Prawo cywilne - zobowiązania

advertisement
2014-03-23
Prawo cywilne - zobowiązania
Zobowiązania umowne
Źródła zobowiązań
• Czynność prawna
– Umowa
– Czynność jednostronna
• Inne zdarzenia (przykłady):
– Czyn niedozwolony
– Bezpodstawne wzbogacenie
– Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
– Akt administracyjny
Umowy
• Zobowiązujące i rozporządzające
• Jednostronnie i dwustronnie
zobowiązujące
• Wzajemne
• Odpłatne i nieodpłatne
• Aleatoryjne (losowe)
• Nazwane, nienazwane, mieszane
1
2014-03-23
Zasada swobody umów
• Swoboda kształtowania treści umowy
• Ograniczenia
– Ustawa
– Zasady współżycia społecznego
– Natura stosunku prawnego
•
•
•
•
Podważenie sensu więzi prawnej
Nierozerwalność stosunku prawnego
Naruszenie „równowagi aksjologicznej”
Zmiana starannego działania w rezultat
Granice swobody umów
• Ustawa
– Czynności sprzeczne z prawem
– Świadczenie niemożliwe
– Wyzysk
• Problem abstrakcyjnych czynności
prawnych
• Forma umowy – czy ograniczenie
swobody?
Wzorce umowne
• Skutek masowości obrotu
• Ograniczenie swobody umów?
• Rodzaje
– Formularze
– Wzorce
– Ogólne warunki umów
• Czy istnieją wzorce normatywne?
2
2014-03-23
Związanie wzorcem
• Obowiązek doręczenia drugiej stronie
przed zawarciem umowy
– Wyjątek: wzorce w obrocie gospodarczym
(dostępność + typowość)
• Konsumenci
– Doręczenie wzorca jest zasadą
– Wyjątek: umowy powszechnie zawierane w
drobnych bieżących sprawach…
Klauzule niedozwolone
• Problem prawa konsumenckiego
• Klauzule
– nieuzgodnione indywidualnie z
konsumentem
– Obowiązki ukształtowane sprzecznie z
prawem/zasadami współżycia społecznego
– Rażące naruszenie interesów konsumenta
• Nie wiążą konsumenta
Klauzule niedozwolone
• Lista klauzul „szarych” (domniemanie
niedopuszczalności) dotyczące
– Zawarcia i wykonania umowy
– Zmiany, rozwiązania przekształcenia
umowy
– Odpowiedzialności
– Wyłączeń jurysdykcji i prawa właściwego
• Rejestr klauzul niedozwolonych
3
2014-03-23
Sankcje
• Kontrola abstrakcyjna i incydentalna
• Sankcja nieważności
• Krzyżowanie z pozostałymi sankcjami
kodeksu cywilnego
• 58 par 2 kc raczej nie znajdzie
zastosowania
• Problematyka konsumencka – przepisy
szczególne
Zagadnienia szczególne
• Culpa in contrahendo
– Odpowiedzialność „przedkontraktowa”
– Źródło: umowa, delikt czy przepis?
• Umowa przedwstępna
– Zobowiązanie do zawarcia umowy w
przyszłości
– Przygotowuje zawarcie umowy
przyrzeczonej
– Zmniejsza niepewność stron
Umowa przedwstępna
• Treść: essentialia negotii umowy
przyrzeczonej
• Roszczenie o zawarcie przysługuje
jednej lub obu stronom
• Termin zawarcia umowy przyrzeczonej
– Z umowy
– Z ustawy
4
2014-03-23
Umowa przedwstępna – c.d.
• Forma ad eventum
• Skutek silniejszy
– Forma taka, jak dla umowy przyrzeczonej
– Roszczenie o zawarcie umowy
– Roszczenie odszkodowawcze
• Skutek słabszy
– Roszczenie odszkodowawcze
– Forma dowolna
Umowy dotyczące osób
trzecich
• Umowa o świadczenie na rzecz osoby
trzeciej
– Rozszerzona skuteczność
– Dopuszczalność odwołania
– Rodzaje
• Umowa o świadczenie przez osobę
trzecią
Dodatkowe zastrzeżenia
umowne - zadatek
• Suma pieniędzy dana przy zawarciu
umowy
• Charakter zależny od
– woli stron,
– zwyczaju
– Ustawy
• Surogat odszkodowania
5
2014-03-23
Dodatkowe zastrzeżenia
umowne – kara umowna
•
•
•
•
Zryczałtowane odszkodowanie
Tylko z tytułu świadczeń niepieniężnych
Wysokość ustalana przez strony
Zmniejsza ryzyko
– Można dochodzić tylko kary umownej
– Odszkodowania w pełnym zakresie można
dochodzić, jeśli umowa tak stanowi
6
Download