opieki; udzielania świadczeń w zakresie promowania, zachowania zdrowia i zapobiegania chorobom; sprawowania całościowej i zindywidualizowanej opieki nad chorym niepełnosprawnym i umierającym; komunikowania się z otoczeniem w miejscu pracy; organizowania pracy własnej; nawiązywania współpracy w zespołach opieki zdrowotnej oraz inicjowania i wspierania działa społeczności lokalnej na rzecz zdrowia. Absolwent powinien znać język obcy na poziomie biegłości B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umieć posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu pielęgniarstwa. Absolwent jest przygotowany do samodzielnego wykonywania zawodu oraz do pracy w publicznych i niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej, w tym w: szpitalach, zakładach podstawowej opieki zdrowotnej, zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych, ośrodkach opieki paliatywno-hospicyjnej oraz domach opieki społecznej. Podjęcie pracy w szkolnictwie wymaga ukończenia specjalności nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela). Absolwent jest przygotowany do podjęcia studiów drugiego stopnia. III. RAMOWE TREŚCI KSZTAŁCENIA 1. GRUPY TREŚCI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH C. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH Razem Godziny 810 3795 4605 ECTS 40 131 171 4 2. SKŁADNIKI TREŚCI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS godziny A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH Treści kształcenia w zakresie: 1. Anatomia 2. Fizjologia 3. Patologii 4. Badania fizykalnego 5. Biochemii i biofizyki 6. Genetyki 7. Mikrobiologii i parazytologii 8. Zdrowia publicznego 9. Farmakologii 10. Radiologii 11. Psychologii 12. Socjologii 13. Pedagogiki 14. Prawa B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH Treści kształcenia w zakresie: 1. Podstawy pielęgniarstwa 2. Filozofii i etyki zawodu 3. Promocji zdrowia i edukacja zdrowotna 4. Podstawowej opieki zdrowotnej Opieki domowej, Pielęgniarstwa rodzinnego 5. Położnictwa, ginekologii i pielęgniarstwa ginekologicznego 6. Pediatrii i pielęgniarstwa pediatrycznego 7. Interny i pielęgniarstwa internistycznego 8. Chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego 9. Rehabilitacji i pielęgnowania niepełnosprawnych 10. Geriatrii i pielęgniarstwa geriatrycznego 11. Neurologii i pielęgniarstwa neurologicznego 12. Psychiatrii i pielęgniarstwa psychiatrycznego 13. Anestezjologii i pielęgniarstwa w zagrożeniu życia 14. Opieki paliatywnej 15. Ratownictwa medycznego 16. Dietetyki 17. Badań pielęgniarstwie 18. Przedmiot do wyboru a ECTS 40 810 75 75 75 45 45 45 60 105 60 30 60 45 60 30 godziny zajęć teoretycznych 1495 zajęć praktycznych 1100 praktykia 285 90 60 75 80 * 20 120 120 * * 200 60 80 40 90 90 90 60 160 120 120 80 160 160 160 80 75 75 80 80 80 80 75 80 40 75 40 40 45 55 45 90 60 40 * * * * 40 * * * * 1200 ECTS 131 40 godzinom praktyki odpowiada 1 tydzień praktyki 5 3. TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA A. GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH 1. Kształcenie w zakresie anatomii Treści kształcenia: Szkielet człowieka. Rodzaje kości i ich połączenia. Układ mięśniowy. Okolice ciała, ściany tułowia i jamy ciała. Anatomia układu nerwowego - ośrodkowego, obwodowego i autonomicznego. Drogi nerwowe. Śródpiersie. Układ krążenia. Serce. Krążenie duże i małe. Drogi oddechowe. Płuca, opłucna. Układ pokarmowy. Wielkie gruczoły jamy brzusznej. Krążenie wrotne. Otrzewna. Przestrzeń zaotrzewnowa. Nadnercza. Układ moczowy nerki, moczowody, pęcherz moczowy. Narządy płciowe męskie i żeńskie. Narządy zmysłów. Układ chłonny. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: opisu morfologii i topografii kości, mięśni, narządów wewnętrznych, centralnego układu nerwowego oraz zaopatrujących je naczyń i nerwów; posługiwania się wiedzą anatomiczną w wykonywaniu czynności zawodowych. 2. Kształcenie w zakresie fizjologii Treści kształcenia: Funkcje życiowe człowieka. Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. Charakterystyka mięśni szkieletowych i gładkich oraz mięśnia sercowego. Czucie, ruch, percepcja. Aktywacja mózgu, sen, czuwanie. Wyższe czynności ośrodkowego układu nerwowego. Fizjologia układu dokrewnego. Fizjologia serca. Układ naczyniowy, hemodynamika i autoregulacja tkankowego przepływu krwi. Fizjologia układu oddechowego, mechanika i regulacja oddychania. Krążenie płucne i wymiana gazowa. Fizjologia nerek, filtracja nerkowa. Układ renina - angiotensyna. Produkcja moczu. Regulacja równowagi wodnoelektrolitowej i kwasowo-zasadowej. Układ trawienny - czynności motoryczne i wydzielnicze. Hormony jelitowe. Trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych. Fizjologia układu krwiotwórczego. Przemiana materii. Fizjologia wrażeń zmysłowych. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia zasad prawidłowego funkcjonowania tkanek i narządów człowieka; wyjaśnienia wzajemnego oddziaływania narządów i układów czynnościowych; interpretowania procesów fizjologicznych człowieka w stanie zdrowia; określania podstawowych wielkości fizjologicznych; wykorzystywania fizjologii w wykonywaniu czynno ci zawodowych. 3. Kształcenie w zakresie patologii Treści kształcenia: Objawy patologiczne - zaburzenia krążenia krwi, zmiany wsteczne postępowe, zmiany zapalne i nowotworowe. Dynamika procesu chorobowego. Interpretacja związków przyczynowych zmienionej struktury i funkcji organizmu. Patomorfologia szczegółowa chorób wybranych narządów i układów. Starzenie się organizmu, śmierć . Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozpoznawania podstawowych zaburzeń fizjologicznych; opisu etiopatogenezy najważniejszych jednostek chorobowych z uwzględnieniem patomechanizmu. 4. Kształcenie w zakresie badania fizykalnego Treści kształcenia: Badanie przedmiotowe i podmiotowe niemowląt i dzieci oraz osób dorosłych - stanu psychicznego, stanu ogólnego, skóry, oczu, uszu, jamy ustnej, gardła, szyi, klatki piersiowej, płuc, gruczołów piersiowych, układu sercowo-naczyniowego, brzucha, męskich 6 narządów płciowych, żeńskich narządów płciowych, obwodowego układu krążenia, układu mięśniowo-szkieletowego oraz układu nerwowego. Dokumentacja kliniczna pacjenta. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia i rozpoznawania odrębności w badaniu dziecka i niemowlęcia; wykorzystywania metod i technik w badaniu przedmiotowym i podmiotowym; przeprowadzenia wywiadu; interpretowania dostępnych wyników w badaniu fizykalnym; wykorzystywania wyników do rozpoznawania problemów zdrowotnych; dokumentowania przeprowadzonego badania. 5. Kształcenie w zakresie biochemii i biofizyki Treści kształcenia: Biochemiczne podstawy integralności organizmu ludzkiego. Budowa i funkcje makromolekuł występujących w organizmie ludzkim. Biofizyczne podstawy funkcjonowania organizmu ludzkiego. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: identyfikowania podstawowych procesów zachodzących w żywym organizmie; rozpoznawania budowy i funkcji makromolekuł obecnych w organizmie człowieka. 6. Kształcenie w zakresie genetyki Treści kształcenia: Elementy genetyki klasycznej (prawa Mendla). Elementy embriologii, cytofizjologii i immunologii. Kariotyp człowieka. Dziedziczenie cech sprzężonych z płcią . Środowisko a zmienność organizmu. Mutacje genowe, chromosomowe. Czynniki mutagenne. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia teorii chromosomowej dziedziczenia i cytogenetyki oraz patogenezy aberracji chromosomowych; wyjaśniania najczęstszych zespołów chromosomowych człowieka i wad rozwojowych; identyfikowania płci u człowieka; identyfikowania dziedziczenia cech sprzężonych z płcią. 7. Kształcenie w zakresie mikrobiologii i parazytologii Treści kształcenia: Wprowadzenie do mikrobiologii, wirusologii, bakteriologii i parazytologii. Systematyka drobnoustrojów chorobotwórczych. Morfologia i fizjologia komórki bakteryjnej. Morfologia otoczenia i ciała ludzkiego. Charakterystyka pasożytów wywołujących choroby u człowieka. Chorobotwórczość , drogi szerzenia się zarazków w ustroju. Elementy immunologii i epidemiologii chorób zakaźnych. Profilaktyka chorób zakaźnych (szczepionki, surowice). Pobieranie i wysyłanie materiału do bada mikrobiologicznych. Immunoprofilaktyka chorób zakaźnych. Zagrożenia chorobami zakaźnymi w Polsce i na świecie. Zakażenia HIV, AIDS, wirusowe zapalenie wątroby. Choroby zakaźne przewodu pokarmowego. Neuroinfekcje. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia roli drobnoustrojów w powstawaniu i szerzeniu się chorób zakaźnych; postępowania aseptycznego i antyseptycznego w pracy pielęgnacyjno-leczniczej; pobierania i przesyłania materiałów do badań mikrobiologicznych; stosowania zasad profilaktyki chorób zakaźnych w życiu codziennymi i w pracy zawodowej. 8. Kształcenie w zakresie zdrowia publicznego Treści kształcenia: Higiena człowieka i środowiska. Higiena żywności i żywienia. Higiena nauki i pracy. Zdrowie publiczne kulturowe i społeczne. Ekonomiczne uwarunkowania zdrowia. Zagrożenia ekologiczne i zdrowotne występujące w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. Zagrożenia zdrowotne współczesnych społeczeństw świata. Systemy opieki zdrowotnej struktura organizacyjna, cele, zadania. Rynek usług zdrowotnych. źródła finansowania opieki zdrowotnej. Choroby społeczne. Analiza występowania wybranych chorób. Profilaktyka i prewencja chorób - cele, zadania, formy. Programowe działania na rzecz zdrowia. Struktura i zasoby pielęgniarstwa. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozpoznawania czynników warunkujących zdrowie publiczne; oceny stanu zdrowia ludności na podstawie danych epidemiologicznych i demograficznych; rozpoznawania zagrożeń zdrowotnych występujących w środowisku 7 zamieszkania, nauki i pracy; rozpoznawania działa w zakresie polityki zdrowotnej i społecznej prowadzonej przez państwo; identyfikowania źródeł finansowania opieki zdrowotnej; analizy i oceny stanu zatrudnienia i rozmieszczenia kadr pielęgniarskich; organizowania pracy na własnym stanowisku. 9. Kształcenie w zakresie farmakologii Treści kształcenia: Grupy leków i mechanizmy ich działania. Farmakologia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, układu krążenia, układu oddechowego, układu moczowego, przewodu pokarmowego oraz gruczołów wydzielania wewnętrznego. Krew i środki krwiozastępcze. Objawy uboczne działania leków. Interakcje między lekami. Źródła informacji o lekach. Lekozależność . Środki dezynfekcyjne. Umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą o lekach, o krwi i ośrodkach krwiozastępczych celem bezpiecznego ich podawania; przechowywania leków, krwi i środków krwiozastępczych; rozpoznawania i reagowania w sytuacjach niepożądanego działania; korzystania ze źródeł informacji o lekach; doboru środków dezynfekcyjnych pod kątem skuteczności działania. 10. Kształcenie w zakresie radiologii Treści kształcenia: Diagnostyka radiologiczna - rodzaje, wskazania do badań radiologicznych. Radioterapia - rodzaje, wskazania, opieka nad chorym leczonym radioterapią . Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia idei badań radiologicznych; przygotowywania chorego do badań radiologicznych; rozpoznawania powikłań po badaniu i leczeniu radioterapią ; sprawowania opieki nad chorym po badaniu i leczeniu radioterapią . 11. Kształcenie w zakresie psychologii Treści kształcenia: Osobowo - struktura, mechanizmy, rozwój. Zachowanie człowieka w sytuacjach społecznych. Biopsychospołeczny model zdrowia i choroby. Choroba jako sytuacja trudna. Pomoc psychologiczna w chorobie. Stres a zdrowie. Zależności psychosomatyczne. Teorie, modele i koncepcje komunikacji międzyludzkiej. Style komunikowania. Przekazywanie i przyjmowanie informacji. Wpływ sytuacji jatrogennych na relacje pielęgniarka-pacjent. Specyficzne problemy związane z chorobą oraz niepełnosprawnością . Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wyjaśniania psychologicznych uwarunkowań zdrowia i choroby; identyfikowania problemów i reakcji psychologicznych występujących u ludzi w sytuacjach trudnych i kryzysowych - szczególnie choroby i leczenia; rozumienia istoty stresu i jego wpływu na zdrowie; kreowania właściwej relacji terapeutycznej pielęgniarkapacjent; dokonywania wyboru stylu komunikowania. 12. Kształcenie w zakresie socjologii Treści kształcenia: Społeczny model zdrowia. Systemy wsparcia społecznego - zadania pielęgniarki w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych jednostki i grupy społecznej. Społeczne skutki choroby i niepełnosprawności. Szpital jako system społeczny - modele opieki szpitalnej, satysfakcja z opieki. Strukturalne uwarunkowania ról zawodowych lekarza i pielęgniarki. Socjologiczna problematyka relacji pielęgniarka-pacjent. Społeczne i kulturowe problemy umierania, śmierci i sieroctwa. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wyjaśnienia relacji między strukturami i funkcjami różnych grup społecznych a stanem zdrowia i przyczynami chorób; identyfikowania kulturowych wyznaczników zachowań w zdrowiu i chorobie; identyfikowania subiektywnych wyznaczników jakości życia osób przewlekle chorych, niepełnosprawnych i w starszym wieku; rozumienia modeli opieki szpitalnej i ich funkcji; rozróżniania roli zawodowej lekarza i 8 pielęgniarki; rozumienia uwarunkowań biologicznych, społecznych i kulturowych umierania, śmierci i sieroctwa. 13. Kształcenie w zakresie pedagogiki Treści kształcenia: Wychowanie jako zjawisko społeczne. Środowisko wychowawcze. Filozoficzne podstawy działalności wychowawczej. Cele wychowania jako realizacja wartości osobowych i społecznych. Strategie wychowawcze. Teorie, formy i metody wychowania. Trudności wychowawcze. Kształtowanie środowiska wychowawczego. Edukacja zdrowotna dzieci, młodzieży i dorosłych. Organizacja i metody pracy opiekuńczo-wychowawczej w zakładach opieki. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia zjawiska socjalizacji i wychowania; rozumienia roli środowiska w procesie wychowania; rozpoznawania przydatności teorii, metod i strategii wychowawczych w procesie wychowawczym; wyjaśniania przyczyn trudności wychowawczych; identyfikowania zjawiska przemocy w odniesieniu do dzieci; posługiwania się właściwymi metodami i formami kształcenia w edukacji zdrowotnej dzieci, młodzieży i dorosłych; oceny skuteczności edukacji zdrowotnej. 14. Kształcenie w zakresie prawa Treści kształcenia: System prawa, struktura aktów prawnych, prawa człowieka, wykładnia prawna. Prawo o zakładach opieki zdrowotnej. Prawo ubezpieczeń zdrowotnych. Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej. Przepisy dotyczące samorządu zawodowego. Prawa pacjenta. Odpowiedzialność w zawodach medycznych - cywilna, karna, pracownicza, zawodowa. Elementy prawa pracy. Kształcenie i doskonalenie zawodowe pielęgniarek. Organizacje pielęgniarskie krajowe i zagraniczne. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia, analizowania i interpretowania regulacji prawnych dotyczących zawodu pielęgniarki; wykorzystywania przepisów prawnych w praktyce; różnicowania odpowiedzialności zawodowej - karnej i cywilnej; rozumienia funkcjonowania systemu ochrony zdrowia; planowania możliwości własnego doskonalenia zawodowego. B. GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 1. Kształcenie w zakresie podstaw pielęgniarstwa Treści kształcenia: Uwarunkowania historyczne, teraźniejszość i przyszłość zawodu pielęgniarki. Rola społeczno-zawodowa pielęgniarki. Czynniki wpływające na rozwój pielęgniarstwa. Potrzeby zdrowotne jednostki i ich zaspokajanie. Opieka nad człowiekiem chorym. Modele opieki. Metody gromadzenia informacji - wywiad, obserwacja, pomiar, analiza dokumentacji. Udział pielęgniarki w procesie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji. Proces pielęgnowania jako metoda pracy pielęgniarki. Zasady i techniki postępowania przy wykonywaniu czynności pielęgniarskich. Rola pielęgniarki w zespole opieki zdrowotnej. Teorie pielęgnowania. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: identyfikowania pojęć z zakresu pielęgniarstwa; rozumienia funkcji zawodowych pielęgniarki; rozpoznawania potrzeb zdrowotnych pacjenta; wykorzystywania w praktyce zawodowej wiedzy dotyczącej pielęgnowania; wykonywania czynności pielęgniarskich zgodnie z obowiązującą procedurą ; posługiwania się wywiadem, obserwacją i pomiarami do gromadzenia informacji umożliwiających ocenę stanu pacjenta; współpracy w zespole opieki zdrowotnej; rozpoznawania roli pielęgniarki w zespołach opieki; oceny teorii pielęgnowania. 2. Kształcenie w zakresie filozofii i etyki zawodu pielęgniarki Treści kształcenia: Relacje filozofii z zawodem pielęgniarki. Koncepcje filozoficzne człowieka. Etyka a moralność . Analiza sytuacji moralnej i procesu podejmowania decyzji moralnej. Wartości, normy i oceny moralne. Etyka w praktyce pielęgniarskiej. Kodeks etyki 9 pielęgniarskiej. Współczesne koncepcje etyczne w praktyce pielęgniarskiej. Dylematy etyczne w pracy pielęgniarki - ich rozwiązywanie. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: odnajdywania elementów filozoficznych w etyce zawodu pielęgniarki; analizowania sytuacji moralnych i dylematów etycznych w pracy zawodowej; identyfikowania podstawowych wartości etycznych; wykorzystywania zasad kodeksu etyki zawodowej w praktyce. 3. Kształcenie w zakresie promocji zdrowia Treści kształcenia: Paradygmaty zdrowia. Zachowania zdrowotne i czynniki kształtujące stan zdrowia. Style życia. Promocja zdrowia w systemie opieki zdrowotnej. Ocena stanu zdrowia. Metody kształtowania zachowań zdrowotnych. Rola pielęgniarki w promocji zdrowia. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia i analizowania zachowań umacniających zdrowie lub zagrażających zdrowiu; dokonywania oceny stanu zdrowia pacjenta w kontekście skal, siatek i pomiarów; stosowania elementów epidemiologii opisowej i analitycznej do oceny stanu zdrowia ludności; promowania wzorców zdrowego życia; opracowywania i rozpowszechniania programów promocji zdrowia wśród pacjentów, w rodzinie i w społeczności. 4. Kształcenie w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej Treści kształcenia: Struktura i zakres świadczeń zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej. Zadania zespołu podstawowej opieki zdrowotnej. Rozpoznanie problemów zdrowotnych i społecznych jednostki, rodziny i społeczności lokalnej. Planowanie i realizacja opieki pielęgniarskiej w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. Udział pielęgniarki w realizacji zadań wynikających z programów polityki zdrowotnej. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia struktury, założeń i zadań podstawowej opieki zdrowotnej; identyfikowania form organizacyjnych świadczonych usług przez pielęgniarki środowiskowo-rodzinne ; kontraktowania usług pielęgniarskich; realizowania świadczeń zdrowotnych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej; oceny środowiska nauczania i wychowania pod kątem rozpoznawania problemów zdrowotnych dziecka zdrowego, chorego i niepełnosprawnego w tym środowisku; rozumienia istoty pracy zespołowej w podstawowej opiece zdrowotnej; rozumienia roli pielęgniarki. 5. Kształcenie w zakresie położnictwa, ginekologii i pielęgniarstwa położniczoginekologicznego Treści kształcenia: Zapłodnienie i rozwój zarodka ludzkiego. Planowanie rodziny, metody regulacji poczęć , przygotowanie do rodzicielstwa. Metody diagnostyczne ciąży fizjologicznej i ciąży wysokiego ryzyka. Przygotowanie kobiety w ciąży i jej rodziny do porodu. Opieka okołoporodowa - postępowanie położniczo-pielęgnacyjne w porodzie przedwczesnym, fizjologicznym i powikłanym. Pielęgnacja wcześniaka i noworodka po porodzie. Opieka nad położnicą w połogu fizjologicznym i powikłanym. Patologia narządu rodnego - stany zapalne, zakażenia. Niepłodność . Schorzenia nowotworowe narządu rodnego. Schorzenia nowotworowe gruczołu piersiowego, rak piersi. Problemy zdrowotne kobiet w wieku przekwitania. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia celu i zadań opieki przedkoncepcyjnej; rozpoznawania zmian w organiźmie kobiety w ciąży fizjologicznej; planowania opieki nad kobiet w ciąży fizjologicznej; rozumienia mechanizmu i okresów porodu fizjologicznego; sprawowania opieki nad kobiet w ciąży fizjologicznej; pielęgnowania kobiety po porodzie, wcześniaka noworodka oraz kobiety w schorzeniach ginekologicznych. 6. Kształcenie w zakresie pediatrii i pielęgniarstwa pediatrycznego Treści kształcenia: Hospitalizacja jako sytuacja trudna dla dziecka i jego rodziny. Choroby i stany zagrażające życiu i zdrowiu noworodka i wcześniaka. Wady wrodzone. Etiologia, 10 patogeneza i obraz kliniczny chorób wieku rozwojowego - układu oddechowego, układu krążenia, dróg moczowych, układu pokarmowego oraz krwi. Choroby alergiczne u dzieci metody diagnostyki i terapii. Przygotowanie dziecka do badań diagnostycznych. Pielęgnowanie dziecka chorego - rodzaje i formy wsparcia. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia sytuacji trudnej dla dziecka i rodziny wynikającej z choroby i hospitalizacji; rozpoznawania zagrożeń życia u dziecka w każdym okresie jego życia; identyfikowania wad wrodzonych oraz chorób wieku dziecięcego; przygotowywania dziecka do badań diagnostycznych; pielęgnowania dziecka po badaniach; uczestniczenia w diagnozowaniu i leczeniu dziecka; pielęgnowania dziecka w chorobach: układu oddechowego, układu krążenia, układu pokarmowego, układu moczowego oraz krwi; stosowania różnych form wsparcia społecznego w opiece nad dzieckiem i jego rodzin . 7. Kształcenie w zakresie interny i pielęgniarstwa internistycznego Treści kształcenia: Etiologia, patogeneza, obraz kliniczny i pielęgnowanie chorego w schorzeniach: układu krążenia, serca, naczyń krwionośnych, układu oddechowego, układu pokarmowego ( żołądka, jelit, wielkich gruczołów), wątroby, trzustki, układu moczowego (nerek, pęcherza moczowego), układu kostno-stawowego, mięśni, układu dokrewnego oraz krwi. Udział pielęgniarki w diagnostyce i terapii chorób internistycznych. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia etiologii, patogenezy i objawów chorób: układu krążenia, serca, naczyń krwionośnych, układu oddechowego, układu pokarmowego, wątroby, trzustki, układu moczowego, układu kostno-stawowego, mięśni, układu dokrewnego oraz krwi; uczestniczenia w diagnozowaniu i leczeniu chorych internistycznych; wykorzystywania wiedzy klinicznej w rozpoznawaniu problemów zdrowotnych i pielęgnowaniu chorych w schorzeniach internistycznych. 8. Kształcenie w zakresie chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego Treści kształcenia: Urazy narządu ruchu: rany, stłuczenia, złamania, skręcenia - przyczyny, metody postępowania diagnostyczno-terapeutycznego. Pielęgnowanie chorego po urazach mechanicznych i termicznych. Przygotowanie chorego do chirurgicznych badań diagnostycznych. Zakażenia w chirurgii. Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym. Przygotowywanie chorego do zabiegu operacyjnego w chirurgii jednego dnia. Wybrane zagadnienia z chirurgii narządowej. Pielęgnowanie chorego po zabiegu operacyjnym z uwzględnieniem rodzaju znieczulenia. Metody operacyjne w ramach chirurgii ogólnej i urazowej. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia specyfiki pracy pielęgniarki w chirurgii i w zespole chirurgicznym; przygotowania chorego do zabiegu w zależności od schorzenia chirurgicznego; rozpoznawania urazów narządu ruchu; zaopatrywania ran; zakładania unieruchomienia koń czyny w złamaniach i skręceniach; pielęgnowania chorego po amputacji; przygotowywania chorego do badań diagnostycznych w zakresie chirurgii ogólnej i urazowej; pielęgnowania chorego po wykonaniu badań ; interpretowania wyników podstawowych badań w kontekście oceny zagrożeń stanu zdrowia i życia chirurgicznie chorego; przygotowywania chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym; pielęgnowania chorego po zabiegach operacyjnych z uwzględnieniem rodzaju znieczulenia i metody operacyjnej; zapobiegania chirurgii. i pielęgnowania niepełnosprawnych 9. Kształceniezakażeniom w zakresiewrehabilitacji Treści kształcenia: Rodzaje niepełnosprawności. Problemy psychospołeczne osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Współpraca z człowiekiem niepełnosprawnym, jego środowiskiem oraz instytucjami wspierającymi proces rehabilitacji. Cele, zasady i etapy rehabilitacji. Rehabilitacja kompleksowa - lecznicza, zawodowa, społeczna. Zaopatrzenie w sprzęt i pomoce ortopedyczne. Udział pielęgniarki w procesie rehabilitacji niepełnosprawnych. 11 Metody i techniki usprawniania chorych. Integracja osoby niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania, pracy, edukacji i wychowania. Rehabilitacja osób niedowidzących. Rehabilitacja osób z uszkodzeniem narządu ruchu. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: określania rodzaju niepełnosprawności oraz celów, etapów i zasad rehabilitacji; rozumienia roli i zadań pielęgniarki w rehabilitacji osób niepełnosprawnych; określania warunków wpływających na skuteczność rehabilitacji niepełnosprawnych; określania zakresu niepełnosprawności; doradzania niepełnosprawnym i ich rodzinom w zakresie zaopatrzenia w sprzęt i pomoce ortopedyczne; stosowania technik i metod usprawniających funkcjonowanie osób niedowidzących i z uszkodzeniem narządu ruchu; współpracy z zespołem terapeutycznym oraz pacjentem i jego rodzin w procesie rehabilitacji. 10. Kształcenie w zakresie geriatrii i pielęgniarstwa geriatrycznego Treści kształcenia: Proces starzenia w aspekcie biologicznym, psychologicznym i socjoekonomicznym. Cechy fizjologiczne i psychologiczne człowieka w wieku podeszłym. Problemy zdrowotne i psychospołeczne osób w starszym wieku. Etiopatogeneza, przebieg, leczenie i profilaktyka chorób wieku starszego - cukrzycy, chorób serca, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, zespołów otępiennych, zespołu Parkinsona, depresji. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia procesu starzenia w aspekcie biopsycho-społeczno-ekonomicznym; wykorzystywania odrębności fizjologicznych i psychologicznych człowieka w wieku podeszłym do planowania opieki; rozpoznawania etiopatogenezy przebiegu chorób wieku podeszłego; leczenia chorób wieku podeszłego; doboru metod i sposobów pielęgnowania osób w wieku podeszłym w zależności od oceny stanu biopsycho-społecznego. 11. Kształcenie w zakresie neurologii i pielęgniarstwa neurologicznego Treści kształcenia: Etiopatogeneza zaburzeń neurologicznych. Metody diagnostyczne w neurologii. Zaburzenia podstawowych funkcji życiowych: krążenia, oddychania oraz wiadomości - ich wpływ na funkcje układu nerwowego. Zaburzenia czucia, ruchu i napięcia mięśniowego. Wady wrodzone i nabyte układu nerwowego. Choroby naczyniowe mózgu. Urazy mózgu i uszkodzenia rdzenia kręgowego. Choroby demielinizacyjne. Guzy mózgu. Choroby mięśni i nerwów obwodowych. Pielęgnowanie chorych w schorzeniach układu nerwowego. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia etiopatogenezy zaburzeń neurologicznych; przygotowania chorego do badań diagnostycznych w neurologii; zapewniania opieki po wykonaniu badań ; oceny zaburzeń funkcji życiowych u chorego neurologicznie; stosowania skal do oceny stanu wiadomości chorego; pielęgnowania chorego z zaburzeniami czucia, ruchu i napięcia mięśniowego; pielęgnowania chorego ze schorzeniami układu nerwowego, z chorób naczyń mózgu, z guzem mózgu oraz z chorobami demielinizacyjnymi. 12. Kształcenie w zakresie psychiatrii i pielęgniarstwa psychiatrycznego Treści kształcenia: Rodzaje, etiologia i patogeneza zaburzeń psychicznych. Obraz kliniczny zaburzeń psychicznych. Metody diagnostyki i terapii w psychiatrii. Specyfika opieki nad chorym psychicznie. Komunikowanie z chorym z zaburzeniami psychicznymi. Udział pielęgniarki w profilaktyce, diagnozowaniu i kompleksowej terapii chorób psychicznych z uwzględnieniem farmakologii, psychoterapii i terapii zajęciowej. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia uwarunkowań chorób psychicznych; interpretowania zachowań chorego w relacji do objawów psychopatologicznych; oceny możliwości nawiązania kontaktu z pacjentem; komunikowania się z chorym i jego rodzin ; przeprowadzenia psychoedukacji pacjenta i treningu umiejętności społecznych; zapewnienia bezpieczeństwa choremu; zapewnienia opieki choremu. 12 13. Kształcenie w zakresie anestezjologii i pielęgniarstwa w zagroż eniu życia Treści kształcenia: Anestezja. Przygotowanie pacjenta do znieczulenia. Pielęgnacja pacjenta po znieczuleniu. Reanimacja krążeniowo-oddechowa. Intensywny nadzór bezprzyrządowy i przyrządowy rozpoznanie stanu zagrożenia życia. Opieka nad chorym nieprzytomnym. Ostre stany choroby - wstrząs, ostra niewydolność krążenia, ostra niewydolność układu oddechowego, ostra niewydolność nerek, zatrucia, urazy wielonarządowe. Pielęgnowanie chorego z dostępem naczyniowym żylnym i tętniczym. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: przygotowania chorego do znieczulenia; pielęgnowania chorego po znieczuleniu; rozpoznawania stanu zagrożenia życia; wykonywania zabiegów ratujących życie choremu; obsługi sprzętu i aparatury monitorującej i leczniczej; zapewnienia opieki choremu w stanie zagrożenia życia; wykonywania badań biochemicznych; interpretowania wyników badań w celu rozpoznania zaburzeń . 14. Kształcenie w zakresie opieki paliatywnej Treści kształcenia: Opieka paliatywna i hospicyjna. Objawy występujące u chorych z zaawansowanym procesem nowotworowym. Komunikowanie się z chorym i jego rodziną . Wsparcie dla rodziny w okresie choroby i żałoby. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: identyfikowania form opieki paliatywnej; rozpoznawania i rozwiązywania problemów zdrowotnych chorego z nowotworem; towarzyszenia choremu i jego rodzinie w okresie choroby, umierania i śmierci. 15. Kształcenie w zakresie ratownictwa medycznego Treści kształcenia: Organizacja i funkcjonowanie systemu Ratownictwa Medycznego w Polsce i na świecie. Współczesne zagrożenia pochodzenia naturalnego i technicznego. Zabezpieczenie medyczne katastrof. Segregacja medyczna w katastrofach. Ocena stanu pacjenta na postawie prostych parametrów życiowych. Postępowanie ratownicze w zdarzeniach masowych i katastrofach oraz w sytuacjach szczególnych - skażenia: chemicznego, radiacyjnego i biologicznego. Przygotowanie pacjenta do transportu. Współpraca z jednostkami ratownictwa medycznego. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia organizacji i funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego; określania zagrożeń masowych; dokonywania segregacji poszkodowanych w katastrofach lub zdarzeniach masowych; oceny stanu poszkodowanego; stosowania procedur zabezpieczenia medycznego w sytuacji katastrof; przygotowywania chorego do transportu i zapewnienia mu bezpiecznego transportu. 16. 16. Kształcenie Kształcenie w w zakresie zakresie dietetyki dietetyki Treści kształcenia: Ocena stanu od żywienia i sposobu żywienia. Niedożywienie i jego następstwa. Żywienie dojelitowe i pozajelitowe. Elementy żywienia dietetycznego - rodzaje diet. Zróżnicowanie diet dzieci i dorosłych. Żywienie człowieka w różnych stanach chorobowych. Żywienie chorych ze zwiększonym katabolizmem. Udział pielęgniarki w leczeniu żywieniowym. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: oceny stanu odżywienia z wykorzystaniem metod antropometrycznych i biochemicznych; przeprowadzania wywiadu żywieniowego; wyjaśniania rodzaju i następstw niedożywienia; dostosowywania żywienia do potrzeb i wymagań chorych; monitorowania chorego żywionego dojelitowo i pozajelitowo; przekazywania choremu informacji dotyczących żywienia. 17. Kształcenie w zakresie badań w pielęgniarstwie Treści kształcenia: Przedmiot, cel i obszar badań w pielęgniarstwie. Etapy postępowania badawczego. Metody i techniki badań . Zasady interpretowania danych empirycznych. Zasady wnioskowania. Konstrukcja opracowań i projektów. Etyka w badaniach. Elementy prawa autorskiego. Ochrona własności intelektualnej. 13 Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: określania obszaru badań w pielęgniarstwie; przygotowywania i wykonywania projektu badawczego zgodnie z procedurą badawczą ; określania celu badań i problemów badawczych; doboru metod, technik i narzędzi badawczych; oceny wyników badań ; analizy tekstu fachowego; korzystania z literatury fachowej; postępowania zgodnego z zasadami etyki w badaniach. 18. Kształcenie w zakresie zakażeń szpitalnych (a), języka migowego (b) lub zdrowia psychicznego (c) (a) Treści kształcenia: Epidemiologia zakażeń szpitalnych - źródła i rezerwuar drobnoustrojów w środowisku szpitalnym, drogi szerzenia się zakażeń , zapobieganie i zwalczanie zakażeń szpitalnych. Kontrola zakażeń szpitalnych. Organizacja zespołów. Dezynfekcja jako element zapobiegania zakażeniom szpitalnym. Sterylizacja jako element zwalczania zakażeń szpitalnych. Zakażenia łożyska krwi, zakażenia uogólnione, szpitalne zapalenie płuc i dolnych dróg oddechowych, zakażenia dróg moczowych, zakażenia grzybicze. Monitorowanie zakażeń , analiza epidemiologiczna. Badanie pacjenta przyjętego na oddział. Zasady pobierania materiału do badań bakteriologicznych - wydzieliny z drzewa oskrzelowego, moczu, krwi. Bakteriologiczna analiza bieżąca i okresowa. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozpoznawania i rejestracji zakażeń szpitalnych; analizy przyczyn występowania zakażeń szpitalnych; ochrony pacjentów, siebie i współpracowników przed zakażeniami. (b) Treści kształcenia: Język migowy w zakresie terminologii medycznej. Porozumiewanie się z osobą głuchoniemą . Znaki daktylograficzne - statyczne, dynamiczne, liczbowe, ideograficzne. Zbieranie informacji o pacjencie. Informowanie pacjenta o postępowaniu diagnostycznym. Podstawowe zabiegi pielęgnacyjne. Powiadamianie rodziny i wzywanie pomocy. Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: nawiązywania kontaktu z osobą głuchoniemą ; gromadzenia podstawowych informacji o stanie zdrowia pacjenta; informowania osoby głuchoniemej o proponowanych i podejmowanych działaniach medycznych. (c) Treści kształcenia: Zdrowie psychiczne jako funkcja rozwoju psychicznego. Konstrukcje osobowości - ich wpływ na zdrowe zachowanie. Emocje a zdrowe zachowanie. Efektywne komunikowanie a zdrowe zachowanie. Promocja zdrowia psychicznego Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozpoznawania potrzeb w zakresie zdrowia psychicznego; analizowania emocji własnych oraz emocji innych osób; konstruktywnego radzenia sobie ze stresem; propagowania zdrowego życia; podejmowania działa z zakresu promocji zdrowia psychicznego. IV. PRAKTYKI Zajęcia praktyczne i praktyki powinny odbywa się w zakładach opieki zdrowotnej oraz w placówkach nauczania i wychowania. Powinny one obejmować kształcenie i doskonalenie umiejętności niezbędnych do uzyskania kwalifikacji zawodowych. V. INNE WYMAGANIA 1. Programy nauczania powinny przewidywać. zajęcia z zakresu wychowania fizycznego - w wymiarze 60 godzin, którym można przypisać do 2 punktów ECTS; języków obcych - w wymiarze 120 godzin, którym należy przypisać 5 punktów ECTS; technologii informacyjnej - w wymiarze 30 godzin, którym należy przypisać 2 punkty ECTS. Treści kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy 14 technik informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika menedżerska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i przetwarzanie informacji - powinny stanowi co najmniej odpowiednio dobrany podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego Certyfikatu Umiejętności Komputerowych (ECDL - European Computer Driving Licence). 2. Programy nauczania powinny obejmować, co najmniej jeden z zakresów kształcenia wyszczególnionych w punkcie 18 treści kierunkowych. 3. Egzamin dyplomowy, po złożeniu pracy dyplomowej, powinien obejmować sprawdzenie zasobu wiedzy i umiejętności praktycznych. 4. Uczelnia może realizować program bez udziału nauczyciela akademickiego w grupie treści podstawowych po 15 godzin i w grupie treści kierunkowych po 30 godzin z każdego zakresu. ZALECENIA Wskazana jest znajomość języka angielskiego . 15 PLAN I PROGRAM NAUCZANIA NA STUDIACH LICENCJACKICH KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO PLAN NAUCZANIA NA STUDIACH LICENCJACKICH KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO UNIWERSYTET RZESZOWSKI Wydział Medyczny Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu 16 PLAN STUDIÓW I STOPNIA KIERUNEK: PIELĘGNIARSTWO – studia stacjonarne od roku akademickiego 2010/2011 ‐ łącznie 4 815 godzin zgodnie z Rozporządzeniem z dnia 12 lipca 2007 r. Rada Wydziału Medycznego– 10 czerwca 2010 r. I ROK RAZEM ZAJĘCIA TEORETYCZNE Lp. Przedmiot Wykłady Ćwiczenia audy labo t. rato ryjn e I II Samoks Zajęcia zta Semi łcenie teoretyczne naria ***Zajęcia praktyczne Praktyki zawodowe RAZEM Zajęcia Zajęcia praktyczne Ćwiczenia w i praktyka placówkach Wakacyjne zawodowa ochrony i zdrowia z międzysem nauczycielem eakademickim Forma zaliczenia Punkty ECTS OGÓŁEM -stralne I II I II I II I II I II I II I II I II I II I II PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 1. Język obcy - - 3 0 3 0 - - - - - 30 30 - - - - - - 30 30 60 Zalicz * Zalicz* 2, 5 2. Wychowanie fizyczne - - 3 0 3 0 - - - - - 30 30 - - - - - - 30 30 60 Zalicz * Zalicz* 2 - 4 - 0 - - - 15 - 75 - - - - - - - 75 - 75 Egzami n PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 1. 20 Anatomia 5 17 2. Fizjologia 15 15 1 1 5 5 - - - - 15 30 45 - - - - - - 30 45 75 3. Genetyka - 30 - - - - - 15 - 45 - - - - - - - 45 45 4. Psychologia - - - - - - - - - - - - 10 40 40 - 60 1 0 5. Zdrowie publiczne - - 1 - 5 - - - - - - - - - - - 5 - 20 - - - - - - - 20 - - - - - - - - - - - 5 25 Egzami n 4 Zalicz* 15 - - - - - - 5 - 20 - - - - - - - 20 - Zalicz* - 20 - - - - - - - - 20 - - - - - - - 20 - Zalicz* - - - - - - - - - - - - - - 15 3 85 - 7. 1 Zalicz* - 25 20 6. Zalicz* - - 20 Zalicz* Egzamin 5 - - 5 20 20 Zalicz* Biochemia i biofizyka - 15 - - - - - - - 8 - 23 23 - 15 - - - - - - - 7 - 22 22 Farmakologia 20 - 2 5 - - - - 15 - 60 - - - - - - - 60 - Zalicz * 45 2 Zalicz* 60 Egzami n 4 18 8. 9. Mikrobiologia i parazytologia - 25 - - 5 - 30 - 30 - 20 - - 10 - 30 - 30 - Patologia 30 30 - - - 32 5 32 75 Egzamin 45 Zalicz* - 43 - 15 - 45 - 45 PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I PRAKTYKI ZAWODOWE 1. 30 30 - - 4 9 - **Podstawy 5 0 pielęgniarstwa - 20 75 140 - 80 - 40 - 120 - 120 335 Zalicz* Zalicz* 2. Dietetyka - - - 1 5 - - - - 30 - 45 - - - - - - - 45 45 - Zalicz* 2 3. Ratownictwo Medyczne - 10 - 1 5 - - - - 30 - 55 - - - - - - - 55 55 - Zalicz* 2 4. Podstawowa Opieka Zdrowotna 20 - 2 5 - - - - 30 - 75 - 120 - 200 - 320 - 395 395 - RAZEM - 205 21 0 - - 43 - - Zalicz* - Badania fizykalne - 60 2 8 10. - 7 Zalicz* - 3 - 0 1 1 4 1 - 6 3 5 2 5 0 0 16 (13+3) Egzamin 9 (3+6) 60 20 0 445 690 - 200 - 240 - 440 370 795 157 5 66, 5 I rok – ogółem Zajęcia teoretyczne – 1135 godzin ( w tym Samokształcenie – 260 godzin) Zajęcia praktyczne- 200 godzin Praktyka zawodowa – 240 godzin 2 19 OGÓŁEM: 1575 ZAJĘCIA PRAKTYCZNE - 200 godzin 3 ECTS PIELĘGNIARSTWO - I rok semestr II Zajęcia praktyczne zblokowane w grupach 6 – 8 osobowych pod kierunkiem nauczyciela w oddziałach szpitalnych z zakresu przedmiotu: Podstawy Pielęgniarstwa – 80 godzin /2 tygodnie/ 2 ECTS w Oddziałach Opieki Długoterminowej. Podstawowa Opieka Zdrowotna – 40 godzin / 1 tydzień/ 1 ECTS – Zakłady Opieki Zdrowotnej PRAKTYKA ZAWODOWA – 40 godzin 1 ECTS – termin realizacji po zakończeniu zajęć praktycznych z danego przedmiotu: PIELĘGNIARSTWO - I rok semestr II Praktyka zawodowa z przedmiotu: Podstawy pielęgniarstwa ( 40 godzin) / 1 tydzień/ 1 ECTS w Oddziałach Opieki Długoterminowej. 