3 Historia źródeł polskiego prawa cywilnego Na skutek rozbiorów Polski x XVIII w. przerwany został w sposób nagły rozwój polskiego prawa cywilnego. Poszczególne obszary Polski pozostawały pod rządami różnych systemów prawnych. Z tego punktu widzenia możemy wyodrębnić następujące cztery zasadnicze obszary prawne 1) ZIEMIE CENTRALNE- W 1808 Napoleon wprowadził jako ustawę obowiązującą swój KODEKS NAPOLEONA. Jego zaletą jest elastyczność sformułowań, co pozwoliło na to, że zasadnicze przepisy obowiązują do dziś. Zawiera on GENERALNE KLAUZULE ODPOWIEDZIALNOŚCI. Np. Art. 415 jest kopią art. 1382 Kodeksu Napoleona. Art. 1384 tegoż Kodeksu wprowadza odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez rzecz pod pieczą, co stanowi dziś podstawę odpowiedzialności przy wypadkach komunikacyjnych. Francuzi nie mają jednak wyodrębnionej części ogólnej. Kodeks miał 2281 artykułów. Składają się na nie: tytuł wstępny i 3 księgi ( o osobach, majątkach, o zdobywaniu własności ). Kodeks ten nie mógł być jednak zaakceptowany w całości. Z jednej strony był zbyt postępowy, z drugiej można było niektóre materie uregulować lepiej. Dlatego Kodeks ten uległ dość istotnym zmianom: - w 1818 Sejm Królestwa Polskiego uchwalił "Prawo o ustaleniu własności dóbr nieruchomych, o przywilejach i hipotekach", w 1825- "Ustawa o przywilejach i hipotekach" autorstwa Jan Wyczechowskiegoulepszała instytucję ksiąg wieczystych ( do tej pory we Francji nie funkcjonuje ona dobrze ). zmieniono też instytucję małżeństwa- było świeckie, co na ziemiach polskich było nie do pomyślenia. W 1825 Sejm uchwalił Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego, który zastępował niektóre przepisy Kodeksu Napoleona. Powrócono do małżeństwa wyznaniowego. Zachowano jednak właściwość sądów powszechnych do spraw rozwiązywania małżeństwo. Dopiero w 1836 wszystkie sprawy małżeńskie została poddane jurysdykcji kościołów. - "Ustawa o polepszeniu sytuacji dzieci nieślubnych"- stare kodeksu inaczej traktowały dzieci ślubne i nieślubne ( ciągle zresztą nie zrównano pozycji dzieci małżeńskich i pozamałżeńskich ). 2) ZABÓR PRUSKILandrecht Pruski. W 1900 Burgerliches Gesetzbuch ( BGB )- obok francuskiej jest to druga kodyfikacja modelowa. Wszystkie ustawodawstwa cywilne da się ująć w dwóch grupach: a) opierające się na kodeksie francuskim ( Belgia ), b) opierające się na kodeksie niemieckim ( Japonia, Brazylia ). BGB jest dziełem profesorów prawa, wytworem pogłębionej analizy prawa cywilnego. Przyjęta systematyka zawiera część ogólną. Napisany jest precyzyjnym, hermetycznym, profesorskim językiem. Przeciętny Niemiec nie byłby w stanie go zrozumieć. Jest w nim wiele przepisów kazuistycznych- np. przy naruszeniu jakich dóbr można domagać się odszkodowania. (…) … z licznych przywilejów ( nie można było egzekwować prawa zatrzymania, brak świadczeń wzajemnych, brak przedawnienia roszczenia windykacyjnego ). b) zmodyfikowana niektóre instytucje prawne i wprowadzono takie instytucje, które zostały odrzucone w warunkach ustroju socjalistycznego i związanej z nimi gospodarki planowej - przedawnienie - zasada swobody umów - klauzulę REBUS SIC STANTIBUS i ZASADĘ WALORYZACJI… … rękojmi i gwarancji ( na prokonsumenckie ), - rozszerzono środki majątkowe ochrony dóbr osobistych, c) nowelizacja z 02.08.2000 - ochrona konsumenta w stosunkach z profesjonalistą ( KLAUZULE NIEDOZWOLONE- Art. 3853. - jeśli znajdzie się w umowie, druga strona może domagać się ich wykreślenia. - odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, d) nowelizacja z 14.02.2003 - unormowana… … cywilne nie było skodyfikowane. Ze względu na obowiązywanie różnych systemów prawnych należy wyodrębnić cztery zasadnicze obszary prawne: UNIFIKACJA- ujednolicenie prawa na terenie całej Polski- stała się pierwszym doniosłym zadaniem państwa polskiego. Powołano Komisję Kodyfikacyjną, która uchwaliła następujące ustawy: - 1924- Ustawa o prawie wekslowym i czekowym ( 1936- PRAWO WEKSLOWE I CZEKOWE ), - 1926- PRAWO AUTORSKIE, PRAWO O ZWALCZANIU NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI, PRAWO MIĘDZYDZIELNICOWE, PRAWO MIĘDZYNARODOWE PRYWATNE, - 1928- PRAWO O OCRONIE WYNALZKÓW, WZORÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH, PRAWO O SPÓŁKACH AKCYJNYCH - 1933- KODEKS ZOBOWIĄZAŃ, PRAWO O SPÓŁKACH Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ. Kodeks zobowiązań regulował prawo zobowiązań. Ojcem kodeksu był prof. Roman Launchan de Berrie. Napisał… Rozwój historyczny postępowania cywilnego. Źródła prawa cywilnego - omówienie kodeks cywilny Królestwa Polskiego - omówienie Unifikacja i kodyfikacja prawa w RP Szlacheckiej - omówienie Kodeks Napoleona - wykład Kompleksowe opracowanie prawa cywilnego - cz. ogólna - osoby fizyczne, prawne, przedsiębiorcy, mienie Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt