Miażdżyca Miażdżyca tętnic (łac. atheromatosis, atherosclerosis) jest przewlekłą chorobą polegającą na zmianach zwyrodnieniowowytwórczych w błonie wewnętrznej i środkowej tętnic, głównie w aorcie, tętnicach wieńcowych i mózgowych, rzadziej w tętnicach kończyn. Miażdżyca jest najczęstszą przyczyną stwardnienia tętnic (łac. arteriosclerosis). Etiologia Etiologia miażdżycy tętnic nie jest w pełni poznana. Do jej powstania i rozwoju usposabia m.in. hipercholesterolemia cukrzyca nadciśnienie tętnicze niewłaściwy sposób odżywiania zaburzenia krzepnięcia krwi stres Patogeneza Prawdopodobnie istotną rolę w patogenezie miażdżycy odgrywa także czynnik infekcyjny (bakterie z rodzaju Chlamydia lub nanobakterie). Miażdżyca tętnic jest częstsza u mężczyzn i nasila się z wiekiem. Następstwa miejscowe Proces miażdżycowy prowadzi do zwężenia światłą tętnic i zmniejszenia ich elastyczności. Z niewiadomych przyczyn u niektórych ludzi ogniska cholesterolowe nie ulegają owrzodzeniu i wapnieniu, a narastająca płytka miażdżycowa jest zbudowana z tkanki włóknistej i licznych naczyń włosowatych. Ogniska te - zwane "żywymi płytkami" miażdżycowymi - są pokryte żywym śródbłonkiem i rzadko stają się miejscem narastania zakrzepicy, ale dość często są miejscem powstania krwiaka, zamykając w ten sposób światło tętnicy. Z kolei płytki zwapniałe stanowią obszar narastania zakrzepu oraz mogą ulec pęknięciu, co także prowadzi do zamknięcia światła tętnicy. Lokalizacja zmian miażdżycowych Miażdżyca pojawia się prawie wyłącznie w tętnicach dużego układu krążenia, głównie w tych miejscach, gdzie istnieje wysokie ciśnienie krwi -aorta i tętnice bezpośrednio od niej odchodzące oraz przepływ krwi nie jest laminarny -zwłaszcza w miejscach rozgałęzień tętnic. Objawy pacjenta Gdy zwężone lub obkurczone tętnice nie mogą dostarczyć wystarczającej ilości tlenu do serca, powoduje to ból i dolegliwości w klatce piersiowej, nazywane bólem wieńcowym. Ból wieńcowy najczęściej pojawia się wtedy, gdy serce potrzebuje więcej tlenu, niż można mu dostarczyć przez zwężone tętnice. W szczególnych przypadkach, gdy dochodzi do znacznego zmniejszenia objętości krwi krążącej, spadku zawartości tlenu we krwi lub zamknięcia światła naczynia wieńcowego ból jest bardzo silny i długotrwały i może nastąpić zawał, czyli martwica mięśnia sercowego. Objawy pacjenta Bóle wieńcowe mają charakterystyczne umiejscowienie: zamostkowe rozlane Bóle wieńcowe z reguły opisywane są jako: pieczenie, ucisk lub rozpieranie, nasilające się w czasie wysiłku fizycznego, przy stresach, Objawy pacjenta po obfitych posiłkach, w niskich temperaturach, trwające kilka do kilkunastu minut Bóle wieńcowe mają typowe promieniowanie: do żuchwy, do lewego lub obu barków, do lewego ramienia Objawy pacjenta Narastające w czasie kilku dni, długotrwałe bóle o charakterze wieńcowym, nie ustępujące po podaniu nitrogliceryny, pojawiające się w spoczynku lub nad ranem przed wstaniem z łóżka, mogą świadczyć o zagrażającym zawale mięśnia sercowego. Konieczne w takim przypadku jest zgłoszenie się do lekarza. Badania W diagnostyce dolegliwości miażdżycy tętnic wykorzystuje się najczęściej: spoczynkowy zapis EKG, 24-godz. rejestrację EKG metodą Holtera, próbę wysiłkową, badanie echokardiograficzne, scyntygrafię serca koronarografię. Następstwa miażdżycy Miażdżyca tętnic mózgu powoduje: niedokrwienie mózgu zmiany psychiczne, ułatwia pęknięcia naczyń i udary (zwłaszcza przy współistniejącym nadciśnieniu). Miażdżyca tętnic wieńcowych jest jedną z przyczyn choroby wieńcowej. Miażdżyca aorty może prowadzić do powstania tętniaka. Metody terapeutyczne W leczeniu miażdżycy duże znaczenie ma: odpowiednia dieta polegająca na ograniczeniu tłuszczów w pożywieniu, zaniechanie szeregu używek (kofeina, nikotyna), stosowanie niektórych leków (jodu, luminalu, teobrominy, heparyny itd.), ruchliwy tryb życia, racjonalny wypoczynek. Źródło Literatura: Mała encyklopedia zdrowia- Dr T. J. Wolański Zawał serca i problemy kardiologiczne- Chung Edward K. Leki współczesnej terapii- Dr J. K. Podlewski, mgr A Chwalibogowska- Podlewska Internet: www.zdrowie.med – encyklopedia zdrowia http://pl.wikipedia.org – wolna encyklopedia