20 STUDIA I STOPNIA II ROK RAZEM ZAJĘCIA TEORETYCZNE Lp. Przedmiot Praktyki zawodowe Zajęcia praktyczne I I I I I I II I II I II I II PRZEDMIOTY KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO 1 - 30 3 Język obcy 0 - - - - - 30 30 - - - - 2 - PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 1. Radiologia II I I I I Zajęcia I Punkty OGÓŁEM II I II - - 30 30 I II 60 Zalicz.* Egzam 2, 5 in - Zalicz * 10 - 2 0 - - - - - - 30 - - - - - - - 30 30 15 - - - - - - 15 - 30 - - - - - - - 30 30 - Forma zaliczenia ECTS Zajęcia praktyczne i praktyka zawodowa Ćwiczenia Zajęcia w Semi Samoks teoretyczne placówkach Wakacyjne i Wykłady Ćwiczenia audyt labor nari ztałceni międzysemeochrony . atory a e zdrowia z -stralne jne nauczyciele m akademicki m I Technologie informacyjne RAZEM Zalicz.* 21 2 1 2. Zdrowie publiczne - - - - - - - - - - - - - - - - 20 20 20 20 1 - Zalicz* PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I PRAKTYKI ZAWODOWE 1. - - - 6 - - - 10 ** Podstawy 0 Pielęgniarstwa 70 2. Chirurgia i 30 10 20 - - - 80 - 15 - 45 - - - - - 15 - 45 - - 120 - 160 15 - 45 - - - - - 15 - 45 - - 120 - 160 15 - 45 - 15 - 45 - 15 - 30 - - - - 280 150 - 150 45 - 45 280 370 45 - 45 280 370 45 - 125 240 410 30 - Egzami n 6 (3+3) 12 Zalicz* Egzamin (5+7) Pielęgniarstwo chirurgiczne 3. Interna i 30 10 20 - 280 12 Zalicz* Egzamin (5+7) Pielęgniarstwo internistyczne 4. Pediatria i 30 10 20 80 80 80 80 80 240 13 Zalicz* Egzamin (5+8) Pielęgniarstwo pediatryczne 5. Położnictwo, 15 22 Ginekologia i 15 15 - 30 - 80 - 40 - 120 - 150 - Egzami n Pielęgniarstwo położniczo – ginekologiczne 6. Promocja zdrowia 10 - 7. Badania w pielęgniarstwie 15 - 15 - - - - - 8. Filozofia i 20 - Przedmiot do wyboru: - - - - - - - - 1 0 15 30 - 60 - 5 - 20 - 5 - 20 - 5 - 20 - Zalicz* 20 - Zalicz* 15 - 15 30 - 30 15 - 60 - 60 90 Zalicz* 7 - 60 60 Zalicz* 3 780 104 1905 5 20 - 2 5 - 30 - - - - - - 30 - 60 205 95 11 7 6 0 5 0 - 1 0 18 5 65 560 245 - - - - 20 - - - - 20 (3+3) 80 15 etyka zawodu pielęgniarki 9. 6 180 80 Egzami n 55 3 3 Zalicz* Zalicz* Zakażenia szpitalne RAZEM 180 320 200 400 220 800 71, 5 23 II rok – ogółem Zajęcia teoretyczne– 805 godzin (w tym Samokształcenie – 250 godzin) Zajęcia praktyczne- 400 godzin Praktyka zawodowa – 600 godzin OGÓŁEM: 1905 ZAJĘCIA PRAKTYCZNE ‐ 400 godzin 13 ECTS PIELĘGNIARSTWO - II rok semestr III Zajęcia praktyczne zblokowane w grupach 6‐8‐osobowych pod kierunkiem nauczyciela z zakresu przedmiotu: Położnictwo, ginekologia i piel. poł.-ginek.: 80 godz. /2 tygodnie/ [ 2. ECTS] na oddziale położniczo - ginekologicznym Promocja zdrowia: 20 godz./ 3 dni/ [1 ECTS] – placówka POZ, gabinet w środowisku nauczania i wychowania/poradnia rodzinna Pediatria i piel. pediatryczne: 80 godz. /2 tygodnie / [2 ECTS] - oddział pediatrii 24 PIELĘGNIARSTWO - II rok semestr IV Zajęcia praktyczne zblokowane w grupach 6‐8‐osobowych pod kierunkiem nauczyciela z zakresu przedmiotu: Chirurgia i piel. chirurgiczne: 120 godz. /3 tygodnie / [3 ECTS] oddział chirurgii ogólnej Interna i piel. internistyczne: 120 godz. /3 tygodnie / 3 ECTS] oddział chorób wewnętrznych Pediatria i piel. pediatryczne: 80 godz. /2 tygodnie / [2 ECTS] oddział pediatrii PRAKTYKA ZAWODOWA Praktyka zawodowa ‐ ( 600 godzin) [ 15 ECTS] – termin realizacji po zajęciach praktycznych z danego przedmiotu PIELĘGNIARSTWO - II rok semestr III Położnictwo, ginekologia i piel. poł.-ginek.: 40 godzin/ 1 tydzień/ 1 ECTS PIELĘGNIARSTWO - II rok semestr IV Chirurgia i piel. chirurgiczne: 160 godz./ 4 tygodnie / 4 ECTS oddział chirurgii 25 Interna i piel. internistyczne: 160 godz. / 4 tygodnie/ 4 ECTS oddział internistyczny Pediatria i piel. pediatryczne: 160 godz. / 4tygodnie / 4 ECTS oddział pediatrii Podstawy pielęgniarstwa: 80 godz. /2 tygodnie/ 2 ECTS - Zakłady Opieki Długoterminowej, Oddział Chorób Wewnętrznych 26 STUDIA I STOPNIA III ROK RAZEM ZAJĘCIA TEORETYCZNE Lp. Przedmiot Wykła dy Ćwiczenia Semin aria audyt lab. . I II Samok ształce nie I II I I I I II I - - - - II Praktyki zawodowe Zajęcia praktyczne RAZEM Zajęcia ECT Zajęcia praktyczne Ćwiczenia w Zajęcia i praktyka placówkach teoretyczne Wakacyjne i zawodowa ochrony zdrowia z międzyseme nauczyciele m -stralne akademicki m I II I II I II 15 - 30 - - - - - - 60 - - - - - - I Punk Forma zaliczenia OGÓŁEM II I II I - - 30 - 30 - - - - 60 60 - - - 45 - 45 45 - 150 - II PRZEDMIOTY PODSTAWOWE 1. Prawo 15 - - 2. Pedagogika - - - - - - - - 3. Socjologia 30 - - - - - - 15 - 45 - 15 - 30 - 15 - 45 - 45 PRZEDMIOTY KIERUNKOWE I PRAKTYKI ZAWODOWE 1 15 Psychiatria i 10 Pielęgniarstwo psychiatryczne 2 0 15 80 - 40 - 120 - Zalicz.* 1 Egzami 3 n Zalicz* - 1 6 195 Egzamin 27 (3+3) 2 Neurologia i 30 5 1 0 Pielęgniarstwo neurologiczne 3 Rehabilitacja i 1 0 Pielęgnowanie niepełnosprawnyc h 4 Anestezjologia i 15 - - 15 45 - 15 - 30 - 80 - 80 - 160 45 - 190 - 7 235 Egzamin 10 10 15 - 15 15 - 25 - 15 - 35 - - 15 - 45 - - - - 30 - 15 80 40 - - 80 40 160 - 25 - 35 160 45 - 80 110 220 155 Zalicz* Geriatria i Egzami 6 n (2+4) Zaliczeni e 5 (3+2) Egzami n Pielęgniarstwo w zagrożeniu życia 5 (3+4) - 20 - 10 15 - 15 - 15 - 35 - 15 - 40 - 80 - 80 - - 45 - 40 - 40 - 80 - 35 160 - 200 235 - - 125 - 125 Egzamin - Egzami 7 n (3+4) Pielęgniarstwo geriatryczne 6 7 Opieka paliatywna - - - - - 30 4 (2+2) Badania w 28 - pielęgniarstwie 10 10 8 Egzamin dyplomowy licencjacki RAZEM - - Zalicz* 15 10 25 - - - - - - - - 385 190 200 200 160 200 360 - - - - - - - 15 5 90 4 30 0 - - 10 10 16 75 5 10 25 - - - 400 910 755 2 35 Egzami n 1665 42 III rok – ogółem Zajęcia teoretyczne – 575 godzin ( w tym Samokształcenie – 260 godzin) Zajęcia praktyczne- 400 godzin Praktyka zawodowa – 360 godzin OGÓŁEM: 1665 Zalicz* 29 ZAJĘCIA PRAKTYCZNE - 400 godzin 12 ECTS PIELĘGNIARSTWO - III rok semestr V Zajęcia praktyczne zblokowane w grupach 6‐8‐osobowych pod kierunkiem nauczyciela z zakresu przedmiotu: Psychiatria i piel. psychiatryczne 80 godz. /2 tygodnie/ [ 2. ECTS]- oddział psychiatryczny Neurologia i piel. neurologiczne 80 godz./2 tygodnie/ [2. ECTS] – oddział neurologiczny Opieka paliatywna 40 godz. /1 tydzień / [1 ECTS] – oddział opieki paliatywnej Podstawowa Opieka Zdrowotna 80 godzin / 2 tygodnie/ 2 ECTS ‐ zakłady podstawowej opieki zdrowotnej PIELĘGNIARSTWO - III rok sem VI Zajęcia praktyczne zblokowane w grupach 6‐8‐osobowych pod kierunkiem nauczyciela z zakresu przedmiotu: Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych 30 80 godz. /2 tygodnie/ 2 ECTS – oddział rehabilitacji medycznej Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia 40 godz. / 1 tydzień/ 1 ECTS – oddział intensywnej opieki medycznej Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne 80 godz. /2 tygodnie/ 2 ECTS – oddział geriatryczny PRAKTYKA ZAWODOWA – 360 godzin 14 ECTS – termin realizacji po zakończeniu zajęć praktycznych z danego przedmiotu: PIELĘGNIARSTWO - III rok semestr V Psychiatria i piel. psychiatryczne 40 godz. /1tydz./ [ 1 ECTS] - oddział psychiatryczny Neurologia i piel. neurologiczne 80 godz./2 tygodnie/ [2. ECTS] – oddział neurologiczny Opieka paliatywna 40 godz. /1 tydzień / [1 ECTS] – oddział opieki paliatywnej 31 Podstawowa Opieka Zdrowotna 80 godzin / 2 tygodnie/ 2 ECTS ‐ zakłady podstawowej opieki zdrowotnej PIELĘGNIARSTWO - III rok sem VI Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych 80 godz. /2 tygodnie/ 2 ECTS – oddział rehabilitacji medycznej Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia 40 godz. / 1 tydzień/ 1 ECTS – oddział intensywnej opieki medycznej Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne 80 godz. /2 tygodnie/ 2 ECTS – oddział geriatryczny Podstawowa Opieka Zdrowotna 120 godzin / 3 tygodnie/ 3 ECTS ‐ zakłady podstawowej opieki zdrowotnej LEGENDA: * - zaliczenie z oceną ** - ćwiczenia w pracowniach demonstracyjnych w grupach 10 osobowych *** - zajęcia praktyczne, ćwiczenia w placówkach ochrony zdrowia z nauczycielem akademickim w grupach 6-8 osobowych Punkty ECTS np. 12 (5+7) – gdzie 12 liczba ogólna ECTS, 5 – liczba ECTS za zajęcia teoretyczne, 7 – ogólna liczba ECTS za ZP i PZ z danego przedmiotu 32 ROK I 33 PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOTÓW I rok studiów Przedmioty kształcenia ogólnego Język angielski ……………………………………………………... Wy chowanie fizyczne ……………………………………………... Anatomia człowieka………………………………………………… Fizjologia …………………………………………………………... Genetyka …………………………………………………………… Psychologia………………………………………………………… Zdrowie publiczne………………………………………………….. Zdrowie publiczne: Epidemiologia………………………………….. Zdrowie publiczne: Organizacja ochrony zdrowia…………………. Zdrowie publiczne: Higiena ………………………………………… Biochemia z biofizyką……………………………………………… Farmakologia……………………………………………………… Mikrobiologia z podstawami parazytologii ………………………. Patologia …………………………………………………………… Badania fizykalne …………………………………………………... Dietetyka…………………………………………………………… Ratownictwo medyczne ……………………………………………. Podstawy pielęgniarstwa …………………………………………… Podstawowa opieka zdrowotna: Pielęgniarstwo środowiskoworodzinne, ………………………………………………………………. STR. 35 37 39 42 45 47 50 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 74 84 34 Przedmiot: JĘZYK ANGIELSKI Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 30+30 = 60 I rok (sem. I i II). 30 +30 = 60 II rok (sem. I i II) Ćwiczenia: 60 + 60 = 120 ETCS – 1,5 + 1 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: cech systemu fonetycznego języka angielskiego zakresu słownictwa wykorzystywanego przez pielęgniarkę w kontaktach zawodowych i pozazawodowych B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: stosowania języka angielskiego w mowie i piśmie, porozumiewania się w codziennym życiu i praktyce zawodowej w języku angielskim, posługiwania się poprawną terminologią medyczną C. Kształtowanie postawy studenta do: - rozwijania możliwości komunikowania się w języku angielskim Treści nauczania: Tematy ćwiczeń: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Autoprezentacja. Czynności dnia codziennego. Praca zawodowa. Podstawy gramatyki języka angielskiego. System opieki zdrowotnej. Terminologia z zakresu anatomii i fizjologii człowieka. Zawody medyczne. Pielęgniarka. Rola i zadania pielęgniarki. Kształcenie pielęgniarek w Europie. Zakres i charakter pielęgnowania. Praktyka zawodowa pielęgniarki w różnych miejscach świadczenia usług pielęgniarskich. 9. Rozmowa z pacjentem w zależności od wieku i stanu zdrowia. UWAGA: W zależności od stopnia zaawansowania znajomości języka angielskiego modyfikacja programu Metody nauczania: -konwersatorium dyskusja - dydaktyczna praca z książką Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - podstawową terminologię pielęgniarka w języku angielskim, zakres słownictwa niezbędny w codziennym posługiwaniu się językiem angielskim, 35 umie: stosować język angielski w mowie i piśmie (rozumienie, czytanie i pisanie). - porozumiewać się z innymi w różnych sytuacjach zawodowych i pozazawodowych - korzystać z anglojęzycznej literatury zawodowej, jest odpowiedzialny za : - posługiwanie się językiem angielskim z pacjentami porozumiewającymi się w tym języku. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego II rok, II sem. Literatura podstawowa i uzupełniająca: w zależności od stopnia zaawansowania języka 36 Przedmiot: WYCHOWANIE FIZYCZNE Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 30+30=60 Ćwiczenia - 60 godz. ETCS - 2 pkt Cele i zadania dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - stosowania ćwiczeń fizycznych celem rozwoju motorycznego i sprawności fizycznej człowieka, - wpływu ćwiczeń na zdrowie, siłę i odporność organizmu, - zdrowego stylu życia, - wpływu systematycznych ćwiczeń sportowo-rekreacyjnych na kondycję zdrowotną i fizyczną ratownika medycznego. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: stosowania ćwiczeń, gier sportowych i innych form aktywnego wypoczynku; planowania czynnego wypoczynku dla siebie i innych, - motywowania siebie i innych do systematycznego uprawiania działań sportoworekreacyjnych. C. Kształtowanie postawy studenta do: promowania zdrowia fizycznego, utrzymywania dobrej kondycji fizycznej - troski o rozwój fizyczny i zdrowie Treści nauczania : 1. Ocena sprawności fizycznej. 2. Ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała. 3. Przygotowywanie programu ćwiczeń w zależności od wieku, płci i stanu zdrowotnego. 4. Kształtowanie umiejętności i form aktywnego wypoczynku. 5. Doskonalenie wybranych elementów technicznych niezbędnych w ratownictwie medycznym. 6. Adaptacja organizmu do wysiłku fizycznego. 7. Aktywność fizyczna w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Metody nauczania: - pokaz z instruktażem ćwiczenia Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - wpływ ćwiczeń ( oddechowych, izometrycznych, biernych, czynnych, korekcyjnorehabilitacyjnych) na zdrowie, siłę i odporność organizmu; - zdrowotne wartości pływania i ćwiczeń w wodzie dla człowieka zdrowego i chorego; - znaczenie aktywności i sprawności fizycznej dla kondycji ratownika medycznego, umie: - stosować właściwą terminologię ćwiczeń sportowych; - dokonać pomiaru poziomu sprawności motorycznej; - dobrać ćwiczenia kształtujące cechy motoryczne : siłę, zwinność, szybkość, wytrzymałość, skoczność; - wykonać podstawowe układy ćwiczeń gimnastycznych; - dobrać i wykonać ćwiczenia zwiększające siłę mięśniową kończyn, grzbietu i brzucha; 37 stosować ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała; - dokonać samokontroli i samooceny osiąganych efektów ćwiczeń fizycznych jest odpowiedzialny za: - za potrzebą świadomego dbania o swoje zdrowie. Kryterium zaliczenia końcowego przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - I rok, II sem. Literatura podstawowa: 2. Drabik J.: Aktywność fizyczna w edukacji zdrowotnej społeczeństwa. Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego, Gdańsk 1995. 3. Janiszewski M., Czyszanowska T., Czekan A.: Gimnastyka w życiu kobiety. PZWL, Warszawa 1990. 4. Maszczak T.: Metodyka wychowania fizycznego. Warszawa 1995. 5. Pilicz S.: Pomiar ogólnej sprawności fizycznej. Wydawnictwo Akademii Wychowania fizycznego, Warszawa 1997. 6. Wolańska T.(red.): Aktywność fizyczna a zdrowie. Warszawa 1995. Literatura uzupełniająca: 1. Górna K., Garbaciak .: Kultura fizyczna w szkole. Akademia Wychowania Fizycznego, Katowice 1994. 2. Kozłowski S.: Granice przystosowania. Wiedza Powszechna, Warszawa 1986. 38 Przedmiot: ANATOMIA CZŁOWIEKA Typ zajęć: zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 60 Wykłady -20 godz, Ćwiczenia -40 godz. Samokształcenie- 15 godz . ETCS - 5 pkt Cele nauczania przedmiotu : A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej : - ogólnej budowy organizmu ludzkiego; szczegółowej budowy komórek, tkanek, narządów i układów organizmu człowieka. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do : posługiwania się właściwymi określeniami anatomicznymi w opisie stanu pacjenta; rozpoznawania w organizmie człowieka poszczególnych narządów; określania prawidłowości anatomicznych u człowieka. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu anatomii prawidłowej człowieka; - przekonania o znaczeniu wiedzy z anatomii w praktyce pielęgniarskiej. TREŚCI NAUCZANIA Tematy wykładów: 1. Organizm człowieka jako całość. 2. Budowa komórek i tkanek. 3. Układ narządu ruchu. 4. Budowa kości. 5. Budowa mięśni 6. Anatomia układu pokarmowego. 7. 7.Anatomia układu oddechowego. 8. Układ krążenia. 9. Układ naczyniowy. 10. Układ krwiotwórczy. 11. Układ moczowy. 12. Układ płciowy. 13. Budowa i podział układu nerwowego, Ośrodkowy układ nerwowy. Obwodowy układ nerwowy. 14. Nerwy czaszkowe i rdzeniowe. 15. Układ narządów zmysłu. 16. Budowa skóry. 17. Układ wewnątrzwydzielniczy. Tematy ćwiczeń: 1. Cytologia komórki. 2. Kości czaszki, kręgosłupa, miednicy i kończyn. 3. Budowa stawów, rodzaje. Układ więzadłowy. 39 4. Układ trawienia. Gruczoły trawienne. Otrzewna. 5. Przestrzeń zaotrzewnowa 6. Wielkie gruczoły jamy brzusznej 7. Górne i dolne drogi oddechowe. 8. Budowa serca. Krążenie duże, małe i płodowe. 9. Układ chłonny. 10. Układ moczowo-płciowy. 11. Krew. Układ czerwono i białokrwinkowy. 12. Budowa szpiku kostnego. 13. Mechanizmy obronne krwi. 14. Układ nerwowy autonomiczny. 15. Narządy czucia, smaku i powonienia. 16. Gruczoły wydzielania wewnętrznego. 17. Wydzieliny człowieka. Metody nauczania: wykład dyskusja dydaktyczna Wyniki nauczania przedmiotu ( zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności) W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - prawidłowości anatomiczne i topograficzne ciała ludzkiego; ogólną budowę człowieka; - nazwy poszczególnych układów i narządów w języku polskim i łacińskim; budowę makroskopową i położenie narządów poszczególnych układów; unaczynienie i unerwienie poszczególnych narządów wydaliny i wydzieliny organizmu. umie: posługiwać się terminologią anatomiczną w języku polskim i łacińskim; - określić położenie narządów; - dokonać oceny położenia narządu, jest odpowiedzialny za: - prawidłowe posługiwanie się terminologią anatomiczną i topograficzną w języku polskim - rozpoznawanie podstawowej terminologii łacińskiej w praktyce zawodowej. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego -I rok, I sem. Literatura podstawowa: 1. Suder E., Brużewicz Sz. Anatomia człowieka. Podręcznik i atlas dla studentów licencjatów medycznych. Wydawnictwo Medyczne Górnicki 2008. 2. Maciejewski R., Torres K.(red. Wyd. Pol.).Anatomia czynnościowa. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa, fizjoterapii, ratownictwa medycznego, analityki medycznej i dietetyki. Czelej / PZWL 2008. 3. Aleksandrowicz R.: Mały atlas anatomiczny. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 4. Gołąb B.K.: Podstawy anatomii człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 5. Michajlik A., Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie 40 PZWL, Warszawa 2003 6. Woźniak W.(red.): Anatomia człowieka - podręcznik dla studentów. Urban & Partner. Wrocław 2001 Literatura uzupełniająca: 1. Fenais H., Dauber W.: Ilustrowana anatomia człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003. 2. Gołąb B.K.: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 3. Putz H.R., Pabst R.: Atlas anatomii człowieka -Sobotta. Urban & Partner. Wrocław 2001. 4. Urbanowicz Z.: Podstawy anatomii człowieka. 1,11 Tom. Wydawnictwo Czelej. Lublin 2001. 5. Urbanowicz Z.: Anatomia człowieka. Słownik encyklopedyczny. Morpol. Lublin 2000. 41 Przedmiot: FIZJOLOGIA Typ zajęć: zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 60 Wykłady 15 +15 godz. Ćwiczenia 15 +15 godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 5 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - funkcjonowania organizmu człowieka w warunkach prawidłowych; funkcjonowania poszczególnych układów i narządów; metod i sposobów oceny prawidłowości funkcjonowania człowieka B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: oceny prawidłowości funkcjonowania człowieka w oparciu o kryteria czynnościowe; oceny prawidłowości wyników laboratoryjnych. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu fizjologii człowieka; - przekonania o znaczeniu wiedzy z fizjologii w praktyce pielęgniarskiej. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Funkcje życiowe człowieka. 2. Neurohormonalna regulacja procesów fizjologicznych. 3. Charakterystyka mięśni szkieletowych i gładkich oraz mięśnia sercowego. 4. Czucie, ruch, percepcja. 5. Aktywacja mózgu, sen, czuwanie. 6. Wyższe czynności ośrodkowego układu nerwowego. 7. Fizjologia układu dokrewnego. 8. Fizjologia serca. 9. Układ naczyniowy, hemodynamika i autoregulacja tkankowego przepływu krwi. 10. Fizjologia układu oddechowego, mechanika i regulacja oddychania. 11. Krążenie płucne i wymiana gazowa. 12. Fizjologia nerek, filtracja nerkowa. 13. Układ renina - angiotensyna. 14. Produkcja moczu. Regulacja równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. 15. Układ trawienny - czynności motoryczne i wydzielnicze. Hormony jelitowe. Trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych. 16. Fizjologia układu krwiotwórczego. 17. Przemiana materii. 18. Fizjologia wrażeń zmysłowych. 42 Tematy ćwiczeń: 1. 2 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Czynność komórek nerwowych i mięśniowych. Skurcze mięśni, zmęczenie mięśni. Odruchy rdzeniowe. Metody pomiaru odruchów u człowieka. Metody badania słuchu. Metody badania wzroku. Czucie dotyku, temperatury, bólu. Wchłanianie w przewodzie pokarmowym. Przemiana energii i materii, regulacja równowagi wodno - elektrolitowej i kwasowo- zasadowej. Morfologia krwi. Krzepnięcie krwi. Grupy krwi. Mechanizmy regulacji tętna i ciśnienia tętniczego krwi. Elektrokardiografia. Metody oceny stanu układu krążenia. Metody pomiarów czynności układu oddechowego. Metody nauczania: - wykład; - wykład konwersatoryjny; Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - zasady funkcjonowania poszczególnych narządów i układów; związek pomiędzy funkcjonowaniem poszczególnych układów i narządów; - procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie człowieka; umie: - dokonać oceny funkcjonowania poszczególnych układów i narządów; - analizować wyniki badań wydalin i wydzielin człowieka; - wykorzystać wiedzę o funkcjonowaniu człowieka; jest odpowiedzialny za: - prawidłowe interpretowanie podstawowych, fizjologicznych parametrów życiowych człowieka - znajomość norm w ocenie czynności poszczególnych narządów i układów Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego -I rok, II sem. Literatura podstawowa: 1. Traczyk W.Z.: Fizjologia człowieka w zarysie. (dodruk 2008).Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010. 2. Traczyk W.Z.: Fizjologia człowieka w zarysie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, wydanie VII 2002 3. Traczyk W.Z., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. PZWL, Warszawa 1989. 4. Wiliam F.,Ganong W.F.: Fizjologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1994. 43 5. Michalin A, Ramotowski W.: Anatomia i fizjologia człowieka , PZWL, Warszawa 2003. 6. Borodulin -Nadzieja L.(red.)Fizjologia człowieka - podręcznik dla studentów licencjatów medycznych. Wydawnictwo Medyczne Górnicki 2005. Literatura uzupełniająca: 1. Kawiak J.,Mirecka J.,Olszewska M., Warchol J.: Podstawy cytofizjologii. PWN, Warszawa 1998. 2. Kozłowski S., Nazar K.(red.): Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 3. Konturek S.: Fizjologia człowieka. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 1998. 4. Traczyk W.Z.(red.): Diagnostyka czynnościowa człowieka. Fizjologia stosowana. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 5. Atlas fizjologii człowieka Nettera - I wydanie polskie 2005 Urban & Partner 44 Przedmiot: GENETYKA Typ zajęć: zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu : 30 Wykłady-30godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 1 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: podstaw genetyki medycznej; - metod diagnostyki prenatalnej - roli i znaczenia genetyki we współczesnej medycynie. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: rozpoznania podstawowych zaburzeń genetycznych. C. Kształtowanie postawy studenta do: aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu genetyki człowieka; przekonania o znaczeniu wiedzy z genetyki w praktyce pielęgniarskiej. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Elementy genetyki klasycznej (prawa Mendla). 2. Elementy embriologii, cytofizjologii i immunologii. 3. Kariotyp człowieka. 4. Dziedziczenie cech sprzężonych z płcią . 5. Środowisko a zmienność organizmu. 6. Mutacje genowe, chromosomowe. 7. Czynniki mutagenne. Metody nauczania: -wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - teoretyczne podstawy genetyki człowieka, - rolę genetyki w leczeniu wybranych zaburzeń zdrowia umie: -wskazać wpływ genetyki na rozwój medycyny. - określić zakres opieki nad człowiekiem z zaburzeniami genetycznymi jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy z genetyki w życiu zawodowym i pozazawodowym Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego -I rok, II sem. 45 Literatura podstawowa: 1. Srebniak M . I., Tomaszewska A. Badania cytogenetyczne w praktyce klinicznej. PZWL 2008. 2. Bal J.(red).Biologia molekularna w medycynie. Elementy genetyki klinicznej Wydawnictwo Naukowe PWN 2008. 3. Bukała B. Biologia. Genetyka. Wydawnictwo OMEGA 2003. 4. Bradley J.T., Johnson D.R. Pober B.R., Mazurczak T. (red. Wyd. Pol.) Genetyka medyczna. Notatki z wykładów PZWL 2008. 5. Węgleński P. (red).Genetyka molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN 2006 6. Drewa G., Ferenc T. Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner 2003. 7. Friedman J.M.: Genetyka. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 1997. 8. Kornas -Biela D.: Psychologiczne problemy poradnictwa genetycznego i diagnostyki prenatalnej. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1996. 9. Wojcierowski J.: Geny i genomy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. Literatura uzupełniająca: 1. Winter PC, Hickey GH, Fletner HI: Genetyka. Krótkie wykłady . Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2005. 2. Korf BR Genetyka człowieka. Rozwiązywanie problemów medycznych. Wydawnictwo naukowe PWN,Warszawa 2000. 3. Bal J.: Badania molekularne i cytogenetyczne w medycynie. Springer PWN, Warszawa 1998. 4. Drewa G., Ferenc T.(red.): Podstawy genetyki dla studentów I lekarzy. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003. 46 Przedmiot: PSYCHOLOGIA Typ zajęć: zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 30 godzin Wykłady-20 godz. Ćwiczenia- 25godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 3 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - istoty wybranych kierunków psychologii; - anatomiczno-funkcjonalnych podstaw zachowania człowieka; uwarunkowań rozwoju psychicznego człowieka; - zachowania człowieka w sytuacjach trudnych, sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - oceny stanu psychicznego pacjenta - analizy zachowania celem ustalenia potrzeby włączenia psychologa do opieki nad pacjentem - współpracy z psychologiem w sytuacjach zawodowych - korzystania z wiedzy psychologicznej - radzenia sobie w trudnych sytuacjach zawodowych, profilaktyki zespołu wypalenia zawodowego. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu psychologii; przekonania o znaczeniu wiedzy z anatomii w praktyce pielęgniarskiej. Treści nauczania : Tematy wykładów: 1. Psychologia jako nauka. Przedmiot i cel psychologii. Działy i kierunki współczesnej psychologii. Behawioryzm. Psychoanaliza. Psychologia humanistyczna. Psychologia egzystencjalna. Kierunki i przedstawiciele psychologii w Polsce: Tomaszewski, Reykowski i inni. 2. Osobowo - struktura, mechanizmy, rozwój. 3. Zachowanie człowieka w sytuacjach społecznych. 4. Biopsychospołeczny model zdrowia i choroby. 5. Choroba jako sytuacja trudna. Pomoc psychologiczna w chorobie. 6. Stres a zdrowie. Zależności psychosomatyczne. 7. Teorie, modele i koncepcje komunikacji międzyludzkiej. 47 8. Style komunikowania. 9. Przekazywanie i przyjmowanie informacji. 10. Wpływ sytuacji jatrogennych na relacje pielęgniarka-pacjent. 11. Specyficzne problemy związane z chorobą oraz niepełnosprawnością Tematy ćwiczeń: 1. Fizjologiczne mechanizmy regulacji zachowania. Rola świadomości w regulacji zachowania. 2. Wybrane aspekty anatomii funkcjonalnej mózgowia. Płaty czołowe, skroniowe, ciemieniowe i potyliczne. 3. Mózgowa organizacja czynności psychicznych. Procesy poznawcze. Wrażenia. Spostrzeganie. Rola uwagi w poznawaniu rzeczywistości. Uczenie się i pamięć. Procesy pamięciowe. Rodzaje pamięci. Proces myślenia. Myślenie a rozwiązywanie problemów. 4. Rozwój psychiczny człowieka. Prawidłowości rozwoju psychicznego dziecka. 5. Osobowość. Rozwój osobowości. Struktura osobowości. Zaburzenia osobowości. 6. Emocje i uczucia. Działanie mózgowych systemów emocjonalnych. Rola uczuć i emocji w życiu człowieka. Zaburzenia procesów emocjonalnych. 7. Charakterystyka rozwoju człowieka w poszczególnych okresach życia. 8. Sytuacja trudna w życiu człowieka. Sytuacja trudna a zachowanie człowieka. Choroba jako sytuacja trudna. Choroba w życiu dziecka. 9. Teorie, modele i koncepcje komunikacji międzyludzkiej. Style komunikowania. Przekazywanie i przyjmowanie informacji. 10. Zespół wypalenia zawodowego. Przyczyny. Profilaktyka. Strategia samopomocy. 11. Psychologiczne problemy starzenia się. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - mechanizmy regulujące zachowanie człowieka; - strukturę osobowości i jej zaburzenia; - sytuację trudną i jej wpływ na zachowanie człowieka; - psychologiczne problemy człowieka chorego; - rolę i znaczenie elementarnej pomocy psychologicznej w działaniach zawodowych pielęgniarki, umie: - ocenić rozwój psychiczny człowieka w poszczególnych okresach rozwojowych; 48 - postępować w sytuacjach zawodowych : wypadek, katastrofa, nagłe zachorowanie; - korzystać z wiedzy psychologicznej w pracy zawodowej, jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy z psychologii w pracy zawodowym i pozazawodowej Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego -I rok, I sem. Literatura podstawowa: 1. Włodarczyk D. (red.) Jakubowska-Winecka A.: Psychologia w praktyce medycznej PZWL 2007. 2. Heszen I., Sęk H. Psychologia zdrowia . Wydawnictwo Naukowe PWN 2007. 3. Formański J. Psychologia. Podręcznik dla szkół medycznych (dodruk cyfrowy) PZWL 2003. 4. Stuart-hamilton I. Psychologia starzenia się ZYSK I S-KA 2006 . 5. Formański J.: Psychologia środowiskowa. PZWL 2004. 6. Makara-studzińska M (red.), Iwanowicz-Palus G(red.) Psychologia w położnictwie i ginekologii - seria Biblioteka Położnej PZWL 2008. 7. Kawczyńska-Butrym Z.(red.): Wsparcie społeczne w zdrowiu i w chorobie. CMDNŚSM, Warszawa 1994. 8. Płotka A.: Zdrowy styl życia psychicznego. Neurocentrum, Lublin 2003. 9. Salmon P.: Psychologia w medycynie wspomaga współpracę z pacjentem i proces leczenia. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2002. 10. SękH.(red.): Społeczna psychologia kliniczna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa l993. 11. Freud A.: Ego i mechanizmy obronne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004 Literatura uzupełniająca: 1. Herzyk A.: Mózg, emocje, uczucia, analiza neuropsychologiczna. Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000. 2. Kaczmarek B.L.J.: Mózg, język, zachowanie. Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998. 4. Laguna M.: Budować obraz siebie. Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1996. 5. Strelau J.(red.): Psychologia. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk. 6. Martin G.N.: Neuropsychologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 7. Wolska A: Mózgowa organizacja czynności psychicznych. Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2000. 8. Kornas - Biela D.: Psychologiczne problemy poradnictwa genetycznego genetycznego diagnostyki prenatalnej. TN KUL, Lublin 1996. 49 Przedmiot: ZDROWIE PUBLICZNE Typ zajęć: zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizacje przedmiotu: 20godzin Wykłady-20 godz. Samokształcenie - 5 godz . ETCS - 1 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej : - roli zdrowia publicznego w naukach medycznych - antropologii człowieka w relacji do zdrowia - wpływu czynników medycznych i pozamedycznych na zdrowie człowieka - profilaktyki zachowań zdrowotnych przejawiających się w postaci narkomanii, alkoholizmu, palenia tytoniu, profilaktyki chorób cywilizacyjnych, psychicznych B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności : - określania relacji zachodzących pomiędzy człowiekiem a jego środowiskiem - wskazywania metod zapobiegania występowania i szerzenia się chorób wynikających z nieprawidłowych zachowań zdrowotnych - analizowania czynników wpływających na stan zdrowia pojedynczego człowieka, grupy ludzi i społeczeństwa C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu zdrowia publicznego; - przekonania o znaczeniu wiedzy ze zdrowia publicznego w praktyce pielęgniarskiej Treści nauczania: Tematy wykładów: 1. Podstawowa terminologia w zdrowiu publicznym: zdrowie jednostki i zbiorowości; zdrowie w wybranych dyscyplinach: pedagogice, psychologii, socjologii, medycynie, pielęgniarstwie. Koncepcje zdrowia człowieka w programach WHO, Narodowym Programie Zdrowia i innych. Zachowania zdrowotne. Potrzeby zdrowotne. Zdrowy styl życia. Problemy zdrowotne. Czynniki ryzyka. Zagrożenie. Choroba. 2. Zdrowie publiczne kulturowe i społeczne. 3. Ekonomiczne uwarunkowania zdrowia. 4. Zagrożenia ekologiczne i zdrowotne występujące w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. 5. Zagrożenia zdrowotne współczesnych społeczeństw świata. 6. Interdyscyplinarna rola zdrowia publicznego. Rola i zadania zdrowia publicznego. Zdrowie publiczne na tle innych dyscyplin naukowych. 7. Uwarunkowania stanu zdrowia. Wpływ biologicznych czynników środowiskowych na zdrowie człowieka i społeczeństwa. Wpływ środowiska człowieka na zdrowie. 50 8. Polityka zdrowotna państwa. Problemy i strategie zdrowotne. Programy zdrowotne. Narodowy Program Zdrowia. 9. Podstawowe zagrożenia zdrowotne. Choroby cywilizacyjne. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych. 10. Rola pielęgniarki w realizacji zadań zdrowia publicznego. Metody nauczania: Wykład konwersatoryjny; dyskusja Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - wpływ czynników środowiskowych na zdrowie człowieka i społeczeństwa - politykę zdrowotną państwa - programy zdrowotne - zagrożenia zdrowia dla poszczególnych grup społecznych przy uwzględnieniu zmiennych takich jak: wiek, miejsce zamieszkania, nauki i pracy, umie: - określić zakres profilaktyki zagrożeń w stosunku do człowieka, grup ludzi i społeczności - charakteryzować problemy zdrowotne oraz określać strategie ich rozwiązywania, - kreślić rolę i zadania pielęgniarki w profilaktyce zagrożeń zdrowia, - planować udział w ochronie zdrowia publicznego zgodnie z kompetencjami pielęgniarki jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy ze zdrowia publicznego w pracy zawodowej i pozazawodowej Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego -I rok, I semestr Literatura podstawowa: 1. Czupryna A., Piździoch S., Ryś A., Włodarczyk C. Zdrowie publiczne. Tom I Wydawnictwo: Vesalius 2000. 2. Czupryna A., Piździoch S., Ryś A., Włodarczyk C. Zdrowie publiczne. Tom II Wydawnictwo: Vesalius 2001. 3. Dobrowolska B., Mielczarek-Pnkiewicz E.: Opieka nad zdrowiem pracowników w środowisku pracy. Instytut Medycyny Pracy. Łódź, 1992. 4. Gniazdowski A.: Promocja zdrowia w miejscu pracy: teoria i zagadnienia praktyczne. Instytut Medycyny pracy. Łódź, 1994. 5. Kulik T.B., Latalski M.(red.): Zdrowie publiczne. Podręcznik dla studentów i absolwentów Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii Medycznych. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002. 4. Kulik T.B., Wrońska I.(red.): Zdrowie w medycynie i naukach społecznych. Wydział Nauk Społecznych KUL, Stalowa Wola, 2000. 5. Kulik T.B.(red.): Współczesne zagrożenia zdrowia rodziny. Fundacja Uniwersytetu 51 6. 7. 8. KUL. Stalowa Wola, 2002. Makara-Studzińska M., Karakuła H., Kulik T.B.: Rodzina w zdrowiu i chorobie. Polskie Towarzystwo Medycyny Ogólnej i Rodzinnej. Lublin, 2001. Wojtczak A. Zdrowie publiczne wyzwaniem dla systemów zdrowia XXI wieku PZWL 2009 Latalski M.: Zdrowie publiczne . AM Lublin 1999 Literatura uzupełniająca: 1. 2. 3. 4. Chopra D.: Twórzmy zdrowie: przez profilaktykę ku doskonałości. Wydawnictwo PWN. Warszawa 1994.. Dawydzik L.T.: Ochrona zdrowia pracujących. Poradnik dla lekarzy i pracodawców. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003. Indulski A., Jethon A., Dawydzik L.T.(red.): Zdrowie Publiczne. Oficyna Wydawnicza EVSP, Łódź 2000. Włodarczyk C. (red.) Shickle D. (red.), Czabanowska K. ( red). Moran N., E. (red.)Zdrowie publiczne w krajach europejskich – wybrane zagadnienia etyczne Na podstawie raportów Europejskiego Projektu EuroPHEN . Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2007. 52 Przedmiot: ZDROWIE PUBLICZNE: EPIDEMIOLOGIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 15 Wykłady-15 godz. Samokształcenie - 5 godz . ETCS - 1 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - procesu epidemiologicznego; - epidemiologii chorób zakaźnych; - epidemiologii wybranych chorób niezakaźnych. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - postępowania w przypadkach zakażeń - zapobiegania procesom zakaźnym. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu epidemiologii; - przekonania o znaczeniu wiedzy z epidemiologii w praktyce pielęgniarskiej. Treści nauczania: Tematy wykładów: 1. Podstawowe pojęcia epidemiologiczne. Zdrowie i sposoby jego definiowania. Metody pomiaru zdrowia. Pozytywne i negatywne wskaźniki zdrowia. 2. Zagrożenia ekologiczne i zdrowotne występujące w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. 3. Zagrożenia zdrowotne współczesnych społeczeństw świata. 4. Choroby społeczne. 5. Analiza występowania wybranych chorób. 6. Profilaktyka i prewencja chorób - cele, zadania, formy. 7. Programowe działania na rzecz zdrowia. 8. Nadzór sanitarno-epidemiologiczny w Polsce. Metody niszczenia drobnoustrojów oraz dróg szerzenia. 9. Epidemiologia zakażeń szpitalnych. Procedury zwalczania zakażeń szpitalnych. 10. Epidemiologia wybranych chorób zakaźnych. Epidemiologia zakażeń wirusami WZW. Wirusowe zapalenie wątroby typu A,B,C. Profilaktyka WZW. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny 53 Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - podstawowe pojęcia epidemiologiczne; - wskaźniki zdrowia i choroby; przyczyny i - proces szerzenia się zakażeń; zakażenia szpitalne; - epidemiologię szczegółową chorób zakaźnych; - epidemiologię szczegółową chorób niezakaźnych; - metody zapobiegania i ograniczania dróg szerzenia się zakażeń; umie: -stosować sposoby zapobiegania i zwalczania zakażeń; -wskazać drogi szerzenia się zakażeń, jest odpowiedzialny za: -wykorzystywanie wiedzy z epidemiologii w pracy zawodowej i pozazawodowej Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego -I rok, I sem. Literatura podstawowa: 1. Brzeziński Z. J., Szamotulska K.: Epidemiologia kliniczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 2. Bzdęga J. (red.), Gębka -Kuczerowska A. Epidemiologia w zdrowiu publicznym PZWL 2010. 3. Jabłoński L.(red.): Epidemiologia - podręcznik dla lekarzy i studentów. Wydawnictwo „Folium", Lublin 1999. 4. Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D.(red.): Zakażenia i zarażenia człowieka. Epidemiologia, zapobieganie i zwalczanie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 5. Dziubek Z.: Choroby zakaźne i pasożytnicze. PZWL , Warszawa 2000. Literatura uzupełniająca: 1. Chomiczewski K., Kocik J., Szkoda T.: Bioterroryzm. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 2. Jabłoński L.(red.): Sanoiogia - nauka o zdrowiu społeczeństwa: podręcznik dla studentów i osób specjalizujących się w dziedzinie epidemiologii i medycyny społecznej. 3. Prokopowicz D (red): Zakażenia. Obraz kliniczny, rozpoznanie, leczenie. