Wydział Prawa i Administracji US Jednostka organizacyjna US: Katedra Praw Konstytucyjnego i Integracji Europejskiej Kierunek : Administracja Rodzaj studiów: studia II stopnia KOD Przedmiotu: 10.5-V26-A04 Tryb studiów niestacjonarne Nazwa przedmiotu: Zasady ustroju politycznego państwa Rok Semestr Rodzaj zajęć: Liczba godzin Punkty ECTS: Typ przedmiotu Język wykładowy I I wykłady/ćwiczenia 20/10 6 A obowiązkowy polski Prowadzący przedmiot: prof. Tadeusz Smoliński, mgr Bogna Baczyńska Wymagania wstępne: znajomość zagadnień z zakresu prawa konstytucyjnego Cele przedmiotu: Założenia i cele (ogólne); przekazanie Studentom usystematyzowanej wiedzy z zakresu zasad ustroju politycznego państwa i przedstawienie różnych modeli ustrojowych (konfrontacja doktrynalnych podstaw, form konstytucjonalizacji, rozwinięcia w systemach ustrojowych i w interpretacji sądów konstytucyjnych podstawowych zasad ustroju politycznego państwa). Założenia i cele (szczegółowe): Przedmiot przedstawia podstawowe zasady ustroju politycznego RP i wybranych państw na tle ich doktrynalnej genezy oraz współczesnych demokratycznych standardów Rady Europy i Unii Europejskiej. Szczególny nacisk położony jest na usytuowanie konstytucyjnych zasad ustrojowych w systemie źródeł prawa, ich wykładnię w orzecznictwie sądów konstytucyjnych oraz konkretyzację w ustawodawstwie i stosowanie w praktyce ustrojowej. Omawiane są aksjologiczne podstawy ustroju, status jednostki, zasady suwerenności w ujęciu zewnętrznym ze szczególnym uwzględnieniem charakteru i konsekwencji integracji europejskiej i wewnętrznym. Dzięki wiedzy uzyskanej w ramach przedmiotu Zasady ustroju politycznego państwa Studenci uzyskają wiedzę niezbędną dla zrozumienia złożoności współczesnych modeli ustrojowych, a także multicentryczności systemów prawnych. Metody dydaktyczne: wykład klasyczny/ćwiczenia-konwersatoria Treści merytoryczne przedmiotu: Zagadnienia wprowadzające. Pojęcie zasad ustroju politycznego państwa. Pojęcie ustroju państwa. Definicja konstytucji. Pojęcie, rodzaje i katalog zasad konstytucyjnych w RP i wybranych państwach. Zasada suwerenności zewnętrznej a przychylność prawu międzynarodowemu: Pojęcie suwerenności zewnętrznej a niepodległości. Koncepcje suwerenności i niepodległości w doktrynie polskiej i obcej. Suwerenność państwa w świetle prawa międzynarodowego ze szczególnym uwzględnieniem systemu Rady Europy (Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności) i systemu Unii Europejskiej. Zasada suwerenności zewnętrznej a przychylność prawu europejskiemu: Suwerenność państwa w świetle prawa europejskiego – koncepcje doktrynalne, formuły integracyjne w obcych konstytucjach, orzecznictwo obce. Podstawy aksjologiczne ustroju: dobro wspólne, godność, prawa człowieka, dialog społeczny, pomocniczość. Doktrynalna geneza i treść pojęcia dobra wspólnego, pomocniczości, dialogu społecznego. Wybrane regulacje obce. Demokratyczne państwo prawne. Geneza doktrynalna państwa prawnego w ujęciu formalnym i materialnym. Różnice w koncepcjach państwa prawnego/Rechtsstaat/Rule of Law/Etat de droit. Wykładnia zasady państwa prawnego przez wybrane sądy konstytucyjne państw obcych. Legalizm/praworządność/. Ewolucja pojęcia, znaczenie ustrojowe. Forma i warunki zaliczenia: egzamin pisemny (pytania opisowe), zaliczenie ćwiczeń - kolokwium (pytania opisowe) Literatura podstawowa: 1. Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. i polskie konstytucje wcześniejsze, wybrane konstytucje państw obcych, wybrane ustawodawstwo; 2. Wybrane orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, obcych sądów konstytucyjnych i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; 3. Lech Garlicki (red.), Konstytucja RP. Komentarz?, tomy I-V, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998-2007, zwłaszcza komentarze do artykułów I rozdziału i Preambuły; 4. Hubert Izdebski, Fundamenty współczesnych państw, Wydawnictwo Lexis Nexis, Warszawa 2007; 5. Wojciech Sokolewicz (red.), Zasady podstawowe polskiej konstytucji, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998; 6. Bogusław Banaszak, Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa, ostatnie wydanie (2007) Literatura uzupełniająca: 1. Waldemar J.Wołpiuk (red.), Spór o suwerenność, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2001; 2. Kazimierz Działocha (red.), Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005; 3. Sławomira Wronkowska (red.), Zasada demokratycznego państwa prawnego, Oficyna Wyd. WSHiP im. Łazarskiego, Warszawa 2006; 4. Elżbieta Morawska, Klauzula państwa prawnego w Konstytucji RP na tle orzecznictwa TK, TNOiK, Toruń 2003; 5. Lech Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Wydawnictwo Liber, Warszawa 2007 (a przynajmniej po 2004r.); 6. Polskie tłumaczenia konstytucji omawianych państw ze wstępami, seria wydawnicza Biblioteka Sejmowa, Wyd.Sejmowe, Warszawa; Sporządził: