KONKURS POWIATOWY Z CHEMII

KONKURS POWIATOWY Z CHEMII
Informacja wprowadzająca do zadań 1. – 8.
Potas i sód to pierwiastki, które konkurują ze sobą w organizmie człowieka poprzez
różny wpływ na ciśnienie krwi. Sód znajdujący się głównie w soli kuchennej powoduje
wzrost ciśnienia, natomiast potas zawarty m.in. w roślinach strączkowych, suszonych
morelach i rodzynkach powoduje jego obniżenie. Poniższe zadania ukazują niektóre
podobieństwa i różnice między tymi pierwiastkami.
Zadanie 1. (0-3)
Posługując się oznaczeniami literowymi powłok zapisz konfigurację elektronową
sodu i potasu. Określ, który z tych dwóch pierwiastków jest bardziej aktywny – swoją
odpowiedź krótko uzasadnij.
Zadanie 2. (0-5)
Podczas reakcji potasu z tlenem powstaje związek o masie molowej 71g  mol 1
zawierający 55% masowych potasu. W reakcji sodu z tlenem powstaje związek, który
zawiera 59% masowych sodu, a jego masa molowa jest równa 78 g  mol 1 . Ustal
wzory rzeczywiste wyżej wymienionych związków.
Zadanie 3. (0-5)
Oblicz stężenie procentowe roztworu otrzymanego po dodaniu 5g tlenku sodu do 20g
wody.
Zadanie 4. (0-1)
Atomy sodu i potasu charakteryzuje taka sama liczba
A. powłok elektronowych.
B. masowa.
C. elektronów walencyjnych.
D. atomowa.
Zadanie 5. (0-1)
Do czterech naczyń zawierających podane poniżej jony dodano roztwór chlorku
potasu. Osad strąci się w naczyniu zawierającym jony
A. Na+ .
B. Ag+.
C. Zn2+.
D. Mg2+.
Zadanie 6. (0-1)
Mydła są związkami organicznymi zawierającymi sód i potas. Należą one do grupy
A. soli.
B. kwasów.
C. zasad.
D. estrów.
Zadanie 7. (0-1)
Właściwości toksyczne jonów metali ciężkich polegają głównie na ich wiązaniu się
z grupami występującymi w
A. węglowodorach.
C. węglowodanach.
B. białkach.
D. tłuszczach.
Zadanie 8. (0-1)
Przeprowadzono reakcje próbek pięciu metali oznaczonych umownie I, II, III, IV i V
z wodą, kwasem solnym i roztworem azotanu(V) srebra. Wyniki eksperymentu
zamieszczono w poniższej tabeli.
Reakcja z H2O
Reakcja z HCl
Reakcja z AgNO3
metal I
Rekcja zachodzi dopiero
Wydziela się palny gaz
po ogrzaniu
Próbka pokrywa się
srebrzystym nalotem
metal II
Rekcja zachodzi
w temperaturze
pokojowej
Wydziela się palny gaz
Próbka pokrywa się
srebrzystym nalotem
metal III
Reakcja nie zachodzi
Reakcja nie zachodzi
Reakcja nie zachodzi
metal IV
Reakcja nie zachodzi
Reakcja nie zachodzi
Próbka pokrywa się
srebrzystym nalotem
metal V
Reakcja nie zachodzi
Wydziela się palny gaz
Próbka pokrywa się
srebrzystym nalotem
Próbki jakich metali wzięto do doświadczeń?
metal I
metal II
metal III
metal IV
metal V
A.
Sód
magnez
rtęć
srebro
żelazo
B.
Cynk
potas
miedź
Ołów
glin
C.
Magnez
sód
srebro
miedź
ołów
D.
Wapń
lit
złoto
cyna
platyna
Informacja do zadań 9. – 13.
Chemograf przedstawia ciąg siedmiu reakcji chemicznych z udziałem związków
nieorganicznych i organicznych.
+ CO2
A
karbid + H2O
D
2.
+ HCl
E
3.
1.
B
+ H2
4.
G
+ H2
5.
H
+ Cl2
światło
6.
J
etanol
7.
Zadanie 9. (0-7)
Zapisz równania reakcji przedstawione na chemografie używając strukturalnych lub
półstrukturalnych wzorów związków organicznych.
Zadanie 10. (0-7)
Podaj wzory sumaryczne i nazwy systematyczne związków oznaczonych literami
A, B, D, E, G, H, J.
Zadanie 11. (0-3)
Oblicz gęstość gazowego substratu reakcji nr 2 w warunkach normalnych.
Zadanie 12. (0-4)
Pochodna węglowodorów będąca produktem reakcji nr 7 może reagować z tlenem
w różny sposób:
a) dając jako główny produkt związek organiczny o odczynie kwaśnym,
b) prowadząc do powstania tlenków niemetali, w których pierwiastki wykazują
swą maksymalną wartościowość.
Zapisz równania opisanych procesów i podaj ich nazwy.
Zadanie 13. (0-4)
Organiczny produkt reakcji nr 7 można otrzymać z pewnego cukru prostego, a ten zaś – z
cukru trzcinowego. Przedstaw równania odpowiednich reakcji i podaj ich nazwy.
Informacja do zadań 14. – 16.
Kwas szczawiowy (etanodiowy) o wzorze sumarycznym H2C2O4 jest najprostszym kwasem
dikarboksylowym. W postaci soli potasowej i wapniowej znajduje się w wielu roślinach np.
szczawiu, rabarbarze. Normalnie niewielkie ilości tego kwasu występują w moczu – ilość ta
zwiększa się jednak po spożyciu wymienionych roślin. Sól wapniowa kwasu szczawiowego
odkłada się często w miedniczkach nerkowych lub pęcherzu moczowym i tworzy kamienie
nerkowe.
Zadanie 14. (0-3)
Narysuj wzór strukturalny kwasu szczawiowego. Podaj nazwy czterech innych
kwasów, które związane są z miejscem ich występowania.
Zadanie15. (0-2)
Zapisz równanie reakcji zobojętniania prowadzącej do powstania szczawianu wapnia.
Zadanie 16. (0-6)
Mając do dyspozycji wyłącznie atomy wchodzące w skład cząsteczki kwasu
szczawiowego (i w takiej samej ilości), ułóż wzory sumaryczne i podaj nazwy
systematyczne sześciu różnych związków chemicznych.
Zadanie 17. (0-6)
W czterech probówkach umieszczono próbki mąki ziemniaczanej, cukru pudru, mleka w
proszku oraz glukozy. Zaproponuj sposób identyfikacji zawartości probówek, jeżeli oprócz
nich samych dysponujesz odpowiednim szkłem i sprzętem laboratoryjnym oraz zestawem
następujących substancji: H2O, CuSO4(aq), KOH(aq), Opisz sposób postępowania oraz
towarzyszące mu obserwacje i wynikające z nich wnioski.
Uwaga: symbol (aq) oznacza roztwór wodny substancji.