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 2002. 54 Przedmiot: ZDROWIE PUBLICZNE: ORGANIZACJA OCHRONY ZDROWIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu : 20 Wykłady-20 godz. ETCS - 1 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - funkcjonowania organizacyjnego i prawnego ochrony zdrowia w Polsce B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - wykorzystywania wiedzy o systemie ochrony zdrowia w praktyce zawodowej. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu organizacji ochrony zdrowia; - przekonania o znaczeniu wiedzy z organizacji ochrony zdrowia w praktyce pielęgniarskiej. Treści nauczania: 1. Systemy opieki zdrowotnej struktura organizacyjna, cele, zadania. 2. Rynek usług zdrowotnych. Źródła finansowania opieki zdrowotnej. 3. Budżet, a wydatki na opiekę zdrowotną. 4. Podstawowa opieka zdrowotna. 5. Publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. 6. Kontraktowanie świadczeń zdrowotnych. 7. Wybrane aspekty wysoko specjalistycznych usług medycznych. 8. Marketing usług medycznych. 9. Uwarunkowania zmian w ochronie zdrowia. 10. Udział budżetu państwa i organów samorządowych w planowaniu wydatków na opiekę zdrowotną. 11. Naliczanie kosztów usług medycznych. 12. Istota i znaczenie jakości usług medycznych. Główne instrumenty pomiaru jakości usług medycznych. Standardy. Akredytacja. 13. Projekt budżetu na opiekę zdrowotną w wybranej placówce służby zdrowia. 14. Struktura i zasoby pielęgniarstwa. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania: 55 W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - uwarunkowania organizacyjno-prawne systemu opieki zdrowotnej; - zasady funkcjonowania publicznych i niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej; - zasady finansowania usług medycznych i opieki zdrowotnej; - uwarunkowania zmian w polskiej ochronie zdrowia, umie: - określić aktualne problemy ochrony zdrowia - wskazać sposoby poprawy jakości opieki; różnicować modele systemów opieki zdrowotnej i ich finansowanie; - wskazać zasady rachunku kosztów w zakładach opieki zdrowotnej; opracować marketing usług medycznych, jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy z organizacji ochrony zdrowia w pracy zawodowej i pozazawodowej. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego I rok I sem Literatura podstawowa: 1. Hauke E.: Poradnik dla zapewnienia jakości w szpitalu. Centrum Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia, Warszawa 1995. 2. Kulis J., Stylo W., Curzydło A.: Rachunek kosztów w zakładach opieki zdrowotnej. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Yesalius", Kraków 1999. 3. Lenartowicz H.: Zarządzanie jakością w pielęgniarstwie. Centrum Edukacji Medycznej. Warszawa 1998. 4. Program akredytacji szpitali. Standardy akredytacyjne. CMJ, Kraków 1998. 5. Włodarczyk C.: Reforma opieki zdrowotnej w Polsce. Studium polityki zdrowotnej. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Yesalius", Kraków 1998. 6. Włodarczyk C.: Reformy zdrowotne. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003. Literatura uzupełniająca: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Dahlgaard J. J., Kristensen K., Kanji G.K.: Podstawy zarządzania jakością. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000. Fedorowski J.J., Niżankowski R.(red.): Ekonomika medycyny. Kompendium dla lekarzy i studentów medycyny. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. Getzen T.E.: Ekonomika zdrowa. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. Latalski M., Braun R.N., Kuszewski K.: Lekarz ogólny. Założenia i organizacja pracy. Lublin 1992. Putz J.: Procesy przekształceń w ochronie zdrowia-bariery i możliwości. IPiS, Warszawa 1996. Szczepska M.: Podstawowa opieka zdrowotna w Polsce i w Europie. Centrum Edukacji Medycznej. Warszawa 1996. Mierzecki A ,Januszewski A. (red).: Zarządzanie praktyką lekarza rodzinnego. Wydawnictwo „Aksis”. 56 Przedmiot: ZDROWIE PUBLICZNE: HIGIENA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu :15 Wykłady-15 godz. Samokształcenie - 5 godz . ETCS - 1 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - roli zadań higieny; - właściwości atmosfery, hydrosfery i stratosfery; zagrożeń tkwiących w otoczeniu człowieka; sposobów niwelowania czynników szkodliwych z otoczenia. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: eliminowania czynników szkodliwych w środowisku życia, nauki i pracy człowieka. C. Kształtowanie postawy studenta do: aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu higieny; przekonania o znaczeniu wiedzy z higieny w praktyce pielęgniarskiej. Tematy wykładów: 1. Higiena. Zakres zadań medycyny zapobiegawczej. Higiena i jej rola w promocji zdrowia. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Higiena nauki i pracy. Higiena w zakładach opieki zdrowotnej. Podstawowe elementy środowiska i ich wpływ na zdrowie człowieka. Higiena żywności i żywienia. Warunki i zasady higieny w żywieniu . Prawne aspekty higieny i ochrony środowiska w Polsce. Instytucje centralne i lokalne. Podstawy ekologii środowiska. Programy ekologiczne. Wybrane aspekty polityki ekologicznej w Polsce i świecie. 9. Czynniki mikroklimatyczne i klimatyczne w otoczeniu człowieka. Tematy ćwiczeń : 1. Zanieczyszczenia powietrza pyłowe i ich wpływ na organizm człowieka. 2. Zanieczyszczenia powietrza gazowe i ich wpływ na organizm człowieka. 3. Monitorowanie stanu zanieczyszczeń. 4. Zanieczyszczenia gleby i ich wpływ na organizm człowieka. Monitorowanie stanu zanieczyszczeń. Gospodarka odpadami. 5. Czynniki fizyczne w otoczeniu człowieka. Hałas. Wibracja. Oświetlenie. Pomiary, wskaźniki, normy. 6. Promieniowanie jonizujące i elektromagnetyczne w otoczeniu człowieka. pacjentów Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny, Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: 57 - czynniki zagrożenia w środowisku życia człowieka; - zasady higieny ciała, otoczenia i żywności; - metody monitorowania zanieczyszczeń; - zasady higieny w placówkach służby zdrowia; - podstawy polityki ekologicznej umie:stosować metody poprawy warunków środowiska życia człowieka; Umie: - stosować zasady higieny w domu, szkole i miejscu pracy; - stosować zasady higieny w placówkach ochrony zdrowia, Jest odpowiedzialny za: - zapewnianie higieny w środowisku zamieszkania, nauki i pracy Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego I rok I semestr Literatura podstawowa: 1. Korczak C.: Higiena. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998. 2. Bilski B. (red.) Higiena pracy w pielęgniarstwie. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo AM Poznań 2009 3. Marcinkowski J.T.(red-): Higiena, profilaktyka i organizacja w zawodach medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003. 4. Marcinkowski J.T.: Podstawy higieny. Yolumed, 1997. 5. Zakrzewski S.F.: Podstawy toksykologii środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997. 6. Karczewski J. K.: Higiena dla studentów pielęgniarstwa. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2003. Literatura uzupełniająca: 1. Jethon Z., Grzybowski A.(red.): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 2. Kurnatowska A.: Ekologia .Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997. 3. Greene T.C., Fisher J.D.,Bell P.A., Bum A.: Psychologia środowiska. GWP, Gdańsk 2004. 58 Przedmiot: BIOCHEMIA Z BIOFIZYKĄ Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 30 godzin Wykłady- 15 + 15 II sem Samokształcenie 8 +7 II sem ETCS - 2 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - zjawisk chemicznych zachodzących w organizmie człowieka; - podstawowych prawidłowości biochemicznych w organizmie - zasad działania aparatury najczęściej wykorzystywanej w medycynie; - rodzajów aparatury wykorzystywanej przez pielęgniarkę. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - ceny prawidłowości biochemicznego funkcjonowania organizmu człowieka, obsługi urządzeń i aparatury medycznej, wykorzystywania aparatury w diagnozowaniu i pielęgnowaniu pacjentów. C. Kształtowanie postawy studenta do: - odpowiedzialności za wykorzystywanie wiedzy z biochemii i biofizyki w pracy zawodowej. Treści kształcenia Tematy wykładów: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Biochemiczne podstawy integralności organizmu ludzkiego. Budowa i funkcje makromolekuł występujących w organizmie ludzkim. Biofizyczne podstawy funkcjonowania organizmu ludzkiego. Węglowodany i ich przemian. Tłuszcze i ich przemiana. Witaminy i związki mineralne. Pierwiastki śladowe. Biochemia tkanek i narządów człowieka. Biochemia układu pokarmowego, moczowego, krwiotwórczego. 8. Regulacja hormonalna przemian metabolicznych w organizmie człowieka. 9. Mikroskopia w badaniach medycznych. 10. Rodzaje mikroskopów wykorzystywanych w naukach medycznych i mechanizm działania. 11. Ultrasonograf. Echokardiograf. Zasady działania. 12. Podstawy fizyczne i techniczne rentgenodiagnostyki. Wybrane zagadnienia z radiobiologii. 13. Podstawy działania tomografu komputerowego. 14. Jądrowy rezonans magnetyczny. 15. Zasady działania wybranej aparatury medycznej wykorzystywanej przez pielęgniarkę. Metody nauczania: -wykład konwersatoryjny - pokaz z instruktażem 59 Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - przemiany biochemiczne w organizmie człowieka; - regulację hormonalną przemian metabolicznych w organizmie człowieka; - mechanizm działania aparatury i urządzeń dla celów diagnostycznych i leczniczych w ochronie zdrowia; - rodzaje urządzeń i aparatury; - zasady działania i sposoby użytkowania umie: - posługiwać się terminologią biochemiczną; - wyjaśnić zasady trawienia i wchłaniania tłuszczy , białek i węglowodanów; - wskazać związek pomiędzy poszczególnymi przemianami w organizmie człowieka. - obsługiwać urządzenia i aparaturę medyczną; - posługiwać się urządzeniami i aparaturą wykorzystywaną w ratowaniu życia i zdrowia jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy z biochemii i biofizyki w pracy zawodowej i pozazawodowe Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego -I rok, IIsem. Literatura podstawowa: 1. Pasternak K. Biochemia. Podręcznik dla studentów medycznych studiów licencjackich Czelej / PZWL 2005 2. Jaroszyk F.(red.): Biofizyka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 3. Murray R.K. i in.: Biochemia Harpera. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 4. Pasternak K.: Biopierwiastki w praktyce medycznej. Instytut Edukacji Zdrowotnej i Opieki Człowieka, Lublin 2000. Literatura uzupełniająca: 1. Dembińska A., Naskalski J.W.: Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002. 2. Hrynkiewicz A.Z., Rokita E.: Fizyczne metody badań w biologii, medycynie i ochronie środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999. 3. Terlecki J.(red.): Ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki i fizyki. Podręcznik dla studentów. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 60 Przedmiot: FARMAKOLOGIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu : 45 godzin Wykłady-20 godz. Ćwiczenia- 25godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 4 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: farmakoterapii w chorobach poszczególnych układów i narządów; B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: postępowania w trakcie stosowania farmakoterapii; przestrzegania zasad podczas stosowania leków C. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy z zakresu farmakologii, przekonania o roli i znaczeniu farmakoterapii, odpowiedzialności pielęgniarki w opiece nad podopiecznym leczonym farmakologicznie TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Grupy leków i mechanizmy ich działania. 2. Farmakologia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, układu krążenia, układu oddechowego, układu moczowego, przewodu pokarmowego oraz gruczołów wydzielania wewnętrznego. 3. Krew i środki krwiozastępcze. 4. Objawy uboczne działania leków. 5. Interakcje między lekami. Źródła informacji o lekach. 6. Lekozależność . 7. Środki dezynfekcyjne. 8. Antybiotyki, podział, mechanizm działania. Sulfonamidy. 9. Hormony i terapia hormonalna. Tematy ćwiczeń: 1. Receptura. Postacie leków. Dawki, sposoby obliczania. Drogi podawania leków. Sposoby zapisywania leków na recepcie. 2. Grupy leków psychotropowych. 3. Leki stosowane w anestezjologii. 4. Leki przeciwbólowe narkotyczne i nienarkotyczne. 5. Szczepionki i surowice. 6. Witaminy i mikroelementy. Preparaty wielo witaminowe. 61 Metody dydaktyczne: - wykład - dyskusja sytuacyjna Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - podstawy farmakodynamiki i farmakokinetyki leków; - postacie leków - grupy leków i ich mechanizm działania; - rodzaje leków stosowanych w chorobach poszczególnych układów i narządów; - interakcje między lekami oraz pożywieniem, umie: - wymienić grupy leków stosowanych w schorzeniach poszczególnych narządów i układów; scharakteryzować grupy leków; - omówić mechanizm działania poszczególnych leków; - wskazać interakcje leków z pożywieniem, jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy z farmakologii w pracy zawodowej i pozazawodowej Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego -I rok, II sem. Literatura podstawowa: 1. Rajtar-Cynke G.( red). Farmakologia. Podręcznik dla studentów i absolwentów wydziałów pielęgniarstwa i nauk o zdrowiu Akademii Medycznych. Czelej / PZWL 2007 2. Bożkowa K., Prokopczyk J.: Podstawy farmakologii i farmakoterapii wieku rozwojowego. PZWL, Warszawa 1993. 3. Herman Z., Kołada K.: Farmakologia. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1991. 4. Rajtar-Cynke G.(red.): Farmakologia - podręcznik dla studentów I absolwentów Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002. 5. Wielosz M.: Receptura. Wydawnictwo Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Lublin 2000. Literatura uzupełniająca: 1. Danysz A.(red.): Kompendium farmakologii i farmakoterapii dla lekarzy, farmaceutów i studentów. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002. 2. Janiec W.(red.): Kompendium farmakologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 3. Kostowski W.(red.): Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 4. Kubikowski P., Kostowski W.: Farmakologia - podstawy farmakoterapii klinicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996. 5. LtillmanH., Mohr K., Ziegler A., Bieger D.: Kieszonkowy atlas farmakologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996. 62 Przedmiot: MIKROBIOLOGIA Z PODSTAWAMI PARAZYTOLOGII Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu :45 godzin Wykłady-25 + 20 godz. Samokształcenie - 5 + 10 godz . ETCS - 2 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - właściwości morfologicznych i fizjologicznych drobnoustrojów ; - metod diagnostycznych w mikrobiologii; odrębności poszczególnych grup drobnoustrojów; - podstaw immunologii człowieka. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - rozpoznawania poszczególnych drobnoustrojów; - pobierania i transportowania materiału do badań mikrobiologicznych wykonywania testów alergicznych. C. Kształtowanie postawmy studenta do: - pogłębiania wiedzy z zakresu mikrobiologii i immunologii Treści nauczania : Tematy wykładów: 1. Wprowadzenie do mikrobiologii, wirusologii, bakteriologii i parazytologii. 2. Systematyka drobnoustrojów chorobotwórczych. 3. Morfologia i fizjologia komórki bakteryjnej. 4. Morfologia otoczenia i ciała ludzkiego. 5. Chorobotwórczość , drogi szerzenia się zarazków w ustroju. 6. Elementy immunologii i epidemiologii chorób zakaźnych. 7. Pobieranie i wysyłanie materiału do badań mikrobiologicznych. 8. Zagrożenia chorobami zakaźnymi w Polsce i na świecie. 9. Zakażenia HIV, AIDS, wirusowe zapalenie wątroby. 10. Choroby zakaźne przewodu pokarmowego. 11. Neuroinfekcje. 12. Zakażenia szpitalne. Treści nauczania : Tematy wykładów: 13. Zasady diagnostyki mikrobiologicznej i serodiagnostyki. 14. Charakterystyka wybranych grzybów i riketsji. 15. Mikroflora organizmu ludzkiego, a patogeneza. Mechanizmy obronne organizmu. 16. Wybrane zagadnienia z immunologii. Układ immunologiczny. Odporność. 17. Podstawy parazytologii 18. Zasady diagnostyki i leczenia 19. Dezynsekcja i deratyzacja. 20. Metody pobierania i transportu materiału do badania. Zasady przygotowywania i pobierania materiału do badań. 63 Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu; W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: różnice morfologiczne i fizjologiczne pomiędzy poszczególnymi grupami drobnoustrojów; - wpływ poszczególnych drobnoustrojów na organizm; - metody diagnostyczne stosowane w mikrobiologii; - sposoby uodparniania czynnego i biernego; istotę odporności człowieka; - mechanizm schorzeń alergicznych; umie: - zróżnicować właściwości poszczególnych grup drobnoustrojów chorobotwórczych; - analizować wyniki badań mikrobiologicznych i serologicznych - rozpoznać najczęściej występujące robaki obłe Postępować z pacjentem zainfekowanym robakami obłymi jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy z mikrobiologii w pracy zawodowej i pozazawodowej. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego -I rok II semestr Literatura podstawowa: 1. Anusz Z.: Mikrobiologia i parazytologia lekarska. Podręcznik dla szkół medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 2. Heczko P. B.(red.) Mikrobiologia. Podręcznik dla pielęgniarek, położnych i ratowników medycznych. PZWL 2007. 3. Yirella G.: Mikrobiologia i choroby zakaźne. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2000. 4. Zaremba M.L., Borowski J.: Podstawy mikrobiologii lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1994. 5. Zembala M., Górski A.(red.): Zarys immunologii klinicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. Literatura uzupełniająca: 1. Collier L., Oxford J.: Wirusologia. Podręcznik dla studentów medycyny, stomatologii i mikrobiologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 2. Jakóbisiak M.(red.): Immunologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000. 3. ZawiszaE., Samoliński B.: Choroby alergiczne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998. 64 Przedmiot: PATOLOGIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 60 godzin Wykłady- 30 + 30godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 5 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - ogólnych procesów patologicznych w organizmie człowieka; - nieprawidłowości funkcjonowania poszczególnych układów ł narządów; - stanów i chorób wynikających z nieprawidłowego funkcjonowania układów i narządów. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - rozpoznawania nieprawidłowości w czynnościach poszczególnych układów i narządów; - wyjaśniania patomechanizmu zaburzeń czynnościowych w organizmie człowieka. C. Kształtowanie postawy studenta do: aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu patologii, - przekonania o znaczeniu wiedzy z patologii w praktyce pielęgniarskiej. Treści nauczania: Tematy wykładów: 1. Patofizjologia ogólna; uszkodzenie komórki i martwica, zapalenia, nowotwory, obrzęki 2. Dynamika procesu chorobowego 3. Patofizjologia układu oddechowego (astma oskrzelowa, obrzęk płuc, ostra niewydolność oddechowa, serce płucne, choroby restrykcyjne płuc, POCHP) 4. Patofizjologia układu sercowo – naczyniowego ( choroba niedokrwienna, zawał serca, obrzęk płuc, wady zastawkowe, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze) 5. Patofizjologia układu pokarmowego (choroby czynnościowe, choroby przełyku, żołądka, jelit). 6. Patofizjologia układu nerwowego (stwardnienie rozsiane, rdzeniowy zanik mięśni, zaburzenia mowy i funkcji poznawczych, choroba Parkinsona) 7. Patofizjologia układu wydzielania wewnętrznego (choroby przysadki mózgowej, wybrane choroby tarczycy, cukrzyca, choroby nadnerczy) 8. Patofizjologia układu moczowego (ostra niewydolność nerek, zespół nerczycowy, kamica nerkowe, nadciśnienie tętnicze nerkopochodne) 9. Patofizjologia tkanki łącznej. Zaburzenia metabolizmu tkanki łącznej. Zapalenia idiopatyczne. 10. Patofizjologia układu krwiotwórczego (anemie, nadkrwistości, białaczki – wybrany przykłady 11. Patofizjologia układu hemostazy (hemofilia, DIC) 12. Patofizjologia układu płciowego, wybrane przykłady. . 65 Metody nauczania: -wykład konwersatoryjny - dyskusja Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - podstawową terminologię z zakresu patologii - podstawowe mechanizmy zjawisk patologicznych - przyczyny zaburzeń funkcjonowania poszczególnych narządów i układów; - zjawisko starzenia się organizmu, student umie :-definiować podstawowe procesy patologiczne, nazywać i charakteryzować poszczególne etapy choroby - nazwać poszczególne rodzaje zaburzeń w patofizjologii człowieka; rozpoznać nieprawidłowości w funkcjonowaniu poszczególnych układów, różnicować zapalenie, zmiany wsteczne i postępowe wskazać patomechanizm powstawania chorób narządów i układów, scharakteryzować proces starzenia się organizmu, - przedstawić mechanizm zaburzeń poszczególnych narządów i układów jest odpowiedzialny za: wykorzystywanie wiedzy z patologii w praktyce zawodowej, posługiwanie się normami, literaturą fachową systematyczność pogłębiania wiedzy Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego -I rok, II sem. Literatura podstawowa: 1. Thor P.: Podstawy patofizjologii człowieka. Uniwersytet Jagielloński. Kraków 2001 2. Guzek J.W.: Patofizjologia człowieka w zarysie. (dodruk 2008). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008. 3. Kruś S.: Patologia. Podręcznik dla licencjackich studiów medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003. 4. Stevens A., Lowe J.Patologia CZELEJ 2005. 5. Maśliński S., Ryżewski J.: Patofizjologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998. 6. Znachorska -Markiewicz B., Wałecka E.: Patofizjologia kliniczna. Volumed, Wrocław 2001. Literatura uzupełniająca: 1. Kruś S.(red.): Anatomia patologiczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 2. Tchórzewski H.: Wykłady z patofizjologii. Wojskowa Akademia Medyczna, Łódź 1990. 66 Przedmiot: BADANIA FIZYKALNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizacją przedmiotu : 30godzin Ćwiczenia- 30 godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 2 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: zakresu i charakteru badań fizykalnych dla celów pielęgnowania, interpretowania uzyskanych wyników badania fizykalnego, - różnic w badaniu fizykalnych dzieci i dorosłych, B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - przygotowania pacjenta do badania fizykalnego, wykonywania badania fizykalnego poszczególnych narządów i układów u dorosłego i u dziecka. C. Kształtowanie postawy studenta do: - pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności oceny stanu zdrowia za pomocą badania fizykalnego Treści nauczania 1. Pacjent jako podmiot w badaniu fizykalnym. 2. Zakres badania fizykalnego dla celów pielęgnowania. 3. Zakres i charakter badania fizykalnego u dzieci. Dokumentowanie wyników badania. 4. Zakres i charakter badania fizykalnego u dorosłych. 5. Badania fizykalne w ocenie stanu układu oddechowego. Dokumentowanie wyników badania. 6. Badanie gruczołu piersiowego. Dokumentowanie wyników badania. 7. Badania fizykalne w ocenie stanu układu pokarmowego. Dokumentowanie wyników badania. 8. Badanie jamy brzusznej. Dokumentowanie wyników badania 9. Badania fizykalne w ocenie stanu układu krążenia i serca. Dokumentowanie wyników badania 10. Ocena stanu skóry i błon śluzowych. Dokumentowanie wyników badania 11. Ocena stanu narządów zmysłu. Dokumentowanie wyników badania 12. Ocena stanu układu mięśniowo-szkieletowego. Dokumentowanie wyników badania 13. Ocena stanu narządów płciowych. Dokumentowanie wyników badania 14. Ocena stanu układu moczowego. Dokumentowanie wyników badania 15. Ocena stanu układu nerwowego. Dokumentowanie wyników badania 16. Dokumentacja kliniczna pacjenta. Metoda nauczania: pokaz z instruktażem, - ćwiczenia Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności, i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - istotę i cel badań fizykalnych, - różnicę w badaniu fizykalnym dzieci i dorosłych, - zasady przeprowadzania badania fizykalnego, wyniki uzyskane w badaniu fizykalnym 67 umie: - stosować zasady obowiązujące przy wykonywaniu badań fizykalnych, - wykonać badanie fizykalne poszczególnych narządów i układów, - dokonać oceny uzyskanych wyników, jest odpowiedzialny za : przestrzeganie prawa pacjenta do intymności podczas badania. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - II rok, II sem. Literatura podstawowa: 1. Dyk D.( red).Badanie fizykalne w pielęgniarstwie. Podręcznik dla studiów medycznych : PZWL 2010. 2. Krajewska-Kułak E. (red.), Szczepański M. (red). Badanie fizykalne w praktyce pielęgniarek i położnych Czelej / PZWL 2008. 3. Epstein O., Perkin G.D., de Bono D.P., Cookson J.: Badanie kliniczne. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001. 4. Course C.: Wywiad i badanie przedmiotowe. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2005. 5.. Straburzyński G.: Medycyna fizykalna. PZWL, Warszawa 1997. Literatura uzupełniająca 1. Gołąb B.K.: Zarys anatomii czynnościowej układu oddechowego. Ośrodek Doradztwa i Szkolenia. Jaktorów 1998. 2. Tatoń J., Czech A.: Ogólna diagnostyka internistyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1991. 68 Przedmiot: DIETETYKA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: Ćwiczenia: 15 godzin II semestr Samokształcenie: 30 godzin II semestr ECTS: 2 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do zinterpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - zasad racjonalnego odżywiania dzieci, młodzieży i dorosłych, zasady leczenia dietetycznego B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: określania zakresu żywienia w stanie zdrowia i choroby C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu żywienia człowieka w stanie zdrowia i choroby. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1.Ocena stanu odżywiania i sposobu żywienia. 2.Niedożywienie i jego następstwa. 3. Żywienie dojelitowe i pozajelitowe. 4.Zasady żywienia dzieci i młodzieży. 5. Zasady żywienia człowieka chorego. 6. Zasady żywienia w chorobach układu krążenia. 7. Zasady żywienia w chorobach przewodu pokarmowego 8. Zasady żywienia w chorobach wątroby i dróg żółciowych 9. Zasady żywienia w chorobach układu moczowego 10. Zasady żywienia w chorobach układu krwiotwórczego 11. Zasady żywienia w chorobach alergicznych. 12. Żywienie chorych ze zwiększonym katabolizmem. 13.Udział pielęgniarki w leczeniu żywieniowym. Metoda nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna: - metody oceny stanu odżywienia z wykorzystaniem np. metod antropometrycznych i biochemicznych, przeprowadzenie wywiadu żywieniowego, zasady żywienia człowieka zdrowego i chorego, wyjaśnienie rodzaju i następstw niedożywienia, dostosowanie żywienia do potrzeb chorego, - monitorowanie chorego żywionego dojelitowe i pozajelitowo, 69 umie: - przekazywać choremu informacje dotyczące żywienia, określać diety stosowane w żywieniu człowieka chorego jest przekonany o: znaczeniu diety w zdrowiu i chorobie człowieka, systematyczności pogłębiania wiedzy z zakresu dietetyki - konieczności respektowania diety w stanach chorobowych. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - I rok, II semestr Literatura podstawowa: 1. Ciborowska M., Rudnicka A.: Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 2. Dzieniszewski J.(red.): Podstawy naukowe żywienia w szpitalach. IŻiŻ, Warszawa 2001. 3. Hasik J., Hryniewiecki L., Grzymisławski M.: Dietetyka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 4. Gawędzki J., Hryniewiecki L.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. PWN, Warszawa 1995. 5. Socha J.: Żywienie dzieci zdrowych i chorych. PZWL, Warszawa 1998. Literatura uzupełniająca: 1. Kunachowicz H.(red.): Dieta bezglutenowa - co wybrać?. Wartość odżywcza produktów i potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 2. Jarosz M., Dzieniszewski J. Żywienie osób w wieku starszym - Seria Instytut Żywności i Żywienia zaleca. PZWL 2008 3. Wieczorek-Chełmińska Z. Żywienie w chorobach nowotworowych PZWL 2006. 4. Ziemiański S.(red.): Normy żywienia człowieka. Fizjologiczne podstawy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 5. Wieczorek-Chełmińska Z.: Nowoczesna dietetyczna książka kucharska. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 6. Wieczorek-Chełmińska Z.: Zasady żywienia i dietetyka stosowana. PZWL, Warszawa 1992. 7. Wieczorek-Chełmińska Z.: Żywienie człowieka w chorobach wątroby, dróg żółciowych i trzustki. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 8. Krawczyński M.(red.) Żywienie dzieci w zdrowiu i chorobie Wydawnictwo HelpMed 2008 70 Przedmiot: RATOWNICTWO MEDYCZNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 55 Wykłady: 10 godzin II semestr Ćwiczenia: 15 godzin II semestr Samokształcenie: 30 godzin II semestr ECTS: 2 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - zasad i sposobów udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej; B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej C. Kształtowanie postawy studenta do: - poczucia odpowiedzialności w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia człowieka TREŚCI NAUCZANIA Tematy wykładów: 1. Podstawy prawne udzielania pierwszej pomocy. 2. Organizacja i funkcjonowanie systemu Ratownictwa Medycznego w Polsce. 3. Medycyna ratunkowa jako element systemu bezpieczeństwa publicznego. 4. Pierwsza pomoc przedlekarska w miejscu zdarzenia, 5. Postępowanie na miejscu zdarzenia lub nagłego zagrożenia życia. Zasady wzywania pomocy specjalistycznej, w tym medycznej. 6. Stany zagrożenia życia - interwencje będące w zakresie kompetencji pielęgniarskich. 7. Udzielanie pierwszej pomocy w obrażeniach wielonarządowych. 8. Ocena stanu poszkodowanego. 9. Wyróżniki medycyny katastrof. Fazy akcji ratunkowej. Organizowanie akcji ratunkowej. 10. Modele i zasady współpracy międzynarodowej. 11. Współczesne zagrożenia pochodzenia naturalnego i technicznego. Zarządzanie kryzysowe w katastrofach, klęskach żywiołowych. Zabezpieczenie medyczne katastrof. Prawa człowieka w sytuacjach nadzwyczajnych. 12. Ocena stanu życia i zdrowia w miejscu katastrof, segregacja chorych, przygotowanie poszkodowanych do transportu. Współpraca z jednostkami ratownictwa medycznego. 13. Postępowanie ratownicze w zdarzeniach masowych i katastrofach oraz sytuacjach szczególnych skażenia: chemicznego, radiacyjnego i biologicznego. Tematy ćwiczeń: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Pierwsza pomoc. Zabezpieczenie rannego i/lub chorego przed dodatkowymi urazami. Pierwsza pomoc w zranieniach i w krwotokach. Pierwsza pomoc w urazach ręki i w złamaniach kończyny górnej i barku. Pierwsza pomoc w złamaniach kończyny dolnej. Pierwsza pomoc w amputacji urazowej. Pierwsza pomoc w uszkodzeniach kręgosłupa. Ogólne zasady postępowania. 71 7. Pierwsza pomoc w urazach czaszki. 8. Pierwsza pomoc w urazach klatki piersiowej. 9. Pierwsza pomoc w urazach jamy brzusznej. 10. Pierwsza pomoc w urazach miednicy. 11. Pierwsza pomoc w przypadku ciał obcych w nosie, gardle, przełyki, oku i uchu, 12. Pierwsza pomoc w rażeniu prądem i piorunem. 13. Pierwsza pomoc w przypadku utonięć. 14. Pierwsza pomoc w sytuacji duszenia. 15. Pierwsza pomoc w przypadku użądleń i ukąszeń. 16. Pierwsza pomoc w przypadku oparzeń i odmrożeń. 17. Pierwsza pomoc w zatruciach. Zasady i procedury postępowania. 18. Pierwsza pomoc w zatruciach truciznami. 19. Pierwsza pomoc w zatruciach gazami. 20. Pierwsza pomoc w zatruciach pestycydami i metalami. 21. Pierwsza pomoc w zatruciach pokarmowych. 22. Pierwsza pomoc w zatruciach u dzieci. 23. Pierwsza pomoc w obrażeniach wielonarządowych. 24. Pierwsza pomoc w utracie przytomności. 25. Pierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia u dzieci. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - zasady udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej; - dokonywać segregacji poszkodowanych w zdarzeniach masowych, katastrofach, - ocenić stan poszkodowanego, - stosowania procedur zabezpieczenia medycznego w sytuacji katastrof, - sposoby postępowania w sytuacjach nagłych zachorowań i wypadków; sposoby postępowania w wybranych stanach patologicznych, umie: - udzielać profesjonalnie pierwszej pomocy przedlekarskiej, jest odpowiedzialny za: - pogłębianie wiedzy z zakresu zasad udzielania pierwszej pomocy w miejscu zdarzenia - podejmowanie działań na rzecz ratowania życia osób w miejscu zdarzenia. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - I rok, II semestr Literatura podstawowa: 1. Buchfelder M., Buchfelder A. Mikaszewska-Sokolewicz M.(tłum.) Podręcznik pierwszej pomocy. PZWL 2008. 2. Chapleau W., Smreka J. (red. Wyd. Pol.)Ratownictwo medyczne. Poradnik kieszonkowy Wydawnictwo Medyczne Górnicki 2009. 72 3. Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagrożenia życia. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 4.Kurth J.: Zabiegi lekarskie - poradnik PZWL, Warszawa 1999. 5. Murth J.: Zabiegi lekarskie - poradnik. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 6. Sefrin P., Schua R.: Postępowanie w nagłych przypadkach. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1998. 7. Zydlo S.M., Hill J.A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Choroby i nagłe wypadki. Wydawnictwo Amber, 1997. Literatura uzupełniająca: 1. Krajewska-Kułak E.(red.) Rolka H.(red.), Jankowiak B. (red.) Standardy i procedury pielęgnowania chorych w stanach zagrożenia życia. Podręcznik dla studiów medycznych PZWL 2009 2. Burda P.R.: Jak uchronić się przed zatruciem. Prószyński i S-ka, Warszawa 1997. 3. Practical First Aid - Praktyczna pierwsza pomoc Wydawnictwo: BLOOMSBURY 2006. 73 Przedmiot: PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA Typ zajęć: teoretyczny Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 285 Wykłady: 30 godzin I semestr + 30 II semestr = 60 godzin Ćwiczenia: 45 godzin I semestr + 90 II semestr + 60 godzin III semestr = 195 godzin Samokształcenie: 20 godzin II semestr + 10 godzin ECTS: 16 (13+3) Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - teoretycznych podstaw pielęgniarstwa i pielęgnowania, - zakresu i charakteru pielęgnowania w zależności od stanu zdrowia biorcy opieki - ogólnych zasad postępowania pielęgniarskiego B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - identyfikowanie pojęć z zakresu pielęgniarstwa, - rozumienie funkcji zawodowych pielęgniarki - wykonywania zadań, czynności i działań opiekuńczych, diagnostycznych, terapeutycznych profilaktycznych i rehabilitacyjnych zgodnie z obowiązującymi procedurami, - podejmowania działań wynikających z funkcji pielęgniarki w zależności od kategorii odbiorcy, miejsca świadczonych działań oraz ocenić ich skuteczność - współpracy w zespole opieki zdrowotnej. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu pielęgniarstwa, - wykorzystywania zdobytej wiedzy do rozwiązywania problemów podmiotu opieki. TREŚCI NAUCZANIA Tematy wykładów: 1. Rozwój i uwarunkowania historyczne pielęgniarstwa światowego i polskiego oraz teraźniejszość i przyszłość zawodu pielęgniarki.. 2. Rola społeczno - zawodowa pielęgniarki. 3. Potrzeby zdrowotne jednostki i ich zaspokajanie. 4. Opieka na nad człowiekiem chorym. Modele opieki. 5. Pielęgnowanie, pielęgniarstwo. System pojęć w pielęgniarstwie. Podstawy profesjonalnego pielęgnowania. 6. Teoretyczne podstawy pielęgniarstwa. Filozofia i teorie pielęgniarstwa. 7. Wybrane modele i teorie pielęgniarskie ( Mghtingale, Orem, Henderson, Neuman, Rogers, Watson). 8. Zindywidualizowane pielęgnowanie. Gromadzenie informacji o pacjencie. Planowanie opieki pielęgniarskiej. Realizowanie zadań wynikających z planu opieki. Ocena działań pielęgniarskich. Dokumentowanie pielęgnowania. 9. Primary Nursing - założenia teoretyczne i zastosowanie praktyczne. 10. Odbiorca usług pielęgniarki - człowiek zdrowy, chory (pacjent). Kategorie odbiorców usług pielęgniarki. 11. Rola i funkcje zawodowe pielęgniarki. Rola i zadania pielęgniarki w realizacji funkcji bezpośrednich i pośrednich. Kompetencje i kwalifikacje pielęgniarki. 12. Rola i funkcje zawodowe pielęgniarki. Funkcje pośrednie -naukowo-badawcza, 74 kształcenia i zarządzania. 13. Ogólne zasady postępowania w pielęgnowaniu profesjonalnym. 14. Procedury i standardy w pielęgniarstwie. Jakość opieki pielęgniarskiej. 15. Rola i zadania pielęgniarki w zespole wielozawodowym. Tematy ćwiczeń (Pracownia Umiejętności Pielęgniarskich): I. Kształtowanie umiejętności z zakresu ogólnych zasad postępowania aseptycznego i antyseptycznego. 1. Zasady aseptyki i antyseptyki. Metody i techniki postępowania aseptycznego i antyseptycznego. Zasady dekontaminacji rąk. Technika mycia rąk. Technika zakładania rękawiczek ochronnych . 2. Profilaktyka zakażeń wewnątrzszpitalnych. Przygotowywanie materiałów i narzędzi do sterylizacji. Postępowanie z materiałem zakaźnym. 3. Bandażowanie różnych części ciała. Nakładanie opatrunków z chusty trójkątnej. II. Kształtowanie umiejętności z zakresu higieny i bezpieczeństwa pacjenta 1. Przygotowanie łóżka dla pacjenta. 2. Ułożenie pacjenta w łóżku. Pozycje pacjenta w łóżku. Przenoszenie i transportowanie pacjenta. Pionizacja pacjenta. Stosowanie udogodnień dla pacjenta leżącego. 3. Technika zmiany bielizny osobistej i pościelowej u pacjenta leżącego. 4. Toaleta jamy ustnej 5. Technika mycia pacjenta w łóżku. 6. Technika mycia głowy. 7. Technika mycia krocza. 8. Zakładanie czepca p/wszawiczego. 9. Metody, techniki profilaktyki odleżyn. III. Kształtowanie umiejętności z zakresu opieki nad pacjentem diagnozowanym 1. Metody i techniki oceny ogólnego stanu zdrowia. Pomiar masy ciała. Pomiar długości ciała. Ocena słuchu. Ocena ostrości wzroku. Metody i techniki oceny układu oddechowego. 2. Metody i techniki pomiarów ciśnienia tętniczego i tętna. 3. Metody i techniki pomiaru temperatury ciała. 4. Ocena stanu świadomości. 5. Wykonanie EKG. 6. Pobieranie krwi żylnej do analizy. Pobieranie krwi włośniczkowej. 7. Oznaczanie poziomu cukru we krwi. 8. Oznaczanie szybkości opadania krwinek. 9. Pobieranie materiałów do badań - wydalin i wydzielin organizmu. Pobieranie plwociny, moczu i kału do badania. Dobowa zbiórka moczu. Bilans płynów. 10. Pobieranie wymazów do badania. 11. Asystowanie przy nakłuciu lędźwiowym. 12. Asystowanie przy nakłuciu jamy opłucnej. 13. Asystowanie przy nakłuciu jamy otrzewnowej. 14. Asystowanie przy nakłuciu stawu. 75 15. Asystowanie przy pobieraniu szpiku kostnego u dziecka i dorosłego. 16. Asystowanie przy pobieraniu tkanek (biopsja cienkoigłowa). 17. Asystowanie podczas badań endoskopowych. 18. Asystowanie choremu w badaniach radiologicznych i endoskopowych. IV. Kształtowanie umiejętności pielęgniarskich w zakresie terapii 1. Drenaż ułożeniowy. Toaleta drzewa oskrzelowego. 2. Technika karmienia doustnego. Odżywianie przez zgłębnik. Karmienie przez przetokę. 3. Podawanie leków drogą układu pokarmowego. Podawanie leków doustnie. Płukanie żołądka. 4. Podawanie leków doodbytniczych. Stosowanie suchej rurki do odbytu. Wlewka doodbytnicza. Lewatywa. Wlew doodbytniczy. 5. Podawanie leków drogą układu oddechowego. Tlenoterapia. Aerozoloterapia. 6. Podawanie leków drogą układu moczowego. Cewnikowanie. Płukanie pęcherza moczowego. 7. Podawanie leków drogą dotkankowa. Wstrzyknięcia śródskóme. Wstrzyknięcia podskórne. Wstrzyknięcia domięśniowe. Wstrzyknięcia dożylne. Kroplowy wlew dożylny 8. Podawanie leków na skórę i błony śluzowe. Podawanie leków do worka spojówkowego. Płukanie oka. 9. Podawanie leków do jamy nosowej. Podawanie leków do ucha. 10. Stosowanie zabiegów przeciwzapalnych. Kompresy i okłady. Stosowanie baniek lekarskich. 11. Technika wykonywania ćwiczeń czynnych i biernych. V Kształtowanie umiejętności z zakresu opieki nad dzieckiem 1. Toaleta noworodka. 2. Kąpiel niemowlęcia. 3. Ważenie i mierzenie noworodka i niemowlęcia. 4. Metody i techniki karmienia noworodków i niemowląt. VI Umiejętności z zakresu opieki nad pacjentem leczonym chirurgicznym 1. Chirurgiczne mycie rąk. 2. Technika zakładania odzieży ochronnej. 3. Przygotowanie narzędzi i materiału opatrunkowego. 4. Przygotowanie stolika opatrunkowego. 5. Technika zmiany opatrunku. 6. Ogólne zasady postępowania z pacjentem z tracheotomią. 7. Ogólne zasady postępowania z pacjentem ze stomią. Metody nauczania: 1 wykład konwersatoryjny, 2 instruktaż, 3 pokaz ćwiczenia 76 Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - teoretyczne podstawy pielęgniarstwa, istotę opieki pielęgniarskiej nad człowiekiem w stanie zdrowia i choroby - zasady obowiązujące przy wykonywaniu czynności i zadań wynikających z realizowania przez pielęgniarkę bezpośrednich funkcji zawodowych umie: - posługiwać się podstawową terminologią z zakresu pielęgniarstwa i pielęgnowania, - wskazać wpływ uwarunkowań historycznych na rozwój pielęgniarstwa na świecie i w Polsce, - podjąć działania wynikające z funkcji pielęgniarki w zależności od kategorii odbiorców, miejsca świadczonych działań, ocenić skuteczność podejmowanych przez siebie działań jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy i umiejętności z podstaw pielęgniarstwa w praktyce zawodowej. Uwaga: szczegółowy wykaz umiejętności kształtowanych z przedmiotu: Podstawy Pielęgniarstwa znajduje się w Załączniku1. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - II rok (III sem.) 77 Przedmiot: PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 80 II semestr Placówki do realizacji zajęć praktycznych: oddział wewnętrzny, oddział neurologii, zakład opiekuńczo leczniczy Cele nauczania przedmiotu A. Przygotowanie studenta do poszerzenia wiedzy: - z zakresu i charakteru pielęgnowania w zależności od stanu zdrowia biorcy opieki - na temat ogólnych zasad postępowania pielęgniarskiego B. Przygotowanie studenta do: - pielęgnowania podopiecznego w warunkach szpitalnych - komunikowania się z biorcą opieki, jego rodziną i zespołem wielodyscyplinarnym, - kształtowanie i doskonalenie umiejętności nabytych w trakcie zajęć w Pracowni Umiejętności, w warunkach naturalnych w oddziale, - wykonywania zadań, czynności i działań opiekuńczych, diagnostycznych, terapeutycznych profilaktycznych i rehabilitacyjnych C. Kształtowanie postawy studenta do: - systematycznego pogłębiania wiedzy, TREŚCI NAUCZANIA: 1. Kształtowanie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktu z pacjentem. Udzielanie wsparcia pacjentowi i jego rodzinie. Metody i formy komunikowania się. 2. Zasady sprawowania opieki nad pacjentem w oddziale szpitalnym. 3. Gromadzenie informacji o pacjencie za pomocą: 4. obserwacji stanu biopsychospołecznego wywiadu 5. analizy dokumentów pacjenta 6. pomiaru. 7. Planowanie opieki pielęgniarskiej nad pacjentem, 8. Realizowanie zaplanowanych działań: 9. profilaktycznych zapewniających pacjentowi wygodę 10. z zakresu higieny osobistej i otoczenia pacjenta 11. pobieranie materiałów do badań laboratoryjnych, 12. opieka nad pacjentem podczas wykonywania czynności i zabiegów pielęgniarskich. 13. Ocena osiągniętych celów pielęgnowania. 14. Dokumentacja i dokumentowanie - zadania pielęgniarki. 15. Współpraca z zespołem opiekuńczym. 16. Stosowanie zasad reżimu sanitarnego w oddziale. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student 78 zna i rozumie: - znaczenie komunikowania się dla osiągnięcia celów pielęgnowania, - sposoby gromadzenia informacji o pacjencie i jego rodzinie - ogólne zasady aseptyki i antyseptyki, umie: - komunikować się z pacjentem, jego rodziną i zespołem opiekuńczym, - gromadzić dane o podopiecznym istotne dla celu zindywidualizowanego pielęgnowania, - pomagać pacjentowi w rozwiązywaniu problemów z zakresu higieny osobistej i otoczenia, - pomagać pacjentowi w dążeniu do samodzielności w sytuacji trudnej wynikającej z choroby lub urazu, - pobierać materiał do badań laboratoryjnych, - wykonywać czynności i działania z zakresu oceny stanu zdrowia i/lub choroby - wykonywać zabiegi działania wynikające z planu pielęgnowania oraz terapii: dietetycznej, farmakologicznej i zabiegowej. - dokumentować pielęgnowanie jest odpowiedzialny za : - działania podejmowane na rzecz pacjenta w oddziale Metody nauczania: 1 2 3 pokaz z instruktażem metoda sytuacyjna seminarium Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia zajęć praktycznych -I rok, II sem. 79 Przedmiot: PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu - 80 godzin I semestr + 40 II semestr Cele i zadania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - zasad opieki nad pacjentem w oddziale, - procedur, standardów i algorytmów postępowania w oddziale, B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - doskonalenia umiejętności kształtowanych w Pracowni Umiejętności Pielęgniarskich, - gromadzenia informacji o pacjencie i jego środowisku, planowania opieki nad człowiekiem i jego rodziną, realizowania opieki nad pacjentem zgodnie z założeniami zindywidualizowanego pielęgnowania, - oceny osiągniętych celów pielęgnowania współpracy w zespole opiekuńczym ł interdyscyplinarnym C. Kształtowanie postawy studenta do: - świadomego i odpowiedzialnego wykorzystywania wiedzy z zakresu Podstaw Pielęgniarstwa w sprawowaniu całościowej opieki nad pacjentem TREŚCI NAUCZANIA: 1. Rola i zadania pielęgniarki w podejmowaniu działań opiekuńczych. 2. Rola i zadania pielęgniarki w zapewnieniu bezpieczeństwa, higieny i wygody pacjentowi. 3. Pomaganie pacjentowi w czynnościach dnia codziennego 4. Podejmowanie działań wynikających ze stanu zdrowia pacjenta. 5. Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta. 6. Współuczestniczenie pielęgniarki w działaniach diagnostycznych. 7. Współuczestniczenie w działaniach usprawniających pacjenta. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - zasady, standardy i procedury wykorzystywane w opiece nad pacjentem umie: - samodzielnie i sprawnie wykonać działania opiekuńcze, jest odpowiedzialny za: - podejmowane działania wobec pacjenta i jego rodziny, - współpracę z pacjentem, jego rodziną i personelem Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia praktyki I rok II semestr 80 Przedmiot: PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA Typ zajęć: Samokształcenie - zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 20 godzin II semestr +10 godzin III semestr =30 godzin Cele samokształcenia: - rozszerzenie zakresu wiedzy dotyczącej szeroko rozumianego pielęgniarstwa ł pielęgnowania - rozszerzenie zakresu wiedzy dotyczącej praktycznego pielęgnowania, - przygotowanie do samodzielnego i odpowiedzialnego sprawowania opieki nad pacjentem i jego środowiskiem - przekonanie o konieczności ciągłego samokształcenia i samodoskonalenia. PROGRAM SAMOKSZTAŁCENIA: I. Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: 1. Pielęgniarstwo i pielęgnowanie - różnice i podobieństwa w definiowaniu tych pojęć. 2. Pielęgniarstwo w Polsce w okresie międzywojennym. 3. Działalność Polskiego Stowarzyszenia Pielęgniarek Zawodowych. 4. Początki pielęgniarstwa zawodowego w Polsce. 5. Pierwsze pisma zawodowe dla pielęgniarek polskich. 6. Florencja Nightingale - prekursorka pielęgniarstwa profesjonalnego. 7. Twórczynie pielęgniarstwa polskiego w okresie powojennym. 8. Pierwsza Ustawa o Pielęgniarstwie z dnia 21 lutego 1935 r. 9. Nestorki pielęgniarstwa na Podkarpaciu. 10. Możliwości praktycznego wykorzystania wybranych teorii i modeli pielęgnowania w polskich warunkach. 11. Teorie i modele teoretyczne wykorzystywane w pielęgniarstwie dla potrzeb pielęgnowania. 12. Zakres i charakter działań opiekuńczych realizowanych przez pielęgniarkę w opiece nad człowiekiem w stanie choroby przewlekłej. II. Przeanalizuj informacje o planowanych konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa i pielęgnowania. Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować sprawozdanie z konferencji. III. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzzakładowego (w oddziale) na jeden z poniższych tematów: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Rola i znaczenie ogólnych zasad postępowania w pielęgniarstwie. Zasady reżimu sanitarnego w oddziale. Sposoby podnoszenia i przenoszenia pacjenta. Rola i zadania pielęgniarki wynikające z funkcji opiekuńczej. Metody i techniki pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Założenia D. Orem a opieka pielęgniarska. 81 IV. Przygotuj standard opieki nad pacjentem w poniżej wymienionych stanach: 1. Pacjent przyjmowany do oddziału 2. Pacjent wypisywany z oddziału 3. Pacjent leżący w łóżku V. Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta dla celów pielęgnowania w oddziale . Dokonaj analizy merytorycznej tej dokumentacji dla celów pielęgnowania pacjenta. VI. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego np. Pielęgniarka i Położna na wybrany przez siebie temat z zakresu treści przedmiotu: Podstawy Pielęgniarstwa. VII Przygotuj kwestionariusz wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do pacjenta i jego rodziny. VIII Zaproponuj dokumentacje pielęgniarską w oparciu o założenia wybranej teorii pielęgniarstwa. IX Przeanalizuj dostępną literaturę polską z ostatnich 5 lat i określ zakres i charakter treści na jeden z poniższych tematów: 1. 2. 3. 4. 5. Rola zawodowa pielęgniarki w Polsce. System pojęć w pielęgniarstwie. Opiekuńczość w pielęgniarstwie. Wsparcie pacjenta w pielęgnowaniu. Narzędzia do pomiaru stanu zdrowia dla potrzeb pielęgniarstwa. LITERATURA OBOWIĄZKOWA: 1. Ciechaniewicz W.(red.): Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2007. 2. Zahradniczek K.(red): Pielęgniarstwo. Podręcznik dla studiów medycznych PZWL 2006 3. Kaniewska-Iżycka J.: Rozwój pielęgniarstwa w Polsce do roku 1950. Cz.I. CMDNŚSM, Warszawa 1987. 4. Kaniewska-Iżycka J.: Rozwój pielęgniarstwa w Polsce do roku 1950. Cz.II. CMDNŚSM, Warszawa 1989. 5. Kaniewska-Iżycka J.: Rozwój pielęgniarstwa w Polsce do roku 1950. Cz.III CMDNŚSM, Warszawa 1988. 6. Poznańska S., Płaszewska-Żywko L. Wybrane modele pielęgniarstwa. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001. 7. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red.): Podstawy pielęgniarstwa. Tom I – żałożenia teoretyczne. Wydawnictwo Czelej/ PZWL 2008. 8. Ślusarska B., Zarzycka D., Zahradniczek K.(red.): Podstawy pielęgniarstwa. Tom II –Wybrane działania pielęgniarskie. Wydawnictwo Czelej/ PZWL 2008 9. Wrońska I: Polskie pielęgniarstwo 1921-1939. Norbertinum, Lublin 1991. 10. Kózka M.(red)., Płaszewska-Żywko (red.) Procedury pielęgniarskie. Podręcznik dla studentów medycznych. PZWL 2009. 82 11. Górajek-Jóźwik J(red.) Wprowadzenie do diagnozy pielęgniarskiej. Podręcznik dla studiów medycznych.PZWL 2007. 12. Kózka M.(red ), Płaszewska-Żywko L.(red)Diagnozy i interwencje pielęgniarskie. Podręcznik dla studiów medycznych (dodruk 2009) PZWL 2009. 13. Widomska-Czekajska (red.), Jolanta Górajek-Józwik (red.). Encyklopedia dla pielęgniarek i położnych. Tomy 1-3 PZWL 2010 LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA 1. Ciechaniewicz W., Grochans E. , Łoś E. Wstrzyknięcia śródskórne, podskórne, domięśniowe i dożylne. Podręcznik dla studiów medycznych PZWL 2007. 2. Chrząszczewska A. Bandażowanie (dodruk 2010) PZWL 2010. 3. Kirschnick O.: Pielęgniarstwo. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2001. 4. Szwałkiewicz E. red(Wyd Pol.) Zasady podnoszenia i przemieszczania pacjentów. Przewodnik dla pielęgniarek. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner 2000. 5. Andreas H, Karasek-kreutzinger B., Jobin-howald U.Kompendium pielęgniarstwa PZWL 2004. 6. Krakowski G., Kruk M. Leczenie odleżyn i ran przewlekłych - seria Lekarz radzi. PZWL 2000. 83 Przedmiot: PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA; PIELĘGNIARSTWO ŚRODOWISKOWO-RODZINNE; Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 75 - II semestr Wykłady: 20 godzin II semestr Ćwiczenia 25 godz. Samokształcenie: 30 godzin II semestr ECTS: 9 (3+6) Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - systemu opieki zdrowotnej, w tym podstawowej opieki zdrowotnej, - rodzaju świadczeń gwarantowanych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, - roli i zadań pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej w opiece nad różnymi kategoriami biorców opieki pielęgniarskiej. B. Przygotowania studenta w zakresie umiejętności do: planowania , realizowania i oceny działań podejmowanych w ramach opieki środowiskowo-rodzinnej nad osobami zdrowymi, chorymi i niepełnosprawnymi w środowisku ich zamieszkania, nauki i pracy, C. Kształtowanie postawy studenta do: aktywności na rzecz promowania zdrowia i profilaktyki w środowisku zamieszkania, nauczania i pracy TREŚCI NAUCZANIA Tematy wykładów: 1. System opieki zdrowotnej w Polsce. Podsystem podstawowej opieki zdrowotnej. Struktura organizacyjna poz. 2. Struktura i zakres świadczeń zdrowotnych udzielanych w ramach POZ. Opieka środowiskowa. 3. Teoretyczne podstawy opieki środowisko-rodzinnej. 4. Pielęgniarstwo środowisko-rodzinne. Rozwój pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego w Polsce. Założenia i cele pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego. 5. Specyfika pielęgniarstwa rodzinnego. 6. Rola i zadania pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej. Zadania zespołu w opiece nad człowiekiem zdrowym i chorym w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. 7. Rola i zadania pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania. 8. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad zdrowiem osób pracujących. 9. Rola i zadania pielęgniarki nad osobami niepełnosprawnymi i przewlekle chorymi w środowisku zamieszkania. 10. Zadania pielęgniarki środowisko-rodzinnej w kompleksowej opiece nad pojedynczym człowiekiem, grupą i społecznością lokalną. 11. Udział pielęgniarki w realizacji zadań wynikających z programów polityki zdrowotnej. 12. Zasady dokumentowania świadczeń pielęgniarskich w podstawowej opiece zdrowotnej. Metody nauczania: wykład konwersatoryjny 84 Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - rolę i znaczenie podstawowej opieki zdrowotnej nad zdrowiem człowieka, grupy ludzi i społeczeństwa, - relacje pomiędzy teoriami pielęgnowania a zakresem zadań pielęgniarki środowiskoworodzinnej - rozumie znaczenie środowiska nauczania i wychowania pod kątem rozpoznawania problemów zdrowotnych dziecka zdrowego, chorego i niepełnosprawnego w tym środowisku; rozumienia istoty pracy zespołowej w podstawowej opiece zdrowotnej; rozumienia roli pielęgniarki rodzinnej - zadania pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej umie: - określić zakres zadań pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej w opiece nad podopiecznym, - planować, realizować i oceniać działania podejmowane w ramach opieki środowiskoworodzinnej nad osobami zdrowymi, chorymi i niepełnosprawnymi w środowisku ich zamieszkania, nauki i pracy, Jest odpowiedzialny za: - systematyczne pogłębianie wiedzy z zakresu sprawowania opieki nad zdrowiem człowieka w środowisku zamieszkania, nauki i pracy współdziałanie w zakresie promowania zdrowia i profilaktyki chorób przejawianie postawy promującej zdrowie Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego -I rok, II semestr 85 Przedmiot: PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA; PIELĘGNIARSTWO ŚRODOWISKOWO-RODZINNE Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem) - 120 II semestr Cele nauczania przedmiotu: Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - diagnozowania sytuacji zdrowotnej człowieka w środowisku zamieszkania, nauczania i pracy, - podejmowania działań opiekuńczych w placówkach podstawowej opieki ' zdrowotnej oraz środowisku podopiecznych - współpracy i współdziałania w zespole interdyscyplinarnym TREŚCI NAUCZANIA: A. Opieka pielęgniarska w środowisku nauczania i wychowania 1. Opieka zdrowotna nad uczniem w szkole. 2. Założenia teoretyczne opieki pielęgniarskiej nad uczniem w środowisku nauczania i wychowania. 3. Regulacje prawne dotyczące opieki zdrowotnej nad uczniem w szkole. 4. Rola i zadania pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania. 5. Udział pielęgniarki w badaniach przesiewowych i profilaktycznych u dzieci w wieku szkolnym. 6. Szkoła promująca zdrowie - założenia. 7. Problemy zdrowotne w populacji szkolnej i sposoby ich rozwiązywania przez pielęgniarkę. 8. Dokumentacja i dokumentowanie stanu zdrowia ucznia. B. Opieka pielęgniarska w środowisku zamieszkania ( forma instytucjonalna) - dom pomocy społecznej 1. Dom pomocy społecznej - struktura organizacyjna, rodzaje i zasady kwalifikacji. 2. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad podopiecznymi domu pomocy społecznej. 3. Zindywidualizowane pielęgnowanie w domu pomocy społecznej. 4. Dokumentacja i dokumentowanie stanu zdrowia podopiecznych domu pomocy społecznej. 5. Rola pielęgniarki w organizowaniu czasu wolnego pensjonariuszy. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - specyfikę roli i zadań pielęgniarki w opiece nad zdrowiem ucznia w środowisku nauczania - specyfikę roli i zadań pielęgniarki w opiece nad zdrowiem podopiecznych domu pomocy społecznej, 86 umie: - zgromadzić dane o podopiecznym i jego środowisku dla celu diagnozy pielęgniarskiej, - planować opiekę nad podopiecznym uwzględniając miejsce nauki i zamieszkania jest odpowiedzialny za: - pogłębianie wiedzy z zakresu opieki nad zdrowiem ucznia, - doskonalenie umiejętności opieki nad pensjonariuszami domu pomocy społecznej. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia zajęć praktycznych -I rok, II sem; 87 Przedmiot: PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA; PIELĘGNIARSTWO ŚRODOWISKOWO-RODZINNE Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 200 II semestr Miejsce realizacji: poradnia ogólna ,środowisko zamieszkania człowieka, poradnia dla dzieci, poradnia medycyny pracy (100 godz.), Dom Pomocy Społecznej ( 100 godzin). Cele nauczania przedmiotu: Doskonalenie umiejętności: - stosowania metod i sposobów pielęgnowania w zależności od miejsca zamieszkania i pracy, - współpracy i współdziałania w zespole opiekuńczym i interdyscyplinarnym, - współpracy i współdziałania z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz zdrowia w środowisku zamieszkania i pracy. TREŚCI NAUCZANIA: Poradnia ogólna: 1. Stanowisko pracy pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej. Wyposażenie pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej. 2. Planowanie pracy przez pielęgniarkę środowisko-rodzinną. 3. Specyfika pracy pielęgniarki środowisko-rodzinnych w poradni ogólnej. 4. Zasady dokumentowania w placówkach póz. 5. Zakres świadczeń pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej. 6. Odwiedziny środowiskowe pielęgniarki w środowisku zamieszkania podopiecznych. Poradnia medycyny pracy: 1. Opieka zdrowotna nad pracującymi. 2. Regulacje prawne dotyczące opieki zdrowotnej nad osobami pracującymi. 3. Rola i zadania pielęgniarki w medycynie pracy. Opieka pielęgniarska w środowisku pracy 4. Rola pielęgniarki w badaniach wstępnych i okresowych pracowników. 5. Rola pielęgniarki w profilaktyce chorób zawodowych. 6. Dokumentacja i dokumentowanie stanu zdrowia pracujących. Poradnia rodzinna, gabinet pielęgniarki środowiskowo-rodzinnej 1. Diagnozowanie, planowanie, realizacja i ocena działań pielęgniarskich w opiece nad człowiekiem w środowisku zamieszkania. 2. Dokumentacja i dokumentowanie stanu zdrowia człowieka i jego rodziny w środowisku zamieszkania. 3. Zagrożenia zdrowotne w środowisku zamieszkania. 4. Rola i zadania pielęgniarki w zindywidualizowanej opiece nad 88 rodziną. 5. Standardy i procedury pielęgniarskie w podstawowej opiece zdrowotnej. Poradnia dla dzieci 1. Specyfika pracy w poradni dla dzieci zdrowych i chorych. 2. Rola i zadania pielęgniarki w poradni dla dzieci zdrowych i chorych. 3. Działania profilaktyczne wobec dzieci w okresie rozwojowym -szczepienia ochronne. 4. Gromadzenie informacji o stanie zdrowia dziecka. Ocena stanu zdrowia dziecka. 5. Dokumentacja i dokumentowanie stanu zdrowia dziecka oraz wykonywanych szczepień. 6. Rola i udział pielęgniarki w badaniach profilaktycznych u dzieci. 7. Opieka pielęgniarska nad dzieckiem chorym. Postępowanie z dzieckiem podejrzanym o chorobę zakaźną. 8. Przygotowanie dziecka i rodziców do badania lekarskiego. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres umiejętności): W wyniku realizacji treści nauczania student umie: - stosować metody i sposoby pielęgnowania w zależności od miejsca zamieszkania i pracy, - współpracować i współdziałać w zespole opiekuńczym i interdyscyplinarnym, - współpracować i współdziałać z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz zdrowia w środowisku zamieszkania, pracy . Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia praktyk zawodowych I rok, II sem. 89 Przedmiot: PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA; PIELĘGNIARSTWO ŚRODOWISKOWO-RODZINNE; OPIEKA DOMOWA Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem) - 30 godzin II semestr Cele samokształcenia: - pogłębienie wiedzy z zakresu opieki środowiskowo-rodzinnej - poszukiwanie nowych rozwiązań problemów zdrowotnych człowieka w środowisku zamieszkania, nauki i pracy - kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego Treści samokształcenia: I. Napisz esej na jeden z poniższych tematów: 1. Zagrożenia społeczne i cywilizacyjne w środowisku zamieszkania. 2. Zagrożenia społeczne i cywilizacyjne w środowisku nauczania. 3. Zagrożenia społeczne i cywilizacyjne w środowisku pracy. 4. Wpływ bezrobocia na stan zdrowia osób pracujących. 5. Realizacja Narodowego Programu Zdrowia w warunkach opieki środowiskowo-rodzinnej. II. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzzakładowego na zaproponowany przez siebie temat związany z poprawą jakości opieki nad pacjentem w środowisku zamieszkania. III. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania w stosunku do pacjenta w niżej wybranych stanach: Projekt opieki sprawowanej przez pielęgniarkę środowiskowo-rodzinną nad wybraną grupą podopiecznych. IV. Przygotuj standard opieki nad uczniem w szkole. V. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego np. Pielęgniarka i Położna na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki pielęgniarskiej nad człowiekiem w środowisku zamieszkania i nauczania. VI. Przygotuj kwestionariusz wywiadu środowiskowego. VII. Przeanalizuj dostępna literaturę polską i określ zakres i charakter treści na jeden z poniższych tematów: -wykorzystanie modeli i teorii pielęgniarstwa dla potrzeb polskiego pielęgniarstwa środowiskowo-rodzinnego VIII. Zaproponuj dokumentację pielęgniarską w oparciu o założenia teorii Orem dla podopiecznego w środowisku zamieszkania. Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną samokształcenia po I i II semestrze I rok 90 Literatura podstawowa : 1. Bożkowa K. Sito A.(red.): Opieka zdrowotna nad rodziną. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003. 2. Kilanska D. (red.). Pielęgnowanie w podstawowej opiece zdrowotnej. Wyd. Makmed, Lublin 2008. 3. Brosowska B., Mielczarek-Pankiewicz E.: Pielęgnowanie w podstawowej opiece zdrowotnej. Wyd. Makmed, Lublin 2008 II tom. 4. Kawczyńska-Butrym Z.: Podstawy pielęgniarstwa rodzinnego. PZWL, Warszawa 1994. 5. Kawczyńska-Butrym Z.(red.): Pielęgniarstwo rodzinne. CEM, Warszawa 1997. 6. Marek K.(red.): Choroby zawodowe. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. Literatura uzupełniająca 1. Kawczyńska-Butrym Z.: Diagnoza pielęgniarska. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 2. Obuchowicz A.: Podstawowe zagadnienia opieki pediatrycznej w lecznictwie otwartym. Śląska Akademia Medyczna, Kraków 2003. 3. Jethon Z. (red.): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. Podręcznik dla studentów PZWL, Warszawa 2000. 4. Dawydzik T.: Ochrona zdrowia pracujących. Poradnik dla lekarzy i pracodawców. PZWL. Warszawa 2003. 5. Urban B.: Zachowania dewiacyjne u młodzieży. Wyd. UJ Kraków 2000. 6. Nowak A.; Wybrane zjawiska powodujące zagrożenia społeczne. Oficyna Wydawnicza „Impuls” Kraków 2000. 7. Kawczynska -Butrym Z.: Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość. Wyd. Makmed, Lublin 2008. 8. Karpowicz P.: Narkotyki. Jak pomóc człowiekowi i jego rodzinie? Instytut Wydawniczy Kreator, Białystok 2002. 91 ROK II 92 Program przedmiotów - II rok STR. Technologie informacyjne……………………………………….. 94 Radiologia ………………………………………………………. 96 Zdrowie publiczne: Organizacja pracy pielęgniarskiej………… 98 Chirurgia ………………………………………………………… 100 Pielęgniarstwo chirurgiczne ……………………………………... 102 Interna ………………………………………………………….. 110 Pielęgniarstwo internistyczne…………………………………… 113 Pediatria ………………………………………………………… 121 Pielęgniarstwo pediatryczne ……………………………………... 123 Położnictwo i ginekologia………………………………………... 129 Pielęgniarstwo położniczo-ginekologiczne………………………. 131 Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna………………………….. 137 Badania w pielęgniarstwie i seminarium licencjackie…………… 142 Filozofia i etyka zawodu …………………………………………. 144 Zakażenia szpitalne ……………………………………………… 146 93 Przedmiot: TECHNOLOGIE INFORMACYJNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 30 godz. Wykłady-10 godz. Ćwiczenia- 20godz. ETCS - 2 pkt Cele nauczania przedmiotu: wprowadzenie studentów do tematyki informatyki medycznej i telemedycyny, zapoznanie ich z typowymi programami znajdującymi zastosowanie w medycynie i praktyce stomatologicznej (program obsługi przychodni stomatologicznej, programy do obrazowania medycznego, Excel, Access,). Ponadto zakres ćwiczeń obejmuje sieć Internet TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1.Wprowadzenie. Podstawowe pojęcia. Komputery i sieci komputerowe. Sieć Internet i jej usługi. 2. Elektroniczna historia choroby (EHC). Systemy klasyfikacji i kodowania. 3. Systemy informatyczne dla różnych szczebli opieki zdrowotnej: gabinet, przychodnia, szpital. 4. Telemedycyna/e-zdrowie. 5. Bazodanowe systemy informatyczne. Tematy ćwiczeń: 1.Internet: podstawowe usługi, zasoby stomatologiczne 2.Excel: omówienie możliwości programu 3.Excel: podstawy obliczeń statystycznych 4.Access: podstawowe zagadnienia relacyjnych baz danych 5.Access: budowa bazy danych pacjentów 6.Program do obsługi gabinetu stomatologicznego/przychodni - Prodentis 7.Baza bibliograficzna Medline 8.Podstawy obrazowania 9.Tworzenie własnej strony WWW 10.Systemy klasyfikacji i kodowania Metody nauczania: wykład Wyniki nauczania przedmiotu: (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności) 94 Po zakończeniu studiowania student powinien: posiadać umiejętność przygotowania i zebrania materiału do badań medycznych; posiadać umiejętność analizy zebranych danych medycznych z wykorzystaniem dostępnych funkcji, formuł tablicowych, wykresów i tabel przestawnych Kryterium zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną II rok. III sem. Literatura podstawowa i uzupełniająca: /przykładowa / Podręcznik „Informatyka Medyczna” pod red. R. Rudowskiego, PWN, Warszawa 2003 Literaturą zalecaną są pisma „Chip”, „PC Kurier”, „Internet”. 95 Przedmiot: RADIOLOGIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin Wykłady-15 godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 1 pkt Cele nauczania przedmiotu; A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej; - metod radiologii w diagnostyce medycznej, ochrony radiologicznej pielęgniarki, - roli i zadań pielęgniarki w przygotowaniu i asystowaniu przy badaniach z zakresu diagnostyki obrazowej B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: przygotowania i asystowania podczas badań obrazowych - ochrony osobistej i pacjenta przed promieniowaniem. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu radiologii - współpracy z zespołem terapeutycznych w przygotowaniu pacjenta do badań radiologicznych. Treści nauczania: Tematy wykładów: 1. Diagnostyka radiologiczna - rodzaje, wskazania do badań radiologicznych. 2. Radioterapia - rodzaje, wskazania, opieka nad chorym leczonym radioterapią . 3. Metody badań ultradźwiękowych. 4. Metody badań izotopowych. 5. MR - rezonans magnetyczny w diagnostyce medycznej. 6. Promieniowanie jonizujące wykorzystywane w medycynie. 7. Zasady przygotowania pacjenta do badań obrazowych poszczególnych narządów i układów. 8. Zasady podawania środków cieniujących - rola pielęgniarki. 9. Ogólne zasady ochrony przed promieniowaniem. Środki do ochrony radiologicznej pielęgniarki i pacjenta. Metoda nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - metody diagnostyki obrazowej, zasady przygotowania pacjenta do badań obrazowych, z wykorzystaniem ultrasonografii, badań z wykorzystaniem izotopów promieniotwórczych - wpływ promieniowania na organizm człowieka, umie: stosować zasady przygotowywania pacjenta do badań obrazowych, 96 sprawować opiekę nad pacjentem w trakcie i po badaniach obrazowych, stosować środki ochrony osobistej przed promieniowaniem jest odpowiedzialny za: - wykorzystanie zdobytej wiedzy z radiologii w praktyce zawodowej. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - II rok, III sem. Literatura podstawowa: 1. Pruszyński B.: Radiologia, diagnostyka obrazowa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 2. . Pruszyński B. (red.): Radiologia - Diagnostyka Obrazowa Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna. PZWL, Warzawa 2003. 3. Zgliszczyński S.L.: Radiologia. PZWL, Warszawa 1989. 4. Popiel T., Kulig T. (red.): Wstęp do ultrasonografii, podstawy fizyczne i instrumentacja. Uniwersyteckie Wydawnictwo medyczne. Vesalius 2003. 5. Walecki J. (red.): Neuroradiologia. Wydawnictwo UN-O, Warszawa 2000. 6. Walecki J., Ziemiański A. (red.): Rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa w praktyce klinicznej. Wydawnictwo Springer PWN, Warszawa 1997. 7. Małek G. (red.): Ultrasonografia dopplerowska. Zastosowanie kliniczne. Medipage, Warszawa 2003. Literatura uzupełniająca: l. Krzemińska-Pakuła M. (red.): Metody obrazowe w diagnostyce chorób układu krążenia. PZWL, Warszawa 1991. 2. Palmer P.E.S.: Diagnostyka ultrasonograficzna. PZWL, Warszawa 2000. 3. Hryniewicz A. (red.): Człowiek i promieniowanie jonizujące. PWN, Warszawa 2001. 4. Królicki L.: Medycyna nuklearna. Fundacja im. Rydygiera, Warszawa 1996. 97 Przedmiot: ZDROWIE PUBLICZNE; PODSTAWY ORANIZACJI PRACY PIELEGNIARSKIEJ Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu : 20 godzin Wykłady: 20 godzin Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: roli i znaczenia organizacji w podsystemie pielęgniarstwa - zakresu obowiązków pielęgniarki na poszczególnych stanowiskach - samodoskonalenia umiejętności zawodowych, marketingu usług pielęgniarskich B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: organizowania stanowiska pracy pielęgniarki, negocjowania warunków pracy i płacy z pracodawcą i płatnikiem świadczeń C. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy z zakresu organizacji pracy pielęgniarskiej, aktywnego udziału w działaniach organizacyjnych na rzecz swojego zawodu i grupy zawodowej Treści nauczania przedmiotu: Tematy wykładów: 1. Organizacja - struktura, rodzaje. 2. Podsystem pielęgniarstwa. 3. Podstawy organizacji i pracy pielęgniarskiej. 4. Cykl działania zorganizowanego. Proces pielęgnowania jako metoda pracy pielęgniarski. 5. Stanowisko pracy pielęgniarki. Proces adaptacji. Zakres odpowiedzialności pielęgniarki na poszczególnych stanowiskach. 6. Organizacje pielęgniarskie: zawodowe, samorządowe. 7. Wybrane formy praktyki pielęgniarskiej. 8. Rynek usług zdrowotnych. Źródła finansowania opieki zdrowotnej. Prawne i organizacyjne aspekty kontraktowania świadczeń pielęgniarskich. 9. Kategoryzacja pacjentów dla celów planowania obsad pielęgniarskich. 10. Higiena człowieka i środowiska,. nauki i pracy, żywności i żywienia. 11. Zdrowie publiczne: kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia. Podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby. 12. Podstawowe pojęcia epidemiologiczne. Zagrożenia ekologiczne. 13. Zagrożenia zdrowotne występujące w środowisku zamieszkania, nauki i pracy. Zagrożenia zdrowotne współczesnych społeczeństw świata. 14. Systemy opieki zdrowotnej - struktura organizacyjna, cele i zadania. 15. Choroby społeczne. Analiza występowania wybranych chorób. Profilaktyka, prewencja chorób - cele, zadania, formy. 16. Programowe działania na rzecz zdrowia. Metoda nauczania: wykład konwersatoryjny, sytuacyjna Wyniki nauczania: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: 98 - podstawy organizacji pracy pielęgniarki, - metody pracy pielęgniarki, umie: określić aktualne problemy organizacyjne w pielęgniarstwie ; opracować marketing usług pielęgniarskich, jest odpowiedzialny za: wykorzystywanie wiedzy z organizacji pracy pielęgniarskiej w pracy zawodowej Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - II rok, III sem. Literatura podstawowa: 1. Ksykiewicz - Dorota A.: Podstawy organizacji pracy pielęgniarskiej. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004. 2. Ksykiewicz-Dorota A., Rusecki P.: Doskonalenie organizacji opieki pielęgniarskiej w lecznictwie stacjonarnym. Oficyna Wydawnicza ABRYS. Kraków-Lublin 1996. 3. Lenartowicz H.: Zarządzanie jakością w pielęgniarstwie. Centrum Edukacji Medycznej. Warszawa 1998. 4. Lenartowicz H.: Zagadnienia organizacji pracy pielęgniarskiej /w:/ Zahradniczek K.(red.):Wprowadzenie do pielęgniarstwa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 4. Wójcik G.(red.): Kontraktowanie świadczeń pielęgniarskich. CEM. Warszawa 1998. Literatura uzupełniająca: Stoner J.A.F., Wankel C.: Kierowanie. PWE. Warszawa 1996. Wrońska I. (red.): Uniwersyteckie kształcenie pielęgniarek. Z doświadczeń polsko szwedzkich. Lublin - Goteborg 1998. Sztembis B.: Kontraktowanie usług pielęgniarskich. CEM. Warszawa 1997. 99 Przedmiot: CHIRURGIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 45 Wykłady: 30 godzin III semestr Samokształcenie: 15 godzin III semestr ECTS: 5 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: wybranych problemów chirurgii ogólnej, ortopedii i traumatologii, torakochirurgii, neurochirurgii, urologii i kardiochirurgu, sposobów postępowania w wybranych chorobach leczonych chirurgicznie; B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: rozpoznawania podstawowych chorób wymagających interwencji chirurgicznej C. Kształtowanie postawy studenta do: aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu chirurgii, przekonania o znaczeniu szybkiej interwencji w stanach chirurgicznych. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: Chirurgia ogólna 1. Badania diagnostyczne inwazyjne i nieinwazyjne w chirurgii ogólnej. 2. Dostępy operacyjne w chirurgii, z uwzględnieniem stosowanych drenów, drenaż rany operacyjnej 3. Stany nagłe w chirurgii ogólnej, rozpoznanie, objawy, leczenie - krwawienie z przewodu pokarmowego - ostre zapalenie wyrostka robaczkowego - niedrożność przewodu pokarmowego - uwięźnięta przepuklina - perforacje w obrębie przewodu pokarmowego z zapaleniem otrzewnej 4. Nieswoiste zapalenia jelit (Wrzodziejące zapalenie jelita grubego, Choroba Leśniowskiego Cohna). Przyczyny. Objawy. Leczenie. 5. Kamica żółciowa, etiopatogeneza, rozpoznanie, leczenie 6. Chirurgiczne leczenie choroby wrzodowej żołądka, powikłania poresekcyjne 7. Chirurgiczne leczenie nadczynności tarczycy. Ostre zapalenie trzustki, etiopatogeneza, skale rokownicze, rodzaje leczenie, możliwe powikłania 8. Nowotwory złośliwe dolnego odcinka przewodu pokarmowego, rozpoznanie, leczenie 9. Rodzaje przetok wytwarzanych w obrębie przewodu pokarmowego, wskazania, najczęstsze powikłania 10. Kamica nerkowa, etiopatogeneza, rodzaje, leczenie 11. Urazy narządu ruchu: rany, stłuczenia, złamania, skręcenia – przyczyny, objawy i metody postępowania diagnostyczno – terapeutycznego (opatrunki gipsowe, wyciągi, metody operacyjne). 100 Metoda nauczania: - wykład konwersatoryjny Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego II rok IV semestr Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - badania wykonywane na oddziale chirurgii - podstawowe objawy związane z zaburzeniami narządów w chirurgii - przyczyny i zasady leczenia najczęstszych schorzeń chirurgicznych - zasady postępowania z pacjentem chirurgicznym umie: - rozpoznać podstawowe objawy świadczące o stanie nagłym w chirurgii - wskazać przyczyny, podstawowe objawy w poznanych schorzeniach chirurgicznych 101 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu - 45 Wykłady: 10 godzin III semestr Ćwiczenia : 20 godzin III semestr Samokształcenie: 15 godzin III semestr ECTS: 7 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: specyfiki leczenia chirurgicznego; zasad przygotowywania do zabiegu operacyjnego; opieki nad pacjentem po zabiegach chirurgicznych; - postępowania z pacjentem przed i po chirurgicznym leczeniu chorób układu pokarmowego. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: sprawowania opieki przed i pooperacyjnej nad pacjentem leczonym chirurgicznie C. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy i umiejętności z zakresu opieki nad pacjentem leczonym chirurgicznie, - współpracy w zespole interdyscyplinarnym w opiece nad pacjentem TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad pacjentem hospitalizowanym w oddziale chirurgicznym. Zindywidualizowane i całościowe pielęgnowanie pacjenta leczonego chirurgicznie. 2. Rola pielęgniarki w ocenie stanu pacjenta w opiece przed i pooperacyjnej. 3. Zasady przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego z uwzględnieniem rodzaju znieczulenia i metody operacyjnej. 4. Opieka pielęgniarska nad pacjentem po zabiegu operacyjnym. Rola pielęgniarki w profilaktyce powikłań pooperacyjnych. Tematy ćwiczeń: 1. Pielęgnowanie pacjenta po zabiegach operacyjnych w obrębie układu pokarmowego z uwzględnieniem metod i technik operacyjnych. 2. Zadania pielęgniarki wobec pacjenta leczonego chirurgicznie w obrębie jamy brzusznej 3. Pielęgnowanie pacjenta leczonego z ostrym zapaleniem trzustki. 4. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z krwawieniem z przewodu pokarmowego 5. Pielęgnowanie pacjentów z przetokami w obrębie przewodu pokarmowego 6. Zadania pielęgniarki wobec pacjenta przygotowywanego do samoopieki po zabiegu chirurgicznym w obrębie przewodu pokarmowego 7. Opieka pielęgniarska nad pacjentem przed i po zabiegu operacyjnym w obrębie układu moczowego. 102 8. Metody prowadzenia leczenia żywieniowego: doustnego, dojelitowego i pozajelitowego. 9. Rola i zadania pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów leczonych chirurgicznie. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny, - ćwiczenia w grupach Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - specyfikę pracy pielęgniarki w chirurgii zespole chirurgicznym, - przygotowania chorego do zabiegu w zależności od schorzenia chirurgicznego, - istotę leczenia chirurgicznego; podstawowe metody operacyjne; - rozpoznawania urazów narządu ruchu, - zaopatrywania ran, zakładania unieruchomienia w urazach i skręceniach, - pielęgnowania chorego po amputacji, - metody diagnostyki przedoperacyjnej; zasady przygotowania pacjenta do zabiegu w trybie nagłym i planowym; - zasady opieki nad pacjentem po zabiegu operacyjnym; - zasady opieki nad pacjentem po zabiegu w wybranych stanach chorobowych układu pokarmowego; - zapobiegania zakażeniom w chirurgii, - zasady profilaktyki powikłań pooperacyjnych, umie: - wskazać sposoby przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego; określić zasady opieki nad pacjentem po zabiegu chirurgicznym; - wskazać różnice w przygotowaniu do zabiegu i opiece pooperacyjnej w zależności od trybu zabiegu i metody znieczulenia, omówić postępowanie z chorym w dobie „O" i następnych dobach po zabiegu - zapobiegać powikłaniom jest odpowiedzialny za: - współudział w pielęgnowaniu pacjenta przygotowywanego do zabiegu operacyjnego, - systematyczne pogłębianie wiedzy z zakresu opieki nad pacjentem leczonym chirurgicznie - współudział w przygotowaniu pacjenta do samoopieki po zabiegu operacyjnym Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - II rok, IV semestr 103 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizacje przedmiotu - 120 godzin IV semestr Cele nauczania przedmiotu: Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: sprawowania zindywidualizowanej opieki nad pacjentami leczonymi chirurgicznie - przestrzegania zasad aseptyki i antyseptyki w oddziale chirurgicznym - przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym, - korzystania z wiedzy z chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego w praktyce zawodowej. TREŚCI NAUCZANIA: Zajęcia praktyczne tematyczne: Oddział chirurgiczny 1. Zindywidualizowane pielęgnowanie w opiece nad pacjentem leczonym chirurgicznie. Procedury i standardy w pielęgniarstwie chirurgicznym. 2. Rola pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta do zabiegu operacyjnego. 3. Zasady przygotowania pacjenta do badań diagnostycznych w oddziale chirurgicznym - rola i zadania pielęgniarki. 4. Przygotowanie pacjenta do planowego zabiegu operacyjnego w znieczuleniu ogólnym. Ogólne zasady przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego. Przygotowanie pacjenta do zabiegu w stanie nagłym. 5. Przygotowanie pacjenta do zabiegu metodą laparoskopową. 6. Zasady postępowania w bezpośrednim okresie pooperacyjnym. Pielęgnacja rany pooperacyjnej. 7. Udział pielęgniarki w zapobieganiu i wczesnym wykrywaniu powikłań pooperacyjnych. 8. Standard pielęgnowania pacjenta we wstrząsie. 9. Pielęgnowanie pacjenta przed i po usunięciu wyrostka robaczkowego. 10. Pielęgnowanie pacjenta przed i po zabiegu w obrębie woreczka żółciowego. 11. Pielęgnowanie pacjenta w stanie ostrego zapalenia otrzewnej. 12. Pielęgnowanie pacjenta po resekcji żołądka. 13. Pielęgnowanie pacjenta z oparzeniem. 14. Pielęgnowanie pacjenta ze stomią jelitową. Blok operacyjny: 1. Urządzenie i wyposażenie bloku operacyjnego. 2. Przygotowanie personelu do zabiegu operacyjnego. 3. Zasady przygotowania pacjenta do zabiegu. Przygotowanie pacjenta do nagłego zabiegu. Mycie i dezynfekcja pola operacyjnego. Opieka nad pacjentem w trakcie zabiegu operacyjnego. 4. Reżim sanitarny na bloku operacyjnym. 5. Zasady przygotowania bielizny, materiałów, sprzętu i narzędzi do zabiegu operacyjnego. Postępowanie z materiałem, narzędziami i sprzętem po zabiegu chirurgicznym. 6. Podstawowe zestawy narzędziowe. 7. Standardy i procedury w pielęgniarstwie operacyjnym. 104 Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student umie: planować opiekę nad pacjentem leczonym chirurgicznie - wykorzystywać wiedzę z pielęgniarstwa w praktyce zawodowej, - współuczestniczyć w opiece nad pacjentem leczonym chirurgicznie Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia zajęć praktycznych II rok IV semestr 105 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 160 godzin III semestr Cele nauczania przedmiotu: Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: sprawowania całościowej i zindywidualizowanej opieki nad pacjentami leczonymi chirurgicznie, przestrzegania zasad aseptyki i antyseptyki w oddziale chirurgicznym, przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym, pogłębiania wiedzy z chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego w praktyce zawodowej. TREŚCI NAUCZANIA: Oddział Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej 1. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta po operacji żołądka. 2. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego z ostrym zapaleniem trzustki. 3. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego z krwotokiem z przewodu pokarmowego. 4. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta po operacji przepukliny. 5. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta po operacji tarczycy. 6. Zindywidualizowane pielęgnowanie pacjentki po operacji gruczołu sutkowego. 7. Pielęgnowanie pacjenta ze schorzeniami naczyń żylnych. 8. Pielęgnowanie pacjenta ze schorzeniami naczyń tętniczych. 9. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta po amputacji kończyny dolnej. 10. Pielęgnowanie pacjenta po operacji gruczolaka sterczą. Oddział Ortopedii i Traumatologii 1. Zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta w opatrunku gipsowym. 2. Zindywidualizowane pielęgnowanie chorego po operacyjnym zespoleniu kości. 3. Pielęgnowanie pacjenta po urazach kręgosłupa. 4. Pielęgnowanie pacjenta ze złamaniem żeber. 5. Pielęgnowanie pacjenta ze złamaniem kości szyjki udowej. 6. Pielęgnowanie pacjenta po urazie czaszkowo-mózgowym Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student umie: - planować opiekę nad pacjentem leczonym chirurgicznie wykorzystywać wiedzę z pielęgniarstwa w praktyce zawodowej, współuczestniczyć w opiece nad pacjentem leczonym chirurgicznie, Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia zajęć praktycznych II rok IV semestr 106 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin III semestr Cele samokształcenia: pogłębienie wiedzy z zakresu pielęgniarstwa chirurgicznego, poszukiwanie nowych rozwiązań problemów pacjentów leczonych metodą chirurgiczną, kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego Zagadnienia do samokształcenia: I. Napisz esej na jeden z poniższych tematów: 1. Chirurgiczne leczenie otyłości. 2. Badania diagnostyczne układu tętniczego . 3. Odma opłucnowa. Zasady postępowania. 4. Chirurgiczne metody leczenia niedokrwienia kończyn. 5. Opieka pielęgniarska nad pacjentem w wieku starczym leczonym chirurgicznie. II. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa chirurgicznego, postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotuj szczegółowe sprawozdanie wraz ze streszczeniem najciekawszych wystąpień. III. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania pacjenta w jednym z poniżej wymienionych stanów: a) pacjent z urazem kończyny górnej b) pacjent z urazem barku c) pacjent ze złamaniem obojczyka d) pacjent z urazem żeber e) pacjent z urazem klatki piersiowej f) pacjent z żylakami powierzchniowymi kończyn dolnych g) pacjent z żylakami głębokimi kończyn dolnych h) pacjent z drenażem opłucn IV Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzzakładowego na jeden z poniższych tematów: a) Ogólne zasady postępowania pielęgniarskiego w urazach klatki piersiowej, b) Znaczenie reżimu sanitarnego w oddziale chirurgicznym. c) Pielęgnowanie pacjenta z bólem. d) Zapobieganie zakażeniom w oddziale chirurgicznym. e) Podstawowe zasady postępowania w oparzeniach. V. Przygotuj standard opieki pielęgniarskiej nad pacjentem w jednym z poniższych stanów: krwawienie z przewodu pokarmowego, ból w napadzie kolki nerkowej. VI. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego np. Pielęgniarka i Położna na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki nad pacjentem leczonym chirurgicznie. VI. Przygotuj plan wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do pacjenta w stanie wymagającym leczenia chirurgicznego. VII. Przygotuj plan edukacji zdrowotnej pacjenta wypisywanego do domu, hospitalizowanego w oddziale z powodu: kamicy nerkowej, operacyjnego leczenia stanu zapalnego wyrostka robaczkowego, ropnia płuc, nadczynności tarczycy 107 Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia samokształcenia III semestr II rok Literatura podstawowa: 1. Walewska E. (red): Podstawy Pielęgniarstwa chirurgicznego. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2006. 2. Fibak J.(red.).: Chirurgia - Repetytorium. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2005 3. Głuszek S. (red.): Chirurgia. Czelej. Lublin. 2008 4. Ciuruś M.: Pielęgniarstwo operacyjne. Wydawnictwo Makmed, Lublin 2007 5. Hossefeld D.K., Sherman C.D., Love R.R., Bosch F.X.: Podręcznik onkologii klinicznej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 1994 6. Kirenko J.: Niektóre uwarunkowania psychospołecznego funkcjonowania osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. Wydawnictwo UMCS, Lublin 1995. 7. Woźniewski M., Kołodziej J: (red.) : Rehabilitacja w chirurgii. PZWL, Warszawa 2006. 8. Majewski E., Zaniewski M.(red.): Pielęgniarstwo chirurgiczne cz.I. Wydawnictwo Śląskiej Akademii Medycznej, Katowice 2003. 9. Maksymowicz W.: Neurochirurgia w zarysie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 10. Musierowicz A.: Pielęgniarstwo urologiczne dorosłych. PZWL, Warszawa 1992. 11. Gaździk T.S.: Ortopedia i traumatologia t I, II. PZWL Warszawa 2009. 12.Kapała W. Pielęgniarstwo w chirurgii. Czelej . Lublin 2006. 13. Rowiński W., Dziak A.(red.): Chirurgia dla pielęgniarek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa l999. 14.Chęciński P.: Choroby naczyń. Termedia. Poznań 2004 15. Ślusarz R. Szewczyk M.T. Pielęgniarstwo w neurochirurgii. Borgis. Warszawa 2006. 16. Tuszewski M.(red.): Chirurgia układu pokarmowego z elementami pielęgniarstwa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 18. Bulanda M., Heczko P.: Kontrola zakażeń szpitalnych. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 1996. 10. Chen H., Sola J.E., Lillemoe K.: Najczęstsze zabiegi chirurgiczne przy łóżku chorego. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 1997. Literatura uzupełniająca: 1. Cardozo L., Cutner A., Wise B.: Podstawy urologii ginekologicznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 2. Condon W., Nyhus L: Kompendium postępowania chirurgicznego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 3. Dutkiewicz S.: Łagodny rozrost sterczą. Wydawnictwo PWN, Warszawa 1994. 4. Dzieniszewski J., Knapik Z.(red.): Zarys gastroenterologii i hepatologii. Wydawnictwo Lekarskie , PZWL, Warszawa 1994. 5. Góral R.: Zarys chirurgii. PZWL, Warszawa 1992. 6. Bielecki K., Dziki A.(red.): Proktołogia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 7. Borkowski A.(red.): Urologia. Wydawnictwo Medyczne PZWL, Warszawa 1999. 8. Brongel L., Duda K.(red.): Mnogie i wielonarządowe obrażenia ciała. Wydawnictwo Lekarskie 108 PZWL Warszawa 2001, 8. Harmsen G.: Przebieg operacji od A do Z. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 9. Jurczyk W., Szulc R.(red.): Postępowanie okołooperacyjne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 10. Kiwerski J.(red.): Schorzenia i urazy kręgosłupa. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2001 11. Motyka M.: Pielęgnowanie a pomoc psychiczna w chorobie. CEM, Warszawa 1992. 12. Stomia. Poradnik dla pacjentów, pielęgniarek i lekarzy. POL - ILKO, Poznań 1993 13. Jassem J. Krzakowski M. (red.): Rak piersi. Via Medica, Gdański 2009 14. Kielecki K.: Zakażenia chirurgiczne. Borgis, Warszawa 2007. 15. Dobrowolski J., Wordliczek J. (red.): Medycyna bólu. PZWL, Warszawa 2005. 16. Mika A., K.: Po odjęciu piersi. PZWL. Warszawa 2005 109 Przedmiot: INTERNA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 45 Wykłady: 30 godzin III semestr Samokształcenie: 15 godzin III semestr ECTS: 5 Cele przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - przyczyn, objawów i następstw chorób somatycznych; postępowania w chorobach narządów wewnętrznych, B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - oceny stanu funkcjonowania poszczególnych układów i narządów. C. Kształtowanie postawy studenta do: - pogłębiania wiedzy z zakresu chorób wewnętrznych, - przekonania o konieczności współdziałania z pacjentem w pielęgnowaniu - współpracy i współdziałania z zespołem interdyscyplinarnym TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Etiologia, patogeneza, obraz kliniczny i pielęgnowanie chorego w schorzeniach poszczególnych układów. 2. Choroby układu wewnątrzwydzielniczego. Badania diagnostyczne. Sposoby postępowania. 3. Choroby układu krążenia. Badania diagnostyczne. Sposoby postępowania. 4. Choroby układu oddechowego. Badania diagnostyczne. Sposoby postępowania. 5. Choroby układu krwiotwórczego. Badania diagnostyczne. Sposoby postępowania. 6. Choroby układu moczowego. Objawy. Badania diagnostyczne. Sposoby postępowania. 7. Choroby układu pokarmowego. Badania diagnostyczne. Sposoby postępowania. 8. Osteoporoza. Osteomalacja. Badania diagnostyczne. Sposoby postępowania. 9. Choroby reumatyczne. Badania diagnostyczne. Sposoby postępowania. Metoda nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - etiologię, objawy i powikłania chorób wewnętrznych; - zasady postępowania w wybranych chorobach wewnętrznych; umie: wskazać przyczyny, objawy i postępowanie w wybranych stanach chorobowych jest przekonany o: konieczności pogłębiania wiedzy z zakresu chorób wewnętrznych. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - II rok, IV semestr 110 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu : 45 Wykłady: 10 godzin III semestr Ćwiczenia: 20godzin III semestr Samokształcenie: 15 godzin III semestr ECTS: 7 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - pielęgnowania pacjentów z chorobami układu oddechowego, pokarmowego, krążenia, wydzielania wewnętrznego i przemiany materii, krwiotwórczego, moczowego. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: - analizy objawów chorobowych występujących w chorobach poszczególnych narządów i układów pielęgnowania pacjenta w wybranych stanach zaburzeń, - przygotowania pacjenta i j ego rodziny do samoopieki, C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu pielęgniarstwa internistycznego. TREŚCI NAUCZANIA Tematy wykładów 1. Wprowadzenie do pielęgniarstwa internistycznego. Zadania pielęgniarki pracującej na oddziale chorób wewnętrznych. 2. Udział pielęgniarki w profilaktyce i diagnozie choroby niedokrwiennej serca. 3. Zasady postępowania pielęgniarskiego w wybranych stanach zagrożenia życia w kardiologii ( zawał mięśnia sercowego, obrzęk płuc, niewydolność serca). 4. Zadania edukacyjne i opiekuńcze pielęgniarki wobec pacjenta z rozpoznaniem cukrzycy. 5. Zadania pielęgniarki wobec pacjentów ze schorzeniami ze strony układu moczowego. Tematy ćwiczeń 1. Tworzenie planu edukacyjnego pacjenta z rozpoznaniem nadciśnienia tętniczego. 2. Rozwiązywanie problemów pielęgnacyjnych pacjenta z zaplanowanym wykonaniem badań i zabiegów inwazyjnych układu krążenia. 3. Proces pielęgnowania pacjenta z rozpoznaną cukrzycą (cukrzyca typu I , II. Profilaktyka wczesnych i późnych powikłań cukrzycy) 4. Proces pielęgnowania pacjenta w wybranych schorzeniach układu oddechowego ( POCHP, astma oskrzelowa, zapalenie płuc, gruźlica). Na podstawie opisu przypadku. 111 5. Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentami ze schorzeniami układu pokarmowego. 5. Problemy pielęgnacyjne pacjenta w wybranych schorzeniach układu kostno – stawowego. 6. Problemy pielęgnacyjne pacjenta z rozpoznaną białaczką. 7. Zadania pielęgniarki wobec pacjenta z niedokrwistością na podstawie opisu przypadku. 8. Tworzenie planu edukacyjnego pacjenta z niewydolnością nerek dializowanego za pomocą hemodializy oraz dializy otrzewnowej. 9. Problemy pielęgnacyjne pacjentów z żylakami kończyn dolnych. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny - ćwiczenia w grupach Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: zasady opieki nad pacjentem ze schorzeniami poszczególnych narządów i układów, - metody i techniki badań diagnostycznych wykonywanych u pacjenta, - wykorzystywania wiedzy klinicznej w rozpoznawaniu problemów zdrowotnych i pielęgnowanie chorych w schorzeniach internistycznych, - zasady pobierania materiałów do badań umie: - pielęgnować pacjenta ze schorzeniami poszczególnych narządów i układów jest odpowiedzialny za: - poszerzanie wiedzy z zakresu opieki nad pacjentem, - pomaganie pacjentowi w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych. - przygotowanie pacjenta do samoopieki Kryterium zaliczenia przedmiotu: Wykłady: obecność na wszystkich wykładach. Ćwiczenia: obecność na wszystkich ćwiczeniach; na ocenę ogólną składają się oceny cząstkowe z zaliczenia poszczególnych tematów. Pozytywna ocena z egzaminu końcowego - II rok, IV semestr 112 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizacje przedmiotu - 120 godzin IV semestr Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: pielęgnowania pacjentów z chorobami układu oddechowego, pokarmowego, krążenia, wydzielania wewnętrznego i przemiany materii, krwiotwórczego, moczowego, narządu ruchu, B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: - analizy objawów chorobowych występujących w chorobach poszczególnych narządów i układów - pielęgnowania pacjenta w wybranych stanach zaburzeń, - przygotowania pacjenta i jego rodziny do samoopieki. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z pielęgniarstwa internistycznego, podejmowania wszelkich działań opiekuńczych wobec człowieka potrzebującego pomocy reagowania na potrzeby pacjenta podejmowania współpracy z zespołem interdyscyplinarnym. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Specyfika oddziału chorób wewnętrznych. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad pacjentem hospitalizowanym w oddziale. 2. Udział pielęgniarki w badaniach diagnostycznych. 3. Rola pielęgniarki w profilaktyce chorób układu oddechowego. 5. Pielęgnowanie pacjenta z zapaleniem oskrzeli i płuc. 7. Zasady postępowania z pacjentem w stanie duszności. 8. Zasady pielęgnowania pacjenta z gruźlicą płuc. 9. Pielęgnowanie pacjenta z POCHP 10. Profilaktyka choroby niedokrwiennej serca. 11. Pielęgnowanie pacjenta z ostrym zespołem wieńcowym 12. Pielęgnowanie pacjenta z przewlekłą niewydolnością krążenia. 13. Pielęgnowanie pacjenta z chorobą nadciśnieniową. 14. Pielęgnowanie pacjenta z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. 15. Pielęgnowanie pacjenta z marskością wątroby. 16. Pielęgnowanie pacjenta z nadczynnością i niedoczynnością tarczycy. 17. Pielęgnowanie pacjenta z niedokrwistością. 18. Pielęgnowanie pacjenta ze skazą krwotoczną. 19. Pielęgnowanie pacjenta z białaczką. 20. Pielęgnowanie pacjenta z ostrą i przewlekłą chorobą stawów. 21. Opieka nad pacjentem z cukrzycą 22. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad pacjentem z przewlekłymi powikłaniami cukrzycy. W wyniku realizacji treści nauczania student umie: - dokonać analizy objawów chorobowych występujących u pacjenta, - rozpoznać stan pacjenta i podjąć właściwe działania, - pielęgnować pacjenta w wybranych stanach patologicznych. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia zajęć praktycznych. II rok I V semestr 113 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu - 160 godzin IV semestr Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: pielęgnowania pacjentów z chorobami układu oddechowego, pokarmowego, krążenia, wydzielania wewnętrznego i przemiany materii, krwiotwórczego, moczowego. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: analizy objawów chorobowych występujących w chorobach poszczególnych narządów i układów - pielęgnowania pacjenta w wybranych stanach zaburzeń, - przygotowania pacjenta i jego rodziny do samoopieki. C. Kształtowanie postawy studenta do: aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu pielęgniarstwa internistycznego, współpracy i współdziałania z zespołem opiekuńczym i interdyscyplinarnym, podejmowania próby rozwiązywania problemów zdrowotnych pacjenta. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Pielęgnowanie pacjenta z powikłaniami cukrzycy 2. Udział pielęgniarki w badaniach i zabiegach specjalistycznych stosowanych w chorobach wewnętrznych 3. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjenta po zawale mięśnia sercowego. 4. Pielęgnowanie pacjenta ze stałym odprowadzeniem moczu 5. Pielęgnowanie pacjenta z przewlekłą niewydolnością krążenia 6. Udział pielęgniarki w leczeniu dietetycznym pacjentów 7. Specyfika opieki nad pacjentem z ograniczeniem w samoopiece 8. Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem w stanie zagrożenia życia Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student umie: - przeprowadzić badanie podmiotowe - zaplanować opiekę w zależności od stanu zdrowia, zrealizować zaplanowane działania - ocenić stopień osiągniętego celu pielęgnowania. - stosować skale i narzędzia służące ocenie stanu pacjenta Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z praktyki zawodowej - II rok, IV sem. 114 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin III semestr Cele samokształcenia: - pogłębienie wiedzy dotyczącej pielęgnowania pacjenta w stanach wynikających z chorób narządów wewnętrznych. Tematy samokształcenia: I. Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: 1. Promowanie zdrowia wśród pacjentów z chorobami układu oddechowego. 2. Zadania pielęgniarki w profilaktyce gruźlicy. 3. Rola i zadania pielęgniarki w profilaktyce choroby niedokrwiennej serca. 4. Zasady opieki nad pacjentem z wadą serca. 5. Zasady stosowania diety w chorobie niedokrwiennej. 6. Diagnostyka endoskopowa w chorobach układu pokarmowego. 7. Insulinoterapia. 8. Rozpoznawanie zaburzeń rytmu serca i przewodnictwa w zapisie EKG. 9. Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem ze schorzeniami pasożytniczymi przewodu pokarmowego. 10. Ocena stanu odżywienia u pacjentów leczonych z powodu chorób wewnętrznych 11. Samoobserwacja i samopielęgnacja w cukrzycy. 12. Udział pielęgniarki w badaniach specjalistycznych w diagnostyce chorób wewnętrznych. 13. Zakres działań pielęgniarki w stanach zagrożenia życia pochodzenia krążeniowego 14. Problemy pacjentów dializowanych. 15. Profilaktyka chorób nerek i dróg moczowych. 16. Wskazania dotyczące żywienia w białaczce. 17. Osteoporoza - profilaktyka. II. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych tematycznie związanych z pielęgnowaniem w chorobach wewnętrznych. Postaraj się uczestniczyć w takiej konferencji i przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. IV. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad pacjentem w jednym z poniżej wybranych stanów: 1. Pacjent z marskością wątroby 2. Pacjent po wszczepieniu stymulatora sercowego. 3. Pacjent z chorobą zwyrodnieniową stawów. 4. Pacjent z dna moczanową. V. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego na jeden z poniższych tematów: 1. Przewlekłe zapalenie wątroby typu B. 2. Przewlekłe zapalenie wątroby typu C - rola pielęgniarki w profilaktyce. 3. Rola pielęgniarki w przygotowaniu do samoopieki pacjenta z zespołem jelita drażliwego. 115 4. Opieka nad pacjentem po wszczepieniu stymulatora sercowego. 5. Poza farmakologiczne aspekty postępowania z pacjentem z nadciśnieniem. VI. Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale dokonaj analizy merytorycznej uwzględniając: wykorzystaną teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki, standardy i procedury obowiązujące w oddziale. VII. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki nad pacjentem leczonym w oddziale internistycznym. VIII. Przygotuj kwestionariusz wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do pacjenta leczonego w oddziale chorób wewnętrznych X. Zaproponuj dokumentację pielęgniarską w oparciu o założenia teorii D. Orem dla pacjenta leczonego w oddziale internistycznym. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena końcowa po samokształceniowej po II i III semestrze Literatura podstawowa: 1. Talarska D., Zozulińska- Ziółkiewicz D. Pielęgniarstwo internistyczne. Podręcznik dla studiów medycznych Wyd. Lek PZWL Warszawa 2009. 2. Daniluk J., Jurkowska G. Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa. Wyd. Czelej. Lublin 2005. 3. Kokot F. (red.): Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2006. 4. Course C.: Choroby wewnętrzne. Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2005. 5. Hunt P., Sendell B.: Pielęgniarstwo dorosłych z określonymi zaburzeniami fizjologicznymi. PZWL, Warszawa 1990. 6. Kokot F.: Choroby wewnętrzne. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2006. 7. Niemirowska-Mikulska H.: Pielęgniarstwo w chorobach płuc. PZWL, Warszawa 1994. 8. Pączek L., Mucha K., Foroncewicz B.: Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 2004. 9. Szewieczek J. (red.): Ćwiczenia z chorób wewnętrznych i pielęgniarstwa internistycznego. Śląska Akademia Medyczna, Katowice 1999. 10. Widomska-Czekajska T. (red.): Internistyczna intensywna terapia i opieka pielęgniarska. PZWL, Warszawa 1991. 11. Doboszyńska A., Wrotek K.: Badania czynnościowe układu oddechowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 12. Widomska-Czekajska T.: Ambulatoryjna opieka kardiologiczna. PZWL, Warszawa 1994. Literatura uzupełniająca 1. Droszcz W.: Astma. Zarys patofizjologii, zasady diagnostyki i leczenia. PZWL, Warszawa 2002. 2. Hasik J., Gawęcki J. (red.): Żywienie człowieka zdrowego i chorego. PZWL, Warszawa 2000. 116 3. Mariański B., Fabijańska-Mitek J., Windyga J.: Badania laboratoryjne w hematologii. PZWL, Warszawa 2003 4. Doboszyńska A., WrotekK.: Badania czynnościowe układu oddechowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 5. Rowińska-Zakrzewska E., Kuś J.(red.): Choroby układu oddechowego. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2003. 6. Otto-Buczkowska E.: Kompendium wiedzy o cukrzycy - wybrane zagadnienia patologii, diagnostyki i leczenia. A-medica press, Bielsko-Biała 2003. 7. Tatoń J., Czech A.: diagnostyka internistyczna. PZWL, Warszawa 2002. 8. Tatoń J.(red,): Technika zabiegów internistycznych. PZWL, Warszawa 1994. 9. Tatoń J.: Cukrzyca - nauczanie samoopieki. PWN, Warszawa 1995 10. Otto Buczkowska E.: Kompendium wiedzy o cukrzycy - wybrane zagadnienia patologii, diagnostyki i leczenia, a-medica press, Bielsko-Biała 2003. 11. Holhuber C.M.: Ryzyko zawału. Oficyna Wydawnicza SPAR, Warszawa 1994. 12. Jakubowska D., Pędich W.: Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1989. 13. Kasperska-Czyżykowa T., Jedynasty K.: Rozpoznawanie i leczenie cukrzycy typu 2. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 14. Hruby Z.: Nefrologia praktyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 15. Janicki K.: Hematologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 16. Jarosz M., Dzieniszewski J.: Choroby trzustki. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 17. Rowińska-Zakrzewska E., Kuś J.(red.): Choroby układu oddechowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 18. Tatoń J.: Postępowanie w cukrzycy typu 2 oparte na dowodach. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 19. Chęciński P., Czekalski S., Oszkinis G., Zapalski S.: Dostępy naczyniowe do dializ. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2001. 20. Hruby Z., Gaciong Z.(red.): Leczenie chorób układu moczowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 21. Rowińska-Sadowska E.: Gruźlica w praktyce lekarskiej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 22. Spirt M.J.: Stany naglące w chorobach przewodu pokarmowego. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000. 23. Wrześniewski K., Włodarczyk D.: Choroba niedokrwienna serca. Psychologiczne aspekty zapobiegania i leczenia. GWP, Gdańsk 2004. 24. Juszczyk J.: Wirusowe zapalenie wątroby. PZWL, Warszawa 1999. 117 Przedmiot: PEDIATRIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 45 Wykłady: 30 godzin III semestr Samokształcenie: 15 godzin III semestr ECTS: 5 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: odrębności morfologicznej i fizjologicznej dziecka; wybranych chorób poszczególnych układów i narządów u dziecka; - zasad postępowania w chorobach u dzieci. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - wykorzystywania wiedzy z pediatrii w praktyce zawodowej. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu pediatrii dla celów pielęgnowania dziecka w zdrowiu i chorobie. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Pediatria. Metody diagnostyki pediatrycznej i przygotowanie dziecka do badań diagnostycznych. Symptomatologia. Odrębności morfologiczne i czynnościowe układów i narządów wieku rozwojowego. 2. Wybrane choroby okresu noworodkowego. Metody oceny stanu noworodka. Stany przejściowe u noworodka. Urazy okołoporodowe. Zakażenia u noworodka. Zaburzenia oddechowe. Wady wrodzone. 3. Hospitalizacja jako sytuacja trudna dla dziecka i jego rodziny. Rodzaje i formy wsparcia. 4. Choroby układu oddechowego u dzieci. Ostre i przewlekłe stany zapalne oskrzeli i płuc, krtani. 5. Choroby układu pokarmowego. Zaburzenia trawienia i wchłaniania. Choroby pasożytnicze u dzieci. 6. Choroby układu krążenia u dzieci. Najczęstsze wady wrodzone. 7. Choroby układu krwiotwórczego. Niedokrwistości. Białaczki. Skazy krwotoczne. 8. Choroby układu moczowego u dzieci. Zakażenia dróg moczowych. Zespół nerczycowy. Niewydolność nerek. 9. Choroby układu wewnątrzwydzielniczego u dzieci i młodzieży. 10. Choroby alergiczne u dzieci. Choroby alergiczne skóry, górnych i dolnych dróg oddechowych i inne. 11. Stany naglące w pediatrii. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: 118 - odrębności morfologiczne i fizjologiczne dziecka w poszczególnych okresach rozwojowych; - przyczyny, objawy i rokowanie w chorobach dziecięcych; zasady postępowania z chorym dzieckiem, - rozumienia sytuacji trudnej dziecka i rodziny , - rozpoznawania zagrożeń życia u dziecka w każdym okresie jego życia, - identyfikowania wda wrodzonych i chorób wieku dziecięcego, - przygotowania dziecka do badań diagnostycznych. umie: - wykorzystywać zasady postępowania z chorym dzieckiem w praktyce, jest odpowiedzialny za: systematyczność pogłębiania wiedzy. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - II rok, IV sem. 119 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 45 Wykłady: 10 godzin III semestr Ćwiczenia 20godz. Samokształcenie: 15 godzin III semestr ECTS: 8 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - zasad sprawowania opieki pielęgniarskiej nad dzieckiem zdrowym i chorym, B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - planowania, realizowania i oceny działań pielęgniarskich w opiece nad dzieckiem w stanie zdrowia i choroby. C. Kształtowanie postawy do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu pielęgniarstwa pediatrycznego. Treści nauczania Tematy wykładów: 1. Rola i funkcje pielęgniarki pediatrycznej. Komunikowanie się z dzieckiem i jego rodzicami. Założenia teoretyczne a praktyka opieki nad dzieckiem. 2. Pielęgnowanie a modele opieki pielęgniarskiej nad dzieckiem. 3. Ogólne zasady pielęgnowania, procedury i standardy w opiece pediatrycznej. 4. Uwarunkowania rozwoju psychospołecznego dzieci i młodzieży. Ocena rozwoju somatycznego, psychicznego i społecznego dzieci i młodzieży. Metody i narzędzia oceny rozwoju. 5. Zadania pielęgniarki w promocji zdrowia dzieci i młodzieży. 6. Profilaktyka próchnicy zębów, chorób przyzębia i czynnościowych zaburzeń narządu żucia. Rola pielęgniarki w profilaktyce i leczeniu uzależnień u dzieci. Tematy ćwiczeń: 1. Udział pielęgniarki diagnostyce zaburzeń rozwojowych w poszczególnych okresach życia dzieci i młodzieży. 2. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad zdrowym noworodkiem i jego rodzicami. 3. Zasady opieki nad noworodkiem w stanach patologicznych. 4. Fizjologiczne podstawy żywienia wcześniaków i niemowląt. Żywienie dzieci i młodzieży - rola i zadania pielęgniarki. 5. Zasady opieki nad dzieckiem w stanie ostrej i przewlekłej biegunki. Rola pielęgniarki w profilaktyce nietolerancji pokarmowych. 6. Pielęgnowanie dziecka w stanie ostrych i przewlekłych zaburzeń układu oddechowego. 7. Profilaktyka chorób alergicznych u dzieci. 8. Rola i zadania pielęgniarki w profilaktyce chorób populacji wieku rozwojowego. Profilaktyka chorób okresu noworodkowych. Profilaktyka chorób zakaźnych. 120 Program szczepień ochronnych. 9. Pielęgnowanie dziecka z chorobami układu krążenia. 10. Opieka nad dzieckiem z chorobą zakaźną wieku dziecięcego. 11. Zasady opieki nad dzieckiem z zaburzeniami układu moczowego. 12. Zasady pielęgnowanie dziecka w stanach zagrożenia życia. 13. Pielęgnowanie dziecka z chorobą nowotworową. Rola pielęgniarki w opiece nad dzieckiem i jego rodziną w terminalnej fazie choroby nowotworowej. 14. Udział pielęgniarki w zapobieganiu urazom i wypadkom, pielęgnowanie dziecka z urazem wielonarządowym. 15. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem z cukrzycą. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: zasady pielęgnowania dziecka w stanie zdrowia i wybranych stanach zaburzenia zdrowia, - przygotowanie do badań i pielęgnowania dziecka po badaniach. umie: - planować, realizować i oceniać opiekę pielęgniarską nad dzieckiem w zdrowiu i chorobie, jest odpowiedzialny za: - poszerzanie wiedzy dotyczącej opieki pielęgniarskiej nad dzieckiem zdrowym i chorym. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - II rok, IV sem. 121 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 80 godzin III semestr + 80 godzin IV semestr =160 godzin Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: ogólnych zasad sprawowania opieki nad dzieckiem zdrowym - ogólnych zasad pielęgnowania dziecka w stanie choroby, B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - sprawowania opieki pielęgniarskiej nad dzieckiem zdrowym i chorym w warunkach środowiska zamieszkania, nauczania i szpitalnych. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Prawne, organizacyjne i merytoryczne uwarunkowania opieki pediatrycznej. Zasady opieki nad matką i dzieckiem w Polsce. 2. Modele opieki nad dzieckiem i matką- założenia teoretyczne a praktyka. Organizacja opieki nad dzieckiem zdrowym i chorym. 3. Udział pielęgniarki w ocenie stanu zdrowia dzieci i młodzieży. 4. Opieka zdrowotna nad dzieckiem zdrowym. 5. Oddział dziecięcy - organizacja oddziału. Zespół interdyscyplinarny. Specyfika opieki nad chorym dzieckiem i matką w oddziale szpitalnym. 6. Zakażenia szpitalne. Zakażenia u noworodków. Zasady , standardy i procedury zwalczania zakażeń w oddziałach noworodkowych i dziecięcych. 7. Metody gromadzenia danych o dziecku: wywiad, obserwacja, analiza dokumentacji, pomiar. 8. Pielęgnowanie dziecka w szpitalu - ogólne zasady postępowania. 9. Choroba w życiu dziecka i jego rodziny. Wpływ choroby przewlekłej na rozwój dziecka. 10. Pielęgnowanie noworodka w wybranych stanach patologicznych. 11. Pielęgnowanie dziecka z zapaleniem gardła. 12. Opieka pielęgniarska nad dzieckiem z zapaleniem oskrzeli. 13. Pielęgnowanie dziecka z zapaleniem płuc. 14. Pielęgnowanie dziecka z astmą oskrzelową. 15. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym. 16. Pielęgnowanie dziecka nieprzytomnego. 17. Rola i zadania pielęgniarki w profilaktyce krzywicy u dziecka. 18. Pielęgnowanie dziecka z zapaleniem ucha środkowego. 19. Pielęgnowanie dziecka z ostrą biegunką. 20. Pielęgnowanie dziecka z chorobami inwazyjnymi układu pokarmowego. Rola i zadania w profilaktyce chorób inwazyjnych u dzieci. 21. Opieka nad dzieckiem z wrodzoną wadą serca. 22. Pielęgnowanie dziecka z alergią. 23. Rola pielęgniarki w ocenie rozwoju dzieci i młodzieży z chorobami przewlekłymi. 24. Pielęgnowanie dziecka z zapaleniem krtani. 25. Rola pielęgniarki w tlenoterapii u dzieci. 122 Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: zasady opieki nad dzieckiem w stanie zdrowia i choroby, specyfikę pielęgnowania dziecka w wybranych stanach chorobowych, umie: - planować i realizować opiekę pielęgniarską nad dzieckiem jest odpowiedzialny za: - podejmowane działania w opiece nad dzieckiem, - doskonalenie umiejętności z zakresu pielęgniarstwa pediatrycznego. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego zajęć praktycznych. II rok III i IV semestr 123 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 80 godzin III semestr + 80 godzin IV semestr Cele nauczania przedmiotu: Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: samodzielnego planowania i realizowania opieki pielęgniarskiej w najczęściej występujących stanach chorobowych u dziecka, - podejmowania działań wychowawczych, profilaktycznych i promujących zdrowia w stosunku do dziecka i jego rodziców. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Charakterystyka rozwoju fizycznego dziecka w poszczególnych okresach rozwojowych. Metody oceny rozwoju dziecka. 2. Rola pielęgniarki w rozpoznawaniu stanu maltretowania u dziecka. 3. Opieka nad dzieckiem z założonym opatrunkiem gipsowym. 4. Opieka nad dzieckiem z urazem czaszkowo-mózgowym. 5. Pielęgnowanie dziecka z nowotworem układu nerwowego. 6. Rola i zadania pielęgniarki w rehabilitacji dzieci i młodzieży. 7. Zasady pielęgnowania wcześniaka. 8. Pielęgnowanie noworodka w stanach zagrożenia życia. 9. Leczenie klimatyczne dzieci ł młodzieży. 10. Zasady przygotowanie do zabiegu i opieka nad dzieckiem po zabiegu wrodzonej wady serca. 11. Rola pielęgniarki w opiece nad dzieckiem ze stymulatorem serca. 12. Opieka nad dzieckiem z zaburzeniami oddychania. 13. Opieka nad dzieckiem z padaczką. Postępowanie w czasie napadu padaczkowego. 14. Pielęgnowanie dziecka z zespołem nerczycowym. 15. Opieka pielęgniarska nad dzieckiem poddawanym dializie. 16. Rola pielęgniarki w przygotowaniu i opiece pooperacyjnej nad dzieckiem leczonym chirurgicznie. 17. Pielęgnowanie dziecka z chorobami reumatycznymi. 18. Pielęgnowanie dziecka z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych. 19. Zasady opieki nad dzieckiem w stanie zatrucia organizmu. 20. Opieka nad dzieckiem z oparzeniem. 21. Pielęgnowanie dziecka w chorobach zapalnych jamy ustnej. Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student umie: samodzielnie objąć opieką pielęgniarską dziecko i jego rodziców w stanie zdrowia i choroby, - podejmować szeroki zakres działań wychowawczych w opiece pielęgniarskiej nad dzieckiem i jego rodzicami. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia praktyki zawodowej - II rok III i IV semestr 124 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin III semestr Cele samokształcenia: - pogłębienie wiedzy dotyczącej pielęgnowania dziecka w stanach chorobowych, - poszukiwanie nowych rozwiązań problemów zdrowotnych dzieci i młodzieży, - kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego. Program samokształcenia: I. Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: 1. Rola i zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem z zespołem Downa. 2. Zadania pielęgniarki w opiece nad dzieckiem z wrodzonym zaburzeniem słuchu. 3. Rola i zadania pielęgniarki w profilaktyce Zespół nagłego zgonu niemowlęcia (SIDS). 4. Specyfika opieki nad wcześniakiem i noworodkiem. Postępowanie w stanach patologicznych okresu noworodkowego. 5. Fizjologiczne podstawy żywienia wcześniaków i niemowląt. Żywienie dzieci i młodzieży. II. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa tematycznie związanych z pielęgniarstwem pediatrycznym. Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. III. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad dzieckiem w jednym wybranych przez Ciebie stanie. IV. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego w oddziale dziecięcym V. Przygotuj standard opieki nad dzieckiem w wybranym przez siebie stanie dziecka. VI. Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale i dokonaj analizy merytorycznej uwzględniając: wykorzystaną teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki, standardy i procedury obowiązujące w oddziale. VII. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki nad dzieckiem leczonym w oddziale dziecięcym. Przygotuj kwestionariusz wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do dziecka w różnym wieku leczonego w oddziale dziecięcym. IX Zaproponuj dokumentację pielęgniarską w oparciu o założenia teorii D. Orem dla pacjenta leczonego w oddziale internistycznym. X. Przeanalizuj dostępną literaturę i określ zakres i charakter treści na temat opiekuńczości w opiece nad dzieckiem zdrowym i/lub chorym. XI. Opracuj program edukacji dzieci w wieku : przedszkolnym, wczesnoszkolnym i szkolnym oraz młodzieży z rozpoznaną cukrzycą. Wyniki nauczania: W wyniku realizacji treści nauczania student umie: - poszukiwać sposobów rozwiązywania problemów zdrowotnych dzieci i młodzieży Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia samokształcenia II semestr II rok 125 Literatura podstawowa: 1. Halliday H.L., McClure G., Reidl M. Intensywna terapia noworodka. Wydawnictwo a-medica press, Bielsko-Biała 1999. 2. Muscari M., E.: Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne. Czelej. Lublin 2005 3. Pawlaczyk B. (red.): Pielęgniarstwo pediatryczne. PZWL, Warszawa 2007 4. Krawczyńśkł M.: Propedeutyka pediatrii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 5. Piotrowski A.: Niewydolność oddechowa noworodków - zapobieganie i leczenie. Wydawnictwo a-medica press, Bielsko-Biała 2000. 6. Ryżko J., Socha J.(red.): Zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego u dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 7. Szajner-Milart L, Papierkowski A.(red.): Choroby wieku rozwojowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. 8. Szreder T.(red.): Dziecko w stanie zagrożenia życia. Medycyna Praktyczna, Kraków 1999. 9. Helwich E.: Wcześniak. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 10. Kowalczyk J.R., Samardakiewicz M.: Dziecko z chorobą nowotworową. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 1998. 11. Mikiel-Kostyra K.: Promocja karmienia piersią. Instytut Matki i Dziecka. Warszawa 1993 . 12. Pichler E., Richter R.: Nasze dziecko ma nowotwór. Wydawnictwo Zysk i S-ka. Warszawa 1995. 13. Rakowska-Róziewicz D.(red.):Wybrane procedury w pielęgniarstwie pediatrycznym. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001. 14. Świetliński J., Grzywna W.: Zaburzenia homeostazy noworodka. Wydawnictwo amedicapress, Bielsko- Biała 1998. 15. Fenela E., Adamson J., Hull D.: Pielęgnowanie chorych dzieci. PZWL, Warszawa 1990. 16. Szajner-Milart L, Papierkowski A.(red.): Choroby wieku rozwojowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. 17. Walczak M.(red.): Zarys pediatrii. PZWL, Warszawa 1991. 18. Wyszyńska T.: Choroby nerek u dzieci. PZWL, Warszawa 1984. 19. Luxfer K.L.: Pielęgniarstwo pediatryczne. Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2006. 20. Szreter. T.: Stany zagrożenia życia u dzieci. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 1996. 21. Wojnarowska B. (red.): Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 1998. 22. Ilg F. L., Ames L. B., Baker S. M.: Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1992. 126 Literatura uzupełniająca: 1. Baker R.C.: Podstawowa opieka pediatryczna. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIYERSITAS. Kraków 1998. 2. Otto Buczkowska E., Jarosz Chobot P.: Cukrzyca u noworodków, niemowląt i małych dzieci./w:/ Otto Buczkowska E.(red.): Cukrzyca wieku rozwojowego. Urban & Partner, Wrocław 1999. 3. Buczyński F.L.: Rodzina z dzieckiem chorym na białaczkę. Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Lublin 1999. 4. Cunningham C.: Dzieci z zespołem Downa. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994. 5. Moffat C.: Pierwsza pomoc dziecku. ABC. Oficyna Wydawnicza LOTOS s.c., Łódź 1996. 6. Norska-Borówka L, Szreter T.: Stany naglące u noworodków. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993. 7. Bates B., Bickley L.S., Hoekelman A: Wywiad i badanie fizykalne. Springer PWN, Warszawa 1997. 8. Rakowska-Róziewicz D.(red.):Wybrane procedury w pielęgniarstwie pediatrycznym. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001. 9. Sendecka A.: Uczymy się karmić piersią. Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych, Lublin 1995. 10. Grochowski J.(red.): Urazy u dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2000. 11. Okłot K.(red.): Traurnatologia wieku rozwojowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 12. Sieniawska M., Kostro I.: Zakażenia układu moczowego u dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 13. Rudkowski Z.: Choroby zakaźne i pasożytnicze u dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 14. Norska-Borówka L, Szreter T.: Stany naglące u noworodków. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1993. 15. Puchała J., Spodaryk M., Jarosz J.: Oparzenia u dzieci. Od urazu do wyleczenia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998. 16. Rakowska-Róziewicz D.(red.): Wybrane procedury w pielęgniarstwie pediatrycznym. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001. 17. Carr J.: Pomoc dziecku upośledzonemu. PZWL, Warszawa 1984. 18. Kornacka K.(red.): Noworodek przedwcześnie urodzony - pierwsze łata życia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003. 19. Kunachowicz H.(red.): Dieta bezglutenowa - co wybrać ? Wartość odżywcza produktów 20. i potraw. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 21. Michałowicz R.(red.): Mózgowe porażenie dziecięce. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 22. Michałowicz R.(red.): Padaczka i inne stany napadowe u dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 23. Michałowicz R., Chmielik J., Michałowska-Mrożek J.B., Mrozek K.: Mózgowe porażenie dziecięce. Wskazówki dla rodziców. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 24. Szajner-Milart L, Wójcik-Skierucha E.(red.): Ostre zatrucia u dzieci. Zasady postępowania. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 127 25. Szreter T.(red.): Intensywna terapia dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 26. Wagner A.A.(red.): Chirurgia dziecięca. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003. 27. Obuchowicz A. (red.): Podstawowe zagadnienia opieki pediatrycznej w lecznictwie otwartym. Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2003. 28. Obuchowska I., Krawczyński M.: Chore dziecko. Nasza Księgarnia, Warszawa 1991. 128 Przedmiot: POŁOŻNICTWO I GINEKOLOGIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu : 30 Wykłady: 15 godzin III semestr Samokształcenie: 15 godzin III semestr ESTS: 3 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - przebiegu ciąży fizjologicznej i patologicznej; - porodu prawidłowego i powikłanego; - opieki nad położnicą w połogu; - patofizjologii narządu rodnego kobiety. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - współuczestniczenia w opiece nad kobietą w różnym wieku i stanie zdrowia. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu ginekologii i położnictwa. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Zapłodnienie i rozwój zarodka ludzkiego. 2. Planowanie rodziny, metody regulacji poczęć, przygotowanie do rodzicielstwa. 3. Metody diagnostyczne ciąży fizjologicznej i ciąży wysokiego ryzyka. 4. Przygotowanie kobiety w ciąży i jej rodziny do porodu. 5. Opieka okołoporodowa - postępowanie położniczo- pielęgnacyjne w porodzie przedwczesnym, fizjologicznym i powikłanym. 6.Fizjologia ciąży. Metody oceny rozwoju ciąży fizjologicznej. Badania laboratoryjne i ultrasonograficzne w ciąży. Metody diagnostyczne ciąży wysokiego ryzyka. 7 . Przyjęcie rodzącej do porodu. Ocena stanu matki i płodu. 8 . Przebieg porodu fizjologicznego. 9.Poród patologiczny. Nieprawidłowości ustawienia i położenia płodu. Zaburzenia akcji skurczowej macicy. Poród w ciąży mnogiej. 10.Niepłodność . Schorzenia nowotworowe narządu rodnego, gruczołu piersiowego, rak piersi. 11.Wybrane zagadnienia z ginekologii. Choroby zapalne narządów płciowych kobiety. 12. Najczęstsze nowotwory złośliwe narządu rodnego, etiopatogeneza, objawy, leczenie 13. Wybrane problemy ginekologii. Endometrioza. 14. Wysiłkowe nietrzymanie moczu. Metody nauczania: -wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): 129 W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - rozumie cel i zadani opieki przedkoncepcyjnej, - rozpoznaje zmiany w organizmie kobiety w ciąży fizjologicznej, - planowania opieki nad kobietą w ciąży fizjologicznej, - badań diagnostycznych w położnictwie i ginekologii; - przebieg ciąży fizjologicznej i patologicznej; - przebieg porodu i połogu; - problemy zdrowotne kobiet w każdym okresie życia, - przyczyny, objawy i postępowanie w chorobach narządu rodnego; - zasady profilaktyki chorób kobiecych, - najczęstsze nowotwory narządu rodnego umie: - zróżnicować prawidłowy i patologiczny przebieg ciąży, porodu i połogu; - określić przyczyny, objawy i postępowanie w wybranych chorobach kobiecych. - propagować profilaktykę chorób kobiecych; jest odpowiedzialny za: - systematyczność pogłębiania wiedzy z ginekologii i położnictwa. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego II rok III semestr 130 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 30 Wykłady: 15 godzin III semestr Samokształcenie: 15 godzin III semestr ECTS: 3 Cele nauczania przedmiotu A. Przygotowanie studenta do interpretowani i rozumienia wiedzy dotyczącej: - opieki nad kobietą w stanie zdrowia i choroby, B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: planowania i realizowania opieki nad kobietą w stanie zdrowia oraz z wybranych stanach patologicznych. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu pielęgniarstwa położniczo- ginekologicznego TREŚCI NAUCZANIA : Tematy wykładów: 1. Cykl miesiączkowy. Fizjologia i patologia cyklu miesiączkowego. Fizjologia układu płciowego w różnych okresach życia kobiety. 2. Fizjologia przebiegu ciąży. Zasady opieki nad kobietą ciężarną. 3. Przygotowanie rodzącej do porodu.. 4. Poród fizjologiczny. 5. Zasady opieki nad kobieta w połogu fizjologicznym. 6. Patologia I trymestru ciąży. 7. Patologia II i III trymestru ciąży. Choroby towarzyszące i ujawniające się w ciąży (cukrzyca, padaczka, choroby układu krążenia, żylaki, choroby zakaźne w ciąży i inne). 8. Wybrane aspekty porodu patologicznego. 9. Postępowanie położniczo - pielęgnacyjne w porodzie przedwczesnym. Pielęgnacja wcześniaka. 10. Cięcie cesarskie - wskazania, techniki. Opieka nad kobietą po cięciu cesarskim. 11. Połóg fizjologiczny i patologiczny. Metody oceny połogu. 12. Podstawy diagnostyki w ginekologii. 13. Problemy zdrowotne kobiet. Stany zapalne narządów płciowych kobiety. 14. Choroby przenoszone drogą płciową. 15. Wybrane problemy onkologii ginekologicznej. 16. Profilaktyka nowotworów narządów rodnych. Cytologia szyjki macicy. 17. Profilaktyka raka sutka. Samokontrola. 18. Zabiegi operacyjne w ginekologii. Opieka przed i pooperacyjna na d kobietę po zabiegu operacyjnym. 19. Wybrane aspekty antykoncepcji. 20. Problemy zdrowotne kobiet w okresie menopauzy. Hormonalna terapia zastępcza. Metody nauczania: -wykład konwersatoryjny 131 Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: zasady opieki nad kobietą ciężarną, - zasady opieki nad kobietą w trakcie porodu fizjologicznego i patologicznego, - zasady opieki nad kobietą z chorobami ginekologicznymi. umie: - zaplanować i zrealizować zaplanowane działania w opiece nad kobietą w stanach: fizjologicznym i patologicznym, jest odpowiedzialny za: - systematyczność pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - II rok, III sem. 132 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizacje przedmiotu: 80 godzin III semestr Cele nauczania przedmiotu Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - sprawowania opieki nad kobietą ciężarną, w trakcie porodu i połogu fizjologicznego sprawowania opieki nad kobietą z patologią narządu rodnego Treści nauczania: 1. Pielęgnowanie kobiety ciężarnej z krwawieniami w I trymestrze ciąży. 2. Pielęgnowanie kobiety ciężarnej z krwawieniami w II i III trymestrze ciąży. 3. Pielęgnowanie ciężarnej z EPH-gestozą. 4. Pielęgnowanie w stanach zapalnych narządu rodnego. 5. Pielęgnowanie pacjentki po zabiegach chirurgicznych w obrębie rodnego. 6. Pielęgnowanie pacjentki ze zmianami w obrębie szyjki macicy. 7. Pielęgnowanie pacjentki z chorobą nowotworową narządu rodnego. narządu Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - zasady sprawowania opieki nad kobietą w stanie zdrowia i choroby, zasady pielęgnowania kobiety w ciąży fizjologicznej i powikłanej - zasady opieki nad kobietą z chorobami dróg rodnych umie: - planować działania pielęgniarskie w opiece nad kobietą ciężarną, planować działania pielęgniarskie w opiece nad kobietą z chorobami narządu rodnego jest odpowiedzialny za: - doskonalenie swoich umiejętności, podejmowanie próby rozwiązywania problemów pacjentek. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia zajęć praktycznych II rok III semestr 133 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu : 40 godzin III semestr Cele nauczania przedmiotu: Doskonalenia umiejętności w zakresie: - sprawowania opieki nad kobietą ciężarną, w trakcie porodu i połogu fizjologicznego - sprawowania opieki nad kobietą z patologią narządu rodnego Treści nauczania 1. Sprawowanie opieki pielęgniarskiej nad położnicą po porodzie fizjologicznym. 2. Sprawowanie opieki nad kobietą po porodzie powikłanym. 3. Sprawowanie opieki nad kobietą po cięciu cesarskim. 4. Sprawowanie opieki nad noworodkiem. 5. Sprawowanie opieki nad kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi leczoną zachowawczo. 6. Sprawowanie opieki nad kobietą po zabiegach chirurgicznych w obrębie narządu rodnego. Wyniki nauczania: W wyniku realizacji praktyki zawodowej student: zna: - zasady, procedury, standardy i algorytmy postępowania w opiece nad kobietą w połogu, - zasady, procedury, standardy i algorytmy postępowania w opiece nad kobietą ze schorzeniami ginekologicznymi umie: - sprawować opiekę nad kobietą w połogu, sprawować opiekę nad kobietą z chorobami narządu rodnego jest odpowiedzialny za: - planowanie i realizację opieki nad kobietą w połogu, - planowanie i realizację opieki nad kobietą z chorobami narządu rodnego. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia praktyki zawodowej II rok III semestr 134 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO POŁOŻNICZO-GINEKOLOGICZNE Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 40 godzin Cele samokształcenia: - samodzielne poszukiwanie przez studenta sposobów rozwiązywania problemów związanych ze sprawowaniem opieki pielęgniarskiej nad kobietą ciężarną, położnicą oraz kobietą z chorobami narządu rodnego, - przygotowanie do uczestniczenia w edukacji zdrowotnej i profilaktyce chorób kobiecych Zagadnienia do samokształcenia: I. Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: 1. Metody planowania rodziny. 2. Problemy antykoncepcji. 3. Edukacja w zakresie przygotowania do porodu. Szkoła rodzenia, 4. Karmienie piersią. 5. Zaburzenia miesiączkowania. 6. Problemy okresu menopauzy i andropauzy. 7. Profilaktyka chorób kobiecych. 8. Nietrzymanie moczu u kobiet. 9. Problemy psychoemocjonalne kobiet w różnych okresach życia. 10. Niepłodność małżeńska. 11. Mechanizmy nietrzymania moczu u kobiet. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa tematycznie związanych z pielęgniarstwem położniczoginekologicznym Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad pacjentem w wybranym przez siebie stanie. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego w oddziale położniczym lub ginekologicznym na wybrany przez siebie temat. V. Przygotuj standard opieki nad pacjentką w wybranym przez siebie stanie. VI. Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale i dokonaj analizy merytorycznej uwzględniając: wykorzystana teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki, standardy i procedury obowiązujące w oddziale. . Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki nad pacjentką w oddziale położniczym lub ginekologicznym. Przygotuj kwestionariusz wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do pacjentki oddziału położniczego lub ginekologicznego. IX. Zaproponuj dokumentację pielęgniarska w oparciu o założenia teorii D. Orem dla pacjentki oddziału położniczego lub ginekologicznego. X. Przeanalizuj dostępną literaturę i określ zakres i charakter treści na jeden z poniższych tematów: 1. Pielęgnowanie kobiety w stanie ciąży pozamacicznej. 135 2. Profilaktyka zakażeń pochwy. 3. Standard opieki położniczej nad kobietą po porodzie fizjologicznym. 4. Opieka nad kobietą karmiącą piersią. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia samokształcenia II rok III semestr Literatura podstawowa: Literatura podstawowa: 1. Bręborowicz G. H. (red.): Położnictwo i ginekologia. PZWL. Warszawa 2006 2. Opala T.(red.): Ginekologia. Podręcznik dla położnych, pielęgniarek i fizjoterapeutów. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003. 3. Łepecka – Klusek C.: Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii. PZWL 2010 4. Pschyrembel W., Straus G., Petri E.(red.): Ginekologia praktyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1994 5. Iwanowicz –Palus G.: Stany nagłe w okresie okołoporodowym. PZWL 2008 6. Słomko Z.: Ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1997. 7. Słomko Z., Bręborowicz G.: Krwotoki w położnictwie. PZWL, Warszawa 1990. 8. Pisarski T.(red.): Położnictwo. PZWL, Warszawa 1993. 9. Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996. 10. Szczapa J.: Podstawy Neonatologii. PZWL. Warszawa 2008 Literatura uzupełniająca: 1. Skałba P.: Endokrynologia ginekologiczna. PZWL, Warszawa 1993. 2. McPherson A.: Problemy zdrowotne kobiet. Springer PWN, Warszawa 1997. 3. Szamborski J.(red.): Diagnostyka szyjki macicy. Histopatologia, cytologia, kolposkopia. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 4. Chazan B., Leibschang J.(red.): Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002. 136 Przedmiot: PROMOCJA ZDROWIA I EDUKACJA ZDROWOTNA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 60 Wykłady: 10 godzin III semestr Ćwiczenia 20godz. Samokształcenie: 30 godzin III semestr ECTS: 3 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: - promowania zdrowia, planowania edukacji zdrowotnej. C. Kształtowanie postawy studenta do: - promowania własnego zdrowia, - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu promocji zdrowia, - włączania się w akcje na rzecz promowania zdrowia. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Paradygmaty zdrowia. Zdrowie jako przedmiot promocji zdrowia. 2. Zachowania zdrowotne i czynniki kształtujące stan zdrowia. Style życia. Ocena stanu zdrowia. 3. Polityka państwa w zakresie promocji zdrowia. Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna w systemie opieki zdrowotnej. 4. Promocja zdrowia jako jedna z funkcji zawodowych pielęgniarki. 5. Promocja zdrowia a profilaktyka. Tematy ćwiczeń: 1. Narodowy Program Zdrowia 2007 – 2015 założenia, cele korzyści płynące z realizacji programu dla społeczeństwa. 2. Profilaktyka pierwotna i wtórna w praktyce pielęgniarskiej (rola i zadania pielęgniarki). 3. Metody edukacji pacjenta w oparciu o wybrane stany kliniczne. 4. Programy badań przesiewowych realizowanych w ramach Narodowego Programu Zdrowia w prewencji chorób nowotworowych 5. Programy badań przesiewowych realizowanych w ramach Narodowego Programu Zdrowia w prewencji chorób układu krążenia 6. Metody kształtowania zachowań zdrowotnych. Programy promocji zdrowia: Zdrowy Dom, Szkoła Promująca Zdrowie, Szpital Promujący Zdrowie, Zdrowe Miasto i inne. Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - istotę promocji zdrowia, 137 - założenia teoretyczne i praktyczne promocji zdrowia w Europie i w Polsce, umie: - określić zasady promocji zdrowia w warunkach zamieszkania i pracy, - określić założenia wybranych globalnych programów promocji zdrowia., - dokonać oceny zdrowia pacjenta w kontekście skal, siatek i pomiarów, - stosowania elementów epidemiologii opisowej analitycznej do oceny stanu zdrowia ludności, - promowanie wzorców zdrowego życia, - opracowanie i upowszechnianie programów promocji zdrowia wśród pacjentów, w rodzinnie i społeczności. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - II rok, III sem. 138 Przedmiot: PROMOCJA ZDROWIA I EDUKACJA ZDROWOTNA Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 20 Cele nauczania przedmiotu: Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do : promowania zdrowia, - planowania edukacji zdrowotnej - prowadzenia edukacji zdrowotnej. Treści nauczania: Przedszkole: Zajęcia praktyczne tematyczne 1. Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna w przedszkolu. 2. Aktywność fizyczna. 3. Zdrowy styl odżywiania. 4. Higiena osobista. 5. Higiena otoczenia Szkoła podstawowa i ponadpodstawowa Zajęcia praktyczne tematyczne: 1. Rola i zadania pielęgniarki w edukacji zdrowotnej dzieci i młodzieży. 2. Zasady prowadzenia edukacji zdrowotnej wśród dzieci i młodzieży. 3. Programy promocji zdrowia dla dzieci i młodzieży. 4. Sieć Szkół Promujących Zdrowie. Wyniki nauczania: W wyniku realizacji treści nauczania student umie: - określić zasady promocji zdrowia w przedszkolu, - prowadzić edukację zdrowotną wśród dzieci i młodzieży. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia zajęć praktycznych - II rok, III sem. 139 Przedmiot: PROMOCJA ZDROWIA I EDUKACJA ZDROWOTNA Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 30 godzin III semestr Cele samokształcenia: - pogłębienie wiedzy z zakresu promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej - kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego. Program samokształcenia: I. Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: • Styl życia Polaków • Zagrożenia społeczne w populacji polskiej • Uwarunkowania promocji zdrowia w polskiej szkole • Sposoby kształtowania środowiska nauczania sprzyjającego zdrowiu. • Sposoby kształtowania środowiska zamieszkania sprzyjającego zdrowiu. II. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa tematycznie związanych z promocją zdrowia. Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. III. Przygotuj projekt promocji zdrowia w zakresie: • aktywnego stylu życia • higieny osobistej • higieny środowiska zamieszkania • higieny otoczenia IV. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego na jeden z poniższych tematów. • rola i zadania pielęgniarki w promocji zdrowia pacjentów w wybranym stanie zdrowia i/lub choroby V. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki nad pacjentem leczonym w oddziale internistycznym. VI. Przeanalizuj dostępną literaturę i określ zakres i charakter treści na jeden z poniższych tematów: • promocja zdrowia rodziny • promocja zdrowia ucznia • promocja zdrowia pracownika VII. Przygotuj projekt edukacji zdrowotnej dla: « dzieci w szkole podstawowej • młodzieży gimnazjum • młodzieży szkoły ponadpodstawowej • studentów Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena zaliczenia samokształcenia II rok III semestr 140 Literatura podstawowa: 1. Andruszkiewicz A., Banaszkiewicz M.: Promocja zdrowia. Tom I i II, PZWL. Warszawa 2010 2. Charońska E.: Zarys wybranych problemów edukacji zdrowotnej. CEM, Warszawa 1997. 3. Charzyńska-Gula M.: Edukacja zdrowotna rodziny. Stowarzyszenie na Rzecz Promocji Zdrowia i Profilaktyki Chorób Układu Krążenia, Lublin 2002. 4. Demel M.: Z dziejów promocji zdrowia w Polsce. Kraków 2001. 5. Gniazdowski A.(red.): Promocja zdrowia w miejscu pracy. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 1998. 6. Pikę S., FosterD.: Promocja zdrowia dla wszystkich. Wydawnictwo Czelej, Lublin 1998. 7. Borzucka – Sitkiewicz A.: Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna. Impuls. Kraków 2006 8. Narodowy Program Zdrowia 2007 – 2015 dostęp w internecie: http://www.mz.gov.pl/wwwmz/index?mr=&ms=&ml=pl&mi=437&mx=0&ma=243 Literatura uzupełniająca: 1. Grossmann R., Scala K.: Promocja zdrowia a rozwój organizacyjny. Tworzenie siedlisk dla zdrowia. Instytut Matki i Dziecka, Warszawa 1997. 2. 3. 4. 5. Pikę S., Foster D.: Promocja zdrowia dla wszystkich. Wydawnictwo Czelej, Lublin 1998. Brzeziński T./red./, Historia medycyny, PZWL, Warszawa 1995. Demel M.: Z dziejów promocji zdrowia w Polsce. Kraków 2001. Kaplun A.(red.): Promocja zdrowia w chorobach przewlekłych. Odkrywanie nowej jakości życia. IMP, Łódź 1997. 6. Łuszczyńska A.: Zmiana zachowań zdrowotnych, dlaczego dobre chęci nie wystarczają ? GWP, Gdańsk 2004. 7. Zatoń M., Jethon Z.(red.): Aktywność ruchowa w świetle badań fizjologicznych i promocji zdrowia.. Wydawnictwo AWF, Wrocław 1998. 8. Śliwa M.: Słownik oświaty zdrowotnej. Katowice 1996. 9. Wojnarowska B., Kapica M.: Teoretyczne podstawy edukacji zdrowotnej. Stan i oczekiwania. Warszawa 2001. 10. Gębska - Kuczerowska A., Miller M. (red.): Wybrane zagadnienia promocji zdrowia. PZH, Warszawa 2002. 11. Ostrowska A.: Styl zycia a zdrowie. Z zagadnień promocji zdrowia. Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1999. 12. Kulik T. B.: Edukacja zdrowotna w rodzinie i szkole. Oficyna Wydawnicza Fundacji 13. Uniwersyteckiej, Stalowa Wola 1997. 14. Kulik T. /red./,Zdrowie publiczne, Czelej , Lublin 2002 15. Tobiasz-Adamczyk B., Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby, UJ, Kraków 2000. 16. Kwiatkowska A., Panek W./red/Komunikowanie interpersonalne w pielęgniarstwie. Czelej 2003 141 Przedmiot: BADANIA W PIELĘGNIARSTWIE (W TYM SEMINARIUM LICENCJACKIE ) Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu 90 (55+35) godzin Wykład: 30 godzin semestr III Samokształcenie: 15 godzin semestr III Seminarium licencjackie: 10 godzin V semestr, 10 godzin VI semestr Samokształcenie: 30 (5 + 5 +5 +15) godzin (5 +5 IIIsem ., 5 IV sem., 15 VI semestr) ECTS: 5(3+2) A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - procesu badawczego, metod i narzędzi badawczych; - metodyki przygotowywania prac naukowych. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: napisania pracy licencjackiej. C. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy na temat. zasad pisania prac naukowych TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Przedmiot, obszar, cel badań w pielęgniarstwie. 2. Metodologia jako nauka. Struktura procesu badawczego. Etapy postępowania badawczego. 3. Problem badawczy. Formułowanie i uzasadnianie problemu naukowego. 4. Hipotezy robocze. Zmienne zależne ł niezależne. 5. Metody i techniki badawcze. Zasady przygotowania i wykorzystywania narzędzi badawczych. 6. Analiza danych empirycznych. 7. Analiza statystyczna wyników badań. 8. Przygotowanie wyników z badań do prezentacji. 9. Metodyka pisania prac naukowych (dyplomowych, licencjackich). Przygotowanie prac do druku w czasopismach naukowych. 10. Elementy prawa autorskiego i ochrona własności intelektualnej. Metody nauczania: -wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - określanie obszaru badań w pielęgniarstwie, - przygotowanie i wykonanie projektu badawczego zgodnie z procedurą badawczą, - określania celu badań i problemów badawczych, - strukturę procesu badawczego; zasady doboru metod i narzędzi badawczych; zasady przygotowywania i pisania prac naukowych, umie: - zaplanować badanie naukowe; określić cele; 142 - dobrać metody i narzędzia badawcze; opracowywać wyniki badań; - napisać pracę licencjacką. jest odpowiedzialny za: - przygotowanie pracy licencjackiej zgodnie z wymogami. Literatura podstawowa : 1. Lenartowicz H., Kózka M.: Metodologia badań w pielęgniarstwie. PZWL. Warszawa 2010 2. Pilch T.: Zasady badań pedagogicznych. Żak. Warszawa 1995 3. Jakubowska U.: Czynności badawcze w psychologii i pedagogice. Wyższa szkoła Pedagogiczna, Bydgoszcz 1993. 4. Puzio A., Ziółkowska K.: Wybrane zagadnienia z metodyki pracy naukowej. Śląska Akademia Medyczna, Katowice 1998. 5. Weiner J.: Technika pisania i prezentowania przyrodniczych prac naukowych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998. 6. Szkutnik Z.: Metodyka pisania pracy dyplomowej. Wydawnictwo Poznańskie SORUS, Poznań 2005. 7. Oliver P.: Jak piać prace uniwersyteckie, poradnik dla studentów. Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999. 8. Brzeziński J.: Elementy metodologii badań psychologicznych. PWN, Warszawa 2002. 9. Pilch T., Bauman T.: Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Wydanie II, Warszawa 2001. Literatura uzupełniająca: 1. ]Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad etycznych. Komitet Etyki w Nauce przy Prezydium PAN, Warszawa 1994. 2. Hali G.M.(red.): Publikacja naukowa w medycynie. Jak pisać? Sanmedica, Warszawa 1996. 3. Młyniec W., Ufnalska M.: „Scientific Communication”, czyli jak pisać i prezentować prace naukowe. Wydawnictwo poznańskie SORUS, Poznań 2004. 4. Polska Akademia Nauk. Komitet Etyki w Nauce przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk: Dobre obyczaje w nauce, zbiór zasad i wytycznych, 2001. 143 Przedmiot: FILOZOFIA I ETYKA ZAWODU PIELĘGNIARKI Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu - 90 Wykłady: 15 godzin III semestr + 20 godzin IV semestr =35 godzin Ćwiczenia: 25 godzin IV semestr Samokształcenie: 15 godzin III semestr + 15 godzin IV semestr =30 godzin ECTS: 7 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - wybranych teorii etycznych, - znaczenia etyki w pielęgniarstwie - etycznych aspektów pracy pielęgniarki, - kodeksy etyki pielęgniarskiej B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do : - rozwiązywania dylematów etycznych w praktyce zawodowej pielęgniarki, - wyboru zachowań etycznych w stosunku do pacjenta, - przyjmowania właściwej postawy zawodowej C. Kształtowanie postawy studenta do: - przestrzegania zasad etyki w pracy zawodowej i pozazawodowej TREŚCI NAUCZANIA: 1. 2. 3. 4. Relacje filozofii z zawodem pielęgniarki. Koncepcje filozoficzne człowieka. Wybrane teorie etyczne. Wartości, normy i ceny moralne. Analiza sytuacji moralnej i procesu podejmowania decyzji moralnej. 5. Etyka w praktyce pielęgniarskiej. Kodeks etyki pielęgniarki. 6. Współczesne koncepcje etyczne w praktyce pielęgniarskiej. 7. Dylematy etyczne w pracy pielęgniarki i ich rozwiązywanie. 8. Etyczne aspekty relacji międzyosobowej pomiędzy pielęgniarka a podopiecznym. 9. Wybrane problemy bioetyki w praktyce zawodowej pielęgniarki. Eksperyment w medycynie. Transplantacje. Manipulacje genetyczne. 10. Wybrane problemy bioetyki w praktyce zawodowej pielęgniarki. Sztuczne zapłodnienie. Aborcja. Eutanazja. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny , ćwiczenia Wyniki nauczania przedmiotu: (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - wybrane kierunki i nurty w etyce, - kodeks etyki zawodowej polskiej pielęgniarki, - istotę dylematów etycznych w praktyce pielęgniarskiej 144 umie: - wskazać wpływ etyki na postępowanie pielęgniarki, przyjąć odpowiednią postawę wobec dylematów etycznych w pracy zawodowej i pozazawodowej jest odpowiedzialny za: przestrzeganie zasad etyki zawodowej. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - II rok, III i IV sem. Literatura podstawowa: 1. Beauchamp T.L.,Childress J.F.: Zasady etyki medycznej. Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1996. 2. Bielą A.(red.): Eutanazja a opieka paliatywna. Aspekty etyczne, religijne, psychologiczne i prawne. Materiały Ogólnopolskiego Sypozjum.. Katolicki Uniwersytet Lubelski, Akademia Medyczna, Lublin 22-23 marca 1996. 3. Dunn H.P.: Etyka dla lekarzy, pielęgniarek i pacjentów. Wydawnictwo Biblos, Tarnów 1997. 4. Kodeks etyki zawodowej pielęgniarki i położnej 2003, Kodeks etyki dla pielęgniarek ICN dostępny w Internecie: http://www.izbapiel.org.pl/index.php?id=8 5. Karta pracowników służby zdrowia. Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia. Watykan 1995. 6. Olejnik S.: Etyka lekarska. Wydawnictwo Unia, Katowice 1995. 7. Ślipko T., Piątkiewicz J.,Kośmicki M., Wencelis S., Barlak M.: Pacjent u schyłku XX wieku. Wydawnictwo Jedność, Kielce 1997. 8. Szkołut T.(red.): Aksjologiczne dylematy epoki współczesnej. Wydawnictwo UMCS, Lublin 1994. 9. Tokarczyk R.: Prawa narodzin, życia i śmierci. Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1988 10. Reale G. Historia filozofii starożytnej. Tom I i II, Wydawnictwo KUL, Lublin 1998. 11. Starańczak J. Filozofia czyli umiłowanie mądrości. Wydawnictwo Akademii Rolniczo Technicznej, 12. Olsztyn, 1990. 13. Wolff HR., Pedersen SA., Rosenberg R.: Filozofia medycyny. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 14. 1993. 15. Bocheński J.M.: Współczesne metody myślenia. Poznań 1992. 16. Krokiewicz A.: Zarys dziejów filozofii greckiej. Od Talesa do Platona. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1971. 17. Kuderowicz Z.: Filozofia nowoczesnej Europy. PWN, Warszawa 1989 Literatura uzupełniająca: 1. 2. 3. 4. Bocheński JM.: Współczesne metody myślenia, Poznań 1992. Kuderowicz Z. Filozofia nowoczesnej Europy. PWN, Warszawa 1989. Szumowski W. Historia medycyny filozoficznie ujęta. Sanmedia, Warszawa 1994. Szewczyk W. Kim jest człowiek. Zarys antropologii filozoficznej. Wydawnictwo Biblos, Tarnów 1994. 145 Przedmiot: ZAKAŻENIA SZPITALNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu (ogółem): 60 godz. Wykłady-30 godz. Samokształcenie - 30godz . ETCS - 3 pkt Cele nauczania przedmiotu: 1 Zapoznanie studentów z zagadnieniami higieny szpitalnej i przygotowanie do aktywnego włączenia się w zwalczanie zakażeń wewnątrzszpitalnych oraz nadzór nad dezynfekcją i sterylizacją w szpitalu. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Zakażenia wewnątrzszpitalne, strategie zwalczania zakażeń, nadzór i kontrola zakażeń, aspekty prawne i etyczne, koszt zakażeń wewnątrzszpitalnych 2. Mikrobiologia zakażeń wewnątrzszpitalnych, epidemiologia danego szpitala, rola laboratorium i nadzór mikrobiologiczny, sytuacje zagrożenia życia i sposób postępowania 3. Aspekty kliniczne i epidemiologiczne zakażeń wewnątrzszpitalnych, epidemiologia i aspekty kliniczne, zapobieganie i leczenie zakażeń wewnątrzszpitalnych ( w tym antybiotykoterapia) 4. Antyseptyka i dezynfekcja oraz sterylizacja w szpitalu, podstawowe pojęcia, środki stosowane, miara aktywności, normy, zastosowanie praktyczne 5. Szpital i jego otoczenie jako źródła zakażeń (woda i powietrze, odżywianie, pościel, bielizna, pomieszczenia, odpady szpitalne 6. Praktyka szpitalna - zalecenia, protokoły leczenia , ubranie i zachowanie personelu, higiena i bezpieczeństwo pracy w szpitalu Metody nauczania: wykład Wyniki nauczania przedmiotu: (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności) Po zakończeniu studiowania przedmiotu student powinien: Znać definicję zakażenia szpitalnego; znać pojęcia „rezerwuar", „źródło zakażenia", „drogi szerzenia zakażeń szpitalnych"; potrafić uzasadnić medyczne i ekonomiczne przyczyny konieczności kontroli, rejestracji i zapobiegania zakażeniom szpitalnym; podać aktualne zalecenia co do sposobu organizacji kontroli zakażeń szpitalnych w placówkach ochrony zdrowia; znać aktualne zalecenia co do sposobu mycia rąk oraz metod sterylizacji i dezynfekcji, jak również utylizacji odpadów medycznych; identyfikować grupy pacjentów, personelu oraz oddziały o szczególnie wysokim ryzyku wystąpienia zakażenia szpitalnego; charakteryzować podstawowe metody diagnostyki mikrobiologicznej oraz zagadnienie antybiotykooporności. Kryterium zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną II rok, IV sem. 146 Literatura podstawowa i uzupełniająca: 1. Heczko P.B., Wójkowska – Mach J.: Zakażenia szpitalne. PZWL, Warszawa 2009 2. Heczko P.B.: Mikrobiologia. PZWL Warszawa 2007 3. Polk H. C. jr. (red): .Zakażenia w chirurgii.., 1987, PZWL, Warszawa, 4. International Federation of Infection Control: .Infection Control: Basic Concepts and Practices.. wyd. 2, www.ific.narod.ru 5. Zespół Ekspertów Głównego Inspektoratu Sanitarnego: .Praktyczne zasady kontroli zakażeń szpitalnych.., Warszawa, 2000. 6. Zaremba M. L., Borowski J.: .Nadzór, kontrola i profilaktyka zakażeń szpitalnych.. w: Mikrobiologia lekarska.., wyd. 3, PZWL, Warszawa,2001, 147 ROK III 148 STR. Prawo…………….……………………………………………………….. 150 Pedagogika………………………………………………………………… 152 Socjologia………………………………………………………………… 155 Psychiatria………………………………………………………………… 157 158 Pielęgniarstwo psychiatryczne………………………………………….. Neurologia………………………………………………………………… 165 Pielęgniarstwo neurologiczne…………………………………………… 167 Rehabilitacja……………………………………………………………… 171 Pielęgnowanie niepełnosprawnych………………………………………. 173 180 Anestezjologia i intensywna terapia …………………………………… 182 Pielęgniarstwo w zagrożeniu życia ……………….…………………… Geriatria ………………………………………………………………….. 189 190 Pielęgniarstwo geriatryczne ……………………………………………. Opieka paliatywna………………………………………………………... 195 Program przedmiotów - III rok 149 Przedmiot: PRAWO Typ zajęć: zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizacje przedmiotu : 30godzin Wykłady-15 godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 1 pkt Cele i zadania dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - prawnych podstaw funkcjonowania ochrony zdrowia w Polsce; - prawa pracy; - prawa handlowego; - prawa administracyjnego; - prawnych podstaw wykonywania zawodów medycznych. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: posługiwania się przepisami prawnymi w wykonywaniu działań zawodowych. C. Kształtowania postawy studenta do: - posługiwania się wiedzą z zakresu szeroko rozumianego prawa pogłębiania i aktualizowania wiedzy z zagadnień prawnych. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. System prawa, struktura aktów prawnych, prawa człowieka, wykładnia prawna. 2. Prawo o zakładach opieki zdrowotnej. 3. Prawo ubezpieczeń zdrowotnych. Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej. 4. Przepisy dotyczące samorządu zawodowego. 5. Prawa pacjenta. 6. Odpowiedzialność7. w zawodach medycznych - cywilna, karna, pracownicza, zawodowa. 8. Elementy prawa pracy. 9. Kształcenie i doskonalenie zawodowe pielęgniarek. 10. Organizacje pielęgniarskie krajowe i zagraniczne. 11. Prawa i obowiązki pracowników 12. Wybrane aspekty prawa handlowego. 150 13. Prawne aspekty wykonywania zawodów medycznych. 14. Samorządy i związki zawodowe. 15. Wybrane aspekty prawa administracyjnego. 16. Dokumentacja medyczna - uregulowania prawne. Wyniki nauczania przedmiotu: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - zasady prawa pracy, handlowego i administracyjnego; - przepisy dotyczące funkcjonowania ochrony zdrowia w Polsce; - przepisy dotyczące zawodów medycznych i samorządów zawodowych; prawa pacjenta, umie: - stosować przepisy prawne, interpretować przepisy prawne, jest odpowiedzialny za: - pogłębianie i aktualizowanie wiedzy z zakresu wybranych zagadnień prawnych wykorzystywanie wiedzy z zagadnień prawnych w praktyce zawodowej i życiu codziennym. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - III rok,V sem. Literatura podstawowa: 1. Ponczek D.: Prawa pacjenta w Polsce. Wydawnictwo ADI, Łódź 2000. 2. Poźdzłoch S.: Podstawy prawa w zarządzaniu zakładami opieki zdrowotnej. Szkoła Zdrowia Publicznego Collegium Medicum UJ, Kraków 1995. 3. Karta praw pacjenta; dokument dostępny w internecie; http://www.bpp.gov.pl/kartapraw.html# 4. Walczak A.(red.): Kodeks Cywilny. Wyd. GEO, Kraków 1999. 5. Gajda J.: Kodeks rodzinny i opiekuńczy. - komentarz. Warszawa 2000. 6. Smyczyński T.: Prawo rodzinne i opiekuńcze. Warszawa 2003. 7. Ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej oraz inne rozporządzenia dotyczące wykonywania zawodu pielęgniarki/rza; dokumenty dostępne w internecie; www.sejm.gov.pl Literatura uzupełniająca: 1. Gęsicki M.: Kodeks pracy z komentarzem. Zakład Doradztwa OrganizacyjnoFinansowego SIGMA, Skierniewice 1999. 2. Kodeks Pracy. Stan prawny na dzień 01.09.2001. Grupa Wydawnicza INFOR, Warszawa 2001. 3. Kruczalak K.(red.): Kodeks handlowy. Komentarz. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1999. 4. Kodeks spółek handlowych z dnia 15.09.2000 Dz. U. 2000. Nr 94, poz. 1037 r. z późniejszymi zmianami. 151 Przedmiot: PEDAGOGIKA Typ zajęć: zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizacje przedmiotu : 45 godzin Wykłady-45 godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 3 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. B. C. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: teoretycznych podstaw wychowania i nauczania; metod wychowania i kształcenia; istoty, metod i form wychowania zdrowotnego. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: wykorzystywania w praktyce wybranych metod i form wychowania i nauczania; stosowania metod i form wychowania zdrowotnego w praktyce zawodowej. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy z pedagogiki Treści nauczania : Tematy wykładów: 1. Samokształcenie i samodoskonalenie - rola i znaczenie w indywidualnym rozwoju jednostki. 2. Cele wychowania. Metody. Wychowanie zdrowotne. 3. Proces nauczania - uczenia się. 4. Wychowanie jako zjawisko społeczne. 5. Środowisko wychowawcze. 6. Filozoficzne podstawy działalności wychowawczej. 7. Cele wychowania jako realizacja wartości osobowych i społecznych. 8. Strategie wychowawcze. 9. Teorie, formy i metody wychowania. 10. Trudności wychowawcze. 11. Kształtowanie środowiska wychowawczego. 12. Edukacja zdrowotna dzieci, młodzieży i dorosłych. 13. Organizacja i metody pracy opiekuńczo-wychowawczej w zakładach opieki. 14. Sposoby formułowania celów kształcenia. Taksonomia celów kształcenia. Cele kształcenia zawodowego. 15. Uwarunkowania doboru treści kształcenia ( pedagogiczne, społeczne, kulturowe, zawodowe i naukowe). 16. Metody kształcenia. Podział metod. Dobór metod kształcenia. 17. Formy, metody i środki w kształceniu i wychowaniu. 18. Kontrola i ocena w procesie kształcenia. Ocena osiągnięć szkolnych. Ocena procesu kształcenia. 19. Wielozawodowe kształcenie na rzecz interdyscyplinarnych zespołów opiekuńczych 20. Pedagogika, dydaktyka - pojęcia, zadania. 21. Trudności wychowawcze, kształtowanie środowiska wychowawczego, wychowanie zdrowotne. 152 22. Proces dydaktyczny. Struktura programu nauczania. Plan i program nauczania. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - podstawy teoretyczne procesu wychowania i nauczania; - metody, formy i środki nauczania; - zasady kontroli i oceny procesu nauczania - znaczenie pedagogicznych badań naukowych - istotę, założenia i zasady wychowania zdrowotnego, umie: - wykorzystywać wiedzę pedagogiczną w realizacji zadań zawodowych; - wskazać różnice pomiędzy kształceniem zawodowym a ogólnym - uczestniczyć w procesie kształcenia praktycznego słuchaczy szkół dla pielęgniarek, - wykorzystywać metody i formy nauczania w edukacji podmiotu opieki - planować samodoskonalenie celem poszerzania wiedzy i umiejętności zawodowych, jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy z pedagogiki w życiu zawodowym i pozazawodowym Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, VI sem. Literatura podstawowa: 1. Ciechaniewicz W. [red.]: Pedagogika. Podręcznik dla szkół medycznych, Warszawa 2003 2. Górniewicz J.: Teoria wychowania, Toruń - Olsztyn 1996. 3. Guilbert J. J.: Zarys pedagogiki medycznej, Warszawa 1983. 4. Hessen S.: Podstawy pedagogiki, Warszawa 1997. 5. Kunowski S.: Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 1993. 6. Kupisiewicz Cz.: Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 2000. 7. Kupisiewicz Cz.: Dydaktyka ogólna, Warszawa 2000. 8. Kupisiewicz Cz.: Podstawy dydaktyki, Warszawa 2005. 9. Kuźma J.: Nauka o szkole. Studium monograficzne. Zarys koncepcji, Kraków 2005. 10. Kwieciński Z., Śliwerski B.: Pedagogika, t. 1, 2, Warszawa 2004. 11. Łobocki M : ABC wychowania, Lublin 1999. 12. Łobocki M.: Metody i techniki badań pedagogicznych, Kraków 2000. 13. Łobocki M.: Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2005. 14. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1999. 15. Palka S.: Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Kraków 1998. 16. Półturzycki J.: Dydaktyka dla nauczycieli, Płock 2002. 17. Wasyluk J.:Dydaktyka medyczna, Warszawa 1993. 18. Homplewicz J.: Etyka pedagogiczna. Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1996. 19. Łobocki M.: ABC wychowania dla nauczycieli i wychowawców. WSiP, Warszawa 1992. 153 20. Okoń W.: Nowy słownik pedagogiczny. Wydawnictwo Żak, Warszawa 1996. 21. Charońska E.: Zarys wybranych problemów edukacji zdrowotnej. Centrum Edukacji Medycznej, Warszawa 1997. 22. Pilch T.: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003. Literatura uzupełniająca: 1.Denek K.: O nowy kształt edukacji. Wydawnictwo Edukacyjne Akapit, Toruń 1998. 2.Hessen S.: Podstawy pedagogiki. Wydawnictwo Żak, Warszawa 1997. 3.Kunowski S.: Podstawy współczesnej pedagogiki. Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 1993. 4.Łobocki M.: W poszukiwaniu skutecznych form wychowania. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1990. 5.Łobocki M.: Metody badań pedagogicznych. PWN, Warszawa 1984. 6.Nowak M.: Podstawy pedagogiki otwartej. Wydawnictwo KUL, Lublin, 1999. 7.Pałka S.(red.): Orientacje w metodologii badań pedagogicznych. 8.Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998. 9.Włodarski Z., Sankała A.: Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2004. 10. Macierz A.: Pedagogika lecznicza i jej przemiany. Wydawnictwo „Żak”, 11. Warszawa 2001. 12. Kulinowski D., Nowak M. (red.): Metodologia pedagogiki. Oficyna 13. Wydawnicza Impuls, Kraków 2006. 154 Przedmiot: SOCJOLOGIA Typ zajęć: zajęcia teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizacje przedmiotu : 30 godzin Wykłady-30 godz. Samokształcenie - 15 godz . ETCS - 1 pkt Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - przedmiotu i zakresu socjologii ogólnej i socjologii medycyny; - podstawowych metod i technik badawczych w socjologii; - funkcjonowania wybranych grup społecznych; B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - wyjaśniania zjawisk socjologicznych zachodzących w naukach medycznych C. kształtowanie postawy studenta do: - pogłębiania wiedzy z zakresu socjologii. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Socjologia jako nauka . Socjologia: ogólna i szczegółowa. 2. Społeczny model zdrowia. 3. Systemy wsparcia społecznego - zadania pielęgniarki w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych jednostki i grupy społecznej. 4. Społeczne skutki choroby i niepełnosprawności. 5. Szpital jako system społeczny - modele opieki szpitalnej, satysfakcja z opieki. 6. Strukturalne uwarunkowania ról zawodowych lekarza i pielęgniarki. 7. Socjologiczna problematyka relacji pielęgniarka-pacjent. 8. Społeczne i kulturowe problemy umierania, śmierci i sieroctwa. 9. Metody i techniki badań socjologicznych. 10. Socjologia zawodów medycznych. 11. Przedmiot badań socjologicznych. Metody badań socjologicznych. Narzędzia badawcze. 12. Podstawowe techniki badawcze w socjologii. Przygotowanie i sprawdzenie narzędzia badawczego. 13. Socjalizacja. 14. Patologie w życiu społecznym. Kontrola społeczna. Wyniki nauczania: W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - istotę socjologii jako nauki - podstawowe struktury społeczne; zasady badań socjologicznych; społeczne uwarunkowania zdrowia i choroby. 155 umie: - posługiwać się terminologią z zakresu socjologii ogólnej i socjologii medycyny; określać przedmiot i zakres socjologii; - dokonać analizy funkcjonowania zawodów medycznych w systemie społecznym jest odpowiedzialny za: - wykorzystywanie wiedzy z socjologii w pracy zawodowej i pozazawodowej Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia końcowego - III rok, V sem. Literatura podstawowa: 1. Kawczyńska-Butrym Z., Taranowicz L, Majchrowska A_: Wybrane elementy socjologii dla pielęgniarek. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2000. 2. Ostrowska A.: Wstęp do socjologii medycyny. PAN, Warszawa 1990. 3. Tatkow A.: Zachowania i postawy wobec zdrowia i choroby. PWN, Warszawa 1983. 4. Tobiasz-Adamczyk B., Bajka J., Marrnon G.: Wybrane elementy socjologii zawodów medycznych. Collegium Medicum UJ, Kraków 1996. 5. Sokołowska M.: Socjologia medycyny. PZWL, Warszawa 1986. 6. Uramowska-Żyto B.: Zdrowie i choroba w świetle wybranych teorii socjologicznych. Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1992. 7. Walczak-Duraj D.: Podstawy socjologii. Łódź 1998. Literatura uzupełniająca: 1. De Barbaro B.: Pacjent w swojej rodzinie. Springer PWN, Warszawa 1997. 2. Kukułowicz T.: Z badań nad rodziną. Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1984. 3. Lutyńska K.: Wywiad kwestionariuszowy. Zakład Narodowy Im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź, 1984. 4. Titkow A: Stres i życie społeczne. Polskie doświadczenia. PIW, Warszawa 1993. 5. Turowski J.: Socjologia. Małe struktury społeczne. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1993. 156 Przedmiot: Psychiatria Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 30 Wykłady:15 godzin V semestr Samokształcenie: 15 godzin V semestr ECTS:3 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - zdrowia psychicznego i jego zaburzeń; - klasyfikacji zaburzeń zdrowia psychicznego; - przyczyn, objawów wybranych zaburzeń zdrowia psychicznego. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - wykorzystywania zdobytej wiedzy w praktyce zawodowej C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z psychiatrii. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Rodzaje, etiologia i patogeneza zaburzeń psychicznych. Obraz kliniczny zaburzeń psychicznych.. Metody diagnostyki i terapii w psychiatrii. 2. Specyfika opieki nad chorym psychicznym. Uregulowania prawne dotyczące zdrowia psychicznego - Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. 3. Zaburzenia życia uczuciowego. Zaburzenia nastroju. 4. Zaburzenia pod postacią somatyczną. Zespół pourazowy. 5. Zaburzenia zachowania. Agresja. 6. Zaburzenia psychiczne organiczne i upośledzenie umysłowe. Metody nauczania: -wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - uwarunkowania i przyczyny schorzeń psychicznych, - istotę zaburzeń zdrowia psychicznego; - specyfikę zaburzeń w różnych okresach życia człowieka; - zasady postępowania w wybranych zaburzeniach psychicznych; profilaktykę zaburzeń zdrowia psychicznego, umie: interpretować zachowań chorego w relacji do objawów psychopatologicznych, ocenić możliwość nawiązania kontaktu z pacjentem , jest odpowiedzialny za: systematyczne pogłębianie wiedzy z psychiatrii. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, V sem. 157 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO PSYCHIATRYCZNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 45 Wykłady: 10 godzin V semestr Ćwiczenia 20godz. Samokształcenie: 15 godzin V semestr ECTS: 3 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej : - roli pielęgniarki w rozpoznawaniu zaburzeń zdrowia psychicznego, - specyfiki pielęgnowania człowieka z zaburzeniami życia psychicznego B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - planowania opieki pielęgniarskiej nad człowiekiem z zaburzeniami zdrowia psychicznego, C. Kształtowanie postawy studenta do: - pogłębiania wiedzy z pielęgniarstwa psychiatrycznego, przekonania o znaczeniu wiedzy z psychiatrii w praktyce zawodowej. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów 1. Uwarunkowania rozwoju pielęgniarstwa psychiatrycznego. 2. Prawne i organizacyjne aspekty opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z zaburzeniami zdrowia psychicznego. 3. Zasady komunikowania się z człowiekiem z zaburzeniami zdrowia psychicznego. 4. Udział pielęgniarki w profilaktyce, diagnozowaniu chorób psychicznych. 5. Metody oceny stanu zdrowia psychicznego - rola i zadania pielęgniarki. Tematy ćwiczeń 1. Pielęgnowanie w ostrych zaburzeniach zdrowia psychicznego. 2. Pielęgnowanie w przewlekłych zaburzeniach zdrowia psychicznego. 3. Przymus bezpośredni, rodzaje, wskazania do zastosowania, obowiązująca dokumentacja stanu pacjenta. 4. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z jakościowymi zaburzeniami świadomości 5. Medycyna komplementarna leczeniu zaburzeń psychicznych, rola i zadania pielęgniarki 6. Komunikacja interpersonalna pielęgniarka – pacjent – zespół terapeutyczny. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): 158 W wyniku realizacji treści kształcenia student zna i rozumie: - udział pielęgniarki w profilaktyce, diagnozowaniu i kompleksowej terapii chorób psychicznych z uwzględnieniem farmakologii, psychoterapii i terapii zajęciowej, - zasady opieki nad pacjentem z zaburzeniami zdrowia psychicznego umie: - zaplanować opiekę nad pacjentem z zaburzeniami zdrowia psychicznego, jest odpowiedzialny za: - pogłębianie wiedzy z pielęgniarstwa psychiatrycznego. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, V sem. 159 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO PSYCHIATRYCZNE Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 80 godzin V semestr Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - sposobów rozpoznawania zaburzeń zdrowia psychicznego w warunkach klinicznych, - specyfiki pielęgnowania człowieka z zaburzeniami życia psychicznego B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - planowania i realizowania opieki pielęgniarskiej nad człowiekiem z zaburzeniami zdrowia psychicznego, C. Kształtowanie postawy do: - pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności z zakresu sprawowania opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Organizacja opieki psychiatrycznej w świetle obowiązujących regulacji prawnych. 2. Procedura przyjęcia pacjenta do oddziału psychiatrycznego. 3. Rozdaje, etiologia i patogeneza zaburzeń psychicznych. Obraz kliniczny zaburzeń psychicznych. 4. Metody diagnostyki i terapii w psychiatrii. 5. Komunikowanie się z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. 6. Zasady gromadzenia danych o pacjencie z zaburzeniami psychicznymi. 7. Rola i zadania zespołu terapeutycznego w opiece nad pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. 8. Psychoterapia w psychiatrii. 9. Udział pielęgniarki w terapii pacjentów z chorobami psychicznymi. 10. Udział pielęgniarki w profilaktyce, diagnozowaniu i kompleksowej terapii chorób psychicznych z uwzględnieniem farmakologii, psychoterapii, terapii zajęciowej. Metody nauczania: - ćwiczenia - pokaz z instruktażem Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści kształcenia student zna i rozumie: - zasady opieki nad pacjentem z zaburzeniami zdrowia psychicznego umie: - zaplanować i realizować opiekę nad pacjentem z zaburzeniami zdrowia psychicznego, jest odpowiedzialny za: - pogłębianie wiedzy i doskonalenia umiejętności opieki nad chorym z zaburzeniem zdrowia psychicznego Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia zajęć praktycznych - III rok, V sem.. 160 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO PSYCHIATRYCZNE Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 40 godzin V semestr Cele nauczania przedmiotu: Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: planowania i realizowania opieki pielęgniarskiej nad człowiekiem z zaburzeniami zdrowia psychicznego, planowanie i realizowanie opieki nad pacjentem z zaburzeniami nerwicowymi - samokształcenia i doskonalenia wiedzy z zakresu pielęgniarstwa psychiatrycznego TREŚCI NAUCZANIA: 1. Pielęgnowanie pacjentów z zespołami omamowo-urojeniowymi. 2. Pielęgnowanie pacjentów z depresją. 3. Pielęgnowanie pacjenta w stanie lęku. 4. Pielęgnowanie pacjenta z psychozą schizofreniczną. 5. Pielęgnowanie pacjenta z zespołem nerwicowym. 6. Pielęgnowanie pacjenta z zespołem psychoorganicznym. 7. Pielęgnowanie pacjenta z uzależnieniem alkoholowym. Metody nauczania: - próba pracy Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści kształcenia student umie: - zaplanować i realizować opiekę nad pacjentem z zaburzeniami zdrowia psychicznego. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia praktyki zawodowej - III rok, V sem. 161 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO PSYCHIATRYCZNE Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin V semestr Cele samokształcenia: - pogłębienie wiedzy z zakresu opieki nad chorym z zaburzeniami zdrowia psychicznego, - poszukiwanie nowych sposobów rozwiązywania problemów zdrowotnych człowieka, - kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego. Program samokształcenia: Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: 1 Zaburzenia odżywiania anoreksja i bulimia. 2 Profilaktyka zaburzeń psychicznych. 3 Zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych. 4 Zaburzenia psychiczne spowodowane nadużywaniem alkoholu. 5 Zaburzenia lękowe. 6 Badanie psychiatryczne. 7 Zaburzenia psychiczne u dzieci u młodzieży. 8 Przyczyny zaburzeń psychiczne w wieku podeszłym 9 Promowanie zdrowia psychicznego 10 Wywiad i obserwacja w psychiatrii. 11 Zaburzenia psychotyczne. Schizofrenia. 12 Postępowanie w zaburzeniach życia uczuciowego. 13 Testy diagnostyczno-skryningowe do diagnostyki uzależnień od alkoholu. 14 Depresja 15 Psychoterapia w psychiatrii 16 Porady internetowe z psychiatrii II. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa tematycznie związanych ze zdrowiem psychicznym. Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. III. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad pacjentem w jednym z poniżej wybranych stanów: • człowiek z urojeniami wielkościowymi IV Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego na jeden 2 poniższych tematów: • Wsparcie społeczne chorych z depresją • Wsparcie społeczne chorych z psychozą schizoidalną • Profilaktyka zaburzeń odżywiania • Jakość życia chorych na psychozę schizoidalną i ich rodzin 162 • Zaburzenia depresyjne u kobiet w okresie około menopauzalnym - rola pielęgniarki. V. Przygotuj standard opieki nad pacjentem w jednym z poniżej wymienionych stanów: • pacjent przyjmowany do oddziału psychiatrycznego • pacjent przyjmowany do oddziału uzależnień VI. Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale i dokonaj analizy merytorycznej uwzględniając: wykorzystaną teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki, standardy i procedury obowiązujące w oddziale. VII. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki nad pacjentem leczonym w oddziale psychiatrycznym. VIII. Przygotuj kwestionariusz wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do rodziny pacjenta leczonego w oddziale chorób psychiatrycznym. IX. Zaproponuj dokumentację pielęgniarska w oparciu o założenia teorii D. Orem dla pacjenta leczonego w oddziale psychiatrycznym. X. Przeanalizuj dostępną literaturę i określ zakres i charakter treści na jeden z poniższych tematów: • Udział pielęgniarki w somatoterapii zaburzeń psychicznych • Problemy etyczne w opiece psychiatrycznej • Udział pielęgniarki w farmakoterapii zaburzeń psychicznych Kryterium zaliczenia samokształcenia: pozytywna ocena z zaliczenia samokształcenia III rok, V sem Literatura podstawowa: 1. Bilikiewicz A., Landowski J., Radziwiłowicz P.: Psychiatria repetytorium. PZWL. Warszawa 2003 2. Grzywa A.: Omamy i urojenia. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000. 3. Kapłan H., Sadock B.: Psychiatria kliniczna. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1995 4. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998. . 163 Literatura uzupełniająca: 1. Aleksandrowicz J.W.: Psychoterapia medyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996. 2. Bilikiewicz A.: Psychiatria. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998. 3. Braun T.M., Scott I.F., Pullen I.M.: Stany nagle w psychiatrii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 4. Dąbrowski K.: W poszukiwaniu zdrowia psychicznego. PWN, Warszawa 1989. 5. 5.Ekdawi MY., Conning A.M.: Rehabilitacja psychiatryczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 6. Formański J.: Psychologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1998. 7. Jakubik A,: Zaburzenia osobowości. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 8. Jarosz M: Lekarz psychiatra i jego pacjent. PZWL, Warszawa 1990. 9. Mayer R.G.: Praktyczna psychologia zaburzeń. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003. 10. Płotka A.: Zdrowy styl życia psychicznego. Wydawnictwo NeuroCentrum, Lublin 2003. 164 Przedmiot: NEUROLOGIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 45 Wykłady: 30 godzin V semestr Samokształcenie: 15 godzin V semestr ECTS:3 Cele przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - istoty badania neurologicznego i badań pomocniczych w neurologii; - etiologii, objawów chorób ośrodkowego układu nerwowego; - zasad postępowania w wybranych chorobach układu nerwowego. B .Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - wykorzystywania wiedzy z neurologii w praktyce zawodowej. C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy. TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Badanie neurologiczne, metody diagnostyczne stosowane w neurologii. Badania pomocnicze w neurologii (badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, EEG, KT, MR). 2. Etiopatogeneza zaburzeń neurologicznych. 3. Zaburzenia podstawowych funkcji życiowych - krążenia, oddychania oraz zaburzenia świadomości, ich wpływ na funkcje układu nerwowego. 4. Choroby mózgu pochodzenia naczyniowego. Urazy mózgu. 5. Choroby zakaźne układu nerwowego. 6. Uszkodzenia nerwów czaszkowych i obwodowych. Zapalenia wielonerwowe. 7. Migrena i inne bóle głowy. 8. Choroby demielizacyjne - SM. 9. Choroby mięśni (miopatie, miastenia). 10. Padaczka, podział, etiologia, typy napadów, postępowanie. 11. Zaburzenia czucia, ruchu nauczania napięcia mięśniowego. 12. Wady wrodzone i nabyte układu nerwowego. Metody nauczania: -wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - etapiogeneza zaburzeń neurologicznych, - znaczenie badania neurologicznego w diagnostyce chorób układu nerwowego; - przyczyny i objawy wybranych chorób ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, umie: scharakteryzować wybrane choroby układu nerwowego; posługiwać się terminologia zawodową; - wykorzystać wiedzę w praktyce zawodowej jest odpowiedzialny za: - pogłębianie wiedzy z zakresu neurologii. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, V sem. 165 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO NEUROLOGICZNE Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 30 Wykłady: 5 godzin V semestr Ćwiczenia 10 godz. Samokształcenie: 15 godzin ECTS: 4 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - specyfiki pielęgnowania człowieka z zaburzeniami neurologicznym B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - sprawowania opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z chorobami neurologicznymi, C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z pielęgniarstwa neurologicznego TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta w chorobach neurologicznych. 2. Udział pielęgniarki w badaniach diagnostycznych w neurologii. 3. Pielęgnowanie pacjenta z chorobami naczyniowymi mózgu. 4. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z chorobą zakaźną układu nerwowego. Tematy ćwiczeń 1. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z chorobą demielizacyjną. 2. Opieka nad pacjentem z udarem mózgu. 3. Opieka nad pacjentem z padaczką. 4. Opieka nad pacjentem z uszkodzeniami obwodowego układu nerwowego. 5. Opieka nad pacjentem z chorobą Parkinsona. 6. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z choroba Alzheimera 7. Opieka nad pacjentem z postępującym stwardnieniem bocznym zanikowym (SLA) Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: etiopatogenezy zaburzeń neurologicznych, istotę pielęgnowania w wybranych schorzeniach neurologicznych, zasady opieki nad pacjentem z chorobami neurologicznymi, umie: stosować skale do oceny świadomości chorego, planować opiekę nad pacjentem z chorobą neurologiczną, jest odpowiedzialny za: systematyczność pogłębiania wiedzy. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, V sem. 166 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO NEUROLOGICZNE Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 80 godzin V semestr Cele nauczania przedmiotu: Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: - podejmowania działań w opiece nad pacjentem z zaburzeniami neurologicznymi. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Rola i zadania pielęgniarki w oddziale neurologicznym. 2. Przyjęcie chorego do oddziału neurologicznego. 3. Udział pielęgniarki w badaniach diagnostycznych układu nerwowego. 4. Gromadzenie danych o pacjencie ze schorzeniami neurologicznymi. 5. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem po udarze mózgowym. 6. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem ze stwardnieniem rozsianym. 7. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem po urazie rdzenia kręgowego. 8. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem z dyskopatią. 9. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem z rwą kulszową. 10. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem z chorobą zakaźną układu nerwowego. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student umie: - zaplanować i uczestniczyć w opiece pielęgniarskiej nad pacjentem ze schorzeniami neurologicznymi. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia zajęć praktycznych - III rok, V sem. 167 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO NEUROLOGICZNE Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 80 godzin V semestr Cele nauczania przedmiotu: Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: - sprawowania opieki pielęgniarskiej nad pacjentem z chorobami neurologicznymi. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Przygotowanie i opieka nad pacjentem po badaniach diagnostycznych układu nerwowego. 2. Zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta po udarze mózgu. 3. Zindywidualizowane pielęgnowanie nad pacjentem ze stwardnieniem rozsianym . 4. Zindywidualizowane pielęgnowanie nad pacjentem po urazie rdzenia kręgowego 5. Zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta z dyskopatią. 6. Zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta z rwą kulszową. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student umie: pielęgnować pacjenta ze schorzeniami neurologicznymi. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia praktyki zawodowej - III rok, V sem. 168 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO NEUROLOGICZNE Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin V semestr Cele samokształcenia: • pogłębianie wiedzy z zakresu pielęgniarstwa neurologicznego poszukiwanie nowych rozwiązań problemów zdrowotnych człowieka chorego • kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego Program samokształcenia: I. • • • • Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: Udział pielęgniarki w rehabilitacji osób po udarze mózgu Problemy zdrowotne człowieka cierpiącego na migrenę Rola rodziny w opiece nad chorym ze stwardnieniem rozsianym Rola pielęgniarki w edukacji pacjentów z rwą kulszową II. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa tematycznie związanych z pielęgniarstwem neurologicznym. Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. III. 1 2 3 4 Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad pacjentem w jednym z poniżej wybranych stanów: Pacjent ze wzmożonym ciśnieniem śródczaszkowym, Pacjent z wirusowym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych Pacjent z półpaścem Pacjent przygotowywany do badania MR IV. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego na jeden z poniższych tematów: 1 Zasady i procedury przygotowania pacjenta do badania RM 2 Rola pielęgniarki w profilaktyce udaru mózgu 3 Rola pielęgniarki w opiece nad człowiekiem z chorobą Alzheimera. V. Przygotuj standard opieki nad pacjentem w jednym z poniżej wymienionych stanów: 1 wstrząśnienie mózgu 2 zaburzenia świadomości 3 śpiączka VI. Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale i dokonaj analizy merytorycznej uwzględniając: wykorzystaną teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki, standardy i procedury obowiązujące w oddziale. VII. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z 169 zakresu opieki nad pacjentem leczonym w oddziale neurologicznym. VIII. Przygotuj kwestionariusz wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do pacjenta (i/lub jego rodziny) leczonego w oddziale chorób neurologicznym IX. Zaproponuj dokumentację pielęgniarska w oparciu o założenia teorii D. Orem dla pacjenta leczonego w oddziale neurologicznym. VIII. Przeanalizuj dostępną literaturę i określ zakres i charakter treści na jeden z poniższych tematów: 1 Rola pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta po udarze mózgu do samoopieki 2 Rola pielęgniarki w rehabilitacji chorych po udarze mózgu 3 Edukacja zdrowotna chorego z padaczką. 4 Pielęgnowanie pacjenta z zaburzeniami mowy Kryterium zaliczenia samokształcenia: pozytywna ocena z zaliczenia samokształcenia-III rok, V sem. Literatura podstawowa: 1. Jaracz K., Kozubski W.: Pielęgniarstwo Neurologiczne. PZWL, Warszawa 2008 2. Prusiński A.: Neurologia praktyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998. 3. Kozubski W.: (red.): Neurologia i neurochirurgia. Urban&Partner. Wrocław. 2008 4. Zielińska-Charszewska S.: Rehabilitacja neurologiczna chorych w domu. PZWL, Warszawa 1986. 5. Henry g., L., Littre N., Jagoda A.: Stany nagłe w neurologii. PZWL Warszawa 2007 6. Adamczyk K.: Pielęgniarstwo neurologiczne. Czelej, 2000 7. Adamczyk K. Pielęgnowanie chorych po udarach mózgowych. Czelej. Lublin 2003 Literatura uzupełniająca: 1. Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. Medycyna Praktyczna. Kraków 2006. Tom II str. 1943 -1498 2. Podemski R .(red.): Neurologia. Urban&Partner. Wrocław 2001 3. Ledzion-Darda L., Zaborski J, Członkowska A.: Zaburzenia czynności dolnych dróg moczowych u chorych ze stwardnieniem rozsianym. Farmakoterapia w psychiatrii i neurologii. 2005;3, 259 – 266 4. Selmaj K.: Stwardnienie rozsiane – kryteria diagnostyczne i naturalny przebieg choroby. Polski Przegląd Neurologiczny 2005; 3: 99 – 105 5. Gołąb B., Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004. 6. Kozubski W., Liberski P.(red.): Choroby układu nerwowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004 170 Przedmiot: REHABILITACJA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 25 Wykłady: 10 godzin V semestr Samokształcenie: 15 godzin V semestr ECTS: 2 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - procesu kompleksowej rehabilitacji, - metod i środków rehabilitacji B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: - określania zakresu i charakteru rehabilitacji C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z zakresu rehabilitacji TREŚCI NAUCZANIA: 1. Niepełnosprawność - terminologia, rodzaje niepełnosprawności. 2. Problemy psychospołeczne osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. 3. Współpraca z człowiekiem niepełnosprawnym, jego środowiskiem oraz instytucjami wspierającymi warunki skuteczności procesu rehabilitacji. 4.Cele, zasady i etapy rehabilitacji. 5. Rehabilitacja kompleksowa: lecznicza, zawodowa, społeczna. 6. Zaopatrzenie w sprzęt i pomoce ortopedyczne. 7. Proces rehabilitacji kompleksowej. 8. Metody rehabilitacji medycznej. 9. Metody rehabilitacji społecznej. 10. Metody rehabilitacji zawodowej. 11. Integracja osoby niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania, pracy, nauczania, wychowania. 12. Rehabilitacja osób z upośledzeniem umysłowym, niedowidzących, z uszkodzeniem narządu ruchu. Metody nauczania: wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - określania rodzaju niepełnosprawności oraz celów, etapów i zasad, - istotę rehabilitacji kompleksowej, - zasady, metody i środki rehabilitacji, umie: - określić zakres i charakter rehabilitacji jest odpowiedzialny za: - pogłębianie wiedzy z rehabilitacji, - postawę etyczną wobec osób wymagających rehabilitacji. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, VI sem. 171 Literatura podstawowa: 1. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 2. Kinalski R.: Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002. 3. Kwolek A.(red.): Rehabilitacja medyczna. T.I, n. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003. 4. Kuch J.(red.): Rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1989. 5. Ossowski R: Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji, Bydgoszcz 1999. 6. Rutkowska E.(red.): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002. Literatura uzupełniająca: 1. Karwat J.D.(red.): Niepełnosprawność i rehabilitacja osób dorosłych jako problem medyczny i społeczny w Polsce. Wydawnictwo Liber, Lublin 2002. 2. Rutkowska E., Skwarcz A., Turowski K.: Wybór zagadnień z zakresu rehabilitacji ruchowej. Wydawnictwo Neurocentrum, Lublin 1995. 172 Przedmiot: PIELĘGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 35 Wykład: 10 godzin V semestr Ćwiczenia 10godz. Samokształcenie: 15 godzin V semestr ECTS: 4 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i zrozumienia wiedzy dotyczącej: - istoty rehabilitacji w wybranych stanach, - specyfiki rehabilitacji osób niepełnosprawnych, - roli i zadań pielęgniarki w rehabilitacji. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych, - współpracy w zespole rehabilitacyjnym. C. Kształtowanie postawy studenta do: - stwarzania warunków do akceptacji osób niepełnosprawnych TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Podstawowe pojęcia związane z pielęgnowaniem osób niepełnosprawnych. 2. Zapobieganie niepełnosprawności. 3. Promowanie i utrzymywanie zdrowia osób niepełnosprawnych. 4. Funkcja rehabilitacyjna pielęgniarki. Rola i zadania pielęgniarki w zespole terapeutycznym. 5. Udział pielęgniarki w rozwiązywaniu problemów osób niepełnosprawnych. 6. Rola i zadania pielęgniarki w rehabilitacji chorych ze schorzeniami układu krążenia. 7. Rola i zadania pielęgniarki w rehabilitacji osób z chorobami układu oddechowego. 8. Integracja osoby niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania, pracy, edukacji i wychowania. Tematy ćwiczeń 1. Rola i zadania pielęgniarki w rehabilitacji osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego, 2. Rola i zadania pielęgniarki w rehabilitacji osób z zaburzeniami i urazami narządu ruchu. 3. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów z chorobami i dysfunkcjami narządu ruchu. 4. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów z chorobami układu nerwowego 5. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów z chorobami układu sercowonaczyniowego. 6. Udział pielęgniarki w rehabilitacji osób niedowidzących i osób z uszkodzeniami narządu ruchu. 7. Specyfika rehabilitacji dzieci i młodzieży. 173 Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu( zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - rodzaje niepełnosprawności, - metody i formy rehabilitacji, - rolę i zadania pielęgniarki w rehabilitacji osób niepełnosprawnych, - określenia warunków wpływających na jakość i skuteczność rehabilitacji niepełnosprawnych, - zna zasady opieki nad pacjentem wymagającym działań rehabilitacyjnych, umie: - uczestniczyć w realizacji zadań wynikających z planu rehabilitacji osoby niepełnosprawnej jest odpowiedzialny za: - podejmowanie działań usprawniających pacjenta - aktywizowanie pacjenta do aktywności fizycznej, intelektualnej i społecznej. - współpracować z zespołem terapeutycznym oraz pacjentem i rodziną w procesie rehabilitacji. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok.,VI sem. 174 Przedmiot: PIELĘGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH Typ zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizacją przedmiotu (ogółem): 80 godzin VI semestr Cele nauczania przedmiotu: Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: oceny stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej realizowania zadań wynikających z planu opieki pielęgniarskiej nad pacjentem TREŚCI NAUCZANIA: 1. Zespół rehabilitacyjny. 2. Rola i zadania pielęgniarki w zespole rehabilitacyjnym. 3. Udział pielęgniarki w rozwiązywaniu problemów osób niepełnosprawnych. 4. Udział pielęgniarki w rehabilitacji chorych ze schorzeniami układu krążenia. 5. Udział pielęgniarki w rehabilitacji osób z chorobami układu oddechowego. 6. Udział pielęgniarki w rehabilitacji osób z uszkodzeniem rdzenia kręgowego. 7. Udział pielęgniarki w rehabilitacji osób z zaburzeniami i urazami narządu ruchu. 8. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów z chorobami i dysfunkcjami narządu ruchu. 9. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów z chorobami układu nerwowego. 10. Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjentów z chorobami układu sercowonaczyniowego. Metody nauczania: - pokaz z instruktażem, - próba pracy Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - rodzaje niepełnosprawności, - metody i formy rehabilitacji, - rolę i zadania pielęgniarki w rehabilitacji w wybranych zaburzeniach zdrowia - zna zasady opieki nad pacjentem wymagającym działań rehabilitacyjnych, umie: - ocenić stan osoby niepełnosprawnej, - realizować zadania wynikające z planu pielęgnowania, w tym: rehabilitacji jest odpowiedzialny za: - pogłębianie wiedzy i doskonalenie umiejętności opieki nad osobą niepełnosprawną. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia zajęć praktycznychIII rok, VI sem. 175 Przedmiot: PIELĘGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu : 80 godzin VI semestr Cele nauczania przedmiotu: Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: sprawowania całościowej i zindywidualizowanej opieki nad osobą niepełnosprawną, przygotowywania osoby niepełnosprawnej do życia z niepełnosprawnością TREŚCI NAUCZANIA: 1. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie pacjenta poddanego rehabilitacji z powodu udaru mózgowego. 2. Pielęgnowanie pacjenta w trakcie rehabilitacji po uszkodzeniu rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym. 3. Pielęgnowanie pacjenta w trakcie rehabilitacji po uszkodzeniu rdzenia kręgowego w odcinku lędźwiowym. 4. Pielęgnowanie pacjenta w trakcie rehabilitacji z powodu istniejącej choroby przewlekle postępującej ( zapalenie wielomięśniowe, zanik mięśni). 5. Rola i zadania pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta do zabiegów rehabilitacyjnych. 6. Udział pielęgniarki w usprawnianiu pacjenta z użyciem sprzętu ortopedycznego. 7. Przygotowanie pacjenta do samoopieki w zakresie czynności dnia codziennego. 8. Pielęgnowanie dziecka w trakcie rehabilitacji kompleksowej. Metody nauczania: - próba pracy Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - rolę i zadania pielęgniarki w rehabilitacji w wybranych zaburzeniach zdrowia zna zasady opieki nad pacjentem wymagającym działań rehabilitacyjnych, umie: - ocenić stan osoby niepełnosprawnej - planować i realizować opiekę nad pacjentem w trakcie kompleksowej rehabilitacji jest odpowiedzialny za: pogłębianie wiedzy i doskonalenie umiejętności opieki nad osobą niepełnosprawną. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia praktyki zawodowejIII rok,VI sem. 176 Przedmiot: PIELĘGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin V semestr Cele samokształcenia: - pogłębienie wiedzy z zakresu pielęgnowania w niepełnosprawności, poszukiwania nowych rozwiązań problemów zdrowotnych niepełnosprawnego, - kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego I. Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: 1 2 4 5 6 Polska szkoła rehabilitacji medycznej Funkcja rehabilitacyjna pielęgniarki 3 Grupa Aktywnej Rehabilitacji Ból krzyża jako problem zdrowotny pielęgniarek. Muzykoterapia w rehabilitacji Terapia zajęciowa w rehabilitacji II. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa tematycznie związanych ż rehabilitacją i opieką nad niepełnosprawnymi Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. III. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad pacjentem w trakcie rehabilitacji: • • • • po zabiegu kardiochirurgicznym po zabiegu w obrębie tkanki płucnej po usunięciu guza mózgu po zabiegu z powodu bocznego skrzywienia kręgosłupa IV. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego na jeden z poniższych tematów: • udział pielęgniarki w działaniach rehabilitacyjnych • kwalifikacje i kompetencje pielęgniarki w zakresie działań rehabilitacyjnych • rola i znaczenie leczenia klimatycznego w rehabilitacji V. Przygotuj standard opieki nad pacjentem w jednym z poniżej wymienionych stanów: • pacjent po amputacji kończyny z powodu angiopatii cukrzycowej • pacjent po amputacji prawej ręki na wskutek wypadku, VI. Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale i dokonaj analizy merytorycznej uwzględniając: wykorzystaną teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki, standardy i procedury obowiązujące w oddziale. 177 VII. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki nad pacjentem leczonym w oddziale rehabilitacji. VIII. Przygotuj kwestionariusz wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do pacjenta leczonego w oddziale rehabilitacji. IX. Zaproponuj dokumentację pielęgniarska w oparciu o założenia teorii D. Orem dla pacjenta leczonego w oddziale rehabilitacji. X. Przeanalizuj dostępną literaturę i dokonaj analizy zakresu i charakteru treści na jeden z poniższych tematów: • Terapia zajęciowa jako forma rehabilitacji • Udział pielęgniarki w rehabilitacji pacjenta po zawale mięśnia sercowego. • Problemy psychologiczne i etyczne pielęgniarki w kontakcie z osobą niepełno sprawną. • Zapobieganie powikłaniom wynikającym z unieruchomienia. • Rola pielęgniarki w poszczególnych etapach rehabilitacji leczniczej. • Zaopatrzenie ortopedyczne. Sprzęt rehabilitacyjny. • Zadania pielęgniarki w kształtowaniu postaw wobec niepełnosprawności. • Reintegracja do normalnego życia po amputacji kończyn dolnych Kryterium zaliczenia samokształcenia: pozytywna ocena z zaliczenia samokształcenia-III rok. V sem. Literatura podstawowa: 1. Kędziora – Kornatowska K., Muszalik M., Skolmowska E.: Pielęgniarstwo w opiece długoterminowej. PZWL. Warszawa 2010 2. Karwat J.D.(red.): Niepełnosprawność i rehabilitacja osób dorosłych jako problem medyczny i społeczny w Polsce. Wydawnictwo Liber, Lublin 2002 3. Rutkowska E.(red.): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Czelej , Lublin 2002. 4. Kazimiera Adamczyk. Pielęgnowanie chorych po udarach mózgowych. Czelej, 2003 5. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych, udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego. Dz.U.07.210.1540 178 Literatura uzupełniająca: 1. Emilia Mikołajewska, Elżbieta Krajewska-Kułak: Osoba ciężko chora lub niepełnosprawna w domu. Poradnik dla opiekunów PZWL ;2008 2. Kinalski R.: Kompendium rehabilitacji i fizjoterapii. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002. 3. Kwolek A.(red.): Rehabilitacja medyczna. T.I, II. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2003. 4. Lloyd P., Szwałkiewicz E. (red.): Zasady podnoszenia i przemieszczania pacjentów. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner 2000 5. Jaroszewicz G.: Jak chronić układ mięśniowo-szkieletowy podczas pracy. Poradnik dla pracowników służby zdrowia. Państwowa Inspekcja pracy. Warszawa 2007. 6. Lewit S.: Rehabilitacja w porażeniu mózgowym i zaburzeniach ruchu. PZWL, Warszawa 2008 7. Bazaliński D.: Trudno gojące się rany w opiece domowej. Cz. II. Zasady zaopatrywania ran, zastosowanie opatrunków specjalistycznych i tradycyjnych w praktyce pielęgniarskiej /w/ Kachaniuk H. (red.): Pielęgniarska opieka nad osobami starszymi. Raabe. Warszawa 2009, str.: 26 – 41 8. Bazaliński D., Kaczmarska D.: Stomia jelitowa, wskazania do wykonania, powikłania. /w/ Kachaniuk H. (red.): Pielęgniarska opieka nad osobami starszymi. Raabe. Warszawa 2009, 179 Przedmiot: ANESTEZJOLOGIA I INTENSYWNA TERAPIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 30 Wykłady: 15 godzin V semestr Samokształcenie: 15 godzin V semestr ECTS: 3 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - metod i zasad prowadzenia anestezji; - specyfiki organizacji i pracy oddziału intensywnej terapii medycznej; - stanów zagrożenia życia; - zasad monitorowania pacjentów w stanach zagrożenia życia; - zasad postępowania w stanach nagłego zagrożenia życia. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - współpracy z personelem w sytuacjach zagrożenia życia u pacjentów oddziałów intensywnej terapii medycznej. C. Kształtowanie postawy studenta do: - pogłębiania wiedzy z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Sala operacyjna. Rola i zadania anestezjologa. Oddział intensywnej terapii medycznej. Standardy i procedury dotyczące oddziałów intensywnej terapii. 2. Metody znieczulenia. Znieczulenie ogólne. Znieczulenie przewodowe (zewnątrzoponowe, podpajęczynówkowe, i nne). 3. Wskazania przeciwwskazania do znieczulenia. 4. Stany zagrożenia życia. Pielęgnowanie chorych w stanach ostrych (wstrząs, ostra niewydolność nerek, zatrucia, urazy wielonarządowe). 5. Zasady reanimacji krążeniowo - oddechowej. 6. Ogólne zasady postępowania z pacjentem oddziału intensywnej terapii. 7. Zasady, standardy i procedury w intensywnej terapii 8. Intensywny nadzór przyrządowy i bezprzyrządowy - rozpoznanie stanu zagrożenia życia. 9. Żywienie enteralne i parenteralne chorych leczonych w intensywnej terapii. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: 180 - istotę i metody analgezji w różnych sytuacjach zdrowotnych pacjenta; przyczyny powstawania stanu zagrożenia życia; - metody i sposoby monitorowania stanu pacjenta; rozpoznawanie i zasady postępowania w stanach zagrożenia życia, umie: - przygotować pacjenta do znieczulenia, - współpracować w opiece nad pacjentem w stanie zagrożenia życia; - określić na podstawie objawów stan zagrożenia życia jest odpowiedzialny za: pogłębianie wiedzy z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii. Kryterium zaliczenia przedmiotu: sem. pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, VI 181 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO W ZAGROŻENIU ŻYCIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 45 Wykład : 15 godzin VI semestr Ćwiczenia: 15godz. Samokształcenie: 15 godzin VI semestr ECTS: 2 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - metod i zasad prowadzenia anestezji; - specyfiki organizacji i pracy oddziału intensywnej terapii medycznej; stanów zagrożenia życia; - zasad monitorowania pacjentów w stanach zagrożenia życia; - zasad postępowania w stanach nagłego zagrożenia życia. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - współpracy z personelem w sytuacjach zagrożenia życia u pacjentów oddziałów intensywnej terapii medycznej. C. Kształtowanie postawy studenta do: - pogłębiania wiedzy z zakresu pielęgniarstwa w intensywnej terapii TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Intensywna terapia i opieka pielęgniarska. 2. Nagłe zatrzymanie krążenia. Zasady postępowania. Reanimacja i resuscytacja krążeniowooddechowa. 3. Zasady postępowania w chorobach układu krążenia. Zaburzenia rytmu i przewodzenia w sercu. Częstoskurcz komorowy. Migotanie i trzepotanie przedsionków. Migotanie i trzepotanie komór. Bloki przedsionkowo-komorowe. Zespół MAS. Zasady postępowania w zaburzeniach rytmu serca. 4. Przygotowanie pacjenta do znieczulenia i pielęgnacja po znieczuleniu. 5. Opieka nad chorym nieprzytomnym. 6. Opieka nad chorym z dostępem naczyniowym żylnym i tętniczym. 7. Zasady postępowania z pacjentem z zaburzeniami świadomości. Postępowanie z pacjentem w śpiączce. Tematy ćwiczeń 1. Postępowanie w przypadku krótkotrwałych zaburzeń świadomości. 2. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z urazem mózgu (stłuczenie i zranienie mózgu, wstrząśnienie mózgu, zespół pourazowy) 3. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z obrzękiem płuc. 4. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z ostrą niewydolnością oddechową. 5. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z zatorem płucnym. 6. Opieka pielęgniarska nad pacjentem w przypadku wysięku do opłucnej 182 7. Postępowanie w odmie samoistnej lub urazowej. 8. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z ostrą niewydolnością nerek. 9. Zasady postępowania w przypadku zatruć. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - istotę i metody analgezji w różnych sytuacjach zdrowotnych pacjenta; - przyczyny powstawania stanu zagrożenia życia; - metody i sposoby monitorowania stanu pacjenta; zasady postępowania w stanach zagrożenia życia, umie: - przygotować pacjenta do znieczulenia i pielęgnować chorego po znieczuleniu, - wykonywać zabiegi ratujące życie choremu, - określić na podstawie objawów stan zagrożenia życia, -obsługiwać sprzęt i aparaturę monitorującą, - współpracować z innymi członkami zespołu terapeutycznego w udzielaniu pierwszej pomocy medycznej, - wykonywać badania biochemiczne i interpretowania wyników badań w celu rozpoznania zaburzeń. Kryterium zaliczenia - III rok, VI sem. przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego 183 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO W ZAGROŻENIU ŻYCIA Typ zajęć: praktyczne Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 40 godzin VI semestr Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - pielęgnowania pacjentów stanach zagrożenia życia wynikających z zaburzeń układu oddechowego,, krążenia, wydzielania wewnętrznego i przemiany materii, moczowego oraz zatruć. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności: - analizy objawów wskazujących na zagrożenie życia pacjenta pielęgnowania pacjenta w wybranych stanach zaburzeń, C. Kształtowanie postawy studenta do: - aktywnego pogłębiania wiedzy z pielęgniarstwa w intensywnej terapii medycznej, - podejmowania wszelkich działań opiekuńczych wobec człowieka potrzebującego pomocy reagowania na potrzeby pacjenta, - podejmowania współpracy z zespołem interdyscyplinarnym. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Organizacja i specyfika oddziału intensywnej terapii medycznej. 2. Zasady monitorowania stanu zdrowia pacjentów oddziału intensywnej terapii medycznej i opieki pielęgniarskiej. 3. Udział pielęgniarki w wykonywaniu badań diagnostycznych w oddziale intensywnej terapii. 4. Udział pielęgniarki w farmakoterapii. 5. Rola i zadania pielęgniarki w odżywianiu chorych nieprzytomnych. 6. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem z nagłym zatrzymaniem krążenia. 7. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem z obrzękiem płuc. 8. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem nieprzytomnym. 9. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem z rozpoznanym zawałem. 10. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem z niewydolnością oddechową. 11. Udział pielęgniarki w opiece nad pacjentem z niewydolnością nerek. Metody nauczania: - instruktaż - próba pracy Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia zajęć praktycznych III rok, VI sem Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student umie: dokonać analizy objawów chorobowych występujących u pacjenta, rozpoznać stan pacjenta i podjąć właściwe działania, pielęgnować pacjenta w wybranych stanach patologicznych. 184 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO W ZAGROŻENIU ŻYCIA Typ zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu 40 godzin VI semestr Cele nauczania przedmiotu: Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: podejmowania działań w celu ratowania życia i zdrowia pacjenta: - monitorowania stanu zdrowia pacjenta, - obsługi aparatury oraz sprawdzanie jej sprawności. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego nieprzytomnego. 2. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego we wstrząsie. 3. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego po elektroterapii zaburzeń rytmu serca. 4. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego z zaburzeniami rytmu serca wymagającego elektrostymulacji. 5. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego z zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej. 6. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego z zaburzeniami gospodarki kwasowo-zasadowej. 7. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego w śpiączce cukrzycowej. 8. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego z przełomem nadciśnieniowym. 9. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego z przełomem tarczycowym. 10. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego z ostrym zatruciem Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia praktyki zawodowej - III rok, VI sem. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student umie: rozpoznać stan zagrożenia życia, - uczestniczyć w działaniach resuscytacyjnych i reanimacyjnych, - obsługiwać aparaturę do opieki nad pacjentami w oddziale intensywnej opieki medycznej. 185 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO W ZAGROŻENIU ŻYCIA Typ zajęć: samokształcenie Wymiar godzinowy przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin VI semestr Cele samokształcenia: pogłębienie wiedzy z zakresu intensywnej opieki medycznej i pielęgniarskiej, poszukiwanie nowych rozwiązań problemów pacjenta - kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego Program samokształcenia I. II. III Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: • Stan zagrożenia życia - rola wsparcia rodziny i osób bliskich • Reanimacja osób starszych • Problemy etyczne w intensywnej terapii • Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu intensywnej opieki medycznej. Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad pacjentem w jednym z poniżej wybranych stanów: • • • • • IV. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego na jeden z poniższych tematów: • Kompetencje i kwalifikacje pielęgniarki w zakresie intensywnej opieki medycznej • Zindywidualizowane pielęgnowanie w oddziale intensywnej terapii • Rola pielęgniarki w bezprzyrządowym monitorowaniu stanu zdrowia. » Rola i zadania, pielęgniarki w farmakoterapii stosowanej w oddziale intensywnej terapii. V. Przygotuj standard opieki nad pacjentem w jednym z poniżej wymienionych stanów: • pacjent w stanie śpiączki cukrzycowej • pacjent podłączony do respiratora • pacjent we wstrząsie kardiogennym • pacjent wstanie zatrucia tlenkiem węgla Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale i dokonaj analizy VI. pacjent w stanie śpiączki cukrzycowej pacjent podłączony do respiratora pacjent we wstrząsie kardiogennym pacjent wstanie zatrucia tlenkiem węgla pacjent po reanimacji 186 merytorycznej uwzględniając: wykorzystaną teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki, standardy i procedury obowiązujące w oddziale intensywnej opieki medycznej. VII. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki pielęgniarskiej nad pacjentem leczonym w oddziale intensywnej terapii. VIII. Przygotuj kartę obserwacji pielęgniarskiej w stosunku do pacjenta leczonego w oddziale intensywnej terapii. IX Zaproponuj dokumentację pielęgniarska w oparciu o założenia teorii D. Orem dla pacjenta leczonego w intensywnej terapii.. X Przeanalizuj dostępną literaturę i określ zakres i charakter treści na jeden z poniższych tematów: • Zasady postępowania pielęgniarskiego w posocznicy. • Rola czynników psychospołecznych w opiece nad pacjentem hospitalizowanym w oddziale intensywnej terapii Kryterium zaliczenia samokształcenia: pozytywna ocena zaliczenia samokształcenia - III rok, VI sem. Literatura podstawowa: 1. Krajewska - Kułak E. , Rolka H.J., Jankowiak B.(red.): Standardy i procedury pielęgnowania chorych w stanach zagrożenia życia. Podręcznik dla studiów medycznych. PZWL, Warszawa 2009 2. Wołowicka L., Dyk D. (red.): Anestezjologia i i intensywna terapia. Klinika i pielęgniarstwo. PZWL, Warszawa 2008 3. Buchfelder M., Buchfelder A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2008. 4. Hirt R., Bubser H.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 5. Hoffman M., Korewicki J., Purzycki Z.: Serce niewydolne. Wydawnictwo Med. Tour Press International, Warszawa 1994. 6. Kamiński B.: Anestezja i intensywna terapia medyczna. PZWL, Warszawa 1988. 8. Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagrożenia życia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999. 9. Kózka M.(red.): Stany zagrożenia życia. Wybrane standardy opieki i procedury postępowania pielęgniarskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001. 10. Widomska-Czekajska T.(red.): Internistyczna intensywna terapia i opieka 187 pielęgniarska. PZWL, Warszawa 1991. 11. Kamiński B., Kubler A.(red.): Anestezjologia i intensywna terapia. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 12. Andres J. (red.): Wytyczne 2005 Resuscytacji Krążeniowo Oddechowej. Europejska i Polska Rada Resuscytacji. Wydawnictwo PANDIT, Kraków 2005. 13. Polska Rada Resuscytacji: Specjalistyczne zabiegi resuscytacyjne do kursu „Specjalistyczne zabiegi resuscytacyjne u osób dorosłych”. Wydawnictwo PANDIT, Kraków 2007 14. Polska Rada Resuscytacji: Wytyczne 2005 resuscytacji krążeniowo - oddechowej. Wydawnictwo PANDIT, Kraków 2007 15. Kokot F.(red.): Ostre stany zagrożenia życia w chorobach wewnętrznych. PZWL, Warszawa 2008 Literatura uzupełniająca: 1. Saint-Maurice C., Murat L, Ecoffey C.: Podręcznik anestezjologii pediatrycznej. Wydawnictwo Zakład "Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków 1994. 2. Schuster H.P., Weileman: Kompendium intensywnej opieki medycznej łącznie z zatruciami. PZWL, Warszawa 1993. 3. Spring D., Chambers J.: Ostry dyżur. Praktyczny przewodnik postępowania w stanach nagłych. PWN, Warszawa-Poznań 1994. 4. Zydlo S.M., Hill J.A.: Podręcznik pierwszej pomocy. Wydawnictwo Amber, Warszawa 1997. 5. Hirst R., Bubser H.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 1995 6. Hoffman M. ,Korewicki J., Purzyckiu Z.: Serce niewydolne. Wydawnictwo Med. Tour Press International, Warszawa 188 Przedmiot: GERIATRIA Typ zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 35 Wykłady: 20 godzin VI semestr Samokształcenie: 15 godzin IV semestr ECTS: 3 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - specyfiki wieku starczego B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - rozpoznawania objawów starzenia się, - charakteryzowania specyficznych schorzeń wieku starczego C. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy z geriatrii TREŚCI NAUCZANIA : Tematy wykładów: 1. Starzenie się. Starość - fizjologia, patologia. Proces starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym i socjoekonomicznym. Cechy fizjologiczne i psychologiczne człowieka w wieku podeszłym. 2. Specyfika diagnozowania stanu u osób starszych. Problemy psychospołeczne osób w wieku starszym. 3. Zaburzenia funkcjonowania poszczególnych narządów i układów u człowieka w wieku podeszłym. 4. Choroby układu oddechowego u osób starszych. 5. Wybrane choroby układu nerwowego w wieku geriatrycznym. 6. Choroby serca i naczyń krwionośnych u osób starszych. 7. Choroby układu krwiotwórczego. Zaburzenia narządów zmysłu. 9. Choroby układu moczowego u osób starszych. Cukrzyca w wieku podeszłym. 10. Zespoły otępienie, choroba Parkinsona, depresja. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - proces starzenia w aspekcie bio-psycho-społeczno-ekonomicznym, specyfikę schorzeń w wieku podeszłym, specyficzne objawy zaburzeń zdrowia w podeszłym wieku, umie: różnicować objawy chorób dostrzegać odmienność przebiegu chorób w wieku geriatrycznym jest odpowiedzialny za: pogłębianie wiedzy z zakresu geriatrii Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, VI sem. 189 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE Forma zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizacją przedmiotu: 40 Wykłady: 10 godzin VI semestr Ćwiczenia 15godz. Samokształcenie: 15 godzin VI semestr ECTS: 4 Cele nauczania przedmiotu: A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - specyfiki wieku starczego zasad sprawowania opieki nad osobami starszymi, - pielęgnowania osób w wieku geriatrycznym B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - pielęgnowania człowieka w wieku geriatrycznym C. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy z zakresu pielęgniarstwa geriatrycznego TREŚCI NAUCZANIA: Tematy wykładów: 1. Pielęgniarstwo geriatryczne - rola i zadania pielęgniarki. 2. Starość w rodzime, społeczeństwie. System opieki geriatrycznej w Polsce. 4. Styl życia osób w wieku geriatrycznym. 5. Rola rodziny w opiece nad osobą starszą. 6. Komunikowanie się pielęgniarki z osobą starszą. Zasady opieki nad osobą starszą. Tematy ćwiczeń 1. Jakość życia osób w podeszłym wieku. 2. Metody pracy pielęgniarki z osobą starszą. Standardy pielęgnowania w geriatrii. 3. Pielęgnowanie osoby starszej ze współistniejącymi chorobami. 4. Pielęgnowanie osoby starszej po wypisie ze szpitala. 5. Poradnictwo dla osób starszych 6. Wykorzystywanie odrębności fizjologicznych i psychologicznych człowieka w wieku podeszłym do planowania opieki, rozpoznawania etiopatogenezy schorzeń. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: zasady postępowania w opiece nad podopiecznym w podeszłym wieku umie: - pielęgnować człowieka w podeszłym wieku. jest odpowiedzialny za: pogłębianie wiedzy z zakresu pielęgniarstwa geriatrycznego Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, VI sem. 190 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE Forma zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 80 godzin VI semestr Cele nauczania przedmiotu A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - specyfiki wieku starczego zasad sprawowania opieki nad osobami starszymi, - pielęgnowania osób w wieku geriatrycznym. B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - pielęgnowania człowieka w wieku geriatrycznym C. Kształtowanie postawy do: - pogłębiania wiedzy i doskonalenia umiejętności z zakresu opieki nad człowiekiem w wieku geriatrycznym. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Zasady i specyfika komunikowania się z osobą w wieku geriatrycznym. 2. Obserwacja człowieka w wieku geriatrycznym. Dokumentacja i dokumentowanie. 3. Metody pielęgnowania osób starszych. 4. Pielęgnowanie osoby starszej. Udział pielęgniarki w odżywianiu osób starszych. 6. Rola profilaktyki w opiece nad osobami starszymi. 7. Pielęgnowanie osób starszych niepełnosprawnych. 8. Formy i metody terapii zajęciowej dla osób starszych 9. Rola i zadania pielęgniarki wobec starszego podopiecznego w zakresie farmakoterapii. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: Zasady postępowania w opiece nad podopiecznym w podeszłym wieku umie: pielęgnować człowieka w podeszłym wieku. jest odpowiedzialny za: - systematyczne pogłębianie wiedzy z zakresu opieki nad osobą w wieku geriatrycznym Kryteria zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia zajęć praktycznych - III rok, VI sem. 191 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE Forma zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 80 godzin VI semestr Cele nauczania przedmiotu Kształtowanie i doskonalenie umiejętności: pielęgnowania człowieka w wieku geriatrycznym TREŚCI NAUCZANIA: 1. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie osoby starszej w domu. 2. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie osoby starszej w Domu Dziennego Pobytu. 3. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie człowieka w wieku geriatrycznym unieruchomionego w łóżku. 4. Przygotowanie rodziny do opieki nad osobą starszą. Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: Zasady postępowania w opiece nad podopiecznym w podeszłym wieku umie: pielęgnować człowieka w podeszłym wieku. jest odpowiedzialny za: systematyczne pogłębianie wiedzy z zakresu opieki nad osobą w wieku geriatrycznym. Warunki zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zaliczenia praktyki zawodowej - III rok, VI sem. 192 Przedmiot: PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE Forma zajęć: samokształcenie Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 15 godzin VI semestr Cele samokształcenia: - pogłębienie wiedzy z zakresu intensywnej opieki medycznej i pielęgniarskiej, - poszukiwanie nowych rozwiązań problemów pacjenta - kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego Program samokształcenia: 1. Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: • Postawa życiowa osób w podeszłym wieku • Konflikt pokoleń w rodzinie • Aktywność społeczna człowieka w podeszłym wieku. • Relacja między dziatkami a wnukami. • Rola starszej osoby w rodzinie • Uniwersytet Trzeciego Wieku 2. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa geriatrycznego. Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. 3. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad pacjentem w jednym z poniżej wybranych stanów: • • • • pacjent z nietrzymaniem moczu i stolca pacjent z chorobą Alzheimera pacjent upośledzonym słuchem pacjent z zaburzeniami mowy 4. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego na jeden z poniższych tematów: • Profilaktyka wypadków i urazów u osób starszych • Rola pielęgniarki w farmakoterapii osób starszych 5. Przygotuj standard opieki nad pacjentem w jednym z poniżej wymienionych stanów: • Pielęgnowanie osoby starszej ze współistniejącymi chorobami • Pacjent w wieku geriatrycznym zanieczyszczający się 6 Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale i dokonaj analizy merytorycznej uwzględniając: wykorzystaną teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki , standardy i procedury obowiązujące w oddziale. 7. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki nad pacjentem w wieku geriatrycznym. 193 8. Przygotuj kwestionariusz wywiadu pielęgniarskiego w stosunku do pacjenta geriatrycznym. w wieku 9. Zaproponuj dokumentację pielęgniarska w oparciu o założenia teorii D. Orem dla pacjenta w oddziale geriatrycznym. 10. Przeanalizuj dostępną literaturę i dokonaj analizy zakresu i charakteru treści na jeden z poniższych tematów: • Pielęgniarstwo geriatryczne - rola i zadania pielęgniarki. • Starość w rodzinie, społeczeństwie. • System opieki geriatrycznej w Polsce. • Styl życia osób w wieku geriatrycznym. • Rola rodziny w opiece nad osobą starszą. • Komunikowanie się pielęgniarki z osobą, starszą. • Zasady opieki nad osobą starszą. • Jakość życia osób w podeszłym wieku. • Metody pracy pielęgniarki z osobą starszą • Standardy pielęgnowania w geriatrii. • Pielęgnowanie osoby starszej po wypisie ze szpitala. • Poradnictwo dla osób starszych Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena samokształcenia - III rok, VI sem. Kryteria zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, VI sem. Literatura podstawowa: 1. Wieczorkowska - Tobis., Talarka D.: Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. PZWL, Warszawa 2008 2. Abrams W.B., Beerkov R.: Podręcznik geriatrii. Wyd. Polskie, Warszawa 1997. 3. Karasek M. (red.): Aspekty starzenia się człowieka. Łodzkie Towarzystwo Naukowe. Łódź 2008 4. Galus K.: Geriatria Wybrane zagadnienia. Elsevier, Urban&Partner. Wrocław 2007 5. Żakowska-Wachelko B.: Zarys medycyny geriatrycznej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 6. Żakowska-Wachelko B., Pędich W.: Pacjenci w starszym wieku. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. Literatura uzupełniająca: 1. Caird F.I., Judge T.G.: Badanie kliniczne w geriatrii. PZWL, Warszawa 1984. 2. Synak B., Wróblewski T.: Postępy gerontologii. PZWL, Warszawa 1988 194 Przedmiot: OPIEKA PALIATYWNA Forma zajęć: teoretyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu : 45 Wykłady: 15 godzin V semestr Samokształcenie: 30 godzin V semestr ECTS: 4 (2 + 2) Cele nauczania przedmiotu A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - Opieki paliatywnej, zadań pielęgniarki w zapewnieniu jakości życia pacjentom w terminalnej fazie choroby nowotworowej B. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - pielęgnowania człowieka z zaawansowaną chorobą nowotworową C. Kształtowanie postawy studenta do: - pogłębiania wiedzy z zakresu onkologii i opieki paliatywnej. TREŚCI NAUCZANIA: 1.Organizacja opieki paliatywnej i hospicyjnej w Polsce i na świecie. 2. Program Rozwoju Opieki Paliatywne/Hospicyjnej .Organizacja i zasady opieki długoterminowej. Jakość życia człowieka z chorobą nowotworową. 3. Komunikowanie się z chorym, jego rodziną. Zasady przekazywania informacji o stanie zdrowia. Rola pielęgniarki w zwalczaniu bólu nowotworowego. 4. Pielęgnowanie pacjenta z objawami ze strony różnych narządów. 5. Opieka paliatywna nad chorym w ostatnich dniach jego życia. Wsparcie dla rodziny w okresie choroby i żałoby. Metody nauczania: - wykład konwersatoryjny Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: - identyfikowanie form opieki paliatywnej, - rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów chorego z nowotworem - organizację opieki paliatywnej w Polsce, zasady postępowania w opiece paliatywnej umie: - pielęgnować człowieka w terminalnej fazie choroby, jest odpowiedzialny za: - pogłębianie wiedzy z zakresu opieki paliatywnej Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z egzaminu końcowego - III rok, V sem. 195 Przedmiot: OPIEKA PALIATYWNA Forma zajęć: zajęcia praktyczne Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 40 godzin V semestr Cele nauczania przedmiotu A. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - zasad opieki nad człowiekiem w terminalnej fazie choroby nowotworowej B .Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - pielęgnowania człowieka z zaawansowaną chorobą nowotworową w warunkach - hospicjum i oddziału dziennego pobytu C. Kształtowanie postawy studenta do: pogłębiania wiedzy z zakresu onkologii i opieki paliatywnej TREŚCI NAUCZANIA: 1. Zakres i charakter opieki w hospicjum/ oddziale hospicyjnej opieki dziennej. 2. Zasady postępowania w opiece paliatywnej. Opieka nad rodziną w okresie żałoby 3. System opieki paliatywnej oparty na współpracy zespołu interdyscyplinarnego. 4. Pielęgnowanie człowieka w terminalnej fazie choroby nowotworowej z uwzględnieniem wszystkich objawów i problemów chorego. 5. Pielęgnowanie chorego w różnych miejscach jego pobytu. Zasady zwalczania bólu. 6. Zasady zwalczania dolegliwości towarzyszących chorobie. 7. Jakość w opiece paliatywnej. Jakość życia pacjentów w terminalnej fazie choroby nowotworowej. Opieka paliatywna nad dziećmi i młodzieżą. 8. Wsparcie rodziny i najbliższych. Rola i znaczenie cierpienia w chorobie nowotworowej. Metody nauczania: instruktaż, próba pracy Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student zna i rozumie: organizację opieki paliatywnej w Polsce zasady postępowania w opiece paliatywnej umie: pielęgnować człowieka w terminalnej fazie choroby, jest odpowiedzialny za: pogłębianie wiedzy z zakresu opieki paliatywnej Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z zajęć praktycznych - III rok, V sem. 196 Przedmiot: OPIEKA PALIATYWNA Forma zajęć: praktyka zawodowa Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 40 godzin V semestr Cele nauczania przedmiotu Kształtowanie i doskonalenie umiejętności w zakresie: - opieki nad człowiekiem w terminalnej fazie choroby nowotworowej, opieki nad człowiekiem umierającym, wsparcia rodziny i najbliższych człowieka chorego opieki nad rodziną w okresie żałoby. TREŚCI NAUCZANIA: 1. Całościowe i zindywidualizowane pielęgnowanie chorego w terminalnej fazie choroby nowotworowej. 2. Wsparcie duchowe nieuleczalnie chorych. 3. Rola i znaczenie psychoterapii w opiece paliatywnej. 4. Całościowa i zindywidualizowana opieka nad rodziną chorego nieuleczalnie. 5. Rola pielęgniarki w przygotowaniu chorego do pobytu w domu. 6. Problemy opieki nad pacjentem w warunkach domowych. 7. Organizacja wolnego czasu chorym umierającym. Udział pielęgniarki w rehabilitacji chorych terminalnie. 8. Rola pielęgniarki w przygotowaniu do odwiedzin chorego jego bliskich i znajomych. Metody nauczania: - próba pracy Wyniki nauczania przedmiotu (zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności): W wyniku realizacji treści nauczania student umie: - pielęgnować człowieka w terminalnej fazie choroby, jest odpowiedzialny za: sprawowanie opieki nad człowiekiem w terminalnej fazie choroby nowotworowej oraz jego rodziną. Kryterium zaliczenia przedmiotu: pozytywna ocena z praktyki zawodowej- III rok, V sem. 197 Przedmiot: OPIEKA PALIATYWNA Forma zajęć: samokształcenie Wymiar godzin przeznaczony na realizację przedmiotu: 30 godzin V semestr Cele samokształcenia: - pogłębienie wiedzy z zakresu intensywnej opieki medycznej i pielęgniarskiej, - poszukiwanie nowych rozwiązań problemów pacjenta - kształtowanie umiejętności samodoskonalenia zawodowego Program samokształcenia: I. Przygotuj esej na jeden z poniższych tematów: • Terapia genowa w onkologii • Grupa Balinta • Uwarunkowania adaptacji chorego do choroby nowotworowej • Opieka duchowa u kresu życia. • Śmierć rodziców a opieka nad osieroconymi dziećmi. • Cierpienie dzieci terminalnie chorych. • Opieka paliatywna w domu czy w hospicjum? U. Przeanalizuj informacje o odbywających się konferencjach szkoleniowych z zakresu pielęgniarstwa tematycznie związanych z opieką paliatywna. Postaraj się wziąć w niej udział oraz przygotować szczegółowe sprawozdanie z prezentowanych prac. III. Przygotuj projekt całościowego i zindywidualizowanego pielęgnowania nad pacjentem w jednym z poniżej wybranych stanów: • dziecko w terminalnej fazie choroby nowotworowej • dorosły w terminalnej fazie choroby nowotworowej • człowiek starszy w terminalnej fazie choroby nowotworowej • człowiek z wyniszczeniem nowotworowym IV. Przygotuj pogadankę lub wykład dla celu szkolenia wewnątrzoddziałowego na jeden z poniższych tematów: • Zapewnienie godności choremu umierającemu • Sposoby wsparcia rodziny terminalnie chorego • zasady pielęgnacji skóry w terminalnej fazie choroby nowotworowej V. Przygotuj standard opieki nad pacjentem w jednym z poniżej wymienionych stanów: • zaparcia u chorych terminalnie • biegunka u chorych terminalnie • duszność • nudności i wymioty 198 • ślinotok VI. Przeanalizuj dostępną dokumentację pacjenta w oddziale i dokonaj analizy merytorycznej uwzględniając: wykorzystaną teorię do konstruowania dokumentacji, metodę pracy pielęgniarki, standardy i procedury obowiązujące w oddziale. VII. Przygotuj artykuł do czasopisma zawodowego na wybrany przez siebie temat z zakresu opieki paliatywnej na bazie własnych doświadczeń zawodowych. VIII. Przygotuj projekt współpracy z rodziną dziecka w terminalnej fazie choroby nowotworowej. IX. Przygotuj projekt współpracy z rodziną dziecka w okresie żałoby po jego stracie. X. Przeanalizuj dostępną literaturę i dokonaj analizy zakresu i charakteru treści na jeden z poniższych tematów: • udział pielęgniarki w terapii bólu nowotworowego • wychowanie do śmierci • zasady przekazywania informacji o stanie zdrowia w przypadku nowotworów • przezskórne metody leczenia bólu nowotworowego • leczenie bólu u dzieci Kryterium zaliczenia samokształcenia: pozytywna ocena samokształcenia - III rok, V sem. 1. de Walden -Gałuszko K.(red.): Podstawy opieki paliatywnej. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 2. de Walden Gałuszko K. (red.): Pielęgniarstwo w opiece paliatywnej i hospicyjnej. PZWL, Warszawa 2005 3. de Walden Gałuszko K. (red.): Psychoonkologia. Biblioteka Psychiatrii Polskiej. Kraków 2000 4. Wordliczek J., Dobrogowski J.: Leczenie bólu. PZWL. Warszawa 2008 5. Kosmodis P. A., Schrijvers D., Andre F., Rottey S.: Podręcznik stanów nagłych w onkologii. Medipage. Warszawa. 2006 6. Hebanowski M., de Walden-Gałuszko K., Żylicz Z.: Podstawy opieki paliatywnej w chorobach nowotworowych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1998. 7. Kubler A. (red.): Opieka paliatywna. Urban&Partner. Wrocław, 2007 8. Catane R., Cherny N., Kloke M., Tanneneberger S., Schrijvers D.: Podręcznik postępowania w zaawansowanej chorobie nowotworowej. Medipage. Warszawa, 2006 9. Krasuska M.E., Stanisławek A., Turowski K.(red.): Standardy w opiece onkologicznej i opiece paliatywnej. Wyd. NeuroCentrum, Lublin 2003. 199 Literatura uzupełniająca: 1. Sailer J.M.: Słowa życia. Biblia dla chorych. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1989. 2. Sanders C.M.: Powrót nadziei. Jak sobie radzić z cierpieniem i pustką po stracie bliskiej osoby. GWP, Gdańsk 1996. 3. Bołoz W.: Prawa człowieka umierającego. Medycyna Praktyczna. Chirurgia. 2010; 4: 108 - 115 4. Sandrin L.: Wobec cierpienia. Wydawnictwo JEDNOŚĆ, Kielce 2000. 5. Błock B., Otrębski W.(red.): Człowiek nieuleczalnie chory. Wydział Nauk Społecznych KUL, Lublin 1997. 6. Bazaliński D., Barańska B.: Najczęstsze problemy w opiece nad pacjentem z gastrostomia odżywczą – doświadczenia własne. Pielęgniarstwo chirurgiczne i angiologiczne. 2009; 3; 81-88 7. Hossfeld D.K., Sherman C.D., Lovee R.R., Bosch F.X.: Podręcznik onkologii klinicznej. 8. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994. 9. Zalecenia postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w nowotworach złośliwych. Polska Unia Onkologii. /w/ www.onkologia.zalecenia.med.pl/ 10. Leppert W., Łuczak J.: Leczenie nudności i wymiotów w zaawansowanej chorobie nowotworowej. Współczesna Onkologia. 2003; 7: 504 – 527 11. Deptała A. (red.): Onkologia w praktyce. PZWL Warszawa, 2006 12. Terlikiewicz J., Marciak L.: Wodobrzusze. Polska Medycyna Paliatywna. 2003; 2: 105 109 200
